Skutki podatkowe sprzedaży nieruchomości. - Interpretacja - null
Temat interpretacji
Temat interpretacji
Temat interpretacji
Temat interpretacji
Temat interpretacji
Skutki podatkowe sprzedaży nieruchomości.
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
5 sierpnia 2024 r. wpłynął Państwa wniosek wspólny z 31 lipca 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy skutków podatkowych sprzedaży nieruchomości.
Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 30 września 2024 r. (wpływ 4 października 2024 r.).
Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem
1) Zainteresowany będący stroną postępowania:
- P. W.,
2)Zainteresowana niebędąca stroną postępowania:
- M. W.,
Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
Przedmiotem wniosku jest sprzedaż przez Wnioskodawcę Nieruchomości o powierzchni 1,35 ha, na której m.in. jest posadowiony budynek mieszkalny oraz budynki gospodarcze (dalej : Nieruchomość). Właścicielami tej Nieruchomości jest Wnioskodawca wraz z żoną (łącznie dalej Wnioskodawcy).
Wnioskodawca nabył udział w Nieruchomości w spadku po ojcu w roku 1978. W roku 1986 nabył kolejny udział w wyniku działu spadku i zniesienia współwłasności. Pozostała 1/2 Nieruchomości została przekazana 19 września 1989 r. obojgu małżonkom do majątku wspólnego przez matkę męża umową przekazania gospodarstwa rolnego. Wnioskodawcy nie prowadzą żadnej działalności gospodarczej, są emerytami. Wnioskodawcy nie zajmują się obrotem nieruchomościami. Nie są także rolnikami, (wcześniej, przed przejściem na emeryturę, byli rolnikami i na terenie przedmiotowej Nieruchomości prowadzili działalność rolniczą, odprowadzali KRUS). Nie byli z tego tytułu podatnikami VAT i nie są podatnikami VAT. Nie zajmują się obrotem nieruchomościami, jedynie w 2014 r. dokonali sprzedaży nieruchomości gruntowej nabytej w roku 1989 umową o przekazanie gospodarstwa rolnego. Nieruchomość będąca przedmiotem wniosku jest w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego przeznaczona pod zabudowę usługową z możliwością zabudowy mieszkaniowej.
Wnioskodawcy planują zawarcie umowy przedwstępnej sprzedaży Nieruchomości z podmiotem gospodarczym (spółka kapitałowa), mającym siedzibę na terenie Polski (dalej Nabywca). Nabywca jest podmiotem prowadzącym działalność gospodarczą, m.in. budowy budynków mieszkalnych w celu ich sprzedaży. Przedmiotem sprzedaży będzie cała Nieruchomość i przed sprzedażą na rzecz Nabywcy nie będzie podlegała podziałowi na mniejsze działki.
Wnioskodawcy udzielą Nabywcy niezbędnych pełnomocnictw i zgód, koniecznych do dysponowania Nieruchomością na cele budowlane m.in. do uzyskania warunków technicznych przyłączenia Nieruchomości do infrastruktury technicznej (np. energetycznej, gazowej, wodnej, teleinformatycznej), do uzyskania decyzji na wycinkę drzew, do uzyskania pozwolenia na budowę budynków mieszkalnych. Nabywca jest zobowiązany do uzyskania w swoim imieniu i na swoją rzecz, powyższych decyzji i zgód budowlanych. Warunkiem zawarcia przyrzeczonej umowy sprzedaży będzie uzyskanie przez Nabywcę, powyższych decyzji i zgód budowlanych, a w szczególności:
- warunków przyłączenia mediów,
- potwierdzenia, że warunki techniczne Nieruchomości pozwalają na realizację inwestycji budowlanej,
- przekształcenie działki z rolnej na budowlaną i uzyskanie decyzji o wyłączeniu z produkcji rolnej,
- uzyskanie na własną rzecz ostatecznej i prawomocnej decyzji o zatwierdzeniu projektu budowlanego i udzieleniu pozwolenia na budowę budynków na Nieruchomości.
Wszelkie koszty związane z uzyskaniem powyższych dokumentów będą spoczywać na Nabywcy. Wnioskodawcy podkreślają, że bez spełnienia ww. warunków nabycie Nieruchomości przez Nabywcę jest bezprzedmiotowe, tzn. w takim przypadku w ogóle nie dojdzie do jej zakupu. Wnioskodawca nie ma zatem możliwości jej zbycia na innych warunkach np. po obniżonej cenie.
W konsekwencji, udzielając pełnomocnictwa Nabywcy, zamiarem Wnioskodawców nie było dokonywanie czynności mających na celu zorganizowany i profesjonalny obrót nieruchomościami, ale jedynie dokonanie czynności bez której choćby próba sprzedaży tej części majątku prywatnego, obiektywnie w ogóle nie mogłaby się odbyć. Wnioskodawcy podkreślają, że inwestycja budowlana nie będzie realizowana przez Wnioskodawców. Inwestycja ta będzie realizowana przez Nabywcę po zakupie Nieruchomości.
Sprzedaż nieruchomości nie jest stałym źródłem zarobkowania Wnioskodawcy. Środki ze sprzedaży Nieruchomości nie będą przeznaczone na zakup innych nieruchomości celem ich odsprzedaży, ale będą przeznaczone na potrzeby jego najbliższej rodziny.
Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu zdarzenia przyszłego
Nieruchomość znajduje się na działce ewidencyjna nr 1 z obrębu (...). Sąd Rejonowy (...), (...) prowadzi księgę wieczystą (...).
Śmierć ojca Wnioskodawcy nastąpiła 14 grudnia 1978 r. Natomiast 8 listopada 1986 r. przeprowadzono dział spadku, gdzie w postępowaniu uczestniczyła matka Wnioskodawcy oraz Wnioskodawca.
Budynki były wykorzystywane do celów mieszkaniowych oraz do prowadzenia gospodarstwa rolnego.
Nieruchomość nie jest i nie była wykorzystywana do celów najmu oraz dzierżawy.
Wnioskodawca wraz z żoną wykorzystywali Nieruchomość tylko do celów prowadzenia gospodarstwa rolnego.
Wnioskodawcy w stosunku do Nieruchomości nie podejmowali żadnych działań związanych z przygotowaniem jej do sprzedaży.
Wnioskodawcy w stosunku do Nieruchomości nie podejmowali żadnych działań marketingowych lub reklamowych. Nabywca zainteresowany tą Nieruchomością sam się zgłosił do Wnioskodawców z ofertą zakupu.
Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego obejmujący m.in. Nieruchomość, został sporządzony i uchwalony z inicjatywy Gminy (…).
W dniu 19 września 1989 r. matka Wnioskodawcy na podstawie umowy przekazania gospodarstwa rolnego dokonała przekazania, na rzecz Wnioskodawcy oraz jego żony, gospodarstwa rolnego obejmującego m.in. udział we współwłasności Nieruchomości. W wyniku powyższego, Wnioskodawca posiada w majątku odrębnym udział we współwłasności 1/2 Nieruchomości zaś Wnioskodawca wraz z żoną posiadają w ustawowym majątku wspólnym udział we współwłasności 1/2 Nieruchomości.
Działowi spadku/zniesienia współwłasności nie towarzyszyły ewentualne spłaty i dopłaty.
W dniu 19 września 1989 r. matka Wnioskodawcy na podstawie umowy przekazania gospodarstwa rolnego dokonała przekazania, na rzecz Wnioskodawcy oraz jego żony, gospodarstwa rolnego obejmującego m.in. udział we współwłasności tej Nieruchomości.
Sprzedaż nieruchomości w 2014 r. nie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT.
Do chwili sprzedaży nieruchomość ta, była wykorzystywana przez Wnioskodawców do prowadzenia gospodarstwa rolnego.
Środki uzyskane ze sprzedaży nieruchomości zostały przeznaczone na zaspokojenie potrzeb osobistych Wnioskodawców oraz członków ich rodziny.
Wnioskodawcy nie posiadają już innych nieruchomości.
Pytania
1. Czy sprzedaż Nieruchomości w warunkach opisanych wyżej będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług ?
2. Czy sprzedaż Nieruchomości w warunkach opisanych wyżej będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych?
Przedmiotem niniejszej interpretacji jest odpowiedź na pytanie nr 2. W zakresie podatku od towarów i usług zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.
Państwa stanowisko w sprawie
W ocenie Wnioskodawców planowana sprzedaż Nieruchomości nie będzie podlegała podatkowi dochodowemu od osób fizycznych, ponieważ będzie ona przyporządkowana do źródła przychodów określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) PIT. W myśl tego przepisu źródłem przychodów jest odpłatne zbycie nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości - jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości - przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.
Zaliczenie do tego źródła przychodu następuje pod warunkiem, że transakcja nie jest wykonywana w ramach działalności gospodarczej. Definicja prawna działalności gospodarczej została zawarta w art. 5a pkt 6 PIT. Zgodnie z tym przepisem, ilekroć w ustawie tej jest mowa o działalności gospodarczej albo pozarolniczej działalności gospodarczej - oznacza to działalność zarobkową wytwórczą, budowlaną, handlową, usługową, polegającą na poszukiwaniu, rozpoznawaniu i wydobywaniu kopalin ze złóż, na wykorzystywaniu rzeczy oraz wartości niematerialnych i prawnych, prowadzoną we własnym imieniu bez względu na jej rezultat, w sposób zorganizowany i ciągły, z której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych przychodów ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 4-9.
Definicja działalności gospodarczej zawarta ww. przepisie pozwala na wyróżnienie kilku elementów tworzących to pojęcie. Definicja ta wskazuje, że jest to działalność zarobkowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły, prowadzona we własnym imieniu i na własny lub cudzy rachunek.
Zarobkowy charakter działalności oznacza, że jej celem jest przede wszystkim osiągnięcie zysku.
Na pojęcie "zorganizowanie" w rozumieniu art. 5a pkt 6 PIT, składa się zespół celowych, uporządkowanych czynności o charakterze profesjonalnym, realizowanych w ramach mniej lub bardziej wyodrębnionej struktury', mieszczących się zarówno w tzw. fazie przygotowawczej, związanej z uruchomieniem określonych działalności, jak i w fazie realizacji (tak np. w interpretacji DKIS z 21.9.2021 r., nr 0113-KDIPT2-2.4011.475.2021.4.MP).
Wykonywanie działalności w sposób ciągły to prowadzenie jej w sposób stały, nie okazjonalny. Pod tym pojęciem rozumie się cały szereg wielokrotnie powtarzanych czynności podejmowanych w konkretnym celu. Taki zespół wielokrotnie powtarzanych czynności, (nie zaś czynności sporadyczne, oderwane od siebie, nie powiązane ze sobą) w dziedzinie wytwórczej, usługowej lub handlowej podejmowanych w celach zarobkowych i na własny rachunek, można uznać za prowadzenie działalności gospodarczej. Ciągłość działania w znaczeniu nadanym przepisem art. 5apkt 6 PIT. zawsze wiąże się z planowanym charakterem i realizacją poszczególnych zamierzeń.
Tak więc o tym, czy sprzedaż nieruchomości jest dokonywana w ramach działalności gospodarczej decyduje podejmowanie przez podatnika zespołu powiązanych ze sobą działań polegających na:
1) wielokrotnym nabywaniu nieruchomości,
2) ich zaawansowanym przygotowaniu do sprzedaży (tzn. w sposób wykraczający poza zwykły zarząd mieniem),
3) wielokrotnym zbywaniu w celu zarobkowym przygotowanych w ten sposób do zbycia nieruchomości oraz
4) dokonywaniu tych transakcji (nabycia i zbycia) w stosunkowo krótkim przedziale czasowym (tak przykładowo w prawomocnym wyroku WSA w Poznaniu z 31.3.2021 r., I SA/Po 851/20 i przywołanym w nim orzecznictwie).
Podobny pogląd wyrażono w interpretacji z 21.9.2021 r., nr 0113-KDIPT2-2.4011.475.2021.4.MP, wskazując, że: „Na związek uzyskiwanych przychodów ze źródłem wymienionym w art. 10 ust. 1 pkt 3 PIT może wskazywać, rozpatrywany całościowo zespół powiązanych ze sobą działań podatnika, powtarzalnych, uporządkowanych, konsekwentnie prowadzących do osiągnięcia zysku, w szczególności łącznie polegających na wielokrotnym nabywaniu nieruchomości, ich zaawansowanym przygotowaniu do sprzedaży (tzn. w sposób wykraczający poza zwykły zarząd mieniem), wielokrotnym zbywaniu w celu zarobkowym odpowiednio przygotowanych nieruchomości. Brak jest natomiast podstaw, aby podejmowane przez podatnika czynności mieszczące się w zwykłym zarządzie własnym majątkiem, tzn. mające na celu prawidłowe, racjonalne gospodarowanie tym majątkiem, kwalifikować jako prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej".
Dla oceny, czy planowana sprzedaż powinna zostać zaklasyfikowana jako działalność gospodarcza istotne znaczenie ma więc przede wszystkim ustalenie, czy zamiarem zbywcy jest uczynienie z odpłatnego zbycia gruntów stałego i powtarzalnego źródła zarobkowania. W orzecznictwie podkreśla się, że działania incydentalne nie mogą zostać zaliczone do działalności gospodarczej (tak np. w wyrokach: z 30.1.2014 r., II FSK 867/12; z 13.06.2013 r., II FSK 1987/11; z 2.10.2013 r., II FSK 2729/11). Wprowadzenie przez ustawodawcę kryterium zorganizowania i ciągłości miało bowiem na celu wyeliminowanie z pojęcia działalności gospodarczej przedsięwzięć o charakterze incydentalnym i sporadycznym.
W orzecznictwie uznaje się także, że kryteria umożliwiające zakwalifikowanie podejmowanych czynności do działalności gospodarczej, w tym przede wszystkim warunek ciągłości, wskazany w art. 5a pkt 6 PIT, nie zostają spełnione, jeżeli działania podatnika mieszczą się w zwykłych czynnościach związanych z przygotowaniem nieruchomości do sprzedaży (np. polegających na jej uporządkowaniu, przygotowaniu dokumentacji geodezyjnej, zawarciu umowy z pośrednikiem w obrocie nieruchomościami, wydzieleniu części przeznaczonej do sprzedaży, itp.). O działalności gospodarczej można bowiem mówić jedynie wtedy gdy skala podjętych przez podatnika działań dotyczących nieruchomości (w tym formalnych, inwestycyjnych) wykracza w sposób oczywisty poza normalne czynności, jakie podejmuje rozsądnie działający właściciel, dążący do uzyskania optymalnego - z jego punktu widzenia - przychodu ze zbycia poszczególnych składników majątku osobistego, a ponadto działania te nacechowane są ciągłym (trwałe źródło zarobkowania), nieamatorskim i nieokazjonalnym charakterem (tak w wyrokach NSA z 11.7.2019 r., II FSK 2617/17; z 3.7.2018 r., II FSK 1892/16 oraz II FSK 1836/16 i II FSK 2299/16).
W związku z powyższym, w celu zakwalifikowania sprzedaży opisanych we wniosku nieruchomości do właściwego źródła przychodu, należy ocenić zamiar, okoliczności i cel działań związanych z odpłatnym zbyciem tych nieruchomości, ponieważ sprzedaż majątku prywatnego osoby fizycznej, który nie jest związany z działalnością gospodarczą oraz nie został nabyty w celu odsprzedaży, nie stanowi działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Potwierdzenie takiego stanowiska można znaleźć w licznych interpretacjach prawa podatkowego, np. w interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 8 lipca 2019 r., nr 0115-KDIT2-3.4011.216.2019.4.JS oraz w interpretacji z dnia 8 lipca 2019 r., nr 0115-KDIT2- 3.4011.202.2019.4.PS, w której DKIS stwierdza, że: "Ze względu na różnorodność form aktywności podatników, jakie występują w obrocie gospodarczym, proste zestawienie unormowań art. 10 ust. 1 pkt 3 i pkt 8 ustawy z regulacją zawartą w art. 5a pkt 6 nie pozwala na stworzenie uniwersalnego wzorca zachowań umożliwiającego jednoznaczne oddzielenie tych z nich, które rozpoznawać należy jako sprzedaż związaną z wykonywaniem pozarolniczej działalności gospodarniej (pkt 3), od odpłatnego zbycia osobistego mienia (pkt 8). IV każdym przypadku o właściwej kwalifikacji przychodu zadecydować musi całokształt okoliczności faktycznych, w tym dotyczących zjawisk poprzedzających i towarzyszących zbyciu składników majątkowych (nieruchomości). Na związek uzyskiwanych przychodów ze źródłem wymienionym w art. 10 ust. 1 pkt 3 PIT może wskazywać, rozpatrywany całościowo, zespół powiązanych ze sobą działań podatnika, powtarzalnych, uporządkowanych, konsekwentnie prowadzących do osiągnięcia zysku, w szczególności łącznie polegających na wielokrotnym nabywaniu nieruchomości, ich zaawansowanym przygotowaniu do sprzedaży (tzn. w sposób wykraczający poza zwykłe zarządzanie mieniem), wielokrotnym zbywaniu w celu zarobkowym odpowiednio przygotowanych nieruchomości. Brak jest natomiast podstawy, aby podejmowane przez podatnika czynności mieszczące się w zwykłym zarządzie własnym majątkiem, tzn. mające na celu prawidłowe, racjonalne gospodarowanie tym majątkiem, kwalifikować jako prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej w rozumieniu art. 5a pkt 6 PIT ".
Wyprzedaż prywatnego majątku nie mieści się w definicji działalności gospodarczej. Takie transakcje są dokonywane w ramach zwykłego zarządu prywatnym majątkiem, których jedynym celem i powodem jest racjonalne gospodarowanie tym majątkiem oraz zaspokajanie potrzeb własnych podatnika. W orzecznictwie sądowym mocno podkreśla się, iż sprzedaż nieruchomości w ramach zwykłego zarządu majątkiem prywatnym nie stanowi działalności gospodarczej. Przykładem takiego poglądu jest wyrok NSA z 5 marca 2019 r. (sygn.II FSK 829/17), w którym wskazano: "Podzielić należy wyrażone w orzecznictwie poglądy, że brak jest podstaw kwalifikowania do pozarolniczej działalności gospodarczej w rozumieniu art. 5a pkt 6 u.p.d.o.f., podejmowanych przez podatnika czynności mieszczących się w zwykłym zarządzie własnym majątkiem, tzn. mających na celu prawidłowe gospodarowanie tym majątkiem oraz zaspokajanie potrzeb rodziny. Działań z zachowaniem - normalnych w takich przypadkach - reguł gospodarności nie należy z gruntu utożsamiać z działalnością gospodarczą (...)". W wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 3 lipca 2018 r. (sygn. 11 FSK 2299/16) wskazano: "Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego, kryteria umożliwiające zakwalifikowanie danych czynności do podejmowanych w ramach działalności gospodarczej, w tym warunek ciągłości, wskazany w art. 5a pkt 6 PIT, nie są spełnione, jeżeli działania podatnika mieszczą się w zwykłych czynnościach związanych z przygotowaniem nieruchomości do sprzedaży (np. polegających na jej uporządkowaniu, przygotowaniu dokumentacji geodezyjnej, zawarciu umowy z pośrednikiem w obrocie nieruchomościami, wydzieleniu części przeznaczonej do sprzedaży, itp.).”
Jak to opisano wyżej. Wnioskodawcy nie zajmują się obrotem nieruchomościami. Planowana sprzedaż mieści się w zarządzie majątkiem prywatnym. Co niezwykle istotne. Wnioskodawcy nie podjęli także żadnych działań, które są charakterystyczne dla działalności związanej z obrotem nieruchomościami. Jak to zauważył DKIS w interpretacji z 4 czerwca 2019 r., nr 0112-KDIL3-3.4011.87.2019.4.DS: "(...) działalność gospodarcza powinna cechować się stałością i powtarzalnością jej wykonywania, bowiem jest związana z profesjonalnym obrotem gospodarczym. Nie jest natomiast działalnością handlową, a zatem i gospodarczą sprzedaż majątku osobistego, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży i nie jest związany z prowadzoną działalnością gospodarczą."
Wnioskodawcy nie podejmowali i nie podejmą żadnych działań związanych z planowaną przez Nabywcę inwestycją. Jedynie z uwagi na wymogi stawiane przez organy nadzoru budowlanego dotyczące prawa do dysponowania gruntem na cele budowlane, Wnioskodawcy udzielą Nabywcy pełnomocnictwa do występowania przed wszelkimi organami administracji publicznej w celu uzyskania decyzji i pozwoleń, dotyczących planowanej przez Nabywcę budowy budynków mieszkalnych. Nabywca będzie jednak działała we własnym interesie i na własną rzecz; wszelkie dokumenty uzyskane przez Nabywcę - mimo działania na podstawie pełnomocnictwa Wnioskodawców- będą służyły wyłącznie Nabywcy, dla Wnioskodawców nie będą miały żadnego znaczenia.
Wnioskodawcy nie prowadzili także w stosunku do działek żadnych działań celem zachęcenia potencjalnego nabywcy do nabycia gruntu ani nie podejmowali jakichkolwiek aktywnych działań marketingowych w celu sprzedaży. W podobnym stanie faktycznym DKIS - w interpretacji z 19 lipca 2022 r. nr 0113-KDIPT2-2.4011.376.2022.3.MK - uznał, że samo udzielenie pełnomocnictwa nie oznacza, że sprzedaż wykracza poza zarząd majątkiem prywatnym. „Podejmowane czynności wskazują, że nie mają one charakteru profesjonalnego działania przypisywanego przedsiębiorcom i mieszczą się w zwykłych działaniach związanych z właściwym zarządem własnym majątkiem. Okoliczności opisane we wniosku nie wskazują, że sprzedaż nieruchomości nastąpi w ramach zorganizowanej i ciągłej działalności, która wyczerpywałaby znamiona działalności gospodarczej, określone w art. 5a pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. IV związku z tym, przychód ze sprzedaży działek nie będzie stanowił źródła przychodu z pozarolniczej działalności gospodarczej w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i Wnioskodawca nie będzie zobowiązany do zapłaty podatku dochodowego z tego tytułu. Skutki podatkowe planowanej czynności, należy zatem ocenić w kontekście przesłanek z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.”
Podobnie uznał DKIS w interpretacji z 9.08.2023 r., 0112-KDSL1-2.4011.250.2023.2.PSZ: „Co prawda udzielił Pan Kupującemu pełnomocnictwa do występowania przed wszelkimi organami administracji publicznej oraz do podejmowania wszelkich działań faktycznych i prawnych do uzyskania decyzji i pozwoleń niezbędnych Kupującemu do osiągnięcia celów którym kupowana nieruchomość ma służyć. Wszelkie opłaty związane z powyższymi czynnościami ponosił Kupujący - nabywca nieruchomości podjął wszelkie działania w zakresie uzyskania na swój koszt zezwoleń i innych dokumentów niezbędnych dla realizacji celu jakiemu obiekt miał służyć. Jednakże czynności te zostały podjęte w celu przygotowania nieruchomości do zrealizowania na niej inwestycji, którą będzie zainteresowany nabywca a nie Pan, zatem nie uzyska Pan z tego tytułu żadnych korzyści. Mając na uwadze powyższe, w analizowanej sprawne, czynności podejmowane przez Pana wskazują, że nie mają one charakteru profesjonalnego działania przypisywanego przedsiębiorcy i mieszczą się w zwykłych działaniach związanych z właściwym zarządem własnym majątkiem.”
Reasumując, w ocenie Wnioskodawców, zbycie Nieruchomości mieści się w zwykłym zarządzie własnym majątkiem, związanym ze zwykłym gospodarowaniem majątkiem prywatnym. Okoliczności opisane we wniosku nie wskazują, że sprzedaż Nieruchomości nastąpi w ramach zorganizowanej i ciągłej działalności, która wyczerpywałaby znamiona działalności gospodarczej, określone w art. 5a pkt 6 PIT.
Skoro od nabycia Nieruchomości upłynął okres znacznie dłuższy niż 5 lat liczone od końca roku ich nabycia, to w związku z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) PIT, sprzedaż ta nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. W związku z tym planowana sprzedaż nieruchomości nie będzie podlegała podatkowi dochodowemu od osób fizycznych.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł.
Stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Źródłem przychodów jest pozarolnicza działalność gospodarcza.
Zgodnie natomiast z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:
a) nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
b) spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
c) prawa wieczystego użytkowania gruntów
- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.
Przepis ten formułuje generalną zasadę, że odpłatne zbycie nieruchomości, jej części, udziału w nieruchomości lub praw wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c ww. ustawy, przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego. Zatem, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części, udziału w nieruchomości lub praw następuje po upływie pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie – nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym przychód uzyskany z odpłatnego zbycia nieruchomości, jej części, udziału w nieruchomości lub praw w ogóle nie podlega opodatkowaniu.
Ponadto, przepis art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wskazuje, że dotyczy przychodów z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw, które nie następuje w ramach wykonywania działalności gospodarczej.
Zatem, przychód z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości lub jej części oraz udziału w nieruchomości nie powstanie w podatku dochodowym od osób fizycznych, jeżeli spełnione są łącznie dwa warunki:
- odpłatne zbycie nieruchomości nie następuje w wykonywaniu działalności gospodarczej (nie stanowi przedmiotu działalności gospodarczej) oraz
- zostało dokonane po upływie pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło jej nabycie.
Zgodnie z art. 5a pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Ilekroć w ustawie jest mowa o działalności gospodarczej albo pozarolniczej działalności gospodarczej – oznacza to działalność zarobkową:
a) wytwórczą, budowlaną, handlową, usługową,
b) polegającą na poszukiwaniu, rozpoznawaniu i wydobywaniu kopalin ze złóż,
c) polegającą na wykorzystywaniu rzeczy oraz wartości niematerialnych i prawnych
- prowadzoną we własnym imieniu bez względu na jej rezultat, w sposób zorganizowany i ciągły, z której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych przychodów ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 4-9.
Użyte w tym przepisie pojęcie pozarolniczej działalności gospodarczej opiera się na trzech przesłankach:
- zarobkowym celu działalności,
- wykonywaniu działalności w sposób zorganizowany i ciągły,
- prowadzeniu działalności we własnym imieniu i na własny lub cudzy rachunek.
Działalność jest wtedy zarobkowa, gdy jest zdolna do potencjalnego generowania zysku, a jej przeznaczeniem jest zapewnienie określonego dochodu. Działalność musi być tak prowadzona i ukierunkowana, aby była w stanie zyski faktycznie osiągnąć. Jednak brak zysku z podjętych działań noszących znamiona działalności gospodarczej nie oznacza, że działalność taka nie była faktycznie prowadzona. Prowadzenie działalności gospodarczej zawsze wiąże się z ryzykiem nieosiągnięcia dochodów. Zarobkowego charakteru nie mają działania, których wyłącznym celem jest zaspokojenie własnych potrzeb osoby podejmującej określone czynności.
Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wymagają również, aby czynności wykonywane były w sposób zorganizowany i ciągły, przy czym możliwe jest osiąganie dochodów z tego rodzaju działalności bez spełnienia niektórych formalnych elementów organizacji (np. rejestracji urzędowej), gdyż prowadzenie działalności gospodarczej jest kategorią obiektywną, niezależnie od tego, jak działalność tę ocenia sam prowadzący ją podmiot i jak ją nazywa oraz, czy dopełnia ciążących na nim obowiązków z działalnością tą związanych.
Co do kryterium ciągłości w wykonywaniu działalności gospodarczej, to jego wprowadzenie przez ustawodawcę miało na celu wyeliminowanie z pojęcia działalności gospodarczej przedsięwzięć o charakterze incydentalnym i sporadycznym. Ciągłość w wykonywaniu działalności gospodarczej oznacza względnie stały zamiar jej wykonywania. Nie wyklucza on jednak możliwości prowadzenia działalności gospodarczej tylko sezonowo lub do czasu osiągnięcia postawionego przez dany podmiot celu i to bez względu na okres, w którym cel ten miałby być realizowany. Do zachowania ciągłości wystarczające jest, aby z całokształtu okoliczności sprawy wynikał zamiar powtarzania określonego zespołu konkretnych działań w celu osiągnięcia efektu w postaci zarobku.
Jak wskazał Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w wyroku z 3 czerwca 2015 r. sygn. I SA/Po 919/14:
Dla przyjęcia, że działalność ma charakter ciągły, nie jest niezbędne, by powtarzane były konkretne czynności; możliwe, że dana czynność (np. sprzedaż) będzie dokonana jednorazowo, natomiast wraz z poprzedzającymi ją czynnościami przygotowawczymi będzie tworzyła ciąg działań, który uznać należy za działalność gospodarczą w rozumieniu art. 5a ust. 6 u.p.d.f.
Natomiast, przez powtarzalność rozumie się cały szereg wielokrotnie powtarzanych czynności podejmowanych w konkretnym celu. Taki zespół wielokrotnie powtarzanych czynności (nie natomiast czynności sporadyczne, oderwane od siebie, niepowiązane ze sobą) w dziedzinie wytwórczej, usługowej lub handlowej podejmowanych w celach zarobkowych i na własny rachunek, można uznać za prowadzenie działalności gospodarczej.
Z przytoczonych przepisów wynika, że przychód z odpłatnego zbycia nieruchomości może stanowić przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej (art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych) lub z odpłatnego zbycia nieruchomości, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a tej ustawy.
Ocena, z jakiego źródła pochodzi przychód, ma ogromne znaczenie dla określenia chociażby takich kwestii, jak ustalenie sposobu opodatkowania przychodu, możliwości odliczenia kosztów jego uzyskania itp. W pewnych sytuacjach możliwe jest występowanie wątpliwości, do jakiego źródła przychodów należy zakwalifikować danego rodzaju przychód. Jeden i ten sam przychód stanowić może przychód wyłącznie z jednego źródła. Ponadto nie jest możliwa sytuacja, w której ten sam przychód będzie, np. zaliczony częściowo do jednego źródła, a częściowo do innego.
Dlatego też w celu właściwego zakwalifikowania skutków działań podjętych przez Państwa do właściwego źródła przychodów należy ocenić zamiar, okoliczności i cel działań związanych z odpłatnym zbyciem zabudowanego gruntu, o którym mowa we wniosku.
Jak już wcześniej wyjaśniłem, na związek uzyskiwanych przychodów ze źródłem wymienionym w art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych może wskazywać rozpatrywany całościowo zespół powiązanych ze sobą działań podatnika, powtarzalnych, uporządkowanych, konsekwentnie prowadzących do osiągnięcia zysku, w szczególności łącznie polegających na nabywaniu nieruchomości, ich zaawansowanym przygotowaniu do sprzedaży (tzn. w sposób wykraczający poza zwykły zarząd mieniem), zbywaniu w celu zarobkowym odpowiednio przygotowanych nieruchomości. Brak jest natomiast podstaw, aby podejmowane przez podatnika czynności mieszczące się w zwykłym zarządzie własnym majątkiem, tzn. mające na celu prawidłowe, racjonalne gospodarowanie tym majątkiem, kwalifikować jako prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej w rozumieniu art. 5a pkt 6 tej ustawy.
Powzięliście Państwo wątpliwość, czy działania podejmowane przez Państwa mające na celu sprzedaż nieruchomości będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych jako przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej, czy też zastosowanie znajdzie art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Z opisu sprawy wynika, że nabył Pan udział w Nieruchomości w spadku po ojcu w roku 1978. W roku 1986 nabył kolejny udział w wyniku działu spadku i zniesienia współwłasności. Pozostała 1/2 Nieruchomości została przekazana 19 września 1989 r. obojgu małżonkom do majątku wspólnego przez matkę męża umową przekazania gospodarstwa rolnego. Wnioskodawcy nie prowadzą żadnej działalności gospodarczej, są emerytami. Wnioskodawcy nie zajmują się obrotem nieruchomościami. Planują Państwo zawarcie umowy przedwstępnej sprzedaży Nieruchomości z podmiotem gospodarczym (spółka kapitałowa), mającym siedzibę na terenie Polski (dalej Nabywca).Przedmiotem sprzedaży będzie cała Nieruchomość i przed sprzedażą na rzecz Nabywcy nie będzie podlegała podziałowi na mniejsze działki. Udzielą Państwo Nabywcy niezbędnych pełnomocnictw i zgód, koniecznych do dysponowania Nieruchomością na cele budowlane. W konsekwencji, udzielając pełnomocnictwa Nabywcy, Państwa zamiarem nie było dokonywanie czynności mających na celu zorganizowany i profesjonalny obrót nieruchomościami, ale jedynie dokonanie czynności bez której choćby próba sprzedaży tej części majątku prywatnego, obiektywnie w ogóle nie mogłaby się odbyć. Podkreślają Państwo, że inwestycja budowlana nie będzie realizowana przez Państwa. Inwestycja ta będzie realizowana przez Nabywcę po zakupie Nieruchomości. Nieruchomość znajduje się na działce ewidencyjna nr 1. Śmierć ojca Wnioskodawcy nastąpiła 14 grudnia 1978 r. Budynki były wykorzystywane do celów mieszkaniowych oraz do prowadzenia gospodarstwa rolnego. Nieruchomość nie jest i nie była wykorzystywana do celów najmu oraz dzierżawy. Wykorzystywali Państwo Nieruchomość tylko do celów prowadzenia gospodarstwa rolnego. W stosunku do Nieruchomości nie podejmowali Państwo żadnych działań związanych z przygotowaniem jej do sprzedaży. W stosunku do Nieruchomości nie podejmowali Państwo żadnych działań marketingowych lub reklamowych. Nabywca zainteresowany tą Nieruchomością sam się zgłosił do Państwa z ofertą zakupu. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego obejmujący m.in. Nieruchomość, został sporządzony i uchwalony z inicjatywy Gminy (…). Do chwili sprzedaży nieruchomość ta, była wykorzystywana przez Państwa do prowadzenia gospodarstwa rolnego. Środki uzyskane ze sprzedaży nieruchomości zostały przeznaczone na zaspokojenie Państwa potrzeb osobistych oraz członków Państwa rodziny. Nie posiadają Państwo już innych nieruchomości.
Przystępując do kwalifikacji do odpowiedniego źródła przychodów sprzedaży przez Państwa nieruchomości wskazać należy, że czynności podejmowane przez Państwa wskazują, że nie mają one charakteru profesjonalnego działania przypisywanego przedsiębiorcom i mieszczą się w zwykłych działaniach związanych z właściwym zarządem własnym majątkiem.
Zarobkowego charakteru nie mają działania, których wyłącznym celem jest zaspokojenie własnych potrzeb osoby podejmującej określone czynności, czy też jej rodziny. Zatem sprzedaż, nawet wielokrotna, przedmiotów z majątku prywatnego osoby fizycznej, które nie są związane z działalnością gospodarczą oraz nie były nabyte w celu ich odsprzedaży, nie stanowi działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Całokształt podjętych przez Państwa czynności, a zwłaszcza fakt, że:
- sprzedaż nieruchomości nastąpi po upływie długiego okresu czasu od jej nabycia;
- sposób i cel jej nabycia – nie prowadzą Państwo żadnej działalności gospodarczej, jesteście Państwo emerytami, nie zajmujecie się obrotem nieruchomościami,
- przed przejściem na emeryturę byliście Państwo rolnikami i na terenie przedmiotowej nieruchomości prowadziliście działalność rolniczą, odprowadzaliście KRUS;
- nie poniesiono żadnych nakładów na nieruchomość w celu zwiększenia jej atrakcyjności;
- dotychczas dokonali Państwo tylko jednej sprzedaży nieruchomości - w 2014 roku;
- sprzedawana nieruchomość nigdy nie była związana z działalnością gospodarczą;
- nieruchomość nie jest i nie była wykorzystywana do celów najmu oraz dzierżawy,
- sugerują, że są to działania należące do zakresu zwykłego zarządu majątkiem prywatnym.
Co prawda udzielili Państwo Kupującemu pełnomocnictwa w sprawie, jednakże czynności te zostaną podjęte w celu przygotowania nieruchomości do zrealizowania na niej inwestycji, którą będzie zainteresowany nabywca a nie Państwo, zatem nie uzyskają Państwo z tego tytułu żadnych korzyści.
Mając na uwadze powyższe, w analizowanej sprawie, czynności podejmowane przez Państwa wskazują, że nie mają one charakteru profesjonalnego działania przypisywanego przedsiębiorcy i mieszczą się w zwykłych działaniach związanych z właściwym zarządem własnym majątkiem. Nie prowadzili Państwo w sposób profesjonalny zorganizowanego i ciągłego działania w celu przygotowania nieruchomości do sprzedaży. Sprzedaż nastąpi po upływie długiego okresu czasu od jej nabycia. W konsekwencji, istotą Państwa działania nie jest prowadzenie działalności gospodarczej, lecz zwykły zarząd majątkiem.
Okoliczności dotyczące nabycia nieruchomości i planowanej sprzedaży nie dają podstaw do przyjęcia, że spełnione zostaną przesłanki wymienione w art. 5a pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych warunkujące zaliczenie planowanej sprzedaży do działalności gospodarczej. Państwa czynności nie stanowią aktywnych działań w zakresie obrotu nieruchomościami, które świadczyłyby o angażowaniu środków w sposób podobny do wykorzystywanych przez handlowców. Wobec tego Państwa działania należy wpisać w zarząd majątkiem prywatnym i są wystarczające do uznania, że planowana sprzedaż wskazanej we wniosku nieruchomości nie będzie nosiła przymiotów działalności gospodarczej.
W przedstawionym zdarzeniu przyszłym nie sposób zatem przyjąć, że sprzedaż przez Państwa nieruchomości wygeneruje przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Wobec powyższego skutki podatkowe planowanej sprzedaży należy ocenić w kontekście przesłanek wynikających z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
W tym miejscu należy wskazać, że ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie precyzuje pojęcia „nabycie”, a także nie wskazuje, czy ma to być nabycie odpłatne czy nieodpłatne. Nie określa również, na podstawie jakiej czynności prawnej może nastąpić nabycie nieruchomości, ich części oraz udziału w nieruchomości lub praw majątkowych. Zatem pojęcie to należy rozumieć szeroko, co oznacza, że z nabyciem nieruchomości lub praw majątkowych wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych mamy do czynienia z chwilą uzyskania prawa własności do nieruchomości lub tych praw, bez względu na charakter czynności prawnej, na podstawie której doszło do przysporzenia majątkowego w postaci własności rzeczy lub praw.
Interpretacja pojęcia „nabycie” została przedstawiona w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 3 listopada 2009 r., sygn. akt II FSK 1489/08, w którym Sąd stwierdził, że aby ustalić, jaka czynność prawna wyznacza początek biegu pięcioletniego terminu, należy odwołać się do regulacji zawartych w prawie cywilnym.
Według Kodeksu cywilnego nabycie jest to uzyskanie prawa własności rzeczy. Zatem, aktywa majątkowe ulegają zwiększeniu. Przez pojęcie „nabycie” użyte w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych należy rozumieć każde zwiększenie aktywów majątku podatnika.
Jak wskazano wyżej, moment przeniesienia prawa własności w prawie podatkowym określany jest zgodnie z normami prawa cywilnego.
Zgodnie z art. 155 § 1 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.):
Umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia własności rzeczy co do tożsamości oznaczonej przenosi własność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo, że strony inaczej postanowiły.
Należy zatem wskazać, że nabyciem w rozumieniu przepisu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest każda czynność, na mocy której na osobę fizyczną – nabywcę, przechodzi własność nieruchomości, bez względu na to, czy nabycie następuje w sposób odpłatny czy nieodpłatny.
W treści wniosku i jego uzupełnieniu przedstawili Państwo informacje, z których wynika, że Zainteresowany będący stroną postępowania nabył udział w nieruchomości w spadku po ojcu w roku 1978. Śmierć ojca Zainteresowanego będącego stroną postępowania nastąpiła 14 grudnia 1978 r. W roku 1986 Zainteresowany będący stroną postępowania nabył kolejny udział w wyniku działu spadku i zniesienia współwłasności. Działowi spadku/zniesienia współwłasności nie towarzyszyły ewentualne spłaty i dopłaty. Pozostała 1/2 nieruchomości została Państwu przekazana 19 września 1989 r. do majątku wspólnego przez matkę Zainteresowanego będącego stroną postępowania umową przekazania gospodarstwa rolnego. W wyniku powyższego, Zainteresowany będący stroną postępowania posiada w majątku odrębnym udział we współwłasności 1/2 nieruchomości zaś Państwo razem posiadają w ustawowym majątku wspólnym udział we współwłasności 1/2 Nieruchomości.
W przedmiotowej sprawie wskazać należy, że kwestie związane z dziedziczeniem regulują przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny.
Zgodnie z art. 922 § 1 Kodeksu cywilnego:
Prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób stosownie do przepisów księgi niniejszej.
W myśl art. 924 Kodeksu cywilnego:
Spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy.
Natomiast zgodnie z art. 925 Kodeksu cywilnego:
Spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku.
Powyższe oznacza to, że z chwilą śmierci należące do spadkodawcy prawa i obowiązki stają się spadkiem, który podlega przepisom prawa spadkowego, a data śmierci (chwila śmierci) spadkodawcy ustala, kto staje się spadkobiercą oraz co wchodzi w skład masy spadkowej.
Z kolei postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku lub akt poświadczenia dziedziczenia potwierdzają jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia.
W związku z powyższym, należy wskazać, że pierwotne nabycie przez Zainteresowanego będącego stroną postępowania udziału w przedmiotowej nieruchomości po ojcu nastąpiło w dacie śmierci (chwili śmierci) spadkodawcy (ojca) tj. 14 grudnia 1978 r.
Z instytucją działu spadku mamy do czynienia w sytuacji, w której spadek przypada kilku spadkobiercom. Wskutek działu spadku poszczególni spadkobiercy stają się podmiotami wyłącznie uprawnionymi względem przyznanych im praw majątkowych, stanowiących do chwili działu przedmiot wspólności. Na skutek działu spadku następuje konkretyzacja składników masy spadkowej przypadających poszczególnym spadkobiercom.
Przepis art. 1035 Kodeksu cywilnego stanowi, że:
Jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego oraz do działu spadku stosuje się odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych z zachowaniem przepisów niniejszego tytułu.
Wedle art. 1037 § 1 Kodeksu cywilnego:
Dział spadku może nastąpić bądź na mocy umowy między wszystkimi spadkobiercami, bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek ze spadkobierców.
Stosownie natomiast do art. 195 Kodeksu cywilnego:
Własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom (współwłasność).
Współwłaścicielom przysługują części wspólnego prawa własności (tzw. udziały), którymi mogą swobodnie rozporządzać. Dopóki więc istnieje współwłasność można mówić tylko o istnieniu udziałów w tym prawie, o ich nabywaniu i zbywaniu, nigdy o prawie do części rzeczy, o jej zbywaniu bądź nabywaniu w częściach. Współwłaściciele mają swoje udziały w prawie, ale nie w rzeczy.
W świetle art. 196 przywołanej ustawy:
§ 1. Współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych, albo współwłasnością łączną.
§ 2. Współwłasność łączną regulują przepisy dotyczące stosunków, z których ona wynika. Do współwłasności w częściach ułamkowych stosuje się przepisy niniejszego działu.
Art. 210 § 1 ww. Kodeksu stanowi, że:
Każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności. Uprawnienie to może być wyłączone przez czynność prawną na czas nie dłuższy niż lat pięć. Jednakże w ostatnim roku przed upływem zastrzeżonego terminu dopuszczalne jest jego przedłużenie na dalsze lat pięć; przedłużenie można ponowić.
Przez zniesienie współwłasności rozumie się likwidację łączącego współwłaścicieli stosunku prawnego, która następuje w drodze umowy lub orzeczenia sądu.
Stosownie do art. 211 Kodeksu cywilnego:
Każdy ze współwłaścicieli może żądać, ażeby zniesienie współwłasności nastąpiło przez podział rzeczy wspólnej, chyba że podział byłby sprzeczny z przepisami ustawy lub ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem rzeczy albo że pociągałby za sobą istotną zmianę rzeczy lub znaczne zmniejszenie jej wartości.
Zgodnie z art. 212 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego:
§ 1. Jeżeli zniesienie współwłasności następuje na mocy orzeczenia sądu, wartość poszczególnych udziałów może być wyrównana przez dopłaty pieniężne. Przy podziale gruntu sąd może obciążyć poszczególne części potrzebnymi służebnościami gruntowymi.
§ 2. Rzecz, która nie daje się podzielić, może być przyznana stosownie do okoliczności jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych albo sprzedana stosownie do przepisów kodeksu postępowania cywilnego.
Z powyższych przepisów wynika, że zniesienie współwłasności może nastąpić przez podział rzeczy wspólnej, a gdy rzeczy nie da się podzielić, przez przyznanie rzeczy jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych bądź przez podział cywilny, polegający na sprzedaży rzeczy wspólnej i podziale uzyskanej ceny stosownie do wielkości udziałów współwłaścicieli.
Jeżeli zniesienie współwłasności następuje przez podział rzeczy wspólnej, to co do zasady dokonuje się jej podziału na tyle części ilu jest współwłaścicieli z uwzględnieniem wartości udziałów posiadanych przed zniesieniem współwłasności. W przypadku różnicy pomiędzy wartością utworzonych części rzeczy a wielkością udziałów, wartość poszczególnych udziałów może być wyrównana przez dopłaty pieniężne. Punktem wyjścia do obliczenia podstawy opodatkowania jest wartość rynkowa zbywanych udziałów w składnikach majątkowych.
Zgodnie z teorią prawa rzeczowego przyznanie danej osobie na wyłączną własność rzeczy w drodze zniesienia współwłasności, podziału majątku wspólnego czy działu spadku, jest nabyciem tych rzeczy. Natomiast, biorąc pod uwagę przyjętą linię orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego, nabyciem rzeczy w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie jest przyznanie jej na wyłączną własność jednemu ze współwłaścicieli w wyniku podziału, jeśli:
- podział taki jest ekwiwalentny w naturze i nie towarzyszą mu spłaty i dopłaty lub
- wartość otrzymanej przez daną osobę rzeczy w wyniku dokonanego podziału mieści się w udziale, jaki przysługiwał jej w majątku wspólnym.
Jeżeli spełnione są wymienione wyżej warunki, podział majątku nie może być rozpatrywany w kategoriach nabycia. W takiej sytuacji za datę nabycia nieruchomości uznać należy datę pierwotnego nabycia udziału w nieruchomości.
Natomiast, jeżeli udział danej osoby ulega powiększeniu (nawet bez spłat i dopłat) to traktowany jest w kategorii nabycia, ponieważ w ten sposób ulega powiększeniu zarówno zakres władztwa tej osoby nad rzeczą (nieruchomością), jak i stan jej majątku osobistego. Tak więc, co do zasady, zniesienie współwłasności jest formą nowego nabycia wówczas, gdy w wyniku tego zniesienia podatnik otrzymuje nieruchomość, której wartość po dokonanym podziale przekracza wartość udziału jaki pierwotnie podatnikowi przysługiwał. Przy czym mówiąc o powiększeniu udziału należy mieć na uwadze wartość otrzymanej przez daną osobę rzeczy, a nie wielkość czy ilość rzeczy jakie przypadną danej osobie w wyniku zniesienia współwłasności.
Nabycie w wyniku zniesienia współwłasności części majątku, który należał do innych współwłaścicieli, należy więc traktować jako nabycie w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Jak wskazali Państwo w opisie sprawy – Zainteresowany będący stroną postępowania nabył udział w nieruchomości w drodze spadku po ojcu w 1978 r. następnie w wyniku działu spadku/zniesienia współwłasności w roku 1986 r., zwiększył się udział w nieruchomości Zainteresowanego będącego stroną postępowania w stosunku do udziału nabytego w drodze spadku.
W tym miejscu wskazać należy, że stosownie do art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
W przypadku odpłatnego zbycia, nabytych w drodze spadku, nieruchomości lub praw majątkowych, określonych w ust. 1 pkt 8 lit. a-c, okres, o którym mowa w tym przepisie, liczy się od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie tej nieruchomości lub nabycie prawa majątkowego przez spadkodawcę.
Zatem pięcioletni okres, po upływie którego nie powstanie obowiązek uiszczenia podatku dochodowego z tytułu sprzedaży nieruchomości nabytych w drodze spadku liczony jest od końca roku, w którym spadkodawca ją nabył lub wybudował.
Do celów stosowania art. 10 ust. 5 ww. ustawy w przedmiotowej sprawie momentem nabycia udziału w nieruchomości przez spadkodawcę, który te udziały w nieruchomości nabył również w drodze spadku, jest moment nabycia tych udziałów w nieruchomości zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego, tj. w chwili śmierci jego spadkodawcy / spadkodawców.
Jak wynika z opisu sprawy spadkodawca Zainteresowanego będącego stroną postępowania zmarł w 1978 r. Tym samym, 5-letni okres, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a w zw. z art. 10 ust. 5 w części dotyczącej nabycia udziału w nieruchomości w spadku niewątpliwie upłynął. W części dotyczącej nabycia udziału w nieruchomości w dziale spadku/zniesienia współwłasności w 1986 r., termin ten upłynął z końcem 1991 r.
Natomiast w części dotyczącej nabycia udziału w nieruchomości w drodze umowy przekazania gospodarstwa rolnego w 1989 r., 5-letni okres, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a, upłynął z końcem 1994 roku.
Na gruncie przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego, przychód ze sprzedaży przedmiotowej nieruchomości nie będzie przychodem z działalności gospodarczej i nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych na zasadach przewidzianych dla działalności gospodarczej.
Sprzedaż ww. nieruchomości nie będzie również stanowić dla Państwa źródła przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a ww. ustawy, w związku z upływem okresu pięciu lat liczonego od końca roku, w którym nastąpiło nabycie przedmiotowej nieruchomości.
Tym samym, sprzedaż przez Państwa przedmiotowej nieruchomości nie będzie wiązała się z obowiązkiem zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych.
Zatem Państwa stanowisko jest prawidłowe.
Dodatkowe informacje
Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywiste zdarzenie przyszłe sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywało się będzie ze zdarzeniem przyszłym podanym przez Państwo w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.
Odnosząc się do przywołanych przez Zainteresowanych w uzasadnieniu własnego stanowiska wyroków sądów należy zaznaczyć, że każdy z wyroków zapada na gruncie unikalnego stanu faktycznego, i w zasadzie wyłącznie do niego się ogranicza. Ocena omawianej kwestii, tj. skutków sprzedaży nieruchomości nie jest kwestią uniwersalną, dającą się odnieść do ogólnych okoliczności w analizowanych sprawach, lecz opiera się na wielu przesłankach podnoszonych wyżej przez organ podatkowy i powinna być dokonywana z punktu widzenia każdego odrębnego stanu faktycznego. Specyfika działalności podmiotów jest na tyle różnorodna, że niekiedy nawet podobne okoliczności faktyczne nie spowodują analogicznych konsekwencji prawnopodatkowych, a tym samym nie mogą być tożsamo traktowane. Zatem z uwagi na różnorodność i odmienność okoliczności faktycznych występujących w każdej z indywidualnych spraw, powołane przez Zainteresowanych orzeczenia sądowe, choć stanowią element argumentacji Zainteresowanych, to nie mogą stanowić podstawy do rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie.
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Nadmieniamy, że niniejsza interpretacja dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych, natomiast w zakresie podatku od towarów i usług zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Państwo do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Pan P. W. (Zainteresowany będący stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 i art. 14r ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).