Interpretacja indywidualna z dnia 27 listopada 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT2-2.4011.706.2024.3.ST
Temat interpretacji
Skutki podatkowe zawarcia ugody z bankiem.
Interpretacja indywidualna – stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe
Szanowny Panie,
stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest :
-prawidłowe w części dotyczącej obowiązku zapłaty podatku od kwot zwróconych przez bank na podstawie ugody,
-nieprawidłowe w pozostałej części.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
17 września 2024 r. złożył Pan wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zawarcia ugody z bankiem. Uzupełnił go Pan pismem złożonym 19 września 2024 r. oraz – w odpowiedzi na wezwania – pismem złożonym 15 listopada 2024 r. i 20 listopada 2024 r.
Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
31 marca 2006 r. wraz z małżonką skorzystaliście Państwo z oferty …, podpisując umowę na kredyt mieszkaniowy w obcej walucie, franku szwajcarskim. Dnia 2 grudnia 2022 r. dokonaliście Państwo przedterminowej spłaty kredytu. Na skutek tego w księgach Banku nie figuruje żadne zobowiązanie z tytułu tej umowy. W roku 2023 złożyliście wniosek do sądu o uznanie ww. umowy na kredyt mieszkaniowy za nieważną. Na chwilę obecną otrzymaliście od Banku propozycję ugody, w której Bank proponuje wypłatę kwoty pieniężnej na Pana oraz Pana żony rzecz. Propozycja zakłada wypłatę kwoty podzielonej wg opisu poniżej. Kwota ta podzielona została na dwie mniejsze. Pierwsza mająca na celu zakończenie wszelkich sporów, uwzględniająca zmianę zapisów przyjętych w ugodzie dotyczących rozliczenia umowy oraz wpłatę dokonaną w dniu 2 grudnia 2022 r., czyli spłatę kredytu. Bank zobowiązuje się w niej do zwrotu na rzecz Kredytobiorcy 30 335 zł 77 gr. Druga została opisana jako kwota dodatkowa w wysokości 72 664 zł 23 gr, którą Bank wypłaci w terminie 21 dni od daty podpisania ugody. Dodatkowo informuje przy tym o powstaniu przychodu po stronie Kredytobiorcy, a co za tym idzie Bank sporządza informację PIT-11.
W uzupełnieniu wniosku z 15 listopada 2024 r. wskazał Pan, że umowa o kredyt hipoteczny zawarta została na okres 30 lat. Celem zaciągniętego kredytu były koszty zakupu spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego. Kredyt w całości przeznaczony został na wskazany powyżej cel. Wszyscy kredytobiorcy odpowiadają za spłatę kredytu solidarnie.
Na pytanie Organu: o datę nabycia, miejsce położenia i tytuł prawny do nieruchomości wskazał Pan, cyt. „31.03.2006 r., województwo …, gmina i powiat …, …, ul. …, akt własności - akt notarialny, repertorium A nr …”.
Nieruchomość została sprzedana w 2022 r. Od momentu zakupu do momentu sprzedaży realizowane były własne cele mieszkaniowe.
Kredyt został zaciągnięty na jedną inwestycję mieszkaniową. Zabezpieczenie ustanowiono na nieruchomości, na którą brany był kredyt hipoteczny.
Nie ma ustalonego konkretnego terminu podpisania ugody, niemniej jednak jest ona aktualna do dnia 11 grudnia 2024 r.
Projekt ugody nie zawiera informacji dotyczących przepisów prawa, zakłada Pan jednak, że są to rekomendacje … z grudnia 2020 r. Stronami będzie Bank … oraz ….
Zapisy ugody mówią o przewalutowaniu zaciągniętego kredytu.
Na pytanie Organu o treści: „czy ugoda z bankiem określa, że bank umarza Pana zobowiązanie z tytułu umowy kredytu – jeśli tak, w jakiej wartości?”, wskazał Pan, cyt.: „Nie, takiego sformułowania w propozycji ugody nie ma”.
Na pytanie Organu o treści: „co stanowi kwota w wysokości 30 335 zł 77 gr, którą bank Panu zwróci? Czy jest to kwota zwrotu nadpłaconych rat kapitałowo-odsetkowych? Jeśli nie, należy wskazać skąd wynika ta kwota.”, wskazał Pan, cyt.: „Tak, jest to zwrot nadpłaconych rat kapitałowo-odsetkowych”.
Kwota dodatkowa stanowi „dodatkową kwotę pieniężną w związku z zobowiązania się do odstąpienia od dalszych roszczeń związanych z umową kredytową”. Ugoda wyodrębnia kwotę dodatkową w wysokości 72 664 zł 23 gr jako odrębne świadczenie. Nie określa charakteru przedmiotowego świadczenia. Kwota dodatkowa wynika z ogólnej propozycji banku co do kwoty zaproponowanej w ugodzie. Ugoda proponuje wypłatę łącznie kwoty 103 000 zł. Kwota dodatkowa oraz kwota wynikająca ze zwrotu nadpłaconych rat daje w sumie kwotę 103 000 zł.
Nie korzystał Pan z umorzenia wierzytelności, nigdy wcześniej.
W uzupełnieniu wniosku z 20 listopada 2024 r. wskazał Pan, że kwota dodatkowa w wysokości 72 664 zł 23 gr stanowi zwrot uiszczonych kwot tytułem spłaty zadłużenia na rzecz banku, zawartych w ratach kredytu udzielonego w 2006 r. Kwota dodatkowa w wysokości 72 664 zł 23 zł nie stanowi przysporzenia ponad kwoty uiszczane tytułem spłaty kredytu hipotecznego zawartego w 2006 r.
Przedstawione zapisy ugody nie zawierają informacji czy w przepisach wewnętrznych banku ww. kwota dodatkowa ma status zwrotu na rzecz klienta środków pieniężnych, które wcześniej, na mocy umowy finansowania kredytu hipotecznego walutowego, klient przekazał na rzecz banku w ramach spłaty rat kredytowo-odsetkowych od otrzymanego finansowania.
Pytania
1.Czy w przypadku zawarcia zgodnie z opisanymi we wniosku warunkami ugody z Bankiem, a w następstwie wypłacenia przez Bank wymienionych kwot, zobowiązany jest Pan do uiszczenia podatku dochodowego od osób fizycznych?
2.Czy w przypadku podpisania ugody, z obowiązku zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych zwalnia Pana rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatkowego (t. j. Dz. U. z 2024. poz. 102)?
Pana stanowisko w sprawie
Ad 1
W Pana ocenie, nienależnym jest pobór podatku dochodowego od kwoty wynikającej z proponowanej ugody, gdyż dotyczy to zwrotu części spłaconego do Banku kredytu. Czyli tak naprawdę zwrotu własnych środków.
Uważa Pan, że nie jest zobowiązany do uiszczenia podatku dochodowego od osób fizycznych od obu wymienionych kwot.
Ad 2
Pana zdaniem, w Pana przypadku ma zastosowanie rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatkowego (t. j. Dz. U. z 2024. poz. 102).
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest w części prawidłowe i w części nieprawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Reguły dotyczące opodatkowania
Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Powołany przepis wyraża tzw. zasadę powszechności opodatkowania. Regułą jest, że każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną podlega opodatkowaniu, wyjątkiem zaś jest sytuacja, gdy dochód opodatkowaniu nie podlega. Wyjątki od omawianej zasady dotyczą:
- dochodów, które zostały wprost wymienione przez ustawodawcę w art. 21, 52, 52a i 52c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jako zwolnione z podatku oraz
- dochodów, od których zaniechano poboru podatku w drodze rozporządzenia ministra właściwego do spraw finansów publicznych wydanego na podstawie art. 22 ustawy Ordynacja podatkowa (rozporządzenie takie może być wydane w przypadkach uzasadnionych interesem publicznym lub ważnym interesem podatników).
W myśl art. 9 ust. 1a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Jeżeli podatnik uzyskuje dochody z więcej niż jednego źródła, przedmiotem opodatkowania w danym roku podatkowym jest, z zastrzeżeniem art. 25e, art. 29-30cb, art. 30da-30dh, art. 30e-30g, art. 30j-30p oraz art. 44 ust. 7e i 7f, suma dochodów z wszystkich źródeł przychodów.
Stosownie do art. 9 ust. 2 ww. ustawy:
Dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 23o, art. 23u, art. 24-24b, art. 24c, art. 24e, art. 30ca, art. 30da oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.
Z kolei jak stanowi art. 11 ust. 1 ww. ustawy:
Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
Jak wynika z art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawodawca przyjął zasadę, że przychodem są:
- pieniądze i wartości pieniężne, które zostały otrzymane przez podatnika – tj. takie pieniądze i wartości pieniężne, które podatnik rzeczywiście „dostał, odebrał, zainkasował, objął w posiadanie”;
- pieniądze i wartości pieniężne, które zostały postawione do dyspozycji podatnika– tj. takie przysporzenia, które zostały mu faktycznie udostępnione/przekazane do odbioru; takie pieniądze i środki pieniężne, które podatnik ma możliwość włączyć do swojego władztwa, a więc ma możliwość skorzystania z tychże pieniędzy i wartości pieniężnych i nie jest to uzależnione od dodatkowej zgody osoby stawiającej określone pieniądze i wartości pieniężne do dyspozycji podatnika.
Pojęcie przychodu wiąże się zatem z przysporzeniem majątkowym po stronie podatnika, z wartością wchodzącą do jego majątku. Przychodami w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych mogą być tylko takie świadczenia, które nie mają charakteru zwrotnego. Skoro bowiem przychód jest określonym przyrostem majątkowym po stronie podatnika, jego otrzymanie musi mieć charakter definitywny.
Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika.
Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osoby, mające konkretny wymiar finansowy.
Ustawodawca tworząc system opodatkowania dochodów osób fizycznych miał na względzie, że przysporzenia uzyskiwane przez osoby fizyczne mogą być skutkiem różnych rodzajów czynności i zdarzeń. Stworzył więc klasyfikację tych przysporzeń w oparciu o kryterium źródła przychodów i system ich opodatkowania uwzględniający specyfikę poszczególnych źródeł przychodów. W języku powszechnym mianem „źródła” określane jest „to, co stanowi początek czegoś”, „przyczyna czegoś”, a synonimami tego pojęcia są m.in. czynnik sprawczy, powód, pochodzenie.
Źródła przychodów
Źródła przychodów zostały określone przez ustawodawcę w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. I tak zgodnie z ww. przepisem:
Źródłami przychodów są:
1)stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta;
2)działalność wykonywana osobiście;
3)pozarolnicza działalność gospodarcza;
4)działy specjalne produkcji rolnej;
5)(uchylony)
6)najem, podnajem, dzierżawa, poddzierżawa oraz inne umowy o podobnym charakterze, w tym również dzierżawa, poddzierżawa działów specjalnych produkcji rolnej oraz gospodarstwa rolnego lub jego składników na cele nierolnicze albo na prowadzenie działów specjalnych produkcji rolnej, z wyjątkiem składników majątku związanych z działalnością gospodarczą;
7)kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a-c;
8)odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:
a)nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
b)spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
c)prawa wieczystego użytkowania gruntów,
d)innych rzeczy,
- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c - przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy - przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany;
8a) działalność prowadzona przez zagraniczną jednostkę kontrolowaną;
8b) niezrealizowane zyski, o których mowa w art. 30da;
9)inne źródła.
Przychody z poszczególnych źródeł przychodów i zasady ich ustalania zostały uregulowane w art. 12-20 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Stosownie do art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.
Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ww. ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.
Skutki podatkowe wypłaty przez bank ustalonych w ugodzie kwot
Powziął Pan wątpliwość, czy ustalone w ugodzie kwoty, które bank Panu zwróci, będą stanowić przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2488 ze zm.).
Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy:
Przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.
Podkreślić należy, że otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo.
Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem, kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).
Podobnie jest w sytuacji, w której dochodzi do wypłaty przez bank dodatkowej kwoty, jako odrębnego świadczenia banku na rzecz kredytobiorcy, czyli świadczenia innego niż zwrot nadpłaconego kredytu i odsetek.
Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że 31 marca 2006 r. wraz z małżonką skorzystaliście Państwo z oferty …, podpisując umowę na kredyt mieszkaniowy w obcej walucie, franku szwajcarskim. Dnia 2 grudnia 2022 r. dokonaliście Państwo przedterminowej spłaty kredytu. Na skutek tego w księgach Banku nie figuruje żadne zobowiązanie z tytułu tej umowy. W roku 2023 złożyliście wniosek do sądu o uznanie ww. umowy na kredyt mieszkaniowy za nieważną. Na chwilę obecną otrzymaliście od Banku propozycję ugody, w której Bank proponuje wypłatę kwoty pieniężnej na Pana oraz Pana żony rzecz. Propozycja zakłada wypłatę kwoty podzielonej wg opisu poniżej. Kwota ta podzielona została na dwie mniejsze. Pierwsza mająca na celu zakończenie wszelkich sporów, uwzględniająca zmianę zapisów przyjętych w ugodzie dotyczących rozliczenia umowy oraz wpłatę dokonaną w dniu 2 grudnia 2022 r., czyli spłatę kredytu. Bank zobowiązuje się w niej do zwrotu na rzecz Kredytobiorcy 30 335 zł 77 gr. Druga została opisana jako kwota dodatkowa w wysokości 72 664 zł 23 gr, którą Bank wypłaci w terminie 21 dni od daty podpisania ugody.
Celem zaciągniętego kredytu były koszty zakupu spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego. Kredyt w całości przeznaczony został na wskazany powyżej cel. Wszyscy kredytobiorcy odpowiadają za spłatę kredytu solidarnie.
Kredyt został zaciągnięty na jedną inwestycję mieszkaniową. Zabezpieczenie ustanowiono na nieruchomości, na którą brany był kredyt hipoteczny.
Zapisy ugody mówią o przewalutowaniu zaciągniętego kredytu. W propozycji ugody nie ma zapisu, że bank umarza Pana zobowiązanie z tytułu umowy kredytu.
Kwota w wysokości 30 335 zł 77 gr jest to zwrot nadpłaconych rat kapitałowo-odsetkowych.
Kwota dodatkowa w wysokości 72 664 zł 23 gr stanowi zwrot uiszczonych kwot tytułem spłaty zadłużenia na rzecz banku, zawartych w ratach kredytu udzielonego w 2006 r. Kwota dodatkowa w wysokości 72 664 zł 23 zł nie stanowi przysporzenia ponad kwoty uiszczane tytułem spłaty kredytu hipotecznego zawartego w 2006 r.
Kwota dodatkowa wynika z ogólnej propozycji banku co do kwoty zaproponowanej w ugodzie. Ugoda proponuje wypłatę łącznie kwoty 103 000 zł. Kwota dodatkowa oraz kwota wynikająca ze zwrotu nadpłaconych rat daje w sumie kwotę 103 000 zł.
Nie korzystał Pan z umorzenia wierzytelności, nigdy wcześniej.
Jak wynika z zacytowanych wyżej przepisów, opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega – co do zasady – każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną.
Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, nie mające charakteru zwrotnego.
O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić w każdej sytuacji, gdy podatnik, czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też gdy na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów, uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.
Skoro – w przedmiotowej sprawie kwota w wysokości 30 335 zł 77 gr jest to zwrot nadpłaconych rat kapitałowo-odsetkowych, oraz jak wynika z uzupełnienia wniosku z 20 listopada 2024 r. - kwota dodatkowa w wysokości 72 664 zł 23 gr stanowi zwrot uiszczonych kwot tytułem spłaty zadłużenia na rzecz banku, zawartych w ratach udzielonego kredytu, to otrzymanie tych kwot nie spowoduje po Pana stronie dodatkowego przysporzenia majątkowego. Zatem należy uznać, że zwrot ten nie stanowi dla Pana przychodu.
W przypadku zwrotu świadczenia klient otrzymuje bowiem z powrotem swój kapitał – zwrot zapłaconych bankowi kwot. Nie ma zatem podstaw, aby zwrócone kwoty uznać za dochód podlegający opodatkowaniu. Dla celów podatkowych zwrot taki jest obojętny podatkowo.
W związku z powyższym, mając na uwadze powołane przepisy prawa oraz przedstawione we wniosku zdarzenie przyszłe, stwierdzić należy, że skoro wypłacone Panu środki pieniężne, które otrzyma Pan od banku w wyniku ugody, będą mieściły się w kwocie, którą wpłacił Pan do banku podczas spłaty kredytu hipotecznego, to ich otrzymanie nie spowoduje po Pana stronie dodatkowego przysporzenia majątkowego, wzrostu Pana majątku. W konsekwencji, pieniądze te, nie będą Pana przychodem w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i ich uzyskanie nie spowoduje po Pana stronie obowiązku zapłaty podatku dochodowego.
W konsekwencji, Pana stanowisko, w którym wskazał Pan, że nie jest zobowiązany do uiszczenia podatku dochodowego od osób fizycznych od obu wymienionych kwot, należało uznać za prawidłowe.
Powziął Pan również wątpliwość, czy przysługuje Panu ulga, o której mowa w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 102).
Zgodnie z § 1 ww. rozporządzenia:
1.Zarządza się zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od kwot:
1)umorzonych osobie fizycznej wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego, w przypadku gdy:
a)kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, a w przypadku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego - gdy kredyty mieszkaniowe zostały zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej, oraz
b)osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a inwestycji mieszkaniowej;
2)otrzymanych przez osobę fizyczną świadczeń z tytułu kredytu mieszkaniowego udzielonego w walucie obcej lub w złotych, lecz nominowanego lub indeksowanego do waluty obcej, w związku z powstaniem przychodu z tytułu zastosowania ujemnego oprocentowania.
2.Kwoty wierzytelności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, obejmują:
1)kwoty kredytu mieszkaniowego (kapitału);
2)odsetki, w tym odsetki skapitalizowane, i prowizje;
3)opłaty, jeżeli ich poniesienie przez kredytobiorcę było niezbędne do zawarcia umowy kredytu mieszkaniowego, z wyjątkiem kosztów usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń.
3.W przypadku gdy kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty również na wydatki inne niż określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2647, z późn. zm.), zaniechanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje kwotę wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego w części, w jakiej kwota kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na wydatki określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 tej ustawy pozostaje do całkowitej kwoty zaciągniętego kredytu mieszkaniowego.
4.W przypadku gdy kredyt mieszkaniowy został zastąpiony kredytem refinansowym lub gdy na jego spłatę został zaciągnięty kredyt konsolidacyjny, zaniechanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje odpowiednio kwotę wierzytelności z tytułu kredytu refinansowego lub konsolidacyjnego w części odpowiadającej kwocie wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego.
5.Przez jedną inwestycję mieszkaniową, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, rozumie się inwestycję, której celem jest zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych:
1)jednego gospodarstwa domowego albo
2)więcej niż jednego gospodarstwa domowego, w przypadku gdy osoby fizyczne mające zajmować wspólnie jeden budynek mieszkalny, nie mniej niż jedna osoba fizyczna z każdego takiego gospodarstwa, są osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej w rozumieniu art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2023 r. poz. 1774 i 1843).
6.Przez jedno gospodarstwo domowe, o którym mowa w ust. 5, rozumie się gospodarstwo prowadzone przez osobę fizyczną zajmującą jeden lokal mieszkalny albo jeden budynek mieszkalny jednorodzinny, samodzielnie lub wspólnie z innymi osobami stale z nią zamieszkującymi i gospodarującymi.
7.W przypadku gdy stroną umowy kredytu mieszkaniowego na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, są co najmniej dwie osoby fizyczne, zaniechanie poboru podatku, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, ma zastosowanie wyłącznie do osób, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lit. b.
W myśl § 3 komentowanego rozporządzenia:
Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o kredycie mieszkaniowym, należy przez to rozumieć kredyt, który został:
1)udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmiot, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów, oraz
2)zabezpieczony w postaci hipoteki ustanowionej na nieruchomości lub udziale w nieruchomości lub prawie wieczystego użytkowania gruntu lub udziale w takim prawie, lub spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego lub udziale w takim prawie, lub prawie do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziale w takim prawie, oraz
3)zaciągnięty na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Z kolei § 4 ww. rozporządzenia stanowi, że:
Zaniechanie, o którym mowa w § 1 i § 2, ma zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2022 r. do dnia 31 grudnia 2024 r.
Podkreślić należy, że otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).
Należy w tym miejscu wyjaśnić, że umorzenie wierzytelności następuje w przypadku zwolnienia z długu, czyli zrzeczenia się przez wierzyciela z prawa do wierzytelności, bez uzyskania świadczenia ze strony dłużnika. Takie zrzeczenie się, pod warunkiem, że dłużnik je przyjmie, powoduje, że zobowiązanie wygasa.
Zgodnie bowiem z instytucją zwolnienia z długu uregulowaną w art. 508 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.):
Zobowiązanie wygasa, gdy wierzyciel zwalnia dłużnika z długu, a dłużnik zwolnienie przyjmuje.
Tak więc, dla umorzenia wierzytelności koniecznym jest zgoda dłużnika (np. uzyskana w wyniku ugody, czy poprzez oświadczenie).
Samo przewalutowanie kredytu hipotecznego, w przeciwieństwie do umorzenia kredytu, jest neutralne podatkowo i nie powoduje po stronie podatnika powstania przychodu w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
W przedstawionej sprawie nie mamy jednak do czynienia z umorzeniem kredytu, gdyż jak wynika z Pana opisu zdarzenia, ugoda dotyczyła będzie jedynie przewalutowania. Umorzenia Pana zobowiązania z tytułu umowy kredytu nie będzie.
W takiej sytuacji, stwierdzić należy, że w Pana przypadku nie znajdzie zastosowania zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe. Na podstawie planowanej ugody z bankiem nie dojdzie do umorzenia kwoty wierzytelności z tytułu kredytu zaciągniętego na cele mieszkaniowe, a jedynie do przewalutowania zaciągniętego kredytu.
Powołany przepis § 1 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe, stanowiący, że zarządza się zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od kwot otrzymanych przez osobę fizyczną świadczeń z tytułu kredytu mieszkaniowego udzielonego w walucie obcej lub w złotych, lecz nominowanego lub indeksowanego do waluty obcej, w związku z powstaniem przychodu z tytułu zastosowania ujemnego oprocentowania, nie znajduje zastosowania do przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego, ponieważ nie wskazano w nim, że uzyska Pan przychód wskutek zastosowania ujemnego oprocentowania.
W konsekwencji, Pana stanowisko, w którym wskazał Pan, że w Pana przypadku ma zastosowanie rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatkowego (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 102), należało uznać za nieprawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretację indywidualną w trybie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.), opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego podanego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Należy wskazać, że przy wydawaniu interpretacji Organ dokonał wyłącznie analizy okoliczności podanych we wniosku. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest bowiem ustalanie, czy przedstawiony we wniosku stan faktyczny (zdarzenie przyszłe) jest zgodny ze stanem rzeczywistym. Ustalenie stanu rzeczywistego stanowi domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. Jeżeli zatem, przedstawione we wniosku zdarzenie przyszłe będzie różniło się od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie Pana chroniła w zakresie rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.
Wskazać należy, że Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wydaje interpretację indywidualną na wniosek podmiotu, który chce się dowiedzieć, czy w jego indywidualnej sprawie mają zastosowanie określone przepisy prawa podatkowego (podmiot taki jest nazywany „zainteresowanym”). Interpretacja wyjaśnia, czy w danej sytuacji dla wnioskodawcy powstają określone prawa lub obowiązki podatkowe, co wynika z art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa.
Wyjaśnić również należy, że wydając interpretacje w trybie ww. przepisu Organ nie odnosi się do kwot i nie dokonuje wyliczeń. Zgodnie bowiem z zasadą samoopodatkowania, obowiązującą w polskim systemie podatkowym, na podatniku spoczywa obowiązek dokonania oceny własnej sytuacji prawnopodatkowej, a po jej dokonaniu zachowania się zgodnie z przepisami prawa podatkowego, bowiem prawidłowość takiego wyliczenia podlega weryfikacji przez organ podatkowy w postępowaniu podatkowym.
Ponadto, wskazać należy, że z uwagi na to, że interpretacje prawa podatkowego wydawane są w indywidualnej sprawie zainteresowanego, co wynika z art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa – niniejsza interpretacja dotyczy wyłącznie Pana. Nie wywołuje skutków prawnych dla drugiego współkredytobiorcy (Pana żony).
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w ... Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).