Obowiązki informacyjne z tytułu dokonywania technicznego zarejestrowania skutków transakcji objęcia udziałów w zamian za wkład niepieniężny, w formie innej niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część oraz wymiany udziałów (akcji).

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

3 października 2024 r. wpłynął Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, dotyczący podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie ciążących na Państwu obowiązkach informacyjnych z tytułu dokonywania technicznego zarejestrowania skutków transakcji objęcia udziałów w zamian za wkład niepieniężny, w formie innej niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część oraz wymiany udziałów (akcji).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego  

… (dalej: „Bank” lub „Wnioskodawca”) oprócz czynności bankowych prowadzi również działalność wynikającą w szczególności z ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 722, dalej: „UOIF”), na podstawie odrębnych zezwoleń Komisji Nadzoru Finansowego (KNF), tj. działa jako firma inwestycyjna, prowadząca działalność maklerską (art. 60 UOIF) oraz bank powierniczy, który prowadzi działalność powierniczą (prowadzenie rachunków papierów wartościowych i rachunków zbiorczych (art. 119 UOIF).

W celu prowadzenia działalności maklerskiej, w ramach struktur Banku została wyodrębniona specjalistyczna jednostka organizacyjna, tj. Biuro Maklerskie (dalej: „BM”), który nie jest odrębnym podmiotem (osobą prawną), ale jednostką organizacyjną Banku.

BM podejmuje szereg czynności, polegających między innymi na przyjmowaniu i przekazywaniu zleceń nabycia lub zbycia instrumentów finansowych, wykonywaniu zleceń, nabywaniu lub zbywaniu na własny rachunek instrumentów finansowych, doradztwie inwestycyjnym, oferowaniu instrumentów finansowych itp. czynności, o których mowa w art. 69 UOIF. Oprócz czynności związanych z obrotem instrumentami finansowymi (papierami wartościowymi), BM prowadzi rachunki papierów wartościowych, rejestry oraz ewidencje, na których ewidencjonuje instrumenty finansowe w rozumieniu art. 2 i 3 UOIF, w tym papiery wartościowe oraz tytuły uczestnictwa w funduszach kapitałowych należące do klientów - osób fizycznych oraz odpowiednio ewidencjonowane, realizowane przez klientów transakcje związane z obrotem papierami wartościowymi. Charakter oraz zakres transakcji realizowanych przez klienta, w związku z prowadzonym przez BM rachunkiem jest zróżnicowany.

Dla celów podatkowych, w związku z obowiązkiem wystawienia informacji PIT-8C, BM wyodrębnia następujące typy czynności:

1.związane z rozliczeniem transakcji dokonanym przez BM i przepływem środków pieniężnych będącym konsekwencją tej transakcji, związanym z:

1.1.odpłatnym zbyciem:

a)papierów wartościowych,

b)pochodnych instrumentów finansowych,

c)udziałów (akcji).

1.2.realizacją praw wynikających z:

a)papierów wartościowych, o których mowa w art. 3 pkt 1 lit. b UOIF tj. inne zbywalne prawa majątkowe, które powstają w wyniku emisji, inkorporujące uprawnienie do nabycia lub objęcia papierów wartościowych określonych w lit. a (np. akcje, obligacje), lub wykonywane poprzez rozliczenia pieniężnego (prawa pochodne),

b)pochodnych instrumentów finansowych.

Dodatkowo, BM dokonuje czynności będących realizacją obowiązku zarejestrowania na rachunku konsekwencji zawartych poza wiedzą i bez udziału BM transakcji takich jak, m.in.:

a)objęcie udziałów (akcji) za wkład niepieniężny,

b)wymiana udziałów (akcji).

Bank wykonując obowiązki nałożone przepisami art. 39 ust. 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.; dalej: „ustawa o PIT”), w zakresie wymienionych typów transakcji realizowanych przez klienta BM związanych z papierami wartościowymi zapisanymi na rachunkach prowadzonych przez BM, co do zasady wystawia informację PIT-8C, w której (w części D) wskazuje wysokość osiąganych przez klienta: przychodów, kosztów uzyskania przychodów, dochodu/straty z kapitałów pieniężnych. Jednocześnie, w odniesieniu do wypłacanych przychodów z odsetek, dyskonta, dywidendy uzyskanych przez klienta na terytorium RP w związku z papierami wartościowymi zapisanymi na rachunku papierów wartościowych prowadzonym przez BM, zgodnie z art. 41 ust. 4d ustawy o PIT, Bank realizuje obowiązki płatnika, tj. oblicza, pobiera i odprowadza należny podatek.

W praktyce działalności BM pojawiają się sytuacje, w których klienci BM informują o zrealizowanej bez udziału BM transakcji wymiany udziałów lub aportu papierów wartościowych, które były zaewidencjonowane na rachunku prowadzonym w BM.

Z uwagi na specyfikę, charakter oraz zasady realizacji transakcji aportu lub wymiany, pojawiła się wątpliwość, czy w ich przypadku obowiązek analizy w zakresie sporządzenia i ostatecznie także wystawienia informacji PIT-8C ciąży na Banku.

Podstawą wniesienia wkładu niepieniężnego (aportu) do spółki lub wymiany udziałów/akcji jest umowa zawierana pomiędzy klientem BM, a spółką lub właściwa uchwała/umowa spółki i dyspozycja przeniesienia papierów wartościowych. Strony zasadniczo mogą dowolnie ukształtować warunki tej transakcji i zasady jej realizacji. W szczególności mogą dowolnie określić parytet, według którego nastąpi objęcie udziałów lub akcji w spółce (lub wymiana udziałów/akcji).

W praktyce BM może nie posiadać pełnej informacji o transakcji. BM realizując zapisy na rachunkach w celu odzwierciedlenia skutków tej transakcji, nie jest równocześnie uprawniony lub zobowiązany do weryfikacji jej uzasadnienia ekonomicznego, jak również czy transakcja jest realizowana na warunkach rynkowych, nie stanowi obejścia prawa, itp. BM nie ma też najczęściej pełnych informacji o czynnikach decydujących o kwalifikacji podatkowej tej transakcji. Rejestracja transakcji następuje w konsekwencji i co do zasady, na podstawie zawartej uprzednio umowy, po dostarczeniu do BM wymaganych w tym zakresie dokumentów. Wymaga równocześnie podkreślenia, że transakcja wywołuje skutki podatkowe dopiero w dacie uprawomocnienia się umowy (zasadniczo jest to data zarejestrowania spółki, wpisu do rejestru podwyższenia kapitału zakładowego spółki itp.) a nie zarejestrowania jej na rachunku klienta. W okresie pomiędzy datą zarejestrowania umowy na rachunku a datą jej uprawomocnienia, mogą mieć miejsce zdarzenia, o których BM może nie być poinformowane, a które mogą mieć istotne znaczenie dla ustalenia skutków podatkowych, w szczególności BM może nie być poinformowane o uprawomocnieniu się umowy.

Rola BM sprowadza się więc do biernego odnotowania skutków transakcji na rachunkach inwestycyjnych klientów. W przypadku tego typu umów zdarzają się sytuacje, że nie wszystkie rachunki jednego klienta uczestniczące w transakcji, prowadzone są w BM lub nie wszyscy uczestnicy tej transakcji posiadają rachunki w BM. Papiery wartościowe wnoszone aportem (objęte wymianą) mogą pochodzić zarówno z rachunku prowadzonego w BM, jak i innej instytucji finansowej. W praktyce klientem BM może być nie tylko klient wnoszący wkład niepieniężny do spółki, ale również spółka, do której wkład ten jest wnoszony.

Bank zwraca uwagę, iż w odróżnieniu od transakcji odpłatnego zbycia papierów wartościowych, transakcjom wniesienia wkładu niepieniężnego, w postaci papierów wartościowych zapisanych na rachunku, nie towarzyszy przepływ środków pieniężnych. Z tytułu transakcji wniesienia wkładu niepieniężnego, klient BM nie otrzymuje wynagrodzenia wyrażonego w jednostkach pieniężnych, w którego wypłacie mogłoby pośredniczyć BM. W zamian za wkład niepieniężny w postaci papierów wartościowych klient BM otrzymuje udziały lub akcje innej spółki, co potwierdzone zostaje dokumentem powstałym i zatwierdzonym poza BM. Jednocześnie obejmowane przez klienta akcje lub udziały mogą podlegać w całości lub części albo nie podlegać zaewidencjonowaniu na rachunku albo rachunku prowadzonym przez BM. W każdej tego typu transakcji występuje jednakże podmiot/spółka, której udziały/akcje podlegają wydaniu w zamian za wkład niepieniężny.

Analogiczne trudności wywołują również transakcje tak zwanej wymiany udziałów, które stanowią kwalifikowaną formę wniesienia aportu do spółki. W praktyce BM ma trudności z pozyskaniem informacji, czy spółka, do której wnoszone są akcje lub udziały, posiada lub w związku z realizowaną transakcją uzyska bezwzględną większość praw głosów w spółce, której akcje lub udziały są do niej wnoszone, w przypadku, gdy te akcje lub udziały przechowywane są na rachunkach inwestycyjnych w różnych instytucjach. BM nie posiada również narzędzi, aby zweryfikować, czy przedmiotowy warunek zostanie spełniony w okresie 6 miesięcy, z analogicznych powodów. Czynności operacyjne BM w obsłudze tych transakcji sprowadzają się wyłącznie do zapisania obejmowanych przez klienta akcji lub udziałów na rachunku prowadzonym przez BM lub aportu udziałów lub akcji z rachunku prowadzonego przez BM.

Mając na uwadze opisany stan faktyczny/zdarzenie przyszłe, Bank powziął wątpliwość, czy w świetle obowiązujących przepisów ustawy o PIT na BM spoczywa obowiązek wystawienia informacji PIT-8C w opisanych w tym stanie faktycznym/zdarzeniu przyszłym sytuacjach.

Pytanie

Czy Wnioskodawca obowiązany jest wystawić klientowi informację PIT-8C z tytułu transakcji:

a)objęcia udziałów (akcji) w zamian za wkład niepieniężny, w formie innej niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowaną część,

b)wymiany udziałów (akcji),

 - pomimo, iż BM nie pośredniczy w procesach, które konstytuują te transakcje, a Jego rola ogranicza się do technicznego zarejestrowania skutków tych transakcji?

Państwa stanowisko w sprawie

W ocenie Wnioskodawcy, w przypadku transakcji objętych pytaniem na Banku nie spoczywa obowiązek wystawienia informacji PIT-8C.

Uzasadnienie

Obowiązek wystawienia informacji PIT-8C dla zysków kapitałowych reguluje art. 39 ust. 3 ustawy o PIT. Stanowi on, że osoby prawne są obowiązane przesłać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika wykonuje swoje zadania, a w przypadku podatnika, o którym mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych wykonuje swoje zadania, imienne informacje o wysokości dochodu, o którym mowa w art. 30b ust. 2, sporządzone według ustalonego wzoru.

Powołany przepis art. 30b ust. 2 ustawy o PIT, formułuje zasady ustalania dochodu z odpłatnego zbycia papierów wartościowych lub pochodnych instrumentów finansowych, z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) oraz z tytułu objęcia udziałów (akcji) za wkład niepieniężny w postaci innej niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część. Stanowi on, że dochodem z kapitałów pieniężnych jest w szczególności:

·różnica między sumą przychodów uzyskanych z tytułu odpłatnego zbycia papierów wartościowych a kosztami uzyskania przychodów, określonymi na podstawie art. 22 ust. 1f, 1g lub ust. 1gc lub art. 23 ust. 1 pkt 38, z zastrzeżeniem art. 24 ust. 13 i 14,

·różnica między sumą przychodów uzyskanych z realizacji praw wynikających z papierów wartościowych, o których mowa w art. 3 pkt 1 lit. b ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi, a kosztami uzyskania przychodów, określonymi na podstawie art. 23 ust. 1 pkt 38a,

·różnica między sumą przychodów uzyskanych z tytułu odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych oraz z realizacji praw z nich wynikających a kosztami uzyskania przychodów, określonymi na podstawie art. 23 ust. 1 pkt 38a,

·różnica między sumą przychodów uzyskanych z tytułu odpłatnego zbycia udziałów (akcji) a kosztami uzyskania przychodów określonymi na podstawie art. 22 ust. 1f oraz art. 23 ust. 1 pkt 38 i 38c,

·różnica pomiędzy przychodem określonym zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 9, a kosztami uzyskania przychodów określonymi na podstawie art. 22 ust. 1e.

Przedmiotem zapytania Wnioskodawcy są przychody określone art. 17 ust. 1 pkt 9 ustawy o PIT, które stanowią, że za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się wartość wkładu określoną w statucie lub umowie spółki, a w razie ich braku wartość wkładu określoną w innym dokumencie o podobnym charakterze - w przypadku wniesienia do spółki albo do spółdzielni wkładu niepieniężnego; jeżeli jednak wartość ta jest niższa od wartości rynkowej tego wkładu albo wartość wkładu nie została określona w statucie, umowie albo innym dokumencie o podobnym charakterze, za przychód uważa się wartość rynkową takiego wkładu określoną na dzień przeniesienia własności przedmiotu wkładu niepieniężnego; przepis art. 19 ust. 3 stosuje się odpowiednio.

Zgodnie z art. 17 ust. 1a ustawy o PIT, przychód określony w ust. 1 pkt 9 powstaje w dniu:

1)zarejestrowania spółki, spółdzielni albo

2)wpisu do rejestru podwyższenia kapitału zakładowego spółki albo emisji nowych akcji w prostej spółce akcyjnej, albo

2a) przeniesienia na spółkę własności przedmiotu wkładu - w przypadku gdy spółka lub podwyższenie kapitału spółki nie podlegają obowiązkowi rejestracji we właściwym rejestrze zgodnie z przepisami państwa, w którym spółka ma siedzibę lub zarząd, albo

3)wpisu do rejestru akcjonariuszy, o którym mowa w art. 30030 § 1 albo art. 3281 § 1 ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz. U. z 2022 r. poz. 1467 z późn. zm.), jeżeli objęcie akcji jest związane odpowiednio z warunkową emisją akcji albo z warunkowym podwyższeniem kapitału zakładowego, albo,

4)podjęcia uchwały o przyjęciu w poczet członków spółdzielni.

Metodologia ustalania wysokości kosztów uzyskania przychodów z tytułu objęcia akcji za wkład niepieniężny, uwzględniając odpowiednio art. 22 ust. 1e ustawy o PIT, uwarunkowana jest charakterem przedmiotu wkładu i sposobem jego nabycia albo objęcia przez klienta.

Analiza przytoczonego art. 39 ust. 3 ustawy o PIT, w związku z art. 17 ust. 1 pkt 9 oraz ust. 1a, a także art. 22 ust. 1e ustawy o PIT pokazuje, że ustawodawca wyraźnie sprecyzował zakres informacji, które powinny zostać przekazane podatnikowi oraz właściwemu organowi podatkowemu, ale nie doprecyzował, na kim konkretnie, w danych okolicznościach, spoczywa obowiązek ich przekazania w ramach wystawianej informacji PIT-8C. Posłużono się zwrotem „osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej”, równocześnie nie uszczegóławiając, w jakich warunkach (okolicznościach), obowiązek ten zrealizuje się. Zakres adresatów analizowanego art. 39 ust. 3 ustawy o PIT, jest na tyle ogólny, że można byłoby z jego treści wywnioskować (opierając się na wykładni językowej), iż każdy kto posiada informację o wysokości dochodu, o którym mowa w art. 30b ust. 2, uzyskanego przez osobę fizyczną powinien dopełnić określonego w tym przepisie obowiązku informacyjnego, co oczywiście czyniłoby taką interpretację niemożliwą do przyjęcia i skutkowałoby przekazywaniem do podatnika i organu podatkowego zwielokrotnionej liczby informacji o powstałym dochodzie/stracie.

Z uwagi na fakt, że literalna wykładnia analizowanego przepisu nie pozwala ustalić zamkniętego oraz niewątpliwego kręgu podmiotów obowiązanych do sporządzenia informacji PIT-8C w zakresie dochodów z kapitałów pieniężnych, zasadne jest sięgnięcie do wykładni celowościowej, tj. ustalenie intencji ustawodawcy, jaka przyświecała mu na etapie wprowadzania analizowanego przepisu do porządku prawnego.

Z uzasadnienia do projektu ustawy z dnia 12 listopada 2003 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2003 r. Nr 202 poz. 1956), którą to ustawą wprowadzono do art. 39 ust. 3 obowiązek sporządzania informacji PIT-8C (druk sejmowy nr 1853) wynika, że do sporządzenia imiennej informacji będą zobowiązane jedynie „podmioty za pośrednictwem, których podatnik dokonuje odpłatnego zbycia papierów wartościowych”. Zatem celem ustawodawcy było nałożenie obowiązku wystawienia informacji PIT-8C nie na podmiotach, które posiadają jakąkolwiek wiedzę o fakcie uzyskania przez osobę fizyczną dochodu, o którym mowa w art. 30b, ale na podmiotach, które pośredniczą w realizacji transakcji, czyli mają rzetelne i pełne informacje o całokształcie transakcji, tj. czynnie uczestniczą w pełnej obsłudze transakcji.

Uwzględniając specyfikę transakcji objęcia przez klienta akcji w zamian za wkład niepieniężny oraz charakter czynności realizowanych przez BM, które sprowadzają się zasadniczo do odpowiedniego uwidocznienia jej na rachunku klienta, nie można wskazać, aby BM był podmiotem, za pośrednictwem którego była realizowana transakcja.

Istotnym elementem pośrednictwa w ramach usług związanych z papierami wartościowymi jest wypłata wynagrodzenia. W odróżnieniu od transakcji odpłatnej sprzedaży papierów wartościowych, w przypadku transakcji wniesienia wkładu niepieniężnego do spółki, BM nie jest podmiotem - źródłem wypłaty wynagrodzenia dla klienta, czyli podmiotem, który faktycznie stawia określone wynagrodzenie do dyspozycji klienta. Nowe, obejmowane przez klienta udziały lub akcje są „wydawane” klientowi bezpośrednio przez spółkę, do której wnoszony jest wkład niepieniężny. BM wyłącznie uwidacznia na rachunku klienta przeprowadzone przez niego transakcje, w oparciu o przedłożoną dyspozycję oraz dokumenty źródłowe.

Potwierdzeniem zasadności przeprowadzonej interpretacji przepisów oraz zaprezentowanego stanowiska Wnioskodawcy, jest orzecznictwo sądów administracyjnych, w którym w pierwszej kolejności zwraca się uwagę, że w celu ustalenia zakresu zastosowania art. 39 ust. 3 ustawy o PIT, konieczne jest zastosowanie reguł wykładni celowościowej.

W wyroku WSA w Poznaniu z 1 grudnia 2009 r. sygn. akt I SA/Po 874/09 wskazano, że: „ponieważ zastosowanie jedynie wykładni językowej przy interpretacji art. 39 ust. 3 u.p.d.o.f. doprowadziłoby do przyjęcia, że niemal każdy kto posiada informację o wysokości dochodu, o którym mowa w art. 30b ust. 2 u.p.d.o.f. powinien dopełnić określonego w tym przepisie obowiązku podatkowego, konieczne jest więc sięgnięcie do wykładni celowościowej. Z uzasadnienia do ustawy z dnia 12 listopada 2003 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 202 poz. 1956), wynika, że do sporządzenia imiennej informacji będą zobowiązane jedynie „podmioty za pośrednictwem których podatnik dokonuje odpłatnego zbycia papierów wartościowych”. Również w komentarzu autorstwa: W. Dmocha i T Szymury, Podatek dochodowy od osób fizycznych 2006, Podatkowe Komentarze Praktyczne, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2006, s. 511 i 512, czytamy, że: „podmioty, za których pośrednictwem podatnik uzyskuje dochody z odpłatnego zbycia papierów wartościowych lub pochodnych instrumentów finansowych i z realizacji praw z nich wynikających (...) są obowiązane (...) przesłać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu (...) imienne informacje o wysokości dochodu z tych tytułów”. Istota sporu w niniejszej sprawie sprowadza się więc do ustalenia czy skarżąca spółka jest takim „podmiotem pośredniczącym”. Wymaga podkreślenia, że w doktrynie wskazuje się również, że obowiązek wystawienia informacji PIT-8C powinien w związku z art. 39 ust. 3 ustawy o PIT, spoczywać na podmiotach, które dokonują wypłaty przychodu określonego w art. 30b. W publikacji „Opodatkowanie przychodów i dochodów kapitałowych. Komentarz do wybranych przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych”, M. Pogoński, LEX/el., 2012 czytamy, iż „intencją ustawodawcy było niewątpliwie nałożenie takiego obowiązku nie na wszystkie podmioty posiadające jakąkolwiek wiedzę o fakcie uzyskania przez osobę fizyczną dochodu, o którym mowa w art. 30b, lecz na te podmioty, które są źródłem wypłaty przychodu określonego w art. 30b. Podmiotem, za pośrednictwem którego podatnik dokonuje odpłatnego zbycia papierów wartościowych są przede wszystkim biura maklerskie i to na nich (przede wszystkim) ciąży obowiązek sporządzenia PIT-8C. Analogicznie, w przypadku pozostałych strumieni przychodów kapitałowych wyszczególnionych w art. 30b ust. 1 obowiązek sporządzenia informacji PIT-8C ciąży na tych podmiotach, które dokonują wypłaty tych przychodów osobom fizycznym”.

Pogląd ten odnajduje również poparcie w orzecznictwie sądów.

W wyroku WSA we Wrocławiu z 17 maja 2013 r. sygn. akt I SA/Wr 380/13 czytamy, iż: „jedyne kryterium jakie można i należy tu zastosować jest kryterium pośredniczenia w uzyskaniu przez podatnika dochodu, polegającego zasadniczo na wypłacie podatnikowi przychodu z tytułu odpłatnego zbycia akcji. W tym bowiem kontekście nie sposób przyjąć, że obarczone obowiązkiem informacyjnym zostały wszystkie osoby prawne, jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej i osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, które w jakikolwiek sposób i w jakiekolwiek sytuacji powzięły wiadomość co do uzyskanego przez osobę fizyczną dochodu. Ograniczenie obowiązku informacyjnego do kręgu podmiotów, za pośrednictwem których osoba fizyczna uzyskuje dochód (przychód), uwzględnia analogię do sytuacji płatników, którzy niezależnie od ciążących na nich obowiązków typowo płatniczych, czyli związanych z poborem podatku (art. 8 O.P.) - także zobowiązani są do sporządzenia i przekazania informacji, jak to stanowi art. 39 ust. 1 u.p.d.o.f.”.

W stanach faktycznych opisanych przez Wnioskodawcę niewątpliwie nie można wskazać, aby BM dokonywał wypłaty przychodów na rzecz klientów (odpowiednio dokonywał wydania udziałów lub akcji obejmowanych za aport albo w ramach transakcji wymiany udziałów), jak to ma miejsce w ramach transakcji odpłatnego zbycia papierów wartościowych. W ramach transakcji objęcia udziałów (akcji) za wkład niepieniężny klientowi nie jest wypłacane wynagrodzenie. Quasi świadczeniem klienta z tytułu wniesienia aportu do spółki, są obejmowane przez niego udziały (akcje).

Z uwagi na fakt, że objęcie udziałów (akcji) w spółce odbywa się na podstawie umowy sporządzonej i uprawomocnionej bez nadzoru i udziału BM, ponadto mając na uwadze, że czynności BM sprowadzają się wyłącznie do zarejestrowania dyspozycji przeniesienia papierów wartościowych z rachunku klienta na rachunek spółki, do której wnoszony jest aport lub zarejestrowania na rachunku klienta obejmowanych przez niego nowych udziałów (akcji), nie można również wskazać, aby BM był podmiotem, który dokonuje „wypłaty” (przekazania, wydania) nowych obejmowanych przez klienta akcji lub udziałów. BM wyłącznie wykonuje składane przez klienta dyspozycje.

Ponadto, należy zaznaczyć, że zgodnie ze Słownikiem Języka Polskiego PWN (http://sjp.pwn.pl/szukaj/pośrednictwo.html) pod pojęciem pośrednictwo rozumie się:

1)działalność osoby trzeciej mającą na celu porozumienie się między stronami lub załatwienie jakichś spraw dotyczących obu stron;

2)kojarzenie kontrahentów w transakcjach handlowych oraz umożliwienie kontaktu uczestnikom rynku pracy.

BM realizując czynności opisane w stanie faktycznym, w związku z transakcją objęcia udziałów (akcji) za wkład niepieniężny, nie wykonuje czynności pośrednictwa. Nawet w sytuacji, gdyby spółka, której akcje lub udziały są obejmowane, była klientem BM, z uwagi na specyfikę i charakter prawny transakcji, nie można mówić o pośrednictwie BM. Czynności BM ograniczają się wyłącznie do wykonania stosownych księgowań na rachunkach klientów, zgodnie ze złożonymi przez nich dyspozycjami, z uwzględnieniem obowiązujących przepisów prawa. Jednocześnie umowa spółki lub uchwała o podwyższeniu kapitału zakładowego spółki, które co do zasady stanowią podstawę wniesienia aportu do spółki, nie są efektem uprzednich działań BM polegających na kojarzeniu kontrahentów, tj. akcjonariusza (udziałowca) oraz spółki, do której ma zostać wniesiony aport.

Należy dodać, że dodatkowym czynnikiem podlegającym analizie i potwierdzającym stanowisko Wnioskodawcy, jest również charakter obowiązujących przepisów ustawy o PIT z zakresu wymiany udziałów.

Ustawodawca w art. 24 ust. 8c ustawy o PIT uznał, że z wymianą udziałów mamy do czynienia również w przypadku dokonania więcej niż jednej transakcji nabycia udziałów (akcji), przeprowadzonych w okresie nieprzekraczającym 6 miesięcy liczonych począwszy od miesiąca, w którym nastąpiło pierwsze ich nabycie, z zastrzeżeniem, że w wyniku tych transakcji zostały spełnione przesłanki wymiany udziałów wymienione w art. 24 ust. 8a ustawy o PIT. Ustawodawca nie przewidział szczególnych przepisów, które formułowałyby zasady badania przedmiotowego warunku przez instytucje finansowe zajmujące się prowadzeniem rachunków papierów wartościowych. Przyjmując zasadę racjonalnego ustawodawcy, w sytuacji gdyby w związku z art. 39 ust. 3 ustawy o PIT, celem ustawodawcy było obciążenie Wnioskodawcy obowiązkiem wystawienia informacji PIT-8C z tytułu realizowanych przez klientów BM transakcjami wniesienia wkładów niepieniężnych do spółek, zasadniczo powinien on wprowadzić do art. 24 regulacje, pozwalające na odpowiednie zastosowanie przytoczonego ust. 8c w praktyce. Obecnie weryfikacja wszystkich transakcji realizowanych w okresie 6 miesięcy, w sytuacji, gdy mogły być one przeprowadzane z wykorzystaniem rachunków prowadzonych w różnych instytucjach finansowych - w praktyce jest znacząco utrudniona a przeważającej liczbie przypadków wręcz może się okazać niemożliwa.

Dodatkowo, w myśl art. 24 ust. 19 ustawy o PIT, przepisów art. 24 ust. 8 i 8a oraz 21 ust. 1 pkt 109 nie stosuje się w przypadkach, gdy głównym lub jednym z głównych celów połączenia spółek, podziału spółek, wymiany udziałów lub wniesienia wkładu niepieniężnego jest uniknięcie lub uchylenie się od opodatkowania.

Ponadto, zgodnie z art. 24 ust. 20 ustawy o PIT wskazuje, że jeżeli połączenie spółek, podział spółek, wymiana udziałów lub wniesienie wkładu niepieniężnego nie zostały przeprowadzone z uzasadnionych przyczyn ekonomicznych, dla celów ust. 19 domniemywa się, że głównym lub jednym z głównych celów tych czynność jest uniknięcie lub uchylenie się od opodatkowania.

BM nie posiada możliwości zweryfikowania, czy transakcja wymiany udziałów (akcji) może być uznana za neutralną podatkową na gruncie art. 24 ust. 8a ustawy o PIT. BM nie uczestniczy w strukturyzowaniu transakcji, czy nie posiada wglądu do dokumentów stanowiących podstawę takiej transakcji. BM jest jedynie informowany o przeprowadzeniu takiej transakcji post factum - tym samym potwierdzenie okoliczności przeprowadzenia transakcji z uzasadnionych przyczyn ekonomicznych oraz uznania transakcji za neutralną na gruncie ustawy o PIT (bądź nie) nie jest w praktyce możliwe.

Finalnie należy mieć również na uwadze, że odmienna, od zaprezentowanej przez BM, interpretacja analizowanego art. 39 ust. 3 ustawy o PIT, prowadziłaby do skrajnych nieścisłości rozliczeniowych. Dla jednej transakcji wniesienia wkładu niepieniężnego w postaci papierów wartościowych do spółki, odpowiednio informację PIT-8C mogłoby wystawiać kilka podmiotów równocześnie. Jednocześnie z uwagi na brak pełnej wiedzy o transakcji, w tym niejednokrotnie pojawiające się nieścisłości i niejasności (np. do BM może nie wpłynąć informacja o dacie rejestracji nowej spółki albo rejestracji podwyższenia kapitału zakładowego spółki, albo BM może nie otrzymać informacji o odmowie rejestracji), w praktyce nie można wykluczyć, że każdy z podmiotów w wystawianej informacji PIT-8C odmiennie określi wielkość przychodów oraz kosztów uzyskania przychodów (każdy z podmiotów nie musi posiadać pełnej, wiedzy o transakcji). Przedmiotowe działanie prowadziłoby do określonych konsekwencji podatkowych po stronie nie tylko BM (ryzyko pociągnięcia do odpowiedzialności podatkowej), ale również klienta. Finalnie również organ podatkowy nie otrzyma również rzetelnej i czytelnej informacji o transakcji.

W art. 41 ust. 4d ustawy o PIT ustawodawca wprost wskazał, że podatek pobierają, jako płatnicy, podmioty prowadzące rachunki papierów wartościowych dla podatników, jeżeli dochody (przychody) te zostały uzyskane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i wiążą się z papierami wartościowymi zapisanymi na tych rachunkach, a wypłata świadczenia na rzecz podatnika następuje za pośrednictwem tych podmiotów.

W opisanych stanach faktycznych BM nie jest ani pomiotem wypłacającym, ani tym bardziej pomiotem pośredniczącym w wypłacie (przekazaniu obejmowanych za aport akcji lub udziałów).

Równocześnie ustawodawca w zakresie realizacji obowiązku do wystawienia informacji PIT-8C nie przewidział regulacji analogicznej do art. 41 ust. 4d ustawy o PIT, zgodnie z którym podatek pobierają, jako płatnicy, pomioty prowadzące rachunki papierów wartościowych dla podatników, jeżeli dochody (przychody) te zostały uzyskane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i wiążą się z papierami wartościowymi zapisanymi na tych rachunkach, a wypłata świadczenia na rzecz podatnika następuje za pośrednictwem tych podmiotów.

W konsekwencji nie można wskazać, aby sam fakt prowadzenia rachunku stanowił podstawę obowiązku wystawienia przez Wnioskodawcę informacji PIT-8C w sytuacjach opisanych w stanie faktycznym. Ustawodawca wiąże bowiem ten obowiązek wyłącznie z faktem pośredniczenia w udzielaniu/przekazywaniu konkretnego świadczenia, nie zaś z procesem wtórnej rejestracji przedmiotowych operacji na rachunku klienta.

Mając na uwadze powyższe, w ocenie Wnioskodawcy w przypadku transakcji objęcia udziałów (akcji) za wkład niepieniężny, we wszystkich przypadkach wskazanych w pytaniu, z uwagi na charakter realizowanych przez BM czynności, na Wnioskodawcy nie spoczywa obowiązek wystawienia informacji PIT-8C.

Wnioskodawca wskazuje, że prawidłowość powyższego podejścia znajduje potwierdzenie w interpretacji indywidualnej prawa podatkowego z 11 grudnia 2015 r. wydanej przez Izbę Skarbową w Warszawie sygn. IPPB2/4511-966/15-2/MK.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Odstępuję od uzasadnienia prawnego tej oceny.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawyz dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).  

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2023 r., poz. 2383 ze zm.).

Podstawą prawną dla odstąpienia od uzasadnienia interpretacji jest art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej.