Skutki podatkowe sprzedaży lokalu mieszkalnego włączonego do wspólności majątkowej małżeńskiej. - Interpretacja - null

Shutterstock

Skutki podatkowe sprzedaży lokalu mieszkalnego włączonego do wspólności majątkowej małżeńskiej. - Interpretacja - 0113-KDIPT2-2.4011.114.2020.13.ACZ

Temat interpretacji

Temat interpretacji

Skutki podatkowe sprzedaży lokalu mieszkalnego włączonego do wspólności majątkowej małżeńskiej.

Interpretacja indywidualna po wyroku sądu – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo:

1)ponownie rozpatruję sprawę Państwa wniosku wspólnego z 23 stycznia 2020 r. (wpływ 27 stycznia 2020 r.) o wydanie interpretacji indywidualnej – uwzględniam przy tym wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z 26 listopada 2020 r., sygn. akt I SA/Wr 351/20 oraz Naczelnego Sądu Administracyjnego z 23 maja 2024 r., sygn. akt II FSK 1002/21;

2)stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej

27 stycznia 2020 r. wpłynął Państwa wniosek wspólny z 23 stycznia 2020 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych odpłatnego zbycia lokalu mieszkalnego. Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 4 maja 2020 r. (wpływ 7 maja 2020 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem

1)    Zainteresowana będąca stroną postępowania: (…)

2)    Zainteresowany niebędący stroną postępowania: (…)

Opis stanu faktycznego

W dniu (…) 2017 r. B.B. (mąż Zainteresowanej będącej stroną postępowania), zgodnie z aktem poświadczenia dziedziczenia nabył spadek po swojej matce C.C., zmarłej dnia (…) 2016 r. W skład spadku wchodziła m.in. nieruchomość w postaci lokalu mieszkalnego nr X położonego (…) przy ul. (…), dla którego to lokalu Sąd Rejonowy (…) Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą (…) (dalej: mieszkanie). C.C.  (spadkodawca) ww. mieszkanie nabyła na podstawie umowy sprzedaży z dnia 3 marca 2011 r.

Na podstawie umowy darowizny zawartej w formie aktu notarialnego z dnia  24 stycznia 2018 r., B.B. (mąż Zainteresowanej będącej stroną postępowania) podarował m.in. wyżej opisane mieszkanie ze swojego majątku osobistego do majątku objętego ustawową wspólnością majątkową małżeńską małżonków A. i B.B., wobec czego mieszkanie stało się ich majątkiem wspólnym. W akcie notarialnym zawarto informację, że w małżeństwie Zainteresowanej będącej stroną postępowania obowiązuje ustrój ustawowej wspólności majątkowej.

W dniu 9 stycznia 2020 r. małżonkowie A. i B.B. sprzedali mieszkanie z majątku objętego ustawową wspólnością majątkową małżeńską.

W mieszkaniu tym nie wykonywano działalności gospodarczej oraz mieszkanie to nie było wykorzystywane w celach gospodarczych przez Zainteresowaną będącą stroną postępowania oraz Jej małżonka.

W piśmie z dnia 4 maja 2020 r., stanowiącym uzupełnienie wniosku, Zainteresowana będąca stroną postępowania wskazała, że pomiędzy Nią a Jej małżonkiem ustrój ustawowej wspólności majątkowej obowiązuje od dnia zawarcia pomiędzy nimi związku małżeńskiego, tj. od dnia 27 stycznia 2001 r.

Pytania (pytanie nr 1 i 3 ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku):

1.Czy darowiznę mieszkania z majątku osobistego jednego z małżonków do majątku wspólnego małżonków należy interpretować jako rozszerzenie wspólności ustawowej majątkowej małżeńskiej, co w świetle przepisów podatkowych ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie stanowi nabycia mieszkania przez Zainteresowaną będącą stroną postępowania, a tym samym jako datę nabycia mieszkania dla obojga małżonków (w tym Zainteresowanej będącej stroną postępowania) należy przyjąć datę nabycia mieszkania ustaloną jako datę jego nabycia przez męża Zainteresowanej będącej stroną postępowania, czyli 3 marca 2011 r., z jednoczesnym zastosowaniem normy przepisu art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?

2.Czy w sytuacji przestawionej we wniosku zbycie mieszkania spowodowało u Zainteresowanej będącej stroną postępowania powstanie przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz powstanie obowiązku złożenia zeznania podatkowego PIT-39 i zapłaty podatku dochodowego?

3.Co stanowić będzie dla Zainteresowanej będącej stroną postępowania ewentualne źródło przychodu (podstawę opodatkowania) w rozumieniu przepisu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w sytuacji uznania stanowiska Zainteresowanej będącej stroną postępowania do pytania nr 1) i pytania nr 2) za nieprawidłowe?

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Zainteresowanych, w zakresie pytania oznaczonego Nr 1 (sformułowanym w uzupełnieniu wniosku), włączenie do majątku wspólnego na mocy umowy darowizny rozszerzającej ustawową wspólność majątkową małżeńską mieszkania, należącego do majątku osobistego męża Zainteresowanej będącej stroną postępowania, nie stanowi nabycia tej nieruchomości przez Zainteresowaną będącą stroną postępowania w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Za datę nabycia mieszkania przez Zainteresowaną będącą stroną postępowania należy więc uznać datę jego nabycia do majątku osobistego męża Zainteresowanej będącej stroną postępowania.

Jednocześnie w związku z faktem, że małżonek Zainteresowanej będącej stroną postępowania nabył mieszkanie w drodze spadku, zastosowanie w sprawie ma przepis art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który stanowi, że „W przypadku odpłatnego zbycia, nabytych w drodze spadku nieruchomości lub praw majątkowych, określonych w ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), okres, o którym mowa w tym przepisie, liczy się od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie tej nieruchomości lub nabycie prawa majątkowego przez spadkodawcę”.

W opisywanym stanie nabycie mieszkania przez spadkodawcę A.B. nastąpiło na podstawie umowy sprzedaży z dnia 3 marca 2011 r.

Zdaniem Zainteresowanych, w zakresie pytania oznaczonego Nr 2 (doprecyzowanym w uzupełnieniu wniosku), odpłatne zbycie mieszkania opisane we wniosku nie stanowi źródła przychodu zarówno dla Zainteresowanej będącej stroną postępowania, jak i Jej małżonka w rozumieniu art. 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdyż w opisanym stanie mamy do czynienia z sytuacją unormowaną w przepisie art. 10 ust. 5 w zw. z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W przypadku odpłatnego zbycia nabytych w drodze spadku nieruchomości lub praw majątkowych, określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), 5-letni okres, o którym mowa w tym przepisie, liczy się od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie mieszkania przez spadkodawcę (C.C.), a więc w opisywanym przypadku, od końca 2011 r. (5-letni okres upłynął z końcem 2016 r.). Zdaniem Zainteresowanej będącej stroną postępowania, termin ten biegnie od końca 2011 r. dla obojga małżonków, zarówno dla B.B., jak i A.B., gdyż mieszkanie wchodzi w skład majątku wspólnego tych osób. Wspólność majątkowa to rodzaj współwłasności łącznej, a więc bezudziałowej. Z tego powodu w myśl art. 35 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego w czasie trwania wspólności żadne z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego ani rozporządzać udziałem, który w razie ustania wspólności przypadnie mu w tym majątku. Nie może także rozporządzać udziałem w jakimkolwiek przedmiocie należącym do tego majątku. To właśnie ten niepodzielny charakter majątku wspólnego małżonków (wspólność bezudziałowa) sprawia, że nie można w tym majątku określić ilości udziałów każdego z małżonków. Nie można wskazać, w jakim udziale każdy z małżonków osiągnął przychód ze zbycia składnika majątku wspólnego. Przychód ten został osiągnięty niepodzielnie przez obojga małżonków (por. wyrok NSA z dnia 19 czerwca 2015 r., II FSK 1345/13). Zdaniem Zainteresowanej będącej stroną postępowania, nie można mówić o powstaniu przychodu u Zainteresowanej będącej stroną postępowania, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz powstaniu obowiązku złożenia formularza PIT-39 i zapłaty podatku dochodowego.

Zdaniem Zainteresowanej będącej stroną postępowania, 5-letni okres, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, upłynął z końcem 2016 r., gdyż termin ten biegnie od końca 2011 r. dla obojga małżonków (w tym Zainteresowanej będącej stroną postępowania), co skutkuje tym, że zbycie w dniu 9 stycznia 2020 r. przez małżonków A. i B.B. mieszkania z majątku objętego ustawową wspólnością majątkową małżeńską, nie stanowiło dla Zainteresowanej będącej stroną postępowania oraz jej męża, źródła przychodu w rozumieniu przepisu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zdaniem Zainteresowanych, w zakresie pytania oznaczonego Nr 3 (sformułowanym w uzupełnieniu wniosku) w obowiązujących przepisach prawa brak jest jakiejkolwiek podstawy prawnej do dokonania podziału przychodu uzyskanego ze sprzedaży mieszkania na podstawie umowy z dnia 9 stycznia 2020 r., wchodzącego w skład ustawowej wspólności majątkowej małżeńskiej, co wprost wyklucza możliwość określenia zobowiązania podatkowego tylko jednemu z małżonków. Nie budzi również żadnych wątpliwości to, że w przypadku zbycia nieruchomości przez małżonków pozostających w majątkowej wspólności małżeńskiej przewidzianej w art. 31 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego nie ma możliwości określenia tego, w jakich częściach (udziałach) nastąpiło zbycie nieruchomości i w jakich częściach (udziałach) uzyskano cenę. Nie jest możliwe również uzyskanie ze zbycia nieruchomości środków pieniężnych w określonym udziale przez małżonków pozostających we wspólności majątkowej małżeńskiej i działających jednocześnie, co wynika z istoty wspólności małżeńskiej.

W orzecznictwie Sądu Najwyższego wyrażono pogląd, że umowa rozszerzająca wspólność majątkową małżeńską ma charakter czynności prawnej rozporządzającej o charakterze nieodpłatnym. Wspólność małżeńską, która jest współwłasnością łączną, cechuje bezudziałowy charakter. Oznacza to, że w przypadku sprzedaży nieruchomości każdy z małżonków zbywa całą nieruchomość, a nie udziały w tej nieruchomości, a cały przychód ze sprzedaży wchodzi niepodzielnie do majątku wspólnego. Każdy z małżonków jest właścicielem całej nieruchomości i całego dochodu z jej sprzedaży.

Zdaniem Zainteresowanych, nie ma również w prawie podatkowym przepisu, który by zezwalał organowi podatkowemu przed zniesieniem, czy też ustaniem wspólności majątkowej małżeńskiej, na dokonanie podziału przychodu ze sprzedaży przypadającego małżonkom w celu wymierzenia podatku jednemu z tych małżonków. Brak możliwości określenia, jaka część uzyskanego ze sprzedaży przez małżonków mieszkania przypada na każdego z nich, wyklucza możliwość wymierzenia jednemu z małżonków podatku na podstawie art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie jest to bynajmniej, jak słusznie stwierdził NSA w wyroku z dnia 9 kwietnia 2002 r., sygn. akt III SA 2717/2000, przejaw uprzywilejowania małżonka wobec innych podmiotów dokonujących sprzedaży takich samych praw. Art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ma w założeniu przeciwdziałać spekulacji rzeczami i prawami w przepisie tym wymienionymi. Takie ratio legis nie dotyczy sytuacji, w której nabyte przez jednego małżonka w drodze dziedziczenia mieszkanie, zmienia swój status przez rozszerzenie wspólności ustawowej majątkowej małżeńskiej, a następnie zostaje sprzedane przez oboje małżonków.

Zdaniem Zainteresowanych, stanowisko przedstawione we wniosku i jego uzupełnieniu, potwierdzają liczne wyroki NSA wydawane w sprawach analogicznych lub zbliżonych, m.in.: wyrok NSA z dnia 2 kwietnia 2019 r., sygn. II FSK 822/17,

-wyrok NSA z dnia 31 maja 2017 r., sygn. II FSK 1236/15,

-wyrok NSA z dnia 7 marca 2017 r., sygn. II FSK 410/15,

-wyrok NSA z dnia 7 kwietnia 2016 r., sygn. II FSK 313/14,

-wyrok NSA z dnia 19 czerwca 2015 r., sygn. II FSK 1345/13,

-wyrok NSA z dnia 9 kwietnia 2002 r., sygn. III SA 2717/2000

i inne.

Interpretacja indywidualna

Rozpatrzyłem Państwa wniosek wspólny – 11 maja 2020 r. wydałem interpretację indywidualną nr 0113-KDIPT2-2.4011.114.2020.2.BO, w której uznałem Państwa stanowisko w zakresie skutków podatkowych odpłatnego zbycia lokalu mieszkalnego – za nieprawidłowe.

Interpretację doręczono Zainteresowanej będącej stroną postępowania 20 maja 2020 r.

Odpis interpretacji został doręczony Zainteresowanemu niebędącemu stroną postępowania 20 maja 2020 r.

Skarga na interpretację

15 czerwca 2020 r. Zainteresowana będąca stroną postępowania wniosła skargę na tę interpretację do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu. Skarga wpłynęła do mnie 16 czerwca 2020 r.

Zainteresowana będąca stroną postępowania wniosła o:

1)uwzględnienie skargi oraz uchylenie interpretacji indywidualnej z dnia  11 maja 2020 r., Nr 0113-KDIPT2-2.4011.114.2020.2.BO;

2)zasądzenie kosztów postępowania.:

Postępowanie przed sądami administracyjnymi

Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu – wyrokiem z 26 listopada 2020 r.,  sygn. akt I SA/Wr 351/20 – uchylił zaskarżoną interpretację.

Wniosłem skargę kasacyjną od tego wyroku do Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Naczelny Sąd Administracyjny – wyrokiem z 23 maja 2024 r., sygn. akt II FSK 1002/21, oddalił skargę kasacyjną.

Wyrok, który uchylił interpretację indywidualną stał się prawomocny od 23 maja 2024 r.

Ponowne rozpatrzenie wniosku – wykonanie wyroku

Zgodnie z art. 153 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935):

Ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w sprawie organy, których działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania było przedmiotem zaskarżenia, a także sądy, chyba że przepisy prawa uległy zmianie.

Wykonuję obowiązek, który wynika z tego przepisu, tj.:

uwzględniam ocenę prawną i wskazania dotyczące postępowania, które wyraził Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu oraz Naczelny Sąd Administracyjny w ww. wyrokach;

ponownie rozpatruję Państwa wniosek wspólny o wydanie interpretacji indywidualnej – stwierdzam, że stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku wspólnym jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2019 r. poz. 1387 ze zm.):

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

a)nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,

b)spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,

c)prawa wieczystego użytkowania gruntów,

– jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c – przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy – przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.

Powyższy przepis formułuje generalną zasadę, że odpłatne zbycie nieruchomości, jej części, udziału w nieruchomości lub prawa przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego. Tym samym, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości nastąpiło po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie, nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 tej ustawy, a przychód uzyskany ze sprzedaży nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

Zatem, w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości i praw majątkowych, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ww. ustawy, decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych ma moment i sposób ich nabycia.

Z przedstawionego opisu stanu faktycznego wynika, że w dniu (…) 2017 r. mąż Zainteresowanej będącej stroną postępowania, zgodnie z aktem poświadczenia dziedziczenia nabył spadek po swojej matce zmarłej dnia (…) 2016 r. W skład spadku wchodziła m.in. nieruchomość w postaci lokalu mieszkalnego. Spadkodawczyni nabyła ww. mieszkanie na podstawie umowy sprzedaży z dnia 3 marca 2011 r.

Na podstawie umowy darowizny zawartej w formie aktu notarialnego dnia  24 stycznia 2018 r., mąż Zainteresowanej będącej stroną postępowania podarował m.in. wyżej opisane mieszkanie ze swojego majątku osobistego do majątku objętego ustawową wspólnością majątkową małżeńską małżonków, wobec czego mieszkanie stało się ich majątkiem wspólnym. W akcie notarialnym zawarto informację, że w małżeństwie Zainteresowanej będącej stroną postępowania obowiązuje ustrój ustawowej wspólności majątkowej. Pomiędzy Zainteresowaną będącą stroną postępowania a Jej małżonkiem ustrój ustawowej wspólności majątkowej obowiązuje od dnia zawarcia pomiędzy nimi związku małżeńskiego, tj. od dnia 27 stycznia 2001 r.

W dniu 9 stycznia 2020 r. małżonkowie sprzedali mieszkanie z majątku objętego ustawową wspólnością majątkową małżeńską. W mieszkaniu tym nie wykonywano działalności gospodarczej oraz mieszkanie to nie było wykorzystywane w celach gospodarczych przez Zainteresowaną będącą stroną postępowania oraz Jej małżonka.

Dla rozstrzygnięcia omawianej sprawy istotne jest ustalenie, czy włączenie nieruchomości (lokalu mieszkalnego) stanowiącej majątek osobisty męża Zainteresowanej będącej stroną postępowania do majątku wspólnego małżonków w drodze umowy darowizny, stanowi nabycie dla Zainteresowanej będącej stroną postępowania w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wskazać należy, że stosunki majątkowe między małżonkami zostały uregulowane w ustawie z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t. j. Dz. U. z 2019 r. poz. 2086, ze zm.).

Zgodnie z art. 31 § 1 ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy:

Z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Art. 33 pkt 2 ww. Kodeksu stanowi, że:

Do majątku osobistego każdego z małżonków należą przedmioty majątkowe nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba że spadkodawca lub darczyńca inaczej postanowił.

Umowa rozszerzająca wspólność majątkową małżeńską uregulowana została w art. 47 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Małżonkowie mogą przez umowę zawartą w formie aktu notarialnego wspólność ustawową rozszerzyć lub ograniczyć albo ustanowić rozdzielność majątkową lub rozdzielność majątkową z wyrównaniem dorobków (umowa majątkowa). Jest to umowa, której celem jest ustanowienie ustroju majątkowego między małżonkami w sposób odmienny od przewidzianego w przepisach o wspólności ustawowej. Umowy o rozszerzenie wspólności ustawowej w zakresie, w jakim ustanawiają zasadę kształtującą ustrój majątkowy, są umowami majątkowymi małżeńskimi, działają na przyszłość i mają charakter organizacyjny.

Tym samym, włączenie do majątku małżonków w drodze darowizny nieruchomości stanowiącej majątek odrębny jednego małżonka, nie jest nabyciem tej nieruchomości przez drugiego małżonka w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Powyższe oznacza, że za datę nabycia udziału w lokalu mieszkalnym, który stanowił wcześniej majątek odrębny małżonka Zainteresowanej będącej stroną postępowania, należy przyjąć dzień, w którym małżonek nabył tę nieruchomość (udział) do majątku odrębnego.

Zatem ustalenie kwestii, czy w przedmiotowej sprawie sprzedaż przez Zainteresowaną będącą stroną postępowania udziału w przedmiotowym lokalu mieszkalnym podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, równoznaczne jest z ustaleniem czy odpłatne zbycie udziału w lokalu mieszkalnym przez Zainteresowaną będącą stroną postępowania nastąpi po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie przez męża Zainteresowanej będącej stroną postępowania lokalu mieszkalnego, włączonego następnie do majątku małżonków w drodze darowizny.

Zgodnie z art. 922 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2019 r. poz. 1145 ze zm.):

Prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób stosownie do przepisów księgi niniejszej.

W myśl art. 924 ww. Kodeksu:

Spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy.

Natomiast w myśl art. 925 ww. Kodeksu:

Spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku.

Oznacza to, że z chwilą śmierci należące do spadkodawcy prawa i obowiązki stają się spadkiem, który podlega przepisom prawa spadkowego, a data śmierci (chwila śmierci) spadkodawcy ustala, kto staje się spadkobiercą oraz co wchodzi w skład masy spadkowej.

Z kolei art. 1025 § 1 ww. Kodeksu stanowi, że:

Sąd na wniosek osoby mającej w tym interes stwierdza nabycie spadku przez spadkobiercę. Notariusz na zasadach określonych w przepisach odrębnych sporządza akt poświadczenia dziedziczenia.

Istotny zatem dla podatku dochodowego jest dzień otwarcia spadku, czyli data śmierci spadkodawcy.

W tym miejscu zwrócić uwagę należy, że ustawą z dnia 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2018 r., poz. 2159) dodano art. 10 ust. 5, który stosuje się do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2019 r.

Zgodnie z art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

W przypadku odpłatnego zbycia, nabytych w drodze spadku, nieruchomości lub praw majątkowych, określonych w ust. 1 pkt 8 lit. a-c, okres, o którym mowa w tym przepisie, liczy się od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie tej nieruchomości lub nabycie prawa majątkowego przez spadkodawcę.

Ustawa zmieniająca zgodnie z art. 16 w związku z art. 17 zasadniczo weszła w życie z dniem 1 stycznia 2019 r. i stosuje się ją do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia  1 stycznia 2019 r., z wyjątkami przewidzianymi w ustawie.

Jak wskazał Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 23 maja 2024 r., sygn. akt II FSK 1002/21, wykładnia językowa art. 10 ust. 5 ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych uzupełniona wynikami wykładni celowościowej i systemowej pozwala na wyprowadzenie z tego przepisu normy prawnej regulującej sposób liczenia pięcioletniego terminu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Adresatami owej normy prawnej są (oboje) małżonkowie odpłatnie zbywający wchodzącą do ich majątku wspólnego nieruchomość nabytą w drodze spadku. W realiach rozpoznawanej sprawy istotne jest, że zbywaną odpłatnie nieruchomość nabył jeden z małżonków pierwotnie w drodze spadku, czego konsekwencją jest konieczność uwzględnienia daty nabycia owej nieruchomości przez spadkodawcę.

Skoro z chwilą objęcia nieruchomości wspólnością majątkową nie następuje jakiekolwiek wydzielenie części nieruchomości, a żadnemu z małżonków (współwłaścicieli) nie przysługuje własność fizycznie wydzielonej części rzeczy, to nie można przyjąć, że z chwilą rozszerzenia wspólności majątkowej (wspólności ustawowej) strona takiej umowy wyzbyła się prawa do tej rzeczy (zob. wyroki NSA z: 9 kwietnia 2002 r., sygn. akt III SA 2717/00; 7 kwietnia 2016 r., sygn. akt II FSK 313/14; 2 kwietnia 2019 r., sygn. akt II FSK 822/17).

W świetle art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, sposób liczenia terminu, o którym mowa w ust. 1 pkt 8 lit. a-c ww. ustawy, należy zatem stosować do przychodu z odpłatnego nieruchomości w całości, czyli w stosunku do obojga małżonków. Mąż Skarżącej nie wyzbył się prawa do całej nieruchomości w wyniku rozszerzenia małżeńskiej wspólności majątkowej. Nie wyzbył się zatem również prawa do całego przychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości, który to przychód w całości nie podlega opodatkowaniu z uwagi na art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych mający zastosowanie w niniejszej sprawie.

Również Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w uzasadnieniu wyroku z 26 listopada 2020 r., sygn. akt I SA/Wr 351/20, wskazał, że jeśli, jak w niniejszej sprawie, doszło do nabycia nieruchomości lokalowej w drodze spadku przez jednego z małżonków, a następnie rozszerzenia wspólności majątkowej małżeńskiej o tę nieruchomość lokalową termin, po upływie którego nie powstaje zobowiązanie w podatku dochodowym od osób fizycznych od sprzedaży tej nieruchomości, należy liczyć w sposób określony w art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych dla obojga małżonków.

Wobec powyższego, mając na uwadze prawomocne orzeczenie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z 26 listopada 2020 r.,sygn. akt I SA/Wr 351/20 oraz wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 23 maja 2024 r., sygn. akt II FSK 1002/21, a także przedstawiony we wniosku opis sprawy i powołane przepisy prawa należy stwierdzić, że włączenie do majątku wspólnego małżonków w drodze darowizny lokalu mieszkalnego stanowiącego majątek odrębny męża Zainteresowanej będącej stroną postępowania, nie jest nabyciem tego lokalu mieszkalnego przez Zainteresowaną będącą stroną postępowania w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym jako datę nabycia lokalu mieszkalnego dla obojga małżonków (w tym Zainteresowanej będącej stroną postępowania) należy przyjąć datę nabycia tego lokalu mieszkalnego przez męża Zainteresowanej będącej stroną postępowania, ustaloną zgodnie z art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, czyli 3 marca 2011 r.

W konsekwencji, dokonane w 2020 r. odpłatne zbycie przez Zainteresowaną będącą stroną postępowania i Jej męża (Zainteresowanego niebędącego stroną postępowania) przedmiotowego lokalu mieszkalnego, nie stanowi dla Zainteresowanej będącej stroną postępowania źródła przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) w związku z art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ponieważ sprzedaż tego lokalu mieszkalnego nastąpiła po upływie pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lokalu mieszkalnego przez mamę męża Zainteresowanej będącej stroną postępowania.

W związku z powyższym, nie wystąpił u Zainteresowanej będącej stroną postępowania obowiązek złożenia zeznania podatkowego PIT-39 i zapłaty 19% podatku dochodowego od osób fizycznych ze sprzedaży ww. lokalu mieszkalnego.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowaną, która jest stroną postępowania

Pani A.B. (Zainteresowana będąca stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo wnieść skargę na tę interpretację indywidualną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).