Możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów z tytułu zbycia nieruchomości spłaty męża za przyznanie wkładu mieszkaniowego związanego ze spółdzielczym lokatorskim prawem do lokalu, opłat poniesionych w związku z czynnością notarialną w zakresie dokonania podziału majątku oraz opłat poniesionych w związku z czynnością notarialną w zakresie przekształcenia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu w jego odrębną własność oraz opłat sądowych uiszczonych na podstawie art. 42 ust. 1 i 2 oraz art. 44 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest:

·nieprawidłowe w części dotyczącej zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów z tytułu zbycia nieruchomości spłaty na rzecz byłego męża oraz opłat poniesionych w związku z czynnością notarialną w zakresie dokonania podziału majątku,

·prawidłowe w pozostałym zakresie.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

7 października 2024 r. wpłynął Pani wniosek z 1 października 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie kosztów uzyskania przychodów z tytułu zbycia nieruchomości. Uzupełniła go Pani pismami z 22 października 2024 r. (wpływ 25 października 2024 r.) oraz z 4 listopada 2024 r. (wpływ 6 listopada 2024 r.). Treść wniosku jest następująca.

Opis zdarzenia przyszłego

(...) 2024 r. Pani oraz Pani były mąż dokonali Państwo podziału majątku wspólnego w ten sposób, że cały wkład mieszkaniowy związany ze spółdzielczym lokatorskim prawem do lokalu nabyła Pani.

Przedmiotowy podział majątku został dokonany za spłatą ze strony Pani na rzecz byłego męża w kwocie 70 000 zł.

Następnie zawarła Pani ze spółdzielnią umowę dotyczącą przekształcenia ww. spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu w jego odrębną własność w trybie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, po czym złożyła Pani odpowiedni wniosek do właściwego Sądu Rejonowego Wydziału Ksiąg Wieczystych.

Zatem w 2024 r. nabyła Pani nieruchomość.

Wystawiła Pani na sprzedaż przedmiotową nieruchomość i w najbliższym czasie zamierza zawrzeć umowę jej sprzedaży.

Uzupełnienie wniosku

W uzupełnieniu wniosku podaje Pani, że:

·W trakcie trwania małżeństwa, ze wspólnych środków pieniężnych wraz z byłym mężem Panem A.A nabyła Pani spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego numer 1 przy ul. A1 w X o powierzchni: 60 m² na podstawie przydziału lokalu mieszkalnego o numerze (...) z (...) 1996 r.

·Przedmiotowe spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego posiadała Pani wspólnie z byłym mężem Panem A.A.

·Podziałem majątku wspólnego objęte było wyłącznie przedmiotowe spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego.

·Spłata dokonana przez Panią na rzecz byłego męża dotyczyła wyłącznie wkładu mieszkaniowego związanego z przedmiotowym spółdzielczym prawem do lokalu.

·Przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawda do lokalu w jego odrębną własność nastąpiło (...) 2024 r. na podstawie art. 12 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych.

·Na kwotę uiszczoną przez Panią z tytułu zawarcia umowy ustanowienia odrębnej własności lokalu mieszkalnego oraz przeniesienia jego własności na Pani rzecz uiściła Pani następujące kwoty:

–665 zł tytułem połowy opłat poniesionych w związku z czynnością notarialną w zakresie dokonania podziału majątku;

–1 460 zł tytułem opłat poniesionych w związku z czynnością notarialną w zakresie przekształcenia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu w jego odrębną własność oraz opłat sądowych uiszczonych na podstawie art. 42 ust. 1 i 2 oraz art. 44 ust. 1 ustawy 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2024 r. poz. 959);

–70 000 zł uiszczoną na rzecz byłego męża w związku z dokonanym podziałem majątku, tytułem spłaty za przyznanie Pani całego wkładu mieszkaniowego związanego ze spółdzielczym lokatorskim prawem do lokalu.

·Posiada Pani dokumenty z których wynikają koszty przedmiotowych czynności notarialnych poniesionych przez Panią oraz potwierdzenie uiszczenia łącznej kwoty 70 000 zł na rzecz byłego męża Pana A.A w związku z dokonanym podziałem majątku, tytułem spłaty za przyznanie Pani całego wkładu mieszkaniowego związanego ze spółdzielczym lokatorskim prawem do lokalu.

·Podtrzymuje Pani stanowisko zaprezentowane we wniosku z 1 października 2024 r., w tym również zapytanie wyrażone w tymże wniosku.

Pytanie

W uzupełnieniu wniosku sformułowała Pani następujące pytanie.

Czy w opisanym we wniosku z 1 października 2024 r. (doprecyzowanym niniejszym pismem) zdarzeniu przyszłym, ustalając podstawę opodatkowania dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości mającego miejsce przed upływem 5 lat od jej nabycia, będzie Pani mogła zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu:

·kwotę 70 000 zł uiszczoną na rzecz byłego męża w związku z dokonanym podziałem majątku, tytułem spłaty za przyznanie Pani całego wkładu mieszkaniowego związanego ze spółdzielczym lokatorskim prawem do lokalu, oraz

·kwotę 665 zł uiszczoną tytułem połowy opłat poniesionych w związku z czynnością notarialną w zakresie dokonania podziału majątku;

·kwotę 1 460 zł uiszczoną tytułem kosztów przekształcenia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu w jego odrębną własność oraz opłat sądowych uiszczonych na podstawie art. 42 ust. 1 i 2 oraz art. 44 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych?

Pani stanowisko w sprawie

We wniosku we własnym stanowisko podaje Pani, że Pani zdaniem w przedstawionym zdarzeniu przyszłym, ustalając podstawę opodatkowania dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości mającego miejsce przed upływem 5 lat od jej nabycia, będzie mogła zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu:

·kwotę 70 000 zł uiszczoną na rzecz byłego męża w związku z dokonanym podziałem majątku, tytułem spłaty za przyznanie Pani całego wkładu mieszkaniowego związanego ze spółdzielczym lokatorskim prawem do lokalu, oraz

·kwotę uiszczoną tytułem kosztów zawarcia umowy dot. ustanowienia odrębnej własności lokalu mieszkalnego oraz przeniesienia jego własności.

Zgodnie z art 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych „wyłączenia”.

W przedmiotowej sprawie, aby móc wykupić od spółdzielni własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego musiała Pani najpierw stać się jedyną uprawnioną do przekształcenia lokatorskiego prawa w prawo własnościowe. Spłaciła Pani byłego męża, aby móc stać się jedynym prawowitym lokatorem nieruchomości i mieć jako jedyna prawo do całości wkładu mieszkalnego, co w dalszej kolejności pozwalało Pani wystąpić do Spółdzielni Mieszkaniowej z wnioskiem o przekształcenie lokatorskiego prawa w prawo do własnościowego lokalu mieszkalnego.

Innymi słowy koszt spłacenia byłego męża (z jego udziału we wkładzie mieszkaniowym) jest bezpośrednio i celowościowo powiązany z nabyciem przedmiotowej nieruchomości na własność.

W dalszej kolejności wydatek ten umożliwił Pani osiągnięcie przychodu z tego źródła - sprzedaż mieszkania. Zatem przesłanka z art. 22 ust. 1 formułująca ogólną definicję kosztów podatkowych została spełniona - kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów.

W przedmiotowej sprawie dla Pani kosztem uzyskania przychodu jest poniesiony wydatek pozwalający nabyć, a później sprzedać mieszkanie jako jedynemu właścicielowi.

Słuszne jest zatem rozumowanie, że aby konkretny przychód był bezpośrednio związany tylko z jednym podatnikiem, to aby tak się stało ten podatnik najpierw musiał ponieść konieczne wydatki aby przychód ten móc osiągnąć.

Natomiast zgodnie z art. 22 ust. 6c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych koszty uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit a-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z zastrzeżeniem ust. 6d tej ustawy, stanowią udokumentowane koszty nabycia lub udokumentowane koszty wytworzenia, powiększone o udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość rzeczy i praw majątkowych, poczynione w czasie ich posiadania.

W przedmiotowej sprawie spłata byłego męża jest udokumentowanym kosztem nabycia mieszkania przez Panią, ponieważ warunkiem nabycia nieruchomości na własność było właśnie spłacenie byłego męża.

Bez poniesienia kosztów spłaty-wykupu od byłego męża jego udziału w tym prawie, nie mogłaby Pani stać się jedynym właścicielem tego mieszkania. Zasadność i celowość tego wydatku jest udokumentowana aktem notarialnym. Natomiast dowodem potwierdzającym faktycznie poniesiony wydatek na wykupienie od byłego męża jego udziału we wkładzie mieszkaniowym jest potwierdzenie przelewów.

Zatem uznać należy, że przesłanka należytego udokumentowania wydatku z art. 22 ust. 6c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest także spełniona.

Dodatkowo w licznych orzeczeniach sądy uznają za koszty wydatek poniesiony tytułem wkładu mieszkaniowego. Uznać zatem należy, że wydatek Pani na wkład mieszkaniowy poniosła dwukrotnie: pierwszy raz gdy przyznano małżonkom prawo lokatorskie do lokalu mieszkalnego, a drugi raz wykupując od byłego męża prawo do tego wkładu. Oba te wydatki (koszty) są wydatkami tego samego rodzaju, poniesione w tym samym celu lecz płacone do dwóch różnych odbiorców - Spółdzielni oraz byłego męża.

Rodzaj lub status odbiorcy, na rzecz którego podatnik poniósł koszt w żaden sposób nie decyduje o zasadności uznania wydatku za koszt uzyskania przychodu. Przykładem orzeczeń sądowych, które uznają wydatek z tyt. wkładu mieszkaniowego za koszt uzyskania przychodu jest Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 27 stycznia 2016 r., sygn. akt II FSK 2962/13, teza:

Osoba, której przysługuje lokatorskie prawo do lokalu, aby nabyć od spółdzielni własność tego lokalu musi spłacić przypadającą na jej lokal część kosztów budowy - w tym wkład mieszkaniowy. Wkład ten stanowi udział w kosztach budowy lokalu i w sytuacji kiedy lokatorskie prawo do lokalu wygaśnie np. przez śmierć uprawnionego, spółdzielnia wypłaca osobie uprawnionej (spadkobiercom) wartość rynkową tego lokalu. Zatem, biorąc pod uwagę treść art. 22 ust. 6c u.p.d.o.f., poniesione przez wnioskodawcę wydatki na nabycie, które następnie zostało przekształcone w prawo własności lokalu mieszkalnego mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów z tytułu sprzedaży tego lokalu.

Wydatki na nabycie prawa lokatorskiego, przekształconego następnie w prawo własności, zmniejszają dochód ze sprzedaży mieszkania.

Kolejne orzeczenia sądów uznające tego rodzaju wydatki za koszt uzyskania przychodów są:

·Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, sygn. akt l SA/Wr 801/10, teza:

Za koszt nabycia nieruchomości, o jakim mowa w art. 22 ust. 6c u.p.d.o.f., należy rozumieć szeroko jako każdy udokumentowany wydatek poniesiony przez nabywcę nieruchomości na jej nabycie.

·Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z 29 stycznia 2014 r., sygn. akt I SA/Gd 1408/13 teza:

Za koszt nabycia nieruchomości można uznać jedynie takie wydatki, które są ponoszone na zakup nieruchomości lub prawa majątkowego wraz ze wszystkimi kosztami niezbędnymi dla przeniesienia własności jak np. opłaty notarialne.

·Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, sygn. akt I SA/Kr 129/16 teza:

Biorąc pod uwagę art. 22 ust. 6c u.p.d.o.f. wydatki poniesione na nabycie lokatorskiego prawa do lokalu, które następnie zostało przekształcone w spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu może być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów z tytułu sprzedaży tego lokalu.

·Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, sygn. akt I SA/Po 869/12, teza:

Biorąc pod uwagę treść art. 22 ust. 6c u.p.d.o.f., wydatki poniesione na nabycie lokatorskiego prawa do lokalu, które następnie zostało przekształcone w spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów z tytułu sprzedaży tego lokalu. Także inne wydatki poniesione przy nabywaniu spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu jak: koszty notarialne, koszty sądowe w postępowaniu wieczysto księgowym, koszty spłaty kredytu w części przypadającej na budowę lokalu mieszkalnego, uiszczone spółdzielni koszty wdrażania u.s.m. w części przypadającej na lokal mieszkalny mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów z tytułu sprzedaży tego lokalu, skoro koszty te skarżący poniósł w celu nabycia prawa własności lokalu mieszkalnego, a bez poniesienia tych kosztów nie mógłby nabyć prawa własności tego lokalu.

·Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie, sygn. akt I SA/OI 194/16 teza:

Uzasadnione jest przyjęcie, że w przypadku, gdy przedmiotem zbycia jest lokal mieszkalny nabyty w wyniku przeniesienia przez spółdzielnię mieszkaniową własności lokalu na rzecz członków spółdzielni, którym przysługiwało lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego na podstawie przydziału, wkład mieszkaniowy, stanowiący część kosztów budowy lokalu, powinien być waloryzowany tak, jak to przewiduje art. 22 ust. 6f u.p.d.o.f. nie tylko za okres od nabycia odrębnej własności, ale za okres od przydziału lokatorskiego prawa do lokalu.

Opisany stan faktyczny w powyższych orzeczeniach można analogicznie odnieść do sytuacji w jakiej znalazła się Pani.

Podkreśla Pani, że nie nabyłaby prawa własności nieruchomości opisanej w niniejszym wniosku, gdyby nie poniosła ww. kosztów, w tym nie dokonała spłaty na rzecz byłego męża w związku z przyznaniem jej w całości wkładu mieszkaniowego.

Podsumowując, ustawodawca w art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych bardzo ogólnie sformułował definicję kosztów uzyskania przychodów. Biorąc pod uwagę racjonalność jego działania należy zauważyć, że tak ogólną definicją znaczenia kosztów nie chciano zawężać znaczenia tego pojęcia.

Co za tym idzie, ustawodawca uznaje za koszty uzyskania przychodu wszystkie wydatki bezpośrednio oraz pośrednio umożliwiające podatnikowi osiągnięcie przychodu z danego źródła.

Skoro zatem całość przychodu osiągnięta przez Panią jest wyłącznie jej przypisana to i całość kosztów bezpośrednio i zasadnie poniesionych w celu osiągnięcia tych przychodów przez tą samą osobę także powinno być uznane Pani, pod warunkiem prawidłowego udokumentowania tych wydatków.

Podkreślić jednocześnie należy, że ustawodawca w art. 23 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wyłącza szereg wydatków, które nie mogą, w podatku dochodowym, być uznane za koszt uzyskania przychodu.

Zwrócić jednak należy uwagę, że art. 23 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ma charakter enumeratywny - to znaczy, że wyłącznie wydatki wskazane w tym artykule nie stanowią kosztów w znaczeniu podatkowym i nie należy wykładni tego artykułu traktować rozszerzające.

Skoro zatem ustawodawca w art. 23 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie wykluczył prawa do uznania wyżej opisanego wydatku za koszt uzyskania przychodu i jednocześnie wydatek mieści się w ogólnej i szczególnej definicji kosztów uzyskania przychodu - art. 22 ust. 1 oraz art. 22 ust. 6c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, to zasadne jest pomniejszenie dochodu z tyt. przyszłej sprzedaży mieszkania o wydatki, które poniosła Pani na spłatę byłego męża, który to wydatek stanowi koszt uzyskania przychodu i pomniejsza dochód powstały z tytułu sprzedania przedmiotowego mieszkania.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest w części prawidłowe i w części nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Na podstawie art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Powyższe wskazuje, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych zawartym w powyższej ustawie bądź od których zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy :

Źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

a)nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,

b)spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,

c)prawa wieczystego użytkowania gruntów,

d)innych rzeczy,

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c - przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy - przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.

W świetle powyższego, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości lub ww. w lit. a – c przepisu praw majątkowych następuje przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie i nie zostaje dokonane w wykonywaniu działalności gospodarczej stanowi źródło przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Tym samym, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz ww. praw nastąpi po upływie pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie – nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym kwota uzyskana ze sprzedaży nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz ww. praw w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

Zatem, w przypadku zbycia nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c ustawy, decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych uzyskanego z tego tytułu dochodu ma moment oraz sposób ich nabycia.

Użyty w ww. przepisie termin „nabycie” oznacza każde uzyskanie tytułu własności (nabycie własności) lub każde uzyskanie określonego prawa (nabycie prawa) bez względu na fakt czy jest to nabycie w części ułamkowej, czy w całości. Poprzez „nabycie” należy rozumieć każde zwiększenie aktywów podatnika.

Moment przeniesienia prawa własności w prawie podatkowym określony jest zgodnie z normami prawa cywilnego.

Stosownie do art. 155 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r., poz. 1061):

umowa sprzedaży, zamiany, darowizny przekazania nieruchomości lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia własności rzeczy co do tożsamości oznaczonej przenosi własność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.

Nabyć nieruchomość lub prawo majątkowe można więc, np. w drodze zakupu, bądź uzyskując pod tytułem darmym (w formie darowizny, spadku), a w przypadku zaś ograniczonych praw rzeczowych również zawierając umowę o ustanowieniu tego prawa.

Z treści wniosku wynika, że:

·W trakcie trwania małżeństwa, ze wspólnych środków pieniężnych wraz z byłym mężem nabyła Pani spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego na podstawie przydziału z (...) 1996 r. Przedmiotowe spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego posiadała Pani wspólnie z byłym mężem.

·(...) 2024 r. Pani oraz Pani były mąż dokonali Państwo podziału majątku wspólnego w ten sposób, że cały wkład mieszkaniowy związany ze spółdzielczym lokatorskim prawem do lokalu nabyła Pani.

·Następnie zawarła Pani ze spółdzielnią umowę dotyczącą przekształcenia ww. spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu w jego odrębną własność w trybie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, po czym złożyła Pani odpowiedni wniosek do właściwego Sądu Rejonowego Wydziału Ksiąg Wieczystych.

·Przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawda do lokalu w jego odrębną własność nastąpiło (...) 2024 r. na podstawie art. 12 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych.

·Na kwotę uiszczoną przez Panią z tytułu zawarcia umowy ustanowienia odrębnej własności lokalu mieszkalnego oraz przeniesienia jego własności na Pani rzecz uiściła Pani następujące kwoty:

–665 zł tytułem połowy opłat poniesionych w związku z czynnością notarialną w zakresie dokonania podziału majątku;

–1 460 zł tytułem opłat poniesionych w związku z czynnością notarialną w zakresie przekształcenia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu w jego odrębną własność oraz opłat sądowych uiszczonych na podstawie art. 42 ust. 1 i 2 oraz art. 44 ust. 1 ustawy 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2024 r. poz. 959);

–70 000 zł uiszczoną na rzecz byłego męża w związku z dokonanym podziałem majątku, tytułem spłaty za przyznanie Pani całego wkładu mieszkaniowego związanego ze spółdzielczym lokatorskim prawem do lokalu.

·Posiada Pani dokumenty z których wynikają ww. koszty.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 558):

Przez umowę o ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego spółdzielnia zobowiązuje się oddać osobie, na rzecz której ustanowione jest prawo, lokal mieszkalny do używania, a osoba ta zobowiązuje się wnieść wkład mieszkaniowy oraz uiszczać opłaty określone w ustawie i w statucie spółdzielni. Spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego może być ustanowione na rzecz członka spółdzielni albo członka spółdzielni i jego małżonka.

W myśl art. 9 ust. 3 tej ustawy:

Spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego jest niezbywalne, nie przechodzi na spadkobierców i nie podlega egzekucji.

Z treści powyższych przepisów ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych wynika, że spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego w żadnym wypadku nie ma więc charakteru własnościowego. Prawa tego nie można nabyć, można je jedynie ustanowić. Osoba posiadająca takie prawo jest jedynie osobą uprawnioną do używania lokalu jako najemca, nie jest natomiast jego właścicielem. W konsekwencji, ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego nie jest nabyciem w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Jednakże, stosownie do art. 12 ust. 1 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych:

Na pisemne żądanie członka, któremu przysługuje spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, spółdzielnia jest obowiązana zawrzeć z tym członkiem umowę przeniesienia własności lokalu po dokonaniu przez niego:

1)spłaty przypadającej na ten lokal części zobowiązań spółdzielni związanych z budową, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1, w tym w szczególności odpowiedniej części zadłużenia kredytowego spółdzielni wraz z odsetkami, a jeżeli spółdzielnia skorzystała z pomocy uzyskanej ze środków publicznych lub z innych środków – spłaty przypadającej na ten lokal części umorzenia kredytu w kwocie podlegającej odprowadzeniu przez spółdzielnię do budżetu państwa,

2) spłaty zadłużenia z tytułu opłat, o których mowa w art. 4 ust. 1.

Z kolei w myśl art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:

Z osobą ubiegającą się o ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego spółdzielnia zawiera umowę o budowę lokalu. Umowa ta, zawarta w formie pisemnej pod rygorem nieważności, powinna zobowiązywać strony do zawarcia, po wybudowaniu lokalu, umowy o ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do tego lokalu, a ponadto powinna zawierać:

1)zobowiązanie osoby ubiegającej się o ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu do pokrywania kosztów zadania inwestycyjnego w części przypadającej na jej lokal przez wniesienie wkładu mieszkaniowego określonego w umowie;

2)określenie zakresu rzeczowego robót realizowanego zadania inwestycyjnego, które będzie stanowić podstawę ustalenia wysokości kosztów budowy lokalu;

3)określenie zasad ustalania wysokości kosztów budowy lokalu;

4)inne postanowienia określone w statucie.

Zgodnie z art. 10 ust. 2 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych:

Osoba, o której mowa w ust. 1, wnosi wkład mieszkaniowy według zasad określonych w statucie w wysokości odpowiadającej różnicy między kosztem budowy przypadającym na jej lokal a uzyskaną przez spółdzielnię pomocą ze środków publicznych lub z innych środków uzyskanych na sfinansowanie kosztów budowy lokalu. Jeżeli część wkładu mieszkaniowego została sfinansowana z zaciągniętego przez spółdzielnię kredytu na sfinansowanie kosztów budowy danego lokalu, osoba, o której mowa w ust. 1, jest obowiązana uczestniczyć w spłacie tego kredytu wraz z odsetkami w części przypadającej na jej lokal.

Biorąc pod uwagę powyższe stwierdzam, że dokonane (...) 2024 r. wyodrębnienie prawa własności lokalu i przeniesienia tej własności na Panią stanowi dla Pani nabycie prawa własności do tego lokalu.

Z uwagi, że obecnie zamierza Pani dokonać zbycia opisanej we wniosku nieruchomości wątpliwość Pani budzi kwestia, czy ustalając podstawę opodatkowania dochodu z odpłatnego jej zbycia będzie Pani mogła zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu kwotę uiszczoną na rzecz byłego męża w związku z dokonanym podziałem majątku (tytułem spłaty za przyznanie całego wkładu mieszkaniowego związanego ze spółdzielczym lokatorskim prawem do lokalu), kwotę uiszczoną tytułem połowy opłat poniesionych w związku z czynnością notarialną w zakresie dokonania podziału majątku oraz kwotę uiszczoną tytułem kosztów przekształcenia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu w jego odrębną własność oraz opłat sądowych uiszczonych na podstawie art. 42 ust. 1 i 2 oraz art. 44 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.

Zgodnie z art. 30e ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c podatek dochodowy wynosi 19% podstawy obliczenia podatku.

W myśl art. 30e ust. 2 ww. ustawy:

Podstawą obliczenia podatku, o której mowa w ust. 1, jest dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw określonym zgodnie z art. 19, a kosztami ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c i 6d, powiększoną o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, dokonanych od zbywanych nieruchomości lub praw.

Przy czym jak stanowi art. 19 ust. 1 omawianej ustawy:

Przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy w wysokości wartości rynkowej. Przepis art. 14 ust. 1 zdanie drugie stosuje się odpowiednio.

Pojęcie kosztów odpłatnego zbycia (sprzedaży) nie zostało przez ustawodawcę zdefiniowane w ustawie, należy zatem stosować językowe (potoczne) rozumienie tego wyrażenia, zgodnie z którym za koszty sprzedaży nieruchomości lub praw majątkowych uważa się wszystkie wydatki poniesione przez sprzedającego, które są konieczne, aby transakcja mogła dojść do skutku (wszystkie niezbędne wydatki bezpośrednio związane z tą czynnością).

Można do takich kosztów zaliczyć:

·koszty wyceny nieruchomości przez rzeczoznawcę majątkowego,

·prowizje pośredników w sprzedaży nieruchomości,

·koszty ogłoszeń w prasie związanych z zamiarem sprzedaży nieruchomości,

·wydatki związane ze sporządzeniem przez notariusza umowy cywilnoprawnej,

·koszty i opłaty sądowe.

Koszty te nie są kosztami nabycia, lecz jako koszty odpłatnego zbycia pomniejszają przychód. Przychodem ze sprzedaży, jak wskazano powyżej, jest cena pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia.

Natomiast na podstawie art. 22 ust. 6c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Koszty uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c, z zastrzeżeniem ust. 6d, stanowią udokumentowane koszty nabycia lub udokumentowane koszty wytworzenia, powiększone o udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość rzeczy i praw majątkowych, poczynione w czasie ich posiadania.

W myśl zaś art. 22 ust. 6e komentowanej ustawy:

Wysokość nakładów, o których mowa w ust. 6c i 6d, ustala się na podstawie faktur VAT w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług oraz dokumentów stwierdzających poniesienie opłat administracyjnych.

W świetle powyższego definicję kosztów uzyskania przychodów z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości ustawodawca precyzuje przez bezpośrednie wskazanie, że koszty takie stanowią udokumentowane koszty nabycia nieruchomości powiększone o nakłady, które zwiększyły wartość nieruchomości, a poczynione zostały w czasie jej posiadania.

Jak wskazałem na wstępie, warunkiem przekształcenia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu na prawo własności jest pokrycie w całości przez członka spółdzielni zobowiązań wynikających z treści art. 12 ust. 1 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych. Opłaty te są tym samym bezpośrednio związane z nabyciem prawa własności do lokalu mieszkalnego.

Tm samym w przypadku ustanowienia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, a następnie przekształcenia go w prawo odrębnej własności, za koszty nabycia lokalu mieszkalnego, o których mowa w art. 22 ust. 6c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, należy uznać koszty poniesione w związku z przeniesieniem własności lokalu mieszkalnego, wyodrębnieniem lokalu mieszkalnego, jak również wkład mieszkaniowy wniesiony w celu uzyskania spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego.

Zgodnie z treścią art. 42 ust. 1 i 2 ustawy 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 959):

1. Opłatę stałą w kwocie 200 złotych pobiera się od wniosku o wpis w księdze wieczystej własności, użytkowania wieczystego lub ograniczonego prawa rzeczowego, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej.

2. Jeżeli wniosek dotyczy wpisu udziału w prawie, pobiera się część opłaty stałej proporcjonalną do wysokości udziału, nie mniej jednak niż 100 złotych

W myśl natomiast art. 44 ust. 1 ww. ustawy:

Opłatę stałą w kwocie 100 złotych pobiera się od wniosku o:

1) założenie księgi wieczystej;

2) połączenie nieruchomości w jednej księdze wieczystej, która jest już prowadzona, niezależnie od liczby łączonych nieruchomości;

3) odłączenie nieruchomości lub jej części;

4) sprostowanie działu I-O;

5) wpis ostrzeżenia o niezgodności stanu prawnego ujawnionego w księdze wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym;

6) dokonanie innych wpisów, poza określonymi w art. 42 i 43.

Biorąc zatem pod uwagę treść art. 22 ust. 6c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stwierdzam, że uiszczona przez Panią opłata poniesiona w związku z czynnością notarialną w zakresie przekształcenia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu w jego odrębną własność oraz opłaty sądowe uiszczone na podstawie art. 42 ust. 1 i 2 oraz art. 44 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych będą stanowić koszty uzyskania przychodu z tytułu zbycia prawa odrębnej własności opisanego we wniosku lokalu.

Tym samym Pani stanowisko w powyższej części jest prawidłowe.

W pojęciu art. 22 ust. 6c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie będzie się natomiast mieścić dokonana przez Panią spłata na rzecz męża oraz opłata poniesiona w związku z czynnością notarialną w zakresie dokonania podziału majątku.

Spłata na rzecz byłego męża jest wydatkiem dokonanym z tytułu podziału majątku wspólnego małżonków w wyniku ustania małżeńskiej wspólności majątkowej. Nie stanowi natomiast wydatku na nabycie lokalu mieszkalnego bowiem nabycia tego dokonała Pani od spółdzielni mieszkaniowej w drodze umowy przeniesienia własności przedmiotowego lokalu na Pani rzecz jako osoby, której przysługiwało spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu.

Podkreślenia wymaga fakt, że nabycie przedmiotowego lokalu mieszkalnego nie było w żaden sposób uzależnione od dokonanej przez Panią spłaty na rzecz byłego męża. Spłata ta była warunkiem nabycia przez Panią 1/2 udziału w prawie do wkładu mieszkaniowego związanego ze spółdzielczym lokatorskim prawem do lokalu mieszkalnego. Wydatek poniesiony na tę spłatę stanowi koszt nabycia tej części wkładu mieszkaniowego, nie zaś koszt nabycia lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną własność, będącego przedmiotem odpłatnego zbycia. Powyższe nie pozwala na zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów z tytułu odpłatnego zbycia tego lokalu stanowiącego odrębną własność wydatków związanych ze spłatą byłego męża.

Nabycie własności lokalu mieszkalnego nastąpiło w drodze przeniesienia przez spółdzielnię mieszkaniową własności na rzecz osoby, której przysługiwało spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu. To oznacza, że spłata na rzecz byłego męża nie została poniesiona w celu nabycia przez Panią przedmiotowego lokalu mieszkalnego. Pani były mąż posiadał jedynie prawo do 1/2 udziału w prawie do wkładu mieszkaniowego. Wydatek poniesiony na spłatę stanowi koszt nabycia tej części wkładu mieszkaniowego, do której prawo posiadał Pani mąż nie zaś koszt nabycia lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną własność, mającego być przedmiotem odpłatnego zbycia. Lokal mieszkalny stanowiący odrębną własność nabyła Pani samodzielnie w drodze umowy przeniesienia własności przedmiotowego lokalu na Pani rzecz jako osoby, której przysługiwało spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu. Spłata dokonana przez Panią na rzecz byłego męża jest jedynie wydatkiem uwzględnionym w ramach wspólnych rozliczeń małżonków w związku z podziałem majątku wspólnego małżonków. Nie stanowi natomiast wydatku na nabycie lokalu mieszkalnego, jak również nie jest nakładem na nieruchomość dokumentowaną fakturą VAT i zwiększającym wartość tej nieruchomości.

W konsekwencji, zarówno dokonana przez Panią spłata na rzecz męża jak i opłata poniesiona w związku z czynnością notarialną w zakresie dokonania podziału majątku nie mogą zostać ujęte przez Panią jako koszty uzyskania przychodu z tytułu sprzedaży prawa odrębnej własności opisanego we wniosku lokalu.

Wobec powyższego Pani stanowisko w tej części jest nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Panią i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

W odniesieniu do przywołanych przez Panią orzeczeń sądowych, wskazuję, że stanowią onerozstrzygnięcia w konkretnych sprawach, osadzonych w określonych stanach faktycznych i tylko do nich się odnoszą, w związku z tym nie mają mocy powszechnie obowiązującego prawa. Niemniej dokonując przedmiotowej interpretacji przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, miałem na względzie rozstrzygnięcia sądów administracyjnych, wydane w podobnych sprawach co poruszana w niniejszym przypadku.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA) albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).