Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

7 października 2024 r. wpłynął Pani wniosek z 1 października 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych. Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Bank i Panią łączyła umowa o kredyt mieszkaniowy z 2010 r. Kwota kredytu wyrażona była w złotych polskich i indeksowana do waluty obcej CHF. Kredyt został w całości przeznaczony na zakup dla Pani lokalu mieszkalnego. Kredyt został w całości spłacony. Ze względu na stwierdzenie w Umowie zapisów niedozwolonych (abuzywnych) dotyczących przeliczenia kwoty kredytu na CHF, a następnie poszczególnych rat na złotówki, Bank pobierał od Pani za wysokie raty.

Dlatego złożony został pozew przeciwko Bankowi do sądu, celem zwrotu powstałej nadpłaty. Abuzywność tych zapisów potwierdził sąd.

Przed pierwszą rozprawą Bank wystąpił z propozycją Ugody, w której wypłaca on na Pani rzecz kwotę, którą Pani nadpłaciła w ramach wadliwej Umowy o kredyt. Przy czym aby klauzule abuzywne zostały usunięte z Umowy, Bank w Ugodzie proponuje zmiany w przedmiocie tej Umowy w zakresie: waluty (jakby kredyt był od początku kredytem złotówkowym spłaconym w PLN), wysokości i zasad spłaty wierzytelności kredytowej oraz dalszego niepowoływania się na niedozwolony charakter postanowień Umowy w brzmieniu sprzed zawarcia Ugody i niedochodzenia roszczeń z tego tytułu.

Przyjęty przez Bank w Ugodzie nowy sposób rozliczenia kredytu skutkuje tym, że Bank dokonuje podziału pierwotnie nadpłaconej przez Panią kwoty kredytu, gdzie jedna część kwoty wynikająca z nowego przeliczenia jest nadpłatą, a druga część jest wypłacona jako tzw. „kwota dodatkowa”, która w mniemaniu Banku podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym. Przy czym suma obu kwot stanowi kwotę, którą Pani nadpłaciła na rzecz Banku z tytułu wierzytelności powstałej w ramach wadliwej prawnie Umowy o kredyt mieszkaniowy.

Pytanie

Czy kwota przychodu określona przez Bank jako „kwota dodatkowa”, o której mowa w opisie zdarzenia jest zwolniona z podatku dochodowego, biorąc pod uwagę to, że została ona realnie nadpłacona przez Panią na rzecz Banku w ramach spłaty kredytu mieszkaniowego, Bank wypłaca ją Pani w Ugodzie?

Pani stanowisko w sprawie

W Pani ocenie, nie powstaje wobec Pani obowiązek podatkowy od przedmiotowego przychodu, ponieważ kwota ta została przez Panią fizycznie nadpłacona do Banku w ramach spłaty kredytu mieszkaniowego, a Bank taką kwotę wypłaca Pani w proponowanej Ugodzie, czyli de facto Bank uznaje fakt jej nadpłaty i ją umarza.

Opiera Pani swoje stanowisko na Rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe § 1 ust. 1.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):

W myśl art. 9 ust. 1a ww. ustawy:

Stosownie do art. 9 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Jak stanowi art. 11 ust. 1 ww. ustawy:

Z przedstawionych przepisów wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega – co do zasady – każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną. Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1 ww. ustawy, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa, jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, niemające charakteru zwrotnego.

O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić w każdej sytuacji gdy podatnik – czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też gdy na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów – uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł.

Stosownie do przepisów tej ustawy odrębnym źródłem przychodów są określone w art. 10 ust. 1 pkt 9 – inne źródła.

W myśl art. 20 ust. 1 ww. ustawy:

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Przystępując do oceny skutków podatkowych wypłaty przez bank kwoty dodatkowej, na podstawie zawartej ugody dotyczącej kredytu zaciągniętego przez Panią, wskazuję, że instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1646, ze zm.).

Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy:

Otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Wobec powyższego, skoro „kwota dodatkowa”, którą otrzyma Pani od Banku w wyniku zawartej ugody, stanowi kwotę, którą nadpłaciła Pani na rzecz Banku z tytułu wierzytelności powstałej w ramach umowy kredytowej, to jej otrzymanie nie spowoduje po Pani stronie dodatkowego przysporzenia majątkowego. W konsekwencji pieniądze te nie będą Pani przychodem w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i ich uzyskanie nie będzie skutkowało po Pani stronie obowiązkiem zapłaty podatku dochodowego.

Wyjaśniając przyczynę uznania Pani stanowiska za nieprawidłowe wskazuję, że ustawodawca w rozporządzeniu Ministra Finansów z 22 marca 2022 r. przewidział możliwość skorzystania z zaniechania poboru podatku dochodowego w odniesieniu do dochodów (przychodów) związanych m.in. z umorzeniem kredytu hipotecznego udzielonego na cele mieszkaniowe. Analizowana sprawa nie dotyczy jednak skutków podatkowych wynikających z umorzenia Pani wierzytelności. Sprawa ta dotyczy skutków podatkowych otrzymania przez Panią od Banku kwoty stanowiącej nadpłatę dokonaną przez Panią z tytułu wierzytelności wobec Banku, do której to sytuacji nie ma zastosowania wskazane przez Panią rozporządzenie Ministra Finansów.

Ze względu na to, że stanowisko swoje oparła Pani na ww. rozporządzeniu, uznałem je za nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·   Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

·   Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·   Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·    w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·    w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).