Skutki podatkowe odpłatnego zbycia nieruchomości po ustaniu wspólności majątkowej małżeńskiej.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

26 sierpnia 2024 r. wpłynął Pani wniosek z 31 lipca 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy skutków podatkowych odpłatnego zbycia nieruchomości po ustaniu wspólności majątkowej małżeńskiej.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Wnioskodawca jest osobą fizyczną posiadającą status polskiego rezydenta podatkowego (podlega w Rzeczypospolitej Polskiej nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu od całości osiąganych przez siebie dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania), zgodnie z przepisami ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: „Ustawa PIT”).

10 marca 2017 r. Wnioskodawca nabył nieruchomość gruntową położoną w (...) przy ul. (…), stanowiącą działkę ewidencyjną o numerze 1, z obrębu (…), o obszarze 540 m2. dla której to nieruchomości gruntowej Sąd Rejonowy (...) Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą nr (…), zabudowaną budynkiem mieszkalno-usługowym przystosowanym do prowadzenia żłobka (dalej: „Nieruchomość”) wraz ze swoim małżonkiem do majątku objętego ustawową wspólnością majątkową.

29 kwietnia 2020 r. Wnioskodawca zawarł umowę majątkową małżeńską, dokumentowaną aktem notarialnym, mocą której doszło do ustania ustawowej wspólności majątkowej miedzy małżonkami. Małżonkowie ustanowili z dniem 29 kwietnia 2020 r. rozdzielność majątkową.

29 kwietnia 2020 r Wnioskodawca zawarł ze swoim małżonkiem umowę o podział majątku wspólnego, mocą której dokonują podziału majątku wspólnego w ten sposób, że Wnioskodawca nabywa w całości Nieruchomość. Oznacza to, że na mocy niniejszej umowy Wnioskodawca stał się właścicielem całej Nieruchomości.

Wnioskodawca planuje dokonać sprzedaży Nieruchomości.

Pytanie

Czy w przypadku sprzedaży Nieruchomości Wnioskodawca będzie zobowiązany do zapłaty podatku dochodowego zgodnie z art. 10 ust. 6 Ustawy PIT, tj. czy okres 5 lat liczony jest od daty nabycia Nieruchomości przez Wnioskodawcę wraz z małżonkiem do ustawowej wspólności majątkowej, czy też od daty zawarcia umowy o podział majątku wspólnego, mocą której Wnioskodawca wszedł w posiadanie całości Nieruchomości?

Pani stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy, w przypadku sprzedaży Nieruchomości nie będzie on zobowiązany do zapłaty podatku dochodowego zgodnie z art. 10 ust. 6 Ustawy PIT, gdyż od nabycia Nieruchomości upłynął okres 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie tj. od daty nabycia Nieruchomości przez Wnioskodawcę wraz z małżonkiem do ustawowej wspólności majątkowej, co miało miejsce w 2017 r.

UZASADNIENIE

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 Ustawy PIT źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust 2:

a)  nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,

b)  spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej.

c)  prawa wieczystego użytkowania gruntów.

d)  innych rzeczy,

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c – przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy – przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.

Zgodnie z art. 10 ust. 6 Ustawy PIT w przypadku odpłatnego zbycia po ustaniu wspólności majątkowej małżeńskiej, nabytych do majątku wspólnego małżonków lub wybudowanych w trakcie trwania wspólności majątkowej małżeńskiej nieruchomości lub nabytych do majątku wspólnego małżonków praw majątkowych, określonych w ust. 1 pkt 8 lit. a-c, okres, o którym mowa w tym przepisie, liczy się od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło ich nabycie do majątku wspólnego małżonków lub ich wybudowanie w trakcie trwania wspólności majątkowej małżeńskiej. Biorąc pod uwagę powyższe przepisy, w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości i praw majątkowych, o których mowa w art. 10 ust 1 pkt 8 lit. a-c) Ustawy PIT, decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych ma moment i sposób ich nabycia.

W przedmiotowym przypadku, nabycie Nieruchomości nastąpiło na podstawie umowy sprzedaży do majątku wspólnego małżonków W momencie zakupu Nieruchomości, pomiędzy Wnioskodawcą i jej małżonkiem, obowiązywała ustawowa wspólność majątkowa. Zgodnie z art. 31 § 1 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków. Oznacza to, iż każdy przedmiot należący do majątku wspólnego staje się równocześnie własnością męża, jak i żony. W przypadku nabycia nieruchomości przez małżonków pozostających we wspólności majątkowej przewidzianej w powyższym przepisie nie ma możliwości określenia tego, w jakich częściach nastąpiło nabycie nieruchomości. Małżonkowie dokonują nabycia wspólnie, a nie w częściach udziałowych. Nie jest możliwe nabycie nieruchomości w określonym udziale przez małżonków pozostających w ustawowej wspólności majątkowej. Istotą majątku wspólnego jest bowiem brak wyodrębnienia części małżonków w poszczególnych składnikach majątku, ponieważ nabywane są one za środki wspólne. Obojgu małżonkom przysługuje pełne prawo do całości majątku wspólnego. W czasie trwania wspólności małżonkowie nie mają określonych udziałów w majątku wspólnym, a zatem nie mogą rozporządzać udziałami, jak również nie mogą żądać podziału majątku objętego wspólnością ustawową Biorąc pod uwagę tak ukształtowaną sytuację prawną małżonków objętych ustawową wspólnością majątkową, nabycie w czasie jej trwania nieruchomości oznacza nabycie przez każdego z małżonków tego prawa w całości, a nie w określonym ułamkowo udziale. Małżonkowie mogą jednak przez umowę zawartą w formie aktu notarialnego wspólność ustawową rozszerzyć lub ograniczyć albo ustanowić rozdzielność majątkową lub rozdzielność majątkową z wyrównaniem dorobków (umowa majątkowa) – art. 47 § 1 zdanie pierwsze ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy.

Skoro z uwagi na wspólność majątkową, nie można wyodrębnić udziałów, które małżonkowie posiadali w chwili nabycia nieruchomości w małżeństwie, przyjmuje się, że małżonkowie nabyli prawo majątkowe wspólnie w całości. W konsekwencji, nie można liczyć terminu nabycia określonego w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c Ustawy PIT od daty ustania ustawowej wspólności majątkowej. Termin ten należy liczyć od dnia nabycia nieruchomości przez małżonków do ustawowej wspólności majątkowej.

Stanowisko takie zostało zaprezentowane już w uchwale Naczelnego Sądu Administracyjnego z 15 maja 2017 r. sygn. akt II FPS 2/17. W przedmiotowej uchwale Sąd stwierdził, że: „Jednak, jak słusznie zauważył Prokurator Prokuratury Krajowej w piśmie z 8 maja 2017 r., skoro, z uwagi na wspólność majątkową, nie można wyodrębnić udziałów, które małżonkowie posiadali w chwili nabycia nieruchomości w małżeństwie i przyjmuje się, że małżonkowie nabyli prawo majątkowe wspólnie w całości, to nie można liczyć terminu nabycia określonego w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c u.p.d.o.f. od daty ustania ustawowej majątkowej wspólności małżeńskiej wskutek śmierci jednego z małżonków. Jest to – w rozumieniu wskazanego przepisu podatkowego – data przekształcenia współwłasności łącznej we współwłasność w częściach ułamkowych, a nie data nabycia prawa majątkowego. (…) Dla oceny skutków podatkowych odpłatnego zbycia nieruchomości kluczowy jest moment poniesienia wydatku na nabycie tego składnika do majątku wspólnego i to, że tego wydatku – w momencie jego poniesienia – nie można przypisać jednemu bądź drugiemu małżonkowi w udziałach o określonej wielkości.”

Wnioskodawca pragnie wskazać, że jego stanowisko znajduje również odzwierciedlenie w następujących interpretacjach indywidualnych wydanych przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej:

• interpretacja indywidualna z 20 stycznia 2022 r. sygn.. akt 0114-KDIP3-1.4011.1019.2021.1.AK;
• interpretacja indywidualna z 21 czerwca 2021 r. sygn. akt 0113-KDIPT2-2.4011.392.2021.1.MP;
• interpretacja indywidualna z 1 lipca 2020 r. sygn. akt 0112-KDWL.4011.16.2020.1.DK;
• interpretacja indywidualna z 4 sierpnia 2020 r. sygn. akt 0115-KDIT1.4011.450.2020.1.AWD;
• interpretacja indywidualna z 22 września 2023 r. sygn. akt 0114-KDIP3-2 4011.732.2023.1.MR.

Podsumowując, sprzedaż przez Wnioskodawcę Nieruchomości nie będzie stanowiła źródła przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 w zw. z art 10 ust. 6 Ustawy PIT, podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych Wynika to z faktu, że sprzedaż Nieruchomości nastąpi po upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie Nieruchomości (nabycie nastąpiło w 2017 r.), a ustanowienie rozdzielności majątkowej oraz zawarcie umowy o podział majątku wspólnego, mocą której Wnioskodawca wszedł w posiadanie całości Nieruchomości, nie miało wpływu na powstanie zobowiązania podatkowego przy sprzedaży Nieruchomości.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):

Na podstawie art. 10 ust. 1 pkt 8 powołanej ustawy:

W świetle powyższego, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c, następuje przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie i nie zostaje dokonane w wykonaniu działalności gospodarczej, stanowi źródło przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zatem decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych uzyskanego z tego tytułu dochodu ma moment nabycia lub wybudowania ww. nieruchomości lub praw.

Stosownie natomiast do art. 10 ust. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Aby ustalić, czy w przedmiotowej sprawie odpłatne zbycie przez Panią nieruchomości podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych istotne jest ustalenie, czy zbycie to nastąpiło po upływie okresu, o którym mowa w przepisie art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie definiuje pojęcia „nabycie”, należy zatem odwołać się do przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.).

W szczególności art. 155 § 1 ww. Kodeksu stanowi, że:

Zatem, pojęcie „nabycie” należy rozumieć szeroko, tzn. że nabycie nieruchomości następuje z chwilą uzyskania prawa własności, bez względu na charakter czynności prawnej, na podstawie, której doszło do przysporzenia majątkowego. Tym samym, poprzez „nabycie” należy rozumieć każde zwiększenie aktywów podatnika.

Z wniosku wynika, że 10 marca 2017 r. nabyła Pani nieruchomość gruntową, stanowiącą działkę ewidencyjną o numerze 1. Dnia 29 kwietnia 2020 r. zawarła Pani umowę majątkową małżeńską, mocą której doszło do ustania ustawowej wspólności majątkowej miedzy małżonkami. Małżonkowie ustanowili z dniem 29 kwietnia 2020 r. rozdzielność majątkową. Dnia 29 kwietnia 2020 r. zawarła Pani ze swoim małżonkiem umowę o podział majątku wspólnego, mocą której nabywa Pani w całości Nieruchomość. Planuje Pani dokonać sprzedaży Nieruchomości.

W przedmiotowej sprawie, biorąc pod uwagę kwestię nabycia nieruchomości do wspólności majątkowej małżeńskiej, należy odnieść się również do przepisów ustawy z 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2809 ze zm.), w której zostały uregulowane stosunki majątkowe między małżonkami.

Zgodnie z art. 31 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

Przy czym, stosownie do art. 33 pkt 2 ww. Kodeksu:

Ustrój wspólności ustawowej obejmujący dorobek obojga małżonków ukształtowany został przez ustawodawcę jako wspólność łączna, bez udziałowa. Wspólność ta charakteryzuje się tym, że w czasie jej trwania małżonkowie nie mają określonych udziałów w majątku wspólnym, nie mogą zatem rozporządzać udziałami, a także nie mogą żądać podziału majątku objętego wspólnością.

Ustawowy ustrój majątkowy między małżonkami może ulec zniesieniu lub ograniczeniu na skutek zawartej między nimi umowy (art. 47 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego), na skutek orzeczenia sądu (art. 52 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego) albo z mocy prawa, np. ubezwłasnowolnienia jednego z małżonków (art. 53 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego). Z chwilą ustania wspólności ustawowej, wspólność dotychczas bez udziałowa zostaje zastąpiona przez współwłasność w częściach ułamkowych. Od tej chwili małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym, niezależnie od tego, w jakim stopniu każdy z nich przyczynił się do jego powstania.

Stosownie natomiast do art. 50¹ Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

Z reguły jest to stan przejściowy, który prowadzi do podziału majątku, choć, podział ten nie jest obowiązkowy.

Zgodnie z art. 1037 Kodeksu cywilnego w zw. z art. 46 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego – podział majątku wspólnego może nastąpić bądź na mocy umowy między małżonkami, bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek z małżonków.

W przypadku odpłatnego zbycia po ustaniu wspólności majątkowej małżeńskiej, nabytych do majątku wspólnego małżonków lub wybudowanych w trakcie trwania wspólności majątkowej małżeńskiej nieruchomości lub nabytych do majątku wspólnego małżonków praw majątkowych, określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c, okres, o którym mowa w tym przepisie, liczy się od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło ich nabycie do majątku wspólnego małżonków lub ich wybudowanie w trakcie trwania wspólności majątkowej małżeńskiej (art. 10 ust. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Datą nabycia przez Panią nieruchomości jest zatem 10 marca 2017 r.

Wobec powyższego uznać należy, że 5-letni okres o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych niewątpliwie minął.

Mając na uwadze przedstawiony we wniosku opis zdarzenia oraz powołane przepisy prawa, stwierdzić należy, że nienastępujące w wykonaniu działalności gospodarczej odpłatne zbycie przez Panią nieruchomości, o której mowa we wniosku, nie będzie stanowić źródła przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wobec powyższego nie będzie Pani zobowiązana do zapłaty podatku dochodowego z tytułu ww. transakcji odpłatnego zbycia.

Wobec powyższego Pani stanowisko jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywiste zdarzenie przyszłe sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywało się będzie ze zdarzeniem przyszłym podanym przez Panią w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).