Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowego od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

20 września 2024 r. wpłynął Pani wniosek z 16 września 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 25 listopada 2024 r. (wpływ 28 listopada 2024 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Decyzją Prezydenta Miasta (...) nr (...) z dnia (...) 2024 roku znak (...) o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej pn. „(...)” doszło do wywłaszczenia działki nr (...), położnej w miejscowości (...), przy ul. (...) (KW nr (...)). Wskazaną decyzją zatwierdzono podział geodezyjny działki nr (...), położonej w (...) przy ul. (...) o powierzchni (...) ha, w wyniku podziału powstały działki: (...). Wnioskodawczyni wraz z córką (...) są współwłaścicielkami wskazanej nieruchomości. Wskutek wydania opisanej wyżej decyzji utraciły udziały w prawie własności niezabudowanej działki nr (...), o powierzchni: (...) ha.

Odrębną decyzją administracyjną właściwy w sprawie organ ustali i wypłaci na ich rzecz odszkodowanie, ale Wnioskodawczyni chciałaby wiedzieć, czy będzie ono podlegało podatkowi VAT oraz podatkowi PIT.

Opisaną wyżej nieruchomość tj. działkę nr (...) Wnioskodawczyni nabyła wraz z mężem w (...) 1995 roku w drodze umowy sprzedaży od osoby fizycznej. Nieruchomość była wówczas zabudowana dwoma budynkami gospodarczymi. Nabyte gospodarstwo rolne użytkowali do celów prywatnych, na nieruchomości uprawiali warzywa, zbierali owoce z sadu, wyłącznie na użytek własny.

Od (...) 1995 roku mąż Wnioskodawczyni użytkował budynek gospodarczy oraz niewielką część gruntu (ok. 1% areału) w celu działalności gospodarczej niezwiązanej z działalnością rolną. W 2014 roku mąż Wnioskodawczyni zmarł, a nieruchomość nabyły w drodze spadku Wnioskodawczyni oraz jej córka. Wskutek nabycia spadku Wnioskodawczyni posiada udział wynoszący 3/4 części nieruchomości, a jej córka 1/4 części. Współwłaścicielki od chwili nabycia spadku do dnia dzisiejszego nie prowadzą na nieruchomości działalności rolniczej, nie są rolnikami, nie pobierają dopłat rolnych, zbiory z sadu oraz upraw przeznaczają wyłącznie na własny użytek.

Od (...) 2021 r. Wnioskodawczyni wraz z córką wynajęły budynek gospodarczy i część gruntu (ok. 3% łącznej powierzchni nieruchomości) osobie fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą na cele związane z tą działalnością, na czas nieokreślony. Najemca prowadzi działalność wg umowy najmu: „(...)”. Przeważająca działalność wg wpisu CEIDG 45.32.Z Sprzedaż detaliczna części i akcesoriów do pojazdów samochodowych z wyłączeniem motocykli. Wykonywana działalność: 45.32.Z, 45.11.Z, 45.19.Z, 45.20.Z, 45.31.Z, 47.91.Z.

Umowę najmu Wnioskodawczyni oraz jej córka jako Wynajmujące zawarły jako osoby fizyczne bez związku z działalnością gospodarczą (najem prywatny), z tego tytułu rozliczają swój dochód w formie ryczałtu w stawce 8,5% z tytułu najmu nieruchomości.

Wnioskodawczyni i jej córka nie prowadzą działalności gospodarczej w zakresie najmu, dzierżawy lub obrotu nieruchomościami. Opisaną wyżej umowę najmu zawarły bez udziału pośrednika, samodzielnie sporządziły umowę najmu i nie korzystają z usług podmiotów trzecich przy obsłudze najmu.

Cała działka nr (...) była przez Współwłaścicielki użytkowana wyłącznie na cele prywatne, nie związane z działalnością gospodarczą i stan ten trwa nadal. Cała nieruchomość posiada użytek rolny.

Wnioskodawczyni ani jej córka nie występowały o wydanie decyzji o pozwolenie na budowę na nieruchomość lub jej część, nie występowały do stosownych organów administracji publicznej o zmianę ustaleń miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, nie czyniły starań w kierunku dozbrojenia terenu, nie zawierały umów o pośrednictwo w jej sprzedaży, nie oferowały nieruchomości na sprzedaż. W (...) 2022 roku Współwłaścicielki działki nr (...) z nakazu Prezydenta Miasta (...) (decyzja Prezydenta Miasta (...) z dnia (...) 2022 r.) przyłączyły nieruchomość do istniejącej sieci kanalizacyjnej Zakładu (...).

Wnioskodawczyni pobiera rentę rodzinną oraz pracuje na umowę o pracę.

Córka Wnioskodawczyni prowadzi działalność gospodarczą niezwiązaną z rolnictwem i bez związku z faktem posiadania przedmiotowej nieruchomości, mając siedzibę w zupełnie innej lokalizacji.

Przeważająca działalność gospodarcza córki Wnioskodawczyni według CEIDG: (PKD): 85.59.B Pozostałe pozaszkolne formy edukacji gdzie indziej nie sklasyfikowane. Wykonywana działalność wg PKD: 85.59.B., 73.11.Z, 86.90.E. Córka Wnioskodawczyni nie jest zarejestrowana jako podatnik VAT czynny, korzysta ze zwolnienia podmiotowego na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, wartość dokonywanej przez nią sprzedaży nie przekracza 200.000 zł rocznie.

Wnioskodawczyni wraz z córką posiadają inną nieruchomość - działkę nr (...) w miejscowości (...), o powierzchni (...) ha, którą wynajmują zainteresowanym firmom w ramach najmu prywatnego z przerwami w różnych okresach, najem nie ma charakteru ciągłego. Obecnie Współwłaścicielki wynajmują przedmiotową działkę od dnia (...) 2024 r. osobie prawnej, w celu prowadzenia na niej działalności gospodarczej. Poprzednia umowa najmu zakończyła się (...) 2023 r. W dniu wydania decyzji o wywłaszczeniu nieruchomości nr (...) w (...) działka nr (...) w (...) nie była wynajmowana.

Wymienioną działkę gruntu Współwłaścicielki nabyły w drodze spadku po śmierci męża Wnioskodawczyni, udziały w tej nieruchomości wynoszą: matka - 1/2 części, córka - 1/2 części. Na działce znajduje się budynek gospodarczy o konstrukcji stalowej i kontener biurowy blaszany.

Wnioskodawczyni i jej córka samodzielnie (bez udziału pośredników) zawierają umowy najmu prywatnego, płacą podatek dochodowy w formie ryczałtu w stawce 8,5% od przychodu z umów najmu prywatnego.

Wskutek wydania opisanej początkowo decyzji wywłaszczeniowej powstały 3 działki gruntu: (...). Działka nr (...) została wywłaszczona na cele publiczne, za odszkodowaniem, które dopiero zostanie ustalone i wypłacone w odrębnym postępowaniu administracyjnym. Wywłaszczenie działki nr (...) pozostaje bez wpływu na najem części działki nr (...), albowiem wywłaszczona część działki nie była objęta umową najmu (podobnie jak nowo powstała działka nr (...)). Najem obejmował część działki nr (...) i nadal w tym zakresie trwa, o ile Najemcy nie będzie przeszkadzała zmiana stanu prawnego i faktycznego nieruchomości w związku z wywłaszczeniem i realizacją inwestycji drogowej w sąsiedztwie.

Nieruchomość położona jest na terenie, na którym obowiązuje miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego „(...)” w (...) (przyjęty uchwałą nr (...) Rady Miasta (...) z dnia (...) 2021 r.)

Wnioskodawczyni utraciła wskutek wywłaszczenia udział w prawie własności działki nr (...) wynoszący 3/4, a jej córka w wysokości 1/4.

W uzupełnieniu wniosku wskazała Pani, że odszkodowanie zostanie wypłacone na podstawie ustawy z 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (Dz. U. 2024 r. poz. 311), tj. specustawy drogowej, zwłaszcza art. 18. Przepisy ustawy o gospodarce nieruchomościami stosuje się w tym zakresie wyłącznie uzupełniająco. Zgodnie z art. 12 ust. 5 specustawy drogowej do ustalenia wysokości i wypłacenia odszkodowania, o którym mowa w ust. 4a, stosuje się odpowiednio przepisy o gospodarce nieruchomościami, z zastrzeżeniem art. 18.

Pytanie dotyczące podatku dochodowego od osób fizycznych

Czy prawidłowe jest stanowisko, zgodnie z którym przychód z tytułu odszkodowania ustalonego i wypłacanego na podstawie przepisów ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (Dz. U. z 2024 r. poz. 311), do którego w sprawach nieuregulowanych uzupełniająco stosuje się przepisy ustawy o gospodarce nieruchomościami odpowiadający wartości utraconego udziału w prawie własności działki nr (...), wywłaszczonej w całości na cele publiczne (drogowe) stanowi w całości przychód zwolniony na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?

Pani stanowisko w sprawie dotyczące podatku dochodowego od osób fizycznych

W Pani ocenie, powołany art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2024 r. poz. 226) przychód uzyskany z tytułu odszkodowania wypłacanego na podstawie specustawy drogowej, do którego uzupełniająco stosuje się przepisy ustawy o gospodarce nieruchomościami (art. 23 specustawy drogowej) daje podstawę do zastosowania zwolnienia przedmiotowego z podatku dochodowego od osób fizycznych biorąc pod uwagę, że Wnioskodawczyni nabyła udział w prawie własności wywłaszczanej nieruchomości w okresie niemal 10 lat przed wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 226 ze zm.):

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają zatem wszelkie dochody osiągane przez podatnika, z wyjątkiem tych dochodów, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę jako zwolnione od podatku, bądź od których zaniechano poboru podatku, w drodze rozporządzenia wydanego przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych.

Rodzaje źródeł przychodów zostały określone w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdzie w pkt 9 wymieniono inne źródła.

Zgodnie z art. 11 ust. 1 ww. ustawy:

W myśl art. 20 ust. 1 komentowanej ustawy:

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności” wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy.

O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Odszkodowanie stanowi co do zasady przychód w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie oznacza to jednak, że wszystkie odszkodowania podlegają opodatkowaniu. Niektóre z nich, wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych określonym w art. 21 ust. 1 ww. ustawy, korzystają ze zwolnienia od podatku dochodowego. Jednakże należy podkreślić, że korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym zwolnienia od podatku, jest możliwe wyłącznie w sytuacji, gdy spełnione są wszelkie przesłanki określone w przepisie stanowiącym podstawę prawną danej preferencji.

Stosownie do treści art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Treść zacytowanego przepisu wskazuje, że podstawowym warunkiem uprawniającym do skorzystania z przedmiotowego zwolnienia jest uzyskanie przychodu, między innymi z tytułu odszkodowania wypłacanego stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami.

Zwolnienie nie przysługuje jednak jeżeli łącznie spełnione zostaną następujące warunki:

·nabycie nieruchomości nastąpiło w okresie 2 lat przed wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego lub odpłatnym zbyciem oraz

·cena jej nabycia była o co najmniej 50% niższa od wysokości odszkodowania lub ceny zbycia.

Zatem w przypadku, gdy spełniony zostanie tylko jeden z warunków albo niespełniony żaden z nich, uzyskany przychód będzie korzystał ze zwolnienia.

Warunkiem niezbędnym do skorzystania z przedmiotowego zwolnienia jest otrzymanie m.in. odszkodowania, które przyznane zostało stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami.

W przypadku nabywania nieruchomości pod drogi, na zasadach określonych w ustawie z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 311 ze zm.) – zwanej również „specustawą” drogową, prawodawca zdecydował się na całkowite oddzielenie od siebie postępowań o wywłaszczenie i o odszkodowanie.

Z chwilą wejścia w życie ww. ustawy, do katalogu zawartego w art. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 344 ze zm.) dodany został zapis, że ustawa o gospodarce nieruchomościami nie narusza innych ustaw w zakresie dotyczącym gospodarki nieruchomościami, w tym omawianej ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r.

Przywołany art. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami zawiera ogólne wyłączenie stosowania jej przepisów, ale tylko w takim zakresie, w jakim nie narusza to zasad określonych w wymienionych ustawach. Ustawodawca przyznał zatem pierwszeństwo w stosowaniu regulacjom zawartym w ustawach wymienionych w tym przepisie, przed zasadami wynikającymi z ustawy o gospodarce nieruchomościami. Powyższy przepis ma charakter normy kolizyjnej co oznacza, że przepisy ustawy o gospodarce nieruchomościami mają charakter uzupełniający w stosunku do innych ustaw, w zakresie spraw nieuregulowanych w tych ustawach. Tym samym, nabywanie nieruchomości pod drogi, na zasadach określonych w „specustawie” drogowej ma charakter szczególny wobec wywłaszczenia regulowanego przepisami ustawy o gospodarce nieruchomościami; przepisy ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych stanowią lex specialis w stosunku do przepisów ustawy o gospodarce nieruchomościami.

O takiej relacji wymienionych wyżej aktów prawnych świadczy również kompleksowość regulacji zawartej w „specustawie” drogowej oraz odesłanie zawarte w art. 23 tej ustawy, zgodnie z którym:

W odniesieniu do dróg krajowych i wojewódzkich, stosownie do treści art. 11a ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych:

Po myśli art. 11f ust. 1 pkt 6 powołanej wyżej ustawy:

W myśl natomiast art. 12 ust. 4 ww. ustawy:

Zgodnie z art. 12 ust. 4a ww. ustawy:

W myśl ust. 4f ww. przepisu:

Zgodnie z art. 12 ust. 5 ww. ustawy:

Stosownie natomiast do treści art. 18 ust. 1 ustawy:

Ustawa o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych wymieniona jest w art. 2 pkt 11 ustawy o gospodarce nieruchomościami jako ustawa w zakresie dotyczącym gospodarki nieruchomościami.

W myśl art. 130 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami:

Zgodnie z art. 132 ust. 1a tej ustawy:

Mając na uwadze przedstawiony opis sprawy należy stwierdzić, że odszkodowanie, które otrzyma Pani za przejęcie nieruchomości na cele realizacji inwestycji drogowej, korzysta w całości ze zwolnienia określonego w art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Odszkodowanie to wypłacone bowiem zostało stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami a własność wywłaszczonej nieruchomości nabyła Pani niewątpliwie przed okresem 2 lat przed wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego. Tym samym nie ciąży na Pani obowiązek uiszczenia podatku dochodowego z tytułu otrzymanego odszkodowania.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

W zakresie podatku od towarów i usług wydane zostało odrębne rozstrzygnięcie.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).