Umorzenie części kredytu na podstawie ugody z bankiem - zaniechanie poboru podatku.

Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanych zdarzeń przyszłych w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej

20 sierpnia 2024 r. wpłynął Państwa wniosek wspólny z 19 sierpnia 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy skutków podatkowych zawarcia ugody z bankiem. Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismami z 21 października 2024 r. (wpływ 21 października 2024 r.), 22 października 2024 r. (wpływ 22 października 2024 r.) i 24 października 2024 r. (wpływ 24 października 2024 r.). Treść wniosku wspólnego jest następująca:

Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem

1)  Zainteresowany będący stroną postępowania:

Pan (…);

2)  Zainteresowana niebędąca stroną postępowania:

Pani (…);

Opis zdarzeń przyszłych

(…) („Wnioskodawcy") zawarli 30 kwietnia 2007 r. z (…) Spółka Akcyjna, z siedzibą w (…) (poprzednikiem prawnym (…) S.A.) umowę o hipoteczny kredyt dla osób fizycznych „(…)” waloryzowany kursem CHF, na okres 360 miesięcy. Zgodnie z § 1 ust. 1 umowy kredytu, celem kredytu było finansowanie zakupu prawa własności do lokali mieszkalnych nr A i B wraz z udziałem w działce gruntu oznaczonej numerem ewidencyjnym C oraz działki gruntu oznaczonej numerem ewidencyjnym D, położonych przy ul. (…). Zgodnie z Umową kredyt został oprocentowany według zmiennej stopy i na dzień wydania decyzji kredytowej oprocentowanie kredytu wynosiło 4,53% zaś marża (…) 1,30% (§ 1 ust. 8 umowy). Kwota kredytu została zabezpieczona hipoteką umowną. Każdy z lokali oraz udział w gruncie, mają osobną księgę wieczystą. Oba lokale położone są w jednym budynku mieszkalnym, w którym położony jest jeszcze jeden lokal mieszkalny, w którym zamieszkuje osoba niebędąca spokrewnioną z Wnioskodawcami. Wnioskodawcy wykorzystują oba lokale na cele mieszkaniowe, jako jedno integralnie połączone mieszkanie (parter - jeden lokal o powierzchni 62 m² wraz z piwnicą o powierzchni 29,8 m² oraz piętro - drugi lokal o powierzchni 32 m² wraz z piwnicą o powierzchni 23,8 m²). Lokale te były już wykorzystywane w ten sposób przez poprzedniego właściciela, który do czasu ich sprzedaży nie połączył dla nich ksiąg wieczystych. Oba lokale mają jedno wejście i jeden adres korespondencyjny.

Wnioskodawcy złożyli w 2022 r. pozew, w którym zażądali ustalenia nieważności umowy kredytowej i zapłaty na ich rzecz kwoty tytułem nienależnie pobranego świadczenia na podstawie nieważnej umowy. Po złożeniu pozwu, Strony podjęły rozmowy w sprawie ugody. Obecnie Strony zamierzają zawrzeć ugodę, w której będą m.in. następujące zapisy (numeracja zmieniona):

1)  Strony potwierdzają, że wolą obu Stron - było zawarcie Umowy oraz - jest utrzymanie tej Umowy w mocy przez cały okres kredytowania z uwzględnieniem zmian, które wynikają z tej Ugody.

2)  Strony zmieniają walutę zadłużenia na PLN i uzgadniają, że zadłużenie z tytułu salda kredytu oraz odsetek na dzień zawarcia Ugody wynosi określoną w ugodzie kwotę.

3)  Bank zwalnia Wnioskodawców z długu (umarza zadłużenie Wnioskodawców z tytułu kredytu) w ustalonej kwocie, a Wnioskodawcy dokonane zwolnienie z długu przyjmują. Bank informuje iż w związku ze zwolnieniem z długu musi wystawić informację PIT-11 oraz że umorzona kwota nie będzie stanowiła przychodu do opodatkowania o ile będą spełnione warunki określone w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe. W związku ze zwolnieniem z długu, zadłużenie Wnioskodawców wobec Banku z tytułu Kredytu uznaje się za spłacone w całości.

4)  Bank dodatkowo zwróci na rzecz Wnioskodawców ustalaną przez Strony kwotę, w terminie 30 dni od daty zawarcia niniejszej Ugody na rachunek należący do Wnioskodawców. Wnioskodawcy przyjmują do wiadomości, że w wyniku zwrotu, w odniesieniu do kwoty po ich stronie nie powstaje przychód podatkowy, a w związku z tym na Banku nie ciąży obowiązek informacyjny, tj. obowiązek przygotowania informacji PIT-11 dla kwoty zwrotu.

5)  Zawarcie tej Ugody nie stanowi odnowienia w rozumieniu art. 506 Kodeksu cywilnego. Strony oświadczają, że zachowana zostaje tożsamość i ciągłość wierzytelności wynikającej z Umowy z uwzględnieniem zmian, które wynikają z Ugody.

6)  W związku z zawarciem Ugody, Strony zgodnie oświadczają, że nie będą występować w przyszłości względem siebie z żadnymi roszczeniami wywodzonymi z treści postanowień Umowy, a w szczególności które dotyczyłyby lub byłyby związane z:

a)zasadami ustalania kursu waluty,

b)zasadami waloryzacji do waluty obcej (tzw. klauzula ryzyka walutowego).

7)Ugoda wyczerpuje wszelkie wzajemne roszczenia Stron.

8)Wnioskodawcy zobowiązują się cofnąć pozew, a koszty procesu będą wzajemnie zniesione.

Z załączników do umowy wynika dodatkowo, że Wnioskodawcy oświadczą iż godzą się na zawarcie Ugody w celu: potwierdzenia dotychczasowego związania postanowieniami Umowy kredytowej, oraz potwierdzają, że rozumieją, iż Ugoda jest zawierana w celu dalszego niepowoływania się na ewentualnie niedozwolony charakter postanowień Umowy i niedochodzenia roszczeń z tego tytułu. Wnioskodawcy nie korzystali dotychczas z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego.

Ponadto uzupełnili Państwo wniosek o następujące informacje:

Ugoda zostanie podpisana po wydaniu interpretacji. Będzie to 2024 r.

Zgodnie z umową kredytową są Państwo solidarnie zobowiązani (a więc do pełnej wysokości) do spłaty ww. kredytu.

Kwota zadłużenia, które umorzy bank będzie się składać z kwoty kapitału i odsetek umownych.

Kredyt, o którym mowa we wniosku, będący przedmiotem ugody został udzielony przez podmiot, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów.

Kredyt został zabezpieczony w postaci hipoteki ustanowionej na nieruchomości lub udziale w nieruchomości lub prawie wieczystego użytkowania gruntu lub udziale w takim prawie, lub spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego lub udziale w takim prawie, lub prawie do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziale w takim prawie.

Kwota, do zwrotu której zobowiąże się Bank w propozycji ugody stanowi w części zwrot wpłaconych środków z tytułu spłaty kredytu, a ponadto zwrot kosztów zastępstwa procesowego i zwrot opłaty sądowej. W projekcie ugody kwota ta jest wskazana jako jedna kwota, niemniej po szczegółowej weryfikacji ustalono, iż kwota ta składa się z powyższych elementów.

Wnioskodawcy precyzują, iż opłata sądowa została już poniesiona przez Wnioskodawców (wpłacona na rachunek Sądu).

Z kolei kwota kosztów zastępstwa procesowego nie przekroczy faktycznie poniesionych przez Wnioskodawców wydatków z tytułu zastępstwa procesowego na rzecz pełnomocnika, który reprezentuje Stronę w procesie sądowym z bankiem.

Suma wpłat dokonanych na rzecz banku z tytułu umowy kredytu mieszkaniowego pomniejszona o łączny zwrot na podstawie ugody, przy uwzględnieniu wyłącznie zwrotu środków wpłaconych z tytułu spłaty kredytu, będzie równa lub wyższa niż kwota kapitału pozyskanego z umowy kredytu mieszkaniowego.

Natomiast, przy uwzględnieniu również opłaty sądowej i kosztów zastępstwa procesowego, będzie to kwota niższa niż kwota kapitału pozyskanego z umowy kredytu mieszkaniowego.

Na działkach gruntu oznaczonych numerami ewidencyjnymi C i D jest położony budynek mieszkalny.

Lokale mieszkalne A i B zaspokajają potrzeby mieszkaniowe jednego gospodarstwa domowego.

Pytania

1)   Czy kwota długu zwolnionego na rzecz Wnioskodawców, o którym mowa w zdarzeniu przyszłym (pkt 3), będzie podlegała zaniechaniu poboru podatku dochodowego od osób fizycznych zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe, a jeśli nie to czy będzie podlegała zwolnieniu z podatku?

2)   Czy kwota zwrócona Wnioskodawcom, o której mowa w zdarzeniu przyszłym (pkt 4), będzie stanowiła dla Wnioskodawców przychód do opodatkowania, a jeśli będzie stanowiła przychód do opodatkowania to czy będzie podlegała zaniechaniu poboru podatku lub zwolnieniu z podatku?

Ta interpretacja indywidualna stanowi rozstrzygnięcie w zakresie pytania nr 1, w zakresie pytania nr 2 wydałem odrębne rozstrzygniecie.

Państwa stanowisko w sprawie

W Państwa ocenie:

·   w odniesieniu do pytania nr 1, kwota długu zwolnionego na rzecz Wnioskodawców, o którym mowa w zdarzeniu przyszłym (pkt 3), będzie podlegała zaniechaniu poboru podatku dochodowego od osób fizycznych zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe;

·   w odniesieniu do pytania nr 2, kwota zwrócona Wnioskodawcom, o której mowa w zdarzeniu przyszłym (pkt 4), nie będzie stanowiła dla Wnioskodawców przychodu do opodatkowania.

Uzasadnienie w zakresie pytania nr 1

Zgodnie z § 1 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe, zarządza się zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od kwot: umorzonych osobie fizycznej wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego, w przypadku gdy:

a)  kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, a w przypadku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego - gdy kredyty mieszkaniowe zostały zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej, oraz

b)  osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a inwestycji mieszkaniowej.

Kwoty wierzytelności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, obejmują:

1)  kwoty kredytu mieszkaniowego (kapitału);

2)  odsetki, w tym odsetki skapitalizowane, i prowizje;

3)  opłaty, jeżeli ich poniesienie przez kredytobiorcę było niezbędne do zawarcia umowy kredytu mieszkaniowego, z wyjątkiem kosztów usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń (§ 1 ust. 2 Rozporządzenia).

Przez jedną inwestycję mieszkaniową, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, rozumie się inwestycję, której celem jest zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych:

1)  jednego gospodarstwa domowego albo

2)  więcej niż jednego gospodarstwa domowego, w przypadku gdy osoby fizyczne mające zajmować wspólnie jeden budynek mieszkalny, nie mniej niż jedna osoba fizyczna z każdego takiego gospodarstwa, są osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej w rozumieniu art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2021 r. poz. 1043) (§ 1 ust. 5 Rozporządzenia).

Przez jedno gospodarstwo domowe, o którym mowa w ust. 5, rozumie się gospodarstwo prowadzone przez osobę fizyczną zajmującą jeden lokal mieszkalny albo jeden budynek mieszkalny jednorodzinny, samodzielnie lub wspólnie z innymi osobami stale z nią zamieszkującymi i gospodarującymi (§ 1 ust. 6 Rozporządzenia).

Z powyższych przepisów wynika, iż w sytuacji zawarcia ugody z bankiem, w której dochodzi do umorzenia kredytu (zwolnienia z długu), znajduje zastosowanie zaniechanie poboru podatku dochodowego, o ile był to kredyt na cele jednej inwestycji mieszkaniowej oraz podatnicy nie korzystali już z podobnego zaniechania poboru podatku. Przy czym zaniechanie poboru podatku dotyczy każdej osoby fizycznej, co wynika z definicji jednego gospodarstwa domowego. W zdarzeniu przyszłym określono, iż Wnioskodawcy:

·    nie korzystali dotychczas z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego,

·    kredyt służył realizacji celu mieszkaniowego - oba nabyte lokale położone są w jednym budynku i służą celom mieszkaniowym obu Wnioskodawców (małżonków) jako jedno integralnie połączone mieszkanie. Oba lokale mają jedno wejście i jeden adres korespondencyjny.

Zatem, w przedmiotowej sprawie będzie miało zastosowanie zaniechanie poboru podatku.

Uzasadnienie w zakresie pytania nr 2

Zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy o PIT, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Jak podnosi się w orzecznictwie, do przychodów podatkowych zalicza się tylko takie przychody, które w danym momencie są trwałe, definitywne i bezwarunkowe; do przychodów podatkowych podatnik winien zaliczyć tylko takie przychody, które są mu należne. Nie będą to zatem jakiekolwiek przychody, lecz przychody, w stosunku do których podatnikowi przysługiwać będzie prawo do ich otrzymania i które stanowić będą jego trwałe przysporzenie majątkowe. O zaliczeniu danego przysporzenia majątkowego do przychodów danej osoby prawnej decyduje co do zasady definitywny charakter tego przysporzenia w tym rozumieniu, że w sposób ostateczny faktycznie powiększa ono aktywa podatnika, a więc takie, którymi może on rozporządzać jak właściciel (por. wyrok NSA z 25 czerwca 2014 r. sygn. II FSK 1796/12).

Z treści ugody wynika, iż niezależnie od umorzenia kredytu, bank dodatkowo zwróci Wnioskodawcom określoną kwotę. Zwrot określonej kwoty, na rzecz Wnioskodawców oznacza, że będą to środki, które Wnioskodawcy wpłacili do Banku, a na skutek ugody Bank zobowiąże się im zwrócić. W takiej sytuacji, w ocenie Wnioskodawców nie dochodzi do przysporzenia po ich Stronie, albowiem nie dojdzie do przyrostu aktywów po Stronie Wnioskodawców a jedynie zwrotu własnych środków. Warto podkreślić, iż podobny pogląd wyraził Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji z dnia 28 lipca 2023 r. sygn. 0114-KDIP3-2.4011.609.2023.2.AC, w której podkreślono, że wobec powyższego wskazać należy, że dodatkowe świadczenie pieniężne, które zwróci Panu Bank tytułem rat kapitałowo-odsetkowych nie będzie stanowić dla Pana przychodu. Czynność ta nie spowoduje uzyskania przez Pana przysporzenia majątkowego, wzrostu Pana majątku. Otrzymana przez Pana kwota będzie zwrotem własnych pieniędzy, które nienależnie wpłacił Pan wcześniej do Banku. Pieniądze te nie będą Pana przychodem w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Ich uzyskanie nie będzie skutkować po Pana stronie powstaniem obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):

W myśl art. 9 ust. 1a ww. ustawy:

Stosownie do art. 9 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Jak stanowi art. 11 ust. 1 ww. ustawy:

Z przedstawionych przepisów wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega – co do zasady – każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną. Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1 ww. ustawy, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa, jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, niemające charakteru zwrotnego.

O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić w każdej sytuacji gdy podatnik – czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też gdy na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów – uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.

Dla celów podatkowych przyjmuje się – co znajduje potwierdzenie w orzecznictwie – że pojęcie nieodpłatnego świadczenia, o którym mowa w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ma szerszy zakres niż w prawie cywilnym. Obejmuje ono bowiem wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł.

Stosownie do przepisów tej ustawy odrębnym źródłem przychodów są określone w art. 10 ust. 1 pkt 9 – inne źródła.

W myśl art. 20 ust. 1 ww. ustawy:

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Przystępując do oceny skutków podatkowych umorzenia przez bank wierzytelności od kredytu hipotecznego, zaciągniętego przez Państwa, wskazuję, że instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1646 ze zm.).

Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy:

Z kolei umorzenie wierzytelności następuje w przypadku zwolnienia z długu, czyli zrzeczenia się przez wierzyciela prawa do wierzytelności, bez uzyskania świadczenia ze strony dłużnika. Takie zrzeczenie się, pod warunkiem, że dłużnik je przyjmie, powoduje, że zobowiązanie wygasa.

Zgodnie bowiem z instytucją zwolnienia z długu uregulowaną w art. 508 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.):

Tak więc, dla umorzenia wierzytelności konieczna jest zgoda dłużnika (np. uzyskana w wyniku ugody, czy poprzez oświadczenie).

Otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Tym samym, umorzoną kwotę wierzytelności z tytułu kredytu hipotecznego należy zakwalifikować do przychodu z innych źródeł, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W tym miejscu wskazuję na rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 102).

Zgodnie z § 1 ww. rozporządzenia Ministra Finansów:

Natomiast z § 3 ww. rozporządzenia wynika, że:

Z kolei § 4 ww. rozporządzenia stanowi, że:

Zgodnie z treścią ww. art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Dochody, od których zaniechano poboru podatku nie są wykazywane w zeznaniach rocznych i nie podlegają opodatkowaniu oraz zgłoszeniu do urzędu skarbowego.

Z powyższego wynika zatem, że zaniechanie poboru podatku znajdzie zastosowanie:

-    do umorzonych osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytów zaciągniętych na cele mieszkaniowe i zabezpieczonych hipotecznie,

-    do kredytów udzielonych przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmioty uprawnione do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw,

-    do kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, a w przypadku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego – gdy kredyty mieszkaniowe zostały zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej oraz

-    w przypadku, gdy osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a) inwestycji mieszkaniowej (§ 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ww. rozporządzenia).

Istotne jest, żeby kredyt mieszkaniowy został przeznaczony na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W literze a) art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zostało wymienione m.in. nabycie lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, a także nabycie gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym lokalem.

W opisie wniosku wskazali Państwo, że celem kredytu było finansowanie zakupu prawa własności do lokali mieszkalnych nr A i B wraz z udziałem w działce gruntu oznaczonej numerem ewidencyjnym C oraz działki gruntu oznaczonej numerem ewidencyjnym D. Każdy z lokali oraz udział w gruncie, mają osobną księgę wieczystą. Lokale te położone są w jednym budynku mieszkalnym. Wykorzystują je Państwo na cele mieszkaniowe, jako jedno integralnie połączone mieszkanie. Lokale zaspokajają potrzeby mieszkaniowe jednego gospodarstwa domowego. W ten sposób były już wykorzystywane przez poprzedniego właściciela, który do czasu ich sprzedaży nie połączył dla nich ksiąg wieczystych. Oba lokale mają jedno wejście i jeden adres korespondencyjny.

Tymczasem, z § 1 ww. rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe wynika, że kredyt mieszkaniowy winien zostać zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, a w przypadku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego kredyty mieszkaniowe powinny zostać zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej.

Przy czym, przez jedną inwestycję mieszkaniową, rozumie się inwestycję, której celem jest zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych: jednego gospodarstwa domowego albo więcej niż jednego gospodarstwa domowego, w przypadku gdy osoby fizyczne mające zajmować wspólnie jeden budynek mieszkalny, nie mniej niż jedna osoba fizyczna z każdego takiego gospodarstwa, są osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej w rozumieniu art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Natomiast, przez jedno gospodarstwo domowe, rozumie się gospodarstwo prowadzone przez osobę fizyczną zajmującą jeden lokal mieszkalny albo jeden budynek mieszkalny jednorodzinny, samodzielnie lub wspólnie z innymi osobami stale z nią zamieszkującymi i gospodarującymi.

Zatem, z ww. rozporządzenia wynika wprost, że aby kwota umorzona osobom fizycznym wierzytelności z tytułu kredytu hipotecznego zaciągniętego na własne cele mieszkaniowe mogła skorzystać z zaniechania poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie tego rozporządzenia, kredyt hipoteczny powinien zostać zaciągnięty na jedną inwestycję mieszkaniową – tj. w przedmiotowej sprawie powinien dotyczyć jednego lokalu mieszkalnego. Natomiast kredyt hipoteczny, zaciągnięty przez Państwa, dotyczył dwóch lokali mieszkalnych, gdyż jego celem było finansowanie zakupu prawa własności do lokali mieszkalnych nr A i B, dla których są prowadzone odrębne księgi wieczyste. Powyższego nie zmienia fakt, że lokale te są połączone, mają jeden adres i jedno wejście.

Zatem, udzielony Państwu kredyt nie wypełnia przesłanek do uznania go za kredyt mieszkaniowy, o którym mowa w rozporządzeniu.

Dlatego, umorzenie przez bank kwoty wierzytelności z tytułu kredytu hipotecznego zaciągniętego w 2007 r. będzie dla Państwa przychodem w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z tytułu nieodpłatnych świadczeń klasyfikowanym do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, podlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Skoro kredyt ten finansował nabycie dwóch różnych inwestycji mieszkaniowych (dwóch lokali mieszkalnych), zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe nie znajdzie zastosowania do przychodu związanego z umorzeniem wierzytelności z tytułu kredytu hipotecznego.

W konsekwencji, nie spełniają Państwo warunków określonych w ww. rozporządzeniu i będą Państwo zobowiązani do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z tego tytułu.

Dodatkowo zaznaczam, że przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie przewidują zwolnienia z opodatkowania przychodu uzyskanego w związku z umorzeniem wierzytelności z tytułu kredytu hipotecznego, powstałego w konsekwencji zawarcia ugody z bankiem.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzeń przyszłych, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

W odniesieniu do powołanej przez Państwa we wniosku interpretacji indywidualnej, stwierdzam, że została ona wydana w indywidualnej sprawie i nie ma zastosowania, ani konsekwencji wiążących w odniesieniu do żadnego innego zaistniałego stanu faktycznego, czy też zdarzenia przyszłego.

Odnosząc się natomiast do powołanego przez Państwa wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego, wskazać należy, że stanowisko przyjęte w tym orzeczeniu nie może stanowić samodzielnej podstawy prawnej naszego stanowiska. Powyższe wynika przede wszystkim z przeszkód natury formalnoprawnej. Zgodnie bowiem z art. 153 ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w sprawie ten sąd oraz organ, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania było przedmiotem zaskarżenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·   Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.

·   Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania

Pan (…) (Zainteresowany będący stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo wnieść skargę na tę interpretację indywidualną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·    w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·    w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).