Skutki podatkowe realizacji wierzytelności nabytej w darowiźnie od matki

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

26 sierpnia 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z 1 sierpnia 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy obowiązków płatnika w zakresie skutków podatkowych realizacji wierzytelności nabytej w darowiźnie. Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

(...) spółka komandytowa (dalej jako: „Spółka”) jest polskim rezydentem podatkowym i podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od całości swoich dochodów na terenie Polski.

Spółka powstała w wyniku przekształcenia spółki (...) spółka jawna na podstawie uchwały z 27 maja 2022 roku. Przed przekształceniem, (...) 2015 roku Spółka pod firmą (...) spółka jawna dokonała zmiany treści umowy spółki, co zostało udokumentowane aktem notarialnym sporządzonym przez notariusza (...) za Repertorium A Nr (...), polegającej między innymi na tym, że Pani A.C. (dalej jako: „Wspólnik I”) wniosła do Spółki wkład w postaci całego przedsiębiorstwa pod nazwą (...), które było przedsiębiorstwem w rozumieniu art. 55¹ ustawy z dnia23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (dalej jako: „Kodeks cywilny”) i stanowiło zorganizowany zespół składników niematerialnych i materialnych przeznaczonych do prowadzenia działalności gospodarczej.

(...) 2023 roku firma Spółki została zmieniona na „(...) spółka komandytowa”, a także Wspólnicy Spółki wyrazili zgodę na wycofanie przez Wspólnika I części jej wkładu do Spółki oraz dokonanie zwrotu Wspólnikowi I części jej wkładu w zakresie, w jakim został on wycofany, poprzez wypłatę środków w terminie do 31 grudnia 2024 roku.

Na podstawie dwóch Umów Darowizny 9 stycznia 2024 roku Pani A.C. (Wspólnik I) darowała swoim dzieciom, a zarazem wspólnikom Spółki, prawa do wierzytelności wobec Spółki o zwrot wniesionych do niej części wkładów.

Obdarowani, czyli Pani D.E., córka Wspólnika I (dalej jako: „Wspólnik II”) oraz Pan B.C., syn Wspólnika I (dalej jako: „Wspólnik III”) otrzymali od ww. Wspólnika I darowizny, których przedmiotem były wierzytelności wobec Spółki z tytułu wycofania części wkładu, a sama darowizna była zwolniona z podatku od spadków i darowizn na podstawie art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn z dnia 28 lipca 1983 r. (dalej jako: „Ustawa o podatku od spadków i darowizn”). W związku z zawartymi umowami darowizny zostały przeniesione na Wspólnika II i Wspólnika III wszelkie prawa i roszczenia związane z darowizną wierzytelności.

Do dnia wniesienia wniosku środki tytułem zwrotu wycofanej części wkładu Wspólnika I nie zostały wypłacone przez Spółkę.

Pytanie

Czy Spółka jako płatnik będzie zobowiązana do pobrania podatku dochodowego od środków pieniężnych otrzymanych przez Wspólnika II oraz Wspólnika III, wynikających z realizacji wierzytelności z tytułu otrzymanej przez nich darowizny od Wspólnika II (powinno być: Wspólnika I – przyp. organu)?

Państwa stanowisko w sprawie

W przypadku dokonania darowizny wierzytelności wynikającej ze zmniejszenia udziału kapitałowego wspólnika w spółce komandytowej konieczne jest przenalizowanie, czy w takim przypadku przychód z realizacji tej wierzytelności (otrzymanie spłaty) będzie podlegał przepisom ustawy o PIT po stronie Obdarowanych. Wyjątek od ogólnej zasady opodatkowania dochodu osoby fizycznej opisanej w art. 9 ustawy o PIT został zawarty m.in. w art. 2 ust. 1 pkt 3, zgodnie z którym przepisów ustawy o PIT nie stosuje się do przychodów podlegających przepisom o podatku od spadków i darowizn. Wskazany przepis dotyczy sytuacji podatników osiągających dochód (przychód) na podstawie jednego z tytułów wymienionych w art. 1 ustawy od spadków i darowizn.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej tytułem: darowizny, polecenia darczyńcy. Przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn nie zawierają definicji pojęcia „darowizna”, dlatego konieczne jest odwołanie się do art. 888 Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym: Przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku.

Na gruncie ustawy o podatku od spadków i darowizn zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-5, 7 i 8 oraz ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia – w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4 (art. 4a ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn).

W orzecznictwie wskazuje się, że: Wykładni powołanych przepisów (tj. art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT i art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn), jak również pozostałych norm prawa podatkowego należy dokonywać łącznie, zgodnie z zasadą racjonalnego ustawodawcy i zasadą zupełności unormowania, bacząc, aby zastosowana wykładnia nie pozbawiała sensu części wprowadzonych uregulowań. Celem wyłączenia spod opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych czynności opodatkowanych podatkiem od spadków i darowizn jest uniknięcie podwójnego opodatkowania tych samych kwot (wyrok WSA w Rzeszowie z dnia 17 października 2017 r. sygn. akt I SA/Rz 510/17).

Skoro zatem czynność darowizny podlega pod przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn (nawet jeżeli podlegała zwolnieniu na podstawie przepisów szczególnych), to sama techniczna spłata wierzytelności nie powinna rodzić żadnych obowiązków podatkowych na gruncie ustawy PIT. Powyższe stanowisko zostało zaprezentowane m.in. w następujących wyrokach sądów administracyjnych oraz interpretacjach, które zostały wydane w zbliżonych stanach faktycznych i zdarzeniach przyszłych do opisanego we wniosku, a interpretacja przepisów organów w nich zawarta ma istotne znaczenie dla niniejszej sprawy.

W wyroku WSA w Gdańsku z dnia 22 lipca 2020 r., sygn. akt I SA/Gd 250/20 (po rozpatrzeniu przez NSA wyrokiem z dnia 10 stycznia 2020 r. sygn. akt II FSK 378/18), czytamy, że: „W ocenie Sądu prawidłowe jest stanowisko polegające na przyjęciu, że skoro przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn stosuje się do nabycia praw majątkowych w drodze dziedziczenia, zaś nabyte przez spadkobierców roszczenie o otrzymanie spłaty równowartości wierzytelności zmarłej wchodzi do spadku po zmarłej (stosuje się odpowiednio), to przychody z tytułu nabycia tego prawa majątkowego podlegają opodatkowaniu na podstawie powyższej ustawy. Tym samym należało uznać, że w sytuacji otrzymania przez spadkobierców spłaty, jako pieniężnego surogatu wierzytelności zmarłego, należy stosować przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn” oraz: „Sąd zwraca uwagę, że przyjęcie poglądu zaprezentowanego przez Organ prowadziłoby do dwukrotnego opodatkowania tego samego przychodu, tj. raz podatkiem od spadków, drugi raz podatkiem dochodowym. W opinii Sądu takie opodatkowanie godzi w przepisy Konstytucji RP, tj. w art. 84 Konstytucji RP, który stanowi, że każdy jest obowiązany do ponoszenia ciężarów i świadczeń publicznych, w tym podatków określonych ustawą, ale tylko wówczas, gdy ustawa taki podatek od określonego przychodu (dochodu) przewiduje”.

Natomiast w wyroku WSA w Gdańsku z dnia 2 czerwca 2020 r., sygn. akt I SA/Gd 54/20 (po rozpatrzeniu przez NSA wyrokiem z dnia 7 listopada 2019 r. sygn. akt II FSK 3869/17), zgodnie z którym: „Realizacja roszczenia, czyli wykonanie prawa majątkowego, jest tytko technicznym etapem jego istnienia. Nie jest to odrębny akt obrotu, ani odrębna czynność prawna. W świetle tego, co wyżej wskazano, nieprawidłowe jest stanowisko Organu, polegające na rozdzieleniu nabycia wierzytelności o spłatę jako składnika majątkowego wchodzącego w skład spadku od momentu jego realizacji i w rezultacie uznanie, że otrzymane środki finansowe z tytułu realizacji przedmiotowej wierzytelności nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. W ocenie Sądu prawidłowe jest stanowisko polegające na przyjęciu, że skoro przepisy u.p.s.d. ustawy o podatku od spadków i darowizn stosuje się do nabycia praw majątkowych w drodze dziedziczenia, zaś nabyte przez spadkobierców roszczenie o otrzymanie spłaty równowartości wierzytelności zmarłej wchodzi do spadku po zmarłej, to przychody z tytułu nabycia tego prawa majątkowego podlegają opodatkowaniu na podstawie powyższej ustawy. Tym samym należało uznać, że w sytuacji otrzymania przez spadkobierców spłaty, jako pieniężnego surogatu wierzytelności zmarłego, należy stosować przepisy u.p.s.d. Sąd zwraca uwagę, że przyjęcie poglądu zaprezentowanego przez Organ prowadziłoby do dwukrotnego opodatkowania tego samego przychodu, tj. raz podatkiem od spadków, drugi raz podatkiem dochodowym. W opinii Sądu takie opodatkowanie godzi w przepisy Konstytucji RP, tj. w art. 84 Konstytucji RP, który stanowi, że każdy jest obowiązany do ponoszenia ciężarów i świadczeń publicznych, w tym podatków określonych ustawą, ale tylko wówczas, gdy ustawa taki podatek od określonego przychodu (dochodu) przewiduje”.

Przedstawiona powyżej linia orzecznicza jest również zbieżna ze stanowiskiem zaprezentowanym w wyroku NSA z dnia 2 sierpnia 2018 r., sygn. akt II FSK 2149/16, w którym sąd stwierdził, że: „(...) otrzymanie przez spadkobierców wspólnika środków pieniężnych z tytułu posiadanej wierzytelności nie stanowią przychodu z prawa majątkowego w rozumieniu art. 18 PDoFizU, przychód nie jest bowiem wynikiem prawa, które przysługuje spadkobiercy, lecz jego ekwiwalentem. Po otrzymaniu spłaty od spółki spadkobiercy nie przysługuje już żadne prawo, z którego mógłby osiągać przychód w wyniku korzystania z niego lub zbycia. Spłata jest zatem odpowiednikiem nabytego tytułem dziedziczenia prawa majątkowego, zaś z chwilą spłaty przysługujące spadkobiercy prawo majątkowe przestaje istnieć. Nabyte przez spadkobiercę prawo do spłaty równowartości umorzonych udziałów po zmarłym wspólniku jest przysporzeniem uzyskanym na podstawie dziedziczenia, niezależnie od terminu faktycznego otrzymania spłaty. Spłata nie jest zatem przychodem z praw majątkowych, lecz je zastępuje, będąc jego konsekwencją”. I dalej: „Przyjęcie odmiennego poglądu (...) prowadziłoby do niedających się zaakceptować w prawie podatkowym konsekwencji. Przedstawiony przez Dyrektora IS pogląd oznaczałby niepożądane z punktu widzenia spójności systemu podatkowego opodatkowanie tego samego przysporzenia na podstawie zarówno przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn, jak i ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, pomimo istnienia art. 2 ust. 1 pkt 3 PDoFizU nakazującego wyłączenie z opodatkowania podatkiem dochodowym przychodów podlegających przepisom ustawy o podatku od spadków i darowizn. Wysokość przychodu podlegającego opodatkowaniu na podstawie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych byłaby przy tym tożsama wartości prawa opodatkowanego na podstawie ustawy o podatku od spadków i darowizn. W konsekwencji ta sama wartość podlegałaby opodatkowaniu na podstawie przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wbrew wyłączeniu, o którym mowa w art. 2 ust. 1 pkt 3 PDoFizU”.

Podobnego zdania jest WSA w Rzeszowie, który w wyroku z dnia 17 października 2017 r., sygn. akt I SA/Rz 510/17, dotyczącym wprost darowizny stwierdził m.in., że: „W przedmiotowej sprawie kluczowe znaczenie ma przepis art. 2 ust. 1 pkt 3 p.d.o.f., wyłączający z zakresu zastosowania tej ustawy przychody podlegające przepisom o podatku od spadków i darowizn - czyli zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 p.s.d. - nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem m.in. darowizny. Wykładni powołanych przepisów, jak również pozostałych norm prawa podatkowego należy dokonywać łącznie, zgodnie z zasadą racjonalnego ustawodawcy i zasadą zupełności unormowania, bacząc aby zastosowana wykładnia nie pozbawiała sensu części wprowadzonych uregulowań. Celem wyłączenia spod opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych czynności opodatkowanych podatkiem od spadków i darowizn jest uniknięcie podwójnego opodatkowania tych samych kwot. Uwzględnić należy zatem argument Skarżącej, że potraktowanie przez organ poczynionej na jej rzecz darowizny jako dwóch czynności prawnych, do których zastosowanie mają inne reżimy prawne, a w konsekwencji odrębne opodatkowanie czynności przekazania darowizny oraz czynności zaspokojenia darowanej wierzytelności - w przypadku wierzytelności z tytułu sprzedaży nieruchomości - zaprzecza celowi wprowadzenia wyżej opisanych rozwiązań derogacyjnych”.

Zgodne z linią orzeczniczą jest również stanowisko Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej. Jednej z ostatnio wydanych interpretacji indywidualnych Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej (z dnia 6 czerwca 2023 r. znak: 0115-KDIT1.4011.225.2023.4.MR), w której Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej odniósł się wprost do wierzytelności otrzymanych tytułem darowizny oraz interpretacji indywidualnej z dnia 13 stycznia 2023 r. znak: 0111-KDIB2-3.4015.184.2022.2.AD, czytamy, że: „Ustalenie, że nabycie przez Pana tytułem dziedziczenia (spadku) wierzytelności o zapłatę wynagrodzenia z tytułu dobrowolnego umorzenia akcji Spółki oraz otrzymanie przez Pana świadczeń (zapłaty) wynikających z tych wierzytelności będzie podlegało przepisom o podatku od spadków i darowizn oznacza jednocześnie, iż przedmiotowe nabycie oraz otrzymanie świadczeń (zapłaty) nie będzie podlegało podatkowi dochodowemu od osób fizycznych. Nabycie tytułem dziedziczenia (spadku) wierzytelności i uzyskanie na jej podstawie określonego świadczenia nie mieści się bowiem w ogóle w zakresie przedmiotowym podatku dochodowego od osób fizycznych”.

Również z interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 3 stycznia 2023 r. znak: 0112-KDIL2-1.4011.857.2022.2.KF wynika, że: „Na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wierzytelność i jej realizacja na rzecz spadkobiercy jest w istocie jednym i tym samym przychodem, który nie może podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, gdyż jako wchodzące do spadku prawo majątkowe podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Realizacja roszczenia, czyli wykonanie prawa majątkowego, jest tylko technicznym etapem jego istnienia. Nie jest to odrębny akt obrotu, ani odrębna czynność prawna. Zatem, jeżeli roszczenie wchodzi do spadku i jako prawo majątkowe podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn, to również realizacja roszczenia podlega wyłączeniu spod opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Biorąc pod uwagę powyższe, zarówno nabycie przez Panią tytułem dziedziczenia (spadku) przysługujących Panu X (spadkodawcy) wierzytelności o zapłatę wynagrodzenia z tytułu dobrowolnego umorzenia akcji SKA, jak i otrzymanie świadczeń (zapłaty) wynikających z tych wierzytelności, nie będzie podlegało opodatkowaniu na gruncie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych”.

Potwierdza to także interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 11 kwietnia 2022 r. znak: 0113-KDIPT2-3.4011.1.2022.3.RR, zgodnie z którą: „realizacja prawa (spłata roszczenia pożyczkowego nabytego w drodze darowizny) jest obojętna podatkowo, bowiem przychód taki (zarówno w momencie nabycia prawa do spłaty, jak i samej spłaty tego roszczenia), zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie podlega opodatkowaniu tym podatkiem. W konsekwencji należy uznać, że spłata części kapitałowej wierzytelności pożyczkowej przez pożyczkobiorcę (spółkę lub osobę fizyczną) na rzecz Wnioskodawczyni nie spowoduje powstania po Jej stronie przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych”, czy też interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 6 września 2021 r. znak: 0113-KDIPT2-2.4011.616.2021.3.AKR, w której Dyrektor uznał, że: „Zgodnie natomiast z art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie stosuje się do przychodów podlegających przepisom o podatku od spadków i darowizn. Zatem do realizacji roszczenia (wierzytelności pieniężnej) nabytego na podstawie umowy darowizny ma zastosowanie wyłączenie uregulowane w przytoczonym wcześniej art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy, gdyż na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych roszczenie i jego realizacja jest w istocie jednym i tym samym przychodem - wykonanie roszczenia jest tylko technicznym etapem jego istnienia, nie jest odrębnym aktem obrotu ani odrębną czynnością prawną. W konsekwencji otrzymanie przez Wnioskodawczynię środków pieniężnych odpowiadających kwocie wierzytelności pieniężnej otrzymanej w wyniku wcześniejszej darowizny (realizacja roszczenia) nie będzie stanowiło przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych”.

Podsumowując, Wspólnik II i Wspólnik III otrzymali w drodze darowizny od Wspólnika I wierzytelność o zapłatę wynagrodzenia z tytułu wycofania przez Wspólnika I wkładu ze spółki komandytowej. Nabycie wierzytelności w drodze darowizny podlegało regulacjom ustawy o podatku od spadków i darowizn i na podstawie art. 4a ust. 1 Ustawy zastosowano zwolnienie z podatku od spadków i darowizn. Mając na uwadze powyższe, otrzymanie przez Wspólnika II i Wspólnika III środków pieniężnych w związku z realizacją tej wierzytelności jest jedynie czynnością techniczną i jako takie nie będzie stanowiło odrębnej czynności prawnej podlegającej opodatkowaniu na gruncie Ustawy o PIT. Tym samym w związku z jej realizacją nie powstanie po ich stronie przychód podlegający opodatkowaniu na gruncie Ustawy o PIT. W konsekwencji po stronie Spółki, jako podmiotu dokonującego na rzecz Wspólnika II i Wspólnika III wypłaty środków pieniężnych z tytułu wierzytelności wynikającej z wycofania przez Wspólnika I wkładu, nie powstanie obowiązek płatnika do poboru podatku dochodowego od osób fizycznych.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 41 ust. 1, 4 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy:

Zatem opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega – co do zasady – każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną.

Jak wynika z powołanego przepisu, ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych przewiduje zasadę powszechności opodatkowania. Ustawodawca tworząc system opodatkowania dochodów osób fizycznych miał przy tym na względzie, że przysporzenia uzyskiwane przez osoby fizyczne mogą być skutkiem różnych rodzajów czynności i zdarzeń. Stworzył więc klasyfikację tych przysporzeń w oparciu o kryterium źródła przychodów i system ich opodatkowania uwzględniający specyfikę poszczególnych źródeł przychodów. Katalog źródeł przychodu, do których kwalifikuje się przychody danego rodzaju został wymieniony w art. 10 ust. 1 ww. ustawy.

Niezależnie od powyższego, w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, w art. 2, przewidziane zostały sytuacje, w których uzyskanie korzyści majątkowej mieszczącej się w definicji przychodu nie spowoduje powstania obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie bowiem z art. 2 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy:

Przepis ten dotyczy sytuacji podatników osiągających dochód (przychód), który został przez nich uzyskany na podstawie jednego z tytułów wymienionych w art. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Jego rolą jest zapobieżenie sytuacji, w której to samo przysporzenie majątkowe powodowałoby powstanie obowiązku podatkowego w dwóch podatkach, czego skutkiem byłoby podwójne opodatkowanie tego samego przysporzenia majątkowego.

Stosownie do art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1774 ze zm.):

Darowizna jest instytucją regulowaną przepisami zawartymi w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.). Zgodnie z art. 888 § 1 ww. ustawy:

Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego bez ekwiwalentu i polega najczęściej na przesunięciu jakiegoś dobra majątkowego z majątku darczyńcy do majątku obdarowanego. Świadczenie to ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę. Do zawarcia umowy darowizny, podobnie jak każdej innej umowy, niezbędne jest zgodne oświadczenie woli złożone przez obie strony umowy. Umowa darowizny dochodzi do skutku dopiero z chwilą złożenia oświadczenia woli obdarowanego o przyjęciu darowizny. Przedmiotem darowizny mogą być zarówno rzeczy, jak również prawa majątkowe.

Natomiast wierzytelność jest to przysługujące wierzycielowi wobec dłużnika uprawnienie do żądania spełnienia świadczenia z określonego stosunku zobowiązaniowego. Wierzytelność stanowi więc podstawę roszczeń kierowanych wobec drugiej strony stosunku obligacyjnego. Jest to swego rodzaju prawo podmiotowe istniejące po stronie wierzyciela, składające się z szeregu uprawnień węższych, funkcjonalnie ze sobą powiązanych.

Powyższe oznacza, że zawierając umowę darowizny wierzytelności przysługującej darczyńcy wobec dłużnika, obdarowany – na mocy tej umowy – nabywa prawo majątkowe dające mu podstawę do wystąpienia z roszczeniem wobec dłużnika o spełnienie określonego świadczenia. Na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wierzytelność i jej realizacja na rzecz obdarowanego jest w istocie jednym i tym samym przychodem, który nie może podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, gdyż jako prawo majątkowe będące przedmiotem darowizny podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Realizacja roszczenia, czyli wykonanie prawa majątkowego, jest tylko technicznym etapem jego istnienia. Nie jest to odrębny akt obrotu, ani odrębna czynność prawna. Jeżeli więc roszczenie jako prawo majątkowe podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn, to również realizacja roszczenia podlega wyłączeniu spod opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z opisu zdarzenia przyszłego wynika, że Wspólnik I darował Wspólnikowi II oraz Wspólnikowi III wierzytelność wobec Spółki o zwrot wniesionych do niej części wkładów (Wspólnik I zmniejszył udział kapitałowy w Spółce), a sama darowizna była zwolniona z podatku od spadków i darowizn na podstawie art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Środki pieniężne tytułem realizacji tej wierzytelności nie zostały dotychczas wypłacone przez Spółkę.

W konsekwencji zarówno nabycie przez Wspólnika II oraz Wspólnika III tytułem darowizny przysługującej Wspólnikowi I wierzytelności, jak i otrzymanie zapłaty wynikającej z tej wierzytelności nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Skutkiem tego w tej sprawie nie będą Państwo mieli obowiązków płatnika.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

W odniesieniu do powołanych we wniosku orzeczeń sądów administracyjnych i interpretacji indywidualnych informujemy, że zostały one wydane w indywidualnych sprawach i nie mają zastosowania ani konsekwencji wiążących w odniesieniu do żadnego innego zaistniałego stanu faktycznego czy też zdarzenia przyszłego.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

•Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

•Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

•w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

•w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA), albo

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).