Interpretacja indywidualna

  – stanowisko w części nieprawidłowe oraz w części prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe w części dotyczącej zastosowania zwolnienia z opodatkowania oraz prawidłowe w części dotyczącej braku powstania przychodu z tytułu wypłaconej przez Bank nadpłaty oraz kwoty dodatkowej na podstawie zawartej ugody.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

3 września 2024 r. wpłynął Państwa wniosek wspólny o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych. Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z datą wpływu 14 listopada 2024 r. Treść wniosku jest następująca:

Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem:

1)Zainteresowany będący stroną postępowania:

Pani A. A

ul. A 1

(...)

2)Zainteresowany niebędący stroną postępowania:

Pan B. A

ul. A 1

(...)

Opis zdarzenia przyszłego

Zwracają się Państwo o wydanie interpretacji indywidualnej dla zdarzenia podatkowego przyszłego związanego z zawarciem ugody sądowej, celem zakończenia postępowania sądowego toczącego się przeciwko X (dawna Y S.A.).

20 lutego 2010 r. zawarliście Państwo umowę kredytu w Y S.A. obecnie (X) na budowę domu jednorodzinnego. Był to kredyt na kwotę nie więcej niż 400 380 zł denominowany do kursu franka szwajcarskiego CHF w kwocie 154 283,07 CHF. Ostatecznie Bank wypłacił kwotę 280 000 PLN co stanowiło kwotę 99 386,93 CHF.

Sposobem zabezpieczenia spłaty kredytu była hipoteka umowna kaucyjna do kwoty 600 570 zł ustanowiona na rzecz Banku na nieruchomości gruntowej położonej we wsi B gm. C (nr (...)), stanowiącej Państwa własność, na której został wybudowany budynek mieszkalny sfinansowany ze środków uzyskanych z udzielonego przez Bank kredytu. Umowa kredytu została zawarta na okres 35 lat. Raty kredytu były spłacane przez Państwa terminowo. 2 marca 2020 r. dokonaliście Państwo nadpłaty kredytu w kwocie 59 250 CHF, w celu szybszego uregulowania zobowiązania. Zgodnie z zawartym aneksem do umowy okres kredytowania został skrócony do 15 sierpnia 2025 r.

20 października 2021 r. złożyliście Państwo do Sądu Okręgowego w D pozew o ustalenie i zapłatę ewentualnie o zapłatę tj. o stwierdzenie nieważności umowy kredytu nr (...) o kredyt mieszkaniowy Y z 22 lutego 2010 r. z uwagi na znajdujące się w jego treści klauzule abuzywne i zwrot kwoty 31 739,79 CHF jako nadpłaty rat kapitałowo odsetkowych ponad kwotę udzielonego kredytu.

15 kwietnia 2024 r. w trakcie toczącego się postępowania sądowego na podstawie postanowienia Sądu Apelacyjnego w D sygn. (...) uzyskali Państwo zabezpieczenie w postaci wstrzymania spłaty rat kredytu do czasu prawomocnego zakończenia procesu sądowego. W czasie toczącego się postępowania sądowego podtrzymywali Państwo, że jesteście Państwo zainteresowani zakończeniem postępowania i zawarciem ugody z Bankiem. Według Państwa wiedzy, Bank podlegał nadzorowi właściwego organu nadzoru i był uprawniony do udzielenia kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady jego funkcjonowania. Bank w trakcie rozprawy sądowej 6 sierpnia 2024 r. przedstawił Państwu propozycję ugody o treści:

Strony zawierają Ugodę o następującej treści:

§1. Strony potwierdzają, iż miały wolę zawarcia Umowy w dacie jej zawarcia.

Strony potwierdzają, iż Bank wypłacił Kredytobiorcy kwotę kredytu przeznaczoną na realizację celu kredytu określonego w Umowie, a Kredytobiorca oświadcza, że wykorzystał kwotę kredytu na realizację tego celu.

W księgach rachunkowych Banku na dzień 6 sierpnia 2024 r. wysokość zadłużenia Kredytobiorcy z tytułu Umowy wynosiła 5 684,61 CHF:

­kapitał (pozostała do spłaty kwota kredytu): 5 601,31 CHF,

­odsetki skapitalizowane: 0,00 CHF,

­odsetki zapadłe niespłacone: 72,56 CHF,

­odsetki od zadłużenia przeterminowanego: 0,00 CHF,

­odsetki zawieszone: 0,00 CHF,

­odsetki bieżące: 10,74 CHF,

co oznacza, że po przeliczeniu na walutę polską po średnim kursie Narodowego Banku Polskiego z dnia poprzedzającego dzień zawarcia Ugody - 4,6263 złotych, zadłużenie Kredytobiorcy na dzień zawarcia Ugody wynosi 26 298,71 złotych:

­kapitał (pozostała do spłaty kwota kredytu): 25 913,34 złotych,

­odsetki skapitalizowane: 0,00 złotych,

­odsetki zapadłe niespłacone: 335,68 złotych,

­odsetki od zadłużenia przeterminowanego: 0,00 złotych,

­odsetki zawieszone: 0,00 złotych,

­odsetki bieżące: 49,69 złotych,

a zadłużenie Kredytobiorcy z tytułu niezapłaconych kosztów i opłat związanych z Umową wynosi 0,00 złotych.

Przedmiotem Ugody jest zakończenie Sporu oraz uchylenie niepewności co do roszczeń wynikających z Umowy, między innymi poprzez zmianę Umowy w zakresie waluty, wysokości i zasad spłaty wierzytelności kredytowej wynikającej z Umowy. Strony dokonują zmiany waluty zadłużenia, określonej w Umowie, na walutę polską na zasadach określonych w § 1 ust. 5 i nast.

Za podstawę ustalenia wysokości zadłużenia Strony przyjęły, iż kredyt udzielony na podstawie Umowy zostanie rozliczony tak, jakby od daty zawarcia Umowy, tj. od dnia 22 lutego 2010 r., stanowił kredyt złotowy udzielony na warunkach, o których mowa w § 1 ust. 6, z zachowaniem:

(1) pozostałych parametrów kredytu wynikających z Umowy tj. okresu kredytowania -186 miesięcy licząc od daty zawarcia Umowy oraz formy spłaty kredytu w ratach annuitetowych, z uwzględnieniem § 1 ust. 7,

(2) poniesionych opłat, prowizji i składek ubezpieczeniowych.

Warunki udzielenia kredytu Złotowego, o których mowa w § 1 ust. 5, zostały określone w sposób następujący: kwota kredytu (kapitał) stanowiła sumę kwot wypłaconych tytułem kredytu i wynosiła 280 000 PLN; jeśli jakakolwiek część wypłaty nastąpiła w CHF, Bank przeliczył ją na walutę polską po średnim kursie Narodowego Banku Polskiego z dnia wypłaty, oprocentowanie kredytu według zmiennej stopy procentowej zostało ustalone jako suma wskaźnika referencyjnego WIBOR 3M i marży w wysokości 2,82%; w dniu wypłaty kredytu lub pierwszej transzy kredytu oprocentowanie wynosiło 6,97%, zaś wartość wskaźnika referencyjnego WIBOR 3M z dnia wypłaty kredytu lub pierwszej transzy kredytu wynosiła 4,15%; pierwszy okres obowiązywania wskaźnika referencyjnego WIBOR 3M obowiązywał od dnia wypłaty kredytu lub pierwszej transzy i mógł być krótszy niż kolejne okresy trzymiesięczne wyznaczane w dniu wymagalności raty kredytu i odsetek; kolejne trzymiesięczne okresy obowiązywania wskaźnika referencyjnego kończyły się w dniu poprzedzającym dzień, który datą odpowiada dniowi, w którym rozpoczął się poprzedni trzymiesięczny okres obowiązywania wskaźnika referencyjnego, z uwzględnieniem zasad liczenia terminów oznaczonych w miesiącach, przewidzianych w przepisach Kodeksu cywilnego, wysokość marży, o której mowa w pkt 2), odpowiada wysokości marży kredytów mieszkaniowych ponad średnią wartość WIBOR dla miesiąca, w którym została zawarta Umowa; informacja o jej wysokości dla poszczególnych miesięcy dostępna jest w tabeli „Marża kredytów mieszkaniowych” w arkuszu „Marża ponad śr. WIBOR-od 2005 r.” w kolumnie „Marża ponad średnią wartość WIBOR 3M”, opublikowanej przez Komisję Nadzoru Finansowego na stronie internetowej www.knf.gov.pl pod tytułem „Dane statystyczne opisujące marżę ponad WIBOR dla potrzeb ugód dotyczących walutowych kredytów mieszkaniowych” (dostęp do strony internetowej aktywny na dzień zawarcia Ugody), informacja o wysokości dziennej wartości wskaźnika referencyjnego WIBOR 3M, o którym mowa w pkt 2), dostępna jest w tabeli „Marża kredytów mieszkaniowych” w arkuszu „Fixing WIBOR (2000-2020)” w kolumnie „Wartość Fixingu WIBOR 3M” w pliku „Dane statystyczne”, o którym mowa w pkt 3); informacja o wysokości dziennej wartości wskaźnika referencyjnego WIBOR 3M od roku 2021 dostępna jest w tabeli „Dane opóźnione” opublikowanej przez (...).

Rozliczenie dotychczas spłaconych rat kredytu udzielonego na podstawie Umowy na poczet kredytu w złotych, o którym mowa w § 1 ust. 5, a którego warunki udzielenia zostały określone w § 1 ust. 6, następuje w ten sposób, że wartość spłat dokonanych na podstawie Umowy zostanie zaliczona w pierwszej kolejności na poczet rat odsetkowych, a następnie - rat kapitałowych kredytu w złotych. Powstała nadwyżka pomniejsza kapitał do spłaty kredytu, o którym mowa w § 1 ust. 6 pkt 1), od którego naliczane są kolejne odsetki, a niedobór - powiększa kapitał do spłaty, o którym mowa w § 1 ust. 6 pkt 1), od którego naliczane są kolejne odsetki. Bank nie nalicza odsetek bieżących od ostatniej spłaty raty.

Przed zawarciem niniejszej Ugody Bank przedłożył Kredytobiorcy Zestawienie stanowiące podstawę rozliczenia Umowy, a Kredytobiorca potwierdza jego otrzymanie.

Po zmianie waluty zadłużenia na walutę polską, Strony uzgadniają, iż z uwzględnieniem § 1 ust. 5-7, kredyt udzielony na podstawie Umowy został spłacony i powstała nadpłata należna Kredytobiorcy, która na dzień zawarcia Ugody wynosi wraz z odsetkami 22 657,50 złotych (słownie: dwadzieścia dwa tysiące sześćset pięćdziesiąt siedem złotych 50/100) w tym:

­kapitał 21 487,75 złotych,

­odsetki 1 169,75 złotych.

Na odsetki składa się naliczane przez Bank od dnia powstania nadpłaty oprocentowanie zmienne w stosunku rocznym w wysokości wskaźnika referencyjnego WIBOR 3M. Dzień poprzedzający dzień roboczy powstania nadpłaty, jest dniem rozpoczynającym pierwszy trzymiesięczny okres obowiązywania tego wskaźnika. Wskaźnik referencyjny WIBOR 3M na dzień roboczy poprzedzający dzień powstania nadpłaty wynosił 6,93%. Kolejne trzymiesięczne okresy obowiązywania wskaźnika referencyjnego WIBOR 3M kończą się w dniu poprzedzającym dzień, który datą odpowiada dniowi, w którym rozpoczął się poprzedni trzymiesięczny okres obowiązywania wskaźnika referencyjnego. Naliczone odsetki podlegały miesięcznej kapitalizacji.

Bank zobowiązuje się do zapłaty na rzecz Kredytobiorcy kwoty nadpłaty wraz z odsetkami, w wysokości wskazanej w zdaniu pierwszym § 1 ust. 8, w terminie 14 dni od dnia zawarcia Ugody. Bank dokona zapłaty na rachunek Kredytobiorcy – Państwa – prowadzony w X S.A. o numerze (...).

W przypadku braku spłaty kwoty, o której mowa w § 1 ust. 8, w terminie określonym w § 1 ust. 9, zostaną naliczone odsetki za opóźnienie w wysokości odsetek maksymalnych od następnego dnia po bezskutecznym upływie tego terminu.

Bank zwalnia Kredytobiorcę z długu (umarza zadłużenie Kredytobiorcy) w kwocie 26 249,02 złotych stanowiącej kwotę zadłużenia wskazaną w ust. 3, a Kredytobiorca dokonane zwolnienie z długu przyjmuje. Na kwotę zwolnienia z długu składa się zadłużenie z następującego tytułu w poniższych wysokościach:

­kapitał: 25 913,34 złotych,

­odsetki skapitalizowane: 0,00 złotych,

­odsetki zapadłe niespłacone: 335,68 złotych,

­odsetki od zadłużenia przeterminowanego: 0,00 złotych,

­odsetki zawieszone: 0,00 złotych.

Dodatkowo Bank zwalnia Kredytobiorcę z długu (umarza zadłużenie Kredytobiorcy) w kwocie 0,00 PLN stanowiącej wysokość kosztów i opłat, o których mowa w ust. 3, a Kredytobiorca dokonane zwolnienie z długu przyjmuje.

Bank uznaje kredyt za spłacony i nie będzie zgłaszał roszczeń w stosunku do Kredytobiorcy w związku z Umową. (...)

§4.

Kredytobiorca przyjmuje do wiadomości, że w wyniku zwolnienia z części długu (umorzenia) zgodnie z § 1 ust. 10 oraz wypłaty odsetek od nadpłaty zgodnie z § 1 ust. 9, powstaje po jego stronie przychód, a na Banku ciąży wypełnienie obowiązku informacyjnego (tj. sporządzenie informacji PIT - 11).

Kredytobiorca przyjmuje do wiadomości, że w celu zastosowania do osiągniętego przychodu z tytułu zwolnienia z części długu (umorzenia) regulacji rozporządzenia Ministra Finansów dotyczącego zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe, niezbędne jest spełnienie przez Kredytobiorcę warunków wskazanych w tym rozporządzeniu, co Kredytobiorca potwierdził stosownym oświadczeniem, przedłożonym Bankowi przy zawarciu niniejszej Ugody, a Bank potwierdza jego otrzymanie.

§5.

Bank, w terminie 21 dni od daty podpisania Ugody, wypłaci na rzecz Kredytobiorców kwotę dodatkową w wysokości 152 000 złotych na rachunek bankowy Kredytobiorców o numerze (...) prowadzony w X S.A.. Kredytobiorca przyjmuje do wiadomości, że w związku z wypłatą ww. kwoty powstaje po jego stronie przychód, a na Banku ciąży wypełnienie obowiązku informacyjnego (tj. sporządzenie informacji PIT-11).

Bank, w terminie 21 dni od podpisania Ugody dokona zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w wysokości 10 800 złotych oraz 1/2 opłaty od pozwu w wysokości 500 złotych, tj. łącznie kwotę w wysokości 11 300 złotych na rachunek bankowy Kredytobiorców o numerze (...) prowadzony w X S.A.

Strony oświadczają, że w związku z zawarciem Ugody, nie będą od siebie żądały kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego ponad kwoty określone w ust. 2.

(koniec treści ugody)

Tym samymi Bank uznał, iż w przypadku podpisania przedstawionej ugody, kredyt będzie uznany za spłacony i wskazał, że nie będzie zgłaszał roszczeń w stosunku do Państwa w związku z przedmiotową umową kredytu.

Strony w projekcie ugody postanowiły, że Bank, w terminie 14 dni od dnia podpisania ugody przeleje na Państwa konto kwotę nadpłaty, która na dzień przygotowania tekstu Ugody wynosiła wraz z odsetkami 22 657,50 złotych (słownie: dwadzieścia dwa tysiące sześćset pięćdziesiąt siedem złotych 50/100) w tym:

­kapitał 21 487,75 złotych,

­odsetki 1 169,75 złotych.

oraz w terminie 21 dni od daty podpisania Ugody, dodatkową kwotę w wysokości 152 000 złotych. Dodatkowa kwota wynikałaby z oferty Ugody przedstawionej przez Bank w trakcie procesu negocjowania jej warunków.

W celu skłonienia Państwa do polubownego i szybkiego zakończenia sporu Bank zaproponował dokonanie na Państwa rzecz łącznie zwrot kwoty 174 657 złotych.

W projekcie przygotowanej Ugody Bank wskazał, że na kwotę 152 000 złotych sporządzi dla właściwych organów podatkowych oraz dla Państwa informację PIT-11 wskazując, że osiągnęliście Państwo przychód, o którym mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Uzupełnienie opisu zdarzenia przyszłego

Umowa kredytu z Bankiem Y S.A. (obecnie X) została zawarta 22 lutego 2010 r. W propozycji Ugody Bank uznaje, że Strony potwierdzają, iż miały wolę zawarcia umowy w dacie jej zawarcia. Brak jest zapisu w treści Ugody, że umowa była nieważna. W propozycji Ugody przedstawionej przez Bank, nie ma jednoznacznego zapisu, że zawarta umowa kredytowa była ważna.

Na podstawie zaproponowanej treści Ugody Bank uznaje, iż podstawą ustalenia wysokości zadłużenia jest kredyt udzielony i rozliczony tak, jakby od daty zawarcia umowy, tj. od dnia 22 lutego 2010 r., stanowił kredyt złotowy.

Kwota kredytu (kapitał) stanowiła sumę kwot wypłaconych tytułem kredytu i wynosiła 280 000 złotych, co stanowiło równowartość 99 368,93 CHF.

Po zmianie waluty zadłużenia na walutę polską, w treści proponowanej ugody Bank stwierdzi, iż kredyt udzielony na podstawie umowy został spłacony i powstała nadpłata należna Państwu, która na dzień sporządzenia projektu zawarcia ugody tj. 6 sierpnia 2024 r. wynosić miała wraz z odsetkami 22 657,50 złotych - kwota ta będzie uzależniona od wartości kursu CHF na dzień podpisania ugody. Zgodnie z treścią proponowanej Ugody rozumieją Państwo, iż Bank uznaje, że doszło do nadpłaty kredytu w kwocie 22 657,50 złotych.

Zwrot rat kapitałowo-odsetkowych, o których mowa w zadanych pytaniach, oznacza zwrot nadpłaty w kwocie 22 657,50 złotych, po przeliczeniu przez Bank kredytu tak jakby był on udzielony od początku w walucie złoty polski.

Z zaświadczenia Banku z 5 maja 2021 r., które zostało dołączone do akt sądowych prowadzonego postępowania, oraz dokonanych wyliczeń wynika, iż do 15 kwietnia 2021 r. wpłaciliście Państwo do Banku co najmniej kwotę 409 499,62 złotych zaliczoną na poczet spłaty rat kapitałowo-odsetkowych oraz kosztów i opłat (prowizji) związanych z udzieleniem kredytu przez Bank.

Następnie od 15 kwietnia 2021 r. do dnia uzyskania zabezpieczenia tj. 15 kwietnia 2024 r. postanowieniem Sądu Apelacyjnego w D sygn. (...), wpłacili Państwo do Banku na spłatę bieżących rat kapitałowo-odsetkowych kwotę 12 022 CHF. Z powyższego wynika, iż kwota kapitału kredytu została przez Państwa nadpłacona o ponad 180 000 złotych.

Jednakże Bank w propozycji Ugody w § 1 zaproponował kwotę 22 657,50 złotych oraz w § 5 ugody kwotę 152 000 złotych - łącznie 174 657,50 złotych.

Czyli według Państwa zarówno kwota 22 657,50 złotych oraz kwota 152 000 złotych stanowi zwrot własnych środków tj. rat kapitałowo-odsetkowych wpłaconych na rzecz Banku X w celu spłaty zaciągniętego kredytu mieszkaniowego.

Z rozmów prowadzonych przez Państwa pełnomocnika procesowego, reprezentującego Państwa w postępowaniu sądowym przed Sądem Okręgowym w D, z pełnomocnikiem Banku dowiedzieliście się Państwo, iż nie ma żadnej możliwości negocjowania treści zaproponowanej Ugody. Pełnomocnik Banku jednoznacznie oznajmił, iż Bank nie wprowadzi żadnych zmian do treści Ugody oraz że nie ma możliwości usunięcia zapisów z treści Ugody informujących, że w związku z wypłatą kwoty dodatkowej 152 000 złotych powstaje po Państwa stronie przychód, a na Banku ciąży wypełnienie obowiązku informacyjnego (tj. sporządzenie informacji PIT-11 na ww. kwotę) oraz zmiany zapisu w treści na stwierdzenie, że kwota dodatkowa stanowi zwrot rat kapitałowo-odsetkowych.

W treści Ugody z Bankiem nie ma zapisów, że zwrot zaproponowanych kwot jest skutkiem uznania umowy kredytu za nieważną w wyniku zawarcia przez Bank w umowie klauzul abuzywnych. W treści Ugody Bank jedynie wskazał, iż pomiędzy Bankiem oraz Państwem powstał spór dotyczący skuteczności poszczególnych postanowień umownych i całej umowy (oraz jej ważności), który zawisł w sprawie pod sygn. (...) o ustalenie i zapłatę, toczącej się przed Sądem Okręgowym w D, z powództwa Kredytobiorców przeciwko Bankowi oraz, że zamiarem Banku i Kredytobiorców jest polubowne zakończenie sporu i uchylenie stanu niepewności co do roszczeń wynikających z umowy, poprzez przyjęte w Ugodzie rozwiązania, w tym zmianę umowy w zakresie waluty, wysokości i zasad spłaty wierzytelności kredytowej.

Bank dokonuje zwolnienia z długu w rozumieniu art. 508 K.c. w zakresie salda kredytu wyrażonego w CHF przeliczonego na złoty polski, pozostałego jeszcze do spłaty kredytu w wysokości 5 684,61 CHF. Nie wiedzą Państwo czy Bank dokonuje tylko technicznej operacji księgowania lub przeksięgowywania w swoich księgach.

W wyniku przewalutowania kredytu udzielonego w CHF na złoty polski Bank wyliczył, iż powstała nadpłata w kwocie 22 657,50 złotych. Jednakże saldo kredytu w walucie CHF wraz z odsetkami wynosi na dzień 6 sierpnia 2024 r. (tj. dzień sporządzenia propozycji Ugody) 5 684,61 CHF - tj. stanowi kwotę 26 249,02 złotych. Bank w treści Ugody zawarł zapis, iż zwalnia Państwa z tej części długu tj. pozostałego salda kredytu do spłaty w CHF (umarza tą część zadłużenia) w kwocie 26 249,02 złotych wyliczonej po kursie CHF na dzień sporządzenia ugody.

Dla uściślenia:

Bank w treści zaproponowanej Ugody wskazał trzy kwoty:

­22 657,50 złotych kwota nadpłaconego kapitału i zwrot rat kapitałowo-odsetkowych, po przeliczeniu kredytu zaciągniętego w CHF na kredyt udzielony od początku w złotych polskich,

­152 000 złotych kwota dodatkowa do zwrotu na Państwa rzecz,

­26 249,02 złotych tj. równowartość 5 684,61 CHF - kwoty pozostającej do spłaty zgodnie z harmonogramem obowiązującej umowy kredytowej zawartej w dniu 22 lutego 2010 r.

Zaciągnięty kredyt mieszkaniowy nie został przez Państwa w całości spłacony, zgodnie z harmonogramem spłat rat wyrażonym w walucie CHF - do spłaty pozostało 5 684,61 CHF. Bank w propozycji Ugody zawarł zapis o wyrażeniu zgody na przeliczenie kredytu tak jakby był on zawarty od początku w złotym polskim a nie w walucie CHF.

Po wyliczeniach Banku w zakresie przeliczenia udzielonego kredytu na złote polskie z właściwą marżą i oprocentowaniem stawką WIBOR - została wyliczona nadpłata w kwocie 22 657,50 złotych.

Natomiast umorzeniu ma podlegać kwota pozostałego do spłaty salda kredytu wyrażonego w CHF czyli kwota 5 684,61 CHF - stanowiąca równowartość kwoty 26 249,02 złotych (na dzień sporządzenia propozycji Ugody).

Państwa zdaniem kwota dodatkowa 152 000 złotych, wynika jak zostało to opisane powyżej, z realnie dokonanych wpłat z Państwa środków pieniężnych uzyskanych przez Państwa na podstawie świadczenia pracy (czyli Państwa dochodów, od których został już odprowadzony podatek dochodowy) na rzecz spłaty rat kapitałowo - odsetkowych. Łączna kwota wpłacona przez Państwa do Banku znacznie przekracza wartość udzielonego kapitału kredytu.

Nie jest Państwu znany powód takiego rozbicia kwoty przeznaczonej w ugodzie do zwrotu na Państwa rzecz tj. na kwotę określoną jako nadpłatę kredytu oraz kwotę dodatkową.

Nie jest Państwu znany sposób wyliczenia kwoty dodatkowej 152 000 złotych przez Bank. Jak wskazaliście Państwo jest to kwota stanowiąca realną nadpłatę rat kapitałowo - odsetkowych ponad kwotę wypłaconego przez Bank kapitału kredytu 280 000 złotych, który został już do Banku przez Państwa zwrócony.

Jednocześnie wskazują, iż zarówno nadpłata kapitału w kwocie 22 657,50 złotych oraz wysokość kwoty dodatkowej 152 000 złotych została wyliczona przez Bank na dzień sporządzenia propozycji Ugody, tj. 6 sierpnia 2024 r. na podstawie kursu CHF na dany dzień i może się różnić od kwot wskazanych w ostatecznej treści Ugody, która zostanie przez Państwa i Bank podpisana.

W treści Ugody przedstawionej przez Bank nie ma zapisu, z którego wynika, iż kwota dodatkowa jest zwrotem wpłaconych przez Państwa rat kapitałowo - odsetkowych lub że stanowi zwrot środków nienależnie pobranych.

Nie jest Państwu wiadome dlaczego Bank rozbija kwotę proponowaną w ramach ugody na dwie części i tylko jedną z nich określa jako „nadpłatę kapitału”.

Z informacji przekazanych Państwu przez Państwa pełnomocnika procesowego, który reprezentuje również innych swoich klientów w sprawach sądowych tzw. „sprawach frankowych”, obecnie tylko Bank X składa propozycje ugód frankowych w takiej formule. W sytuacji kiedy kredytobiorca wpłacił do banku kwotę większą ponad wypłacony kapitał w ramach spłaty rat kapitałowo - odsetkowych, Bank X rozkłada kwotę do zwrotu na 2 pozycje określając je jako zwrot nadpłaty rat kapitałowo - odsetkowych wynikających z przeliczenia kwoty kredytu udzielonego w CHF na kredyt udzielony od początku w złotych polskich oraz wypłatę kwoty dodatkowej. Jednocześnie wskazuje, iż pozostałe saldo kredytu wyrażone w CHF pozostające do spłaty podlega umorzeniu.

Ugody zawierane przez inne banki ze swoimi klientami posiadającymi kredyty frankowe zawierają zapis wprost, iż bank zwraca nadpłatę rat kapitałowo - odsetkowych i w ugodach innych banków nie ma informacji, że kwoty te stanowią przychód kredytobiorców i w treści ugód nie ma informacji o konieczności sporządzenia informacji PIT-11, która wiąże się z koniecznością zapłaty podatku dochodowego przez kredytobiorcę.

Z Państwa wiedzy, idea ugód bankowych z frankowiczami polega na rozliczeniu udzielonego kredytu w walucie CHF w taki sposób, iż kredytobiorcy oddają bankowi kwotę udzielonego kredytu, a bank zwraca nadpłatę powstałą z różnicy wszystkich wpłat kredytobiorców dokonanych celem uiszczania rat kapitałowo - odsetkowych oraz opłat związanych z udzieleniem kredytu i wypłaconego kredytobiorcy kapitału. Kwota dodatkowa 152 000 złotych zaproponowana przez Bank w treści Ugody wraz z kwotą nadpłaty kapitału 22 657,50 złotych wyliczoną w treści Ugody, czyli łącznie 174 657,50 złotych stanowi dla Państwa właśnie tę kwotę.

Dodatkowa kwota pieniężna w wysokości 152 000 złotych w Państwa ocenie:

a)nie stanowi wynagrodzenia za odstąpienie przez Państwa dochodzenia dalszych roszczeń związanych z umową kredytową,

b)nie jest odszkodowaniem jakie Bank ma Państwu wypłacić,

c)nie jest zadośćuczynieniem ze strony Banku,

d)nie jest świadczeniem z tytułu kredytu mieszkaniowego związanym z powstaniem przychodu z tytułu zastosowania ujemnego oprocentowania.

Kwota dodatkowa wskazana przez Bank w treści Ugody zaproponowana do zwrotu na Państwa rzecz, według Państwa stanowi zwrot tylko i wyłącznie nadpłaconych ponad wysokość udzielonego kredytu, rat kapitałowo-odsetkowych.

Zwrot rat kapitałowo-odsetkowych ponad kwotę kapitału udzielonego kredytu można porównać do sytuacji, gdy zostanie stwierdzona nadpłata uiszczonego podatku dochodowego. Przy dokonywaniu rozliczenia rocznego podatku dochodowego - stwierdzona nadpłata zwracana jest podatnikowi i zwrot podatku nie podlega ponownemu opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Zwrot kwot dokonany przez Bank na Państwa rzecz niezależnie od nazwy kwoty wskazanej w zawieranej ugodzie tj. „nadpłata kredytu” oraz „kwota dodatkowa” stanowi środki przez Państwa wpłacone do Banku. Nie stanowią one żadnych nowych źródeł Państwa przychodu a jedynie realne rozliczenie dokonanych wpłat.

Pytania

1)Czy kwota wynegocjowana w ramach przedstawionej ugody zawartej przed Sądem, w wysokości nadpłaty powstałej po zmianie waluty zadłużenia na walutę polską (kwota nadpłaty rat kapitałowo - odsetkowych, wyliczona dokładnie na dzień zawarcia ugody, z uwagi na uzależnienie od kursu franka szwajcarskiego) oraz kwota dodatkowa w wysokości 152 000 złotych wynegocjowana w ramach toczącego się postępowania sądowego, w przypadku zgodnego zawarcia ugody przez obie strony, będzie stanowiła Państwa przychód, o którym mowa w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i czy powinna podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych?

2)Czy kwota zwrócona w ramach zwrotu rat kapitałowo-odsetkowych oraz kwota dodatkowa na podstawie zawartej ugody sądowej z Bankiem w celu zakończenia toczącego się postępowania sądowego będzie podlegała zwolnieniu od naliczenia podatku dochodowego na podstawie art 21 ust. 1 pkt 3b ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych?

3)Czy kwotę uzyskaną w ramach zwrotu rat kapitałowo-odsetkowych oraz kwotę dodatkową wypłaconą przez Bank będziecie musieli Państwo uwzględnić w rozliczeniu rocznym podatku dochodowego PIT-37?

Państwa stanowisko

Państwa zdaniem, wskazana w treści ugody kwota nadpłaty powstałej po zmianie waluty zadłużenia na walutę polską oraz zaproponowana od Banku kwota dodatkowego zwrotu w wysokości 152 000 złotych nie będzie stanowiła dla Państwa przychodu, o którym mowa w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym z tytułu otrzymania ww. kwot nie powstanie dla Państwa dochód, o którym mowa w art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, co za tym idzie, zaproponowany w wyniku Ugody zwrot kwoty nadpłaty powstałej po zmianie waluty zadłużenia na walutę polską oraz zaproponowana od Banku kwota dodatkowego zwrotu w wysokości 152 000 złotych nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, gdyż nie będzie stanowiła dodatkowego przysporzenia majątkowego dla Państwa, a jedynie będzie umówionym w wyniku prowadzonej negocjacji z Bankiem zwrotem uprzednio dokonanych przez Państwa wpłat na poczet rat kapitałowo-odsetkowych z tytułu zaciągniętego kredytu mieszkaniowego.

Powyższe wykluczać będzie uznanie otrzymanej przez Państwa kwoty jako przychodu w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Kwota zwrotu uzyskana po zawarciu ugody sądowej nie będzie konieczna do uwzględnienia w deklaracji rozliczenia podatku rocznego PIT-37.

Uzasadnienie Państwa stanowiska:

Pojęcie przychodu na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 11 ust. 1 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9,10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowymi pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Zasadniczo, ustawodawca przyjął, że przychodami są:

­pieniądze i wartości pieniężne, które zostały otrzymane przez podatnika - tj. takie pieniądze i wartości pieniężne, które podatnik rzeczywiście „dostał, odebrał, zainkasował, objął w posiadanie”;

­pieniądze i wartości pieniężne, które zostały postawione do dyspozycji podatnika - tj. takie przysporzenia, które zostały mu faktycznie udostępnione/przekazane do odbioru; takie pieniądze i środki pieniężne, które podatnik ma możliwość włączyć do swojego władztwa, a więc ma możliwość skorzystania z tychże pieniędzy i wartości pieniężnych i nie jest to uzależnione od dodatkowej zgody osoby stawiającej określone pieniądze i wartości pieniężne do dyspozycji podatnika.

Pojęcie przychodu wiąże się zatem z przysporzeniem majątkowym po stronie podatnika, z wartością wchodzącą do jego majątku.

Przychodami w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych mogą być tylko takie świadczenia, które nie mają charakteru zwrotnego. Skoro bowiem przychód jest określonymi przyrostem majątkowym po stronie podatnika, jego otrzymanie musi mieć charakter definitywny.

Instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2324 ze zm.).

Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy, przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są neutralne podatkowo.

O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych można więc mówić w każdej sytuacji, gdy podatnik, czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też gdy na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów, uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.

W Państwa przypadku, zawarcia z Bankiem Ugody, nastąpi de facto zwrot nienależnie pobranych przez Bank świadczeń, tj. zwrot wpłaconych rat kapitałowo-odsetkowych.

Należy mieć na względzie, że wystąpili Państwo przeciwko Bankowi z pozwem o ustalenie nieważności Umowy kredytu i zapłatę - tj. o zwrot jedynie uiszczonych w wykonaniu nieważnej Umowy rat kapitałowo-odsetkowych stanowiących nadpłatę ponad wypłacony kapitał udzielonego kredytu.

Na dzień 15 kwietnia 2021 r. wpłacili Państwo na rzecz Banku kwotę 409 499,62 złotych - kwota wynikająca z zaświadczenia Banku z 5 maja 2021 r. oraz od 15 kwietnia 2021 r. do 15 marca 2024 r. tj. do dnia uzyskania zabezpieczenia, kwotę 12.032,28 CHF tytułem dalszego terminowego spłacania rat kapitałowo odsetkowych.

Zatem należy stwierdzić, iż spłaciliście Państwo na rzecz Banku więcej środków niż uruchomiony kapitał kredytu, tj. kwotę 280 000 PLN. W przypadku zawarcia ugody Bank zgodził się umorzyć pozostałą do spłaty, niewielką kwotę kredytu - na dzień 6 sierpnia 2024 r. wysokość zadłużenia z tytułu Umowy wynosiła 5 684,61 CHF (zgodnie z zapisem w projekcie ugody).

Bank zaoferował de facto zwrot kwoty nadpłaty rat kapitałowo-odsetkowych, którą następnie technicznie rozdzielił w treści Ugody na kwotę: zwróconej nadpłaty udzielonego kredytu (który zostałby udzielony w złotych polskich) wraz z odsetkami oraz kwotę 152 000 złotych - tytułem dodatkowej kwoty wypłaconej przez Bank.

Wobec powyższego wskazać należy, że kwota zwrotu nadpłaty rat kapitałowo-odsetkowych oraz dodatkowe świadczenie pieniężne, które Bank zamierza zwrócić po podpisaniu ustalonej ugody, nie będzie stanowiła dla Państwa przychodu, o którym mowa w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Czynność ta nie będzie powodowała uzyskania przez Państwa przysporzenia majątkowego ani wzrostu Państwa majątku. Otrzymana przez Państwa kwota będzie zwrotem uprzednio dokonanych wpłat, które nienależnie wpłacili Państwo wcześniej do Banku, ze środków pieniężnych uzyskanych w ramach łączących Państwa stosunków pracy, tj. środków które już uprzednio zostały opodatkowane podatkiem od osób fizycznych.

Jednocześnie informują Państwo, iż spełniają Państwo wymogi rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych poboru z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe.

Ponadto uważają Państwo, iż kwota zwrócona w ramach zwrotu rat kapitałowo-odsetkowych oraz kwota dodatkowa na podstawie zawartej ugody sądowej z Bankiem w celu zakończenia toczącego się postępowania sądowego będzie podlegała zwolnieniu od naliczenia podatku dochodowego na podstawie art 21 ust 1 pkt 3b ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Tym samym, stoją Państwo na stanowisku, że nie będą Państwo mieli, obowiązku rozliczenia środków dla celów podatkowych, zwróconych przez Bank na podstawie zawarcia ugody sądowej w celu zakończenia toczącego się postępowania sądowego oraz uwzględniania zwróconych w wyniku zawarcia ugody kwot w rocznym zeznaniu podatkowym.

Należy zauważyć, że podobne stanowisko zajął Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 28 lipca 2023 r., nr 0114-KDIP3-2.4011.609.2023.2.AC oraz interpretacji indywidualnej z 11 czerwca 2024 r., nr 0113-KDIPT2-2.4011.346.2024.2.ACZ.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest w części nieprawidłowe oraz w części prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Reguły dotyczące opodatkowania

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Powołany przepis wyraża tzw. zasadę powszechności opodatkowania. Regułą jest, że każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną podlega opodatkowaniu, wyjątkiem zaś jest sytuacja, gdy dochód opodatkowaniu nie podlega. Wyjątki od omawianej zasady dotyczą:

­dochodów, które zostały wprost wymienione przez ustawodawcę w art. 21, 52, 52a i 52c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jako zwolnione z podatku

oraz

­dochodów, od których zaniechano poboru podatku na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej.

W myśl art. 9 ust. 1a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Jeżeli podatnik uzyskuje dochody z więcej niż jednego źródła, przedmiotem opodatkowania w danym roku podatkowym jest, z zastrzeżeniem art. 25e, art. 29-30cb, art. 30da-30dh, art. 30e-30g, art. 30j-30p oraz art. 44 ust. 7e i 7f, suma dochodów z wszystkich źródeł przychodów.

Stosownie do art. 9 ust. 2 ww. ustawy:

Dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 23o, art. 23u, art. 24-24b, art. 24c, art. 24e, art. 30ca, art. 30da oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

Ogólne pojęcie przychodu zostało wyjaśnione w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z tym przepisem:

Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Ustawodawca przyjął zasadę, że przychodami są:

1)pieniądze i wartości pieniężne, które:

·zostały otrzymane przez podatnika – czyli takie pieniądze i wartości pieniężne, które podatnik rzeczywiście „dostał, odebrał, zainkasował, objął w posiadanie”;

·zostały postawione do dyspozycji podatnika – czyli takie przysporzenia, które zostały mu faktycznie udostępnione/przekazane do odbioru; takie pieniądze i środki pieniężne, które podatnik ma możliwość włączyć do swojego władztwa, a więc ma możliwość skorzystania z tychże pieniędzy i wartości pieniężnych i nie jest to uzależnione od dodatkowej zgody osoby stawiającej określone pieniądze i wartości pieniężne do dyspozycji podatnika.

2)wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń – czyli takie przysporzenia majątkowe, które mają postać:

·świadczeń w naturze (otrzymane rzeczy lub prawa);

·nieodpłatnych świadczeń innych niż świadczenia w naturze (np. otrzymane usługi).

Pojęcie przychodu wiąże się zatem z przysporzeniem majątkowym po stronie podatnika, z wartością wchodzącą do jego majątku. Przychodami w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych mogą być tylko takie świadczenia, które nie mają charakteru zwrotnego. Skoro bowiem przychód jest określonym przyrostem majątkowym po stronie podatnika, jego otrzymanie musi mieć charakter definitywny. Z uwagi na wyróżnienie przez ustawodawcę przychodów o charakterze niepieniężnym, uznaje się, że przychodem w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy jest nie tylko uzyskanie przez podatnika nowych aktywów, ale także zmniejszenie jego pasywów.

Źródła przychodów

Ustawodawca tworząc system opodatkowania dochodów osób fizycznych miał na względzie, że przysporzenia uzyskiwane przez osoby fizyczne mogą być skutkiem różnych rodzajów czynności i zdarzeń. Stworzył więc klasyfikację tych przysporzeń w oparciu o kryterium źródła przychodów i system ich opodatkowania uwzględniający specyfikę poszczególnych źródeł przychodów. W języku powszechnym mianem „źródła” określane jest „to, co stanowi początek czegoś”, „przyczyna czegoś”, a synonimami tego pojęcia są m.in. czynnik sprawczy, powód, pochodzenie.

Źródła przychodów zostały określone w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Jednym z nich są „inne źródła”, czyli źródła inne niż wymienione w art. 10 ust. 1 pkt 1-8b ustawy (art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy).

Przy czym, zgodnie z art. 20 ust. 1 komentowanej ustawy:

Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Jak dowodzi użycie sformułowania „w szczególności” definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. W związku z tym każde świadczenie mające realną korzyść finansową, o ile nie stanowi konkretnej kategorii przychodu zaliczanego do jednego ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8b ww. ustawy, jest dla świadczeniobiorcy przychodem z innych źródeł.

Zwolnienie przedmiotowe wskazane przez Państwa

Jak stanowi art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

a)otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,

b)dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Z literalnego brzmienia powołanego wyżej przepisu jednoznacznie wynika, że dyspozycją jego objęte są jedynie te zadośćuczynienia bądź odszkodowania, których prawo do otrzymania oraz ich wysokość wynika z wyroku lub ugody sądowej. Przy czym z ww. zwolnienia, wyłączone są świadczenia otrzymane w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą oraz świadczenia dotyczące korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Skutki podatkowe wypłaty przez Bank kwoty stanowiącej zwrot nadpłaconego kredytu oraz dodatkowej kwoty

Powzięli Państwo wątpliwość czy kwota wynegocjowana w ramach przedstawionej w opisie zdarzenia ugody, którą zamierzają Państwo zawrzeć z Bankiem, w wysokości nadpłaty powstałej po zmianie waluty zadłużenia na walutę polską oraz wynegocjowana kwota dodatkowa, będą stanowić dla Państwa przychód, o którym mowa w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i czy powinny one podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych oraz uwzględnieniu w zeznaniu rocznym PIT-37.

Przystępując do oceny Państwa sytuacji wyjaśniam, że instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1646 ze zm.).

Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy:

Przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Podkreślam, że otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę w przytoczonym już wcześniej art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, nie mające charakteru zwrotnego.

Wobec powyższego wypłata przez Bank na Państwa rzecz kwoty nadpłaty, na podstawie ugody, którą zamierzają Państwo zawrzeć, będzie dla Państwa neutralna podatkowo i nie będzie powodować po Państwa stronie powstania przychodu w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Kwota nadpłaty stanowić będzie dla Państwa zwrot wpłaconych przez Państwa własnych środków tytułem spłaty zaciągniętego kredytu hipotecznego. Nie osiągną Państwo konkretnego przysporzenia majątkowego, a w związku z tym nie będzie ciążył na Państwu obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z tego tytułu.

Odnoszą się natomiast do kwestii wypłaty Państwu kwoty dodatkowej, wskazuję, że w opisie zdarzenia, wskazali Państwo, że z zaświadczenia Banku z 5 maja 2021 r., które zostało dołączone do akt sądowych prowadzonego postępowania, oraz dokonanych wyliczeń wynika, iż do 15 kwietnia 2021 r. wpłacili Państwo do Banku co najmniej kwotę 409 499,62 złotych zaliczoną na poczet spłaty rat kapitałowo-odsetkowych oraz kosztów i opłat (prowizji) związanych z udzieleniem kredytu przez Bank. Następnie od 15 kwietnia 2021 r. do dnia uzyskania zabezpieczenia tj. 15 kwietnia 2024 r. postanowieniem Sądu Apelacyjnego w D, wpłacili Państwo do Banku na spłatę bieżących rat kapitałowo-odsetkowych kwotę 12 022 CHF. Z powyższego wynika, iż kwota kapitału kredytu została przez Państwa nadpłacona o ponad 180 000 złotych. Bank w propozycji Ugody w § 1 zaproponował kwotę 22 657,50 złotych oraz w § 5 ugody kwotę dodatkową 152 000 złotych - łącznie 174 657,50 złotych. Podkreślili Państwo, że kwota dodatkowa 152 000 złotych stanowi zwrot własnych środków tj. rat kapitałowo-odsetkowych wpłaconych na rzecz Banku X w celu spłaty zaciągniętego kredytu mieszkaniowego. Państwa zdaniem kwota dodatkowa wynika z realnie dokonanych wpłat z Państwa środków pieniężnych uzyskanych przez Państwa na podstawie świadczenia pracy na rzecz spłaty rat kapitałowo-odsetkowych. Łączna kwota wpłacona przez Państwa do Banku znacznie przekracza wartość udzielonego kapitału kredytu.

Wobec powyższego, skoro kwota dodatkowa, którą otrzymają Państwo od Banku w wyniku zawartej ugody, mieści się w kwocie wpłacanej przez Państwa podczas spłaty kredytu hipotecznego to jej otrzymanie nie powoduje po Państwa stronie dodatkowego przysporzenia majątkowego. W konsekwencji pieniądze te nie będą Państwa przychodem w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i ich uzyskanie nie skutkuje po Państwa stronie obowiązkiem zapłaty podatku dochodowego.

Wobec braku przychodu do opodatkowania, nie będą Państwo zobowiązani do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych od wypłaconej kwoty nadpłaty jak i kwoty dodatkowej. Nie będą Państwo także zobowiązani do wykazania ww. kwot w zeznaniu rocznym PIT-37.

Tym samym Państwa stanowisko należało uznać w tej części za prawidłowe.

W opisanej sprawie nie będzie miało zastosowania wskazane przez Państwa w pytaniu i we własnym stanowisku w sprawie zwolnienie zawarte w art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wskazany przez Państwa przepis dotyczący zwolnienia przedmiotowego, nie ma w takiej sytuacji zastosowania, bowiem nie wystąpi przychód, który mógłby podlegać ewentualnemu zwolnieniu z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Tym samym Państwa stanowisko w tej części należało uznać w części za nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Państwa i stanu prawnego obowiązującego w dacie wydania interpretacji.

Należy zastrzec, że interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku w kontekście przedstawionych pytań i własnego stanowiska, w tym niniejsza interpretacja nie rozstrzyga w kwestii umorzenia, zwolnienia z długu oraz stosowania rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 102 ze zm.).

Procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretację indywidualną w trybie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa, opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego podanego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Należy wskazać, że przy wydawaniu interpretacji Organ dokonał wyłącznie analizy okoliczności podanych we wniosku. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest bowiem ustalanie, czy przedstawiony we wniosku stan faktyczny (zdarzenie przyszłe) jest zgodny ze stanem rzeczywistym. Ustalenie stanu rzeczywistego stanowi domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. Jeżeli zatem, przedstawiony we wniosku opis zdarzenia przyszłego będzie różnił się od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Państwa w zakresie przedstawionego zdarzenia przyszłego.

Wyjaśnić również należy, że wydając interpretacje w trybie ww. przepisu organ nie odnosi się do kwot i nie dokonuje wyliczeń. Zgodnie bowiem z zasadą samoopodatkowania, obowiązującą w polskim systemie podatkowym, na podatniku spoczywa obowiązek dokonania oceny własnej sytuacji prawnopodatkowej, a po jej dokonaniu zachowania się zgodnie z przepisami prawa podatkowego, bowiem prawidłowość takiego wyliczenia podlega weryfikacji przez organ podatkowy w postępowaniu podatkowym.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Zainteresowany będący stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej, ma prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 i art. 14r ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa.