Powstanie dochodu z niezrealizowanych zysków po zmianie rezydencji podatkowej. - Interpretacja - null

ShutterStock

Powstanie dochodu z niezrealizowanych zysków po zmianie rezydencji podatkowej. - Interpretacja - 0113-KDIPT2-3.4011.471.2024.2.NM

Temat interpretacji

Temat interpretacji

Powstanie dochodu z niezrealizowanych zysków po zmianie rezydencji podatkowej.

Interpretacja indywidualna – stanowisko w części nieprawidłowe i w części prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych:

·    w zakresie ustalenia i obliczenia podstawy opodatkowania składników Pana majątku podlegających opodatkowaniu podatkiem od dochodów z niezrealizowanych zysków – jest nieprawidłowe;

·    w zakresie opodatkowania podatkiem od dochodów z niezrealizowanych zysków wyłącznie aktywów, które nabył/wypracował Pan podczas okresu swojej polskiej rezydencji podatkowej – jest nieprawidłowe;

·    w pozostałym zakresie – jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

15 lipca 2024 r. wpłynął Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie powstania dochodu z niezrealizowanych zysków po zmianie rezydencji podatkowej. Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismem które wpłynęło 16 września 2024 r. Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Wnioskodawca (obywatel …) jest polskim rezydentem podatkowym i nie zmieniał swojej rezydencji podatkowej od 1 sierpnia 2019 r. (wtedy rozpoczęła się Polska rezydencja podatkowa).

Wnioskodawca został skierowany przez swojego pracodawcę do pracy w Polsce w okresie od 1 sierpnia 2019 r. do 31 sierpnia 2023 r. Obecnie Wnioskodawca został skierowany przez swojego pracodawcę do pracy w Szwajcarii i tam zwyczajowo przebywa.

Wnioskodawca nie prowadzi osobistej działalności gospodarczej.

Podczas obecnego oddelegowania do Szwajcarii rodzina Wnioskodawcy przebywa w Polsce. Dzieci Wnioskodawcy uczęszczają do polskich szkół.

W związku z tym ośrodek interesów życiowych Wnioskodawcy, a co za tym idzie rezydencja podatkowa, pozostaje w Polsce.

Wnioskodawca rozważa wyjazd z całą rodziną z Polski do innego kraju i zmianę rezydencji podatkowej w 2025 r. Wnioskodawca chce, aby Jego dzieci skończyły polską szkołę.

W skład majątku Wnioskodawcy wchodzą udziały w spółce, akcje i inne papiery wartościowe, pochodne instrumenty finansowe oraz tytuły uczestnictwa w funduszach kapitałowych (dalej: „Aktywa”). Większość swojego majątku Wnioskodawca nabył przed zmianą rezydencji na rezydencję Polską. Wszystko akcje/udziały nabyte podczas trwania polskiej rezydencji przyniosły stratę.

Wnioskodawca spodziewa się, że łączna wartość rynkowa ww. składników majątku osobistego Wnioskodawcy na moment Zmiany Rezydencji może przekraczać wartość 4 000 000 zł.

Uzupełnienie zdarzenia przyszłego

Wnioskodawca wskazuje, że nie posiada aktualnego certyfikatu rezydencji podatkowej. Jednakże możliwe jest uzyskanie polskiego certyfikatu rezydencji podatkowej.

Wnioskodawca planuje przenieść się z całą rodziną do Szwajcarii w 2025 r., zmieniając w rezultacie swoją rezydencję podatkową.

Wnioskodawca wskazuje, że planowana przeprowadzka do wskazanego kraju ma charakter stały. Obecne plany zakładają stały pobyt, jednakże są one podległe przyszłym decyzjom pracodawcy Wnioskodawcy, które mogą wpłynąć na zmianę tych zamiarów.

Wnioskodawca wskazuje, że pod pojęciem „aktywa” ma na myśli udziały w spółce, akcje i inne papiery wartościowe, pochodne instrumenty finansowe oraz tytuły uczestnictwa w funduszach kapitałowych, które Wnioskodawca posiada w swoim majątku osobistym.

Wnioskodawca jest zdolny do oceny wartości swoich udziałów w spółkach, akcji, papierów wartościowych, instrumentów finansowych pochodnych oraz jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych. Niemal wszystkie aktywa są zgromadzone w …, gdzie Wnioskodawca otrzymuje roczne zestawienie majątku na potrzeby rozliczenia się z podatków.

Posiadane aktywa zostały nabyte w drodze wkładu pieniężnego; nie zostały one uzyskane poprzez wymianę udziałów lub wkłady niepieniężne.

Wnioskodawca wskazuje, że według Jego najlepszej wiedzy nie nabył udziałów w drodze wymian w rozumieniu art. 24 ust. 8a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Spółki, których udziały lub akcje posiada Wnioskodawca, są zarejestrowane w krajach Unii Europejskiej (głównie spółki …) i ….

Zgodnie z najlepszą wiedzą Wnioskodawcy, spółki te nie spełniają definicji spółki nieruchomościowej zgodnie z polskimi przepisami. Innymi słowy, Wnioskodawca nie posiada udziałów ani akcji w polskich spółkach nieruchomościowych, które uzyskują co najmniej 60% swoich dochodów z działalności związanej z nieruchomościami.

Wnioskodawca wskazuje, że w skład Jego majątku wchodzą również nieruchomości i inne środki finansowego, jednakże złożony przez Niego wniosek ich nie dotyczy, gdyż nie kwalifikują się one do opodatkowania podatkiem od niezrealizowanych dochodów.

Wnioskodawca uważa, że łączna wartość rynkowa przenoszonych składników majątku na moment zmiany rezydencji podatkowej z pewnością przekroczy kwotę 4 000 000 zł.

Wnioskodawca nie prowadzi jednoosobowej działalności gospodarczej. Jest On jedynie pracownikiem zagranicznego podmiotu.

Wnioskodawca oświadcza, że nie jest wspólnikiem żadnych spółek transparentnych podatkowo i składniki majątku, o których mowa we wniosku, nie stanowią własności takich spółek.

Pytania

1.Czy wskutek zmiany rezydencji, w zakresie należących do Wnioskodawcy Aktywów wystąpi obowiązek zapłaty podatku od dochodów z niezrealizowanych zysków, jeżeli wartość rynkowa składników majątku podlegających podatkowi od niezrealizowanych zysków przekracza 4 000 000 zł?

2.Jeśli w wyniku zmiany rezydencji może dojść do opodatkowania podatkiem od niezrealizowanych zysków, to kiedy dokładnie w sytuacji Wnioskodawcy dojdzie do spełnienia przesłanki 5 lat rezydencji podatkowej w Polsce?

3.Jeśli po stronie Wnioskodawcy wystąpi obowiązek zapłaty podatku od dochodów z niezrealizowanych zysków, to czy podatek od dochodów z niezrealizowanych zysków wyniesie 19% podstawy opodatkowania?

4.Jeżeli po stronie Wnioskodawcy wystąpi obowiązek zapłaty podatku od dochodów z niezrealizowanych zysków, to w jaki sposób liczyć podstawę opodatkowania (dochód z niezrealizowanych zysków)?

5.Jeżeli po stronie Wnioskodawcy wystąpi obowiązek zapłaty podatku od dochodów z niezrealizowanych zysków, to czy Wnioskodawca będzie zobowiązany tylko do złożenia deklaracji PIT-NZ?

6.Jeśli sumaryczna wartość rynkowa wszystkich Aktywów Wnioskodawcy wymienionych w art. 30da ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w dniu poprzedzającym dzień Zmiany Rezydencji będzie niższa niż ich sumaryczna wartość podatkowa, to po stronie Wnioskodawcy nie wystąpi obowiązek zapłaty podatku od dochodów z niezrealizowanych zysków?

7.Czy przychód ze stosunku pracy rozpoznany za granicą z tytułu nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie nabytych akcji poprzednich pracodawców Wnioskodawcy można - w myśl art. 22 ust. 1d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - rozpoznać jako wartość podatkową dla celów obliczenia podstawy opodatkowania podatku od dochodów z niezrealizowanych zysków?

8.Jeśli po stronie Wnioskodawcy wystąpi obowiązek zapłaty podatku od dochodów z niezrealizowanych zysków, to czy wartość aktywów i kosztów poniesionych na ich nabycie, osiągniętych za granicą w okresie rezydencji innego państwa niż Polska, będzie stanowiła podstawę do obliczenia zobowiązania podatkowego?

Pana stanowisko w sprawie

Ad 1 (po uzupełnieniu)

Wnioskodawca, będąc obywatelem … i polskim rezydentem podatkowym, który nie zmieniał swojej rezydencji podatkowej od 1 sierpnia 2019 r. uważa, że w związku ze zmianą rezydencji podatkowej w 2025 r., w zakresie należących do Niego Aktywów, wystąpi obowiązek zapłaty podatku od dochodów z niezrealizowanych zysków (dalej również: „exit tax”), jeśli wartość rynkowa składników majątku podlegających temu podatkowi przekroczy kwotę 4 000 000 zł.

Zgodnie z art. 30db ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: „Ustawa o PIT”), obowiązek zapłaty podatku od dochodów z niezrealizowanych zysków jest nałożony na podatników, którzy przenoszą składniki majątku poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w wyniku czego Polska traci prawo do opodatkowania dochodów ze zbycia tych składników majątku, oraz na podatników zmieniających rezydencję podatkową, w wyniku której Polska traci prawo do opodatkowania dochodów ze zbycia składnika majątku będącego własnością tego podatnika.

Wnioskodawca spodziewa się, że łączna wartość rynkowa Jego majątku osobistego na moment zmiany rezydencji może przekraczać wartość 4 000 000 zł, co zgodnie z powyższym przepisem, skutkowałoby powstaniem obowiązku podatkowego.

Wnioskodawca odnosi się również do art. 30da ust. 1 i ust. 7 Ustawy o PIT, które stanowią, że podatek od dochodów z niezrealizowanych zysków wynosi 19% podstawy opodatkowania, a dochód z niezrealizowanych zysków stanowi nadwyżkę wartości rynkowej składnika majątku ustalanej na dzień jego przeniesienia albo na dzień poprzedzający dzień zmiany rezydencji podatkowej ponad jego wartość podatkową.

Wnioskodawca zwraca uwagę na fakt, że zgodnie z art. 30da ust. 3 Ustawy o PIT, w przypadku składnika majątku niezwiązanego z działalnością gospodarczą, opodatkowaniu podatkiem od dochodów z niezrealizowanych zysków w sytuacji zmiany rezydencji podatkowej podlegają tylko składniki majątku, jeżeli podatnik ma miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez łącznie co najmniej pięć lat w dziesięcioletnim okresie poprzedzającym dzień zmiany rezydencji podatkowej.

Wnioskodawca stoi na stanowisku, że w przypadku przekroczenia wartości 4 000 000 zł przez składniki majątku na dzień zmiany rezydencji, zgodnie z interpretacją przedstawioną przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej w piśmie sygn. 0113-KDIPT2-3.4011.479.2023.1.IR, wystąpi obowiązek zapłaty podatku od dochodów z niezrealizowanych zysków. Wnioskodawca zobowiązany będzie do zapłaty podatku według stawki 19% od nadwyżki wartości rynkowej nad wartością podatkową tych składników majątku, zgodnie z przepisami Ustawy o PIT.

Podsumowując, Wnioskodawca uważa, że w przypadku przekroczenia łącznej wartości rynkowej przenoszonych składników majątku kwoty 4 000 000 zł na dzień zmiany rezydencji podatkowej co z pewnością nastąpi, wystąpi obowiązek zapłaty podatku od dochodów z niezrealizowanych zysków, zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa podatkowego.

Ad 2

Zgodnie z art. 30da ust. 3 Ustawy o PIT, w przypadku składnika majątku niezwiązanego z działalnością gospodarczą opodatkowaniu podatkiem od dochodów z niezrealizowanych zysków w przypadku, o którym mowa w ust. 2 pkt 2 (zmiana rezydencji podatkowej przez podatnika podlegającego w Rzeczypospolitej Polskiej nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, w wyniku której Rzeczpospolita Polska traci prawo do opodatkowania dochodów ze zbycia składnika majątku będącego własnością tego podatnika, w związku z przeniesieniem jego miejsca zamieszkania do innego państwa), podlegają tylko składniki majątku stanowiące: ogół praw i obowiązków w spółce niebędącej osobą prawną, udziały w spółce, akcje i inne papiery wartościowe, pochodne instrumenty finansowe oraz tytuły uczestnictwa w funduszach kapitałowych, zwane dalej „majątkiem osobistym”, jeżeli podatnik ma miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez łącznie co najmniej pięć lat w dziesięcioletnim okresie poprzedzającym dzień zmiany rezydencji podatkowej.

Jedną z przesłanek konstytuującą powstanie obowiązku w zakresie podatku od niezrealizowanych zysków jest bycie polskim rezydentem podatkowym przez co najmniej 5 lat w 10 letnim okresie.

Jak wskazano w stanie faktycznym, Wnioskodawca jest polskim rezydentem podatkowym od początku sierpnia 2019 r. Jeśli wartość aktywów posiadanych przez Wnioskodawcę przekroczy 4 000 000 zł, to w ocenie Wnioskodawcy, do spełnienia przesłanki co najmniej pięciu lat w dziesięcioletnim okresie poprzedzającym dzień zmiany rezydencji dojdzie z dniem 1 sierpnia 2024 r.

Ad 3

Zgodnie z przytoczonym wyżej art. 30da ust. 1 Ustawy o PIT, podatek od dochodów z niezrealizowanych zysków wynosi 19% podstawy opodatkowania w przypadku gdy ustalana jest wartość podatkowa składnika majątku, a 3% podstawy opodatkowania, gdy nie ustala się wartości podatkowej składnika majątku.

Ponadto, zgodnie z art. 30da ust. 7 Ustawy o PIT, dochód z niezrealizowanych zysków stanowi nadwyżka wartości rynkowej składnika majątku ustalanej na dzień jego przeniesienia albo na dzień poprzedzający dzień zmiany rezydencji podatkowej ponad jego wartość podatkową.

Stosownie z kolei do art. 30da ust. 10 Ustawy o PIT, wartość podatkową składnika majątku stanowi wartość, niezaliczona uprzednio do kosztów uzyskania przychodów w jakiejkolwiek formie, jaka zostałaby przyjęta przez podatnika za koszt uzyskania przychodów, gdyby składnik ten został przez niego odpłatnie zbyty. Nie ustala się wartości podatkowej składnika majątku w przypadku, gdy zgodnie z odrębnymi przepisami, do celów opodatkowania podatkiem dochodowym nie uwzględnia się kosztów uzyskania przychodów z odpłatnego zbycia tego składnika majątku.

Jeśli po stronie Wnioskodawcy wystąpi obowiązek zapłaty podatku od dochodów z niezrealizowanych zysków, to w ocenie Wnioskodawcy, w odniesieniu do Jego składników majątku osobistego określa się wartość podatkową (odpowiadającą kosztom uzyskania przychodów z ewentualnego odpłatnego zbycia tych składników majątku), a do podstawy opodatkowania stanowiącej różnicę między wartością rynkową (określoną zgodnie z art. 19 ust. 3 Ustawy o PIT na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca odpłatnego zbycia) a wartością podatkową stosuje się stawkę 19% podatku.

Ad 4

Jeśli w przypadku Wnioskodawcy dojdzie do opodatkowania podatkiem od niezrealizowanych zysków będzie On musiał ustalić podstawę opodatkowania. Przepisy regulujące podstawę opodatkowania tego podatku są jednak niejasne.

Zgodnie z art. 30da ust. 7 Ustawy o PIT, dochód z niezrealizowanych zysków stanowi nadwyżka wartości rynkowej składnika majątku ustalanej na dzień jego przeniesienia albo na dzień poprzedzający dzień zmiany rezydencji podatkowej ponad jego wartość podatkową.

Natomiast zgodnie z art. 30da ust. 12 Ustawy o PIT, podstawę opodatkowania podatkiem od dochodów z niezrealizowanych zysków stanowi suma dochodów z niezrealizowanych zysków ustalonych dla poszczególnych składników majątku. W przypadku przeniesienia przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części dochód z niezrealizowanych zysków dotyczy całego przedsiębiorstwa (jego zorganizowanej części).

Wnioskodawca podnosi wątpliwości odnośnie do metody obliczania dochodu z takich zysków, zwłaszcza co do znaczenia sumy dochodów z niezrealizowanych zysków dla poszczególnych składników majątkowych.

Zdaniem Wnioskodawcy, owa suma powinna obejmować wszystkie potencjalne przychody oraz historyczne koszty, na przykład zakupu, powiązane z aktywami podlegającymi opodatkowaniu exit tax, na dzień zmiany rezydencji podatkowej. Inna interpretacja prowadziłaby do sytuacji, gdzie brane byłyby pod uwagę tylko dochody z tych aktywów, które generują zysk, bez możliwości obniżenia tego dochodu o straty na innych aktywach, co jest możliwe przy rozliczaniu podatku od zysków kapitałowych na mocy art. 30b Ustawy o PIT. Takie podejście byłoby krzywdzące dla podatnika.

Ad 5

Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 27 czerwca 2019 r. w sprawie przedłużenia terminu do wpłaty przez podatników podatku dochodowego od osób fizycznych podatku należnego od dochodów z niezrealizowanych zysków (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 902 ze zm.), przedłuża się termin do wpłaty przez podatników podatku dochodowego od osób fizycznych podatku należnego od dochodów z niezrealizowanych zysków, o którym mowa w art. 30da ust. 14 Ustawy o PIT, do:

1)7 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym podatnik utracił w całości lub w części składnik majątku będący przedmiotem opodatkowania tym podatkiem - w przypadku gdy utrata w całości lub w części tego składnika majątku nastąpiła przed dniem 1 grudnia 2025 r.;

2)dnia 31 grudnia 2025 r. - w pozostałych przypadkach.

W przypadku zmiany rezydencji termin do wpłaty podatku dochodowego od dochodów z niezrealizowanych zysków przesuwa się do dnia 31 grudnia 2025 r.

Przepisy rozporządzenia nie wskazują jednak nic o obowiązku złożenia deklaracji podatkowej.

Zgodnie z art. 30da ust. 14 Ustawy o PIT, podatnicy są obowiązani składać urzędom skarbowym deklaracje, według ustalonego wzoru, o wysokości dochodu z niezrealizowanych zysków do 7 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym łączna wartość rynkowa przenoszonych składników majątku przekroczyła kwotę 4 000 000 zł, oraz w tym terminie wpłacić podatek należny.

Uwzględniając powyższe przepisy, jeżeli w sytuacji Wnioskodawcy dojdzie do powstania obowiązku w zakresie exit tax będzie On zobowiązany do złożenia deklaracji PIT-NZ do 7 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dojdzie do zmiany rezydencji. Natomiast termin płatności samego exit tax na moment składania wniosku przesunięty jest do 31 grudnia 2025 r. i Wnioskodawca do tego terminu nie ma obowiązku wpłacać podatku na rachunek właściwego Urzędu Skarbowego.

Ad 6

Jak wskazano w odpowiedzi wcześniej, opodatkowaniu podatkiem od dochodów z niezrealizowanych zysków podlega dochód z niezrealizowanych zysków, który stanowi nadwyżkę wartości rynkowej składnika majątku ustalanej na dzień jego przeniesienia albo na dzień poprzedzający dzień zmiany rezydencji podatkowej ponad jego wartość podatkową. Wartość podatkową składnika majątku stanowi natomiast wartość, niezaliczona uprzednio do kosztów uzyskania przychodów w jakiejkolwiek formie, jaka zostałaby przyjęta przez podatnika za koszt uzyskania przychodów, gdyby składnik ten został przez niego odpłatnie zbyty.

Jeśli wbrew temu, co opisano w odpowiedzi na pytanie nr 1, Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej uznał, że po stronie Wnioskodawcy wystąpi obowiązek zapłaty podatku od dochodów z niezrealizowanych zysków, to w ocenie Wnioskodawcy w odniesieniu do wszystkich Jego składników majątku osobistego wymienionych w art. 30da ust. 3 Ustawy o PIT należy określić wartość podatkową (odpowiadającą kosztom uzyskania przychodów z ewentualnego odpłatnego zbycia tych składników majątku), porównać tę sumaryczną wartość do całkowitej wartości rynkowej tych składników majątku. Jeśli różnica (wartość rynkowa - wartość podatkowa) będzie kwotą ujemną, to exit tax nie będzie należny.

Innymi słowy, oceniając wartość podstawy opodatkowania exit tax, należy patrzeć na cały portfel składników majątku Wnioskodawcy, a nie na pojedyncze akcje. Wzrost wartości jednych akcji można kompensować utratą wartości innych akcji.

Ad 7

Zgodnie z art. 22 ust. 1d Ustawy o PIT, w przypadku odpłatnego zbycia rzeczy lub praw otrzymanych nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie, a także innych nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń, w związku z którymi, zgodnie z art. 11 ust. 2-2b Ustawy o PIT, został określony przychód, kosztem uzyskania przychodów z ich odpłatnego zbycia jest odpowiednio:

1)wartość przychodu określonego na podstawie art. 11 ust. 2 i 2a Ustawy o PIT (wartość pieniężną świadczeń nieodpłatnych ustala się na podstawie cen rynkowych) albo

2)wartość przychodu określonego na podstawie art. 11 ust. 2b Ustawy o PIT (w przypadku świadczeń częściowo odpłatnych przychodem podatnika jest różnica pomiędzy wartością tych świadczeń, ustaloną według zasad określonych w ust. 2 lub 2a, a odpłatnością ponoszoną przez podatnika) powiększona o wydatki na nabycie częściowo odpłatnych rzeczy lub praw albo innych świadczeń.

Wnioskodawca nabył akcje swoich poprzednich pracodawców za granicą nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie. Z tego tytułu został rozpoznany za granicą przychód ze stosunku pracy. Gdyby Wnioskodawca odpłatnie zbywał te akcje, mógłby w myśl przytoczonego wyżej art. 22 ust. 1d Ustawy o PIT rozpoznać jako koszt uzyskania przychodów z ich odpłatnego zbycia przychód rozpoznany wcześniej z tytułu ich otrzymania.

W ocenie Wnioskodawcy, przytoczony wyżej art. 22 ust. 1d Ustawy o PIT można zastosować odpowiednio w przypadku exit tax, rozpoznając jako wartość podatkową dla celów obliczenia podstawy opodatkowania podatku od dochodów z niezrealizowanych zysków wartość przychodu ze stosunku pracy rozpoznanego za granicą z tytułu nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie nabytych akcji poprzednich pracodawców Wnioskodawcy.

Ad 8

Wnioskodawca, z uwagi na prowadzoną przez siebie biznesową działalność międzynarodową, w ostatnich latach był rezydentem podatkowym kilku innych państw niż Polska. Należy podkreślić, iż Wnioskodawca znaczną część posiadanego majątku kapitałowego nabył/wypracował w trakcie pobytu w innych krajach, gdzie skupił całą swoją aktywność zawodową. Wnioskodawca przyjechał do Polski na określony czas i możliwe, że w przyszłości, w związku z prowadzoną przez siebie działalnością biznesową, przeprowadzi się do innego kraju i tym samym przeniesie z Polski swoją rezydencję podatkową.

W opinii Wnioskodawcy, w sytuacji gdy część Jego aktywów kapitałowych była wypracowana w innych państwach, nie powinno to powodować, że cała wartość ekonomiczna majątku zgromadzonego za granicą będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem z tytułu niezrealizowanych zysków w Polsce, gdzie tylko czasowo skoncentrował swoją aktywność zawodową. Ponadto dochód uzyskany ze zbycia swoich aktywów kapitałowych będzie podlegał opodatkowaniu w kraju aktualnej rezydencji Wnioskodawcy.

Wobec powyższego, uwzględniając specyfikę sytuacji międzynarodowej Wnioskodawcy i tymczasowy charakter Jego pobytu w Polsce, tak aby odzwierciedlić mobilny charakter Jego działalności biznesowej oraz zasadę sprawiedliwego opodatkowania dochodów wypracowanych w różnych jurysdykcjach, w ocenie Wnioskodawcy opodatkowaniu podatkiem z niezrealizowanych zysków w Polsce podlegają wyłącznie aktywa, które Wnioskodawca nabył/wypracował podczas okresu swojej polskiej rezydencji podatkowej.

Jeśli wbrew powyższemu stanowisku Wnioskodawcy, Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej uzna, że opodatkowaniu podatkiem z niezrealizowanych zysków w Polsce podlegają wszystkie aktywa Wnioskodawcy z katalogu z art. 30da ust. 3 Ustawy o PIT będące w Jego posiadaniu na dzień poprzedzający dzień zmiany rezydencji podatkowej, to w ocenie Wnioskodawcy w celu ustalenia podstawy opodatkowania exit tax wartość rynkową tych wszystkich aktywów można pomniejszyć o ich wartość podatkową, tj. wartość, niezaliczoną uprzednio do kosztów uzyskania przychodów w jakiejkolwiek formie, jaka zostałaby przyjęta przez podatnika za koszt uzyskania przychodów, gdyby składnik ten został przez Niego odpłatnie zbyty - także w odniesieniu do kosztów uzyskania przychodów poniesionych w okresie zagranicznej rezydencji podatkowej Wnioskodawcy.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest w części nieprawidłowe i w części prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):

Osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).

Natomiast art. 3 ust. 2a cytowanej ustawy stanowi, że:

Osoby fizyczne, jeżeli nie mają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej miejsca zamieszkania, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów (przychodów) osiąganych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (ograniczony obowiązek podatkowy).

Według art. 3 ust. 1a ww. ustawy:

Za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się osobę fizyczną, która:

1)posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub

2)przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.

Przepis art. 3 ust. 1a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wskazuje na dwa warunki, od spełnienia których uzależnia się kwalifikację danej osoby jako mającej miejsce zamieszkania w Polsce.

Jako pierwszy warunek pozwalający na uznanie osoby za mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, przepis wskazuje posiadanie centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych). Przesłanka ta została skonstruowana w bardzo szeroki sposób, jeśli chodzi o zakreśloną grupę osób, które na potrzeby podatku dochodowego od osób fizycznych posiadają w Polsce ośrodek interesów życiowych. Wynikać może to z użycia w powołanym powyżej przepisie spójnika „lub” w sformułowaniu „centrum interesów osobistych lub gospodarczych” dla doprecyzowania, kiedy uznaje się daną osobę za mającą miejsce zamieszkania na terytorium RP.

Przez „centrum interesów osobistych” należy rozumieć wszelkie powiązania rodzinne, tzn. ognisko domowe, aktywność społeczna, polityczna, kulturalna, obywatelska, przynależność do organizacji/klubów, uprawiane hobby itp. Z kolei „centrum interesów gospodarczych” to przede wszystkim miejsce prowadzenia działalności zarobkowej, źródła dochodów, posiadane inwestycje, majątek nieruchomy i ruchomy, polisy ubezpieczeniowe, zaciągnięte kredyty, konta bankowe itd.

Za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej uważa się również osobę fizyczną, która przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym. W świetle art. 3 ust. 1a ww. ustawy, analizowany warunek stanowi samodzielną podstawę do uznawania określonej kategorii osób za rezydentów, niezależną od omówionego powyżej posiadania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej centrum interesów życiowych.

Według art. 4a ustawy:

Przepisy art. 3 ust. 1, 1a, 2a i 2b stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska.

Stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 8b ustawy:

Źródłem przychodów są niezrealizowane zyski, o których mowa w art. 30da.

Zgodnie z art. 30da ust. 1 powyższej ustawy:

Podatek od dochodów z niezrealizowanych zysków wynosi:

1)19% podstawy opodatkowania – gdy ustalana jest wartość podatkowa składnika majątku;

2)3% podstawy opodatkowania – gdy nie ustala się wartości podatkowej składnika majątku.

Jak stanowi art. 30da ust. 2 ww. ustawy:

Opodatkowaniu podatkiem od dochodów z niezrealizowanych zysków podlega:

1)przeniesienie składnika majątku poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w wyniku którego Rzeczpospolita Polska traci prawo do opodatkowania dochodów ze zbycia tego składnika majątku, przy czym przenoszony składnik majątku pozostaje własnością tego samego podmiotu;

2)zmiana rezydencji podatkowej przez podatnika podlegającego w Rzeczypospolitej Polskiej nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, w wyniku której Rzeczpospolita Polska traci prawo do opodatkowania dochodów ze zbycia składnika majątku będącego własnością tego podatnika, w związku z przeniesieniem jego miejsca zamieszkania do innego państwa.

Przepis art. 30da ust. 3 ww. ustawy stanowi, że:

W przypadku składnika majątku niezwiązanego z działalnością gospodarczą opodatkowaniu podatkiem od dochodów z niezrealizowanych zysków w przypadku, o którym mowa w ust. 2 pkt 2, podlegają tylko składniki majątku stanowiące: ogół praw i obowiązków w spółce niebędącej osobą prawną, udziały w spółce, akcje i inne papiery wartościowe, pochodne instrumenty finansowe oraz tytuły uczestnictwa w funduszach kapitałowych, zwane dalej „majątkiem osobistym”, jeżeli podatnik ma miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez łącznie co najmniej pięć lat w dziesięcioletnim okresie poprzedzającym dzień zmiany rezydencji podatkowej.

Artykuł 30da ust. 13 ustawy stanowi, że:

Jeżeli podatnik, o którym mowa w art. 3 ust. 1, osiąga również dochody (przychody) poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i dochody te podlegają w obcym państwie opodatkowaniu podatkiem równoważnym do podatku od dochodów z niezrealizowanych zysków, dochody (przychody) te łączy się z dochodami (przychodami) osiąganymi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. W tym przypadku od podatku obliczonego od łącznej sumy dochodów odlicza się kwotę równą podatkowi zapłaconemu w obcym państwie. Kwota odliczenia nie może jednak przekroczyć tej części podatku obliczonego przed dokonaniem odliczenia, która proporcjonalnie przypada na dochód uzyskany w obcym państwie.

Na mocy art. 30db ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

1.Przepisów art. 30da nie stosuje się, jeżeli łączna wartość rynkowa przenoszonych składników majątku nie przekracza kwoty 4 000 000 zł.

2.W przypadku małżonków, o których mowa w art. 30da ust. 9, limit wartości rynkowej składnika majątku określony w ust. 1 dotyczy łącznie obojga małżonków.

Omawiane przepisy – dotyczące dochodów z niezrealizowanych zysków – zostały wprowadzone mocą ustawy z dnia 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2018 r. poz. 2193; dalej: ustawa zmieniająca). Wprowadzenie opodatkowania dochodów z niezrealizowanych zysków (tzw. exit tax) było elementem uszczelnienia systemu podatków dochodowych. Jak wskazano w uzasadnieniu projektu ustawy zmieniającej:

(…) Istotą przepisów o exit tax jest opodatkowanie nierealizowanych jeszcze zysków kapitałowych w związku z przeniesieniem przez podatnika do innego państwa aktywów, w tym wchodzących w skład zagranicznego zakładu lub ze zmianą rezydencji podatkowej. Chodzi zatem o przypadki utraty przez dotychczasowe państwo siedziby podatnika bądź miejsca prowadzenia działalności (Polskę) prawa do opodatkowania dochodów, które zostały faktycznie wypracowane w okresie, w którym dany podatnik (składnik aktywów) podlegał jurysdykcji podatkowej tego państwa. Podatek od niezrealizowanych zysków ze swej istoty nie dotyczy zatem każdego przeniesienia aktywów, a jedynie takiego, z którym wiąże się utrata przez dane państwo prawa do opodatkowania dochodu efektywnie wygenerowanego przed przeniesieniem.

Niniejszy projekt zawiera regulacje odpowiadające przepisom przewidzianym w Dyrektywie Rady (UE) 2036/1164 z dnia 12 lipca 2016 r. ustanawiającej przepisy mające na celu przeciwdziałanie praktykom unikania opodatkowania, które mają bezpośredni wpływ na funkcjonowanie rynku wewnętrznego (Dz. U. UE L 193 z 19.7.2016 str. 1) - tzw. dyrektywy ATAD, w zakresie art. 5 regulującego opodatkowanie niezrealizowanych zysków kapitałowych w przypadku przeniesienia aktywów, rezydencji podatkowej lub stałego zakładu. (...) Dyrektywa ATAD znajduje zastosowanie do wszystkich podatników podlegających podatkowi od osób prawnych w państwie członkowskim (...). Przepisy dyrektywy ATAD mają charakter regulacji de minimis. Wyznaczają one zatem jedynie ogólny, minimalny poziom ochrony przed agresywnym planowaniem podatkowym na rynku wewnętrznym. (...) Obecnie państwa członkowskie będą obowiązane do dostosowania swoich regulacji w zakresie opodatkowania exit tax, stosowanej w odniesieniu do osób prawnych, do zakresu przewidzianego dyrektywną ATAD. Systematyka przepisów prawa dotyczących zasad opodatkowania podatkiem dochodowym, wynikająca z konstytucyjnej równości podmiotów w prawie nakazuje stosowanie analogicznych rozwiązań dotyczących osób prawnych oraz fizycznych, z uwzględnieniem jednak specyfiki wynikającej z odrębności podmiotowej osób fizycznych i osób prawnych oraz faktu, że w zakresie osób fizycznych państwo może wprowadzić inne regulacje, niż przewiduje Dyrektywa ATAD. Uwzględniając powyższe, również w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych wprowadzono zmiany, które umożliwia także opodatkowanie niezrealizowanych zysków kapitałowych osiąganych przez osoby fizyczne zarówno prowadzące działalność gospodarczą, jak i nieprowadzące działalności gospodarczej, przypadku przeniesienia poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej składników majątku lub zmiany rezydencji podatkowej. Jednakże w przypadku osób fizycznych przewiduje się wprowadzenie progu kwotowego w wysokości 4 mln zł dla wartości aktywów objętych podatkiem od niezrealizowanych zysków.

(…) Jak wskazano w motywie 10 preambuły do dyrektywy, podatki od niezrealizowanych zysków kapitałowych mają na celu zapewnienie, aby w przypadku przeniesienia przez podatnika aktywów lub rezydencji podatkowej poza jurysdykcję podatkową danego państwa, państwo to mogło opodatkować wartość ekonomiczną ewentualnych zysków kapitałowych osiągniętych na jego terytorium, chociaż zyski te nie zostały jeszcze zrealizowane w chwili dokonania zmiany jurysdykcji podatkowej.

Orzecznictwo TSUE uzasadnia dopuszczalność opodatkowania niezrealizowanych zysków w związku ze zmianą rezydencji podatkowej względami dotyczącymi zapewnienia zrównoważonego rozdziału kompetencji podatkowych między państwami członkowskimi, zgodnie z zasadą terytorialności podatkowej obejmującą czynnik czasowy, tj. rezydencję podatkową podatnika na terytorium kraju w ciągu okresu, w którym pojawiły się zyski (wyrok ws. National Grid Indus BV, C-371/10).

Zatem, zarówno z literalnego brzmienia przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jak i z uzasadnienia do ustawy wprowadzającej regulacje podatkowe w zakresie exit tax wynika, że już na moment zmiany rezydencji podatkowej powstaje – co do zasady – obowiązek zapłaty tego podatku. Przy tym omawiane regulacje nie są sprzeczne z prawem unijnym.

Pana wątpliwość dotyczy możliwości powstania dochodu z niezrealizowanych zysków po zmianie przez Pana stałego miejsca zamieszkania i rezydencji podatkowej w trakcie 2025 r. na Szwajcarię.

W celu stwierdzenia, czy w odniesieniu do posiadanych przez Pana składników majątku nastąpi sytuacja, w wyniku której w 2025 r. Polska utraci prawo do opodatkowania dochodów z ich przeniesienia, należy dokonać oceny z uwzględnieniem zapisów wynikających z postanowień Konwencji między Rzecząpospolitą Polską a Konfederacją Szwajcarską w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku, sporządzonej w Bernie dnia 2 września 1991 r. (Dz. U. z 1993 r. Nr 22 poz. 92 ze zm.; dalej: „Konwencja”).

Zgodnie z art. 13 ww. Konwencji:

1.Zyski osiągnięte przez osobę mającą miejsce zamieszkania lub siedzibę w Umawiającym się Państwie z przeniesienia własności majątku nieruchomego, o którym mowa w artykule 6, a położonego w drugim Umawiającym się Państwie, mogą być opodatkowane w tym drugim Państwie.

2.Zyski z przeniesienia tytułu własności majątku ruchomego stanowiącego część majątku zakładu, który przedsiębiorstwo Umawiającego się Państwa posiada w drugim Umawiającym się Państwie, albo z przeniesienia własności majątku ruchomego należącego do stałej placówki, którą osoba zamieszkała w Umawiającym się Państwie dysponuje w drugim Umawiającym się Państwie dla wykonywania wolnego zawodu, łącznie z zyskami uzyskanymi z przeniesienia własności takiego zakładu (odrębnie albo razem z całym przedsiębiorstwem) lub takiej stałej placówki, mogą być opodatkowane w tym drugim Państwie.

3.Zyski osiągnięte z przeniesienia tytułu własności statków lub samolotów eksploatowanych w komunikacji międzynarodowej, barek eksploatowanych w transporcie na wodach śródlądowych lub majątku ruchomego związanego z eksploatacją takich statków, samolotów lub barek podlegają opodatkowaniu tylko w tym Państwie, w którym znajduje się miejsce faktycznego zarządu przedsiębiorstwa.

3a. Zyski osiągane przez osobę mającą miejsce zamieszkania lub siedzibę w Umawiającym się Państwie, z tytułu przeniesienia własności akcji (udziałów) w spółce, której aktywa majątkowe składają w więcej niż 50 procentach bezpośrednio lub pośrednio z majątku nieruchomego, położonego w drugim Umawiającym się Państwie mogą być opodatkowane w tym drugim Państwie.

4.Zyski z przeniesienia własności jakiegokolwiek majątku nie wymienionego w ustępach 1,2,3 i 3a podlegają opodatkowaniu tylko w tym Umawiającym się Państwie, w którym przenoszący własność ma miejsce zamieszkania lub siedzibę.

Jak wskazał Pan w treści wniosku, jest Pan właścicielem majątku wymienionego w art. 30da ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych niezwiązanego z działalnością gospodarczą. Spółki zarejestrowane w krajach Unii Europejskiej (głównie spółki …) i …, w których posiada Pan udziały/akcje nie spełniają definicji spółek nieruchomościowych.

W przedmiotowej sprawie zajdzie sytuacja, w której Rzeczpospolita Polska utraci prawo do opodatkowania dochodów ze zbycia Pana aktywów posiadanych na dzień zmiany rezydencji, ponieważ z przepisu art. 13 ust. 4 ww. Konwencji wynika, że zyski z przeniesienia własności majątku innego niż wymieniony w ustępach 1, 2, 3 i 3a podlegają opodatkowaniu tylko w tym Umawiającym się Państwie, w którym przenoszący własność ma miejsce zamieszkania lub siedzibę.

Z informacji przedstawionych we wniosku oraz jego uzupełnieniu wynika, że w trakcie 2025 r. wyjedzie Pan z całą rodziną do Szwajcarii, zmieniając tym samym swoją rezydencję podatkową z polskiej na szwajcarską. Ponadto Pana przeprowadzka będzie miała charakter stały.

Zatem od dnia wyjazdu będzie Pan podlegał w Polsce ograniczonemu obowiązkowi podatkowego w świetle art. 3 ust. 2a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W związku z powyższym, opisana przez Pana we wniosku sytuacja mieści się w zakresie zastosowania omawianego art. 30da ust. 2 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z którym:

Opodatkowaniu podatkiem od dochodów z niezrealizowanych zysków podlega zmiana rezydencji podatkowej przez podatnika podlegającego w Rzeczypospolitej Polskiej nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, w wyniku której Rzeczpospolita Polska traci prawo do opodatkowania dochodów ze zbycia składnika majątku będącego własnością tego podatnika, w związku z przeniesieniem jego miejsca zamieszkania do innego państwa.

W tym miejscu wyjaśnić należy, że opodatkowaniu podatkiem od dochodów z niezrealizowanych zysków podlegają wszystkie zgromadzone przez Pana składniki majątku, o których mowa w art. 30da ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nabyte przez Pana zarówno podczas polskiej rezydencji podatkowej, jak i podczas rezydencji podatkowej w innych państwach, w sytuacji gdy na skutek zmiany przez Pana rezydencji podatkowej Rzeczpospolita Polska utraci prawo do opodatkowania dochodów ze zbycia tych składników majątku.

Dodatkowo w art. 30da ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zawarto warunek, z którego wynika, że opodatkowaniu podatkiem od dochodów z niezrealizowanych zysków podlegają tylko składniki majątku, jeżeli podatnik ma miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez łącznie co najmniej pięć lat w dziesięcioletnim okresie poprzedzającym dzień zmiany rezydencji podatkowej.

Przy czym, w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych nie wskazano, w jaki sposób należy liczyć termin pięciu lat w dziesięcioletnim okresie poprzedzającym dzień zmiany rezydencji.

Z treści art. 30da ust. 3 ustawy nie wynika, że należy brać pod uwagę tylko pełne lata.

Gdy podatnik w trakcie roku przeprowadzi się na stałe do innego kraju i przeniesie tam swój ośrodek interesów życiowych, to w trakcie roku następuje zmiana rezydencji podatkowej. Wskazał Pan, że w 2025 r. zamierza przeprowadzić się na stałe do Szwajcarii. Zatem, dziesięcioletni okres, o którym mowa w art. 30da ust. 3 ww. ustawy należy liczyć wstecz od dnia poprzedzającego dzień zmiany rezydencji podatkowej.

Natomiast w celu ustalenia pięcioletniego okresu posiadania miejsca zamieszkania na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej, należy wziąć pod uwagę wszystkie okresy, w których zamieszkiwał Pan w Polsce w okresie dziesięcioletnim poprzedzającym dzień zmiany rezydencji podatkowej.

W Pana przypadku termin ten będzie obejmował okres od 1 sierpnia 2019 r. do dnia poprzedzającego dzień wyjazdu w 2025 r. Zatem należy ustalić, przez jaki okres posiadał Pan miejsce zamieszkania w Polsce w ww. okresie.

Jak już wcześniej wyjaśniono należy brać pod uwagę łącznie wszystkie okresy zamieszkania, a nie tylko pełne lata kalendarzowe.

W związku z powyższym, miejsce zamieszkania w Polsce ma/będzie Pan miał w następujących okresach:

  • w 2019 r., od 1 sierpnia do 31 grudnia, tj. przez 5 miesięcy,
  • cały 2020 r.
  • cały 2021 r.
  • cały 2022 r.
  • cały 2023 r.
  • cały 2024 r.
  • w 2025 r. – do dnia poprzedzającego wyjazd.

W związku z powyższym, w okresie dziesięcioletnim poprzedzającym dzień zmiany miejsca rezydencji na Szwajcarię, posiada/będzie Pan posiadał miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej przez okres dłuższy niż pięć lat. Warunek wynikający z art. 30da ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych został więc przez Pana spełniony z dniem 1 sierpnia 2024 r.

Tym samym, zmieniając w 2025 r. rezydencję podatkową na Szwajcarię będzie Pan zobowiązany do zapłaty podatku od niezrealizowanych zysków, o którym mowa w art. 30da ust. 1 w zw. z ust. 2 pkt 2 bowiem spełnił Pan wymóg posiadania miejsca zamieszkania na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej przez łącznie co najmniej pięć lat w dziesięcioletnim okresie poprzedzającym dzień zmiany rezydencji podatkowej.

Przechodząc do Pana dalszych wątpliwości należy wskazać, że sposób obliczenia dochodu z niezrealizowanych zysków uregulowany został w art. 30da ust. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z którym:

Dochód z niezrealizowanych zysków stanowi nadwyżka wartości rynkowej składnika majątku ustalanej na dzień jego przeniesienia albo na dzień poprzedzający dzień zmiany rezydencji podatkowej ponad jego wartość podatkową.

Przepis ten wskazuje na obliczenie dochodu dla składnika majątku. Nie mówi o sumie wartości rynkowej składników majątku. Zatem dochód należy obliczać dla poszczególnego składnika majątku. Przepis ten nie odwołuje się również do pojęcia straty z niezrealizowanych zysów. Z opisu do pola „C.2.1. Dochody opodatkowane według stawki 19%” deklaracji PIT-NZ wynika również:

W przypadku gdy dla danego składnika majątku wartość podatkowa jest wyższa od jego wartości rynkowej przyjmuje się, że dochód z niezrealizowanych zysków z przeniesienia tego składnika majątku wynosi 0.

Sposób określenia wartości rynkowej składnika majątku określa natomiast art. 30da ust. 8 ww. ustawy. W świetle tego przepisu:

Wartość rynkową składnika majątku określa się:

1)zgodnie z art. 19 ust. 3 – w przypadku składników majątku osobistego i składników majątku, z których przeniesieniem nie wiąże się zmiana istotnych ekonomicznie funkcji, aktywów lub ryzyk;

2)zgodnie z art. 23o – w pozostałych przypadkach.

Określenie wartości podatkowej jest uregulowane w art. 30da ust. 10 ww. ustawy:

Wartość podatkową składnika majątku stanowi wartość, niezaliczona uprzednio do kosztów uzyskania przychodów w jakiejkolwiek formie, jaka zostałaby przyjęta przez podatnika za koszt uzyskania przychodów, gdyby składnik ten został przez niego odpłatnie zbyty. Nie ustala się wartości podatkowej składnika majątku w przypadku, gdy zgodnie z odrębnymi przepisami, do celów opodatkowania podatkiem dochodowym nie uwzględnia się kosztów uzyskania przychodów z odpłatnego zbycia tego składnika majątku.

W celu ustalenia wartości podatkowej, o której mowa w art. 30da ust. 7 ustawy, a którą zgodnie z art. 30da ust. 10 ustawy stanowi wartość, niezaliczona uprzednio do kosztów uzyskania przychodów w jakiejkolwiek formie, jaka zostałaby przyjęta przez podatnika za koszt uzyskania przychodów, gdyby składnik ten został przez niego odpłatnie zbyty, odwołać należy się zatem do odpowiednich przepisów regulujących kwestie kosztów uzyskania przychodów, w tym wypadku regulacji w zakresie ustalania kosztów uzyskania przychodów z tytułu zbycia udziałów, akcji i innych papierów wartościowych, pochodnych instrumentów finansowych oraz tytułów uczestnictwa w funduszach kapitałowych. Przy czym, nie ustala się wartości podatkowej składnika majątku w przypadku, gdy zgodnie z odrębnymi przepisami, do celów opodatkowania podatkiem dochodowym nie uwzględnia się kosztów uzyskania przychodów z odpłatnego zbycia tego składnika majątku.

Ustawodawca wprowadzając dwie stawki podatku 19% i 3% odróżnia więc sytuacje, kiedy podatnik przy nabyciu danych aktywów poniósł wydatki, które mogą stanowić koszty uzyskania przychodu przy sprzedaży tych aktywów (art. 30da ust. 1 pkt 1) od sytuacji, kiedy podatnik takich wydatków nie poniósł, bądź też wydatki takie nie mogą zostać zakwalifikowane jako koszty uzyskania przychodu przy sprzedaży (art. 30da ust. 1 pkt 2).

W przypadku składników majątku, jakimi są udziały, akcje i inne papiery wartościowe, pochodne instrumenty finansowe oraz tytuły uczestnictwa w funduszach kapitałowych, poniósł Pan wydatki (jak wskazał Pan w uzupełnieniu wniosku: „Posiadane aktywa zostały nabyte w drodze wkładu pieniężnego”), które w przypadku zbycia tych składników stanowiłyby koszty uzyskania przychodu. Zatem, w razie zmiany miejsca zamieszkania dla celów podatkowych, dochód/przychód od niezrealizowanych zysków z ww. składników majątku będzie podlegał opodatkowaniu stawką podatku 19% zgodnie z art. 30da ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Stosownie natomiast do treści art. 30da ust. 12 zdanie pierwsze omawianej ustawy:

Podstawę opodatkowania podatkiem od dochodów z niezrealizowanych zysków stanowi suma dochodów z niezrealizowanych zysków ustalonych dla poszczególnych składników majątku.

Przepis ten również odnosi się do sumy dochodów dla poszczególnych składników majątku. Nie ma tu mowy o możliwości uwzględnienia straty. Do podstawy opodatkowania uwzględnia się tylko i sumuje dochody z niezrealizowanych zysków ustalonych dla poszczególnych składników majątku.

Dla składników majątku, dla których wartość podatkowa jest wyższa od ich wartości rynkowej dochód nie wystąpi. Przepisy nie odnoszą się tu do pojęcia straty. Zatem dochód jest równy 0. Ale już w sytuacji innych składników majątku gdzie wartość podatkowa jest niższa od ich wartości rynkowej powstanie dochód. I te dochody ustalone dla poszczególnych składników majątku należy zsumować i one stanowią podstawę opodatkowania podatkiem od dochodów z niezrealizowanych zysków.

W tym miejscu wskazać należy na art. 9 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z którym:

O wysokość straty ze źródła przychodów, poniesionej w roku podatkowym, podatnik może:

1)obniżyć dochód uzyskany z tego źródła w najbliższych kolejno po sobie następujących pięciu latach podatkowych, z tym że kwota obniżenia w którymkolwiek z tych lat nie może przekroczyć 50% wysokości tej straty, albo

2)obniżyć jednorazowo dochód uzyskany z tego źródła w jednym z najbliższych kolejno po sobie następujących pięciu lat podatkowych o kwotę nieprzekraczającą 5 000 000 zł, nieodliczona kwota podlega rozliczeniu w pozostałych latach tego pięcioletniego okresu, z tym że kwota obniżenia w którymkolwiek z tych lat nie może przekroczyć 50% wysokości tej straty.

Z kolei na mocy art. 9 ust. 3a tej ustawy:

Przepis ust. 3 nie ma zastosowania do strat:

1)z odpłatnego zbycia rzeczy i praw majątkowych, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8;

2)z odpłatnego zbycia walut wirtualnych;

3)z niezrealizowanych zysków, o których mowa w art. 30da;

4)ze źródeł przychodów, z których dochody są wolne od podatku dochodowego, z wyjątkiem strat:

a)z odpłatnego zbycia akcji, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 105a,

b)związanych z przychodami, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 152 lit. c, pkt 153 lit. c i pkt 154 w zakresie przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej.

Z ww. przepisów jasno wynika, że podatnik nie ma możliwości odliczenia straty z tego źródła przychodu.

Zatem, skoro wartość rynkowa składników majątku, które Pan posiada w związku ze zmianą rezydencji podatkowej przekroczy 4 000 000 zł, to będzie Pan zobowiązany do opodatkowania dochodu z niezrealizowanych zysków podatkiem według stawki 19%.

Jednocześnie nie można się zgodzić z Pana twierdzeniami, że:

(…) suma [dochodów z niezrealizowanych zysków dla poszczególnych składników majątkowych] powinna obejmować wszystkie potencjalne przychody oraz historyczne koszty, na przykład zakupu, powiązane z aktywami podlegającymi opodatkowaniu exit tax, na dzień zmiany rezydencji podatkowej. Inna interpretacja prowadziłaby do sytuacji, gdzie brane byłyby pod uwagę tylko dochody z tych aktywów, które generują zysk, bez możliwości obniżenia tego dochodu o straty na innych aktywach (…)

(…) oceniając wartość podstawy opodatkowania exit tax, należy patrzeć na cały portfel składników majątku Wnioskodawcy, a nie na pojedyncze akcje.

W przypadku składników Pana majątku, których wartość podatkowa jest wyższa od ich wartości rynkowej dochód nie wystąpi. Natomiast w sytuacji tych składników majątku, gdzie wartość podatkowa jest niższa od ich wartości rynkowej dochód wystąpi. Takie dochody ustalone dla każdego ze składników majątku powinien Pan zsumować i one będą stanowić podstawę opodatkowania podatkiem od dochodów z niezrealizowanych zysków.

Jednocześnie w celu ustalenia podstawy opodatkowania podatkiem od dochodów z niezrealizowanych zysków wartość rynkową ww. aktywów może Pan pomniejszyć o ich wartość podatkową, tj. wartość, niezaliczoną uprzednio do kosztów uzyskania przychodów w jakiejkolwiek formie, jaka zostałaby przyjęta przez podatnika za koszt uzyskania przychodów, gdyby składnik ten został przez niego odpłatnie zbyty – także w odniesieniu do kosztów uzyskania przychodów poniesionych w okresie Pana zagranicznej rezydencji podatkowej.

Co do zasady w przypadku zbycia składników majątku objętych w zamian za wkład pieniężny (a więc nabytych odpłatnie) zastosowanie znajduje art. 23 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z którym:

Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na objęcie lub nabycie udziałów albo wkładów w spółdzielni, udziałów (akcji) oraz papierów wartościowych, a także wydatków na nabycie tytułów uczestnictwa w funduszach kapitałowych; wydatki takie są jednak kosztem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia tych udziałów w spółdzielni, udziałów (akcji) oraz papierów wartościowych, w tym z tytułu wykupu przez emitenta papierów wartościowych, a także z odkupienia albo umorzenia tytułów uczestnictwa w funduszach kapitałowych, z zastrzeżeniem ust. 3e.

Zgodnie z tym przepisem w przypadku zbycia udziałów, akcji i innych papierów wartościowych, pochodnych instrumentów finansowych oraz tytułów uczestnictwa w funduszach kapitałowych nabytych odpłatnie kosztem uzyskania przychodu są wydatki poniesione na ich nabycie, a zatem koszty te stanowią wartość podatkową, o której mowa w art. 30da ust. 10 ww. ustawy.

Ponadto, zgodnie z art. 22 ust. 1d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

W przypadku odpłatnego zbycia rzeczy lub praw otrzymanych nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie, a także innych nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń, w związku z którymi, zgodnie z art. 11 ust. 2-2b, został określony przychód, a także w przypadku odpłatnego zbycia rzeczy, praw lub innych świadczeń będących przedmiotem wykonania świadczenia niepieniężnego, o którym mowa w art. 14 ust. 2e i 2f, kosztem uzyskania przychodów z ich odpłatnego zbycia, z uwzględnieniem aktualizacji dokonanej zgodnie z odrębnymi przepisami, jest odpowiednio:

1) wartość przychodu określonego na podstawie art. 11 ust. 2 i 2a albo

2) wartość przychodu określonego na podstawie art. 11 ust. 2b powiększona o wydatki na nabycie częściowo odpłatnych rzeczy lub praw albo innych świadczeń, albo

3) równowartość wierzytelności (należności) uregulowanej przez wykonanie świadczenia niepieniężnego (w naturze), o którym mowa w art. 14 ust. 2e i 2f, pomniejszonej o naliczony w związku z przekazaniem tego świadczenia niepieniężnego podatek od towarów i usług

- pomniejszona o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1.

Przepis ten daje możliwość uwzględnienia w kosztach podatkowych – w przypadku odpłatnego zbycia rzeczy/praw otrzymanych nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie – wartości przychodu określonego na moment otrzymania/nabycia tych rzeczy/praw z tytułu nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń i świadczeń w naturze, określonego zgodnie z art. 11 ust. 2, ust. 2a i ust. 2b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W świetle literalnego brzmienia powyższego przepisu, aby możliwe było zaliczenie do kosztów uzyskania przychodu rzeczy lub praw otrzymanych nieodpłatnie, konieczne jest, aby w związku z nieodpłatnym otrzymaniem tych rzeczy lub praw po Pana stronie powstał przychód. Przepis ten nie wprowadza żadnego dodatkowego wymogu w stosunku do powstania tego przychodu, w szczególności nie zawęża swojego stosowania wyłącznie do przychodów, w stosunku do których doszło do powstania zobowiązania podatkowego na terytorium Polski.

Biorąc pod uwagę powyższe, w świetle art. 22 ust. 1d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w zw. z art. 23 ust. 1 pkt 38 ustawy, ma Pan możliwość zaliczenia do wartości podatkowej, o której mowa w art. 30da ust. 10 ustawy, wartość nieodpłatnego lub częściowo odpłatnego świadczenia, stanowiącego przychód ze stosunku pracy podlegającego opodatkowaniu u Pana poprzedniego/poprzednich pracodawców. Skoro poniósł Pan koszty uzyskania przychodu związane z nabyciem ww. składników majątku zanim stał się polskim rezydentem, to ma Pan możliwość rozliczenia ich w związku z uzyskaniem przychodu z ich zbycia – z uwzględnieniem obowiązujących przepisów podatkowych.

Przechodząc do kwestii obowiązku złożenia deklaracji wskazać należy, że zgodnie z treścią art. 30da ust. 14 cytowanej ustawy:

Podatnicy są obowiązani składać urzędom skarbowym deklaracje, według ustalonego wzoru, o wysokości dochodu z niezrealizowanych zysków do 7 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym łączna wartość rynkowa przenoszonych składników majątku przekroczyła kwotę 4 000 000 zł, oraz w tym terminie wpłacić podatek należny. Jeżeli po miesiącu, w którym łączna wartość rynkowa przenoszonych składników majątku przekroczyła kwotę 4 000 000 zł, przenoszone są kolejne składniki majątku, podatnicy obowiązani są składać deklarację do 7 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym przenoszone są składniki oraz w tym terminie wpłacić podatek należny.

Podatnicy są obowiązani składać urzędom skarbowym deklaracje PIT-NZ o wysokości dochodu z niezrealizowanych zysków – do 7 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym łączna wartość rynkowa przenoszonych składników majątku przekroczyła kwotę 4 000 000 zł oraz w tym terminie wpłacić podatek należny. Dochody z niezrealizowanych zysków dotyczące zmiany rezydencji podatkowej, należy wykazać w deklaracji PIT-NZ w Dziale C. w części C. 2 deklaracji PIT-NZ „Zmiana rezydencji podatkowej w przypadku, o którym mowa w art. 30da ust. 2 pkt 2 ustawy”.

W zakresie terminu płatności podatku należy wskazać na treść rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 14 kwietnia 2023 r. (Dz. U. z 2023 r. poz. 902) zmieniające rozporządzenie z dnia 27 czerwca 2019 r. (Dz. U. z 2019 r. poz. 1204) w sprawie przedłużenia terminu do wpłaty przez podatników podatku dochodowego od osób fizycznych podatku należnego od dochodów z niezrealizowanych zysków. Termin wpłaty został przedłużony do:

1)7 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym podatnik utracił w całości lub w części składnik majątku będący przedmiotem opodatkowania tym podatkiem – w przypadku gdy utrata w całości lub w części tego składnika majątku nastąpiła przed dniem 1 grudnia 2025 r.;

2)dnia 31 grudnia 2025 r. – w pozostałych przypadkach.

Przedłużenie terminu stosuje się do podatku należnego od dochodów z niezrealizowanych zysków wynikającego z miesięcznych deklaracji składanych za okresy rozliczeniowe od 1 stycznia 2019 r. do 30 listopada 2025 r.

Reasumując:

·wskutek zmiany rezydencji, w zakresie należących do Pana składników majątku, wystąpi obowiązek zapłaty podatku od dochodów z niezrealizowanych zysków, jeżeli wartość rynkowa składników majątku podlegających podatkowi od niezrealizowanych zysków przekroczy 4 000 000 zł;

·w Pana sytuacji do spełnienia przesłanki 5 lat rezydencji podatkowej w Polsce dojdzie z dniem 1 sierpnia 2024 r.;

·podatek od dochodów z niezrealizowanych zysków w Pana przypadku wyniesie 19% podstawy opodatkowania;

·w celu obliczenia podstawy opodatkowania uwzględnia Pan i sumuje dochody z niezrealizowanych zysków ustalonych dla poszczególnych składników majątku, dla składników majątku, dla których wartość podatkowa jest wyższa od ich wartości rynkowej dochód nie wystąpi; nie może Pan wzrostu wartości jednych składników majątku kompensować utratą wartości innych składników majątku, nie ma Pan też możliwości obniżenia tak obliczonego dochodu z niezrealizowanych zysków o straty;

·opodatkowaniu podatkiem od dochodów z niezrealizowanych zysków podlegają wszystkie zgromadzone przez Pana składniki majątku, o których mowa w art. 30da ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nabyte przez Pana zarówno podczas polskiej rezydencji podatkowej, jak i podczas rezydencji podatkowej w innych państwach, w sytuacji gdy na skutek zmiany przez Pana rezydencji podatkowej Rzeczpospolita Polska utraci prawo do opodatkowania dochodów ze zbycia tych składników majątku;

·w celu ustalenia podstawy opodatkowania może Pan uwzględnić koszty poniesione na nabycie poszczególnego składnika majątku w okresie Pana zagranicznej rezydencji podatkowej;

·przychód ze stosunku pracy rozpoznany za granicą z tytułu nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie nabytych akcji poprzednich pracodawców może Pan - w myśl art. 22 ust. 1d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych rozpoznać jako wartość podatkową dla celów obliczenia podstawy opodatkowania podatku od dochodów z niezrealizowanych zysków;

·będzie Pan zobowiązany do złożenia deklaracji PIT-NZ do 7 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dojdzie do zmiany rezydencji, natomiast termin płatności podatku na moment składania wniosku przesunięty jest do 31 grudnia 2025 r.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Jednocześnie wskazuję, że art. 22 ust. 1d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie jest samoistną podstawą dla rozpoznania opisanych kosztów uzyskania przychodów – stosuje się go w zw. z art. 23 ust. 1 pkt 38 ustawy.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy  z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.) Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego.

Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa.