Interpretacja indywidualna

– stanowisko nieprawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

1 października 2024 r. wpłynął Pani wniosek z 23 września 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia przedmiotowego. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwania – pismami z 25 października 2024 r. (wpływ 29 października 2024 r.) oraz z 19 listopada 2024 r. (wpływ 20 listoapda 2024 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Ma Pani zamiar dokonać sprzedaży działki ew. nr 111/2 w miejscowości (...), ponieważ działka ta w całości zajęta jest pod drogę.

Aktem notarialnym z 2 października 2023 r. nabyła Pani udział z majątku wspólnego między innymi ww. działki ew. nr 111/2. Aktualnie, od tej daty jest Pani jedynym właścicielem działki ewid. Nr 111/2.

W uzupełnieniu wniosku z 25 października 2024 r. (wpływ 29 października 2024 r.), stanowiącym odpowiedź na wezwanie z 16 października 2024 r., znak 0115-KDIT3.4011.737.2024.1.PS informuje Pani, że ma Pani zamiar sprzedać działkę ew. nr 111/2 w obrębie (...) transakcją kupna-sprzedaży za cenę ustaloną jako wartość nieruchomości określoną w operacie szacunkowym w wysokości (...) zł.

Zamieszkuje Pani na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w związku z powyższym podlega Pani obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).

Działkę ew. nr 111 w obrębie (...) otrzymała Pani wraz z mężem A.B. aktem notarialnym Rep A nr (...), następnie umową darowizny z 2 października 2023 r. Rep A nr (...) Pani mąż A.B. darował Pani swój udział do działek ew. nr 111/1 i nr 111/2 (obowiązujące numery działek ewidencyjnych po podziale działki ew. nr 111).

Nabycie działki ew. nr 111 nastąpiło nieodpłatnie w formie aktu notarialnego 9 listopada 1994 r. - Rep A nr (...). Z uwagi na powyższe nie określono wartości na chwilę nabycia.

W odpowiedzi na pytanie zawarte w wezwaniu: „(…) czy działka ta widnieje w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego na cele publiczne (jakie?), czy też została wydana decyzja (w jakim zakresie) o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego na działce, którą planuje Pani sprzedać?” - informuje Pani, że dla obrębu (...) brak jest obowiązującego planu zagospodarowania przestrzennego, a działka stanowi drogę (ul. (...)).

Sprzedaż na rzecz Gminy (...) planuje Pani do końca roku 2024 r.

Zbycie następuje na rzecz Gminy (...), działka faktycznie zajęta jest pod drogę (ul. (...)) i w takim celu jest nabywana przez Gminę (...). Razem z mężem w 1994 r. nabyliście Państwo przedmiotową nieruchomość nieodpłatnie, następnie od męża otrzymała Pani darowizną udział, czyli bezpłatnie, więc brak jest ceny nabycia.

W uzupełnieniu wniosku z 19 listopada 2024 r. (wpływ 20 listopada 2024 r.) stanowiącym odpowiedź na wezwania z 12 listopada 2024 r., znak 0115-KDIT3.4011.737.2024.3.PS doprecyzowała Pani, że działkę ewidencyjną nr 111 nabyła Pani w dniu 9 listopada 1994 r. wraz z mężem na podstawie umowy dożywocia.

Wyjaśnia Pani, że dnia 9 listopada 1994 r. umową dożywocia uzupełniającą do aktu notarialnego Rep. A nr (...) o dożywocie, dożywotnik przeniósł na Panią i męża działkę ewidencyjną nr (...) o powierzchni (...) ha. Z umowy nie wynika, aby nabyła Pani działkę w częściach ułamkowych.

Nie zawierała Pani z mężem umowy majątkowej małżeńskiej ograniczającej wspólność ustawową małżeńską.

Na podstawie aktu notarialnego z 2 października 2023 r. na prawach wspólności ustawowej (na podstawie umowy o dożywocie z 19 czerwca 1992 r. Rep. A nr (...)) mąż darował Pani swój udział do Pani majątku osobistego w nieruchomości położonej w Rabce – Zdroju, nr ew. 111/1 i 111/2 ((...) ha).

W odpowiedzi na pytania zawarte w wezwaniu, tj.:

a)z jakich powodów gmina chce nabyć tą działkę? - wskazuje Pani, że z powodów uregulowania kwestii prawnych co do jej własności;

b)kiedy dokładnie i w jakich okolicznościach wybudowano drogę na działce należącej obecnie do Pani? - wskazuje Pani, że w momencie jej nabycia droga już była. Wybudowano ją w okresie własności poprzedniego właściciela;

c)czy jest to wykorzystywana w celach publicznych? – wskazuje Pani, że tak, jest to droga gminna i jest wykorzystywana do ceków transportu publicznego;

d)czy działka ta jest/była przedmiotem jakiejś umowy na rzecz gminy, np. umowy użyczenia/dzierżawy? – wskazuje Pani, że działka ta nie jest i niebyła w trakcie jej posiadania przez Panią przedmiotem żadnej umowy na rzecz gminy, np. użyczenia, darowizny;

e)czy gmina planuje jakąś inwestycję na tej działce? Jaką? – wskazuje Pani, że gmina nie planuje żadnej inwestycji na tej działce, a w 2023 r. położono chodnik;

f)czy dla tej działki wydana została decyzja o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego? – wskazuje Pani, że na ten moment nie posiada Pani żadnej wiedzy.

Pytanie (doprecyzowano w uzupełnieniu wniosku)

Czy przychód uzyskany przez Panią z tytułu sprzedaży nieruchomości na rzecz gminy podlega zwolnieniu przedmiotowemu, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?

Pani stanowisko w sprawie (doprecyzowano w uzupełnieniu wniosku)

Uważa Pani, że przychód uzyskany przez Panią z tytułu sprzedaży nieruchomości na rzecz gminy podlega zwolnieniu, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Na podstawie art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r., poz. 226 ze zm.):

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, źródłami przychodów są odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

a)nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,

b)spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,

c)prawa wieczystego użytkowania gruntów,

–jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c– przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Tym samym, każda czynność prawna, której przedmiotem jest odpłatne zbycie nieruchomości lub praw wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c cytowanej ustawy, stanowi źródło przychodów w rozumieniu tego przepisu, jeżeli zostanie dokonana w określonym czasie, tj. przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie i nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej.

Użyty w ww. przepisie termin „nabycie” oznacza każde uzyskanie tytułu własności (nabycie własności) lub każde uzyskanie określonego prawa (nabycie prawa) bez względu na fakt czy jest to nabycie w części ułamkowej czy w całości. Poprzez „nabycie” należy rozumieć każde zwiększenie aktywów podatnika.

Zatem, w przypadku zbycia nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy, decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych uzyskanego z tego tytułu dochodu ma moment oraz sposób ich nabycia.

Z informacji zawartych w Pani wniosku oraz jego uzupełnień wynika, że działkę nr 111 w obrębie (...):

•nabyła Pani wraz z mężem na podstawie umowy dożywocia;

•weszła ona do Państwa majątku wspólnego małżonków w 1994 r.;

•umową z 2 października 2023 r. Rep A nr (...) została darowana w części należącej do Pani męża z majątku wspólnego do Pani majątku osobistego.

Działkę tą planuje Pani sprzedać na rzecz Gminy (...) do końca roku 2024 r.

W związku z powyższym powzięła Pani wątpliwość czy przychód uzyskany przez Panią z tytułu sprzedaży nieruchomości na rzecz gminy podlega zwolnieniu przedmiotowemu, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Stosownie bowiem do ww. przepisu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Wolne od podatku dochodowego są przychody uzyskane z tytułu odszkodowania wypłacanego stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami lub z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie oraz z tytułu sprzedaży nieruchomości w związku z realizacją przez nabywcę prawa pierwokupu, stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami; nie dotyczy to przypadków, gdy właściciel nieruchomości, o której mowa w zdaniu pierwszym, nabył jej własność w okresie 2 lat przed wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego bądź odpłatnym zbyciem nieruchomości za cenę niższą o co najmniej 50% od wysokości uzyskanego odszkodowania lub ceny zbycia nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie lub w związku z realizacją prawa pierwokupu.

Podkreślenia wymaga w tym miejscu, że ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie definiuje pojęcia „nabycie”, należy zatem odwołać się do przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2024 r., poz. 1061, z późn. zm.), a w szczególności do art. 155 § 1, który stanowi, że:

Umowa sprzedaży, zamiany, darowizny, przekazania nieruchomości lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia własności rzeczy co do tożsamości oznaczonej przenosi własność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.

Zatem, pojęcie to należy rozumieć szeroko, tzn. że nabycie nieruchomości następuje z chwilą uzyskania prawa własności nieruchomości, bez względu na charakter czynności prawnej, na podstawie której doszło do przysporzenia majątkowego w postaci własności rzeczy. Tym samym, poprzez „nabycie” należy rozumieć każde zwiększenie aktywów podatnika.

Umowa o dożywocie regulowana jest art. 908 § 1 ww. ustawy:

Jeżeli w zamian za przeniesienie własności nieruchomości nabywca zobowiązał się zapewnić zbywcy dożywotnie utrzymanie (umowa o dożywocie), powinien on, w braku odmiennej umowy, przyjąć zbywcę jako domownika, dostarczać mu wyżywienia, ubrania, mieszkania, światła i opału, zapewnić mu odpowiednią pomoc i pielęgnowanie w chorobie oraz sprawić mu własnym kosztem pogrzeb odpowiadający zwyczajom miejscowym.

Charakterystyczną cechą takiej umowy jest więc ekwiwalentność świadczeń stron tej umowy, przy czym w doktrynie uznaje się, iż jest to ekwiwalentność rozumiana w sensie subiektywnym, a nie obiektywnym, co oznacza, że świadczenia stron względem siebie nie muszą mieć tego samego wymiaru ekonomicznego, ustalanego według kryteriów obiektywnych. Podkreślenia wymaga, iż tego rodzaju umowy zaliczane są do odpłatnych czynności prawnych, które charakteryzują się tym, iż każda ze stron uzyskuje jakąś korzyść majątkową (niekoniecznie w postaci pieniężnej).

Umowa dożywocia ma więc charakter umowy zobowiązującej, odpłatnej i wzajemnej.

Natomiast stosunki majątkowe między małżonkami zostały uregulowane w ustawie z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2809 ze zm.).

Zgodnie z art. 31 § 1 powołanego Kodeksu:

Z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Przedmiotami majątkowymi w rozumieniu tego przepisu są wszelkie prawa majątkowe zarówno bezwzględne (prawo własności rzeczy oraz inne prawa rzeczowe), jak i względne (np. przysługujące małżonkom wierzytelności). Wspólność ustawowa obejmuje wszelkie przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich. Z ww. przepisu wynika, że wspólność małżeńska została ukształtowana jako wspólność łączna. Charakteryzuje się ona tym, że w czasie jej trwania małżonkowie nie mają określonych udziałów w majątku wspólnym, nie mogą więc rozporządzać udziałami, a także nie mogą żądać podziału majątku objętego wspólnością ustawową. Obojgu małżonkom przysługuje pełne prawo do całości majątku wspólnego.

W świetle natomiast art. 43 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

Oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym.

Ustrój wspólności ustawowej obejmujący dorobek obojga małżonków ukształtowany został przez ustawodawcę jako wspólność łączna, bezudziałowa.

Stosownie do art. 35 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

W czasie trwania wspólności ustawowej żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego. Nie może również rozporządzać ani zobowiązywać się do rozporządzania udziałem, który w razie ustania wspólności przypadnie mu w majątku wspólnym lub w poszczególnych przedmiotach należących do tego majątku.

Obojgu małżonkom przysługuje pełne prawo do całości majątku wspólnego. Zważywszy na tak ukształtowaną sytuację prawną małżonków objętych wspólnością ustawową, definitywne nabycie w czasie jej trwania rzeczy ruchomych oznacza nabycie ich przez każdego z małżonków w całości, a nie w określonym ułamkowo udziale.

Ponadto wskazać należy, że w podjętej przez Naczelny Sąd Administracyjny uchwale w składzie siedmiu sędziów z dnia 15 maja 2017 r., sygn. akt II FPS 2/17, Sąd stwierdził, że

dla celów opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych, odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nabytych przez współmałżonka w wyniku dziedziczenia, datą ich nabycia lub wybudowania w rozumieniu tego przepisu jest dzień nabycia (wybudowania) tych nieruchomości i praw majątkowych do majątku wspólnego małżonków.

W uzasadnieniu uchwały Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, że w przypadku nabycia nieruchomości przez małżonków pozostających w majątkowej wspólności małżeńskiej przewidzianej w art. 31 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy nie ma możliwości określenia tego, w jakich częściach nastąpiło nabycie nieruchomości, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie jest możliwe nabycie nieruchomości w określonym udziale przez małżonków pozostających we wspólności majątkowej małżeńskiej i działających jednocześnie, co wynika z istoty wspólności małżeńskiej. Wspólność małżeńska (łączna) to wspólność bezudziałowa, a w czasie jej trwania małżonkowie nie mogą rozporządzać swoimi prawami do majątku wspólnego jako całości. Nie mogą także rozporządzać udziałem w jakimkolwiek przedmiocie należącym do tego majątku.

Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego, skoro, z uwagi na wspólność majątkową, nie można wyodrębnić udziałów, które małżonkowie posiadali w chwili nabycia nieruchomości w małżeństwie, to nie można też przyjąć, że pięcioletni termin biegnie od daty nabycia nieruchomości w drodze spadku. Dla oceny skutków podatkowych odpłatnego zbycia nieruchomości kluczowy jest bowiem moment poniesienia wydatku na nabycie tego składnika do majątku wspólnego i to, że tego wydatku – w momencie jego poniesienia – nie można przypisać jednemu bądź drugiemu małżonkowi w udziałach o określonej wielkości.

Dlatego też w opisanej sytuacji należy przyjąć, że nabyła Pani przedmiotową nieruchomość już w 1994 roku na podstawie umowy dożywocia, kiedy to otrzymała ją Pani do majątku wspólnego małżonków. Darowizna udziału Pani męża do Pani majątku osobistego nie powoduje nabycia tego udziału.

Zatem pięcioletni okres, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, liczony od końca roku, w którym doszło do nabycia działki, o której mowa we wniosku - niewątpliwie upłynął.

Odpłatne zbycie tej nieruchomości w 2024 roku na rzecz gminy nie będzie więc stanowić w ogóle źródła przychodu, ponieważ zbycie nastąpiło po upływie 5 lat od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie nieruchomości.

Pani stanowisko jest więc nieprawidłowe, bowiem wynika z niego, że w związku ze zbyciem nieruchomości na rzecz gminy powstanie przychód podatkowy, a dochód z tej transakcji będzie mógł podlegać zwolnieniu przedmiotowemu, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy.

Tymczasem zbycie opisanej we wniosku działki nie będzie stanowić w ogóle źródła przychodu w podatku dochodowym od osób fizycznych.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe wyłącznie wobec Pani i tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny (zdarzenie przyszłe) sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (zdarzeniem przyszłym) podanym przez wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

•Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pani do interpretacji.

•Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

•Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

•Zgodnie z art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej:

Interpretacja indywidualna zawiera wyczerpujący opis przedstawionego we wniosku stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego oraz ocenę stanowiska wnioskodawcy wraz z uzasadnieniem prawnym tej oceny. Można odstąpić od uzasadnienia prawnego, jeżeli stanowisko wnioskodawcy jest prawidłowe w pełnym zakresie.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.); (dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

•w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA) albo

•w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).