Umorzenie kredytu mieszkaniowego - zaniechanie poboru podatku. - Interpretacja - 0114-KDIP3-2.4011.704.2024.2.BM

ShutterStock

Interpretacja indywidualna z dnia 19 listopada 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP3-2.4011.704.2024.2.BM

Temat interpretacji

Umorzenie kredytu mieszkaniowego - zaniechanie poboru podatku.

Interpretacja indywidualna – stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest:

  • nieprawidłowe w zakresie możliwości skorzystania z zaniechania poboru podatku z tytułu umorzenia zaciągniętego kredytu hipotecznego konsolidacyjnego oraz
  • prawidłowe w pozostałym zakresie.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

30 sierpnia 2024 r. wpłynął Pani wniosek wspólny z 29 sierpnia 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy zaniechania poboru podatku z tytułu umorzenia zaciągniętego kredytu hipotecznego konsolidacyjnego. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 6 listopada 2024 r. (wpływ 14 listopada 2024 r.).

Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem

1)Zainteresowana będący stroną postępowania:

AA

2)Zainteresowany niebędący stroną postępowania:

BB

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

W dniu 20 sierpnia 2024 r.  zawarliście Państwo ugodę z Bankiem dotyczącą kredytu hipotecznego konsolidacyjnego z dnia 13 października 2004 r. udzielonego w walucie wymienialnej (CHF). Kredyt ten był przeznaczony na spłatę :

1.kredytu odnawialnego w rachunku Banku1

2.kredytu odnawialnego, karty kredytowej i kredytu gotówkowego w Banku2

3.na dowolny cel.

Powyższe zobowiązania, spłacone kredytem konsolidacyjnym, zaciągnęli Państwo w celu wykończenia nieruchomości mieszkalnej (stałe elementy takie jak: ściany podłogi, zabudowa kuchenna, armatura łazienkowa, oświetlenia), którą nabyli Państwo na rynku pierwotnym w 2001 r. Jest to pierwsza i jedyna nieruchomość, jaką Państwo posiadacie.

Kredyt konsolidacyjny został zabezpieczony hipoteką na ww. nieruchomości w wyniku zawartej ugody z Bankiem, Bank orzekł:

  • środki tytułem nadpłaty kredytu, jaka powstała w wyniku zamiany waluty na walutę polską;
  • środki ustalone w drodze mediacji, stanowiące przychód dla Kredytobiorcy, a także
  • umorzył dwie ostatnie raty kredytu.

Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu stanu faktycznego

Przedmiotem Państwa zapytania jest to, czy obejmuje Państwa zwolnienie z podatku wynikające z Rozporządzenia MF. Jeżeli zwolnienie Państwa nie obejmuje, tj. ciąży na Państwu obowiązek podatkowy, w związku z tym pytacie Państwo których świadczeń dotyczy, tj. nadpłaty kredytu, umorzenia kredytu, kwoty ustalonej w drodze mediacji, wszystkich, czy tylko niektórych.

W 2001 roku nabyliście Państwo spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego.

Na pytanie: Czy z umów kredytowych do kredytów odnawialnych wprost wynikało, że kredyty te zostały zaciągnięte na własne cele mieszkaniowe?

Odpowiedzieli Państwo: Nie. Istotą kredytów odnawialnych w rachunku, gotówkowych, czy limitów kart kredytowych jest postawienie do dyspozycji kredytobiorcy określonej kwoty bez wskazywania celu kredytowania i bez konieczności rozliczania na jaki cel środki zostały przeznaczone.

Na kolejne pytanie: Czy zawierały zapisy, że kredyty dotyczą wydatków na wykończenie nieruchomości?

Odpowiedzieli Państwo: Nie - jw.

Z kolei na pytanie: Czy przed umorzeniem zobowiązania dojdzie/doszło do przewalutowania kredytu z waluty obcej na polski złoty?

Odpowiedzieli Państwo: Tak, przewalutowanie kredytu było podstawą do wyliczenia kwoty nadpłaty oraz umorzenia.

Przewalutowanie nastąpiło wg średniego kursu NBP z dnia poprzedzającego dzień zawarcia Ugody tj. z dnia 19 sierpnia 2024 r., który wynosił 4.4849 PLN.

Na pytanie: Czy przewalutowanie kredytu będzie polegać jedynie na zmianie umowy poprzez przeliczenie kapitału powstałego do spłaty na inną walutę niż wskazana w umowie na dzień otrzymania kredytu tj. wyłącznie na zmianie sposobu wykonania zobowiązania?

Odpowiedzieli Państwo: Tak. Przewalutowanie kredytu było czynnością niezbędną do wzajemnego rozliczenia stron umowy kredytu i do zawarcia ugody. W wyniku zawartej ugody Bank uznał kredyt za spłacony.

Wszystkie kwestie związane z przewalutowaniem, zostały określone i przeprowadzone w ramach ugody do umowy kredytowej.

Na kwotę zadłużenia, które Bank umorzył składała się wyłącznie kwota kapitału pozostającego do spłaty tj. 2.632,05 PLN. Kwoty odsetek skapitalizowanych, odsetek zapadłych niespłaconych, kwota od zadłużenia przeterminowanego oraz odsetek zawieszonych wyniosły 0 PLN.

Nie korzystaliście Państwo z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu innego kredytu mieszkaniowego, jeżeli tak to czy kredyt ten dotyczył inwestycji mieszkaniowej, której dotyczy opisany we wniosku kredyt z 13 października 2004 r., czy innej inwestycji mieszkaniowej?

Zgodnie z zawartą umową kredytową wszyscy kredytobiorcy odpowiadają za spłatę kredytu solidarnie, tj. do pełnej wysokości. Odpowiadali Państwo solidarnie za zadłużenie wynikające z umowy kredytowej.

Bank1 podlega nadzorowi Komisji Nadzoru Finansowego.

Pytania

1.Czy w Państwa sytuacji obejmuje Państwa zwolnienie z podatku wynikające z Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (Dz. U. 2022 poz. 592)?

2.  Jeśli w Państwa sytuacji obowiązek podatkowy istnieje, to w której rubryce PIT-37 przychód ten powinien być ujęty?

Państwa stanowisko w sprawie

Ad. 1

W Państwa ocenie wykorzystanie środków pochodzących ze zobowiązań spłaconych kredytem konsolidacyjnym uzasadniają zwolnienie z podatku, choć nie wynika to wprost z przepisów Rozporządzenia Ministra Finansów stąd Państwa wątpliwość i wniosek o interpretację.

Ad. 2

Państwa stanowisko jest takie, że w przypadku, gdy Organ potwierdzi obowiązek podatkowy, powinien być on ujęty w rubryce „Inne źródła, niewymienione w wierszach od 1 do 4” PIT- 37. Prosicie Państwo o potwierdzenie lub wskazanie odpowiedniej rubryki.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest w części prawidłowe i w części nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Reguły dotyczące opodatkowania

Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 9 ust. 2 ww. ustawy:

Dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 23o, art. 23u, art. 24-24b, art. 24c, art. 24e, art. 30ca, art. 30da oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

Jak stanowi art. 11 ust. 1 cytowanej ustawy:

Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika.

Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osoby, mające konkretny wymiar finansowy.

Źródła przychodów

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Źródłami przychodów są inne źródła.

Stosownie do art. 20 ust. 1 ww. ustawy:

Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Umorzenie wierzytelności

Instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2488 ze zm.).

Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy:

Przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Podkreślić należy, że otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo.

Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Tym samym, umorzoną Państwu kwotę  wierzytelności z tytułu zaciągniętego kredytu należy zakwalifikować do przychodu z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zaniechanie poboru podatku

Jednakże zgodnie z § 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (Dz. U. z 2022 r. poz. 592) zmienionym Rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2022 r. (Dz. U. 2022 poz. 2743):

1. Zarządza się zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od kwot:

1)  umorzonych osobie fizycznej wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego, w przypadku gdy:

a)  kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, a w przypadku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego - gdy kredyty mieszkaniowe zostały zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej, oraz

b)  osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a inwestycji mieszkaniowej;

2)  otrzymanych przez osobę fizyczną świadczeń z tytułu kredytu mieszkaniowego udzielonego w walucie obcej lub w złotych, lecz nominowanego lub indeksowanego do waluty obcej, w związku z powstaniem przychodu z tytułu zastosowania ujemnego oprocentowania.

2.  Kwoty wierzytelności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, obejmują:

1)  kwoty kredytu mieszkaniowego (kapitału);

2)  odsetki, w tym odsetki skapitalizowane, i prowizje;

3)  opłaty, jeżeli ich poniesienie przez kredytobiorcę było niezbędne do zawarcia umowy kredytu mieszkaniowego, z wyjątkiem kosztów usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń.

3.  W przypadku gdy kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty również na wydatki inne niż określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128, z późn. zm.), zaniechanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje kwotę wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego w części, w jakiej kwota kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na wydatki określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 tej ustawy pozostaje do całkowitej kwoty zaciągniętego kredytu mieszkaniowego.

4.W przypadku gdy kredyt mieszkaniowy został zastąpiony kredytem refinansowym lub gdy na jego spłatę został zaciągnięty kredyt konsolidacyjny, zaniechanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje odpowiednio kwotę wierzytelności z tytułu kredytu refinansowego lub konsolidacyjnego w części odpowiadającej kwocie wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego

5.Przez jedną inwestycję mieszkaniową, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, rozumie się inwestycję, której celem jest zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych:

1)jednego gospodarstwa domowego albo

2)  więcej niż jednego gospodarstwa domowego, w przypadku gdy osoby fizyczne mające zajmować wspólnie jeden budynek mieszkalny, nie mniej niż jedna osoba fizyczna z każdego takiego gospodarstwa, są osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej w rozumieniu art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2021 r. poz. 1043).

6.Przez jedno gospodarstwo domowe, o którym mowa w ust. 5, rozumie się gospodarstwo prowadzone przez osobę fizyczną zajmującą jeden lokal mieszkalny albo jeden budynek mieszkalny jednorodzinny, samodzielnie lub wspólnie z innymi osobami stale z nią zamieszkującymi i gospodarującymi.

7.W przypadku gdy stroną umowy kredytu mieszkaniowego na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, są co najmniej dwie osoby fizyczne, zaniechanie poboru podatku, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, ma zastosowanie wyłącznie do osób, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lit. b.

Z kolei § 4 cytowanego rozporządzenia stanowi, że:

Zaniechanie, o którym mowa w § 1 i § 2, ma zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2022 r. do dnia 31 grudnia 2024 r.

Natomiast w myśl § 3 komentowanego rozporządzenia:

Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o kredycie mieszkaniowym, należy przez to rozumieć kredyt, który został:

1)udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmiot, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów, oraz

2)zabezpieczony w postaci hipoteki ustanowionej na nieruchomości lub udziale w nieruchomości lub prawie wieczystego użytkowania gruntu lub udziale w takim prawie, lub spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego lub udziale w takim prawie, lub prawie do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziale w takim prawie, oraz

3)zaciągnięty na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z treścią ww. art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Za wydatki poniesione na cele, o których mowa w ust. 1 pkt 131, uważa się wydatki poniesione na:

a)nabycie budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, a także na nabycie gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym budynkiem lub lokalem,

b)nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie,

c)nabycie gruntu pod budowę budynku mieszkalnego lub udziału w takim gruncie, prawa użytkowania wieczystego takiego gruntu lub udziału w takim prawie, w tym również z rozpoczętą budową budynku mieszkalnego, oraz nabycie innego gruntu lub udziału w gruncie, prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, jeżeli w okresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 131, grunt ten zmieni przeznaczenie na grunt pod budowę budynku mieszkalnego,

d)budowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub remont własnego budynku mieszkalnego, jego części lub własnego lokalu mieszkalnego,

e)rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub adaptację na cele mieszkalne własnego budynku niemieszkalnego, jego części, własnego lokalu niemieszkalnego lub własnego pomieszczenia niemieszkalnego

- położonych w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej.

Stosownie zaś do art. 21 ust. 26 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Przez własny budynek, lokal lub pomieszczenie, o których mowa w ust. 25 pkt 1 lit. d i e, rozumie się budynek, lokal lub pomieszczenie stanowiące własność lub współwłasność podatnika lub do którego podatnikowi przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udział w takich prawach. Przez własne budynek, lokal lub pomieszczenie, o których mowa w ust. 25 pkt 1 lit. d i e, rozumie się również niestanowiące własności lub współwłasności podatnika budynek, lokal lub pomieszczenie, jeżeli w okresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 131, podatnik nabędzie ich własność lub współwłasność albo spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udział w takich prawach, jeżeli uprzednio prawo takie mu nie przysługiwało.

Zatem zaniechanie poboru podatku do umorzonych osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytów znajdzie zastosowanie, jeżeli zostaną spełnione łącznie następujące przesłanki:

1.kredyt był zaciągnięty na realizację inwestycji mieszkaniowej;

2.kredyt był udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmioty uprawnione do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw;

3.kredyt był zabezpieczony hipotecznie;

4.kredytobiorca nie korzystał wcześniej z umorzenia zobowiązania z tytułu innego kredytu na własne cele mieszkaniowe zabezpieczonego hipotecznie.

Państwa skutki podatkowe z tytułu umorzenia wierzytelności

Przedstawili Państwo informacje, z których wynika, że:

1.Zawarli Państwo kredyt hipoteczny konsolidacyjny w dniu 13 października 2004 r. udzielonego w walucie wymienialnej (CHF). Kredyt ten był przeznaczony na spłatę:

  • kredytu odnawialnego w rachunku Banku1
  • kredytu odnawialnego, karty kredytowej i kredytu gotówkowego w Banku2
  • na dowolny cel.

2.z umów kredytowych do kredytów odnawialnych wprost nie wynikało, że kredyty te zostały zaciągnięte na własne cele mieszkaniowe.

3.powyższe zobowiązania, spłacone kredytem konsolidacyjnym, zaciągnęli Państwo w celu wykończenia nieruchomości mieszkalnej, którą nabyli Państwo na rynku pierwotnym w 2001 r.

4.kredyt konsolidacyjny był zabezpieczony hipotecznie na ww. nieruchomości.

5.nie korzystali Państwo wcześniej z zaniechania poboru podatku z tytułu jakiegokolwiek kredytu.

6.w dniu 20 sierpnia 2024 r. zawarli Państwo ugodę z Bankiem.

Powzięli Państwo wątpliwość, czy w przedstawionym stanie faktycznym możecie Państwo skorzystać z zaniechania poboru podatku dochodowego.

Podkreślenia wymaga, że prawo do zaniechania poboru podatku jest wyjątkiem od zasady powszechności opodatkowania, dlatego do interpretacji przepisów ustanawiających to prawo należy stosować wykładnię ścisłą, która nie wychodzi poza literalne brzmienie przepisów.

Odnosząc się do Państwa wątpliwości należy wskazać, że zgodnie z cytowanym powyżej rozporządzeniem jedną z przesłanek warunkujących możliwość skorzystania z zaniechania poboru podatku do umorzonych osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytu jest przeznaczenie tego kredytu na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Katalog wydatków stanowiących „własne cele mieszkaniowe” podatnika wymieniony w art. 21 ust. 25 ustawy ma charakter zamknięty – jest to wyliczenie enumeratywne.

Wydatkowanie przychodu na własne cele mieszkaniowe oznacza, według stanowiska prezentowanego w orzecznictwie i doktrynie, że celem podatnika jest realizacja potrzeby zapewnienia sobie tzw. „dachu nad głową”.

Istotne jest, żeby kredyt mieszkaniowy został przeznaczony na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i dotyczył jednej inwestycji mieszkaniowej.

Przepis ten nie odnosi się natomiast do kredytów hipotecznych zaciągniętych na dowolny cel. Tego rodzaju wydatek nie został wymieniony w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wskazać również należy, że sama nazwa kredytu – w Państwa przypadku kredyt hipoteczny konsolidacyjny - nie stanowi przeszkody w skorzystaniu z zaniechania, jednakże analizowane zaniechanie mogłoby mieć zastosowanie w przypadku umorzenia kredytu hipotecznego konsolidacyjnego wyłącznie w sytuacji, gdyby został on zaciągnięty np. na spłatę kredytu mieszkaniowego lub na refinansowanie (zastąpienie) kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wskazali Państwo, że zobowiązania spłacone kredytem hipotecznym konsolidacyjnym zaciągnęli Państwo w celu wykończenia nieruchomości mieszkalnej, którą nabyli Państwo na rynku pierwotnym w 2001 r. Jednakże z umów kredytowych do kredytów odnawialnych wprost nie wynikało, że kredyty te zostały zaciągnięte na własne cele mieszkaniowe. Wyjaśnili Państwo, ze istotą kredytów odnawialnych jest postawienie do dyspozycji kredytobiorcy określonej kwoty bez wskazywania celu kredytowania i bez konieczności rozliczania na jaki cel środki zostały przeznaczone.

Tym samym nie spełnili Państwo warunku określonego w przepisie § 3 pkt 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe, gdyż zaciągnięty kredyt nie był przeznaczony na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Samo zabezpieczenie kredytu w postaci hipoteki ustanowionej na nieruchomości służącej zaspokojeniu Państwa potrzeb mieszkaniowych nie jest równoznaczne ze spełnieniem przesłanki dotyczącej zaciągnięcia kredytu na cele, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wobec powyższego, Państwa stanowisko w ww. zakresie jest nieprawidłowe.

Umorzona Państwu kwota wierzytelności z tytułu zaciągniętego kredytu stanowi przychód z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Przychód ten powinien być wykazany w zeznaniu PIT-37 w rubryce „Inne źródła, niewymienione w wierszach od 1 do 4”.

W tym zakresie Państwa stanowisko jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy Ordynacja podatkowa jest sam przepis prawa. Istotą interpretacji indywidualnej jest rozstrzygnięcie, czy prawidłowo postrzegają Państwo, jakie skutki prawne na gruncie określonych przepisów prawa podatkowego wywołuje przedstawiony przez Państwa stan faktyczny. W polskim systemie prawa podatkowego obowiązuje zasada samoobliczenia podatku. Wydanie interpretacji indywidualnej nie zwalnia podatnika z obowiązku obliczenia podstawy opodatkowania oraz zobowiązania podatkowego.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

  • Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy  z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosują się Państwo do interpretacji.
  • Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

  • Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania

Pani – AA (Zainteresowana będący stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo wnieść skargę na tę interpretację indywidualną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634; dalej jako „PPSA”). Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

  • w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
  • w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego.

Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 i art. 14r  ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).