Skutki podatkowe objęcia udziałów w spółce z o.o. za wkład pieniężny.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanych zdarzeń przyszłych w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe w części odnoszącej się do pytań nr 1 i nr 2 i nieprawidłowe w części odnoszącej się do pytania nr 3.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

26 lipca 2024 r. wpłynął Pana wniosek z 22 lipca 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych. Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 27 września 2024 r. (wpływ 27 września 2024 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzeń przyszłych

X spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (dalej: Spółka” bądź ,,Grupa X”) jest polską spółką prawa handlowego. Spółka jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług (dalej: „ustawa o VAT”).

Wnioskodawca jest podmiotem w całości opodatkowanym na terenie Rzeczypospolitej Polskiej – nieograniczony obowiązek na gruncie podatku dochodowego od osób fizycznych (dalej: PIT).

Spółka działa w branży realizacji eventów, tj. jej działalność związana jest z organizacją targów, wystaw i kongresów, pikników, integracji, konferencji, bankietów. Do obszaru aktywności Spółki należą także usługi w zakresie reklamy oraz wypożyczania sprzętu technicznego i atrakcji. Kapitał zakładowy Spółki wynosi 50 tys. zł, jest to pięćset udziałów w kapitale zakładowym po 100 zł.

Prezesem zarządu Spółki, a także jej jedynym wspólnikiem jest pan Y posiadający wszystkie pięćset udziałów Spółki.

Pan Y jako prezes zarządu Spółki pełni w Spółce poniższe funkcje:

·tworzenie strategii sprzedaży,

·pozyskiwanie nowych klientów,

·przygotowywanie ofert i kosztorysów,

·wyznaczanie standardu obsługi klienta,

·budowa nowych koncepcji scenariuszy,

·przygotowanie elementów wydarzeń,

·wdrażanie nowych działów oraz kanałów sprzedaży, a także podpisywanie i negocjacja umów z podwykonawcami,

·planowanie i zarządzenie realizacją oraz koordynatorami,

·wyznaczanie generalnego kierunku rozwoju.

Pan Z (dalej: „Zainteresowany”) jest zatrudniony w Spółce na podstawie umowy o pracę na stanowisku dyrektora operacyjnego Spółki. Posiada on nieograniczony obowiązek podatkowy w Polsce z tytułu rezydencji podatkowej na terenie Rzeczypospolitej Polskiej i nie jest spokrewniony z prezesem zarządu. Zainteresowany w ramach pełnionej funkcji zajmuje się:

·obsługą faktur, płatności, nadzorem nad księgowością, rozliczaniem wewnętrznym i gotówkowym,

·obsługą formalną pracowników stałych i tymczasowych,

·szkoleniami, organizacją pracy i zaopatrzeniem biura,

·wdrażaniem nowych działów i kanałów sprzedaży,

·organizacją pracy i zaopatrzeniem magazynu,

·analizami (statystyki, wyniki, podsumowania),

·marketingiem i obsługą social mediów,

·zakupami firmowymi do kwoty 10 tysięcy złotych (namioty, atrakcje, kable).

Wszystkie najważniejsze decyzje gospodarcze dotyczące Spółki zatwierdza Prezes zarządu spółki Y. Ponadto jako jedyny udziałowiec Spółki, Pan Y posiada bezwzględną większość głosów w zgromadzeniu wspólników. Pan Y jako zarówno prezes zarządu Spółki i jedyny wspólnik spółki, podejmuje decyzje samodzielnie. Może on sugerować się i uwzględniać postulaty innych pracowników, niemniej jednak ostateczna decyzja należy do niego.

Planowane jest podwyższenie kapitału zakładowego Spółki, poprzez emisję trzydziestu dwóch udziałów o wartości nominalnej 100 zł. Udziały te za wkład pieniężny równy cenie nominalnej , tj. 3200 zł, obejmie Zainteresowany. Koszt podwyższenia kapitału poniesie Wnioskodawca z własnych środków. Przyznanie akcji Zainteresowanemu będzie pełnić funkcję motywacyjną, zwiększającą jego zaangażowanie w Spółkę, a także dodając motyw personalnego ryzyka, bowiem Zainteresowany ten stanie się w części właścicielem firmy, zatem jej sukces bądź porażka będzie istotnie wpływał na majątek osobisty. Podwyższenie kapitału zakładowego nastąpi w drodze Uchwały Zarządu Spółki.

W przyszłości planuje Pan zbycie takich udziałów. Do realizacji zbycia swoich udziałów może Pan ponieść koszty takie jak zapłacone przez siebie:

·koszty notarialne związane ze sporządzeniem umowy sprzedaży,

·związane z opłaceniem pomocy prawnej dotyczącej tej sprzedaży,

·związane z usługami doradztwa podatkowego, dotyczące skutków podatkowych przedmiotowej transakcji,

·doradztwo transakcyjne w celu znalezienia potencjalnego nabywcy.

W związku z przedmiotową transakcją powstały wątpliwości w zakresie powstania przychodu podatkowego, a także co do kosztów zbycia przedmiotowych udziałów.

Pytania

1)Czy realizując transakcję podwyższenia kapitału zakładowego w zamian za wkład pieniężny pomiędzy Spółką a Panem, zachodzi wywieranie znaczącego wpływu w rozumieniu przepisów art. 23m ust.2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?

2)Czy podwyższenie kapitału zakładowego Spółki o 32 udziały w wysokości 100 zł nominalnie, w zamian za wkład pieniężny spowoduje powstanie przychodu opodatkowanego na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych dla Zainteresowanego?

3)Czy w przypadku zbycia udziałów w przyszłości przez Pana, kosztem uzyskania przychodu będzie ich wartość nominalna, po której nabył on udziały, wraz z kosztami zbycia takimi jak koszty notarialne, koszty pośrednictwa i doradztwa?

Pana stanowisko w sprawie

W Pana ocenie:

1)W powyższej transakcji nie dochodzi do wywierania znaczącego wpływu Pana na Spółkę w rozumieniu przepisów art. 23m ust.2 ustawy o PIT.

2)Podwyższenie kapitału zakładowego Spółki o 32 udziały w wysokości 100 zł nominalnie, w zamian za wkład pieniężny nie spowoduje powstania dla Pana przychodu.

3)Kosztami uzyskania przychodu w przypadku zbycia udziałów objętych po wartości nominalnej będzie ich wartość nominalna, wraz z kosztami zbycia takimi jak koszty notarialne, pośrednictwa i doradztwa.

Ad. 1.

Zgodnie z art. 23m ust. 1 pkt 4 ustawy o PIT, ilekroć w niniejszych regulacjach mowa jest o podmiotach powiązanych oznacza to:

a)podmioty, z których jeden podmiot wywiera znaczący wpływ na co najmniej jeden inny podmiot, lub

b)podmioty, na które wywiera znaczący wpływ:

·ten sam inny podmiot lub

·małżonek, krewny lub powinowaty do drugiego stopnia osoby fizycznej wywierającej znaczący wpływ na co najmniej jeden podmiot, lub

c)spółkę niebędącą osobą prawną i jej wspólnika, lub,

ca) spółkę, o której mowa w art. 5a pkt 28 lit. c, i jej komplementariusza, lub

cb) spółkę, o której mowa w art. 5a pkt 28 lit. e, i jej wspólnika, lub

d)podatnika i jego zagraniczny zakład.

Następnie na gruncie 23m ust. 2 ustawy o PIT: przez wywieranie znaczącego wpływu, o którym mowa w ust. 1 pkt 4 lit. a i b, rozumie się:

1)posiadanie bezpośrednio lub pośrednio co najmniej 25%:

a)udziałów w kapitale lub

b)praw głosu w organach kontrolnych, stanowiących lub zarządzających, lub

c)udziałów lub praw do udziału w zyskach, stratach lub majątku, lub ich ekspektatywy, w tym jednostek uczestnictwa i certyfikatów inwestycyjnych, lub,

2)faktyczną zdolność osoby fizycznej do wpływania na podejmowanie kluczowych decyzji gospodarczych przez osobę prawną lub jednostkę organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, lub

3)pozostawanie w związku małżeńskim albo występowanie pokrewieństwa lub powinowactwa do drugiego stopnia.

W przypadku determinowania powiązania na gruncie powyższej ustawy dla Zobowiązanego i Spółki, należy dokonać wykładni pojęcia faktycznej zdolności osoby fizycznej do wpływania na podejmowanie kluczowych decyzji gospodarczych. Pojęcie to nie jest zdefiniowane ustawowo, zatem należy odwołać się do wykładni językowej, obejmującej literalne brzmienie przepisów.

Wykładnia ta bowiem wiedzie prym, jest pierwszą, którą należy zastosować w interpretacji przepisów podatkowych, co potwierdza orzecznictwo (por. uchwały NSA: z 14 marca 2011 r. sygn. akt: II FPS 8/10; z 22 czerwca 2011 r. sygn. akt: I GPS 1/11 oraz wyrok składu siedmiu sędziów NSA z 17 czerwca 2013 r. sygn. akt: II FSK 702/11; publik. CBOSA). Faktyczna zdolność odnosi się do pojęcia realnej, rzeczywistej możliwości, co rozszerza katalog podmiotów powiązanych ponad tylko te, które formalnie posiadają umocowanie do działania w imieniu spółki. Katalog taki obejmuje nie tylko zatem pełnomocników, członków zarządu lub akcjonariuszy, ale pracowników, którzy pomimo braku takiego prawnego umocowania wpływają na kluczowe decyzje. Powyższa wykładnia uniemożliwia odrzucenie Zainteresowanego jako podmiot powiązany tylko ze względu na brak formalnego umocowania w postaci przykładowo możliwości samodzielnego podpisywania umów.

Niemniej jednak należy skupić się na drugiej części definicji, odnoszącej się do określenia „kluczowych decyzji gospodarczych”. Zgodnie ze definicją Wielkiego słownika języka polskiego: „kluczowy - najważniejszy z określonego punktu widzenia”. W połączeniu z decyzjami gospodarczymi należy dojść do wniosku, że chodzi o najważniejsze decyzje z punktu widzenia przedsiębiorstwa, przy czym nie można tutaj pomijać charakterystyki przedsiębiorstwa i jego strategii, gdyż zmienia to co jest najważniejszymi decyzjami gospodarczymi. Dla każdej branży bowiem najważniejsze czynniki są inne.

Spółka zajmuje się kompleksową organizacją eventów, konferencji, kongresów, bufetów dla innych przedsiębiorstw i jej pracowników. W tym zakresie istotne jest wskazanie, że dla Spółki istotne jest budowanie relacji z klientami, zrozumienie branży i znajomość trendów a także kreatywność. O ile w każdej organizacji istotne są aspekty organizacyjne i formalne, a także efektywność operacyjna to jednak, Pana zdaniem, nie można wskazać, że są one kluczowe. Prawidłowy nadzór nad rozliczeniami firmy, dostarczanie analiz, obsługa pracowników, dbanie o benefity, szkolenia i nadzór merytoryczny są elementami występującymi w praktycznie każdej większej firmie to nie są one najważniejsze z punktu widzenia działalności organizowania wydarzeń. Bez decyzji prezesa firma nie byłaby w stanie rozwijać się i dalej zdobywać udziałów na konkurencyjnym rynku.

Zainteresowany z racji na swoje stanowisko może doradzać i sugerować kierunki rozwoju. Fakt, że Prezes Zarządu może sugerować się wnioskami i przedstawionymi przez innych pracowników nie oznacza, jednoznacznie, że mają oni faktyczną zdolność do wpływania na kluczowe decyzje gospodarcze. Przyjęcie takiej wykładni oznaczałoby bowiem, że każdy pracownik w organizacji kierującej się merytokracją, gdzie dobre pomysły wdrażane są niezależnie od stanowiska proponującego, jest podmiotem powiązanym ze Spółką. Taka wykładnia byłaby bowiem wykładnią rozszerzającą, która na gruncie prawa podatkowego byłaby niedopuszczalna, bowiem naruszałaby zasadę rozstrzygania niejasności na korzyść podatnika „in dubio pro tributario”. Gdyby ustawodawca chciał uznać każdego pracownika za będącego podmiotem powiązanym ze swoim pracodawcą wyraziłby to expressis verbis w przepisie.

Przykładowo w interpretacjach indywidualnych przy podobnej wątpliwości prawnej Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wskazał za kluczowe decyzje gospodarcze:

W opisanej sprawie Osoba X posiada zatem faktyczną zdolność do wpływania na podejmowanie kluczowych decyzji gospodarczych przez Spółkę, za które należy uznać chociażby podjęcie decyzji na walnym zgromadzeniu akcjonariuszy o zatrzymaniu zysku, czy też nabywaniu/zbywaniu nieruchomości, emisji akcji, tym bardziej, gdy Osoba X reprezentować będzie na tym Zgromadzeniu więcej niż jednego akcjonariusza. (sygn. 0111-KDIB1-1.4010.445.2022.3.AND).

Wnioskodawca wskazuje, że Zainteresowany nie posiada takich uprawnień, nie może podejmować decyzji o dysponowaniu zyskiem spółki, emisji akcji, a także samodzielnym nabywaniu lub zbywaniu nieruchomości. Decyzje zakupowe, które podejmuje dotyczą zakupów na mniejszą skalę. Jego charakter w spółce dotyczy aspektów administracyjnych oraz formalnych. W związku z powyższym należy przyjąć, że nie jest on podmiotem powiązanym ze Spółką ze względu na brak zdolności do podejmowania kluczowych decyzji gospodarczych.

Ad. 2.

Podwyższenie kapitału zakładowego Spółki o 32 udziały o wartości nominalnej w wysokości 100 zł, w zamian za wkład pieniężny nie spowoduje powstania przychodu opodatkowanego na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych dla Zainteresowanego. Zainteresowany obejmie przywołane udziały w zamian za wkład pieniężny równy wartości nominalnej udziałów.

Wartość wkładu wniesionego do Spółki przez Zainteresowanego nie będzie uznana za wkład, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 9 PIT i tym samym za przychód z kapitałów pieniężnych uregulowany w wymienionym przepisie.

Przepisy wskazują jednoznacznie, że objęcie udziałów czy akcji w zamian za wkład niepieniężny wiąże się z powstaniem dochodu do opodatkowania po stronie wspólnika nabywającego udziały czy akcje. A contrario nie można mówić jednak o powstaniu przychodu (a więc także dochodu) po wniesieniu przez wspólnika wkładu pieniężnego do spółki z o.o. Żaden przepis PIT nie wskazuje na powstanie przychodu w związku z wniesieniem wkładu pieniężnego do spółki z o.o.

W majątku Zainteresowanego nie powstanie trwałe przysporzenie w momencie objęcia przez niego nowych udziałów w Spółce, ponieważ udziały te są określonymi uprawnieniami majątkowymi i niemajątkowymi, które dopiero w przyszłości mogą wiązać się z trwałym przysporzeniem majątkowym. Właściwością udziałów jest to, że generują one w przyszłości dochód w postaci dywidendy albo w przypadku odpłatnego ich zbycia - wtedy realizuje się niejako ich wartość.

Stanowisko to potwierdza również wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 26 lipca 2017 r. (sygn. II FSK 1792/15), w którym stwierdzono: „wymierna korzyść, którą uzyskuje podatnik w postaci objęcia udziałów po wartości niższej niż ich wartość rynkowa zostanie uwzględniona przy opodatkowaniu, w momencie "realizacji (otrzymania) dochodu", czyli przy sprzedaży objętych w ten sposób udziałów, stosownie do art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a PIT. Jak słusznie wskazuje się w orzecznictwie NSA, za zasadnością tego wniosku przemawia art. 23 ust. 1 pkt 38 PIT. Przepis ten dotyczy zarówno objęcia jak i nabycia akcji. W obu tych przypadkach poczynione wydatki (również, tak jak w niniejszej sprawie, poniżej cen rynkowych) mogą być uznane za koszt uzyskania przychodów dopiero przy ustalaniu dochodu w momencie odpłatnego zbycia tych akcji”.

Stanowisko Wnioskodawcy potwierdzają również:

·interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 25 maja 2022 r. (sygn. 0115-KDIT1.4011.158.2022.1.MN);

·interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 21 marca 2022 r. (sygn. 0112-KDIL2-1.4011.82.2022.2.MKA);

·interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 14 kwietnia 2022 r. (sygn. 0115- KDIT1.4011.64.2022.1.AS);

·interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 11 marca 2022 r. (sygn. 0113- KDIPT2-3.4011.73.2022.1.KS);

·interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 8 października 2020 r. (sygn. 0113-KDIPT2-3.4011.627.2020.1.SJ);

·interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 20 maja 2019 r. (sygn. 0114-KDIP3-2.4011.133.2019.2.LS);

·wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie z 15 maja 2018 r. (sygn. I SA/Rz 271/18);

·wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z 6 lipca 2017 r. (sygn. I SA/Po 709/16);

Ad. 3.

Zgodnie z art. 30b ust. 2 pkt 4 Ustawy o PIT w przypadku sprzedaży udziałów podstawą opodatkowania jest dochód, którym jest różnica między sumą przychodów uzyskanych z tytułu odpłatnego zbycia udziałów (akcji) a kosztami uzyskania przychodów określonymi na podstawie art. 22 ust. 1f oraz art. 23 ust. 1 pkt 38 i 38c. Tak ustalony dochód podlega opodatkowaniu stawką podatku w wysokości 19% (art. 30b ust. 1 Ustawy o PIT).

Do ustalenia wartości przychodów z odpłatnego zbycia udziałów stosuje się odpowiednio przepisy art. 19. Ustęp 1 tego artykułu stanowi, że przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy w wysokości wartości rynkowej. Przepis art. 14 ust. 1 zdanie drugie stosuje się odpowiednio.

Tym samym w przypadku sprzedaży udziałów przychód powinien zostać ustalony wysokości odpowiadającej wartości rynkowej sprzedawanych udziałów.

Ustalenie kosztów uzyskania przychodu, zależne jest przede wszystkim od sposobu ich objęcia. W zależności czy były objęte za wkład pieniężny lub niepieniężny.

W przypadku udziałów kupionych lub objętych w zamian za gotówkę zasady ustalania kosztów uzyskania przychodów w przypadku ich zbycia określa art. 23 ust. 1 pkt 38 Ustawy o PIT: nie uważa się za koszty uzyskania przychodów: wydatków na objęcie lub nabycie udziałów albo wkładów w spółdzielni, udziałów (akcji) oraz papierów wartościowych, a także wydatków na nabycie tytułów uczestnictwa w funduszach kapitałowych; wydatki takie są jednak kosztem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia tych udziałów w spółdzielni, udziałów (akcji) oraz papierów wartościowych, z wykupu przez emitenta obligacji, a także z umorzenia, odkupienia, wykupienia albo unicestwienia w inny sposób tytułów uczestnictwa w funduszach kapitałowych, z zastrzeżeniem ust. 3e, w części niezaliczonej w jakiejkolwiek formie do kosztów uzyskania przychodów;

Tym samym kosztem uzyskania przychodów w przypadku sprzedaży udziałów objętych w zamian za wkład pieniężny albo kupionych będzie bezpośrednio wartość wkładu do takiej spółki lub cena nabycia udziałów. W przypadku Zainteresowanego będzie to wartość nominalna, tj. 3200 zł. Dodatkowo do takich kosztów pośrednio powiązanych ze zbyciem udziałów może on zaliczyć poniesione przez siebie:

·koszty notarialne związane ze sporządzeniem umowy sprzedaży,

·związane z opłaceniem pomocy prawnej dotyczącej tej sprzedaży,

·związane z usługami doradztwa podatkowego dotyczące skutków podatkowych przedmiotowej transakcji,

·doradztwa transakcyjnego.

Stanowisko potwierdzają liczne interpretacje indywidualne Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej:

„Kosztów Okołotransakcyjnych, jakie zostały lub zostaną przeniesione przez Wnioskodawcę, nie sposób bowiem uznać za "wydatki na nabycie" akcji (udziałów), warunkujące w sposób bezpośredni zawarcie tego rodzaju transakcji nabycia. Tego typu koszty mają bowiem inną charakterystykę - są to koszty niewątpliwie związane i niezbędne do podjęcia decyzji o nabyciu akcji (udziałów) i przeprowadzeniu tej transakcji w sposób możliwie najkorzystniejszy, a jednocześnie bezpieczny dla podatnika, tj. będące wydatkami o charakterze ogólnym, związanymi z nabyciem akcji (udziałów) w sposób jedynie pośredni. Koszty Okołotransakcyjne w zakresie wszelkiego doradztwa, w szczególności doradztwa prawnego, inwestycyjnego, podatkowego i gospodarczego, sporządzenia due diligence i wycen Spółek są ponoszone przez Wnioskodawcę w celu określenia sytuacji prawnej, finansowej i podatkowej nabywanych podmiotów, uzyskania informacji na temat sposobu ich działania, jak również właściwego ustrukturyzowania transakcji nabycia akcji (udziałów) i przeprowadzenia jej w zgodzie z obowiązującymi przepisami. Skorzystanie przez Wnioskodawcę z ww. usług powoduje, że ma on też możliwość należycie ocenić skutki ekonomiczne planowanego nabycia akcji (udziałów) i dzięki temu zminimalizować ryzyka finansowe, prawne i podatkowe związane z tą transakcją” (pismo z dnia 14 kwietnia 2021 r., sygn. 0114-KDIP2-2.4010.46.2021.1.AS) – stanowisko wnioskodawcy zostało uznane w całości za prawidłowe, a organ odstąpił od uzasadnienia).

W piśmie z dnia 22 marca 2023 r. o sygnaturze 0113-KDIPT2-3.4011.83.2023.1.GG w zakresie doradztwa transakcyjnego.

W piśmie z dnia 10 marca 2022 r. o sygnaturze 0113-KDIPT2-3.4011.1158.2021.1.MS. w zakresie usług pośrednictwa oraz doradztwa prawnego.

W piśmie z dnia 28 lutego 2017 r. o sygnaturze 1462-IPPB3.4510.1.2017.1.MC w zakresie kosztów doradztwa prawnego, gospodarczego, kosztów audytu,

W piśmie z dnia 19 stycznia 2016 r. o sygnaturze IBPB-1-1/4510-189/15/EN, tj. m.in. koszty doradztwa prawnego, pośrednictwa, doradztwa podatkowego, dokonania analiz i wyceny w zakresie kosztów doradztwa prawnego, pośrednictwa, doradztwa podatkowego, dokonania analiz i wyceny.

W związku z powyższym stanowisko Wnioskodawcy w zakresie uznania kosztów uzyskania przychodu przy zbyciu udziałów należy uznać za prawidłowe.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest w części prawidłowe i w części nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 23m ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):

Natomiast na mocy art. 23m ust. 2 ww. ustawy:

Stosownie do art. 23m ust. 3 ww. ustawy:

Jak wynika z opisanego przez Pana zdarzenia, jest Pan zatrudniony w Spółce na podstawie umowy o pracę na stanowisku dyrektora operacyjnego Spółki. Nie jest Pan spokrewniony z prezesem zarządu. W ramach pełnionej funkcji zajmuje się Pan:

·obsługą faktur, płatności, nadzorem nad księgowością, rozliczaniem wewnętrznym i gotówkowym,

·obsługą formalną pracowników stałych i tymczasowych,

·szkoleniami, organizacją pracy i zaopatrzeniem biura,

·wdrażaniem nowych działów i kanałów sprzedaży,

·organizacją pracy i zaopatrzeniem magazynu,

·analizami (statystyki, wyniki, podsumowania),

·marketingiem i obsługą social mediów,

·zakupami firmowymi do kwoty 10 tysięcy złotych (namioty, atrakcje, kable).

Wszystkie najważniejsze decyzje gospodarcze dotyczące Spółki zatwierdza Prezes zarządu Spółki, którym Pan nie jest. Prezesem zarządu Spółki, a także jej jedynym wspólnikiem jest bowiem pan Y posiadający wszystkie pięćset udziałów Spółki.

Ponadto jako jedyny udziałowiec Spółki, osoba będąca Prezesem zarządu Spółki posiada bezwzględną większość głosów w zgromadzeniu wspólników. Jednocześnie, jako zarówno prezes zarządu Spółki i jedyny wspólnik spółki, podejmuje decyzje samodzielnie. Może sugerować się i uwzględniać postulaty innych pracowników, niemniej jednak ostateczna decyzja należy do niego.

Planowane jest podwyższenie kapitału zakładowego Spółki, poprzez emisję trzydziestu dwóch udziałów o wartości nominalnej 100 zł. Udziały te za wkład pieniężny równy cenie nominalnej udziałów, tj. 3200 zł, obejmie Pan. Koszt podwyższenia kapitału poniesie Pan z własnych środków. Podwyższenie kapitału zakładowego nastąpi w drodze Uchwały Zarządu Spółki. W przyszłości planuje Pan zbycie takich udziałów.

Biorąc powyższe pod uwagę, stwierdzam, że ma Pan rację, iż na gruncie opisanego we wniosku zdarzenia, w związku z realizacją transakcji podwyższenia kapitału zakładowego w zamian za wkład pieniężny nie dochodzi do wywierania przez Pana na Spółkę znaczącego wpływu – w rozumieniu cyt. art. 23m ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W związku z powyższym, nie jest Pan podmiotem powiązanym ze Spółką ze względu na brak zdolności do podejmowania kluczowych decyzji gospodarczych.

Jednocześnie ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych reguluje skutki podatkowe czynności związanych z uzyskaniem, posiadaniem i utratą statusu wspólnika w spółce zdefiniowanej w art. 5a pkt 28 ustawy (tj. m.in. w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością).

Jednym z elementów tych regulacji jest art. 17 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy, który dotyczy objęcia udziałów (akcji) w spółce. Normy wynikające z tego przepisu różnicują skutki podatkowe tego rodzaju czynności w zależności od charakteru wkładu, za jaki są obejmowane te udziały (akcje).

W myśl art. 17 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy:

I tak, w przypadku objęcia udziałów (akcji) w spółce:

1)w zamian za wkład niepieniężny – po stronie wnoszącego wkład powstaje przychód, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 9 ustawy, przy czym:

§jeżeli przedmiotem wkładu niepieniężnego jest przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część i spółka otrzymująca wkład przyjęła dla celów podatkowych składniki majątku wchodzące w skład tego przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części w wartości wynikającej z ksiąg podatkowych podmiotu wnoszącego ten wkład – przychód ten jest wolny od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 109 ustawy;

§jeżeli wkład niepieniężny ma postać inną niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część – ustawa nie przewiduje zwolnienia tego przychodu od podatku;

2)w zamian za wkład inny niż niepieniężny, czyli pieniężny – po stronie wnoszącego wkład nie powstaje przychód podatkowy (art. 17 ust. 1 pkt 9 ustawy a contrario).

Wskazane różnice w podatkowym traktowaniu sytuacji objęcia udziałów w zamian za wkład pieniężny i niepieniężny wynikają z tego, że:

1)w przypadku wkładu pieniężnego podmiot wnoszący wkład dokonuje po prostu odpłatnego „nabycia” (w potocznym znaczeniu tego pojęcia) udziałów (akcji) za środki pieniężne;

2)w przypadku wkładu niepieniężnego podmiot wnoszący wkład dokonuje natomiast:

§odpłatnego „nabycia” (w potocznym znaczeniu tego pojęcia) udziałów (akcji) w zamian za „cenę” w wartości przedmiotu wkładu, oraz jednocześnie

§odpłatnego zbycia przedmiotu wkładu – wnoszący wkład przenosi własność przedmiotu wkładu na spółkę w zamian za określoną „cenę”, tj. wartość objętych udziałów (akcji) w spółce.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie definiuje przy tym pojęć „wkład niepieniężny” i „wkład pieniężny”. Nie odsyła również do stosowania w tym zakresie definicji z innych dziedzin prawa, w tym do przepisów prawa cywilnego (handlowego), na gruncie których spółki są tworzone. Wobec powyższego przepisy prawa cywilnego (handlowego) stanowiące podstawy prawne wnoszenia wkładów do spółek mogą być pomocne dla kwalifikacji danego wkładu jako pieniężny albo niepieniężny dla celów podatkowych. Nie mają one jednak znaczenia decydującego z uwagi na zasadę autonomii prawa podatkowego. Znaczenie określeń „wkład niepieniężny” i „wkład pieniężny” na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych należy odczytywać z uwzględnieniem językowego znaczenia tych pojęć oraz ratio legis przepisów regulujących skutki podatkowe wnoszenia wkładów do spółek.

Przymiotnik „pieniężny” pochodzi od słowa „pieniądz”, czyli „środek płatniczy przyjmowany w zamian za towary i usługi lub zwalniający od zobowiązań”, „moneta lub banknot obiegowy”. Niepieniężny to przeciwieństwo pieniężnego, „inny niż pieniężny” (Słownik Języka Polskiego PWN – wersja internetowa, https://sjp.pwn.pl).

Można zatem stwierdzić, że „wkład pieniężny” to przekazywana spółce w celu pokrycia kapitału zakładowego określona liczba znaków pieniężnych wnoszonych w gotówce albo też w formie bankowego transferu pieniądza. Wkład niepieniężny natomiast to przekazywane spółce w celu pokrycia kapitału zakładowego wartości majątkowe, które nie są pieniądzem (w szczególności zbywalne rzeczy lub prawa).

Biorąc powyższe ustalenia pod uwagę, stwierdzam, że na gruncie opisanego we wniosku zdarzenia samo objęcie przez Pana udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w zamian za wkład pieniężny nie będzie skutkować powstaniem po Pana stronie przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przychód podatkowy powstanie dopiero w momencie zbycia tych udziałów.

Tym samym, opisane podwyższenie kapitału zakładowego Spółki o 32 udziały w wysokości 100 zł nominalnie, w zamian za wkład pieniężny nie spowoduje powstania dla Pana przychodu.

Z kolei w myśl art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a) ww. ustawy:

Na mocy art. 17 ust. 1ab pkt 1 ww. ustawy:

Natomiast stosownie do art. 17 ust. 2 ww. ustawy:

Stosownie do art. 19 ust. 1 ww. ustawy:

Zgodnie zaś z art. 22 ust. 1 ww. ustawy:

W myśl art. 23 ust. 1 pkt 38 ww. ustawy:

W tym miejscu należy stwierdzić, iż przepis art. 30b ust. 1 pkt 2 ww. ustawy stanowi, że:

Na podstawie natomiast art. 30b ust. 2 pkt 4 ww. ustawy:

Jak wynika z przywołanego przepisu art. 19 ust. 1 zdanie pierwsze w zw. z art. 17 ust. 2 ww. ustawy, określenie przychodu z odpłatnego zbycia udziałów wymaga uwzględnienia dwóch elementów:

·wartości tych udziałów określonej przez strony umowy (tj. zbywcę i nabywcę) jako cena zbycia,

• kosztów odpłatnego zbycia, tj. kosztów koniecznych dla przeprowadzenia czynności odpłatnego zbycia, kosztów bezpośrednio związanych z transakcją odpłatnego zbycia, niezbędnych dla dojścia tej transakcji do skutku (np. koszty sporządzenia umowy w wymaganej prawem formie, prowizje pośredników w sprzedaży, koszty wyceny przedmiotu zbycia przez rzeczoznawcę, opłaty sądowe i administracyjne ponoszone w związku ze zbyciem). Przy tym, pomiędzy tymi kosztami a dokonanym zbyciem musi istnieć związek przyczynowo-skutkowy.

Przychód ten jest rozpoznawany jako tzw. przychód należny, niezależnie czy został już faktycznie otrzymany przez podatnika lub postawiony mu do dyspozycji (wynika to z treści art. 11 ust. 1 ustawy).

Dochodem jest natomiast różnica między sumą przychodów uzyskanych z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) albo udziałów w spółdzielni a kosztami uzyskania przychodów określonymi na podstawie art. 22 ust. 1f oraz art. 23 ust. 1 pkt 38 i 38c - osiągnięta w roku podatkowym.

Przywołane przepisy odnoszą się więc m.in. do wydatków na objęcie udziałów (akcji) w sposób inny niż wkład niepieniężny, czyli na objęcie udziałów (akcji) w zamian za wkład pieniężny (art. 23 ust. 1 pkt 38).

Co istotne, wszystkie wymienione w art. 30b ust. 2 pkt 4 ustawy koszty uzyskania przychodów, jakie podatnik może uwzględnić przy rozliczaniu dochodu z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) wynikają z form uzyskania własności udziałów (akcji). W każdym z wymienionych przypadków dla celów ustalenia przychodów z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) i kosztów uzyskania tych przychodów bierze się pod uwagę czynności: objęcia (nabycia), a następnie zbycia tych samych udziałów (akcji). Ustawodawca normując omawiane zagadnienie uwzględnił zatem bezpośredni związek wydatków warunkujących posiadanie udziałów (akcji) z możliwością uzyskania przychodów z ich zbycia. Kosztami uzyskania przychodów jako „wydatek na nabycie akcji” będzie w szczególności zapłata ceny nabycia akcji.

Zgodnie natomiast z cyt. już art. 22 ust. 1 przywołanej ustawy, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawiera wykazu wydatków, który przesądzałby o ich zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów. Przyjmuje się zatem, że kosztami uzyskania przychodów są wszelkie racjonalnie uzasadnione wydatki związane  z prowadzoną działalnością, których celem jest osiągnięcie przychodów lub zabezpieczenie albo zachowanie źródła przychodów tak, aby to źródło przynosiło przychody także  w przyszłości.

W takim ujęciu kosztami tymi będą zarówno wydatki pozostające w bezpośrednim związku  z uzyskanymi przychodami, jak i pozostające w związku pośrednim, jeżeli zostanie wykazane, że zostały w sposób racjonalny poniesione w celu uzyskania przychodów (w tym dla zagwarantowania funkcjonowania źródła przychodów), nawet wówczas gdyby z obiektywnych powodów przychód nie został osiągnięty.

Wyrażenie „w celu osiągnięcia przychodów” zawarte w cytowanym wcześniej art. 22 ust. 1 ustawy oznacza, że nie wszystkie wydatki ponoszone przez podatnika w związku  z osiąganiem przychodów podlegają odliczeniu od podstawy opodatkowania. Należy zauważyć, że przez sformułowanie „w celu” należy rozumieć dążenie do osiągnięcia jakiegoś stanu rzeczy (przychodu), a dążenie podatnika ma przymiot „celowości”, jeżeli na podstawie dostępnej wiedzy o związkach przyczynowo-skutkowych można zasadnie uznać, że poniesiony koszt może przynieść oczekiwane następstwo (przychód).

W związku z powyższym, kosztem uzyskania przychodu są wszelkie wydatki, których poniesienie pozostaje w związku przyczynowo-skutkowym z uzyskaniem przychodu z danego źródła, bądź też zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła przychodu i nie są wymienione  w art. 23 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Uznać więc należy, że aby wydatek poniesiony przez podatnika stanowił dla niego koszt uzyskania przychodu muszą być spełnione następujące warunki:

• został poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi on zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika (nie stanowią kosztu uzyskania przychodu podatnika wydatki, które zostały poniesione przez osoby inne niż podatnik),
• jest definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,
• poniesiony został w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia przychodów lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętych przychodów,
• został właściwie udokumentowany,
• nie może znajdować się w grupie wydatków, których zgodnie z art. 23 ust. 1 ww. ustawy nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.

Obowiązek jednoznacznego wykazania związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy poniesionym wydatkiem a uzyskanym przychodem, zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła tego przychodu każdorazowo spoczywa na podatniku.

W orzecznictwie sądów administracyjnych wskazuje się, że podatnik powinien wykazać nie tylko, że koszt został poniesiony, ale również, że został poniesiony w celu uzyskania przychodów. Nie może on pozostawać bez związku ze źródłem przychodów i nie może być zbędny. Przy kwalifikowaniu danego wydatku do kosztów uzyskania przychodu trzeba brać pod uwagę zarówno celowość, racjonalność, zasadność i niezbędność jego poniesienia, jak  i potencjalną możliwość przyczynienia się tego wydatku do uzyskania przychodów (przykładowo wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 22 kwietnia 2015 r., sygn. II FSK 626/13, z 7 grudnia 2021 r. sygn. II FSK 732/19). Przy interpretacji przepisów dotyczących kosztów uzyskania przychodów należy mieć na uwadze, że każdy wchodzący w rachubę jako koszt uzyskania przychodów wydatek (koszt) powinien przejść „test”, na podstawie art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, pod kątem pozostawania  w związku przyczynowo-skutkowym z przychodami osiąganymi przez podatnika (przykładowo wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 16 marca 2022 r., sygn. II FSK 1662/19 w nawiązaniu do uchwały Naczelnego Sądu Administracyjnego z 25 czerwca 2012 r. sygn. II FPS 2/12).

Zgodnie z wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego z 4 kwietnia 2017 r., sygn. akt II FSK 3526/16:

Do wskazanego związku przyczynowo-skutkowego Naczelny Sąd Administracyjny odniósł  się także w wyroku z 8 sierpnia 2017 r., sygn. akt II FSK 1859/15, gdzie stwierdził, że:

Zwrot „w celu uzyskania przychodu” nie powinien być interpretowany zbyt szeroko. Możliwość uzyskania przychodu przez dokonanie danego wydatku powinna być oceniana  z uwzględnieniem zasad doświadczenia życiowego i praktyki obrotu gospodarczego. Nie jest bowiem wykluczone, że dany wydatek teoretycznie może się przyczynić do uzyskania przychodu, niemniej jednak faktycznie jest on obojętny dla uzyskiwania przychodu.  W praktyce występują bowiem sytuacje, w których podatnicy zaliczają do kosztów uzyskania przychodów wydatki, których możliwość przyczynienia się do powstania przychodu jest czysto teoretyczna.

Skoro zatem jednym z warunków zaliczenia danego wydatku do kosztów uzyskania przychodu jest poniesienie go w celu uzyskania przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu, kryterium uznania danego wydatku za koszt uzyskania przychodu sprowadza się w istocie do ustalenia, czy mógł się on potencjalnie przyczynić do osiągnięcia przychodów lub zabezpieczenia źródła przychodów. Wykazywany związek przyczynowo-skutkowy powinien mieć charakter obiektywny.

Mając na względzie powyższe uregulowania, stwierdzam, że na gruncie opisanego zdarzenia, w przypadku zbycia przez Pana w przyszłości przedmiotowych udziałów, spośród wydatków objętych przez Pana pytaniem nr 3:

·kosztem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia tych udziałów, w rozumieniu art. 23 ust. 1 pkt 38 ww. ustawy – będzie nie wartość nominalna tychże udziałów, ale wartość poniesionych przez Pana wydatków na objęcie tychże udziałów – która akurat w Pana przypadku odpowiada ich wartości nominalnej;

·kosztami odpłatnego zbycia, w rozumieniu art. 19 ust. 1 ww. ustawy – będą koszty notarialne,

·kosztami uzyskania przychodów, w rozumieniu art. 22 ust. 1 ww. ustawy – będą koszty pośrednictwa i koszty doradztwa, z wyłączeniem wydatków związanych z usługami doradztwa podatkowego, dotyczącego skutków podatkowych przedmiotowej transakcji.

Kosztów uzyskania przychodów z odpłatnego zbycia udziałów nie będą bowiem stanowiły wydatki związane z usługami doradztwa podatkowego, gdyż jak Pan podał – dotyczą one skutków podatkowych przedmiotowej transakcji. Tak więc, nie sposób uznać konieczności poniesienia tych wydatków w celu osiągnięcia przychodu z odpłatnego zbycia udziałów. Taki przychód mógłby bowiem zostać przez Pana osiągnięty również w sytuacji braku korzystania przez Pana z usług doradztwa podatkowego w powyższym zakresie.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzeń przyszłych, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).