Skutki podatkowe zmniejszenia udziału kapitałowego w spółce jawnej. - Interpretacja - null
Temat interpretacji
Temat interpretacji
Temat interpretacji
Temat interpretacji
Skutki podatkowe zmniejszenia udziału kapitałowego w spółce jawnej.
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowny Panie,
stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanych zdarzeń przyszłych w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
W dniu 23 lipca 2024 r. wpłynął Pana wniosek z 22 lipca 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych. Uzupełnił go Pan 2 sierpnia 2024 r. o pełnomocnictwo. Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzeń przyszłych
Wnioskodawca jest wspólnikiem dwuosobowej spółki jawnej (dalej Spółka) i polskim rezydentem podatkowym o nieograniczonym obowiązku podatkowym. Przedsiębiorstwo Spółki działa od 1994 r. Początkowo w formie spółki cywilnej, a od 2001 roku jako spółka jawna.
Spółka specjalizuje się w transporcie międzynarodowym. Od 1994 r. przedsiębiorstwo jest członkiem Zrzeszenia (...), posiada Licencje RP na wykonywanie transportu międzynarodowego, a kierujący przedsiębiorstwem posiadają certyfikat kompetencji zawodowych. Majątek przedsiębiorstwa Spółki stanowi zabudowana nieruchomość stanowiąca bazę z zapleczem techniczno-biurowym i wyposażeniem, zlokalizowana pod adresem: (…) oraz (...) pojazdów ciężarowych środki transportu, należności i zobowiązania. Spółka zatrudnia około (...) wyspecjalizowanych pracowników zajmujących się wykonywaniem usług transportowych, spedycyjnych i magazynowych w imieniu Spółki.
Wspólnicy zamierzają od 2025 roku dokonać podziału przedsiębiorstwa na dwie zorganizowane części, które zamierzają prowadzić w dalszym ciągu w ramach zarejestrowanych indywidualnych działalności gospodarczych (dalej: IDG).
Wydzielenie ZCP nastąpi w oparciu o dotychczasowe kompetencje w Przedsiębiorstwie z podziałem na dwa podstawowe kierunki geograficzne świadczonych usług. Większość pracowników Wnioskodawcy zostanie przeniesiona w ramach ZCP do IDG utworzonych przez wspólników na podstawie przepisu art. 231 Kodeksu pracy.
Do jednego z Przedsiębiorstw (IDG1 – przedsiębiorstwo Wnioskodawcy) zostaną przeniesione zasoby (pojazdy) i pracownicy, jak również zostanie zawarta ze Spółką umowa najmu lokali i placów (część Bazy transportowej i zaplecza biurowego). Ta część Przedsiębiorstwa realizowała dotychczas zadania transportowe na rynku usług transportowych (…). Pracownicy przeniesieni do Przedsiębiorstwa P1 dotychczas związani byli z operowaniem na tym rynku i posiadają niezbędne kompetencje i wiedzę do dalszej jego obsługi. Do kolejnego Przedsiębiorstwa (IDG2 – przedsiębiorstwo wspólnika Wnioskodawcy) zostaną przeniesione zasoby (Pojazdy) i pracownicy, jak również zostanie wynajęta konieczna infrastruktura, dotychczas wykorzystywana do realizowania usług transportowych na rynku usług transportowych realizowanych w relacji (…). Pracownicy przeniesieni do tego Przedsiębiorstwa dotychczas wykonywali obowiązki i zadania związane z realizowaniem tego typu usług.
Planowany podział na ZCP1 i ZCP2 przedstawia się następująco:
(…)
Wspólnicy nie zamierzają rozwiązać Spółki jawnej ani otworzyć jej likwidacji, a jedynie wydzielić dwie zorganizowane części przedsiębiorstwa (dalej: ZCP) i na tej podstawie kontynuować działalność gospodarczą (IDG) na podstawie uprzednio dokonanego wpisu do CEiDG.
Wnioskodawca pozostanie właścicielem majątku w postaci bazy z zapleczem techniczno-biurowym zlokalizowanej pod adresem: (…), w której będzie wynajmował powierzchnię i lokale dla przedsiębiorstw utworzonych przez wspólników oraz będzie świadczył usługi magazynowe.
Wnioskodawca wskazuje, że tak wyodrębnione zespoły składników majątkowych (materialnych i niematerialnych) odznaczają się pełną odrębnością niezbędną do samodzielnego funkcjonowania w obrocie gospodarczym, a system informatyczno-księgowy umożliwi Wnioskodawcy takie ewidencjonowanie zdarzeń gospodarczych, by przyporządkowane wyłącznie do wyodrębnionej części przedsiębiorstwa, należności – można było łatwo przypisać do zobowiązań, a koszty – do przychodów.
Wnioskodawca prowadzi w ten sposób odrębną ewidencję przychodów i kosztów związanych z ZCP.
Wymienione w powyższym opisie składniki majątkowe (materialne i niematerialne), mające być przedmiotem wniesienia do nowych IDG SK będą stanowić na moment wniesienia do niej – organizacyjnie, finansowo i funkcjonalnie wyodrębniony w spółce jawnej zespół składników materialnych i niematerialnych. Zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązania), będące przedmiotem wydzielenia zostaną wyodrębnione organizacyjnie na bazie uchwały wspólników spółki jawnej.
Także przesłanka wyodrębnienia finansowego zostanie spełniona, ponieważ wyodrębnione działy prowadzoną ewidencję księgową w sposób umożliwiający jednoznaczną identyfikację aktywów i pasywów, kosztów i przychodów, należności i zobowiązań.
Ponadto przyporządkowane do ZCP składniki majątkowe będą również wyodrębnione w ewidencji środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych. Wnioskodawca wskazuje, że składniki majątkowe (tj. środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne, wyposażenie, umowy, licencje, relacje, kontrahenci i odbiorcy itd.) oraz zaplecze kadrowe i narzędzia niezbędne do zarządzania (komputery, oprogramowanie, meble, najem lokalu, know-how, baza danych klientów i kontrahentów) – stanowią zasoby wystarczające do samodzielnego prowadzenia działalności obejmującej obsługę klienta i wsparcie techniczne dla klientów systemu (...). Zatem, zorganizowana część przedsiębiorstwa będzie posiadać nie tylko potencjalną, ale także faktyczną i realną zdolność do funkcjonowania jako samodzielny podmiot gospodarczy i realizować zadania gospodarcze, a w konsekwencji osiągać zyski z tej działalności.
Dysponując własnymi środkami majątkowymi, relacjami i kontraktami handlowymi, własnymi należnościami i zobowiązaniami itd., wydzielona część przedsiębiorstwa może samodzielnie realizować swoje zadania gospodarcze. W związku z powyższym JDG nie będzie musiała podejmować dodatkowych działań ani zapewniać dodatkowych składników majątku poza nabytymi w drodze wydzielenia ZCP do IDG.
Pytania
Czy prawidłowe jest stanowisko, zgodnie z którym:
a) wydanie majątku wspólnikom wwyniku zmniejszenia udziału kapitałowego w spółce jawnej nie skutkuje powstaniem po ich stronie przychodu?
Przychód ten powstaje bowiem zgodnie z art. 14 ust. 2 pkt 17 lit. b) ustawy o PIT dopiero z momentem zbycia otrzymanych składników. Oznacza to, że samo otrzymanie składników niepieniężnych w postaci majątku spółki jawnej, nie rodzi po stronie wspólników obowiązku zapłaty podatku dochodowego.
b) w przypadku dalszego prowadzenia przez wspólnika spółki jawnej indywidualnej działalności gospodarczej z udziałem środków trwałych otrzymanych w wyniku zmniejszenia jego udziału kapitałowego w spółce jawnej może on dokonywać odpisów amortyzacyjnych od składników tego majątku na zasadzie kontynuacji?
Pana stanowisko w sprawie
W Pana ocenie – Spółka jawna niebędąca podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych jest spółką niebędącą osobą prawną w rozumieniu ustawy o PIT.
Dochody spółek niebędących osobami prawnymi nie stanowią odrębnego przedmiotu opodatkowania PIT. Oznacza to, że dochody takich spółek podlegają opodatkowaniu na poziome poszczególnych wspólników takiej spółki (tj. są one w odpowiedniej proporcji przypisywane do dochodów wspólnika). Sposób opodatkowania dochodu z udziału w takiej spółce, uzależniony jest od cywilnoprawnego statusu danego wspólnika.
Jeżeli wspólnikiem spółki niebędącej osobą prawną jest osoba fizyczna, to dochód z udziału w tej spółce podlega opodatkowaniu podatkiem PIT.
W związku z powyższym, w przypadku prowadzenia działalności w formie spółki jawnej osób fizycznych, podatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu działalności prowadzonej przez spółkę nie jest spółka, tylko poszczególni wspólnicy. Zatem co do zasady to na Wnioskodawcy, a nie na SPJ ciąży obowiązek podatkowy w zakresie PIT.
Jednym ze źródeł przychodów w rozumieniu przepisów ustawy o PIT jest pozarolnicza działalność gospodarcza. Jeżeli pozarolniczą działalność gospodarczą prowadzi spółka niebędąca osobą prawną, to zgodnie z art. 5b ust. 2 ustawy o PIT przychody wspólnika z udziału w takiej spółce, uznaje się za przychody ze źródła pozarolniczej działalności gospodarczej.
Za przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej uważa się kwoty należne choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont.
Za przychód należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego – zarówno formę pieniężną, jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika. Pod pojęciem przychodu należy rozumieć każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne przysporzenie majątku innej osobie, mające konkretny wymiar finansowy.
Likwidacja spółki jawnej, wystąpienie wspólnika lub zmniejszenie jego udziału kapitałowego w takiej spółce nie zawsze musi prowadzić do całkowitego spieniężenia jej majątku. Może się to okazać niemożliwe z wielu przyczyn (niepełnowartościowy towar, brak potencjalnych nabywców), a czasami wynikać może po prostu z decyzji wspólników o zamiarze przekazania konkretnych składników poszczególnym wspólnikom bez ich spieniężania.
W takim przypadku, podobnie jak w sytuacji przekazania środków pieniężnych wspólnikom, nie dochodzi do powstania przychodu. Sytuacja w tym zakresie uregulowana jest jednak w inny sposób, niż w przypadku podziału w ramach majątku po likwidacyjnego środków pieniężnych.
Do tego typu zdarzenia zastosowanie znajdzie w pierwszej kolejności art. 14 ust. 2 pkt 17 ustawy o PIT, zgodnie z którym 2. Przychodem z działalności gospodarczej są również: 17) przychody z odpłatnego zbycia składników majątku: a) pozostałych na dzień likwidacji działalności gospodarczej lub działów specjalnych produkcji rolnej, prowadzonych samodzielnie, b) otrzymanych w związku z likwidacją spółki niebędącej osobą prawną, wystąpieniem wspólnika z takiej spółki lub zmniejszeniem udziału kapitałowego w takiej spółce, z wyjątkiem składników majątku stanowiących udziały (akcje), papiery wartościowe, tytuły uczestnictwa w funduszach kapitałowych, pochodne instrumenty finansowe oraz składników majątku, w wyniku otrzymania których Rzeczpospolita Polska traci prawo do opodatkowania dochodów z ich odpłatnego zbycia.
Jednocześnie, zgodnie z art. 14 ust. 3 pkt 12 u.p.d.o.f.: 3. Do przychodów, o których mowa w ust. 1 i 2, nie zalicza się: 12) przychodów z odpłatnego zbycia składników majątku:
a) pozostałych na dzień likwidacji prowadzonej samodzielnie działalności gospodarczej lub prowadzonych samodzielnie działów specjalnych produkcji rolnej,
b) otrzymanych w związku z likwidacją spółki niebędącej osobą prawną, wystąpieniem wspólnika z takiej spółki lub zmniejszeniem udziału kapitałowego w takiej spółce, z wyjątkiem składników majątku stanowiących udziały (akcje), papiery wartościowe, tytuły uczestnictwa w funduszach kapitałowych, pochodne instrumenty finansowe oraz składników majątku, w wyniku otrzymania których Rzeczpospolita Polska traci prawo do opodatkowania dochodów z ich odpłatnego zbycia,
– jeżeli od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiła likwidacja: prowadzonej samodzielnie działalności gospodarczej, prowadzonych samodzielnie działów specjalnych produkcji rolnej, spółki niebędącej osobą prawną lub nastąpiło wystąpienie wspólnika z takiej spółki albo zmniejszenie udziału kapitałowego w takiej spółce, do dnia ich odpłatnego zbycia upłynęło sześć lat i odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej lub działów specjalnych produkcji rolnej.
Powyższe przepisy wskazują, że samo wydanie majątku po likwidacyjnego wspólnikom nie skutkuje powstaniem po ich stronie przychodu.
Przychód ten powstaje bowiem zgodnie z art. 14 ust. 2 pkt 17 lit. b) ustawy o PIT dopiero z momentem zbycia otrzymanych składników.
Oznacza to, że samo otrzymanie składników niepieniężnych w postaci majątku spółki jawnej nie rodzi po stronie wspólników obowiązku zapłaty podatku dochodowego.
Co jednak istotne, przychód zgodnie z art. 14 ust. 3 pkt 12 lit. b) ustawy o PIT nie powstanie także w sytuacji zbycia tych składników, o ile spełnione zostaną łącznie dwie przesłanki:
1.zbycie nastąpi po upływie 6 lat liczonych od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiła likwidacja spółki osobowej,
2.zbycie nie nastąpi w wykonaniu działalności gospodarczej lub działów specjalnych produkcji rolnej.
Niezależnie więc od tego, jakie składniki majątku otrzymane zostaną przez wspólnika oraz jaką wartość będą prezentowały, a także niezależnie od tego, czy podlegały opodatkowaniu przez wspólników na etapie działalności spółki, ich przekazanie nie będzie rodzić przychodu. Przychód powstanie dopiero z momentem ich zbycia. W przypadku podatników PIT może nawet dojść do braku powstania przychodu na etapie zbycia majątku po likwidacyjnego, w przypadku, gdy zbycie ma miejsce po upływie określonego czasu (6 lat) oraz nie następuje w ramach działalności gospodarczej.
Potwierdza to zarówno brzmienie przepisów, ale także linia interpretacyjna organów, w ramach której wskazać można np. na interpretację z dnia 18 maja 2021 r. Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL2-2.4011.193.2021.1.MM, w której organ wskazał, że: „Powyższe przepisy, tj. art. 14 ust. 2 pkt 17 lit. b i art. 14 ust. 3 pkt 12 lit. b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, regulujące kwestie związane z zakończeniem uczestnictwa podatnika w spółce niebędącej osobą prawną zostały wprowadzone do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych od 1 stycznia 2011 r. Ich celem było rozwianie wątpliwości interpretacyjnych dotyczących skutków podatkowych zakończenia uczestnictwa podatnika w spółce niebędącej osobą prawną (w tym także w wyniku likwidacji takiej spółki). Ustawodawca postanowił zatem, że w przypadku likwidacji spółki niebędącej osobą prawną, gdy wspólnik otrzyma z tego tytułu niepieniężne składniki majątku, odroczony zostanie moment opodatkowania do chwili, gdy podatnik odpłatnie zbędzie te składniki majątku, a zatem z tytułu tego zbycia uzyska dodatkowe, nieopodatkowane wcześniej środki”.
Oznacza to, że skutki podatkowe likwidacji spółki jawnej w PIT będą dla wspólnika neutralne w sytuacji, w której otrzyma on składniki niepieniężne, z tytułu których zbycia zobowiązany będzie do zapłaty podatku w Polsce. Otrzymanie składników niepieniężnych wiąże się bowiem co do zasady z odroczeniem opodatkowania do momentu ich odpłatnego zbycia, przy czym możliwym jest uniknięcie obowiązku zapłaty podatku, w sytuacji zbycia po upływie określonego czasu (6 lat), natomiast możliwość taka nie dotyczy każdego rodzaju składnika.
Wspólnicy mogą otrzymane składniki wykorzystać do użytku prywatnego, natomiast nie ma żadnych przeszkód do tego, aby składniki zostały wykorzystane w działalności gospodarczej otrzymujących je wspólników. Składniki majątku po likwidacyjnego mogą także zostać wniesione w drodze wkładu niepieniężnego do spółki kapitałowej bądź osobowej. Jest to bardzo często spotykana sytuacja wynikająca niejednokrotnie z charakteru otrzymanych składników. W takim przypadku możliwa będzie dalsza amortyzacja tych składników. Obie ustawy o podatkach dochodowych zawierają jednak przepisy, które określają zasady amortyzacji składników otrzymanych w związku z likwidacją spółki osobowej.
Generalną zasadą jest, że podatnik przed rozpoczęciem amortyzacji podatkowej danego składnika obowiązany jest do ustalenia wartości początkowej tego składnika oraz przyjęcia metody amortyzacji, a także stawki amortyzacyjnej. W przypadku zamiaru rozpoczęcia dalszej amortyzacji składnika otrzymanego w związku z likwidacją spółki osobowej, zasada ta nie znajduje zastosowania, gdyż ustąpi innej zasadzie – zasadzie kontynuacji amortyzacji. Zgodnie z nią podatnik jest zobowiązany do kontynuacji amortyzacji poprzez przyjęcie wartości początkowej, jaka została przyjęta przez spółkę osobową, oraz dalszego amortyzowania z uwzględnieniem dokonanych na poziomie spółki odpisów amortyzacyjnych oraz w oparciu o tą samą metodę amortyzacji.
Zasada kontynuacji amortyzacji w zakresie dotyczącym wartości początkowej, w przypadku podatników podatku dochodowego od osób fizycznych wynika z art. 22g ust. 12 w zw. z ust. 14c ustawy o PIT:
12. W razie zmiany formy prawnej, a także połączenia albo podziału podmiotów dokonywanych na podstawie odrębnych przepisów – wartość początkową środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych ustala się w wysokości wartości początkowej określonej w ewidencji (wykazie) podmiotu o zmienionej formie prawnej, podzielonego albo połączonego. Zasadę tę stosuje się odpowiednio do spółek niebędących osobami prawnymi, w tym również powstałych z przekształcenia spółki.
14c. W przypadku otrzymania, w związku z likwidacją spółki niebędącej osobą prawną, wystąpieniem wspólnika z takiej spółki lub zmniejszeniem udziału kapitałowego w takiej spółce, środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych przepis ust. 12 stosuje się odpowiednio.
Zasada kontynuacji amortyzacji w zakresie odnoszącym się do konieczności dokonywania dalszych odpisów amortyzacyjnych z uwzględnieniem odpisów dokonanych przez poprzednika oraz w oparciu o tą samą metodę amortyzacji, jak przyjęta przez zlikwidowaną spółkę osobową, wynika z kolei z art. 22h ust. 3 w zw. z ust. 3c u.p.d.o.f.:
3. Podmioty powstałe w wyniku zmiany formy prawnej, podziału albo połączenia podmiotów, o których mowa w art. 22g ust. 12 lub 13, dokonują odpisów amortyzacyjnych z uwzględnieniem dotychczasowej wysokości odpisów oraz kontynuują metodę amortyzacji przyjętą przez podmiot o zmienionej formie prawnej, podzielony albo połączony, z uwzględnieniem art. 22i ust. 2-7.
3c. W przypadku otrzymania, w związku z likwidacją spółki niebędącej osobą prawną lub wystąpieniem wspólnika z takiej spółki, środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych przepis ust. 3 stosuje się odpowiednio.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku, jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
W myśl art. 1 § 2 ustawy z 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz. U. z 2024 r. poz. 18 ze zm.):
Spółkami handlowymi są: spółka jawna, spółka partnerska, spółka komandytowa, spółka komandytowo-akcyjna, spółka z ograniczoną odpowiedzialnością i spółka akcyjna.
Stosownie do zapisu art. 4 § 1 pkt 1 Kodeksu spółek handlowych:
Użyte w ustawie określenie spółka osobowa oznacza spółkę jawną, spółkę partnerską, spółkę komandytową i spółkę komandytowo-akcyjną.
Zgodnie z definicją zawartą w art. 22 Kodeksu spółek handlowych:
Spółką jawną jest spółka osobowa, która prowadzi przedsiębiorstwo pod własną firmą, a nie jest inną spółką handlową.
Stosownie do art. 51 § 1-3 Kodeksu spółek handlowych:
Każdy wspólnik ma prawo do równego udziału w zyskach i uczestniczy w stratach w tym samym stosunku bez względu na rodzaj i wartość wkładu. Określony w umowie spółki udział wspólnika w zysku odnosi się, w razie wątpliwości, także do jego udziału w stratach. Umowa spółki może zwolnić wspólnika od udziału w stratach.
Zgodnie z art. 54 § 1 Kodeksu spółek handlowych:
Zmniejszenie udziału kapitałowego wymaga zgody pozostałych wspólników.
W myśl art. 5a pkt 26 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):
Ilekroć w ustawie jest mowa o spółce niebędącej osobą prawną – oznacza to spółkę inną niż określona w pkt 28.
Zgodnie z art. 5a pkt 28 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Ilekroć w ustawie jest mowa o spółce – oznacza to:
a) spółkę posiadającą osobowość prawną, w tym także spółkę zawiązaną na podstawie rozporządzenia Rady (WE) nr 2157/2001 z dnia 8 października 2001 r. w sprawie statutu spółki europejskiej (SE) (Dz. Urz. WE L 294 z 10.11.2001, str. 1, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 6, t. 4, str. 251),
b) spółkę kapitałową w organizacji,
c) spółkę komandytową i spółkę komandytowo-akcyjną mające siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
d) spółkę niemającą osobowości prawnej mającą siedzibę lub zarząd w innym państwie, jeżeli zgodnie z przepisami prawa podatkowego tego innego państwa jest traktowana jak osoba prawna i podlega w tym państwie opodatkowaniu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce ich osiągania,
e) spółkę jawną będącą podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych.
Jak wynika z opisu, jest Pan wspólnikiem dwuosobowej spółki jawnej (dalej: Spółka). Tym samym Spółka jest spółką niebędącą osobą prawną.
Dochody spółek niebędących osobami prawnymi nie stanowią odrębnego przedmiotu opodatkowania. Opodatkowaniu podlegają natomiast dochody poszczególnych wspólników takiej spółki. Sposób opodatkowania dochodu z udziału w takiej spółce, uzależniony jest od cywilnoprawnego statusu danego wspólnika.
Jeżeli wspólnikiem spółki niebędącej osobą prawną jest osoba fizyczne, to dochód z udziału tej spółce podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych
Dlatego też, w przypadku prowadzenia działalności w formie spółki jawnej osób fizycznych, podatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych nie jest spółka, tylko poszczególni wspólnicy. Zatem na nich, a nie na spółce ciąży obowiązek podatkowy w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych.
Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Przychody z udziału w spółce niebędącej osobą prawną, ze wspólnej własności, wspólnego przedsięwzięcia, wspólnego posiadania lub wspólnego użytkowania rzeczy lub praw majątkowych u każdego podatnika określa się proporcjonalnie do jego prawa do udziału w zysku (udziału) oraz, z zastrzeżeniem ust. 1a, łączy się z pozostałymi przychodami ze źródeł, z których dochód podlega opodatkowaniu według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1. W przypadku braku przeciwnego dowodu przyjmuje się, że prawa do udziału w zysku (udziału) są równe.
W myśl art. 8 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Zasady wyrażone w ust. 1 stosuje się odpowiednio do:
1) rozliczania kosztów uzyskania przychodów, wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów i strat;
2) ulg podatkowych związanych z prowadzoną działalnością w formie spółki niebędącej osobą prawną.
Zgodnie z powyższym – dochody (przychody) z udziału w spółce niebędącej osobą prawną opodatkowuje się osobno u każdego wspólnika w stosunku do jego udziału w zysku tej spółki.
Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Jednym ze źródeł przychodów jest pozarolnicza działalność gospodarcza.
Stosownie do art. 14 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Za przychód z działalności, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3, uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług.
Co do zasady, do przychodów z działalności gospodarczej należą wszystkie przychody osiągane w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą, z wyjątkiem przychodów wymienionych w art. 14 ust. 3 omawianej ustawy podatkowej.
Zgodnie z art. 14 ust. 2 pkt 17 lit. b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Przychodem z działalności gospodarczej są również przychody z odpłatnego zbycia składników majątku otrzymanych w związku z likwidacją spółki niebędącej osobą prawną, wystąpieniem wspólnika z takiej spółki lub zmniejszeniem udziału kapitałowego w takiej spółce, z wyjątkiem składników majątku stanowiących udziały (akcje), papiery wartościowe, tytuły uczestnictwa w funduszach kapitałowych, pochodne instrumenty finansowe oraz składników majątku, w wyniku otrzymania których Rzeczpospolita Polska traci prawo do opodatkowania dochodów z ich odpłatnego zbycia.
Natomiast stosownie do art. 14 ust. 3 pkt 12 lit. b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Do przychodów, o których mowa w ust. 1 i 2, nie zalicza się przychodów z odpłatnego zbycia składników majątku otrzymanych w związku z likwidacją spółki niebędącej osobą prawną, wystąpieniem wspólnika z takiej spółki lub zmniejszeniem udziału kapitałowego w takiej spółce, z wyjątkiem składników majątku stanowiących udziały (akcje), papiery wartościowe, tytuły uczestnictwa w funduszach kapitałowych, pochodne instrumenty finansowe oraz składników majątku, w wyniku otrzymania których Rzeczpospolita Polska traci prawo do opodatkowania dochodów z ich odpłatnego zbycia – jeżeli od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiła likwidacja: prowadzonej samodzielnie działalności gospodarczej, prowadzonych samodzielnie działów specjalnych produkcji rolnej, spółki niebędącej osobą prawną lub nastąpiło wystąpienie wspólnika z takiej spółki albo zmniejszenie udziału kapitałowego w takiej spółce, do dnia ich odpłatnego zbycia upłynęło sześć lat i odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej lub działów specjalnych produkcji rolnej.
Celem wprowadzenia tych przepisów, regulujących kwestie związane z zakończeniem uczestnictwa podatnika w spółce niebędącej osobą prawną lub zmniejszenia jego udziału kapitałowego w tej spółce, było rozwianie wątpliwości interpretacyjnych dotyczących skutków podatkowych tych zdarzeń.
Z informacji przedstawionych we wniosku wynika, że Pan i drugi wspólnik Spółki zamierzacie od 2025 roku dokonać podziału przedsiębiorstwa Spółki na dwie zorganizowane części, które zamierzacie prowadzić w dalszym ciągu w ramach zarejestrowanych indywidualnych działalności gospodarczych. Wydzielenie zorganizowanych części przedsiębiorstwa nastąpi na podstawie dotychczasowych kompetencji w przedsiębiorstwie z podziałem na dwa podstawowe kierunki geograficzne świadczonych usług.
Pana wątpliwość budzi, czy wydanie majątku Panu jako wspólnikowi Spółki w wyniku zmniejszenia udziału kapitałowego skutkuje powstaniem przychodu po Pana stronie.
Na podstawie powyższych przepisów i przedstawionego opisu sprawy stwierdzam, że zmniejszenie udziału kapitałowego w spółce niebędącej osobą prawną, w postaci zorganizowanej części przedsiębiorstwa, stanowi zdarzenie neutralne na gruncie podatku dochodowego od osób fizycznych. Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych w żadnym miejscu nie przewiduje opodatkowania środków otrzymanych przez wspólnika w wyniku zmniejszenia udziału kapitałowego w Spółce. Opodatkowanie zostało odroczone do momentu sprzedaży poszczególnych składników majątku.
Podsumowanie: otrzymanie przez Pana w wyniku zmniejszenia udziału kapitałowego zorganizowanej części przedsiębiorstwa nie będzie stanowić przychodu z działalności gospodarczej w momencie jej otrzymania.
Odnosząc się natomiast do dalszego prowadzenia przez Pana indywidualnej działalności gospodarczej z udziałem środków trwałych otrzymanych w wyniku zmniejszenia Pana udziału kapitałowego i możliwością dokonywania odpisów amortyzacyjnych na zasadzie kontynuacji, stwierdzam, co następuje.
Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 tej ustawy.
Aby zatem wydatek mógł być uznany za koszt uzyskania przychodów, powinien, w myśl powołanego przepisu, spełniać łącznie następujące warunki:
-pozostawać w związku przyczynowym z przychodami lub ze źródłem przychodów i być poniesiony w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów,
-nie znajdować się na liście wydatków nieuznanych za koszty uzyskania przychodów, wymienionych w art. 23 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,
-być właściwie udokumentowany.
W myśl art. 22 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Kosztem uzyskania przychodów są odpisy z tytułu zużycia środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych (odpisy amortyzacyjne) dokonywane wyłącznie zgodnie z art. 22a-22o, z uwzględnieniem art. 23.
Zgodnie z art. 22a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Amortyzacji podlegają, z zastrzeżeniem art. 22c, stanowiące własność lub współwłasność podatnika, nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania:
1) budowle, budynki oraz lokale będące odrębną własnością,
2) maszyny, urządzenia i środki transportu,
3) inne przedmioty
– o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub umowy określonej w art. 23a pkt 1, zwane środkami trwałymi.
W myśl art. 22h ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Odpisów amortyzacyjnych dokonuje się od wartości początkowej środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, z zastrzeżeniem art. 22k, począwszy od pierwszego miesiąca następującego po miesiącu, w którym ten środek lub wartość wprowadzono do ewidencji (wykazu), z zastrzeżeniem art. 22e, do końca tego miesiąca, w którym następuje zrównanie sumy odpisów amortyzacyjnych z ich wartością początkową lub w którym postawiono je w stan likwidacji, zbyto lub stwierdzono ich niedobór; suma odpisów amortyzacyjnych obejmuje również odpisy, których, zgodnie z art. 23 ust. 1, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.
Sposób ustalenia wartości początkowej środków trwałych jest zróżnicowany m.in. z uwagi na sposób ich nabycia i uregulowany został w art. 22g ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Stosownie do art. 22g ust. 14c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
W przypadku otrzymania, w związku z likwidacją spółki niebędącej osobą prawną, wystąpieniem wspólnika z takiej spółki lub zmniejszeniem udziału kapitałowego w takiej spółce, środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych przepis ust. 12 stosuje się odpowiednio.
Zgodnie natomiast z art. 22g ust. 12 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
W razie zmiany formy prawnej, a także połączenia albo podziału podmiotów dokonywanych na podstawie odrębnych przepisów – wartość początkową środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych ustala się w wysokości wartości początkowej określonej w ewidencji (wykazie) podmiotu o zmienionej formie prawnej, podzielonego albo połączonego. Zasadę tę stosuje się odpowiednio do spółek niebędących osobami prawnymi, w tym również powstałych z przekształcenia spółki.
W myśl art. 22h ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Podmioty powstałe w wyniku zmiany formy prawnej, podziału albo połączenia podmiotów, o których mowa w art. 22g ust. 12 lub 13, dokonują odpisów amortyzacyjnych z uwzględnieniem dotychczasowej wysokości odpisów oraz kontynuują metodę amortyzacji przyjętą przez podmiot o zmienionej formie prawnej, podzielony albo połączony, z uwzględnieniem art. 22i ust. 2-7.
Z kolei zgodnie z art. 22h ust. 3c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
W przypadku otrzymania, w związku z likwidacją spółki niebędącej osobą prawną, wystąpieniem wspólnika z takiej spółki lub zmniejszeniem udziału kapitałowego w takiej spółce, środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych przepis ust. 3 stosuje się odpowiednio.
Z tych przepisów wynika zatem obowiązek kontynuacji zasad amortyzacji w przypadku likwidacji spółki niebędącej osobą prawną, wystąpienia wspólnika z takiej spółki lub zmniejszenia udziału kapitałowego w takiej spółce. Ta kontynuacja dotyczy też uwzględnienia dotychczasowej wartości początkowej, wysokości dokonanych odpisów oraz kontynuację metody amortyzacji.
Zatem po rozpoczęciu prowadzenia jednoosobowej działalności gospodarczej będzie Pan uprawniony do dokonywania odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej wskazanej w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych prowadzonej przez Spółkę, z uwzględnieniem dotychczasowej wysokości tych odpisów dokonanych przez Spółkę oraz kontynuowania metody amortyzacji przyjętej przez Spółkę.
Podsumowanie: w przypadku dalszego prowadzenia przez Pana indywidualnej działalności gospodarczej z udziałem środków trwałych otrzymanych w wyniku zmniejszenia Pana udziału kapitałowego w Spółce, może Pan dokonywać odpisów amortyzacyjnych od składników tego majątku na zasadzie kontynuacji, z uwzględnieniem uprzednio dokonanych przez Spółkę odpisów amortyzacyjnych.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzeń przyszłych, które Pan przedstawił, i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Wyjaśniam, że przy ocenie skutków podatkowych zmniejszenia udziału kapitałowego w spółce jawnej nie ma znaczenia, czy otrzymane przez Pana składniki majątkowe stanowią zorganizowaną część przedsiębiorstwa w myśl art. 5a pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Dlatego nie dokonałem oceny, czy składniki opisane przez Pana w opisie sprawy stanowią zorganizowaną część przedsiębiorstwa w myśl tego przepisu.
W odniesieniu do powołanych przez Pana interpretacji stwierdzam, że zapadły one w indywidualnych sprawach i nie są wiążące dla organu wydającego tę interpretację.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
-Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzeń przyszłych i zastosuje się Pan do interpretacji.
-Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
-Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
-w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
-w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).