Zbycie nieruchomości i możliwość skorzystania z ulgi mieszkaniowej - Interpretacja - 0112-KDSL1-1.4011.454.2024.1.DT

Shutterstock

Interpretacja indywidualna z dnia 9 października 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDSL1-1.4011.454.2024.1.DT

Temat interpretacji

Zbycie nieruchomości i możliwość skorzystania z ulgi mieszkaniowej

Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

26 sierpnia 2024 r. wpłynął Pana wniosek sygnowany datą 28 sierpnia 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego

Właścicielem nieruchomości numer X położonej w (…) byli rodzice Wnioskodawcy: A.K i W.K. W.K. zmarł w dniu (…) 2015 r. w (…), a A.K. w dniu (…) 2021 r. w (…) .

Spadek po W.K. nabyli z mocy ustawy 5/20 A.K. (mama Wnioskodawcy), 3/20 (…) (siostra) 3/20 (…) , 3/20 (…) , 3/20 (…) oraz Wnioskodawca (…) w 3/20 części.

Z kolei po A.K. spadek nabyli z mocy testamentu w 1/4 (…), 1/4 (…) , 1/4 (…) i 1/4 Wnioskodawca.

W skład majątku spadkowego po ww. wchodziły nieruchomości numer X, (…) położone w (…) .

Wszystkie składniki majątku należały wspólnie do A.K. i W.K. Podstawą założenia kw. był AWZ (…) z dnia (…) 1976 r. wydany na ww. osoby. Również nieruchomość, o której mowa we wniosku o wydanie interpretacji była nabyta na tej podstawie prawnej przez spadkodawców Wnioskodawcy. W.K. i A.K. na zasadach wspólności małżeńskiej byli oboje właścicielami całego ww. majątku. Udział jaki przypadł Wnioskodawcy w nieruchomości X położonej w (…) na podstawie dziedziczenia wynosił 3/20 po ojcu W.K. oraz 1/4 po matce A.K.

Działu spadku w dniu (…) 2022 r. przed notariuszem (…) Rep A.nr (…) dokonały osoby (…) czyli rodzeństwo Wnioskodawcy, Wnioskodawca (…) oraz dzieci po zmarłej (…) siostrze Wnioskodawcy czyli (…).

W wyniku działu spadku po rodzicach Wnioskodawcy W.K. i A.K. każdy z ww. otrzymał równy wartościowo dział, na co zgodzili się wszyscy uczestnicy, bez spłat i dopłat. Wartość oszacowano na kwotę (…) zł. Działem spadku objęto cały majątek po A.K. i W.K. tj. nieruchomości (…) położone w (…) .

W wyniku działu spadku Wnioskodawca (…) otrzymał nieruchomości X, (…) .

Wartość rynkowa składników majątku, które każdy ze spadkobierców otrzymał mieściła się w przysługującym udziale jaki nabyto w wyniku nabycia spadku po A.K. i W.K.

Aktem notarialnym z dnia (…) 2024 r. Wnioskodawca (…) sprzedał odziedziczoną na podstawie aktu poświadczenia dziedziczenia z dnia (…) 2022 r. (…) , umowy o dział spadku (…) nieruchomość zabudowaną numer X położoną w (…) o powierzchni (…) ha, dla której Sąd Rejonowy w (…) prowadzi księgę wieczystą numer (…) za cenę (…) zł. W akcie notarialnym Wnioskodawca oznajmił, iż powyższa nieruchomość stanowi jego majątek osobisty, nabyty na podstawie umowy o dział spadku (…), a z żoną umów majątkowych małżeńskich nie zawierał. Jako, że przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie nieruchomości nastąpiło zbycie, sprzedający będzie zobowiązany do zapłaty podatku dochodowego.

Z kolei E.K. tj. żona Wnioskodawcy, aktem notarialnym z dnia (…) 2017 r. (…) nabyła w drodze darowizny od matki (…) nieruchomość numer (…) , położoną w (…), o pow. (…), dla której Sąd Rejonowy w (…) prowadzi księgę wieczystą numer (…), oznaczoną w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego gminy (…) jako nieruchomość budowlana w 7/8 części i tereny urządzeń komunikacyjnych w 1/8 części.

Wartość przychodu, jaki Wnioskodawca uzyskał ze sprzedaży nieruchomości objętej aktem notarialnym dnia (…) 2024 r. zostanie wydatkowana przez Wnioskodawcę nie później niż w ciągu 3 lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło zbycie ww. nieruchomości budowlanej oraz na nabycie nieruchomości od żony do majątku osobistego (nie będzie objęta wspólnością majątkową). Całość zostanie wydatkowana na cele mieszkaniowe zakup nieruchomości pod budowę domu. Przeznaczenie działki budowlanej pod urządzenia komunikacyjne dot. kanalizacji biegnącej wzdłuż drogi.

Pytanie

Czy sprzedając uzyskaną w wyniku działu spadku zabudowaną nieruchomość budowlaną przed upływem 5 lat od jej nabycia sprzedający może skorzystać z ulgi mieszkaniowej, jeśli kwotę ze sprzedaży swojej nieruchomości przeznaczy na zakup nieruchomości budowlanej z majątku osobistego żony, z którą nie ma rozdzielności majątkowej?

Pana stanowisko w sprawie

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w przypadku odpłatnego zbycia:

a) nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,

b) spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego,

c) prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej, albo

d) prawa wieczystego użytkowania gruntów

- przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie ww. nieruchomości lub praw, i zbycie to nie nastąpiło w wykonaniu działalności gospodarczej, sprzedający będzie zobowiązany do zapłaty podatku dochodowego.

Zgodnie natomiast z przepisem art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są dochody z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, w wysokości, która odpowiada iloczynowi tego dochodu i udziału wydatków poniesionych na własne cele mieszkaniowe w przychodzie z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, jeżeli począwszy od dnia odpłatnego zbycia, nie później niż w okresie trzech lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło odpłatne zbycie, przychód uzyskany ze zbycia tej nieruchomości lub tego prawa majątkowego został wydatkowany na własne cele mieszkaniowe. Udokumentowane wydatki poniesione na te cele uwzględnia się do wysokości przychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych.

Powyższe oznacza, że jeżeli w okresie nie dłuższym niż trzy lata od dnia odpłatnego zbycia nieruchomości podatnik kwotę ze sprzedaży przeznaczy na własne cele mieszkaniowe to będzie on zwolniony z obowiązku płacenia podatku dochodowego od osób fizycznych. Wydatki poniesione na własne cele mieszkaniowe powinny być odpowiednio udokumentowane dla celów dowodowych.

W przedmiotowej sprawie Wnioskodawca posiada miejsce zamieszkania, a sprzedaży podlegał dom rodzinny. Jak stwierdził Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku (w wyroku z 3 sierpnia 2021 r., sygn. akt 1 SA/Gd 531/21) na potrzeby zastosowania ulgi mieszkaniowej ustawa wymaga jedynie, aby przychód ze zbycia jednego mieszkania został wydatkowany w przewidzianym terminie na określone cele mieszkaniowe. Dla skorzystania ze zwolnienia z opodatkowania nie musi zaistnieć także chronologia zdarzeń np. najpierw sprzedaż dotychczas posiadanej nieruchomości, a dopiero potem poniesienie wydatków na własne cele mieszkaniowe.

 Z kolei Naczelny Sąd Administracyjny w swoich orzeczeniach wyraźnie wskazuje na to, że zwrotu „własne cele mieszkaniowe” nie można rozumieć wąsko. Bez znaczenia powinno być to, że kupując nową nieruchomość podatnik ma gdzie mieszkać, że jedna z nieruchomości jest czasowo wynajmowana innym osobom, czy też fakt zakupu drugiej nieruchomości w związku z tym, że podatnik koncentruje swoje życie rodzinne i zawodowe w dwóch oddalonych od siebie miejscach (np. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 30 sierpnia 2018 r., sygn. akt II FSK 2413/16).

W kontekście powyższego pytania, analizując ustawę o podatku dochodowym od osób fizycznych należy zwrócić uwagę na art. 21 ust. 25 – 30. W powyższych przepisach wskazano listę wydatków na własne cele mieszkaniowe, które uprawniają do zwolnienia. Wśród nich wymieniono wydatki na nabycie gruntu pod budowę budynku mieszkalnego lub udziału w takim gruncie, prawa użytkowania wieczystego takiego gruntu lub udziału w takim prawie, w tym również z rozpoczętą budową budynku mieszkalnego, oraz nabycie innego gruntu lub udziału w gruncie, prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, jeżeli w okresie, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 131 (trzech lat), grunt ten zmieni przeznaczenie na grunt pod budowę budynku mieszkalnego.

Powyższe oznacza, że istotne znaczenie dla możliwości skorzystania z ulgi mieszkaniowej przy zakupie gruntu ma jego budowlany charakter. Potwierdzeniem natomiast „budowlanego” charakteru gruntu powinien być miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku jego braku decyzja w przedmiocie warunków zabudowy. Powyższa teza znalazła aprobatę między innymi w Interpretacji Indywidualnej z dnia (…) 2017 r. Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej nr (…) , w której organ podatkowy stwierdza: „zgodnie z obowiązującym miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego nieruchomości gruntowe znajdują się na terenach zabudowy jednorodzinnej oraz, że celem zakupu udziału w nieruchomości gruntowej byłoby umożliwienie wybudowania na niej budynku mieszkalnego w przyszłości, który zaspokajałaby jej potrzeby mieszkaniowe, należy stwierdzić, że wydatkowanie środków uzyskanych ze sprzedaży lokalu mieszkalnego będzie uprawniało Wnioskodawczynię do skorzystania ze zwolnienia określonego w art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.”

W podobnym tonie wypowiedział się również Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w wyroku z dnia 5 marca 2013 r., sygn. I SA/Po 948/12, który stwierdził, że „Z przedstawionej regulacji wynika jednoznacznie, że warunkiem zwolnienia od podatku przychodu uzyskanego ze sprzedaży nieruchomości jest jego wydatkowanie na ściśle określony w ustawie cel, w tym m.in. na nabycie w kraju gruntu albo prawa wieczystego użytkowania gruntu przeznaczonego pod budowę budynku mieszkalnego. Przeznaczenie gruntu pod budowę budynku mieszkalnego nie może wynikać wyłącznie z zamiarów nabywającego ten grunt podatnika, ale o przeznaczeniu takim decyduje miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego. W przypadku natomiast jego braku na przeznaczenie gruntu wskazuje decyzja w przedmiocie warunków zabudowy.”

Odnosząc się do powyższego tematu należy stwierdzić, że możliwości wydatkowania pieniędzy w ramach ulgi mieszkaniowej nie ograniczają się tylko do zakupu kolejnego mieszkania, ale również obejmują zakup nieruchomości przeznaczonej w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego na cele budowlane. Nic nie stoi także na przeszkodzie, aby cel wydatkowania pieniędzy na cele mieszkaniowe został zrealizowany przez kupno nieruchomości przeznaczonej w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego na cele budowlane od żony, jeżeli nieruchomość jest jej majątkiem osobistym i w wyniku sprzedaży stanie się majątkiem osobistym Wnioskodawcy.

Mając na uwadze powyższe, Wnioskodawca sprzedając uzyskaną w wyniku działu spadku zabudowaną nieruchomość budowlaną przed upływem 5 lat od jej nabycia może skorzystać z ulgi mieszkaniowej, jeśli kwotę ze sprzedaży swojej nieruchomości przeznaczy na zakup nieruchomości budowlanej z majątku osobistego żony, z którą nie ma rozdzielności majątkowej.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c ww. ustawy:

Źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

a.nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,

b.spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,

c.prawa wieczystego użytkowania gruntów

– jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c – przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Powyższy przepis formułuje generalną zasadę, że odpłatne zbycie nieruchomości, jej części, udziału w nieruchomości lub prawa przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, rodzi obowiązek zapłaty podatku dochodowego. Tym samym, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części, udziału w nieruchomości lub prawa nastąpiło po upływie pięciu lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym kwota uzyskana ze zbycia nieruchomości, jej części, udziału w nieruchomości lub prawa w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

Jednocześnie, zgodnie z art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

W przypadku odpłatnego zbycia, nabytych w drodze spadku, nieruchomości lub praw majątkowych, określonych w ust. 1 pkt 8 lit. a-c, okres, o którym mowa w tym przepisie, liczy się od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie tej nieruchomości lub nabycie prawa majątkowego przez spadkodawcę.

Natomiast zgodnie z art. 10 ust. 7 ww. ustawy:

Nie stanowi nabycia lub odpłatnego zbycia, o którym mowa w ust. 1 pkt 8 lit. a-c, odpowiednio nabycie albo odpłatne zbycie, w drodze działu spadku, nieruchomości lub praw majątkowych, określonych w ust. 1 pkt 8 lit. a-c, do wysokości przysługującego podatnikowi udziału w spadku.

Wobec powyższego w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy, nabytej w drodze spadku i dziale spadku istotne znaczenie ma ustalenie daty nabycia tej nieruchomości przez spadkodawcę oraz czy w wyniku dokonania działu spadku nie następuje nabycie majątku przekraczające pierwotnie posiadany udział w spadku.

Z przedstawionych we wniosku okoliczności sprawy wynika, że właścicielami nieruchomości numer X położonej w (…) byli Pana rodzice: A.K. i W.K. W.K. zmarł (…) w 2015 r., a A.K. (…) w 2021 r.

Spadek po W.K. nabyli z mocy ustawy: 5/20 A.K. (Pana mama), 3/20 (…) (siostra), 3/20 (…), 3/20 (…) , 3/20 (…) oraz Pan – w 3/20 części.

Z kolei po A.K. spadek nabyli z mocy testamentu: 1/4 (…) , 1/4 (…) , 1/4 (…) i 1/4 – Pan.

Wszystkie składniki majątku należały wspólnie do A.K. i W.K. Podstawą założenia księgi wieczystej był Akt Własności Ziemi (…) z (…) 1976 r. wydany na ww. osoby. Również nieruchomość, o której mowa we wniosku o wydanie interpretacji była nabyta na tej podstawie prawnej przez Pana spadkodawców. Udział jaki przypadł Panu w nieruchomości X położonej w (…) na podstawie dziedziczenia wynosił 3/20 po ojcu W.K. oraz 1/4 po matce A.K.

Działu spadku (…) w 2022 r. dokonali: (…) czyli Pana rodzeństwo i Pan oraz dzieci po zmarłej (…), Pana siostrze, czyli (…) .

W wyniku działu spadku po Pana rodzicach każdy z ww. otrzymał równy wartościowo dział, na co zgodzili się wszyscy uczestnicy, bez spłat i dopłat. Działem spadku objęto cały majątek po A.K. i W.K.

W wyniku działu spadku otrzymał Pan nieruchomości X.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie definiuje, co należy rozumieć pod pojęciem nabycia w drodze spadku czy dokonanie działu spadku, dlatego w tym wypadku należy posiłkować się normami prawa cywilnego.

Zgodnie z art. 922 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.):

Prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób stosownie do przepisów księgi niniejszej.

Na podstawie art. 924 i art. 925 przywołanej ustawy, spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku.

Stosownie do art. 1035 Kodeksu cywilnego:

Jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego oraz do działu spadku stosuje się odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych z zachowaniem przepisów niniejszego tytułu.

Artykuł 1037 § 1 ww. ustawy stanowi, że:

Dział spadku może nastąpić bądź na mocy umowy między wszystkimi spadkobiercami, bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek ze spadkobierców.

Z instytucją działu spadku mamy do czynienia w sytuacji, w której spadek przypada kilku spadkobiercom. W wyniku działu spadku prawa majątkowe objęte spadkiem przyznane poszczególnym spadkobiercom, przechodzą na nich, ustaje więc wspólność majątku spadkowego. Umowa o dział spadku lub prawomocne orzeczenie sądowe o dziale spadku stanowią tytuł własności rzeczy, które w dziale przypadły poszczególnym spadkobiercom. Tak więc na skutek działu spadku następuje konkretyzacja składników masy spadkowej przypadających poszczególnym spadkobiercom. Jeżeli zatem wartość nieruchomości lub prawa (udziałów w nieruchomości lub prawie) nabytych w wyniku działu jest zgodna z udziałem posiadanym przed działem spadku – nie następuje nabycie, ponieważ w ten sposób nie ulega powiększeniu zarówno zakres dotychczasowego władztwa tej osoby nad nieruchomością lub prawem jak i stan jej majątku osobistego.

Dział spadku, w wyniku którego udział w nieruchomości lub prawie nie zwiększył się, zmienia wyłącznie charakter własności. Jednakże nabycie nieruchomości lub prawa w drodze działu spadku (nawet jeżeli działu spadku dokonano bez spłat lub dopłat) w części przekraczającej udział spadkowy stanowi w myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nabycie nieruchomości lub prawa w tym udziale, który przekracza udział nabyty w spadku. Wszelkie przypadki, gdy udział danej osoby ulega powiększeniu, traktowany być musi w kategorii nabycia, gdyż w ten sposób ulega powiększeniu zakres dotychczasowego władztwa tej osoby nad nieruchomością lub prawem. Bezsprzeczne jest, że udziały, jakie otrzymuje spadkobierca powyżej swojego udziału (jeżeli nabywa majątek w dziale spadku o wartości większej od swojego udziału w spadku) były własnością pozostałych spadkobierców. Spadkobierca nie miał do nich żadnych praw aż do momentu działu spadku.

Zgodnie z teorią prawa rzeczowego, przyznanie danej osobie na wyłączną własność rzeczy w wyniku działu spadku jest nabyciem tych rzeczy. Jednakże, co wynika z analizy orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego nabyciem w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie jest przyznanie rzeczy na wyłączną własność jednemu ze współwłaścicieli w wyniku działu spadku, ale tylko wówczas jeśli:

  1. podział taki jest ekwiwalentny w naturze i nie towarzyszą mu spłaty i dopłaty lub
  2. jeżeli wartość otrzymanej przez daną osobę rzeczy w wyniku podziału tego majątku, mieści się w udziale, jaki przysługiwał jej w majątku wspólnym (rzeczy wspólnej).

Jeżeli spełnione są wymienione wyżej warunki, dział spadku nie może być rozpatrywany w kategoriach nabycia. W takiej sytuacji za datę nabycia nieruchomości uznać należy datę pierwotnego nabycia udziału w nieruchomości. Jeżeli jednak na skutek dokonanego podziału przysługujący danej osobie udział ulega powiększeniu wówczas czynność ta skutkuje nabyciem ponad dotychczas posiadany udział. Podkreślić należy, że w każdej sytuacji, kiedy w wyniku działu spadku jeden z dotychczasowych współwłaścicieli został zobowiązany do spłaty, mamy do czynienia z nieekwiwalentnym podziałem, a po stronie osoby zobowiązanej do spłaty następuje nabycie majątku przekraczające pierwotnie posiadany przez nią udział we współwłasności.

Jak wynika z informacji przedstawionych przez Pana, wartość rynkowa składników majątku, które Pan otrzymał w drodze działu spadku po rodzicach, mieściła się w przysługującym udziale, jaki Pan nabył w wyniku nabycia spadku po rodzicach A.K. i W.K. Zatem czynność działu spadku nie stanowiła dla Pana nowego nabycia w myśl art. 10 ust. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Nieruchomość zabudowana, będąca przedmiotem sprzedaży wchodziła w skład masy spadkowej po Pana rodzicach i została przez nich nabyta (…) 1976 r. na zasadach wspólności małżeńskiej.

Zatem należy odnieść się do kwestii stosunków majątkowych pomiędzy małżonkami, które zostały uregulowane w ustawie z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2809 ze zm.).

Przepis art. 31 § 1 tego ustawy stanowi, że:

Z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Ustrój wspólności ustawowej obejmujący dorobek obojga małżonków, ustawodawca ukształtował jako wspólność łączną, bezudziałową.

Z kolei jak stanowi art. 35 ww. Kodeksu:

W czasie trwania wspólności ustawowej żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego. Nie może również rozporządzać ani zobowiązywać się do rozporządzania udziałem, który w razie ustania wspólności przypadnie mu w majątku wspólnym lub w poszczególnych przedmiotach należących do tego majątku co do zasady, z chwilą ustania wspólności ustawowej, wspólność dotychczas bezudziałowa zostaje zastąpiona przez współwłasność w częściach ułamkowych. Od tej chwili małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym, niezależnie od tego, w jakim stopniu każdy z nich przyczynił się do jego powstania.

Ustawowy ustrój majątkowy między małżonkami może ulec zniesieniu lub ograniczeniu na skutek zawartej między nimi umowy (art. 47 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego), na skutek orzeczenia sądu (art. 52 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego) albo z mocy prawa np. ubezwłasnowolnienia jednego z małżonków (art. 53 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego).

Co do zasady, z chwilą ustania wspólności ustawowej, wspólność dotychczas bezudziałowa zostaje zastąpiona przez współwłasność w częściach ułamkowych. Od tej chwili małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym, niezależnie od tego, w jakim stopniu każdy z nich przyczynił się do jego powstania.

Stosownie natomiast do art. 501 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

W razie ustania wspólności, udziały małżonków są równe, chyba że umowa majątkowa małżeńska stanowi inaczej.

Z reguły jest to stan przejściowy, który prowadzi do podziału majątku, choć – jak wynika z dyspozycji przepisu art. 211 ustawy Kodeks cywilny – podział ten nie jest obowiązkowy.

Zgodnie bowiem z tym przepisem:

Każdy ze współwłaścicieli może żądać, żeby zniesienie współwłasności nastąpiło przez podział rzeczy wspólnej, chyba że podział byłby sprzeczny z przepisami ustawy lub ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem rzeczy albo pociągałby za sobą istotną zmianę rzeczy lub znaczne zmniejszenie jej wartości.

Zgodnie z art. 1037 Kodeksu cywilnego w związku z art. 46 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, podział majątku wspólnego może nastąpić bądź na mocy umowy między małżonkami, bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek z małżonków.

Wspólność małżeńska jest szczególnym rodzajem współwłasności – tzw. „współwłasność łączna”. Jest to wspólność bezudziałowa, a w czasie jej trwania małżonkowie nie mogą rozporządzać swoimi prawami do majątku wspólnego jako całości. Wspólność ta jest wspólnością masy majątkowej i obejmuje cały zbiór praw majątkowych, takich jak własność i inne prawa rzeczowe czy wierzytelności. Współwłasność łączna, w tym wypadku wspólność majątkowa, różni się od ułamkowej tym, że nie można w niej określić ilości udziałów każdego współwłaściciela.

Skoro nabycie przez Pana udziału w nieruchomości nastąpiło w drodze spadku po zmarłych rodzicach (spadkodawcach), do określenia skutków podatkowych sprzedaży tego udziału zastosowanie ma art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wobec powyższego, istotne znaczenie ma data nabycia tej nieruchomości przez spadkodawców, czyli Pana rodziców.

W konsekwencji, pięcioletni termin przewidziany w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w myśl art. 10 ust. 5 tej ustawy, należy liczyć od końca roku, w którym nastąpiło nabycie tej działki przez Pana rodziców do wspólności małżeńskiej, tj. (…) 1976 r.

Zatem sprzedaż nieruchomości, która nastąpiła po upływie pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie nieruchomości, nie stanowiła dla Pana źródła przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Oznacza to, że przychód uzyskany z odpłatnego zbycia nieruchomości w ogóle nie będzie podlegał opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

W rezultacie, o ile zgodzić się z Panem należy co do oceny skutków podatkowych Pana działania (brak obowiązku zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych), to jednak oceniając Pana stanowisko całościowo – w związku ze wskazaniem, że może Pan skorzystać z ulgi mieszkaniowej, jeżeli kwotę ze sprzedaży swojej nieruchomości przeznaczy na zakup nieruchomości budowlanej z majątku osobistego żony – należało uznać za nieprawidłowe. Bowiem w przypadku niepodlegania opodatkowaniu podatkiem dochodowym – przepisy dotyczące zwolnienia od podatku (w tym art.21 ust. 1 pkt 131 ustawy) – nie mają zastosowania.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy:

-stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia oraz

-zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny/zdarzenie przyszłe sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym/zdarzeniem przyszłym podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona interpretacja traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

  • w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
  • w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

 Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).