Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

1 października 2024 r. wpłynął Pana wniosek z 29 września 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych umorzenia kredytu hipotecznego. Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwania – pismem z 23 listopada 2024 r. (wpływ 23 listopada 2024 r.) oraz pismem z 23 listopada 2024 r. (wpływ 3 grudnia 2024 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Pan wraz z żoną A jesteście właścicielami nieruchomości zabudowanej domem jednorodzinnym położonej w miejscowości (…), ul. (…). Na zakup nieruchomości - działki gruntu (położonej w miejscowości (…), ul. (…)) w dniu 20 września 2006 r. zaciągnęliście w (…) kredyt denominowany do waluty CHF o numerze 1. Następnie na sfinansowanie budowy domu na tej samej działce Pan i Pana żona zaciągnęliście w dniu 2 sierpnia 2007 r. w (…) drugi kredyt denominowany do waluty CHF o numerze 2. W przypadku obu kredytów zgodnie z zawartymi umowami wszyscy kredytobiorcy (tzn. Pan i Pana żona) odpowiadacie solidarnie za ich spłatę.

Oba kredyty (pierwszy kredyt/na zakup nieruchomości - działki oraz drugi na sfinansowanie budowy domu na ww. działce) zostały udzielone przez podmiot, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów.

Celem zaciągnięcia obu kredytów było zaspokojenie Waszych celów mieszkaniowych. Działkę zakupiono dnia 25 września 2006. Budowę rozpoczęto 7 maja 2007 r., a zakończono i oddano nieruchomość do użytkowania 6 października 2008 r. (wraz z całą rodziną zamieszkujecie tę nieruchomość od tego momentu).

Oba kredyty zostały zabezpieczony hipotecznie. Zabezpieczenie hipoteczne zostało ustanowione na nieruchomości: działka gruntu nr (…) w miejscowości (…), numer księgi wieczystej: (…).

Oba kredyty zostały zaciągnięte na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, bowiem oba kredyty dotyczyły zrealizowania jednego celu: wybudowania domu aby zaspokoić potrzeby mieszkaniowe jednego gospodarstwa domowego.

W dniu 13 stycznia 2023 r. Pan i Pana żona wytoczyliście powództwo o zapłatę i ustalenie nieważności umowy przeciwko ww. bankowi z tytułu umowy o numerze 1. Sprawa wciąż się toczy przed Sądem Okręgowym w (…), I Wydziałem Cywilnym pod sygn. akt (…).

W dniu 19 stycznia 2023 r. Pan i Pana żona wytoczyliście powództwo oparte na tych samych podstawach prawnych przeciwko (…) z tytułu umowy o numerze 2. Sprawa toczyła się przed Sądem Okręgowym w (…), I Wydziałem Cywilnym pod sygn. akt (…).

W sprawie tego kredytu (1) Pan i Pana żona doszliście z bankiem do porozumienia w zakresie ugodowego rozwiązania sporu i w dniu 8 lipca 2024 r. została zawarta ugoda. Ugoda została podpisana na podstawie art. 917 i nast. Kodeksu Cywilnego oraz art. 223 Kodeksu Postępowania Cywilnego. Na mocy takiej ugody nie będzie dalszej spłaty, gdyż dojdzie do umorzenia całości pozostałego do spłaty zobowiązania wobec obu kredytobiorców. Umorzenie kredytu przez bank będzie dotyczyło obu kredytobiorców i będzie skutkowało wygaśnięciem zobowiązania wobec banku w całości po stronie każdego z kredytobiorców odpowiadających solidarnie za dług. Na kwotę zwolnienia z długu złoży się kwota kapitału oraz kwota odsetek od zadłużenia przeterminowanego. Zasady naliczania odsetek karnych zostały w umowie kredytu określone jednoznacznie. Kredyt nie został przewalutowany, lecz rozliczony tak, jakby od daty zawarcia Umowy, tj. od dnia 2 sierpnia 2007 r., stanowił kredyt złotowy, z zachowaniem pozostałych parametrów kredytu wynikających z umowy kredytu tj. okresu kredytowania oraz formy spłaty kredytu w ratach annuitetowych, a także poniesionych opłat, prowizji i składek ubezpieczeniowych. Ponadto, po tak dokonanym przeliczeniu doszło do umorzenia kredytobiorcom całości kredytu. Umorzenie dotyczy wszystkich współkredytobiorców i skutkuje wygaśnięciem zobowiązania wobec banku w całości po stronie każdego z kredytobiorców odpowiadających solidarnie za dług. Na kwotę zwolnienia z długu składa się kapitał oraz odsetki zapadłe niespłacone i odsetki od zadłużenia przeterminowanego. Zawierając tę ugodę skorzystał Pan po raz pierwszy z ulgi podatkowej przewidzianej w Rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe.

W sprawie kredytu 1 także Pan i Pana żona planujecie ugodowo zakończyć toczący się spór. Wobec tego Pan i Pana żona planujecie także skorzystać z ulgi podatkowej przewidzianej w Rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe.

Uzupełnienie

W związku z pojawiającymi się nieścisłościami podaje Pan referencję oraz opis celów dla poszczególnych kredytów oraz informację na temat korzystania z ulgi podatkowej:

• Na zakup działki gruntu (położonej w miejscowości (…), ul. (…) - obecny adres) w dniu 20 września 2006 r. Pan i Pana żona zaciągnęliście kredyt o numerze 1 (pierwszy kredyt).

Ugoda z bankiem jeszcze nie podpisana.

• Na sfinansowanie budowy domu na tej samej działce Pan i Pana żona zaciągnęliście w dniu 2 sierpnia 2007 r. kredyt o numerze 2 (drugi kredyt).

Ugoda z bankiem podpisana.

Zawierając ugodę związaną z kredytem 2 (drugi kredyt) skorzystał Pan po raz pierwszy z ulgi podatkowej przewidzianej w Rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe.

W sprawie kredytu 1 (pierwszy kredyt), także planuje Pan z żoną ugodowo zakończyć toczący się spór. Wobec tego Pan i Pana żona, planujecie także skorzystać z ulgi podatkowej przewidzianej w Rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe. I właśnie tej ulgi dotyczy wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej.

W piśmie z 23 listopada 2024 r., stanowiącym uzupełnienie wniosku, udzielił Pan następujących odpowiedzi na zadane w wezwaniu pytania:

a)czy została już zawarta (podpisana) ugoda z bankiem dotycząca ww. umowy kredytu nr 1 (dalej jako „Pierwszy kredyt/na zakup nieruchomości – działki gruntu”)? Należy wskazać dokładną datę podpisania ugody. Jeśli ugoda jeszcze nie została podpisana prosimy o wskazanie planowanej daty podpisania ww. ugody. Czy do zawarcia ww. ugody z bankiem dojdzie w 2024 r.? 

Odpowiedź: W sprawie umowy kredytu o numerze 1 ugoda nie została jeszcze zawarta. Propozycja treści ugody została jednak uzgodniona. Jej podpisanie zostało zawieszone w związku z oczekiwaniem na wydanie interpretacji indywidualnej. Istnieje możliwość zawarcia ugody jeszcze w 2024 r., ale jest to uzależnione od terminu wydania interpretacji indywidualnej i dostępności terminów sądowych.

b)czy została już zawarta (podpisana) ugoda z bankiem dotycząca ww. umowy kredytu nr 2 (dalej jako „Drugi kredyt”)? Należy wskazać dokładną datę podpisania ugody. Jeśli ugoda jeszcze nie została podpisana prosimy o wskazanie planowanej daty podpisania ww. ugody. Czy do zawarcia ww. ugody z bankiem dojdzie w 2024 r.? 

Odpowiedź: W sprawie umowy kredytu o numerze 2 ugoda została zawarta w dniu 8 lipca 2024 r.

c)na podstawie jakich przepisów prawa została/zostanie podpisana ww. ugoda z bankiem dotycząca ww. umowy kredytu nr 1 (Pierwszy kredyt/na zakup nieruchomości – działki gruntu) oraz kto był/będzie stroną zawartego porozumienia; czy na skutek wspomnianej ugody doszło/dojdzie do przewalutowania ww. kredytu (Pierwszy kredyt/na zakup nieruchomości – działki gruntu) i do umorzenia kredytobiorcy/kredytobiorcom części/całości ww. kredytu?

Odpowiedź: Ugoda zostanie podpisana na podstawie art. 917 i nast. Kodeksu Cywilnego oraz art. 223 Kodeksu Postępowania Cywilnego. Stroną ugody (zawartego porozumienia) będzie oboje kredytobiorców (Pan i A) oraz bank ((…)). Na mocy takiej ugody dojdzie do umorzenia całości pozostałego do spłaty zobowiązania wobec obu kredytobiorców. Kredyt nie zostanie przewalutowany.

d)w przypadku „przewalutowania” przedmiotowego kredytu (Pierwszy kredyt/na zakup nieruchomości – działki gruntu) należy wskazać:

• kiedy doszło/dojdzie do ww. przewalutowania oraz według jakiego kursu nastąpiło/nastąpi wspomniane przewalutowanie oraz na jakim poziomie został/zostanie ustalony średni kurs według NBP na dzień przewalutowania ww. kredytu,
• czy przewalutowanie kredytu polegało/polegało będzie jedynie na zmianie umowy poprzez przeliczenie kapitału powstałego do spłaty na inną walutę niż wskazana w umowie na dzień otrzymania kredytu, tj. wyłącznie na zmianie sposobu wykonania zobowiązania,
• czy przewalutowanie kredytu zostało/zostanie przeprowadzone w ramach istniejącej umowy kredytowej zawartej z bankiem w drodze jej zmiany na podstawie aneksu do tej umowy,

Odpowiedź: Kredyt nie zostanie przewalutowany.

e)w przypadku „umorzenia” przedmiotowego kredytu (Pierwszy kredyt/na zakup nieruchomości – działki gruntu) należy wskazać:

• kiedy doszło/dojdzie do ww. umorzenia oraz jakie ustalenia w sprawie umorzenia zobowiązań kredytowych i ewentualnie spłaty pozostałej należności wynikającej z zaciągniętego ww. kredytu zawiera/zawierała będzie wskazana we wniosku ugoda z bankiem dla poszczególnych kredytobiorców w tym Pana; czy zgodnie z jej treścią bank umorzył/umorzy kredytobiorcy/kredytobiorcom całe pozostałe do spłaty zobowiązanie, czy tylko jego część,
• w przypadku współkredytobiorców prosimy wskazać czy umorzenie kredytu przez bank dotyczyło/dotyczyło będzie wszystkich współkredytobiorców i skutkowało wygaśnięciem zobowiązania wobec banku w całości po stronie każdego ze współkredytobiorców odpowiadających solidarnie za dług,
• w przypadku umorzenia części zobowiązania kredytowego należy wskazać kto i kiedy, w związku z porozumieniem zawartym z bankiem, będzie zobowiązany do dokonania spłaty pozostałej części zadłużenia wynikającego z umowy o kredyt,
• co składa się na kwotę, w stosunku do której został/zostanie Pan i ewentualnie pozostali kredytobiorcy zwolniony z długu, tj. czy jest to kwota kapitału, kwota odsetek skapitalizowanych, kwota tzw. odsetek karnych (odsetek od zadłużenia przeterminowanego) opłaty, jeżeli ich poniesienie przez kredytobiorców było niezbędne do zawarcia umowy kredytu, z wyjątkiem kosztów usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń,
• jeżeli w skład ww. kwoty wchodziła/wchodzić będzie kwota odsetek karnych (odsetek od zadłużenia przeterminowanego), to czy w zawartej umowie kredytu określone zostały/zostaną jednoznacznie, wiążące dla stron umowy, zasady naliczenia takich odsetek,

Odpowiedź: Na mocy przygotowanej do podpisania ugody nie będzie dalszej spłaty i w momencie jej podpisania dojdzie do umorzenia całości pozostałego do spłaty zobowiązania wobec obu kredytobiorców. Umorzenie kredytu przez bank będzie dotyczyło obu kredytobiorców i będzie skutkowało wygaśnięciem zobowiązania wobec banku, w całości po stronie każdego z kredytobiorców odpowiadających solidarnie za dług. Na kwotę zwolnienia z długu złoży się kwota kapitału oraz odsetek zapadłych niespłaconych i odsetek od zadłużenia przeterminowanego. Zasady naliczania odsetek karnych zostały w umowie kredytu określone jednoznacznie. Kredyt nie zostanie przewalutowany, lecz rozliczony tak, jakby od daty zawarcia Umowy, tj. od dnia 20 września 2006 r., stanowił kredyt Złotowy, z zachowaniem pozostałych parametrów kredytu wynikających z umowy kredytu, tj. okresu kredytowania oraz formy spłaty kredytu w ratach annuitetowych, a także poniesionych opłat, prowizji i składek ubezpieczeniowych. Ponadto, po tak dokonanym przeliczeniu dojdzie do umorzenia kredytobiorcom całości kredytu. Umorzenie będzie dotyczyło wszystkich współkredytobiorców i skutkowało wygaśnięciem zobowiązania wobec banku w całości po stronie każdego z kredytobiorców odpowiadających solidarnie za dług.

f)na podstawie jakich przepisów prawa została/zostanie podpisana ww. ugoda z bankiem dotycząca ww. umowy kredytu nr 2 (Drugi kredyt) oraz kto był/będzie stroną zawartego porozumienia; czy na skutek wspomnianej ugody doszło/dojdzie do przewalutowania ww. kredytu (Drugi kredyt) i do umorzenia kredytobiorcy/kredytobiorcom części/całości ww. kredytu?

Odpowiedź: W sprawie kredytu (2 - na sfinansowanie budowy domu) Pan i Pana żona doszliście z bankiem do porozumienia w zakresie ugodowego rozwiązania sporu i w dniu 8 lipca 2024 r. została zawarta ugoda. Ugoda została podpisana na podstawie art. 917 i nast. Kodeksu Cywilnego oraz art. 223 Kodeksu Postępowania Cywilnego. Na mocy ugody nie będzie dalszej spłaty, gdyż doszło do umorzenia całości pozostałego do spłaty zobowiązania wobec obu kredytobiorców. Umorzenie kredytu przez bank dotyczyło obu kredytobiorców i skutkowało wygaśnięciem zobowiązania wobec banku w całości po stronie każdego z kredytobiorców odpowiadających solidarnie za dług. Na kwotę zwolnienia z długu złożyła się kwota kapitału oraz odsetek zapadłych niespłaconych i odsetek od zadłużenia przeterminowanego. Zasady naliczania odsetek karnych zostały w umowie kredytu określone jednoznacznie. Kredyt nie został przewalutowany, lecz rozliczony tak, jakby od daty zawarcia Umowy, tj. od dnia 2 sierpnia 2007 r., stanowił kredyt Złotowy, z zachowaniem pozostałych parametrów kredytu wynikających z umowy kredytu, tj. okresu kredytowania oraz formy spłaty kredytu w ratach annuitetowych, a także poniesionych opłat, prowizji i składek ubezpieczeniowych. Ponadto, po tak dokonanym przeliczeniu doszło do umorzenia kredytobiorcom całości kredytu. Umorzenie dotyczy wszystkich współkredytobiorców i skutkuje wygaśnięciem zobowiązania wobec banku w całości po stronie każdego z kredytobiorców odpowiadających solidarnie za dług. Na kwotę zwolnienia z długu składa się kapitał oraz odsetki zapadłe niespłacone i odsetki od zadłużenia przeterminowanego.

g)w przypadku „przewalutowania” przedmiotowego kredytu (Drugi kredyt) należy wskazać:

• kiedy doszło/dojdzie do ww. przewalutowania oraz według jakiego kursu nastąpiło/nastąpi wspomniane przewalutowanie oraz na jakim poziomie został/zostanie ustalony średni kurs według NBP na dzień przewalutowania ww. kredytu,
• czy przewalutowanie kredytu polegało/polegało będzie jedynie na zmianie umowy poprzez przeliczenie kapitału powstałego do spłaty na inną walutę niż wskazana w umowie na dzień otrzymania kredytu, tj. wyłącznie na zmianie sposobu wykonania zobowiązania,
• czy przewalutowanie kredytu zostało/zostanie przeprowadzone w ramach istniejącej umowy kredytowej zawartej z bankiem w drodze jej zmiany na podstawie aneksu do tej umowy,

Odpowiedź: Kredyt nie został przewalutowany.

h)w przypadku „umorzenia” przedmiotowego kredytu (Drugi kredyt) należy wskazać:

• kiedy doszło/dojdzie do ww. umorzenia oraz jakie ustalenia w sprawie umorzenia zobowiązań kredytowych i ewentualnie spłaty pozostałej należności wynikającej z zaciągniętego ww. kredytu zawiera/zawierała będzie wskazana we wniosku ugoda z bankiem dla poszczególnych kredytobiorców w tym Pana; czy zgodnie z jej treścią bank umorzył/umorzy kredytobiorcy/kredytobiorcom całe pozostałe do spłaty zobowiązanie, czy tylko jego część,
• w przypadku współkredytobiorców prosimy wskazać czy umorzenie kredytu przez bank dotyczyło/dotyczyło będzie wszystkich współkredytobiorców i skutkowało wygaśnięciem zobowiązania wobec banku w całości po stronie każdego ze współkredytobiorców odpowiadających solidarnie za dług,
• w przypadku umorzenia części zobowiązania kredytowego należy wskazać kto i kiedy, w związku z porozumieniem zawartym z bankiem, będzie zobowiązany do dokonania spłaty pozostałej części zadłużenia wynikającego z umowy o kredyt,
• co składa się na kwotę, w stosunku do której został/zostanie Pan i ewentualnie pozostali kredytobiorcy zwolniony z długu, tj. czy jest to kwota kapitału, kwota odsetek skapitalizowanych, kwota tzw. odsetek karnych (odsetek od zadłużenia przeterminowanego) opłaty, jeżeli ich poniesienie przez kredytobiorców było niezbędne do zawarcia umowy kredytu, z wyjątkiem kosztów usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń,
• jeżeli w skład ww. kwoty wchodziła/wchodzić będzie kwota odsetek karnych (odsetek od zadłużenia przeterminowanego), to czy w zawartej umowie kredytu określone zostały/zostaną jednoznacznie, wiążące dla stron umowy, zasady naliczenia takich odsetek.

Odpowiedź: Na mocy ugody nie będzie dalszej spłaty, gdyż doszło do umorzenia całości pozostałego do spłaty zobowiązania wobec obu kredytobiorców. Umorzenie kredytu przez bank dotyczyło obu kredytobiorców i skutkowało wygaśnięciem zobowiązania wobec banku w całości po stronie każdego z kredytobiorców odpowiadających solidarnie za dług. Na kwotę zwolnienia z długu złożyła się kwota kapitału oraz odsetek zapadłych niespłaconych i odsetek od zadłużenia przeterminowanego. Zasady naliczania odsetek karnych zostały w umowie kredytu określone jednoznacznie. Kredyt nie został przewalutowany, lecz rozliczony tak, jakby od daty zawarcia Umowy, tj. od dnia 2 sierpnia 2007 r., stanowił kredyt Złotowy, z zachowaniem pozostałych parametrów kredytu wynikających z umowy kredytu tj. okresu kredytowania oraz formy spłaty kredytu w ratach annuitetowych, a także poniesionych opłat, prowizji i składek ubezpieczeniowych. Ponadto, po tak dokonanym przeliczeniu doszło do umorzenia kredytobiorcom całości kredytu. Umorzenie dotyczy wszystkich współkredytobiorców i skutkuje wygaśnięciem zobowiązania wobec banku w całości po stronie każdego z kredytobiorców odpowiadających solidarnie za dług.

Pytanie

Czy w sytuacji zawarcia ugody z pozwanym bankiem (…) w sprawie (…) dotyczącym umowy kredytu nr 2 i skorzystania z ulgi podatkowej przewidzianej w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe, a następnie zawarcia drugiej ugody w sprawie (…) dotyczącej umowy kredytu o numerze 1, również będzie Pan mógł skorzystać z zaniechania poboru podatku na mocy ww. rozporządzenia, jako że oba kredyty dotyczyły jednej inwestycji mieszkaniowej?

Pana stanowisko w sprawie

W Pana ocenie, zakup działki gruntu i sfinansowanie budowy domu jednorodzinnego na tej samej działce gruntu, mimo zaciągnięcia dwóch kredytów, stanowi jedną inwestycję mieszkaniową i w przypadku zawarcia ugody w sprawie (…), a następnie w sprawie (…) - przy obu ugodach będą mogli skorzystać z ulgi podatkowej. Stanowisko w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego oparł Pan na rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (Dz.U. z 2022 r. poz. 592).

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Reguły dotyczące opodatkowania

Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):

Źródła przychodów

Stosownie do art. 9 ust. 2 ww. ustawy:

Jak stanowi art. 11 ust. 1 cytowanej ustawy:

Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika.

Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osoby, mające konkretny wymiar finansowy.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Stosownie do art. 20 ust. 1 ww. ustawy:

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Umorzenie wierzytelności

Instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1646).

Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy:

Otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Należy w tym miejscu wyjaśnić, że umorzenie wierzytelności następuje w przypadku zwolnienia z długu, czyli zrzeczenia się przez wierzyciela z prawa do wierzytelności, bez uzyskania świadczenia ze strony dłużnika. Takie zrzeczenie się, pod warunkiem, że dłużnik je przyjmie, powoduje, że zobowiązanie wygasa.

Zgodnie bowiem z instytucją zwolnienia z długu uregulowaną w art. 508 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.):

Tak więc, dla umorzenia wierzytelności koniecznym jest zgoda dłużnika (np. uzyskana w wyniku ugody, czy poprzez oświadczenie).

Poprawność powyższego stanowiska potwierdza wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 18 maja 2012 r., sygn. akt II FSK 2633/10, w którym Sąd wskazał, że „gdy dochodzi do umorzenia wierzytelności przez kredytodawcę nie jest istotne, czy u podstaw uzyskanego nieodpłatnego świadczenia leży umowa o zwolnienie z długu, czy też decyzja wierzyciela o rezygnacji z dochodzenia należności. Zasadnicze znaczenie ma bowiem to, że w następstwie takich zdarzeń dłużnik zostaje zwolniony z obowiązku spłaty zadłużenia. Po jego stronie powstaje tym samym przychód stanowiący równowartość umorzonej kwoty zobowiązania, którego nie musi już świadczyć na rzecz wierzyciela. Faktyczna rezygnacja wierzyciela z dochodzenia należności prowadzi więc do powstania przychodu, podobnie jak w przypadku zawarcia umowy o zwolnienie z długu, albowiem w każdym z tych przypadków po stronie dłużnika ustaje obowiązek spełnienia świadczenia. Należy bowiem zauważyć, że pojęcie „nieodpłatnego świadczenia” obejmuje wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy”.

Tym samym, umorzoną Panu kwotę wierzytelności z tytułu zaciągniętego w 2006 r. kredytu (pierwszy kredyt), należy zakwalifikować do przychodu z innych źródeł, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zaniechanie poboru podatku

Jednakże zgodnie z § 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (Dz. U. 2024 poz. 102):

Z kolei § 4 cytowanego rozporządzenia stanowi, że:

Natomiast w myśl § 3 komentowanego rozporządzenia:

Zgodnie z treścią ww. art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Z powyższego wynika zatem, że zaniechanie poboru podatku znajdzie zastosowanie do umorzonych osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytów zaciągniętych na cele mieszkaniowe i zabezpieczonych hipotecznie, udzielonych przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmioty uprawnione do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw, w przypadku, gdy kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, a w przypadku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego - gdy kredyty mieszkaniowe zostały zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej oraz w przypadku, gdy osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a) inwestycji mieszkaniowej (§ 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe). Istotne jest, żeby kredyt mieszkaniowy został przeznaczony na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Przedstawił Pan informacje, z których wynika, że:

• w 2006 r. zaciągnął Pan kredyt denominowany do waluty CHF na zakup działki gruntu (pierwszy kredyt);
• w 2007 r. zaciągnął Pan kredyt denominowany do waluty CHF na sfinansowanie budowy domu na ww. działce (drugi kredyt);
• celem zaciągnięcia ww. kredytów było zaspokojenie Pana i Pana żony celów mieszkaniowych. Wraz z całą rodziną zamieszkuje Pan w ww. nieruchomości (domu);
• ww. kredyty zostały zaciągnięte na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, bowiem ww. kredyty dotyczyły zrealizowania jednego celu: wybudowania domu aby zaspokoić potrzeby mieszkaniowe jednego gospodarstwa domowego;
• ww. kredyty zostały zabezpieczony hipotecznie. Zabezpieczenie hipoteczne zostało ustanowione na ww. nieruchomości: działce gruntu;
• zawarł Pan 8 lipca 2024 r. ugodę z bankiem dotyczącą umowy drugiego kredytu, na podstawie której doszło do umorzenia całości pozostałego do spłaty zobowiązania wobec obu kredytobiorców. Na kwotę zwolnienia z długu złożyła się kwota kapitału oraz odsetek zapadłych niespłaconych i odsetek od zadłużenia przeterminowanego. Zasady naliczania odsetek karnych zostały w umowie kredytu określone jednoznacznie. Zawierając ww. ugodę związaną z drugim kredytem skorzystał Pan po raz pierwszy z ulgi podatkowej przewidzianej w Rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe;
• zamierza Pan zawrzeć w 2024 r. ugodę z bankiem dotyczącą umowy pierwszego kredytu, na podstawie której dojdzie do umorzenia całości pozostałego do spłaty zobowiązania wobec obu kredytobiorców. Na kwotę zwolnienia z długu złoży się kwota kapitału oraz odsetek zapadłych niespłaconych i odsetek od zadłużenia przeterminowanego. Zasady naliczania odsetek karnych zostały w umowie kredytu określone jednoznacznie;
• planuje Pan także skorzystać z ulgi podatkowej przewidzianej w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe.

Pana skutki podatkowe z tytułu umorzenia wierzytelności

Mając na uwadze przedstawiony we wniosku opis sprawy stwierdzić należy, że kredyty hipoteczne zaciągnięte: w 2006 r. (pierwszy kredyt) i 2007 r. (drugi kredyt) dotyczące zakupu działki gruntu oraz budowy domu na ww. działce, zostały zaciągnięte na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, tj. związanej z jedną nieruchomością (domem).

Biorąc pod uwagę przedstawiony we wniosku opis sprawy oraz powołane przepisy prawa stwierdzić należy, że umorzenie w 2024 r. przez bank kwoty pierwszego kredytu hipotecznego wraz z odsetkami będzie stanowiło dla Pana przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z tytułu nieodpłatnych świadczeń klasyfikowany do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

W związku z tym, że zarówno kredyt zaciągnięty w 2006 r. (pierwszy kredyt), jak i kredyt zaciągnięty w 2007 r. (drugi kredyt), dotyczą jednej inwestycji mieszkaniowej (jednego domu) oraz fakt, że nie korzystał Pan wcześniej z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż wskazanej w opisie sprawy inwestycji mieszkaniowej, zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe, znajdzie zastosowanie do przychodu związanego z umorzeniem wierzytelności z tytułu pierwszego kredytu hipotecznego udzielonego na cele mieszkaniowe, wynikającym z planowanej w 2024 r. ugody. W konsekwencji, nie będzie Pan zobowiązany do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu umorzenia w 2024 r. przez bank, kwoty wierzytelności z tytułu kredytu hipotecznego zaciągniętego w 2006 r. (pierwszego kredytu).

Kwota ww. wierzytelności może przy tym obejmować kapitał, odsetki i prowizje, a także opłaty niezbędne do zawarcia umowy kredytu mieszkaniowego, z wyjątkiem kosztów usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń.

Podkreślić również należy, że wobec treści § 4 cytowanego rozporządzenia, powyżej wymienione zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych będzie miało zastosowanie wówczas, gdy ugoda z bankiem, na mocy której dojdzie do ww. umorzenia wierzytelności, zostanie zawarta w okresie obowiązywania ww. rozporządzenia - obecnie stosownie do § 4 cytowanego rozporządzenia do dnia 31 grudnia 2024 r. W sytuacji zawarcia ugody z bankiem po tej dacie, zaniechanie poboru podatku dochodowego będzie miało zastosowanie tylko wówczas, jeżeli regulacje prawne zawarte w ww. rozporządzeniu, będą nadal obowiązywały (jeżeli stan prawny w kwestii, która jest przedmiotem Pana wniosku nie zmieni się).

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dacie wydania interpretacji.

Organ podkreśla, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretacje opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Postępowanie w sprawie wydania interpretacji indywidualnej ma na celu wyjaśnienie wątpliwości co do sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego materialnego do określonego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.) jest sam przepis prawa. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest ustalanie stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego), stanowi to bowiem domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. Organ nie prowadzi postępowania dowodowego, ograniczając się do analizy okoliczności podanych we wniosku. W stosunku do tych okoliczności wyraża swoje stanowisko, które zawsze musi być jednak ustosunkowaniem się do poglądu (stanowiska) prezentowanego w danej sprawie przez wnioskodawcę. Jeżeli zatem, przedstawione we wniosku zdarzenie przyszłe będzie różniło się od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie Pana chroniła w zakresie rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu opisu sprawy przedstawionego we wniosku, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Wskazać należy, że interpretacje prawa podatkowego wydawane są w indywidualnej sprawie zainteresowanego, co wynika z art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa, w związku z czym, niniejsza interpretacja jest wiążąca dla Pana jako osoby występującej z wnioskiem, nie wywiera natomiast skutku prawnego dla innych osób (np. Pana żony).

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).