Koszty uzyskania przychodów i obowiązki płatnika.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

W dniu 2 września 2024 r. wpłynął Pana wniosek z 23 sierpnia 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą wpisaną do centralnej ewidencji i informacji o działalności gospodarczej. Wnioskodawca prowadzi hurtownię materiałów budowlanych, czynność ta wymaga znacznego nakładu czasu i zaangażowania. Czas pracy nie pozwala Wnioskodawcy na bieżące czynności związane z załatwianiem spraw urzędowych, administracyjnych itp. ze względu na szerokie uprawnienia, które wymagają dużego zaufania, Wnioskodawca powierzył te obowiązki prokurentowi (narzeczonej Wnioskodawcy). Powołanie prokurenta poprzedzone zostało określeniem zasad współpracy „warunki świadczenia dla prokurenta” pomiędzy Wnioskodawcą o prokurentem.

Zgodnie z tym dokumentem Wnioskodawca zobowiązany będzie do świadczenia na rzecz prokurenta:

1.miesięcznej regularnej wpłaty w kwocie (…) zł na polisę ubezpieczeniową (…) (ubezpieczonym jest prokurent) zawartą przez Wnioskodawcę, płatną przelewem na rachunek podstawowy polisy,

2.nieregularnej wpłaty dodatkowej na polisę ubezpieczeniową (...) (ubezpieczonym jest prokurent), płatną przelewem na rachunek dodatkowy polisy.

Zgodnie z treścią przywołanego powyżej dokumentu wpłaty na polisę będą stanowiły zapłatę dla prokurenta z tytułu pełnionej funkcji w firmie Wnioskodawcy. Część ochronna składki stanowi dla prokurenta przychód z tytułu pełnionej funkcji, gdyż już od momentu zapłaty składki jest on objęty ochroną ubezpieczeniową. Natomiast kapitał gromadzony na polisie stanowi własność firmy Wnioskodawcy aż do momenty faktycznego otrzymania wpłaty przez prokurenta, do momentu wypłaty i faktycznego otrzymania, ubezpieczony ma jedynie ekspektatywę wypłaty. Zgoda na wykonywanie przez prokurenta powierzonej mu funkcji uzależniona jest od zapewnienia wynagrodzenia w formie opisanej powyższych świadczeń. Rachunek ubezpieczeniowy zawarty przeze mnie polisy składa się z dwóch subkont :

1.subkonto składek podstawowych, które Wnioskodawca opłaca regularnie przez oznaczony w umowie ubezpieczenia czas, oraz

2.konto dodatkowych składek funduszowych, na które Wnioskodawca wpłaca nieregularnie środki.

Zawarta przez Wnioskodawcę umowa ubezpieczeniowa nie stanowi grupowej umowy ubezpieczenia, jest indywidualną umową ubezpieczenia. Jest to polisa na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym oferowana przez: (…). Umowa ma charakter ochronno-inwestycyjny, co oznacza, że składka podstawowa dzieli się na część ochronną oraz na część funduszową, która jest inwestowana w ubezpieczeniowe fundusze kapitałowe. Celem ubezpieczenia na życie jest ochrona życia ubezpieczonego oraz inwestowanie środków pochodzących z wpłacanych składek. Umowa zawarta z w/w towarzystwem ubezpieczeniowym należy do umów dotyczących ryzyka grupy 1, 3 i 5 działu oraz grup 1 i 2 działu II wymienionych w załączniku do ustawy z 11.09.2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracji (tekst jedn. Dz.U. z 2019 r., poz. 381 z późn.zm.). Wnioskodawca jako ubezpieczający zobowiązany jest do opłacania składek ubezpieczeniowych tzw. regularnej (subkonto składek podstawowych), obejmujące składkę na ubezpieczenie podstawowe. Uprawnienia do otrzymania świadczenia (składka ochronna) nie będzie ubezpieczona, ale osoba uposażona. Umowa nie przewiduje wypłaty środków z tytułu dożycia wieku oznaczonego w umowie, ponieważ zgodnie z ogólnymi warunkami indywidualnego ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym, przedmiotem umowy jest życie ubezpieczonej w czasie trwania ubezpieczenia. Zakres ubezpieczenia obejmuje zaistnienie w okresie ubezpieczenia śmierci ubezpieczonej, część ochronna pobierana jest przez towarzystwo w formie opłaty za ryzyko. Za część funduszową – inwestycyjną składki nabywane są jednostki uczestnictwa ubezpieczeniowych funduszy kapitałowych, zapisane na indywidualnym rachunku podstawowym polisy. Do czasu dokonania cesji praw albo praw i obowiązków z umowy ubezpieczenia przez Wnioskodawcę na ubezpieczonego prawa do jednostek uczestnictwa w ubezpieczeniowych funduszach kapitałowych przysługują Wnioskodawcy. W drodze umowy cesji Wnioskodawca będzie mógł przenieść na ubezpieczonego prawa do środków zgromadzonych na polisie, ale również może przenieść obowiązki opłacania składek regularnych w wysokości zdeklarowanej we wnioski o zawarcie umowy ubezpieczenia. Zgodnie z ogólnymi warunkami ubezpieczenia o wypłatę częściową lub całościową środków z polisy do ubezpieczyciela może tylko wystąpić Wnioskodawca. Wszelkie prawa do polisy poza ubezpieczeniem na życie posiada Wnioskodawca. Część kapitałowa polisy do czasu wypłaty jej na rzecz prokurenta stanowi jedynie ekspektatywę wypłaty, do tego momentu prokurent nie ma z tego tytułu żadnych korzyści, zarówno materialnej, jak i niematerialnej (art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fiz.).

Wnioskodawca informuje również, iż:

-nie jest na razie żonaty, nie planuje na razie zmiany w tej kwestii,

-jego działalność jest ewidencjonowana na podstawie kpir – podatek liniowy,

-prokurent jest powołany zgodnie z art. 109(1) k.c., jest wpisany do CEIDG w dniu 18.04.2024 r.,

-posiada pisemnie ustalone zasady współpracy „warunki świadczenia dla prokurenta”,

-jest zawarta umowa – polisa ubezpieczeniowa prokurenta jako zapłata za pełnienie tej funkcji,

-cesja przeniesienia praw lub praw i obowiązków planowana jest nie wcześniej niż po 10 latach trwania polisy. Możliwy jest również częściowy wykup, który wiąże się z poniesieniem opłat transakcyjnych, jeśli będzie wykonany przed upływem 10 lat, chyba że dotyczy konta dodatkowego, jeżeli natomiast dojdzie do świadczenia ubezpieczeniowego to osobą uprawnioną będzie ubezpieczony lub w przypadku jego śmierci osoba uposażona, np. ktoś z rodziny. Uprawnionym do otrzymania świadczenia nie będzie Wnioskodawca tylko ubezpieczony lub osoba uprawniona w ramach wykonywania powierzonej funkcji prokurent otrzymuje wynagrodzenie wyłącznie w formie opisanych we wniosku świadczeń,

-umowa ubezpieczenia w okresie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym ją zawarto albo odnowiono: – wyklucza wypłatę kwoty stanowiącej wartość odstąpienia od umowy – zawarta umowa i postanowienia ogólnych warunków stanowi integralną część umowy ubezpieczenia nie regulują kwestii dotyczącej możliwości zaciągania zobowiązań pod zastaw praw wynikających z umowy. Nie jest konieczne ograniczanie tego w samej polisie ani OWU. W związku z tym przesłanka ograniczania możliwości zaciągania zobowiązań pod zastaw praw wynikających z umowy jest spełniona – wyklucza wypłatę z tytułu dożycia wieku oznaczonego w umowie. Zgodnie z OWU jest to rodzaj umowy ubezpieczenia na życie, a nie umowa na dożycie. W związku z tym przesłanka ograniczenia wypłaty z tytułu dożycia wieku oznaczonego na umowie jest spełniona, gdyż wypłata z tytułu dożycia nie jest przedmiotem umowy.

Jest już wydana indywidualna interpretacja (pismo z dnia 11.12.2020 r. Dyrektor KIS 0114-KDWP.4011.83.2020.3.ŁZ) dotycząca innego podmiotu gospodarczego, jednakże przedstawiająca identyczną sytuację jak w przypadku działalności gospodarczej Wnioskodawcy.

Pytania

1.Czy Wnioskodawca może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów prowadzonej działalności gospodarczej ponoszone miesięczne wydatki (składki) na opisaną powyżej polisę, w której Wnioskodawca jest osobą ubezpieczającą, a ubezpieczonym jest prokurent (narzeczona Wnioskodawcy)?

2.Czy w momencie zapłaty przez Wnioskodawcę składki na polisę prokurenta jest on z tytułu pełnionej funkcji płatnika zobowiązany do przesłania informacji o przychodach z innych źródeł prokurenta?

Pana stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy – w odniesieniu do pytania nr 1 – zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych kosztami uzyskania przychodu są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródeł przychodu, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

Z powyższego przepisu wynika, że kosztami uzyskania przychodu są wszystkie koszty, a więc bezpośrednio i pośrednio związane z uzyskaniem przychodu z wyjątkiem art. 23 powołanej ustawy. Jednakże aby dany wydatek mógł zostać zaliczony do kosztów uzyskania przychodu, podatnik musi wykazać jego związek z prowadzoną działalnością oraz to że poniesienie tego wydatku miało lub mogło mieć wpływ na wielkość osiągniętego przychodu, ewentualnie na zabezpieczenie lub zachowanie źródła tego przychodu. W sprawie Wnioskodawcy jest oczywiste, że występuje związek przyczynowo skutkowy pomiędzy poniesionymi kosztami a osiągniętymi przychodami. Możliwości Wnioskodawcy zarobkowe są w znacznym stopniu ograniczone, gdyby nie wsparcie ze strony prokurenta. Świadczenie będące wynagrodzeniem, jakie otrzymuje prokurent z tytułu pełnionej funkcji, jest dowolnie kształtowane przez strony powstałego stosunku zobowiązaniowego. Jeżeli wolą Wnioskodawcy i prokurenta jest, aby w ramach wynagrodzenia została zawarta umowa ubezpieczeniowa i były przez Wnioskodawcę opłacone składki, to w dalszym ciągu jest zachowany związek wynagrodzenia z wykonywaną funkcją. Ponoszony przez Wnioskodawcę koszt jest w pełni racjonalny, gospodarczo uzasadniony i przyczynia się do osiągnięcia przychodu. Uwzględniając, że wykonywanie funkcji bardzo istotnej do działania firmy prokurent uzależnił od opisanego powyżej świadczenia, to opłacana przez Wnioskodawcę składka w całości stanowi koszt uzyskania przychodu.

Zdaniem Wnioskodawcy – w odniesieniu do pytania nr 2 – przychodu uzyskanego z tytułu pełnienia prokury nie można zaliczyć do przychodów z działalności wykonywanej osobiście.

W myśl art. 20 ust. 1 za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności kwoty wypłacane po śmierci członka OFE wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny. Kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonanie na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, tj. alimenty, stypendia itp., świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Katalog przychodów z innych źródeł jest katalogiem otwartym, o czym przesądza użycie przez ustawodawcę sformułowania „w szczególności” wyliczenie zawarte w art. 20 ust. 1 ww. ustawy, jest zatem jedynie wyliczeniem przykładowym. Tym samym zakres art. 20 ust. 1 ww. ustawy obejmuje także kwotę wypłaconego wynagrodzenia za pełnienie funkcji prokurenta.

Zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 26.07.1991 o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodami z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne, oraz wartości otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Zapłata przez Wnioskodawcę składki na polisę w części ochronnej, w której ubezpieczonym jest prokurent, stanowi dla niego przychód z nieodpłatnych świadczeń, który powstaje w momencie dokonania wpłaty na konto ubezpieczyciela, ponieważ opłacanie składki zapewnia prokurentowi ochronę ubezpieczeniową – powoduje, że prokurent jako ubezpieczony nabywa prawo do objęcia ochroną przez towarzystwo ubezpieczeniowe i prawo to jest niezbywalne.

Jednocześnie nie stanowi w momencie zapłaty dla prokurenta przychodu.

Opłacana przez Wnioskodawcę składka w części funduszowej, wynika to z tego, że prokurent nie ma możliwości dysponowania środkami z tej części polisy, wszystkie uprawnienia należą do Wnioskodawcy. U prokurenta w zakresie tej części polisy przychód powstaje dopiero w momencie wypłaty części lub całości zgromadzonych w ten sposób środków pieniężnych, tym samym tylko w przypadku składki na polisę w części ochronnej Wnioskodawca jest zobowiązany do przesłania informacji o przychodach z innych źródeł, wskazując przychód prokurenta w wysokości wyłącznie składki ochronnej.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku, jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):

W myśl art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Katalog źródeł przychodów został określony w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Za przychody z tej działalności uważa się ściśle określone kategorie przychodów wymienione w art. 13 ustawy o podatku dochodowego od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 13 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Źródłem przychodów jest również wymieniony w art. 10 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stosunek pracy, przy czym zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Jednym ze źródeł przychodów są tzw. „inne źródła”, określone w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, do których zalicza się te wszystkie przychody, które nie mogą być zakwalifikowane do ściśle określonej kategorii wymienionej w pkt 1-8 tego przepisu.

Zgodnie bowiem z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Zwrot „w szczególności” użyty w tej regulacji oznacza, że ustawodawca jedynie przykładowo wskazał, jakie przychody należy zaliczyć do przychodów z innych źródeł. Katalog ten nie jest więc zamknięty. Oznacza to, że do „innych źródeł” należy zakwalifikować wszelkie przychody, których nie można zaliczyć do któregokolwiek z pozostałych źródeł przychodów wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Instytucja prokury uregulowana została w przepisach (art. 109¹ i następne) ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. 2024 r. poz. 1061) i należy do pełnomocnictw szczególnego rodzaju. Najogólniej rzecz biorąc, jest to pełnomocnictwo udzielane przez przedsiębiorcę podlegające wpisowi do rejestru przedsiębiorców w zakresie czynności związanych z prowadzeniem przedsiębiorstwa. Innymi słowy, zgodnie z art. 96 Kodeksu cywilnego:

Udzielenie prokury jest przy tym uznawane za jednostronną czynność prawną. Do udzielenia prokury wystarczające jest zatem złożenie oświadczenia woli przez podmiot do tego uprawniony. Powołanie do pełnienia określonych funkcji jest więc stosunkiem prawnym jednostronnym.

Z informacji przedstawionych we wniosku wynika, że prowadzi Pan działalność gospodarczą opodatkowaną podatkiem liniowym. W działalności prowadzi Pan podatkową księgę przychodów i rozchodów. Prowadzi Pan hurtownię materiałów budowlanych, która wymaga znacznego nakładu czasu i zaangażowania. Pana czas pracy nie pozwala na bieżące czynności związane z załatwieniem spraw urzędowych i administracyjnych. Stąd w odniesieniu do szerokich uprawnień, które wymagają dużego zaufania, powierzył Pan te obowiązki prokurentowi – Pana narzeczonej. Prokurent jest powołany zgodnie z art. 109¹ Kodeksu cywilnego. Pisemnie zostały ustalone zasady współpracy – „warunki świadczenia dla prokurenta”.

Zgodnie z tym dokumentem jest Pan zobowiązany do świadczenia na rzecz prokurenta:

1)miesięcznej regularnej wpłaty w kwocie (…) zł na polisę ubezpieczeniową (ubezpieczonym jest prokurent) zawartą przez Pana, płatną przelewem na rachunek podstawowy polisy,

2)nieregularnej wpłaty dodatkowej na polisę ubezpieczeniową (ubezpieczonym jest prokurent), płatną przelewem na rachunek dodatkowy polisy.

Zgodnie z ww. dokumentem wpłaty na polisę będą stanowiły zapłatę dla prokurenta z tytułu pełnionej funkcji w Pana firmie.

Umowa ma charakter ochronno-inwestycyjny, co oznacza, że składka podstawowa dzieli się na część ochronną oraz na część funduszową, która jest inwestowana w ubezpieczeniowe fundusze kapitałowe. Celem ubezpieczenia na życie jest ochrona życia ubezpieczonego oraz inwestowanie środków pochodzących z wpłacanych składek. Umowa zawarta przez Pana należy do umów dotyczących ryzyka grupy 1, 3 i 5 działu oraz grup 1 i 2 działu II wymienionych w załączniku do ustawy z 11.09.2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej. Pan, jako ubezpieczający, jest zobowiązany do opłacania składek ubezpieczeniowych tzw. regularnej (subkonto składek podstawowych), obejmującej składkę na ubezpieczenie podstawowe. Uprawnionym do otrzymania świadczenia (składka ochronna) nie będzie ubezpieczony, ale osoba uposażona. Umowa nie przewiduje wypłaty środków z tytułu dożycia wieku oznaczonego w umowie, ponieważ zgodnie z ogólnymi warunkami indywidualnego ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym przedmiotem umowy jest życie ubezpieczonego w czasie trwania ubezpieczenia. Zakres ubezpieczenia obejmuje zaistnienie w okresie ubezpieczenia śmierci ubezpieczonego. Część ochronna pobierana jest przez towarzystwo w formie opłaty za ryzyko. Za część funduszową – inwestycyjną składki nabywane są jednostki uczestnictwa ubezpieczeniowych funduszy kapitałowych, zapisane na indywidualnym rachunku podstawowym polisy. Do czasu dokonania cesji praw albo praw i obowiązków z umowy ubezpieczenia przez Pana na ubezpieczonego prawa do jednostek uczestnictwa w ubezpieczeniowych funduszach kapitałowych przysługują Panu. W drodze umowy cesji będzie Pan mógł przenieść na ubezpieczonego prawa do środków zgromadzonych na polisie, ale również może przenieść obowiązki opłacania składek regularnych w wysokości zdeklarowanej we wniosku o zawarcie umowy ubezpieczenia. Zgodnie z ogólnymi warunkami ubezpieczenia o wypłatę częściową lub całościową środków z polisy do ubezpieczyciela może tylko wystąpić Pan. Wszelkie prawa do polisy poza ubezpieczeniem na życie posiada Pan. Cesja przeniesienia praw lub praw i obowiązków planowana jest nie wcześniej niż po 10 latach trwania polisy. Możliwy jest również częściowy wykup, który wiąże się z poniesieniem opłat transakcyjnych, jeśli będzie wykonany przed upływem 10 lat, chyba że dotyczy konta dodatkowego, jeżeli natomiast dojdzie do świadczenia ubezpieczeniowego to osobą uprawnioną będzie ubezpieczony lub w przypadku jego śmierci osoba uposażona, np. ktoś z rodziny. Uprawnionym do otrzymania świadczenia nie będzie Pan tylko ubezpieczony lub osoba uprawniona w ramach wykonywania powierzonej funkcji. Prokurent otrzymuje wynagrodzenie wyłącznie w formie opisanych we wniosku świadczeń. Umowa ubezpieczenia w okresie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym ją zwarto albo odnowiono: – wyklucza wypłatę kwoty stanowiącej wartość odstąpienia od umowy – zawarta umowa i postanowienia ogólnych warunków stanowią integralną część. Umowy ubezpieczenia nie regulują kwestii dotyczącej możliwości zaciągania zobowiązań pod zastaw praw wynikających z umowy. Nie jest konieczne ograniczanie tego w samej polisie ani OWU. W związku z tym przesłanka ograniczania możliwości zaciągania zobowiązań pod zastaw praw wynikających z umowy jest spełniona – wyklucza wypłatę z tytułu dożycia wieku oznaczonego w umowie. Zgodnie z OWU jest to rodzaj umowy ubezpieczenia na życie, a nie umowa na dożycie. W związku z tym przesłanka ograniczenia wypłaty z tytułu dożycia wieku oznaczonego na umowie jest spełniona, gdyż wypłata z tytułu dożycia nie jest przedmiotem umowy.

Przychody z tytułu wykonywania prokury należy zakwalifikować do podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym przychodów z innych źródeł – na podstawie art. 20 ust. 1 w związku z art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Na podstawie powyższego opłacona przez Pana składka w części ochronnej stanowi przychód dla ubezpieczonego prokurenta. Przychód powstaje w momencie zapłacenia składki przez Pana (Ubezpieczającego), gdyż wskazany w umowie prokurent prawa wynikające z polisy nabywa z chwilą zawarcia przez niego umowy ubezpieczenia.

Przychód powstaje również w sytuacji, gdy zgodnie z umową ubezpieczenia opłacającym składkę jest ubezpieczający, natomiast uprawnionym z polisy w części inwestycyjnej może być np. prokurent. Przy czym jedynie w przypadku, gdy z umowy ubezpieczenia jednoznacznie wynika, że beneficjentem wypłaconych z polisy świadczeń jest prokurent, przychód powstaje w momencie wpłaty środków (składki) przez Pana (Ubezpieczającego). Natomiast, gdy do czasu wystąpienia o wypłatę przez Ubezpieczającego (Pana) nie wiadomo, na czyją rzecz ostatecznie nastąpi wypłata (na rzecz Ubezpieczającego, Ubezpieczonego, czy też innej osoby trzeciej wskazanej przez Ubezpieczającego), momentem otrzymania przez prokurenta przychodów jest moment przyznania prawa do świadczenia z polisy, z tym że nie w wysokości wartości tego prawa, lecz w wysokości opłaconych przez pracodawcę składek na tę polisę (w przypadku częściowego wykupu polisy – powinno to stanowić odpowiednią proporcję takich wpłat do uzyskanych z tej polisy praw do świadczeń).

Zatem, zgodnie z Pana stanowiskiem, nie stanowi w momencie zapłaty dla prokurenta przychodu opłacona przez Pana składka w części funduszowej. Wynika to z tego, że prokurent nie ma możliwości dysponowania środkami z tej części polisy, wszelkie uprawnienia należą do Pana, występującego w roli Ubezpieczającego. U prokurenta w zakresie tej części polisy przychód powstanie dopiero w momencie wypłaty części lub całości zgromadzanych w ten sposób środków pieniężnych. Tym samym tylko w przypadku składki na polisę w części ochronnej jest Pan zobowiązany do przesyłania informacji o przychodach z innych źródeł, wskazując przychód prokurenta w wysokości wyłącznie składki ochronnej.

Podsumowanie: informację o przychodach z innych źródeł oraz o dochodach i pobranych zaliczkach na podatek dochodowy (PIT-11) powinien Pan sporządzić i przekazać prokurentowi, jak i właściwemu urzędowi skarbowemu tylko w przypadku składki na polisę w części ochronnej.

Odnosząc się natomiast do możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów prowadzonej działalności gospodarczej, o których mowa w art. 22 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ponoszone miesięcznie wydatki na polisę, w której ubezpieczającym jest Pan, a Ubezpieczonym prokurent, wskazuję, co następuje.

Zgodnie z przepisem art. 22 ust. 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Z powyższego przepisu wynika, że kosztami uzyskania przychodów są wszelkie koszty, a więc bezpośrednio i pośrednio związane z uzyskiwaniem przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 ww. ustawy. Jednak, aby dany wydatek mógł zostać zaliczony do kosztów uzyskania przychodów, podatnik musi wykazać jego związek z prowadzoną działalnością oraz to, że poniesienie tego wydatku miało lub mogło mieć wpływ na wielkość osiągniętych przychodów, ewentualnie na zachowanie lub zabezpieczenie źródła tych przychodów.

Na podstawie o kryterium stopnia tego powiązania wyróżnia się koszty podatkowe bezpośrednio związane z przychodami, których poniesienie przekłada się wprost na uzyskanie konkretnych przychodów (możliwe jest ustalenie, w jakim okresie i w jakiej wysokości powstał związany z nimi przychód) oraz inne niż bezpośrednio z nimi związane, których nie można wprost przypisać do określonych przychodów, ale są racjonalnie uzasadnione jako zmierzające do ich osiągnięcia (tzw. koszty pośrednie).

Umowa ubezpieczenia została zdefiniowana w przepisach ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2023 r. poz. 1610).

Zgodnie z art. 805 § 1 tej ustawy – Kodeks cywilny:

W myśl art. 805 § 2 pkt 2 Kodeksu cywilnego:

Przepis art. 829 § 1 pkt 1 Kodeksu cywilnego stanowi, że:

Stosownie do art. 23 ust. 1 pkt 57 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Zatem z powyższej regulacji wynika, że w przypadku zawarcia przez pracodawcę umowy ubezpieczenia na rzecz pracownika, kosztami podatkowymi dla tego pracodawcy mogą być jedynie składki, które opłaca on z tytułu umów ubezpieczenia dotyczących ryzyka z grupy 1, 3 i 5 działu I oraz z grupy 1 i 2 działu II (według klasyfikacji wymienionej w ww. załączniku do ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej), przy równoczesnym spełnieniu innych warunków wskazanych w ww. przepisie.

Natomiast z powyższego załącznika do ustawy z dnia 11 września 2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej (Dz. U. z 2024 r. poz. 838) wynika, że do wskazanych w ww. art. 23 ust. 1 pkt 57 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych umów ubezpieczenia możliwych do rozliczania w ramach kosztów podatkowych pracodawcy – należy m.in. wymieniona w dziale I w grupie 3 umowa ubezpieczenia na życie, jeżeli jest związana z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym.

Zatem składki opłacone przez pracodawcę z tytułu zawartej na rzecz pracownika umowy ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym mogą stanowić koszty podatkowe pod warunkiem wypełnienia pozostałych przesłanek wyłączających z ww. art. 23 ust. 1 pkt 57 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a dotyczących zawartej umowy ubezpieczenia, tj. uprawnionym do otrzymania świadczenia nie może być pracodawca i umowa ubezpieczenia w okresie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym ją zawarto lub odnowiono, wyklucza wypłatę kwoty stanowiącej wartość odstąpienia od umowy, możliwość zaciągania zobowiązań pod zastaw praw wynikających z umowy oraz wypłatę z tytułu dożycia wieku oznaczonego w umowie.

Jednocześnie w celu zaliczenia ww. wydatków do kosztów podatkowych pracodawca musi wykazać i udokumentować związek przyczynowo-skutkowy między poniesionym wydatkiem (opłaconą składką ubezpieczeniową) a uzyskiwanymi przychodami lub z zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła przychodów.

Udzielenie prokury i przyznanie wynagrodzenia z tego tytułu będzie czynnością jednostronną. W przypadku tym nie dochodzi do zawarcia dwustronnie obowiązującej umowy między Panem a prokurentem. Z tytułu prokury prokurent będzie otrzymywać miesięczne wynagrodzenie. Przychodu z tytułu wykonywania prokury nie można zaliczyć do przychodu ze stosunku pracy, ponieważ prokura nie jest wykonywana na podstawie umowy o pracę. Tytułem do wypłaty należności nie jest również umowa zlecenia, zgodnie z którą przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie.

Tym samym, jak już wyżej wskazałem, przychód prokurenta należy zakwalifikować do podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym przychodów z innych źródeł – na podstawie art. 20 ust. 1 w związku z art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Na podstawie cyt. wyżej przepisów stwierdzam, że wydatek w postaci składek opłaconych przez Pana z tytułu umowy ubezpieczenia z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym zawartej na rzecz prokurenta (Pana narzeczonej) stanowiących wynagrodzenie z tytułu pełnienia przez nią funkcji prokurenta będzie miało związek z uzyskiwaniem przez Pana przychodów z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej. Wydatek taki nie jest także wymieniony w art. 23 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Będzie zatem mógł stanowić koszty uzyskania przychodów prowadzonej przez Pana działalności gospodarczej, pod warunkiem właściwego udokumentowania.

Podsumowanie: może Pan zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów prowadzonej przez Pana działalności gospodarczej miesięczne wydatki (składki) opłacone przez Pana z tytułu umowy ubezpieczenia z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym zawartej na rzecz prokurenta (Pana narzeczonej) stanowiących wynagrodzenie z tytułu pełnienia przez nią funkcji prokurenta.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił, i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

W odniesieniu do powołanej przez Pana interpretacji stwierdzam, że zapadła ona w indywidualnej sprawie i nie jest wiążąca dla organu wydającego tę interpretację.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·      Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pan do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·       w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).