Skutki podatkowe sprzedaży nieruchomości (działek). Spadek, dział spadku, spłata na rzecz spadkobiercy, nakłady na nieruchomość.

Interpretacja indywidualna – stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest:

-  nieprawidłowe w części dotyczącej braku powstania przychodu podlegającego opodatkowaniu w związku ze sprzedażą nieruchomości w odniesieniu do udziałów nabytych w drodze działu spadku,

-  prawidłowew pozostałej części.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

25 lipca 2024 r. wpłynął Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży nieruchomości. Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 25 sierpnia 2024 r. (wpływ 2 września 2024 r.) oraz pismem z 29 października 2024 r. (wpływ 4 listopada 2024 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego

W dniu 27 grudnia 1983 r. z tytułu spadku po Pana ojcu A odziedziczył Pan 1/4 spadku, do którego należało gospodarstwo rolne. Pozostałą część spadku po Pana ojcu odziedziczyła Pana matka B 1/4, Pana brat C 1/4 i Pana siostra D 1/4 z domu (…) (postanowienie sądu z dnia 27 grudnia 1983 r., sygn.. (…)). Dnia 12 stycznia 1995 r. Pana matka darowała należące do niej udziały Pana bratu C (akt notarialny rep. A (…) umowa dożywocia z dnia 12 stycznia 1995 r.). W dniu 4 marca 2011 r. zmarł Pana brat i spadek po nim odziedziczył Pan oraz Pana siostra D z domu (…). Następnie, dnia 27 lutego 2020 r. (akt notarialny dział spadku rep. A nr (…) z dnia 27 lutego 2020 r.) dokonał Pan z Pana siostrą u notariusza działu spadku. Na mocy zawartego porozumienia Pana siostra otrzymała niezabudowaną działkę nr 1 o obszarze (…) arów (…) metrów kwadratowych, a ponadto przekazał Pan siostrze kwotę (…) zł tytułem działu spadku. Natomiast Pan w wyniku działu spadku otrzymał całą niezabudowaną działkę nr 11 o obszarze (…) hektary (…) ary (…) metrów kwadratowych, a ponadto otrzymał Pan zabudowaną działkę nr 111 o obszarze (…) hektary (…) arów i całą niezabudowaną działkę nr 1111 o obszarze (…) hektar (…) ary. Uzyskaną w toku działu spadku działkę nr 11 o obszarze (…) hektary (…) ary (…) metrów kwadratowych podzielił Pan na mniejsze działki i przekwalifikował ziemię z ziemi rolnej na działki z prawem do zabudowy.

Uzupełnienie zdarzenia przyszłego

W piśmie z 25 sierpnia 2024 r., stanowiącym uzupełnienie wniosku, udzielił Pan następujących odpowiedzi na zadane w wezwaniu pytania:

a)kiedy (podać dokładną datę) zmarł Pana ojciec (spadkodawca)?

Odpowiedź: Pan A (spadkodawca) zmarł 16 listopada 1983 r.

b)jakie składniki majątkowe wchodziły w skład masy spadkowej po zmarłym Pana ojcu? Czy w skład spadku po ww. zmarłym, wchodziła nieruchomość, o której mowa we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej, tj. gospodarstwo rolne? Czy w skład spadku po ww. zmarłym, oprócz nieruchomości wymienionej we wniosku (gospodarstwa rolnego) wchodziły inne składniki majątkowe?

Odpowiedź: W skład masy spadkowej po Panu (…) wchodziły następujące nieruchomości: niezabudowana działka nr 1 o obszarze (…) arów (…) metrów kwadratowych, niezabudowana działka o nr 11 o obszarze (…) hektary (…) ary (…), zabudowana działka nr 111 o obszarze (…) hektary (…) arów (zabudowana murowanym, krytym eternitem budynkiem mieszkalnym 4 izbowym oraz murowaną stodołą i oborą krytymi eternitem), a także niezabudowana działka o nr 1111 o obszarze (…) hektar (…) ary (dawniej działka o nr (...) i nr (…).

Ww. działki znajdują się w obrębie (…). Oprócz ww. nieruchomości do masy spadkowej wchodziły maszyny rolnicze takie jak wóz konny, pług, kultywator, brony oraz inwentarz żywy taki jak świnie, krowy, kury, kaczki oraz koń.

c)jaka jest forma prawna przedmiotowej nieruchomości (gospodarstwa rolnego) (np. własność budynku mieszkalnego wraz z gruntem (działką), (inna – jaka?))? Należy podać oznaczenie geodezyjne działki/działek (nr działki) oraz jej/ich powierzchnię) oraz czy działka/działki jest/są niezabudowana/e czy zabudowana/e; jakie budynki lub budowle znajdują się na ww. działce/działkach?

Odpowiedź: Aktualnie po dokonaniu działu spadku Pani D (Pana siostra) jest właścicielką niezabudowanej działki nr 1 o obszarze (…) arów (...) metrów kwadratowych. Natomiast Pan jest właścicielem niezabudowanej działki o nr 11 o obszarze (…) hektary (…) ary (…) metrów kwadratowych oraz zabudowanej działki nr 111 o obszarze(…) hektary (…) arów (zabudowanej murowanym, krytym eternitem budynkiem mieszkalnym 4 izbowym oraz murowaną stodołą i oborą krytymi eternitem), a także niezabudowanej działki o nr 1111 o obszarze (…) hektar (…) ary (dawniej działka o nr (…) i nr (…)). Ww. działki znajdują się w obrębie (…).

d)kiedy (proszę podać dokładną datę) i w jaki sposób (w drodze jakiej czynności prawnej – umowy lub zdarzenia prawnego np. kupno, spadek, darowizna, inna – jaka?) została nabyta przez Pana ojca przedmiotowa nieruchomość (gospodarstwo rolne), której udział nabył Pan później w spadku po zmarłym Pana ojcu? W przypadku wskazania, że nabycie przez ww. zmarłego nastąpiło w drodze spadku należy wskazać dokładną datę śmierci spadkodawcy, datę nabycia przez spadkodawcę przedmiotowej nieruchomości, a także czy został przeprowadzony dział spadku, datę jego przeprowadzenia oraz skutki prawne przeprowadzonego działu spadku dla każdego spadkobiercy;

e)czy zmarły Pana ojciec był wyłącznym właścicielem ww. nieruchomości (gospodarstwa rolnego), o której mowa we wniosku? Czy przedmiotowa nieruchomość stanowiła własność zmarłego (majątek osobisty),czy może objęta była wspólnością ustawową małżeńską Pana ojca i matki? Czy nabycie ww. nieruchomości (gospodarstwa rolnego) nastąpiło do majątku Pana ojca i matki objętego wspólnością ustawową małżeńską czy do majątku odrębnego Pana ojca?

Odpowiedź: Właścicielem ww. nieruchomości był Pana ojciec wspólnie z jego żoną Sabiną Wilmańską (wspólność majątkowa małżeńska). Gospodarstwo rolne zostało nabyte na podstawie prawomocnego aktu własności wydanego przez (…) do majątku wspólnego rodziców. Data nabycia jest Panu nieznana.

Z uwagi na fakt, iż nabycie nastąpiło przed wprowadzeniem ksiąg wieczystych nie posiada Pan żadnych dokumentów dotyczących nabycia gospodarstwa rolnego przez rodziców.

Nabycia nieruchomości przez Pana rodziców miało miejsce około 65 lat temu.

f)jaki udział posiadał zmarły Pana ojciec w przedmiotowej nieruchomości (gospodarstwie rolnym)?

Odpowiedź: Faktyczny udział ojca w gospodarstwie rolnym wynosił 1/2.

g)jaki udział w przedmiotowej nieruchomości (gospodarstwie rolnym) przypadł Panu, w wyniku nabycia spadku po zmarłym Pana ojcu, a jaki udział przypadł pozostałym spadkobiercom (Pana matce, Pana bratu – C i Pana siostrze - D)?

Odpowiedź: W wyniku nabycia spadku po zmarłym ojcu, Panu, Pana matce, Pana bratu C oraz siostrze przypadło po 1/4 spadku z majątku należnego Pana ojcu.

h)jaki udział i w jakich składnikach majątkowych (np. nieruchomości/działce; podać oznaczenie geodezyjne działki/działek (nr działki) oraz jej/ich powierzchnię) oraz w jaki sposób (w drodze jakiej czynności prawnej – umowy lub zdarzenia prawnego np. kupno, spadek, darowizna, inna – jaka?) nabytych, Pana matka darowała aktem notarialnym w 1995 r. Pana bratu – C? Co (jakie składniki majątkowe/jakie udziały) było przedmiotem ww. darowizny?

Odpowiedź: Pana matka B darowała w drodze umowy dożywocia (akt notarialny z dnia 12 stycznia 1995 r. Repertorium A Nr (…) Pana bratu wszystkie należące do niej udziały 5/8 w działce niezabudowanej nr X i zabudowanej nr 111 murowanym, krytym eternitem budynkiem mieszkalnym 4 izbowym oraz murowaną stodołą i oborą krytą eternitem. Nieruchomości te zostały nabyte w części 1/2 na podstawie prawomocnego aktu własności wydanego przez (…) do majątku wspólnego z A, a w 1/4 w drodze spadku po zmarłym mężu dnia 16 listopada 1983 r. A (stwierdzenie nabycia spadku postanowienie Sądu Rejonowego w (…) z dnia 27 grudnia 1983 r., sygn. akt Ns (…)).

Działki znajdują się w obrębie (…).

i)w jakiej części dziedziczył Pan i Pana siostra – D spadek po zmarłym Pana bracie?

j)na podstawie jakiego dokumentu nastąpiło stwierdzenie nabycia spadku po zmarłym Pana bracie (postanowienie sądu, akt poświadczenia dziedziczenia)? W przypadku stwierdzenia nabycia spadku na podstawie postanowienia sądu, należy wskazać datę uprawomocnienia się ww. postanowienia.

Odpowiedź:

Po zmarłym dnia 9 lutego 2010 r. Pana bracie C spadek nabył Pan oraz Pana siostra D z domu (…) po 1/2 udziału w spadku (akt poświadczenia dziedziczenia z 4 marca 2011 r. Repertorium A Nr (…) Notariusz (…)).

k)jakie składniki majątkowe wchodziły w skład masy spadkowej po zmarłym Pana bracie? Czy w skład spadku po ww. zmarłym, wchodziła nieruchomość (udziały), o której mowa we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej, tj. gospodarstwo rolne? Czy w skład spadku po ww. zmarłym, oprócz nieruchomości (udziałów) wymienionej we wniosku (gospodarstwa rolnego) wchodziły inne składniki majątkowe?

Odpowiedź: W skład masy spadkowej po Pana bracie wchodziła niezabudowana działka nr 1, niezabudowana działka o nr 11, zabudowana działka nr 111 (zabudowana murowanym, krytym eternitem budynkiem mieszkalnym 4 izbowym oraz murowaną stodołą i oborą krytymi eternitem), a także niezabudowana działka o nr 1111 (dawniej działka o nr (…) i nr (…)). Ponadto w skład masy spadkowej wchodziły maszyny rolnicze takie jak: pług, kultywator, brony oraz inwentarz żywy taki jak świnie, krowy, kury, kaczki.

l)jaki udział posiadał zmarły Pana brat w przedmiotowej nieruchomości (gospodarstwie rolnym) w wyniku nabycia w drodze spadku po ojcu oraz w drodze darowizny od matki?

Odpowiedź: Pana zmarły brat otrzymał w drodze darowizny od Pana matki 5/8 jej udziału w gospodarstwie rolnym a w drodze spadku po ojcu otrzymał tak jak wszyscy 1/4 udziału ojca w gospodarstwie rolnym.

m)jaki udział w przedmiotowej nieruchomości (gospodarstwie rolnym) przypadł Panu, w wyniku nabycia spadku po zmarłym Pana bracie, a jaki udział przypadł pozostałym spadkobiercom (Pana siostrze)?

Odpowiedź: W wyniku nabycia spadku po Pana bracie Pan i Pana siostra D z domu Wilmańska otrzymaliście po 1/2 udziału w spadku po bracie.

n)po kim przeprowadzony został w 2020 r. dział spadku? Czy dział spadku przeprowadzony został po ww. spadkodawcach, tj. Pana ojcu i bracie?

o)pomiędzy jakimi podmiotami (stronami) miał miejsce ww. dział spadku – należy wymienić wszystkich uczestników postępowania? Czy stroną ww. działu spadku byli wyłącznie Pan i Pana siostra?

Odpowiedź:

Dział spadku został przeprowadzony tylko i wyłącznie w celu uregulowania własności poszczególnych nieruchomości wchodzących w skład gospodarstwa rolnego. Uczestnikami postępowania w sprawie działu spadku był wyłącznie Pan i Pana siostra D z domu (…).

p)jakie składniki majątkowe (należy szczegółowo wymienić rzeczy (nieruchomości, ruchomości) i prawa majątkowe) były przedmiotem ww. działu spadku po ww. zmarłym/zmarłych oraz które z nich nabył Pan w wyniku działu spadku, a które pozostali spadkobiercy lub współwłaściciele i które podmioty zostały zobowiązane do dokonania spłaty/dopłaty, a które do otrzymania spłaty/dopłaty, w jakiej wielkości (kwocie), a także których składników majątkowych dotyczyły spłaty i dopłaty?

v)kiedy (podać datę) przekazał Pan siostrze kwotę (…) zł tytułem działu spadku?

Odpowiedź: Przedmiotem działu spadku były następujące nieruchomości:

-niezabudowana działka nr 1 o obszarze (…) arów (…) metrów kwadratowych,

-niezabudowana działka o nr 11 o obszarze (...) hektary (…) ary (…) metrów kwadratowych,

-zabudowana działka nr 111 o obszarze (…) hektary (…) arów (zabudowana murowanym, krytym eternitem budynkiem mieszkalnym 4 izbowym oraz murowaną stodołą i oborą krytą eternitem),

-niezabudowana działka o nr 1111 o obszarze (…) hektar (…) ary (dawniej działka o nr (…) i nr (….)).

Po dokonaniu działu spadku Pani D (Pana siostra) jest właścicielką niezabudowanej działki nr 1 o obszarze (…) arów (…) metrów kwadratowych. Natomiast Pan jest właścicielem niezabudowanej działki o nr 11 o obszarze (…) hektary (…) ary (…) metrów kwadratowych oraz zabudowanej działki nr 111 o obszarze (…) hektary (…) arów (zabudowanej murowanym, krytym eternitem budynkiem mieszkalnym 4 izbowym oraz murowaną stodołą i oborą krytą eternitem), a także niezabudowanej działki o nr 1111 o obszarze (…) hektar (…) ary (dawniej działka o nr (….) i nr (…)).

Ww. działki znajdują się w obrębie (….).

Wartość ogółem działu spadku została określona na kwotę (…) zł. Po dokonaniu działu spadku dokonał Pan spłaty siostry w kwocie (…) zł (częściowo gotówką a częściowo przelewem w dniu 27 lutego 2020 r.).

q)czy wartość rynkowa nabytych przez Pana składników majątkowych w wyniku działu spadku mieściła się w udziale jaki przysługiwał Panu w ww. składnikach majątkowych przed działem spadku, czy może przekroczyła wartość tego udziału? Czy wskutek działu spadku uzyskał Pan przysporzenie majątkowe ponad przysługujący Panu udział w składnikach majątkowych wchodzących w skład spadku po zmarłym, poprzez nabycie majątku o większej wartości rynkowej aniżeli przypadająca na Pana wartość rynkowa udziału we wszystkich składnikach majątkowych wchodzących w skład spadku?

Odpowiedź: W Pana ocenie w wyniku działu spadku nie uzyskał Pan przysporzenia majątkowego ponad przysługujący Panu udział, tylko dział spadku miał charakter porządkujący mający jasno określić, która nieruchomość komu przysługuje. A samo nabycie nastąpiło w drodze postępowania spadkowego po Pana ojcu zmarłym 16 listopada 1983 r. i bracie zmarłym dnia 9 lutego 2010 r.

r)w związku z jakimi czynnościami prawnymi lub zdarzeniami i kiedy (podać datę) miał miejsce podział działki nr 11, w wyniku którego powstały wyodrębnione działki?

s)ile działek powstało po podziale działki nr 11? Należy wskazać oznaczenie geodezyjnie wyodrębnionych działek (nr działki/działek) oraz ich powierzchnię. Odpowiedź: Decyzją Burmistrza (…) z dnia 11 czerwca 2024 r., Nr (…) zatwierdzono podział działki nr 11 o obszarze (…) ha na działki nr (…) o obszarze (…) ha, nr (…) o obszarze (…) ha, nr (…) o obszarze (…) ha, nr (…) o obszarze (…) ha, nr (…) o obszarze (…) ha (droga), nr (…) o obszarze (…) ha, nr (…) o obszarze (…) ha, nr (…) o obszarze (…) ha, nr (…) o obszarze (…) ha i nr (…) o obszarze (…) ha. Obręb działek (…).

t)w zakresie skutków podatkowych sprzedaży jakiej nieruchomości (działki/działek) oczekuje Pan wydania interpretacji indywidualnej w ramach przedstawionego opisu stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego? Należało wskazać: oznaczenie geodezyjne nieruchomości (działki/działek (nr działki)), będącej przedmiotem sprzedaży.

Odpowiedź: Wniosek o interpretację dotyczy działek o nr (…) o obszarze (…) ha, nr (…) o obszarze (…) ha, nr (…) o obszarze (…) ha, nr (…) o obszarze (…) ha, nr (…) o obszarze (…) ha (droga), nr (…) o obszarze (…) ha, nr (…) o obszarze (…) ha, nr (…) o obszarze (…) ha, nr (…) o obszarze (…) ha.

u)datę sprzedaży bądź przewidywaną/przybliżoną datę sprzedaży nieruchomości (działki/działek)będącej przedmiotem interpretacji.

Odpowiedź: Działka o nr (…) wraz z udziałem 1/8 w drodze działka nr (…) została sprzedana 13 sierpnia 2024 r., a działki o nr (…) oraz o nr (…) wraz z udziałem 2/8 w drodze działka nr (…) zostały sprzedane 17 lipca 2024.

Przewidywana data sprzedaży pozostałych działek jest nieznana. Czeka Pan na klientów zainteresowanych zakupem ww. działek. Jeśli takowi się zgłoszą niezwłocznie poinformuje Pan o tym Krajową Informację Skarbową.

w)kiedy (w jakim okresie; podać datę) wykonano podłączenie wodociągu do działki nr 11? 

x)czy poniesione przez Pana koszty (wydatki) związane z wykonaniem podłączenia wodociągu do działki nr 11 udokumentowane są fakturami VAT? Jakie dokumenty potwierdzają ich poniesienie?

Odpowiedź: Aktualnie jeszcze nie wykonano podłączenia wodociągu do działki nr 11 i termin wykonania tego podłączenia oraz koszt jest nieznany.

Jednocześnie koryguje Pan błąd w nazwisku siostry zawarty we wniosku ORD-IN. Prawidłowe nazwisko siostry to D a nie D.

W piśmie z 29 października 2024 r., stanowiącym uzupełnienie wniosku, udzielił Pan następujących odpowiedzi na zadane w wezwaniu pytania:

a)jaki rodzaj umowy (czynności prawnej) zawarto 12 stycznia 1995 r. aktem notarialnym Rep. A Nr (…)? Czy była to umowa dożywocia w rozumieniu art. 908 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.) czy umowa darowizny w rozumieniu art. 888 § 1 ustawy Kodeks cywilny?

Odpowiedź: Aktem notarialnym z dnia 12 stycznia 1995 r. Repertorium A Nr (…) „Umowa dożywocia” Pani B jak wynika z § 4 ww. aktu notarialnego całe należące do niej udziały przenosi na swojego syna C w zamian za dożywotnie utrzymanie, w zakresie którego C zobowiązuje się dostarczać B mieszkania, wyżywienia, światła i opału oraz zapewnić jej odpowiednią pomoc i pielęgnowanie w czasie choroby oraz sprawić jej własnym kosztem pogrzeb odpowiadający zwyczajom miejscowym. Tym samym ww. umowa była umową dożywocia w rozumieniu art. 908 Kodeksu cywilnego.

b)czy wskazana w opisie sprawy (uzupełnieniu wniosku) działka niezabudowana nr X wchodziła w skład masy spadkowej po zmarłym A i/lub po zmarłym C?

Czy ww. działka nr X:

§jest działką, która uległa podziałowi na działki nr 1 i nr 11 (jeśli tak, to – podać proszę kiedy (podać datę) miał miejsce podział działki nr X), czy może

§jest działką powstałą z podziału innej działki (jeśli tak, to jakiej? – podać proszę oznaczenie geodezyjne tej działki (nr działki) oraz jej powierzchnię, kiedy (proszę podać dokładną datę) i w jaki sposób (w drodze jakiej czynności prawnej – umowy lub zdarzenia prawnego np. kupno, spadek, darowizna, inna – jaka?) została nabyta i przez kogo (kto był właścicielem))?

Odpowiedź: Działka o nr X została podzielona na działki nr 1 i nr 11, który to podział został zatwierdzony decyzją wydaną przez Burmistrza (…) w dniu 16 stycznia 2020 r. Wskazana wyżej działka o nr X wchodziła w skład masy spadkowej po A, jak i po C.

Odnośnie nieścisłości dotyczących kwestii masy spadkowej po A w związku z działką nr X informuje Pan, iż działki o nr 1 i nr 11 są działkami powstałymi z podziału działki nr X, tym samym dotyczą jednej i tej samej nieruchomości, tj. działki o nr X.

Działki o nr X, nr 111 i nr 1111 (dawniej nr (…) i nr (…)) na prawach wspólności ustawowej należały do B i A małż. (…). Po śmierci A Pani B posiadała 1/2 swojego udziału oraz 1/4 udziału w spadku po mężu. Wszystkie posiadane przez siebie udziały przeniosła w ramach umowy dożywocia z dnia 12 stycznia 1995 r. na swojego syna C.

Pytania

1.Czy środki, które zostały uzyskane ze sprzedaży działek: nr (…) wraz z udziałem w drodze 1/8 działki nr (…) oraz nr (…) i nr (…) wraz z udziałem w drodze 2/8 działki nr (…) lub zostaną uzyskane ze sprzedaży działek nr (…), nr (…), nr (…), nr (…), nr (…) i nr (…) wraz z udziałem w drodze działki nr (…) będą opodatkowane podatkiem dochodowym od osób fizycznych na podstawie art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych? (ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku)

2.W przypadku uznania przez Krajową Informację Skarbową, iż nabycie przez Pana gospodarstwa rolnego nastąpiło nie w wyniku spadkobrania lecz umowy o dział spadku z dnia 27 lutego 2020 r., Repertorium A Nr (…)), czy zapłacenie Pana siostrze w dniu 27 lutego 2020 r. kwoty (…) zł tytułem spłaty w wyniku działu spadku będzie stanowiło koszt uzyskania przychodu nabycia działki nr 11 obręb (…) podzielonej następnie na działki o nr (…), nr (…), nr (…), nr (…), nr (…), nr (…), nr (…), nr (…) i nr (…) w myśl art. 22 ust. 6c i ust. 6d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych? (ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku)

3.Czy koszt wykonania podłączenia wodociągu do działki nr 11 o obszarze (…) hektary (…) ary (…) metrów kwadratowych będzie stanowił koszt uzyskania przychodu?

Pana stanowisko w sprawie

Ad 1 (ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku)

W Pana ocenie środki uzyskane ze sprzedaży działek: nr (…), nr (…), nr (…), nr (…), nr (…), nr (…), nr (…), nr (…) i nr (…) nie będą opodatkowane podatkiem dochodowym od osób fizycznych na podstawie art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.), gdyż nabycie ww. nieruchomości nastąpiło w drodze spadku po A zmarłym dnia 16 listopada 1983 r. (postanowienie Sądu Rejonowego w (…) z dnia 27 grudnia 1983 r. uprawomocnione dnia 18 stycznia 1984 r. oraz w drodze spadku po (…) zmarłym 9 lutego 2024 r. (akt poświadczenia dziedziczenia z dnia 4 marca 2011 r. Notariusz (…)), a w związku z powyższym sprzedaż działek nastąpiła lub nastąpi po upływie 5 lat od momentu nabycia.

Ad 2 (ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku)

Zapłacona Pana siostrze kwota (…) zł będzie stanowiła koszt nabycia działek: nr (…), nr (…), nr (…), nr (…), nr (…), nr (…), nr (…), nr  (…) i nr (…) w myśl art. 22 ust. 6c i ust. 6d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w przypadku uznania przez Krajową Informację Skarbową, iż nabycie przez Pana gospodarstwa rolnego nastąpiło nie w wyniku spadkobrania lecz umowy o dział spadku z dnia 27 lutego 2020 r. Repertorium A Nr (…)).

Ad 3

Koszt wykonania podłączenia wodociągu do działki nr 11 o obszarze (…) hektary (…) ary (…) metrów kwadratowych będzie stanowił koszt uzyskania przychodu w myśl w art. 22 ust. 6d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest w części prawidłowe i w części nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):

Stosownie do treści art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ww. ustawy:

Powyższy przepis formułuje generalną zasadę, że nienastępująca w wykonaniu działalności gospodarczej sprzedaż nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz praw określonych w tym przepisie przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego. Tym samym, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz ww. praw nastąpi po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie – nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym kwota uzyskana ze sprzedaży nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz ww. praw w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

Zatem, w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz praw majątkowych, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ww. ustawy, co do zasady decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych uzyskanego z tego tytułu dochodu ma moment i sposób ich nabycia.

Nieistotny dla opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych jest sam fakt podziału nieruchomości, jeżeli przez podział nieruchomości rozumie się proces mający na celu np. zyskanie korzystniejszej konfiguracji poszczególnych nieruchomości (działek). Jeżeli zatem właściciel (współwłaściciel) dokonuje podziału nieruchomości, nie mamy do czynienia z żadnym nabyciem, bo chodzi o nieruchomość, której ta osoba jest już właścicielem (współwłaścicielem). Sam podział nieruchomości (działek) nie stanowi przy tym daty nowego nabycia w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W wyniku podziału właściciel (współwłaściciel) nie nabędzie bowiem, żadnych nowych nieruchomości ponad to, czego jest już właścicielem. W wyniku samego podziału działek nie zmieni się struktura własności każdej z mniejszych działek wydzielonych w drodze podziału. Właściciel nadal będzie posiadał takiej samej wielkości nieruchomości jak przed podziałem, tyle że w mniejszych działkach. Stąd czynność ta nie ma wpływu na określenie początku biegu terminu, o którym mowa art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Fakt podziału nieruchomości pozostaje bez znaczenia, gdyż jak zostało już wskazane na wstępie przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych uzależniają skutki podatkowe odpłatnego zbycia nieruchomości od daty jej nabycia, a nie od daty podziału.

Wyjaśnić należy, że ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie precyzuje pojęcia „nabycie”, a także nie wskazuje, czy ma to być nabycie odpłatne, czy nieodpłatne. Nie określa również, na podstawie jakiej czynności prawnej bądź zdarzenia prawnego może nastąpić nabycie nieruchomości, ich części oraz udziału w nieruchomości lub praw majątkowych. Zatem, pojęcie to należy rozumieć szeroko, co oznacza, że z nabyciem nieruchomości lub praw majątkowych wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych mamy do czynienia z chwilą uzyskania prawa własności do nieruchomości lub tych praw, bez względu na charakter czynności prawnej, na podstawie której doszło do przysporzenia majątkowego w postaci własności rzeczy lub praw.

Interpretacja pojęcia „nabycie” została przedstawiona w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 3 listopada 2009 r., sygn. akt II FSK 1489/08, w którym Sąd stwierdził, że aby ustalić, jaka czynność prawna wyznacza początek biegu pięcioletniego terminu należy odwołać się do regulacji zawartych w prawie cywilnym. Według Kodeksu cywilnego nabycie jest to uzyskanie prawa własności rzeczy. Zatem, aktywa majątkowe ulegają zwiększeniu. Przez pojęcie „nabycie” użyte w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych należy rozumieć każde zwiększenie aktywów majątku podatnika.

Jak wskazano powyżej, moment przeniesienia prawa własności w prawie podatkowym określany jest zgodnie z normami prawa cywilnego.

Przepis art. 155 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.), stanowi, że:

Zgodnie z art. 908 § 1 ustawy Kodeks cywilny:

Jak wynika z przywołanego przepisu, przez umowę o dożywocie właściciel nieruchomości zobowiązuje się przenieść jej własność na nabywcę, nabywca zaś zobowiązuje się zapewnić zbywcy dożywotnie utrzymanie, pomoc i pielęgnację. Umowa o dożywocie jest zatem umową zobowiązującą i wzajemną.

Nabywca nieruchomości, który staje się jej właścicielem z mocy umowy dożywocia, nie jest ograniczony mimo zobowiązań, jakie na siebie przyjął wobec dożywotnika, w rozporządzaniu nabytą nieruchomością. Może on zarówno dokonywać wszelkiego rodzaju obciążeń tej nieruchomości prawami rzeczowymi ograniczonymi, jak i zbyć tę nieruchomość osobie trzeciej.

Na skutek zawarcia umowy dożywocia dochodzi do przeniesienia własności nieruchomości już w dacie zawarcia umowy. Z dniem podpisania aktu notarialnego dochodzi do nabycia nieruchomości.

Ustawą z dnia 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2018 r., poz. 2159) dodano art. 10 ust. 5 i ust. 7, które stosuje się do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2019 r.

Zgodnie z art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Z art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że jeżeli nieruchomości lub prawa majątkowe określone przez art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) tej ustawy zostały nabyte w drodze spadku, to ich odpłatne zbycie (dokonane poza działalnością gospodarczą) stanowi przychód podlegający opodatkowaniu, jeżeli nastąpiło ono przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie tej nieruchomości bądź nabycie prawa majątkowego przez spadkodawcę.

Do wyliczenia 5-letniego okresu, od którego uzależnione jest opodatkowanie sprzedaży nieruchomości lub praw majątkowych nabytych w drodze spadku, wliczany jest zatem nie tylko okres własności  nieruchomości (praw majątkowych) spadkobiercy, który dokonuje sprzedaży, ale także okres własności nieruchomości (praw majątkowych) spadkodawcy. Jeżeli od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie nieruchomości bądź nabycie prawa majątkowego przez spadkodawcę, do momentu odpłatnego zbycia nieruchomości (praw majątkowych) przez spadkobiercę upłynęło 5 lat – to sprzedaż nie podlega opodatkowaniu.

Należy również wskazać, że dla celów stosowania art. 10 ust. 5 w zw. z art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, momentem nabycia nieruchomości lub praw majątkowych przez spadkodawcę, który tę nieruchomość nabył również w drodze spadku, jest moment nabycia tej nieruchomości zgodnie z przepisami ustawy Kodeks cywilny. Zatem, za moment nabycia nieruchomości lub praw, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych uważa się nabycie nieruchomości lub praw przez spadkodawcę, nie zaś przez jego spadkodawców.

Natomiast zgodnie z art. 10 ust. 7 ww. ustawy:

Wobec powyższego w przypadku odpłatnego zbycia nabytej w spadku nieruchomości istotne znaczenie ma ustalenie daty nabycia tej nieruchomości przez spadkodawcę, a w przypadku dokonania działu spadku/zniesienia współwłasności istotne jest ustalenie, czy w wyniku jego dokonania nie następuje nabycie majątku przekraczające pierwotnie posiadany udział w spadku.

Zatem, w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości i praw majątkowych, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) w związku z art. 10 ust. 5 ww. ustawy (czyli nabytych w drodze spadku), decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych ma forma prawna ich nabycia oraz moment nabycia przez spadkodawcę.

Zgodnie z art. 922 ustawy Kodeks cywilny:

Stosownie do art. 924 i art. 925 Kodeksu cywilnego, spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku. Oznacza to, że z chwilą śmierci należące do spadkodawcy prawa i obowiązki stają się spadkiem, który podlega przepisom prawa spadkowego, a data śmierci (chwila śmierci) spadkodawcy ustala, kto staje się spadkobiercą oraz co wchodzi w skład masy spadkowej. Z kolei postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku lub akt poświadczenia dziedziczenia, potwierdzają jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia (art. 1025 § 1 Kodeksu cywilnego).

Powyższe oznacza, że z chwilą śmierci należące do spadkodawcy prawa i obowiązki stają się spadkiem, który podlega przepisom prawa spadkowego, a data śmierci (chwila śmierci) ustala, kto staje się spadkobiercą oraz co wchodzi w skład masy spadkowej. Z kolei postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku lub akt poświadczenia dziedziczenia potwierdzają jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia.

W myśl art. 1035 Kodeksu cywilnego:

Zgodnie z art. 1037 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego:

Z instytucją działu spadku mamy do czynienia w sytuacji, w której spadek przypada kilku spadkobiercom. W wyniku działu spadku prawa majątkowe objęte spadkiem przyznane poszczególnym spadkobiercom, przechodzą na nich, ustaje więc wspólność majątku spadkowego. Umowa o dział spadku lub prawomocne orzeczenie sądowe o dziale spadku stanowią tytuł własności rzeczy, które w dziale przypadły poszczególnym spadkobiercom. Na skutek działu spadku następuje konkretyzacja składników masy spadkowej przypadających poszczególnym spadkobiercom.

Natomiast zgodnie z art. 210 Kodeksu cywilnego:

Stosownie zaś do art. 211 i art. 212 ww. Kodeksu:

Zgodnie z teorią prawa rzeczowego, przyznanie danej osobie na wyłączną własność rzeczy w wyniku działu spadku czy też zniesienia współwłasności jest nabyciem tych rzeczy. Jednakże, co wynika z analizy orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego nabyciem w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie jest przyznanie rzeczy na wyłączną własność jednemu ze współwłaścicieli, ale tylko wówczas jeśli:

-podział taki jest ekwiwalentny w naturze i nie towarzyszą mu spłaty i dopłaty lub

-jeżeli wartość otrzymanej przez daną osobę rzeczy w wyniku podziału tego majątku, mieści się w udziale, jaki przysługiwał jej w majątku wspólnym (rzeczy wspólnej).

Jeżeli spełnione są wymienione wyżej warunki, podział majątku nie może być rozpatrywany w kategoriach nabycia. W takiej sytuacji za datę nabycia nieruchomości uznać należy datę pierwotnego nabycia udziału w nieruchomości. Jeżeli jednak na skutek dokonanego podziału przysługujący danej osobie udział ulega powiększeniu wówczas czynność ta skutkuje nabyciem ponad dotychczas posiadany udział. Podkreślić należy, że w każdej sytuacji, kiedy w wyniku działu spadku lub zniesienia współwłasności jeden z dotychczasowych współwłaścicieli został zobowiązany do spłaty, mamy do czynienia z nieekwiwalentnym podziałem, a po stronie osoby zobowiązanej do spłaty następuje nabycie majątku przekraczające pierwotnie posiadany przez nią udział we współwłasności.

Przez pojęcie „nabycie” użyte w art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy należy rozumieć każde zwiększenie aktywów majątku podatnika.

Co więcej, w sytuacji, gdy z nabyciem takim związane jest jakiekolwiek świadczenie wzajemne na rzecz strony zbywającej – w tym jak w niniejszej sprawie spłata przez Wnioskodawcę na rzecz pozostałych spadkobierców – nabycie takie nabiera charakteru odpłatnego. Odpłatnością jest bowiem każde świadczenie ze strony nabywcy powodujące zwiększenie aktywów zbywającego lub powodujące zmniejszenie jego pasywów (zobowiązań). W takim przypadku jak analizowany odpłatnością będzie więc wartość spłaty, do uiszczenia której na rzecz zbywcy zobowiązany jest nabywca.

Jak wynika z treści wniosku, w wyniku działu spadku stał się Pan wyłącznym właścicielem niezabudowanej działki o nr 11 oraz zabudowanej działki nr 111, a także niezabudowanej działki o nr 1111. Pana siostra stała się właścicielką niezabudowanej działki nr 1. Dział spadku odbył się ze spłatą na rzecz pozostałych spadkobierców, tj. Pana siostry. Zatem uznać należy, że skutkował on nabyciem przez Pana udziałów w przedmiotowych nieruchomościach ponad dotychczas posiadany udział.

W świetle powyższego, w przypadku dokonanego w 2024 r. odpłatnego zbycia przedmiotowej nieruchomości (działki nr (…) wraz z udziałem w drodze 1/8 działki nr (…) oraz nr (…) i nr (…) wraz z udziałem w drodze 2/8 działki nr (…) – powstałych z podziału działki nr 11) oraz planowanego odpłatnego zbycia przedmiotowej nieruchomości (działki nr (…), nr (…), nr (…), nr (…), nr (…) i nr (…) wraz z udziałem w drodze działki nr (…) – powstałych z podziału działki nr 11), przewidziany w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych okres 5-ciu lat od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie, należy liczyć od końca:

-roku, w którym nastąpiło nabycie udziału w nieruchomości przez Pana ojca do majątku wspólnego małżonków (które miało miejsce - jak Pan wskazał we uzupełnieniu wniosku - około 65 lat temu), w odniesieniu do udziału w nieruchomości nabytego przez Pana w drodze spadku po zmarłym Pana ojcu (spadkodawcy), w myśl art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,

-1983 r., w odniesieniu do udziału w nieruchomości nabytego przez Pana w drodze spadku po zmarłym Pana bracie, gdyż w tym roku nastąpiło nabycie udziału w nieruchomości przez spadkodawcę (Pana  brata), tj. rok śmierci jego ojca (Pana ojca), w myśl art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,

-1995 r., w odniesieniu do udziału w nieruchomości nabytego przez Pana w drodze spadku po zmarłym Pana bracie, gdyż w tym roku nastąpiło nabycie udziału w nieruchomości przez spadkodawcę (Pana brata) w drodze umowy o dożywocie, w myśl art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,

-2020 r., gdyż w drodze działu spadku w myśl art. 10 ust. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nastąpiło nabycie udziału w nieruchomości ponad udział spadkowy nabyty przez Pana.

Dokonując więc oceny skutków podatkowych odpłatnego zbycia w 2024 r. przedmiotowej nieruchomości należy stwierdzić, że przychód ze sprzedaży udziału w nieruchomości (działce nr (…) wraz z udziałem w drodze 1/8 działki nr (…) oraz nr (…) i nr (…) wraz z udziałem w drodze 2/8 działki nr (…) – powstałych z podziału działki nr 11), w części, dla której przyjmuje się jako moment nabycia datę nabycia przez spadkodawcę (Pana ojca) ‒ tj. około 65 lat temu, oraz części, w  dla której przyjmuje się jako moment nabycia datę nabycia przez spadkodawcę (Pana brata) ‒ tj. 1983 r. i 1995 r., nie będzie w ogóle podlegał opodatkowaniu z uwagi na fakt, że od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie upłynął pięcioletni okres czasu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) w zw. z ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Stanowisko Pana w tym zakresie jest więc prawidłowe.

Natomiast z uwagi na fakt, że w 2020 r. w wyniku przeprowadzonego odpłatnego działu spadku nabył Pan udziały w nieruchomości (działce nr (…) wraz z udziałem w drodze 1/8 działki nr (…) oraz nr (…) i nr (…) wraz z udziałem w drodze 2/8 działki nr (…) – powstałych z podziału działki nr 11) o wartości przekraczającej wartość Jego udziału spadkowego, to przychód jaki uzyskał Pan w 2024 r. ze sprzedaży nieruchomości (działki nr (…) wraz z udziałem w drodze 1/8 działki nr (…) oraz nr (…) i nr (…) wraz z udziałem w drodze 2/8 działki nr (…) – powstałych z podziału działki nr 11), w części przypadającej na ww. udziały, będzie podlegał opodatkowaniu na podstawie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Stanowisko Pana w tym zakresie jest więc nieprawidłowe.

Z kolei dokonując oceny skutków podatkowych planowanego odpłatnego zbycia przedmiotowej nieruchomości (działki nr (…), nr (…), nr (…), nr (…), nr (…) i nr (…) wraz z udziałem w drodze działki nr (…) – powstałych z podziału działki nr 11) należy stwierdzić, że przychód ze sprzedaży udziału w nieruchomości (działce nr (…), nr (…), nr (…), nr (…), nr (…) i nr (…) wraz z udziałem w drodze działki nr (…) – powstałych z podziału działki nr 11), w części, dla której przyjmuje się jako moment nabycia datę nabycia przez spadkodawcę (Pana ojca) ‒ tj. około 65 lat temu, oraz w części, dla której przyjmuje się jako moment nabycia datę nabycia przez spadkodawcę (Pana brata) ‒ tj. 1983 r. i 1995 r., nie będzie w ogóle podlegał opodatkowaniu z uwagi na fakt, że od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie niewątpliwie upłynął pięcioletni okres czasu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) w zw. z ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Stanowisko Pana w tym zakresie jest więc prawidłowe.

Natomiast z uwagi na fakt, że w 2020 r. w wyniku przeprowadzonego odpłatnego działu spadku nabył Pan udziały w nieruchomości (działce nr (…), nr (…), nr (…), nr (…), nr (…) i nr (…) wraz z udziałem w drodze działki nr (…) – powstałych z podziału działki nr 11) o wartości przekraczającej wartość Jego udziału spadkowego, to przychód jaki uzyska Pan z planowanej sprzedaży nieruchomości, w sytuacji gdy nastąpi przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie, tj. do 31 grudnia 2025 r. (działki nr (…), nr (…), nr (…), nr (…), nr (…) i nr (…) wraz z udziałem w drodze działki nr (…) – powstałych z podziału działki nr 11), w części przypadającej na ww. udziały, będzie podlegał opodatkowaniu na podstawie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Stanowisko Pana w tym zakresie jest więc nieprawidłowe.

W myśl art. 30e ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Stosownie do art. 30e ust. 2 ww. ustawy:

Zgodnie z uregulowaniami zawartymi w art. 19 ust. 1 ww. ustawy:

Pojęcie kosztów odpłatnego zbycia (sprzedaży) nie zostało przez ustawodawcę zdefiniowane w ustawie, należy zatem stosować językowe rozumienie tego wyrażenia, zgodnie z którym za koszty sprzedaży nieruchomości lub praw majątkowych uważa się wszystkie wydatki poniesione przez sprzedającego, które są konieczne, aby transakcja sprzedaży mogła dojść do skutku (wszystkie niezbędne wydatki bezpośrednio związane z tą czynnością, np. koszty wyceny nieruchomości przez rzeczoznawcę majątkowego, prowizje pośredników w sprzedaży nieruchomości, koszty ogłoszeń w prasie związanych z zamiarem sprzedaży nieruchomości). Pomiędzy tymi wydatkami a dokonanym odpłatnym zbyciem musi istnieć związek przyczynowo-skutkowy. Koszty te nie są kosztami nabycia, lecz jako koszty odpłatnego zbycia pomniejszają przychód.

Kosztów odpłatnego zbycia nie należy utożsamiać z kosztami uzyskania przychodu. Ustalenie kosztów uzyskania przychodu odbywa się zgodnie z art. 22 ust. 6c lub 6d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w zależności od tego, czy zbywaną nieruchomość lub prawo nabyto odpłatnie, czy nieodpłatnie.

W myśl art. 22 ust. 6c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Stosownie do art. 22 ust. 6d ww. ustawy:

Stosownie do art. 22 ust. 6e ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Jak wynika z powyższych przepisów, podstawą obliczenia podatku jest dochód, stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub prawa określonym zgodnie z art. 19 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (tj. wartością wyrażoną w cenie określonej w umowie sprzedaży pomniejszoną o koszty odpłatnego zbycia) a kosztami uzyskania przychodu ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c lub art. 22 ust. 6d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tak obliczony dochód podlega opodatkowaniu 19% podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Powyższy przepis art. 22 ust. 6c i ust. 6d ww. ustawy jest regulacją szczególną, która w sposób wyczerpujący określa zasady ustalania kosztów uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości i praw, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy. Podkreślić należy, że ustawodawca nie odsyła do ogólnej definicji kosztów uzyskania przychodów zawartej w art. 22 ust. 1 ustawy, zgodnie z którą kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów.

W związku z tym, że przychodem podlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych jest przychód ze zbycia udziału w nieruchomości (działce nr (…) wraz z udziałem w drodze 1/8 działki nr (…) oraz nr (…) i nr (…) wraz z udziałem w drodze 2/8 działki nr (…) – powstałych z podziału działki nr 11; działce nr (…), nr (…), nr (…), nr (…), nr (…) i nr (…) wraz z udziałem w drodze działki nr (…) – powstałych z podziału działki nr 11) w części nabytej w wyniku odpłatnego działu spadku wskazać należy, że koszty uzyskania przychodów zgodnie z ww. art. 22 ust. 6c ww. ustawy, stanowią udokumentowane koszty nabycia lub udokumentowane koszty wytworzenia, powiększone o udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość rzeczy i praw majątkowych, poczynione w czasie ich posiadania.

Nadmienić należy, że istotą pojęcia kosztów uzyskania przychodów z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości jest umożliwienie podatnikowi odliczenia wydatków jakie on sam poniósł na nabycie zbywanej nieruchomości i nakładów na nią jakie on sam poczynił.

Do kosztów uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia zgodnie z art. 22 ust. 6c w zw. z art. 22 ust. 6e ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zaliczyć można:

• udokumentowane koszty nabycia lub udokumentowane koszty wytworzenia;
• udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość rzeczy i praw majątkowych poczynione w czasie ich posiadania, których wysokość ustala się na podstawie faktur VAT w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług oraz dokumentów stwierdzających poniesienie opłat administracyjnych.

Przywołane przepisy jednoznacznie wskazują, że kosztami uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia mogą być tylko udokumentowane koszty nabycia lub wytworzenia zbywanej nieruchomości powiększone o udokumentowane nakłady zwiększające wartość tej zbywanej nieruchomości. Przepis ten formułuje katalog zamknięty, który w żadnym wypadku nie dopuszcza zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu innych wydatków niż wymienione. Zatem, sam fakt poniesienia przez podatnika wydatku nie upoważnia go jeszcze do zaliczenia tego wydatku do kosztów nabycia, wytworzenia lub nakładów, o których mowa w art. 22 ust. 6c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nadmienić w tym miejscu należy, że ustawodawca nie odsyła w tym zakresie do ogólnej definicji kosztów uzyskania przychodów zawartej w art. 22 ust. 1 ww. ustawy, zgodnie z którą, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 – przez co należy rozumieć wszelkie koszty poniesione w tych celach. Nie wystarczy samo subiektywne przekonanie podatnika, że ponieważ wydatek w jakiś sposób z różnych względów towarzyszy, np. nabyciu, to należy uznać go za wydatek mający wpływ na wysokość podstawy opodatkowania. Nie każdy bowiem wydatek ma bezpośredni wpływ na nabycie bądź wytworzenie zbywanej nieruchomości lub prawie, podobnie jak nie każdy wydatek będzie uznany za nakład na nieruchomość zwiększający jej wartość. Określając zatem koszty uzyskania przychodu należy brać pod uwagę tylko te wydatki, które mają bezpośredni wpływ na uzyskany przychód i zostały wymienione w art. 22 ust. 6c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W tym miejscu wskazać należy, że ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie określa, co należy rozumieć pod pojęciem nakładów w rozumieniu ww. przepisu. W doktrynie ugruntowany jest pogląd, zgodnie z którym przez nakłady na nieruchomość należy rozumieć sumę wydatków poniesionych na substancję danej nieruchomości. Uznaje się, że są to nie tylko nakłady ulepszające lub modernizujące nieruchomość, ale również nakłady o charakterze budowlanym, remontowym.

Rozpatrując powyższe należy mieć na względzie fakt, że aby dany wydatek zaliczyć jako nakład zwiększający wartość nieruchomości w czasie jej posiadania musi zostać udokumentowany w sposób, o którym mowa w art. 22 ust. 6e ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z powyższym przepisem, warunkiem zaliczenia poniesionych wydatków do kosztów uzyskania przychodu z tytułu zbycia nieruchomości, jest m.in. posiadanie faktury VAT lub dokumentu stwierdzającego poniesienie opłaty administracyjnej.

Ustawodawca wprost wskazuje więc jakimi dokumentami potwierdzającymi poniesienie nakładów podatnik powinien dysponować. Przepis ten formułuje katalog zamknięty, który w żadnym wypadku nie dopuszcza zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu wydatków poniesionych na podstawie dokumentów innych niż wymienione w art. 22 ust. 6e powyższej ustawy.

Zatem, sam fakt poniesienia przez podatnika wydatku nie upoważnia go jeszcze do zaliczenia tego wydatku do kosztów nabycia, wytworzenia lub nakładów, o których mowa w art. 22 ust. 6c ww. ustawy. Nie wystarczy samo subiektywne przekonanie podatnika, że ponieważ wydatek w jakiś sposób z różnych względów towarzyszy, np. nabyciu, wytworzeniu lub zwiększeniu wartości to należy uznać go za wydatek mający wpływ na wysokość podstawy opodatkowania. Wydatek ten powinien być jeszcze odpowiednio udokumentowany, tj. w sposób wskazany wprost w art. 22 ust. 6e ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Jednocześnie ustawową przesłanką niezbędną do uznania wydatków (nakładów) za koszty uzyskania przychodu jest odpłatne zbycie nieruchomości. Przy czym, określając koszt uzyskania przychodu, co do zasady należy brać pod uwagę te wydatki, które mają bezpośredni wpływ na uzyskany przychód. Dlatego udokumentowane wydatki (nakłady) mogą podlegać odliczeniu od przychodów wyłącznie w części odpowiadającej (w tym proporcjonalnie) odpłatnie zbytemu udziałowi w nieruchomości.

W przypadku nieruchomości (udziałów) nabytych odpłatnie w drodze działu spadku, tj. z obowiązkiem spłaty pozostałych spadkobierców, zastosowanie znajduje art. 22 ust. 6c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Podkreślić również należy, że spłata spadkobierców nie stanowi ciężaru spadkowego, o którym mowa w art. 22 ust. 6d ww. ustawy.

Pojęcie kosztów nabycia, o których mowa w art. 22 ust. 6c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, dotyczy tych wydatków, które zbywca musiał ponieść, aby nabyć zbywaną przez siebie nieruchomość lub prawo.

Kosztem uzyskania przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym mogą być udokumentowane (faktyczne) kwoty spłaty na rzecz pozostałych spadkobierców, w części przypadającej na nabycie zbywanej nieruchomości (udziału), oraz niestanowiącej spłaty za nabycie innych składników majątkowych będących przedmiotem działu spadku, ponieważ mieszczą się one w kategorii kosztów nabycia, o których mowa w ww. art. 22 ust. 6c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Innymi słowy, kwota spłaty będzie kosztem nabycia przyrostu udziału w majątku spadkowym.

Zatem, w odniesieniu do odpłatnego zbycia udziałów nabytych przez Pana w wyniku działu spadku w części przekraczającej wartość Pana udziału w majątku spadkowym, kosztem uzyskania przychodu może być udokumentowana (faktyczna) kwota spłaty na rzecz spadkobiercy (Pana siostry), która proporcjonalnie odpowiada nabytemu przez Pana udziałowi w nieruchomości, ponieważ mieści się ona w kategorii kosztów nabycia, o których mowa w art. 22 ust. 6c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Kwestią bezsporną jest, że w momencie przeprowadzenia działu spadku nabył Pan własność udziałów w nieruchomości (działce nr (…) wraz z udziałem w drodze 1/8 działki nr (…) oraz nr (…) i nr (…)  wraz z udziałem w drodze 2/8 działki nr (…) – powstałych z podziału działki nr 11; działce nr (…), nr (…), nr (…), nr (…), nr (…) i nr (…) wraz z udziałem w drodze działki nr (…) – powstałych z podziału działki nr 11), które to udziały należały uprzednio do innych spadkobierców (w przedmiotowej sprawie do Pana siostry). Bezspornym jest to, że spadkobierca (Pana siostra) utracił prawo własności posiadanych udziałów za odpłatnością. Spłata na rzecz spadkobiercy jest zatem dla Pana niejako ceną nabycia udziałów w spadku, w tym również w przedmiotowej nieruchomości. Zatem, zapłaconą faktycznie kwotę tytułem spłaty na rzecz spadkobiercy (Pana siostry), w części dotyczącej przedmiotowej nieruchomości (udziałów) (działki nr (…) wraz z udziałem w drodze 1/8 działki nr (…) oraz nr (…) i nr (…) wraz z udziałem w drodze 2/8 działki nr (…) – powstałych z podziału działki nr 11; działki nr (…), nr (…), nr (…), nr (…), nr (…) i nr (…) wraz z udziałem w drodze działki nr (…) – powstałych z podziału działki nr 11), może Pan uznać jako koszt uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości (udziałów) w odniesieniu do przychodu uzyskanego ze sprzedaży udziałów w nieruchomości nabytych w drodze działu spadku (proporcjonalnie odpowiadającemu nabytemu przez Pana udziałowi w nieruchomości), gdyż jest to niejako cena nabycia udziałów w nieruchomości.

Tym samym wypłacona faktycznie kwota tytułem spłaty na rzecz spadkobiercy (Pana siostry) w części przypadającej na nabyty w dziale spadku udział w nieruchomości ‒ może być uznana jako koszt uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości.

Stanowisko Pana w tym zakresie jest więc prawidłowe.

Odnosząc się z kolei do Pana wątpliwości w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości (działki nr 11) kosztów wykonania podłączenia wodociągu do nieruchomości, stwierdzić należy, że w świetle art. 22 ust. 6c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, kosztem uzyskania przychodu z tytułu sprzedaży (planowanej) nieruchomości będą udokumentowane fakturami VAT poniesione przez Pana nakłady poniesione na nieruchomość w czasie jej posiadania. Do kosztów tych będzie Pan zatem mógł zaliczyć nakłady na nieruchomość związane z wykonaniem podłączenia wodociągu do nieruchomości, w części przypadającej na nieruchomość (udział), proporcjonalnie przypadające na przychód ze zbycia tej nieruchomości (udziału), podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

W opisie sprawy wskazał Pan, że aktualnie jeszcze nie wykonano podłączenia wodociągu do działki nr 11 i termin wykonania tego podłączenia oraz koszt jest nieznany.

Tym samym, nie wskazał Pan daty poniesienia ww. nakładu zwiększającego wartość nieruchomości. Mając na uwadze treść wniosku, uznano, że ww. wydatki zostaną poniesione w czasie posiadania przez Pana zbywanej nieruchomości oraz udokumentowane w sposób, o którym mowa w art. 22 ust. 6e ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.    

Reasumując, w przedmiotowej sprawie, będzie miał Pan prawo zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu z tytułu sprzedaży nieruchomości, poniesionych w czasie posiadania przez Pana zbywanej nieruchomości i udokumentowanych zgodnie z art. 22 ust. 6e ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nakładów na nieruchomość, w części przypadającej na nieruchomość (udział), proporcjonalnie przypadające na przychód ze zbycia tej nieruchomości (udziału), podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Stanowisko Pana w tym zakresie uznano za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia oraz zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretacje opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego, w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony do oceny załączonych dokumentów. Postępowanie w sprawie wydania interpretacji indywidualnej ma na celu wyjaśnienie wątpliwości co do sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego materialnego do określonego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.) jest sam przepis prawa. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest ustalanie stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego), stanowi to bowiem domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. Organ nie prowadzi postępowania dowodowego, ograniczając się do analizy okoliczności podanych we wniosku. W stosunku do tych okoliczności wyraża swoje stanowisko, które zawsze musi być jednak ustosunkowaniem się do poglądu (stanowiska) prezentowanego w danej sprawie przez wnioskodawcę. Jeżeli zatem, przedstawiony we wniosku stan faktyczny (zdarzenie przyszłe) będzie różnił się od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie Pana chroniła w zakresie rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Tut. Organ nadmienia, że w treści wniosku wskazano, że cyt. „(…) W dniu 4 marca 2011 r. zmarł Pana brat (…)”; z kolei w treści uzupełnienia wskazano, że cyt. „(…) Po zmarłym dnia 9 lutego 2010 r. Pana bracie C (…) (akt poświadczenia dziedziczenia z 4 marca 2011 r.”, zaś we własnym stanowisku zawarto stwierdzenie cyt. „(…) oraz w drodze spadku po C zmarłym 9 lutego 2024 r. (akt poświadczenia dziedziczenia z dnia 4 marca 2011 r. (…)”. Jednakże zauważyć należy, że z treści opisu wynika, że Pana brat zmarł 9 lutego 2010 r.  Zatem przyjęto, że jest to oczywista omyłka pisarska.

Końcowo należy wskazać, że interpretacje prawa podatkowego wydawane są w indywidualnej sprawie zainteresowanego, co wynika z treści art. 14b § 1 ustawy  Ordynacja podatkowa. W związku z tym, interpretacje te wywierają skutki prawne jedynie w stosunku do tego podmiotu, do którego są skierowane. Zatem, niniejsza interpretacja indywidualna jest wiążąca dla Pani jako osoby występującej z wnioskiem, natomiast nie wywołuje skutków prawnych dla innych osób (Pan siostry).

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).