Skutki podatkowe otrzymania darowizny od matki – obywatelki Białorusi.

Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe 

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

7 sierpnia 2024 r. wpłynął Pana wniosek z 18 lipca 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania środków pieniężnych tytułem darowizny od matki – obywatelki Białorusi. Uzupełnił go Pan pismem z 23 października 2024 r. (wpływ do organu 28 października 2024 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Jest Pan obywatelem Białorusi, który mieszka w Polsce na stałe od 2022 r. Wojewoda (…) wydał Panu pozwolenie na pobyt czasowy. Pracuje Pan w Polsce na podstawie umowy o pracę zawartej od 11 lipca 2022 r. O ile na przeszkodzie nie staną kwestie formalne, jak np. brak uzyskania dalszych pozwoleń na pobyt w Polsce, zamierza Pan pozostać w Polsce na stałe. Posiada Pan stałe miejsce zamieszkania w (...). Stąd opłaca Pan podatek dochodowy od całości uzyskiwanych dochodów w Rzeczypospolitej Polskiej.

W okresie od listopada 2023 r. do marca 2024 r. otrzymał Pan od swojej matki darowiznę w łącznej wysokości (…) EUR (1 przelew: 13 listopada 2023 r. – (…) EUR; 22 listopada 2023 r. – (…) EUR; 17 stycznia 2024 r. – (…) EUR; 26 marca 2024 r. – (…) EUR).

Pana matka jest obywatelką Białorusi i jej stałe miejsce pobytu mieści się na Białorusi. Darowizna została zrealizowana bez formy aktu notarialnego, w formie przelewu bankowego w walucie EURO, z konta bankowego matki na Białorusi na Pana konto bankowe prowadzone w Polsce. Darowizna została wykonana.

W dniu 14 czerwca 2024 roku została wydana interpretacja indywidualna w zakresie podatku od spadków i darowizn, rozstrzygająca, iż otrzymana przez Pana darowizna od matki, nie będzie podlegała podatkowi od spadków i darowizn w Polsce. Sygn. 0110-KDIB2-3.4015.82.2024.1.BD.

Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu stanu faktycznego

Na moment otrzymania darowizny posiadał Pan ośrodek interesów życiowych w Polsce oraz objety była Pan nieograniczonym obowiązkiem podatkowym na terytorium Rzeczypospolitej.

Pytanie

Czy w zaistniałym stanie faktycznym znajdzie zastosowanie art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, to znaczy, czy do opisanej darowizny nie mają zastosowania przepisy podatku dochodowego od osób fizycznych, a co zatem idzie darowizna ta nie podlega pod podatek dochodowy od osób fizycznych?

Pana stanowisko w sprawie

Według Pana własnej oceny, w zaistniałym stanie faktycznym znajdzie zastosowanie art. 2 ust. 1 pkt. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z wyżej wymienioną normą prawną przepisy ustawy nie stosuje się do przychodów podlegających przepisom o podatku od spadków i darowizn.

Zgodnie bowiem z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn - podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem", podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem darowizny, polecenia darczyńcy.

W myśl art. 2 tej ustawy - nabycie własności rzeczy znajdujących się za granicą lub praw majątkowych wykonywanych za granicą podlega podatkowi, jeżeli w chwili otwarcia spadku lub zawarcia umowy darowizny nabywca był obywatelem polskim lub miał miejsce stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. 

Stosownie do treści art. 3 pkt 1 ww. ustawy - podatkowi nie podlega nabycie własności rzeczy ruchomych znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych podlegających wykonaniu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli w dniu nabycia ani nabywca, ani też spadkodawca lub darczyńca nie byli obywatelami polskimi i nie mieli miejsca stałego pobytu lub siedziby na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

W związku z powyższym wyżej opisana darowizna w ogóle nie podlega zgłoszeniu w Polsce, pogląd taki został wyrażony również przez organy administracji skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 26 stycznia 2024 r. sygn. 0111-KDIB2-3.4015.245.2023.2.ASZ wydanej w analogicznym stanie faktycznym.

Podsumowując niniejsze, popiera Pan stanowisko, iż dana darowizna znajduje się zarówno poza przepisami ustawy o podatku od spadków i darowizn, jak poza przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznym, a zatem - nie podlega zgłoszeniu w polskim urzędzie skarbowym ani jako darowizna ani jako dochód.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):

W myśl art. 3 ust. 1 ustawy:

W świetle art. 3 ust. 1a ww. ustawy:

Przepisy art. 3 ust. 1, 1a, 2a i 2b stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska. (art. 4a ww. ustawy).

Natomiast podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest zasada powszechności opodatkowania, która wyrażona została w art. 9 ust. 1 tej ustawy. Zgodnie z jego treścią:

W myśl art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Za przychód należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego – zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika. Pod pojęciem przychodu należy rozumieć każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne przysporzenie majątku innej osobie, mające konkretny wymiar finansowy.

Stosownie natomiast do art. 11a ust. 1 ustawy:

Z wniosku wynika, że jest Pan obywatelem Białorusi, który mieszka w Polsce od 2022 r. Wojewoda wydał Panu pozwolenie na pobyt czasowy. Zamierza Pan pozostać w Polsce na stałe. Posiada Pan stałe miejsce zamieszkania w (...). Pracuje Pan w Polsce na podstawie umowy o pracę. Stąd opłaca Pan podatek dochodowy od całości uzyskiwanych dochodów w Rzeczypospolitej Polskiej. W okresie od listopada 2023 r. do marca 2024 r. otrzymał Pan od swojej matki darowiznę. Na moment otrzymania darowizny posiadał Pan ośrodek interesów życiowych w Polsce oraz objety była Pan nieograniczonym obowiązkiem podatkowym na terytorium Rzeczypospiliej. Pana matka jest obywatelką Białorusi i jej stałe miejsce pobytu mieści się na Białorusi. Darowizna została zrealizowana bez formy aktu notarialnego, w formie przelewu bankowego w walucie EURO, z konta bankowego matki na Białorusi na Pana konto bankowe prowadzone w Polsce. Darowizna została wykonana.

W wydanej na Pana wniosek interpretacji z 26 stycznia 2024 r. sygn. 0111-KDIB2-3.4015.245.2023.2.ASZ dotyczącej podatku od spadku i darowizn w zakresie opodatkowania darowizny środków pieniężnych otrzymanej od matki, Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdził, że w przedmiotowej sprawie nie znajdzie zastosowania art. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Przepis ten bowiem dotyczy rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Wskazał również, że na mocy art. 2 ww. ustawy, przedmiotem ustawy o podatku od spadków i darowizn objęte jest również nabycie własności rzeczy znajdujących się za granicą lub praw majątkowych wykonywanych za granicą. Jednakże, powołany przepis ma zastosowanie tylko wówczas, gdy w chwili zawarcia umowy darowizny nabywca był obywatelem polskim lub miał miejsce stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. W konsekwencji uznał, że w chwili otrzymania darowizny od matki nie był Pan obywatelem polskim, ani nie miał Pan miejsca stałego pobytu na terytorium Polski. Tym samym nabyta przez Pana darowizna od matki nie podlegała opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn na podstawie art. 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Uznać należy, że wyłączenie, o którym mowa w cytowanym powyżej art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, mogłoby znaleźć zastosowanie wyłącznie w sytuacji, gdy na moment otrzymania darowizny, posiadałby Pan obywatelstwo polskie lub posiadałby Pan na terytorium Polski miejsce stałego pobytu. Tylko bowiem w takiej sytuacji – co wprost wynika z wydanej na Pana wniosek interpretacji indywidualnej w zakresie podatku od spadków i darowizn - powstałby obowiązek podatkowy w podatku od spadków i darowizn z tego tytułu, a tym samym uzyskany przychód podlegałby przepisom o podatku od spadków i darowizn.

W sytuacji natomiast, gdy na moment otrzymania darowizny, nie posiadał Pan obywatelstwa polskiego i nadal przebywa Pan w Polsce w ramach prawa pobytu czasowego, do otrzymanych środków pieniężnych nie znajdzie zastosowania wyłączenie, o którym mowa w art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przychód ten nie podlegał bowiem przepisom o podatku od spadków i darowizn.

W konsekwencji, mając na uwadze zasadę powszechności opodatkowania, do opodatkowania otrzymanych od matki środków pieniężnych zastosowanie znajdą przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Ponadto z uwagi na okoliczność, że darowiznę środków pieniężnych otrzymał Pan z Białorusi, to do jej opodatkowania zastosowanie znajdą również postanowienia umowy zawartej między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Republiki Białoruś w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku z dnia 18 listopada 1992 r. (t. j. Dz. U. z 1993 r. nr 120 poz. 534).

Umowa ta nie wymienia wprost w żadnym z artykułów dochodów związanych z darowizną środków pieniężnych, zatem zastosowanie w sprawie znajduje art. 21 ust. 1 tej umowy.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 ww. umowy:

W konsekwencji, skoro posiada Pan w Polsce ośrodek interesów życiowych i objęty jest Pan w Polsce nieograniczonym obowiązkiem podatkowym, Pana dochód uzyskany w związku z darowizną środków pieniężnych otrzymanych z Białorusi podlega – stosownie do art. 21 ust. 1 ww. umowy – tylko w miejscu Pana zamieszkania, tj. w Polsce.

W Polsce przychód ten na podstawie art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych należy zaliczyć do przychodów z innych źródeł. Zgodnie bowiem z tym przepisem:

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności” wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 tej ustawy. W związku z tym, każde świadczenie mające realną korzyść finansową, o ile nie stanowi konkretnej kategorii przychodu zaliczanego do jednego ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8b ww. ustawy – jest dla świadczeniobiorcy przychodem z innych źródeł.

Zatem w przedstawionych we wniosku okolicznościach, gdy na moment otrzymania darowizny, nie posiadał Pan obywatelstwa polskiego, i nadal przebywa Pan w Polsce w ramach prawa pobytu czasowego, do otrzymanych środków pieniężnych nie znajdzie zastosowania wyłączenie, o którym mowa w art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Oznacza to, że środki pieniężne otrzymane od Pana matki z Białorusi, będą w Polsce podlegały opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych jako przychód z innych źródeł, o którym mowa w  art. 10 ust. 1 pkt 9 w związku z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Pana stanowisko jest zatem nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

W odniesieniu do powołanej przez Pana interpretacji indywidualnej, stwierdzić należy, że jest to rozstrzygnięcie wydane w konkretnej sprawie, osadzonej w określonym stanie faktycznym i tylko do niej się odnosi.

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Pana i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze zdarzeniem podanym w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pan do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).