Interpretacja indywidualna z dnia 28 października 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDSL1-2.4011.498.2024.2.PR
Temat interpretacji
Opodatkowanie sprzedaży nieruchomości.
Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe
Szanowny Panie,
stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
12 września 2024 r. wpłynął Pana wniosek z 11 września 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych. Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 11 października 2024 r. (wpływ 15 października 2024 r.). Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
Po śmierci Pana matki A w 1998 r. w wyniku przeprowadzonego procesu spadkowego w 2000 r. pozyskał Pan prawa własności w równej części z bratem B do działki ((...) m2) o oznaczeniu geodezyjnym (...) w C, którą to Pana matka odziedziczyła po rodzicach w 1982 r.
Działka ta była obciążona sprawą procesową prowadzoną przez Pana matkę, która dotyczyła tego, że właściciele połowy domu i wspólnego podwórka (ok. (…) m2) dopisali się w biurze geodezyjnym nieprawnie do całości działki w (…) 1984 r. Tym samym stając się współwłaścicielami całej działki. Tymczasem budynek mieszkalny i gospodarczy uległ całkowitemu zniszczeniu co stwierdził biegły sądowy.
Po uzyskaniu z zasobów archiwalnych w D aktów notarialnych z okresu 1911-1946 i złożeniu tych dokumentów w Sądzie Rejonowym w D, w lipcu 2019 r. z Pana wniosku Sąd Rejonowy w D uznał Pana roszczenia i stwierdził, iż wymieniona działka w całości nie należała do innych osób, a tylko do Pana rodziny, była przekazywana z pokolenia na pokolenie. Jednocześnie Sąd odniósł się do połowy domu i połowy podwórka i zarządził na ich rzecz spłaty w kwocie (...) zł. Wypełniliście postanowienie sądowe spłacając te osoby w różnych kwotach.
W 2023 r. zostaliście powiadomieni o niezapłaceniu podatku od kwoty (...) zł, która była podstawą naliczenia podatku w kwocie (…) zł z odsetkami. W uzgodnionym terminie zgłosił się Pan do Urzędu Skarbowego w D w celu wypełnienia PIT PCC-3 i opłacił Pan kwotę pieniężną wraz z bratem B.
Oświadcza Pan, iż podatek od spadku został opłacony w całości w 2000 r.
W uzupełnieniu z 11 października 2024 r. udzielił Pan następujących odpowiedzi na zawarte w wezwaniu pytania:
1.Proszę wyjaśnić, co dokładnie wchodziło w skład nieruchomości odziedziczonej po Pana matce?
Odpowiedź: W skład nieruchomości odziedziczonej po matce wchodziła działka oznaczona nr geodezyjnym (...), przy (…), o powierzchni (...) m2 oraz połowa domu z 1880 r. z budynkami gospodarczymi, podwórko - z wypisu wynika, że zajmowało (…) ha ((…) m2), reszta to (…) m2 (wypis z rejestru gruntów). Odziedziczył Pan to wraz z bratem, postanowienie z (…) 1999 r., sygn. akt (…).
W skład masy spadkowej wchodziła też działa niezabudowana o powierzchni (…) ha, którą to w całości odziedziczył Pana brat. Działkę o nr geodezyjnym (...) odziedziczył Pan wraz z bratem.
Na działce nr (...) znajdował się budynek, w którym mieszkał Pana dziadek E. W drugiej części domu zamieszkała i była jej właścicielem druga rodzina. Z aktu z (…) 1917 r. (akt (…)) wynika, że właściciel całej tej działki sprzedał część tej nieruchomości, tj. dwa pokoje, kuchnię oraz prawo do korzystania z sieni i podwórza. Drugą część zaś sprzedał Panu pradziadkowi F (…) 1919 r.: pozostałą część domu, tj. dwa pokoje, sień oraz suterenę, podwórko oraz ogród. Jest to zapisane w pierwozakupie. Po Pana pradziadku odziedziczył Pana dziadek, po którego śmierci Pana matka, później Pan z bratem.
Właściciele drugiej połowy domu, akt notarialny z (…) 1946 r., akt (…), byli szóstymi nabywcami od 1917 r., dlatego też w aktach tych były rozbieżności. (…) 1984 r. zgłosili swój akt w biurze geodezyjnym w C podając, że są drugimi właścicielami całości działki nr (...).
Pana matka po śmierci swojego ojca E (1981 r.) przeprowadziła sprawy spadkowe w 1984 r. i stała się jedyną właścicielką tej działki. Wtedy też (1986 r.) zorientowała się, że nie jest jedyną właścicielką tej działki. Złożyła sprawę do Sądu Rejonowego w D, która toczyła się od 1986 r. do jej śmierci w 1998 r.
Po odziedziczeniu tej działki w 1999 r., po próbie wyprostowania tego w biurze geodezyjnym w D oraz próbie złożenia wniosku do Sądu Rejonowego w D zaniechał Pan sprostowania. Wiązało się to z tym, iż nie miał Pan świadków na potwierdzenie (wszyscy koledzy i znajomi Pana dziadka zmarli) a pozostali co pamiętali nie chcieli lub nie pamiętali tamtych czasów. Gdy budynek mieszkalny uległ zniszczeniu (był nieremontowany pustostan) współwłaściciele byli zmuszeni wyprowadzić się.
Skorzystał Pan z biura archiwalnego w D, gdzie uzyskał Pan wszystkie akta jednej i drugiej strony właścicieli od 1911 r. Złożył Pan w 2012 r. wniosek o zniesienie współwłasności w oparciu o akta bez udziału świadków. Przez okres od 2012 r. do 2019 r. zbierał Pan dokumenty na wniosek sądu „uzupełnienie braków formalnych”, tj. uzupełnienie danych adresowych spadkobierców drugiej strony.
2.Proszę wyjaśnić:
a)kiedy uprawomocniło się orzeczenie Sądu Rejonowego w D, na podstawie którego Sąd uznał Pana roszczenia?
Odpowiedź: Orzeczenie sygn. akt (…), (…) 2019 r., prawomocne od (…) 2019 r.
b)czego dokładnie dotyczyły Pana roszczenia w ww. postępowaniu sądowym, tj. czego dotyczył złożony przez Pana wniosek do Sądu Rejonowego w D? Czy był to np. wniosek o zniesienie współwłasności nieruchomości, o której mowa we wniosku, którą zamierza Pan sprzedać?
Odpowiedź: Zniesienie współwłasności (występował Pan też w imieniu brata).
c)co dokładnie stwierdził Sąd w wydanym orzeczeniu?
Odpowiedź: „Dokonać zniesienia współwłasności nieruchomości położonej w C przy (…) o nr (...) i powierzchni (...) ha, dla której nie jest prowadzona księga wieczysta nieruchomości i przyznać na wspólność po ½ części na rzecz G oraz B”. Zasądził solidarnie od Pana i brata tytułem spłaty na rzecz pozostałych spadkobierców drugiej połowy domu oraz połowy podwórka w kwocie (...) zł (szesnaście osób).
d)w sytuacji, gdy w przedmiotowej sprawie miało miejsce zniesienie współwłasności proszę wskazać, czy wartość majątku nabytego przez Pana w następstwie zniesienia współwłasności przekroczyła wartość udziału, jaki pierwotnie przysługiwał Panu we współwłasności nieruchomości, o której mowa we wniosku, którą zamierza Pan sprzedać, tj. czy przekroczyła wartość udziału, jaki nabył Pan w spadku po matce?
Odpowiedź: Kwota, tj. (...) zł nie przekroczyła Pana udziału – działka (...) m2, a spłata z (…) m2 ((…) m2/(...) m2).
e)czy na podstawie ww. orzeczenia Sądu Rejonowego w D wyłączne prawo własności do działki, o której mowa we wniosku, nabył Pan lub we współwłasności z bratem (w jakim udziale z bratem?)?
Odpowiedź: Współwłasność z bratem po ½.
f)co należy rozumieć przez stwierdzenie:
Jednocześnie Sąd odniósł się do połowy domu i połowy podwórka i zarządził na ich rzecz spłaty w kwocie (...) zł.
W szczególności proszę wyjaśnić, czy w wyniku orzeczenia Sądu Rejonowego w D nabył Pan lub we współwłasności z bratem połowę domu i połowę podwórka należące do dotychczasowych ich współwłaścicieli wraz ze zobowiązaniem do dokonania na ich rzecz spłat?
Odpowiedź: W wyniku orzeczenia Sądu Rejonowego w D nabył Pan współwłasność z bratem do połowy domu i połowy podwórka należące do dotychczasowych ich współwłaścicieli wraz ze zobowiązaniem do dokonania na ich rzecz spłat, przy czym oświadcza Pan, iż powierzchnia tej działki nr (...) nie zmieniła się, jest w dalszym ciągu (...) m2, ta sama co odziedziczyła Pani matka i Pan po niej z bratem i opłacił Pan podatek spadkowy.
3.Kiedy (w jakim roku podatkowym) zamierza Pan sprzedać działkę (nieruchomość), o której mowa we wniosku?
Odpowiedź: Oświadcza Pan, że na obecną chwilę, tj. (…) 2024 r. zmienił się status tej działki nr (...). Działka ta została sprzedana (…) 2024 r. za kwotę (…) zł ((…) zł) z czego (…) zł to kwota, którą Pan uzyskał.
Pytania (pytanie nr 2 sformułowane w uzupełnieniu wniosku)
1.Ze względu na możliwość sprzedaży działki (Pan z bratem nie jesteście w stanie spłacić się wzajemnie, szerokość działki (…) m długość (…) m i znając problemy spadkowe) zwraca się Pan z pytaniem, czy musi płacić podatek dochodowy od jej sprzedaży?
2.Czy będzie Pan płacić podatek dochodowy od transakcji, a jeśli tak, to w jakiej skali lub wysokości?
Pana stanowisko w sprawie (ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku)
Działkę chciał Pan zatrzymać dla siebie, stąd to stwierdzenie, że nie mógł Pan spłacić brata. Pana zdaniem, nie musi Pan zapłacić podatku dochodowego od transakcji sprzedaży działki.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest nieprawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
W myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c ww. ustawy:
jednym ze źródeł przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:
a)nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
b)spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
c)prawa wieczystego użytkowania gruntów,
− jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c – przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.
Powyższy przepis formułuje generalną zasadę, że odpłatne zbycie nieruchomości, jej części, udziału w nieruchomości lub prawa przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, rodzi obowiązek zapłaty podatku dochodowego. Tym samym, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części, udziału w nieruchomości lub prawa majątkowego nastąpi po upływie pięciu lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, nie stanowi ono źródła przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym kwota uzyskana ze zbycia nieruchomości, jej części, udziału w nieruchomości lub prawa majątkowego w ogóle nie podlega opodatkowaniu.
Zatem, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości lub ww. praw majątkowych następuje przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie i nie zostaje dokonane w wykonywaniu działalności gospodarczej stanowi źródło przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Stosownie do art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
W przypadku odpłatnego zbycia, nabytych w drodze spadku, nieruchomości lub praw majątkowych, określonych w ust. 1 pkt 8 lit. a-c, okres, o którym mowa w tym przepisie, liczy się od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie tej nieruchomości lub nabycie prawa majątkowego przez spadkodawcę.
Z powyższego przepisu wynika, że jeżeli nieruchomości lub prawa majątkowe określone przez art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c tej ustawy zostały nabyte w drodze spadku, to ich odpłatne zbycie (dokonane poza działalnością gospodarczą) stanowi przychód podlegający opodatkowaniu, jeżeli nastąpiło ono przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie tej nieruchomości bądź nabycie prawa majątkowego przez spadkodawcę.
Wobec powyższego, w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości i praw majątkowych, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c w związku z art. 10 ust. 5 ww. ustawy (czyli nabytych w drodze spadku), decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych ma forma prawna ich nabycia oraz moment nabycia przez spadkodawcę.
Do wyliczenia 5-letniego okresu, od którego uzależnione jest opodatkowanie sprzedaży nieruchomości lub praw majątkowych nabytych w drodze spadku, wliczany jest zatem nie tylko okres własności nieruchomości (praw majątkowych) przez spadkobiercę, który dokonuje sprzedaży, ale także okres własności nieruchomości (praw majątkowych) spadkodawcy. Jeżeli od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie nieruchomości bądź nabycie prawa majątkowego przez spadkodawcę, do momentu odpłatnego zbycia nieruchomości (praw majątkowych) przez spadkobiercę upłynęło 5 lat – to sprzedaż nie podlega opodatkowaniu.
Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawiera definicji pojęcia „spadek” ani też „nabycie w drodze spadku”, dlatego też zasadnym jest odwoływanie się do regulacji zawartych w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.).
Zgodnie z art. 922 § 1 Kodeksu cywilnego:
Prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób stosownie do przepisów księgi niniejszej.
W myśl art. 924 i art. 925 Kodeksu cywilnego:
Spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy.
Spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku.
Stosownie do art. 1025 § 1 Kodeksu cywilnego:
Sąd na wniosek osoby mającej w tym interes stwierdza nabycie spadku przez spadkobiercę. Notariusz na zasadach określonych w przepisach odrębnych sporządza akt poświadczenia dziedziczenia.
Natomiast z art. 195 tego Kodeksu cywilnego wynika, że:
Własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom (współwłasność).
W świetle art. 196 § 1 i § 2:
Współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych, albo współwłasnością łączną.
Współwłasność łączną regulują przepisy dotyczące stosunków, z których ona wynika. Do współwłasności w częściach ułamkowych stosuje się przepisy niniejszego działu.
Zatem, z chwilą śmierci należące do spadkodawcy prawa i obowiązki stają się spadkiem, który podlega przepisom prawa spadkowego, a data śmierci (chwila śmierci) spadkodawcy ustala, kto staje się spadkobiercą oraz co wchodzi w skład masy spadkowej.
Z kolei, postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku lub akt poświadczenia dziedziczenia potwierdzają jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia.
Istota współwłasności polega na tym, że współwłaścicielom przysługują części wspólnego prawa własności (tzw. udziały), którymi mogą swobodnie rozporządzać. Dopóki więc istnieje współwłasność można mówić tylko o istnieniu udziałów w tym prawie, o ich nabywaniu i zbywaniu, a nie o prawie do części rzeczy, o jej zbywaniu bądź nabywaniu w częściach. Współwłaściciele mają swoje udziały w prawie, ale nie w rzeczy. Będąca przedmiotem współwłasności rzecz jest niepodzielna i każdemu ze współwłaścicieli przysługuje prawo do całej rzeczy w trakcie trwania współwłasności, a nie jedynie do jej części określonej wielkością jego udziału.
Na mocy art. 206 Kodeksu cywilnego:
Każdy ze współwłaścicieli jest uprawniony do współposiadania rzeczy wspólnej oraz do korzystania z niej w takim zakresie, jaki daje się pogodzić ze współposiadaniem i korzystaniem z rzeczy przez pozostałych współwłaścicieli.
Na mocy art. 210 § 1 Kodeksu cywilnego:
Każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności. Uprawnienie to może być wyłączone przez czynność prawną na czas nie dłuższy niż lat pięć. Jednakże w ostatnim roku przed upływem zastrzeżonego terminu dopuszczalne jest jego przedłużenie na dalsze lat pięć; przedłużenie można ponowić.
W myśl art. 211 Kodeksu cywilnego:
Każdy ze współwłaścicieli może żądać, ażeby zniesienie współwłasności nastąpiło przez podział rzeczy wspólnej, chyba że podział byłby sprzeczny z przepisami ustawy lub ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem rzeczy albo że pociągałby za sobą istotną zmianę rzeczy lub znaczne zmniejszenie jej wartości.
Art. 212 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego stanowi, że:
Jeżeli zniesienie współwłasności następuje na mocy orzeczenia sądu, wartość poszczególnych udziałów może być wyrównana przez dopłaty pieniężne. Przy podziale gruntu sąd może obciążyć poszczególne części potrzebnymi służebnościami gruntowymi.
Rzecz, która nie daje się podzielić, może być przyznana stosownie do okoliczności jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych albo sprzedana stosownie do przepisów kodeksu postępowania cywilnego.
Celem postępowania o zniesienie współwłasności jest nowe ukształtowanie prawa własności rzeczy, która stanowi przedmiot współwłasności. Zgodnie z teorią prawa rzeczowego, przyznanie danej osobie na wyłączną własność rzeczy w drodze zniesienia współwłasności jest nabyciem tych rzeczy.
Z powyższych przepisów wynika, że zniesienie współwłasności może nastąpić przez podział rzeczy wspólnej, a gdy rzeczy nie da się podzielić, przez przyznanie rzeczy jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych bądź przez podział cywilny, polegający na sprzedaży rzeczy wspólnej i podziale uzyskanej ceny stosownie do wielkości udziałów współwłaścicieli.
Zniesienie współwłasności nie stanowi nabycia rzeczy, jeżeli mieści się w ramach udziału jaki przypadał byłym współwłaścicielom w rzeczy wspólnej i odbyło się bez spłat i dopłat.
Za datę nabycia nieruchomości lub prawa – w przypadku ich sprzedaży, które przypadły danej osobie w wyniku zniesienia współwłasności, należy zatem przyjąć datę ich pierwotnego nabycia, jeżeli wartość otrzymanej przez daną osobę nieruchomości lub prawa w wyniku zniesienia współwłasności mieści się w udziale, jaki przysługuje tej osobie w majątku objętym współwłasnością oraz zniesienie współwłasności zostało dokonane bez spłat i dopłat. O tym, czy w wyniku zniesienia współwłasności doszło do nowego nabycia ponad wcześniej posiadany udział decyduje porównanie wartości tych nieruchomości, a nie ich powierzchni. Może się zdarzyć, że większą wartość będzie miała nieruchomość o mniejszej powierzchni.
Tak więc, co do zasady, zniesienie współwłasności jest formą nowego nabycia tylko wówczas, gdy w wyniku tego zniesienia współwłasności podatnik otrzymuje nieruchomość, której wartość po dokonanym podziale przekracza wartość udziału jaki pierwotnie podatnikowi przysługiwał.
Podobne wnioski wynikają z ukształtowanej już linii orzeczniczej Naczelnego Sądu Administracyjnego, który twierdzi, że nabyciem rzeczy w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie jest przyznanie jej na wyłączną własność jednemu ze współwłaścicieli w wyniku zniesienia współwłasności, jeśli:
a)podział taki jest ekwiwalentny w naturze i nie towarzyszą mu spłaty i dopłaty, lub
b)wartość otrzymanej przez daną osobę rzeczy w wyniku dokonanego podziału mieści się w wartości udziału, jaki przysługiwał tej osobie.
Jeżeli spełnione są wymienione wyżej warunki, zniesienie współwłasności nie może być rozpatrywane w kategoriach nabycia. W takiej sytuacji za datę nabycia nieruchomości uznać należy datę nabycia pierwotnego udziału w nieruchomości. Jeżeli jednak na skutek dokonanego zniesienia współwłasności przysługujący danej osobie udział ulega powiększeniu lub też towarzyszą mu spłaty i dopłaty wówczas czynność ta skutkuje nabyciem ponad dotychczas posiadany udział.
Nabycie w wyniku zniesienia współwłasności części majątku, który należał do innych współwłaścicieli, należy więc traktować jako nabycie w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Według art. 30e ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c podatek dochodowy wynosi 19% podstawy obliczenia podatku.
Art. 30e ust. 2 przywołanej ustawy stanowi, że
Podstawą obliczenia podatku, o której mowa w ust. 1, jest dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw określonym zgodnie z art. 19, a kosztami ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c i 6d, powiększoną o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, dokonanych od zbywanych nieruchomości lub praw.
Stosownie do art. 19 ust. 1 cyt. ustawy:
Przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy w wysokości wartości rynkowej. Przepis art. 14 ust. 1 zdanie drugie stosuje się odpowiednio.
Stosownie natomiast do art. 22 ust. 6c ww. ustawy:
Koszty uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c, z zastrzeżeniem ust. 6d, stanowią udokumentowane koszty nabycia lub udokumentowane koszty wytworzenia, powiększone o udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość rzeczy i praw majątkowych, poczynione w czasie ich posiadania.
W myśl art. 22 ust. 6e ww. ustawy:
Wysokość nakładów, o których mowa w ust. 6c i 6d, ustala się na podstawie faktur VAT w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług oraz dokumentów stwierdzających poniesienie opłat administracyjnych.
Jak wynika z powyższych przepisów, podstawą obliczenia podatku jest dochód, stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości określonym zgodnie z art. 19 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych a kosztami uzyskania przychodu ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tak obliczony dochód podlega opodatkowaniu 19% podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
W przypadku udziałów w nieruchomości nabytych odpłatnie w drodze zniesienia współwłasności, tj. z obowiązkiem spłaty pozostałych współwłaścicieli, zastosowanie znajduje art. 22 ust. 6c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Pojęcie kosztów nabycia, o których mowa w art. 22 ust. 6c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, dotyczy tych wydatków, które zbywca musiał ponieść, aby nabyć zbywaną przez siebie nieruchomość lub prawo.
We wskazanej kategorii kosztów mieszczą się zatem udokumentowane (faktyczne) kwoty spłat na rzecz pozostałych współwłaścicieli, które można uwzględnić przy ustalaniu podstawy opodatkowania.
Z art. 30e ust. 4 cytowanej ustawy wynika, że:
Po zakończeniu roku podatkowego podatnik jest obowiązany w zeznaniu podatkowym, o którym mowa w art. 45 ust. 1a pkt 3 (PIT-39), wykazać:
1)dochody uzyskane w roku podatkowym z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c i obliczyć należny podatek dochodowy od dochodu, do którego nie ma zastosowania art. 21 ust. 1 pkt 131, lub
2)dochody, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 131.
Z art. 30e ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że:
Dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c nie łączy się z dochodami (przychodami) z innych źródeł.
Na podstawie art. 45 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Podatnicy są obowiązani składać urzędom skarbowym zeznanie, według ustalonego wzoru, o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym, w terminie od dnia 15 lutego do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym. Zeznania złożone przed początkiem terminu uznaje się za złożone w dniu 15 lutego roku następującego po roku podatkowym.
Stosownie do art. 45 ust. 1a pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
W terminie określonym w ust. 1 podatnicy są obowiązani składać urzędom skarbowym odrębne zeznania, według ustalonych wzorów, o wysokości osiągniętego w roku podatkowym dochodu (poniesionej straty) z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych opodatkowanych na zasadach określonych w art. 30e.
Zatem obowiązek zapłaty 19% podatku z tytułu sprzedaży nieruchomości zależny jest od uzyskania dochodu ustalonego na zasadach określonych w art. 30e ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który stanowi nadwyżkę pomiędzy przychodem z tytułu ww. transakcji, określonym zgodnie z art. 19, a kosztami uzyskania przychodu, o których mowa w art. 22 ust. 6c ww. ustawy.
Z treści wniosku wynika, że w skład nieruchomości odziedziczonej przez Pana po matce wchodziła działka oznaczona nr geodezyjnym (...) o powierzchni (...) m2 oraz połowa domu z 1880 r. z budynkami gospodarczymi i podwórko. Odziedziczył Pan to wraz z bratem. Na działce nr (...) znajdował się budynek, w którym mieszkał Pana dziadek. W drugiej części domu zamieszkała i była jej właścicielem druga rodzina. Z aktu z (…) 1917 r. (akt (…)) wynika, że właściciel całej tej działki sprzedał część tej nieruchomości, tj. dwa pokoje, kuchnię oraz prawo do korzystania z sieni i podwórza. Drugą część (pozostałą część domu, tj. dwa pokoje, sień oraz suterenę, podwórko oraz ogród) sprzedał Panu pradziadkowi (…) 1919 r. Po Pana pradziadku odziedziczył Pana dziadek, po którego śmierci Pana matka, później Pan z bratem. Właściciele drugiej połowy domu, akt notarialny z (…) 1946 r., akt (…), byli szóstymi nabywcami od 1917 r. (…) 1984 r. zgłosili swój akt w biurze geodezyjnym w C podając, że są drugimi właścicielami całości działki (...). Pana matka po śmierci swojego ojca (1981 r.) przeprowadziła sprawy spadkowe w 1984 r. i stała się jedyną właścicielką tej działki. W 1986 r. zorientowała się, że nie jest jedyną właścicielką tej działki i złożyła sprawę do Sądu Rejonowego w D, która toczyła się od 1986 r. do jej śmierci w 1998 r. Po odziedziczeniu przez Pana tej działki w 1999 r., po próbie wyprostowania tego w biurze geodezyjnym w D oraz próbie złożenia wniosku do Sądu Rejonowego w D zaniechał Pan sprostowania. Gdy budynek mieszkalny uległ zniszczeniu (pustostan był nieremontowany) współwłaściciele byli zmuszeni wyprowadzić się. Skorzystał Pan z biura archiwalnego w D, gdzie uzyskał Pan wszystkie akta jednej i drugiej strony właścicieli od 1911 r. Złożył Pan w 2012 r. wniosek o zniesienie współwłasności. W prawomocnym wyroku od (…) 2019 r. Sąd Rejonowy w D dokonał zniesienia współwłasności nieruchomości o nr (...) i przyznał na wspólność po ½ części na rzecz Pana i brata. W wyniku ww. orzeczenia nabył Pan współwłasność z bratem do połowy domu i połowy podwórka należące do dotychczasowych ich współwłaścicieli wraz ze zobowiązaniem do dokonania na ich rzecz spłat. Działka nr (...) została sprzedana (…) 2024 r.
Przystępując do oceny skutków podatkowych sprzedaży w 2024 r. opisanej we wniosku nieruchomości, w pierwszej kolejności zauważyć należy, że do nabycia przez Pana ½ udziału w tej nieruchomości, obejmującej połowę domu i podwórka oraz ogród doszło najpierw w drodze spadku po zmarłej matce w 1998 r. Zatem w odniesieniu do ww. ½ udziału w tej części nieruchomości – pięcioletni okres, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 w związku z art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, niewątpliwie upłynął.
Następnie w wyniku orzeczenia Sądu Rejonowego w D nabył Pan we współwłasności po ½ z bratem drugą połowę domu i podwórka należące do dotychczasowych ich współwłaścicieli wraz ze zobowiązaniem do dokonania na ich rzecz spłat. Nabycie tej części majątku, który należał do innych współwłaścicieli, należy więc traktować jako nabycie w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zatem pięcioletni okres, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych dla ww. ½ udziału drugiej połowie domu i podwórka upłynie dopiero z końcem 2024 r.
Zatem, uznać należy, że w związku ze sprzedażą w 2024 r. przez Pana udziału w nieruchomości opisanej we wniosku, 5-letni okres, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych minął jedynie w odniesieniu do ½ udziału w części nieruchomości otrzymanego w drodze dziedziczenia po zmarłej matce.
Podsumowując, sprzedaż w 2024 r. przez Pana nieruchomości, o której mowa we wniosku, w części w jakiej została przez Pana nabyta w drodze zniesienie współwłasności ponad Pana dotychczasowy posiadany udział, tj. w części, która należała uprzednio do innych współwłaścicieli, skutkuje dla Pana powstaniem przychodu ze źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ponieważ sprzedaż w ww. części nastąpiła przed upływem pięciu lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie tej części nieruchomości. Dochód z odpłatnego zbycia tej części nieruchomości podlega – stosownie do art. 30e ust. 1 wskazanej ustawy – opodatkowaniu 19% podatkiem dochodowym.
Natomiast sprzedaż w 2024 r. przez Pana nieruchomości, o której mowa we wniosku, w części nabytej w drodze spadku po zmarłej matce nie skutkuje dla Pana powstaniem przychodu ze źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ponieważ sprzedaż w ww. części nastąpiła po upływie pięciu lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie tej części nieruchomości.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Pana i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.
Podkreślam, że przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b Ordynacji podatkowej jest sam przepis prawa. Istotą interpretacji indywidualnej jest rozstrzygnięcie, czy zainteresowany prawidłowo postrzega, jakie skutki prawne na gruncie określonych przepisów prawa podatkowego wywołuje przedstawiony we wniosku stan faktyczny albo zdarzenie przyszłe. Celem interpretacji indywidualnej nie jest natomiast przeprowadzanie postępowania podatkowego, czy sprawdzającego, zmierzającego do wskazywania konkretnej drogi postępowania w zakresie ustalenia konkretnej podstawy opodatkowania, rozliczenia przychodu uzyskanego przez podatnika i kosztów uzyskania tego przychodu, wyliczenia kwoty przychodu lub dochodu albo kwoty podatku. Wobec powyższego obliczenie należnego podatku nie należy do moich kompetencji. Zgodnie bowiem z zasadą samoopodatkowania, obowiązującą w polskim systemie podatkowym, na podatniku spoczywa obowiązek dokonania oceny własnej sytuacji prawnopodatkowej, a po jej dokonaniu zachowania się zgodnie z przepisami prawa podatkowego, gdyż prawidłowość takiego rozliczenia podlega weryfikacji przez Organ podatkowy, w toku ewentualnego postępowania podatkowego.
Procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretacje opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Postępowanie w sprawie wydania interpretacji indywidualnej ma na celu wyjaśnienie wątpliwości co do sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego materialnego do określonego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest ustalanie stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego), stanowi to bowiem domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. Organ nie prowadzi postępowania dowodowego, ograniczając się do analizy okoliczności podanych we wniosku. W stosunku do tych okoliczności wyraża swoje stanowisko, które zawsze musi być jednak ustosunkowaniem się do poglądu (stanowiska) prezentowanego w danej sprawie przez wnioskodawcę. Jeżeli zatem, przedstawiony we wniosku stan faktyczny będzie różnił się od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie Pana chroniła w zakresie rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).