Preferencyjne rozliczenie jako osoba samotnie wychowująca dzieci.

Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanych zdarzeń przyszłych w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

11 września 2024 r. wpłynął Pani wniosek z 9 września 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości rozliczenia się jako osoba samotnie wychowująca dzieci. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 14 października 2024 r. (wpływ 16 października 2024 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzeń przyszłych

Wnioskodawczyni, zamieszkała w A jest osobą rozwiedzioną zgodnie z wyrokiem Sądu Okręgowego z (…) września 2017 r.

Jest Pani osobą samotną, mamą dwójki dzieci: 20 letniego syna oraz 18 letniej córki. Po rozwodzie sąd powierzył Pani wykonywanie władzy rodzicielskiej pozostawiając ojcu dzieci, prawo współdecydowania o najważniejszych sprawach dzieci z zaznaczeniem nieograniczonych kontaktów ojca z dziećmi. Oboje Państwo posiadacie pełną władzę rodzicielską.

22 sierpnia 2019 r. wystąpiła już Pani z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości rozliczenia się w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko, a Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w piśmie z 5 września 2019 r. stwierdził, że Pani stanowisko dotyczące możliwości rozliczenia się w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko – jest prawidłowe. Uzyskała Pani też informację, że interpretacja ma zastosowanie tak długo, dopóki nie zmieni się stan faktyczny i stan prawny.

W związku z wejściem w życie przepisów Polskiego Ładu 1.0. z 1 stycznia 2022 r. i później zmian w Polskim Ładzie od 1 lipca 2022 r. w zakresie dotyczącym możliwości rozliczenia się w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko, nie mogąc znaleźć w przepisach jednoznacznej odpowiedzi, martwiąc się, że nowy stan prawny nie daje Pani już takiej możliwości, a dalsze korzystanie z tej preferencji podatkowej mogłoby być uznane przez Urząd Skarbowy za nadużycie z Pani strony, za lata 2022 i 2023 nie odważyła się Pani skorzystać z możliwości rozliczenia w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko. Dlatego po raz drugi występuje Pani z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej w tym zakresie.

Dzieci obecnie są pełnoletnie. Córka w tym roku zdała maturę i dostała się na dzienne studia na Uniwersytecie X. Syn studiuje zaocznie na Uniwersytecie Y i pracuje na umowę zlecenie. Dzieci mają kontakt z ojcem. Syn mieszka z dziewczyną osobno. Córka mieszka część czasu z Panią, część z ojcem (porównywalnie). Wcześniej mieszkała z Panią, ponieważ ojciec podjął pracę w B i tam mieszkał. W 2021 r. urodziło mu się dziecko z kolejnego związku i wrócił do C (miejscowość niedaleko A). Ponieważ ojciec Pani córki posiada również pełne prawa rodzicielskie, nigdy po jego powrocie nie ograniczała Pani kontaktu córki z ojcem i przyrodnią siostrą. Pomimo, że córka mieszka (od października wyjeżdża na studia do D) część czasu z ojcem, to zawsze obowiązek związany z jej edukacją, uczestniczeniem w wywiadówkach, organizacją korepetycji, rozwijaniem zainteresowań, leczeniem, spoczywał na Pani.

To Pani dba o to, aby dzieci regularnie badały się profilaktycznie, to Pani do ukończenia pełnoletności odbywała z nimi wszystkie wizyty lekarskie, ustalała zakres potrzebnych dodatkowych lekcji przed maturą i wyszukiwała korepetytorów. To Pani zorganizowała przyjęcia z okazji osiemnastych urodzin dzieci (ojciec i rodzina ojca byli gośćmi), Pani pomagała znaleźć córce stancję we D, a teraz razem z córką organizuje jej pobyt i wszystkie potrzebne rzeczy przed wyjazdem.

Taka sama sytuacja miała miejsce z synem, który po maturze dostał się na studia w E (nie poradził sobie i wrócił). To Pani razem z nim szukała stancji i przemierzyła X km, aby znaleźć dla niego miejsce, w którym mógłby mieszkać (w E znalezienie miejsca w pokoju graniczy z cudem i nie ma akademików).

Troszczy się Pani o byt dzieci, ich codzienność i przyszłość i podejmuje Pani trud wykonania wszystkich obowiązków zapewniający dzieciom prawidłowy rozwój. Stale troszczy się Pani o ich byt materialny i rozwój emocjonalny. Dzieci mają stały kontakt z ojcem, ale trud związany z dbałością o ich potrzeby, bieżącą organizacją spraw spoczywa na Pani. Ojciec oddaje Pani połowę kosztów, które ponosi Pani na świadczenia zdrowotne, sportowe, edukację dzieci. Wykłada Pani pieniądze i wysyła mu rozliczenie na koniec każdego miesiąca.

Jest Pani osobą samotną, podlega nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Mieszka Pani w Polsce oraz osiąga tylko przychody opodatkowane w ramach skali podatkowej. Nie stosuje Pani i nie będzie Pani stosować przepisów art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych lub ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń. Nie podlega Pani i nie będzie podlegać opodatkowaniu na zasadach wynikających z ustawy o podatku tonażowym lub ustawy o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Córka w 2022 r. nie pracowała, w 2023 r. nie osiągnęła przychodów równych, ani wyższych 19 061,28 zł, a w 2024 r. nie osiągnie przychodów równych, ani wyższych 21 371,52 zł. W 2023 r. i 2024 r. pracowała wyłącznie świadcząc umowę zlecenie.

Syn w 2022 r. nie osiągnął przychodów równych, ani wyższych niż 16 061,28 zł, w 2023 r. nie osiągnął przychodów równych, ani wyższych 19 061,28 zł, a w 2024 r. może osiągnąć przychody równe lub wyższe 21 371,52 zł. W 2022 r., 2023 r. i 2024 r. pracował wyłącznie świadcząc umowę zlecenie.

W uzupełnieniu wniosku z 14 października 2024 r. udzieliła Pani następujących odpowiedzi na zadane w wezwaniu pytania:

1.  Kiedy (dd-mm-rrrr) uprawomocniło się orzeczenie sądu o Pani rozwodzie?

Odpowiedź: Orzeczenie Sądu Okręgowego o Pani rozwodzie stało się prawomocne (…) września 2017 r.

2.  Czy w okresie którego dotyczy wniosek (lata: 2022, 2023, 2024 i lata następne), Pani stan cywilny uległ/ulegnie zmianie? Jeśli tak, to należy wskazać, czy wstąpiła Pani w związek małżeński i kiedy miało to miejsce?

Odpowiedź: Od rozwodu we wrześniu 2017 r. Pani stan cywilny nie uległ zmianie. Nigdy więcej nie wstąpiła Pani w związek małżeński.

3.  Czy w okresie którego dotyczy wniosek (lata: 2022, 2023, 2024 i lata następne), Pani dzieci uczyły się/uczą się/będą uczyły się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym lub w przepisach regulujących system oświaty lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie?

Odpowiedź: Tak. Oboje dzieci uczyły się i nadal się uczą w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym lub w przepisach regulujących system oświaty lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie.

Syn

(…).

Córka

(…).

4.  Czy w okresie którego dotyczy wniosek (lata: 2022, 2023, 2024 i lata następne), Pani dzieciotrzymywały/otrzymują/będą otrzymywały, zgodnie z odrębnymi przepisami, zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną? Jeśli tak, to w jakim dokładnie okresie oraz konkretnie, które z ww. świadczeń i na podstawie jakich przepisów?

Odpowiedź: Nie. Ani syn, ani córka nie otrzymywały/nie otrzymują/i nie będą otrzymywały zasiłku (dodatku) pielęgnacyjnego, ani renty socjalnej.

5.  Czy w czasie, w którym dzieci nie przebywały/nie przebywająz Panią (w okresie którego dotyczy wniosek – lata: 2022, 2023, 2024 i lata następne), ojciec dzieci zajmował/zajmuje się ich wychowaniem i wykonywał/wykonuje władzę rodzicielską w stosunku do dzieci, tj. dbał/dba o prawidłowy rozwój dzieci kształtując ich właściwe zachowania, rozwijał/rozwija ich zainteresowania, ponosił/ponosi wydatki związane z wypoczynkiem, ponosił/ponosi koszty ich utrzymania, zabezpieczał/zabezpiecza potrzeby bytowe, zdrowotne i edukacyjne, troszczył/troszczy się o ich rozwój fizyczny i duchowy, pomagał/pomaga w edukacji szkolnej, wykazywał/wykazuje zainteresowanie ich wychowaniem, troszczył się/troszczy się o fizyczny i duchowy rozwój dzieci, brał/bierze czynny udział w sprawach dotyczących dzieci związanych z ich kształceniem, dodatkowymi zajęciami, leczeniem itp.? Prosiłem wyjaśnić odrębnie dla każdego Pani dziecka.

Odpowiedź:

Córka

W czasie, w którym córka nie przebywała/nie przebywa z Panią (w okresie którego dotyczy wniosek – lata: 2022, 2023, 2024 i lata następne), a przebywała z ojcem – ojciec zajmował się córką i w rozumieniu prawa wykonywał władzę rodzicielską, to jednak obowiązek związany z jej edukacją, uczestniczeniem w wywiadówkach, organizacją korepetycji, rozwojem edukacyjnym, leczeniem, spoczywał na Pani. To Pani dbała i dba o to aby córka regularnie badała się profilaktycznie, to Pani do ukończenia pełnoletności odbywała z nią wszystkie wizyty lekarskie, zarówno te wynikające z bieżących potrzeb zdrowotnych, jak i tych długofalowych specjalistycznych (córka ma problemy z (…)). Nawet jeśli córka przebywała akurat u ojca, ale coś jej dolegało to i tak dzwoniła do Pani, aby Pani pojechała z nią do lekarza. W czasie którego dotyczy wniosek ustalała Pani z córką zakres potrzebnych dodatkowych lekcji przed maturą i wyszukiwała Pani korepetytorów. Po tym jak dostała się na Uniwersytet X w D pomagała Pani znaleźć córce stancję w D, razem z córką organizowała Pani wszystkie potrzebne rzeczy przed wyjazdem na studia, pojechała tam Pani razem z nią i pomogła jej się urządzić. Tak więc, trudno Pani o wniosek, że ojciec brał/bierze czynny udział w sprawach dotyczących córki związanych z jej kształceniem, dodatkowymi zajęciami, leczeniem.

Ojciec ponosił i ponosi koszty utrzymania córki. Ojciec oddawał i oddaje Pani połowę kosztów, które ponosi Pani na świadczenia zdrowotne, sportowe oraz edukację córki. Wygląda to w ten sposób, że Pani orientuje się w bieżących potrzebach córki, wszystko organizuje, wykłada Pani pieniądze i wysyła mu rozliczenie na koniec każdego miesiąca.

Jeżeli chodzi o wydatki związane z wypoczynkiem córki to o ile były to wyjazdy organizowane przez szkołę, ojciec pokrywał połowę kosztów. Jeśli chodzi o wypoczynek wakacyjny, feriowy to każde z rodziców realizowało go i realizuje we własnym zakresie.

Nie może Pani powiedzieć, że ojciec dziecka nie interesuje się i nie dba o jej prawidłowy rozwój, gdyż ponosił i ponosi koszty jej utrzymania, potrzeb edukacyjnych, zdrowotnych i tych związanych z rozwojem fizycznym. W Pani ocenie jednak w postawie ojca trudno doszukać się czynnego udziału i inicjatywy. W czasie kiedy córka przebywała z ojcem ponosił/ponosi koszty jej utrzymania, zabezpieczał/zabezpiecza potrzeby bytowe. Nie może Pani też powiedzieć, że ojciec nie wykazywał/wykazuje zainteresowania wychowaniem córki. Ma w końcu z nią kontakt, córka do wyjazdu na studia spędzała z nim czas, więc na swój sposób brał udział w sprawach dotyczących córki, jej wychowaniu. Córka, w czasie którego dotyczy wniosek, miała stały kontakt z ojcem, ale troska związana z dbałością o jej potrzeby, bieżącą organizacją spraw spoczywała i spoczywa na Pani.

Syn

W czasie, w którym syn nie przebywał/nie przebywa z Panią (w okresie którego dotyczy wniosek – lata: 2022, 2023, 2024 i lata następne), a przebywał z ojcem – ojciec zajmował się synem i w rozumieniu prawa wykonywał władzę rodzicielską, to jednak obowiązek związany z jego edukacją, uczestniczeniem w wywiadówkach, organizacją korepetycji, rozwojem edukacyjnym, leczeniem, spoczywał na Pani. To Pani dbała i dba o to aby syn regularnie badał się profilaktycznie, to Pani do ukończenia pełnoletności odbywała z nim wszystkie wizyty lekarskie. W 2022 r. to Pani ustalała z synem zakres potrzebnych dodatkowych lekcji przed maturą i wyszukiwała korepetytorów. Po tym jak dostał się na Uniwersytet w E, to Pani razem z nim szukała stancji i przemierzyła X km, aby znaleźć dla niego miejsce, w którym mógłby mieszkać (w E znalezienie miejsca w pokoju graniczy z cudem i nie ma akademików). Razem z synem organizowała Pani wszystkie potrzebne rzeczy przed wyjazdem na studia, pojechała Pani tam razem z nim i pomogła mu się urządzić. Tak więc trudno Pani o wniosek, że ojciec brał/bierze czynny udział w sprawach dotyczących syna związanych z jego kształceniem, dodatkowymi zajęciami, leczeniem.

Syn w marcu 2023 r. po powrocie z E i rozpoczęciu studiów w F zamieszkał razem ze swoją dziewczyną. Ma dobry kontakt zarówno z Panią, jak i ojcem. Ojciec ponosił i ponosi koszty utrzymania syna. Ojciec oddawał i oddaje Pani połowę kosztów, które ponosi Pani na świadczenia zdrowotne, sportowe oraz edukację syna. Wygląda to w ten sposób, że Pani orientuje się w bieżących potrzebach syna, wykłada pieniądze i wysyła mu rozliczenie na koniec każdego miesiąca.

Jeżeli chodzi o wydatki związane z wypoczynkiem syna to o ile były to wyjazdy organizowane przez szkołę, ojciec pokrywał połowę kosztów. Jeśli chodzi o wypoczynek wakacyjny, feriowy to każde z rodziców realizowało i realizuje go we własnym zakresie.

Nie może Pani powiedzieć, że ojciec dziecka nie interesuje się i nie dba o jego prawidłowy rozwój, gdyż ponosił i ponosi koszty jego utrzymania, potrzeb edukacyjnych, zdrowotnych i tych związanych z rozwojem fizycznym. W Pani ocenie jednak w postawie ojca trudno doszukać się czynnego udziału i inicjatywy. W czasie kiedy syn przebywał z ojcem, ojciec ponosił/ponosi koszty jego utrzymania, zabezpieczał/zabezpiecza potrzeby bytowe. Nie może też Pani powiedzieć, że ojciec nie wykazywał/wykazuje zainteresowania wychowaniem syna. Ma i miał z nim kontakt, brał udział w sprawach dotyczących syna.

6.  Czy jest Pani matką lub opiekunem prawnym innych dzieci (niż wymienione w treści wniosku) i względem nich wykonywała/wykonuje/będzie wykonywała w latach, których dotyczy wniosek władzę rodzicielską? Jeśli tak, należy podać ich daty urodzenia.

Odpowiedź: Nie. Nie jest Pani matką lub opiekunem prawnym innych dzieci.

7.  W przypadku odpowiedzi twierdzącej na pytanie nr 6, należy wskazać czy wychowuje je Pani wspólnie z drugim rodzicem albo opiekunem prawnym (partnerem).

8.  Czy w okresie którego dotyczy Pani wniosek (lata: 2022, 2023, 2024 i lata następne) została orzeczona przez sąd opieka naprzemienna nad dziećmi, w związku z którą Pani i ojcu dzieci zostało ustalone świadczenie wychowawcze zgodnie z art. 5 ust. 2a ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci? Jeśli nie, to któremu z rodziców zostało ustalone ww. świadczenie wychowawcze i dlaczego?

Odpowiedź: Nie. Nigdy nie została orzeczona opieka naprzemienna nad dziećmi. Zgodnie z wyrokiem Sądu wykonywanie władzy rodzicielskiej nad dziećmi Sąd powierzył Pani, pozostawiając ojcu prawo do: „(…)”.

Jeżeli chodzi o świadczenie wychowawcze zgodnie z art. 5 ust. 2a ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci to zostało ono ustalone dla Pani, czyli matki dzieci.

9.  Czy w stosunku do Pani dzieci, w okresie którego dotyczy wniosek (lata: 2022, 2023, 2024 i lata następne), miały/mają/będą miały zastosowanie przepisy:

a)  art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (opodatkowanie dochodów z działalności gospodarczej, działów specjalnych produkcji rolnej podatkiem liniowym),

b)  ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym z wyjątkiem najmu prywatnego,

c)  ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym albo ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych?

Odpowiedź: Nie. W stosunku do żadnego z Pani dzieci, w okresie którego dotyczy wniosek (lata: 2022, 2023, 2024 i lata następne), nie miały/nie mają i nic nie wskazuje na to, że będą miały zastosowanie przepisy:

a)art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (opodatkowanie dochodów z działalności gospodarczej, działów specjalnych produkcji rolnej podatkiem liniowym),

b)ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym z wyjątkiem najmu prywatnego,

c)ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym albo ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Pytania

1. Czy w świetle przedstawionego stanu faktycznego i obowiązującego w 2024 r. stanu prawnego spełnia Pani warunki zawarte w art. 6 pkt 4c i 4d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przewidziane dla osoby samotnie wychowującej dziecko, a w konsekwencji czy przysługuje Pani prawo do preferencyjnego rozliczenia się z podatku dochodowego od osób fizycznych za 2024 r. i lata następne, do chwili zmiany stanu faktycznego lub zmiany w prawie/podatkowym, jako osobie samotnie wychowującej dziecko?

2. Czy w świetle przedstawionego stanu faktycznego i obowiązującego stanu prawnego spełnia Pani warunki zawarte w art. 6 pkt 4c i 4d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przewidziane dla osoby samotnie wychowującej dziecko, a w konsekwencji czy przysługuje Pani prawo do złożenia korekty rocznego rozliczenia podatkowego za lata: 2022 i 2023 i preferencyjnego rozliczenia się z podatku dochodowego od osób fizycznych, jako osobie samotnie wychowującej dziecko?

Pani stanowisko w sprawie

Pani zdaniem, zgodnie z opisem powyżej wykonując wszystkie obowiązki rodzicielskie na co dzień, dokładając wszelkich starań i troszcząc się o rozwój intelektualny, emocjonalny i fizyczny dzieci spełnia Pani wyżej wymienione warunki i przysługuje Pani prawo do preferencyjnego rozliczenia się z podatku dochodowego od osób fizycznych za 2024 r. i lata następne, do chwili zmiany stanu faktycznego lub zmiany w prawie podatkowym, jako osoby samotnie wychowującej dzieci oraz do złożenia korekty rocznego rozliczenia podatkowego za lata 2022 i 2023 i preferencyjnego rozliczenia się z podatku dochodowego od osób fizycznych, jako osoba samotnie wychowującej dziecko. Dzieci mają stały kontakt z ojcem, ale trud związany z dbałością o ich potrzeby, bieżącą organizacją spraw spoczywa na Pani.

Niemniej jednak chcąc upewnić się czy prawidłowo interpretuje Pani przepisy zawarte w art. 6 pkt 4c i 4d ustawy o p.d.o.f. zwraca się Pani z uprzejmą prośbą o wydanie interpretacji indywidualnej w Pani sprawie.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Na mocy art. 6 ust. 4c ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.) dalej zwanej ustawą:

Zgodnie z art. 6 ust. 4d ustawy:

Według art. 6 ust. 4e ustawy:

Stosownie do art. 6 ust. 4f ustawy:

Przepis art. 5 ust. 2a ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 421 ze zm.) stanowi, że kwota świadczenia:

Na podstawie art. 6 ust. 8 ustawy:

Z powyższego wynika, że ustawodawca uzależnił prawo do skorzystania z preferencyjnych zasad obliczania podatku dochodowego dla osób samotnie wychowujących dzieci od spełnienia łącznie następujących warunków:

·   posiadania przez rodzica lub opiekuna prawnego statusu osoby samotnie wychowującej dziecko (dzieci);

·   wychowywania przez rodzica lub opiekuna prawnego samotnie w roku podatkowym dziecka (dzieci);

·   nieuzyskiwania przez rodzica lub opiekuna prawnego i dziecko (dzieci) przychodów/dochodów, do których zastosowanie mają przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, z wyjątkiem najmu prywatnego – w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń;

·   niepodlegania przez rodzica lub opiekuna prawnego i dziecko (dzieci) opodatkowaniu na zasadach wynikających z ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Ustawodawca używając w art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych sformułowania „Od dochodów jednego rodzica lub opiekuna prawnego” przywrócił od 1 stycznia 2022 r. do treści przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych uszczegółowienie, że „jeden rodzic lub opiekun prawny” może skorzystać z preferencyjnego rozliczenia. W związku z tym, w sytuacji, w której oboje rodzice uczestniczą w procesie wychowania dziecka, żadnemu z nich nie będzie przysługiwała ta preferencja.

Przepis art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie może być odczytywany w ten sposób, że każda osoba mająca dzieci i znajdująca się w stanie wolnym jest osobą samotnie wychowującą dziecko.

Z istoty pojęcia „osoby samotnie wychowującej dziecko” wynika, że jest to osoba, która w określonej sytuacji, w określonym czasie zupełnie sama (bez udziału drugiej osoby) zajmuje się wychowywaniem dziecka, stale troszczy się o jego byt materialny i rozwój emocjonalny.

Przepis art. 6 ust. 4c ww. ustawy, wymienia enumeratywnie osoby, którym przysługuje status osób samotnie wychowujących dzieci, odwołując się zarówno do statusu cywilnoprawnego osoby wychowującej dzieci (panna, kawaler, wdowa, wdowiec, rozwódka, rozwodnik lub osoba będąca w separacji), jak również do tego, że osoba ta musi faktycznie wychowywać dzieci samotnie, tj. bez wsparcia drugiego z rodziców. Jest to więc taka osoba, która stale troszczy się o byt materialny i rozwój emocjonalny dziecka, bez udziału (wsparcia) drugiej osoby.

Ustawodawca w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawarł definicji pojęcia „wychowywać”, należy odwołać się zatem do jego definicji słownikowych.

„Wychowywać” w słownikowym rozumieniu oznacza: zapewniając byt doprowadzić do osiągnięcia pełnego rozwoju psychicznego i fizycznego. Wychowywanie polega na stałym troszczeniu się o byt materialny dziecka oraz o jego rozwój emocjonalny. Wychowanie dziecka można określić jako kształtowanie osobowości dziecka poprzez kształtowanie jego samodzielności, obowiązkowości, rozwijanie predyspozycji intelektualnych i umiejętności praktycznych, kształtowanie światopoglądu, systemu wartości oraz postaw emocjonalnych.

W orzecznictwie i doktrynie wskazuje się, że wychowanie dziecka można określić jako kształtowanie osobowości dziecka poprzez kształtowanie jego samodzielności, obowiązkowości, rozwijanie predyspozycji intelektualnych i umiejętności praktycznych, kształtowanie światopoglądu oraz systemu wartości oraz postaw emocjonalnych (por. wyrok NSA z dnia 31 maja 2011 r., sygn. akt II FSK 30/10). Warunek „samotnego wychowywania dzieci” wynika wprost z art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Ustawodawca nie dookreślił jednak, jak należy definiować pojęcie „samotnego wychowywania”.

Zgodnie z internetowym Słownikiem Języka Polskiego PWN, „samotny” to: (1) „żyjący sam, bez rodziny, przyjaciół”, (2) „znajdujący się w określonej sytuacji, w określonym czasie zupełnie sam”, (3) „spędzany, odbywany w pojedynkę, bez towarzystwa”, (4) „znajdujący się na odludziu”. Z kolei, „wychować — wychowywać” to: (1) „zapewnić dziecku opiekę i doprowadzić je do samodzielności”, (2) „przygotować kogoś do pracy w jakiejś dziedzinie”.

Samotne wychowywanie oznacza wychowywanie dziecka (dzieci) bez faktycznego udziału drugiego rodzica.

Natomiast, zaangażowanie w proces wychowawczy dziecka każdego z rodziców oznacza, że w roku podatkowym dziecko wychowywane jest wspólnie przez oboje rodziców, a nie samotnie przez któregokolwiek z nich. Przy wychowywaniu dziecka należy wziąć pod uwagę całokształt działań i czynności wykonywanych przez każdego z rodziców, w tym także tych o charakterze niewymiernym jak kształtowanie osobowości, światopoglądu, systemu wartości, postaw emocjonalnych.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy w wyroku z 17 grudnia 2013 r., sygn. akt I SA/Bd 893/13 wskazał, że:

Na uwagę zasługuje również uzasadnienie wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z 22 października 2019 r. w sprawie o sygn. akt I SA/Łd 475/19, z którego wynika, że:

Zatem, w sytuacji, gdy każdy z rodziców aktywnie uczestniczy w wychowywaniu dziecka – co przejawia się między innymi dzieleniem się wszelkimi obowiązkami związanymi z procesem wychowawczym dziecka, niezależnie od tego u kogo i pod czyją w danym momencie roku podatkowego opieką dziecko przebywa – nie można mówić o samotnym wychowywaniu dziecka przez któregokolwiek z rodziców.

Należy podkreślić, że samodzielna opieka nad dziećmi nie jest równoznaczna z samotną opieką. Fakt, że każdy z rodziców zajmuje się dziećmi w ustalonym czasie, czyli samodzielnie i w tym czasie drugi rodzic nie uczestniczy w ich wychowaniu, nie oznacza że mamy do czynienia z samotnym wychowaniem dziecka.

Wskazać także należy, że w rodzinach pełnych również rodzice nie wychowują dzieci równocześnie. Nie zawsze bowiem opiekują się dzieckiem w tym samym miejscu i czasie. Podczas sprawowania opieki przez rodziców pozostających w związku małżeńskim (podobnie jak rodziców stanu wolnego) może zachodzić taka sytuacja, że w pewnym momencie dnia (a w szczególnych sytuacjach nawet w określonych dniach) dzieckiem zajmuje się tylko matka, innym razem tylko ojciec, jednakże w takiej sytuacji nie ma mowy o samotnym wychowywaniu dziecka przez któregokolwiek z rodziców.

Przyjęcie odmiennej wykładni stałoby w sprzeczności z uzasadnieniem wprowadzenia tej ulgi, z którego jednoznacznie wynika, że ustawodawca kierował ją tylko do osób, które samotnie troszczą się o codzienne zaspokojenie potrzeb dzieci, posiadając ściśle określony status cywilny.

Prawo do omawianej preferencji podatkowej będzie przysługiwało jedynie temu z rodziców, czy opiekunów prawnych, który będąc osobą stanu wolnego (za wyjątkiem ściśle w ustawie określonym) faktycznie w roku podatkowym samotnie dziecko wychowuje, czyli sprawuje nad nim samodzielnie ciągłą opiekę, bez jakiegokolwiek udziału drugiego rodzica w procesie wychowawczym.

Jednocześnie przepisy powyższej ustawy nie uzależniają prawa podatnika do preferencyjnego opodatkowania jego dochodów od tego, czy przez cały rok był osobą samotnie wychowującą dziecko. Wystarczające jest zatem, aby taki stan zaistniał w ciągu roku, a nie trwał przez cały rok.

W tym miejscu podkreślam, że wszelkie ulgi i zwolnienia podatkowe są odstępstwem od zasady powszechności opodatkowania, wynikającej z art. 84 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (t. j. Dz. U. Nr 78 poz. 483 ze zm.), stanowiącego, że:

Oznacza to, że wszelkie odstępstwa od tej zasady, muszą bezwzględnie wynikać z przepisów prawa i być interpretowane ściśle z jego literą. Co więcej, zgodnie z konstrukcją i systematyką ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wszelkie ulgi i zwolnienia podatkowe stanowią wyjątek od generalnej zasady powszechności opodatkowania wyrażonej w art. 9 ust. 1 ww. ustawy.

Stąd też, korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym ulgi przewidzianej w art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, uzależnione jest od spełnienia wszystkich przesłanek wymaganych do jej zastosowania.

Niezbędną przesłanką w przedmiotowej sprawie jest, jak już wcześniej zaznaczono, aby osoba, która chce skorzystać z preferencyjnego opodatkowania dochodów w trakcie roku podatkowego – faktycznie samotnie, tj. bez wsparcia drugiego z rodziców wychowywała dzieci.

Użycie określenia „osoba samotnie wychowująca dzieci” oznacza zatem, że intencją ustawodawcy było przyznanie prawa do rozliczenia dochodów jako osoba samotnie wychowująca dzieci jednemu z rodziców lub opiekunów prawnych, który faktycznie samotnie wychowuje dzieci.

Z art. 81 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.) wynika, że:

Przy czym, zgodnie z art. 3 pkt 5 Ordynacji podatkowej:

Natomiast stosownie do art. 81 § 3 Ordynacji podatkowej:

Korekta deklaracji może dotyczyć każdej jej pozycji, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej. Skorygowanie deklaracji polega na ponownym poprawnym wypełnieniu formularza z zaznaczeniem, że w tym przypadku mamy do czynienia z korektą uprzednio złożonej deklaracji.

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że jest Pani matką dwójki dzieci. W związku małżeńskim z ojcem dzieci była Pani do września 2017 r. Wykonywanie władzy rodzicielskiej sąd powierzył Pani, pozostawiając ojcu dzieci prawo współdecydowania o najważniejszych sprawach dzieci z zaznaczeniem nieograniczonych kontaktów ojca z dziećmi. Oboje rodzice posiadają pełną władzę rodzicielską. Córka w tym roku zdała maturę i dostała się na dzienne studia na Uniwersytecie X w D. Syn studiuje zaocznie na Uniwersytecie X w F i pracuje na umowę zlecenie. Dzieci mają kontakt z ojcem. Syn mieszka z dziewczyną osobno. Córka mieszka część czasu z Panią, część z ojcem (porównywalnie). Pomimo, że córka mieszka (od października wyjeżdża na studia do D) część czasu z ojcem, to zawsze obowiązek związany z jej edukacją, uczestniczeniem w wywiadówkach, organizacją korepetycji, rozwijaniem zainteresowań, leczeniem, spoczywał na Pani. To Pani dba o to, aby dzieci regularnie badały się profilaktycznie, to Pani do ukończenia pełnoletności odbywała z nimi wszystkie wizyty lekarskie, ustalała zakres potrzebnych dodatkowych lekcji przed maturą i wyszukiwała korepetytorów. To Pani zorganizowała przyjęcia z okazji osiemnastych urodzin dzieci (ojciec i rodzina ojca byli gośćmi), Pani pomagała znaleźć córce stancję w D, a teraz razem z córką organizuje jej pobyt i wszystkie potrzebne rzeczy przed wyjazdem. Taka sama sytuacja miała miejsce z synem, który po maturze dostał się na studia w E (nie poradził sobie i wrócił). To Pani razem z nim szukała stancji i przemierzyła X km, aby znaleźć dla niego miejsce, w którym mógłby mieszkać (w E znalezienie miejsca w pokoju graniczy z cudem i nie ma akademików). Troszczy się Pani o byt dzieci, ich codzienność i przyszłość i podejmuje Pani trud wykonania wszystkich obowiązków zapewniający dzieciom prawidłowy rozwój. Stale troszczy się Pani o ich byt materialny i rozwój emocjonalny. Dzieci mają stały kontakt z ojcem, ale trud związany z dbałością o ich potrzeby, bieżącą organizacją spraw spoczywa na Pani. Ojciec oddaje Pani połowę kosztów, które ponosi Pani na świadczenia zdrowotne, sportowe, edukację dzieci. Wykłada Pani pieniądze i wysyła mu rozliczenie na koniec każdego miesiąca. Jeżeli chodzi o wydatki związane z wypoczynkiem dzieci to o ile były to wyjazdy organizowane przez szkołę to ich ojciec pokrywał połowę kosztów. Jeśli chodzi o wypoczynek wakacyjny, feriowy to każde z rodziców realizowało go i realizuje we własnym zakresie. W uzupełnieniu wniosku wskazała Pani, że w czasie kiedy dzieci przebywały z ojcem ponosił on/ponosi koszty ich utrzymania, zabezpieczał/zabezpiecza potrzeby bytowe. Ojciec wykazywał/wykazuje zainteresowanie wychowaniem zarówno córki, jak i syna. Córka do wyjazdu na studia spędzała z nim czas, więc na swój sposób ojciec brał udział w sprawach dotyczących córki, jej wychowaniu. Córka miała stały kontakt z ojcem. Ojciec ma i miał też kontakt z synem, brał udział w sprawach dotyczących syna.

Przystępując do oceny możliwości rozliczania się przez Panią w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących dzieci – mając na uwadze przytoczone powyżej regulacje prawne oraz opis sprawy stwierdzam, że skoro sąd powierzył Pani wykonywanie władzy rodzicielskiej pozostawiając ojcu prawo współdecydowania o najważniejszych sprawach dzieci z zaznaczeniem nieograniczonych kontaktów ojca z dziećmi (oboje Państwo posiadacie pełną władzę rodzicielską), dzieci mają kontakt z ojcem – opieka sprawowana jest również przez ich ojca, ojciec wykazuje zainteresowanie wychowaniem dzieci, a córka mieszka u ojca porównywalną ilość czasu co u Pani, to nie sposób uznać Pani za osobę samotnie wychowującą dzieci w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Z opisu sprawy wynika, że zarówno Pani, jak i ojciec dzieci współuczestniczycie w wychowaniu dzieci, pomimo, że nie zamieszkujecie ze sobą. W tym konkretnym przypadku fakt współdziałania Pani i ojca dzieci w wychowywaniu dzieci nie oznacza, że proces wychowawczy dzieci prowadzony jest tylko przez Panią.

Nie sposób bowiem uznać, że w tak zorganizowanym trybie wykonywania władzy rodzicielskiej zachodzą dwa odrębne procesy wychowania, tj. osobny samotny proces przeprowadza Pani, gdy opiekuje się dziećmi, a zupełnie inny proces wychowywania zachodzi podczas, gdy dzieci przebywają z ojcem. Wychowania dzieci nie da się „podzielić”, bowiem jest to ciągły i długotrwały rozwój, na który w tym przedstawionym przypadku składa się wspólna praca obojga rodziców.

Mając na uwadze powyższe, nie kwestionując Pani zaangażowania w proces wychowawczy dzieci, nie można uznać Pani za osobę samotnie wychowującą dzieci. Wobec tego, nie przysługuje Pani uprawnienie do preferencyjnego rozliczania się z podatku dochodowego od osób fizycznych, o którym mowa w art. 6 ust. 4c i 4d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w zeznaniu rocznym za 2022 r. i 2023 r. W konsekwencji, nie może Pani dokonać korekty zeznania rocznego za lata 2022 i 2023 w celu skorzystania z tego preferencyjnego rozliczenia.

Uprawnienie do omawianego preferencyjnego rozliczania się nie będzie Pani przysługiwać także za 2024 r., jak i lata następne, jeżeli nie zmieni się przedstawiony stan sprawy lub nie ulegną zmianie przepisy prawa podatkowego w tym zakresie.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzeń przyszłych przedstawionych przez Panią i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Zaznaczam także, że zgodnie z art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym/zdarzeniem przyszłym. Wnioskodawca ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym/zdarzeniem przyszłym podanym przez wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Równocześnie w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Ponadto wskazuję, że nie jestem uprawniony do analizowania i oceny dokumentów załączonych do wniosku o interpretację lub jego uzupełnienia. Wszystkie istotne dla sprawy informacje powinny znaleźć się w opisie stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·   Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzeń przyszłych i zastosuje się Pani do interpretacji.

·   Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·   Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·    w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·    w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).