Opodatkowanie kwoty dodatkowej oraz zwrotu kosztów postępowania sądowego otrzymanych w wyniku ugody z bankiem (kredyt frankowy).

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

25 września 2024 r. wpłynął Pana wniosek z 25 września 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych. Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

W dniu (…)2009 r. A (PESEL: (…)) oraz B (PESEL: (…)) zawarli z (…) umowę kredytu hipotecznego nr (…), denominowanego do CHF.

Kwota udzielonego kredytu: (…) zł. Zabezpieczenie spłaty kredytu – ustanowienie hipoteki kaucyjnej na nieruchomości na rzecz banku. Cała kwota kredytu została przeznaczona w całości na zakup mieszkania znajdującego się w (…) przy ul. (…).

Od momentu zakupu po dzień dzisiejszy, lokal jest przeznaczony wyłącznie do celów mieszkaniowych dla Państwa rodziny. Mieszkanie nigdy nie było przedmiotem najmu osobom trzecim oraz nigdy nie była w nim prowadzona działalność gospodarcza. Począwszy od momentu zaciągnięcia umowy kredytowej kolejne raty kredytu są spłacane bez żadnych opóźnień.

W (…)2022 r. po konsultacjach z reprezentantem Kancelarii Adwokackiej (…) zdecydowaliście się Państwo na wniesienie pozwu przeciwko Bankowi (…), ze względu na fakt iż Państwa zdaniem umowa kredytu hipotecznego nr (…) zawiera niedozwolone przez prawo klauzule i w związku z tym powinna zostać uznana za nieważną. W (…)2023 r. reprezentująca Państwa kancelaria założyła w Państwa imieniu pozew przeciwko Bankowi (…) do Sądu Okręgowego (…) o ustalenie przez Sąd nieważności od samego początku w całości spornej umowy kredytu hipotecznego nr (…), denominowanego do CHF z dnia (…)2009 r.

(…)2023 r. w Sądzie Okręgowym (…) odbyła się pierwsza rozprawa z powództwa A i B przeciwko (…) dot. roszczenia z umów bankowych denominowanych do franka szwajcarskiego.

(…)2024 r. otrzymaliście Państwo od (…) zaproszenie do podjęcia mediacji (rozmowa telefoniczna oraz jej podsumowanie w formie korespondencji e-mail). Reprezentant banku wskazał, że po przeliczeniu kwoty kredytu na złote polskie jego saldo pozwoli uznać kredyt za spłacony i otrzymać od banku zwrot wysokości (…) zł. Po podjętych rozmowach i negocjacyjnych przystaliście Państwo na rozwiązanie, w którym zawrzecie ugodę z bankiem, która w swojej treści uzna kredyt za spłacony oraz bank zwróci na Państwa rzecz kwotę (…) zł, a także dodatkowo bank dokona zwrotu połowy wartości kosztów sprawy sądowej tj. (…) zł. Łączna kwota zwrotu będzie wyniosła (…) zł (kwota wiążąca na (…)2024 r.).

W zależności od czasu niezbędnego na wydanie niniejszej opinii oraz terminu zawarcia ugody kwota (…) zł może zostać powiększona o sumaryczną wartość rat spłacanych przez Państwa w kolejnych miesiącach aż do momentu podpisania ugody.

Zgodnie z informacją pozyskaną od pełnomocnika Banku (…), bank nie wystawia PIT-11 w zakresie umorzenia zadłużenia (tj. gdy saldo zadłużenia przy ugodzie jest równe 0 lub kredytobiorca musi zwrócić środki na rzecz banku), ale wystawia PIT-11 w przypadku zwrotu środków na rzecz kredytobiorcy, tj. w Państwa konkretnym przypadku na kwotę (…) zł (rozbitą na równe dwie części, tj. po (…) zł dla każdego z kredytobiorców – stron umowy, stron ugody – stan na (…)2024 r.).

Państwa zdaniem kwota (…) zł jest niczym innym jak tylko zwrotem (części środków) nadpłaconych przez Państwa na rzecz banku i należy ją traktować jako saldo rozliczeń między stronami, a nie jako dodatkowy przychód. Ugoda z bankiem jest niczym innym jak dokonaniem wzajemnych rozliczeń stron umowy, stron ugody tj. rozliczeniem tego co jest należne z tym co do tej pory zostało zapłacone. Stan rzeczywisty jest taki, że z tytułu wzajemnych rozliczeń stron powstanie nadpłata w kwocie (…) zł (lub wyższej w zależności od czasu zawarcia ugody), którą bank przekaże na Państwa rzecz.

Pytania

Biorąc pod uwagę Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe zwraca się Pan z uprzejmą prośbą o informację czy biorąc pod uwagę powyżej opisany stan faktyczny, a zwłaszcza, że:

a)zaciągnięty kredyt został zabezpieczony hipotecznie,

b)w zakupionym mieszkaniu nie prowadzono działalności gospodarczej oraz nie było ono nigdy przedmiotem najmu,

c)zaciągnięty kredyt został przeznaczony na zakup tylko jednej inwestycji,

d)nigdy nie korzystał Pan z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności,

e)bank obliguje się do zwrotu na Państwa rzecz kwoty (…) zł (lub wyższej),

będziecie Państwo zobligowani do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT 12% lub 32%) z tytułu uzyskania kwot wynikających z ugody z bankiem?

Czy w przypadku otrzymaniu od banku dokumentów PIT-11, zawarte w nich kwoty powinni Państwo doliczyć do pozostałych przychodów przez Państwa osiągniętych w danym roku kalendarzowym w momencie dokonywania rocznego rozliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych czy kwoty tej nie należy uwzględniać w rozliczeniu?

Pana stanowisko w sprawie

Pana zdaniem, kwota (…) zł jest niczym innym jak tylko zwrotem (części środków) nadpłaconych przez Państwa na rzecz banku i należy traktować ją jako saldo rozliczeń między stronami, a nie jako dodatkowy przychód.

Ugoda z bankiem jest niczym innym jak dokonaniem wzajemnych rozliczeń stron umowy, stron ugody tj. rozliczeniem tego co jest należne z tym co do tej pory zostało zapłacone.

Stan rzeczywisty jest taki, że z tytułu wzajemnych rozliczeń stron powstanie nadpłata w kwocie (…) zł (lub wyższej w zależności od czasu zawarcia ugody), którą bank przekaże na Państwa rzecz.

Biorąc pod uwagę powyższe, Państwa zdaniem nie powinniście Państwo zostać obciążeni podatkiem od kwot zwróconych przez bank na Państwa rzecz, które wynikają z zawarcia ugody do umowy kredytowej.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):

Z przepisu tego wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega – co do zasady – każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną. Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów nad kosztami ich uzyskania.

Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei jest definiowany przez ustawodawcę w art. 11 ust. 1 ustawy:

Za przychody należy zatem uznać otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osoby, mające konkretny wymiar finansowy.

Z definicji przychodu można wywieść, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa, jak i zmniejszającym pasywa) – mają definitywny, a nie zwrotny charakter.

O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić w sytuacji, gdy podatnik – czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też w wyniku określonego zdarzenia, które powoduje zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów – uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł.

Odrębnym źródłem przychodów są m.in. określone w art. 10 ust. 1 pkt 9 „inne źródła”.

W myśl art. 20 ust. 1 ww. ustawy:

Użycie w tym przepisie sformułowania „w szczególności” wskazuje, że katalog przychodów z innych źródeł ma otwarty charakter – nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe, które można przypisać do tego źródła.

Instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2488 ze zm.).

Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy:

Podkreślić należy, że otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Wobec powyższego, skoro kwota, którą mają Państwo otrzymać od banku w wyniku zawartej ugody, stanowi zwrot środków nadpłaconych przez Państwa na rzecz banku a także mieści się w kwocie wpłacanej przez Państwa podczas spłaty kredytu hipotecznego to otrzymanie przez Pana połowy tej kwoty od banku w wyniku zawarcia ugody nie spowoduje po Pana stronie dodatkowego przysporzenia majątkowego.

Również kwota, którą otrzyma Pan od banku tytułem zwrotu połowy wartości kosztów sprawy sadowej nie spowoduje powstania po Pana stronie przychodu, ponieważ w związku z dokonanym zwrotem kosztów postępowania sądowego nie nastąpi realne przysporzenie majątkowe. Kwota ta stanowi jedynie zwrot poniesionych wcześniej wydatków – nie jest więc dochodem podlegającym opodatkowaniu.

W konsekwencji kwoty jakie otrzyma Pan od banku nie będą dla Pana przychodem w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i ich uzyskanie nie będzie skutkowało po Pana stronie obowiązkiem zapłaty podatku dochodowego. Nie ma Pan obowiązku wykazywania tych kwot w rozliczeniu rocznym.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Ponadto zwracam uwagę, że Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wydaje interpretację indywidualną na wniosek podmiotu, który chce się dowiedzieć, czy w jego indywidualnej sprawie mają zastosowanie określone przepisy prawa podatkowego (podmiot taki jest nazywany „zainteresowanym”). Interpretacja wyjaśnia, czy w danej sytuacji dla wnioskodawcy powstają określone prawa lub obowiązki podatkowe.

Z uwagi na to, że wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej stosowania przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, został złożony przez Pana jako jednego ze współkredytobiorców, niniejsza interpretacja stanowi odpowiedź na pytanie w niej zawarte tylko w odniesieniu do Pana osoby. Nie wywiera ona skutku prawnego dla drugiego współkredytobiorcy (Pana żony).

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).