Skutki podatkowe umorzenia kredytu mieszkaniowego.

Interpretacja indywidualna – stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych umorzenia wierzytelności z tytułu kredytu hipotecznego jest nieprawidłowe w zakresie możliwości skorzystania z zaniechania poboru podatku w odniesieniu do umorzenia części wierzytelności, która będzie odpowiadała części kredytu hipotecznego, w jakiej został on zaciągnięty na finansowanie kosztu zabezpieczenia spłaty kredytu z tytułu przekroczenia standardowego wskaźnika LTV oraz w części w jakiej został przeznaczony na remont lokalu mieszkalnego, natomiast w pozostałej części jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

31 lipca 2024 r. wpłynął Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych umorzenia wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – pismem złożonym 29 września 2024 r. Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

… marca 2006 r. podpisała Pani umowę o kredyt hipoteczny nr … z bankiem ..., którego aktualnym następcą prawnym jest ... (dalej: „Bank”). Kredyt udzielony został w walucie obcej w wysokości 64 230 CHF.

Zgodnie z 2 ust. 5 umowy o kredyt hipoteczny: kredyt przeznaczony jest na zakup na rynku wtórnym odrębnej własności do lokalu mieszkalnego nr … położonego w … przy ul. ….

Z kwoty udzielonego kredytu została pobrana prowizja bankowa w wysokości 1 284,60 CHF.

W lipcu 2024 r. Bank przysłał Pani propozycję ugody, którą rozważa Pani podpisać w 2024 r. W przypadku podpisania ugody dojdzie do umorzenia w całości pozostałego zadłużenia do spłaty, na dzień 26 lipca 2024 r. jest to kwota 21 051,22 CHF, przy czym kwota ta może ulec zwiększeniu o umorzone odsetki wskazane w ugodzie.

W treści ugody Bank informuje Panią, że w przypadku zwolnienia z części długu (umorzenia) Bank będzie zobowiązany do wypełnienia ciążących na nim obowiązków informacyjnych, tj. sporządzenie informacji PIT-11 z informacją o kwocie przychodu wynikającej z umorzenia. Jednocześnie Bank informuje Panią, że w celu zastosowania rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (Dz. U. z 14 marca 2022 r. poz. 592 ze zm., Dz. U. z 23 grudnia 2022 r., poz. 2743), niezbędne jest spełnienie przez Panią warunków wskazanych w tym rozporządzeniu.

Po zapoznaniu się z ww. rozporządzeniem uważa Pani, że spełnia warunki do zaniechania poboru podatku dochodowego od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego, ponieważ:

1)kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, której celem było zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych jednego gospodarstwa domowego;

2)jako osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego (jest Pani jedynym kredytobiorcą) nigdy nie korzystała Pani z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego;

3)kwota wierzytelności obejmuje: kwotę kredytu mieszkaniowego (kapitał), odsetki, w tym odsetki skapitalizowane, prowizje oraz opłaty, jeżeli ich poniesienie przez kredytobiorcę (Panią) było niezbędne do zawarcia umowy kredytu mieszkaniowego, z wyjątkiem kosztów usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń;

4)umorzenia dokonuje podmiot, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów;

5)kredyt został udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r.;

6)kredyt został zabezpieczony w postaci hipoteki ustanowionej na nieruchomości: na pierwszym miejscu hipoteka zwykła w wysokości 64 230 CHF z tytułu udzielonego kredytu i hipoteka kaucyjna do wysokości 34 700 CHF z tytułu odsetek umownych i kosztów udzielonego kredytu, ustanowiona na rzecz Banku na finansowanej nieruchomości położonej w … przy ul. …, lokal mieszkalny nr …;

7)kredyt został zaciągnięty na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych − nabycie lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość.

W uzupełnieniu wniosku wskazała Pani, że w umowie kredytu hipotecznego z dnia … marca 2006 r. z Bankiem, wskazany jest jeden cel kredytu - zakup na rynku wtórnym odrębnej własności do lokalu mieszkalnego nr … położonego w … przy ul. ….

Bank dokonywał przeliczeń i przelewów kredytu w następujący sposób:

Cena nieruchomości 170 000 zł,

Pani wkład własny 20 000,00 zł,

Kwota na wniosku kredytowym była w wysokości 156 000 zł, która została przeliczona po kursie 2,4287 CHF, co dało kwotę 64 231,89 CHF, Bank zaokrąglił kwotę do 64 230 CHF. Udzielony kredyt to kredyt denominowany.

W dniu wypłaty kredytu, tj. 31 marca 2006 r. Bank dokonał po raz drugi przeliczenia, do którego zastosował kurs 2,4425 (64 230 CHF x 2,4425 = 156 881,78 zł).

Z kwoty kredytu Bank pobrał prowizję zgodnie z umową w walucie kredytu, tj. 1 284,60 CHF (1 284,60 CHF x 2,4425 = 3.137,64 zł).

Kwotę 150 000 zł Bank przelał na konto bankowe osób, od których kupiła Pani mieszkanie (150 000 zł / 2,4425 = 61 412,49 CHF) tytułem zakupu nieruchomości zgodnie z aktem notarialnym Rep. A nr ....

Pozostałą kwotę 1 532,91 CHF, którą Bank określa jako nadwyżka kredytu z tytułu różnic kursowych, po przeliczeniu na złotówki w wysokości 3 744,13 zł (1 532,91 CHF x 2,4425 = 3 744,13 zł) - przelał na Pani konto osobiste w PLN prowadzone w Banku. Z uwagi, że Bank nie zaakceptował Pani propozycji, aby o kwotę 1 532,91 CHF zmniejszyć kwotę kapitału kredytu do spłaty, przewalutował ją i przelał na Pani konto osobiste. Kwotę 3 744,13 zł przeznaczyła Pani na remont własnego lokalu mieszkalnego nr … położonego w …, ul. ….

Data nabycia przez Panią na rynku wtórnym przedmiotowego lokalu mieszkalnego zgodnie z aktem notarialnym to 29 marca 2006 r. Jest Pani jedynym właścicielem ww. lokalu mieszkalnego, dla którego została zawarta ww. umowa kredytu. Ww. lokal mieszkalny (od momentu jego zakupu do obecnej chwili) wykorzystuje Pani w celu zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych i cały czas w nim mieszka.

W przesłanej propozycji ugody z Bankiem zostały wymienione następujące przepisy prawa: art. 385¹ i nast. Kodeksu cywilnego, art. 506 Kodeksu cywilnego. Ugoda z Bankiem nie została jeszcze przez Panią podpisana.

Poniżej przedstawia Pani zapisy proponowanej ugody. Przesłana ugoda z Bankiem stanowi wzór: „Zważywszy na to że:

1)Bank i Kredytobiorcę łączy Umowa kredytu … nr … z dnia … r. wraz z ewentualnymi późniejszymi zmianami zwana dalej „Umową”.

2)Kredytobiorca stoi na stanowisku, że zasadne są roszczenia dotyczące uznania postanowień Umowy za niewiążące na podstawie art. 385¹ i nast. Kodeksu cywilnego, w zakresie - zasad ustalania kursu waluty, klauzuli ryzyka walutowego i zasad denominacji, roszczenia o stwierdzenia nieważności Umowy, a także zasadne są roszczenia o zapłatę wynikające z wyżej wymienionych tytułów prawnych. Roszczenia te mogą skutkować pozytywnym dla Kredytobiorcy orzeczeniem sądowym.

3)Bank stoi na stanowisku, że Umowa jest ważna i nie uznaje za zasadne roszczeń o uznanie postanowień Umowy za niewiążące na podstawie art. 385¹ i nast. Kodeksu cywilnego lub o stwierdzenie nieważności Umowy lub o zapłatę z ww. tytułów.

4)Zamiarem Banku i Kredytobiorcy jest polubowne rozstrzygnięcie sporu dotyczącego niedozwolonego charakteru postanowień Umowy lub jej ważności, a tym samym uchylenie niepewności co do roszczeń wynikających z Umowy poprzez przyjęte w Ugodzie rozwiązania.

5)Kredytobiorca, biorąc pod uwagę skutki dokonywanej czynności prawnej, w szczególności finansowe, które zostały mu wyjaśnione, dobrowolnie godzi się odstąpić od dochodzenia od Banku wszystkich roszczeń pozostających przedmiotem postępowania, o którym mowa w pkt 2, a w szczególności roszczeń wywodzonych z zarzutu nieważności Umowy lub niedozwolonego charakteru postanowień Umowy w brzmieniu sprzed zmiany Umowy dokonanej aneksem, stanowiącym załącznik do Ugody (dalej „Aneks”). Wyraża świadomie i dobrowolnie zgodę na obowiązywanie warunków Umowy określających zasady przeliczania wypłaty kwoty kredytu z franków szwajcarskich (CHF) na złote (PLN) oraz dokonywanych spłat kredytu z PLN na CHF, w zamian za zmianę postanowień Umowy w zakresie zobowiązań Kredytobiorcy (i odpowiadających im praw Banku) w sposób opisany w § 1.

6)Kredytobiorca oświadcza, że zapoznał się z treścią wszystkich załączników do Ugody i Aneksu przed jej podpisaniem.

7)Ze względu na przyjęte w Ugodzie rozwiązania zgodnym zamiarem Stron jest również zaniechanie dochodzenia w przyszłości roszczeń w zakresie związanym z postanowieniami dotyczącymi zawarcia i wykonywania Umowy w brzmieniu sprzed zmiany Umowy dokonanej Ugodą.

8)Kredytobiorca wyraża wolę współpracy w zakresie dostosowania zabezpieczeń Umowy do jej nowego brzmienia zgodnie z Aneksem.

W tym celu Strony zawierają Ugodę następującej treści:

§ 1.

1.Strony potwierdzają, że miały wolę zawarcia Umowy w dacie jej zawarcia.

2.Strony potwierdzają, że Bank wypłacił Kredytobiorcy kwotę kredytu w wysokości … PLN przeznaczoną na realizację celu kredytu określonego w Umowie, a Kredytobiorca oświadcza, że wykorzystał kwotę kredytu na realizację tego celu.

3.W księgach rachunkowych Banku na dzień      wysokość zadłużenia Kredytobiorcy z tytułu Umowy wynosiła… franków szwajcarskich (CHF) tj.:

1)kapitał CHF,

2)odsetki od należności regularnych … CHF,

3)odsetki od zadłużenia przeterminowanego … CHF,

4)opłaty … CHF

co oznacza, że po przewalutowaniu na złote (PLN) po kursie średnim Narodowego Banku Polskiego z dnia wskazanego powyżej, tj. […], zadłużenie Kredytobiorcy na ten dzień wynosiło … PLN tj.:

1)kapitał PLN,

2)odsetki od należności regularnych … PLN,

3)odsetki od zadłużenia przeterminowanego … PLN,

4)opłaty … PLN.

4.Kredytobiorca na dzień określony w ust. 3 zapłacił Bankowi tytułem spłaty wierzytelności wynikających z Umowy kwotę … PLN, przy czym na potrzeby tego wyliczenia kwoty spłacone w CHF zostały przeliczone przez Bank na PLN według średniego kursu Narodowego Banku Polskiego z dnia każdorazowej spłaty.

5.[Bank zwalnia Kredytobiorcę z długu (umarza zadłużenie Kredytobiorcy) w łącznej kwocie … PLN, tj. umarza:

1)Kapitału … PLN,

2)odsetek od należności regularnych … PLN,

3)odsetek od zadłużenia przeterminowanego … PLN.

Kredytobiorca zobowiązuje się do zapłaty Bankowi kwoty     PLN przelewem na rachunek o numerze: w terminie 7 dni kalendarzowych od dnia zawarcia Ugody]/

[W związku z przewalutowaniem zadłużenia z CHF na PLN Bank zwalnia Kredytobiorcę z długu (umarza zadłużenie Kredytobiorcy) w łącznej kwocie …, tj. umarza:

1)kapitału … PLN,

2)odsetek od należności regularnych … PLN,

3)odsetek od zadłużenia przeterminowanego … PLN.

Ponadto Strony uzgadniają, iż pozostałe do spłaty zadłużenie Kredytobiorcy wobec Banku z tytułu Umowy, na dzień określony w ust. 3, wynosi … PLN (słownie: …)

PLN, tj.:

1)kapitał (pozostała do spłaty kwota kredytu): …PLN,

2)odsetki: 0 PLN,

3)opłaty: … PLN,

przy czym wskazana kwota opłat doliczona zostanie do kapitału pozostałego do spłaty z dniem określonym w ust. 3, na co Kredytobiorca wyraża zgodę].1

6.W przypadku, gdy po dniu, o którym mowa ust. 3 zostanie dokonana spłata kredytu zgodnie z terminami i w kwotach wynikających z Umowy Bank zwróci dokonane spłaty przelewem na rachunek dedykowany do spłaty kredytu w terminie 14 dni kalendarzowych od dnia zawarcia Ugody.

7.[W terminie 21 dni, od dnia zapłaty pełnej kwoty, o której mowa w ust. 5, Bank przygotuje dokumenty zwalniające zabezpieczenie kredytu. Kredytobiorca będzie mógł odebrać dokumenty w dowolnym oddziale Banku. Koszty związane z wykreśleniem hipoteki z księgi wieczystej ponosi Kredytobiorca. W przypadku braku zapłaty pełnej kwoty, o której mowa w ust. 5 w terminie tam wskazanym, Kredytobiorca zobowiązuje się do jej spłaty na warunkach wynikających z Umowy, z uwzględnieniem zmian wprowadzonych Aneksem. Jeśli Kredytobiorca dokona spłaty w kwocie niższej niż wskazana w ust. 5, Bank przeznaczy tę kwotę na przedterminową spłatę kapitału kredytu, na co Kredytobiorca wyrażą zgodę.] / [Kwota zadłużenia wskazana w ust. 5 powyżej zostanie spłacona przez Kredytobiorcę na warunkach wynikających z Umowy z uwzględnieniem zmian wprowadzonych Aneksem.]2

8.Strony oświadczają, że zachowana zostaje tożsamość i ciągłość wierzytelności wynikającej z Umowy oraz jej zabezpieczeń z uwzględnieniem zmian wynikających z Aneksu. Zawarcie Ugody nie stanowi odnowienia w rozumieniu art. 506 kodeksu cywilnego.

9.W związku z zawarciem Ugody, Strony zgodnie oświadczają, że nie będą występować w przyszłości względem siebie z roszczeniami wywodzonymi z treści postanowień Umowy, jej zawarcia oraz wykonywania, w brzmieniu sprzed zmiany Umowy dokonanej Ugodą, ze względu na przyjęte w Ugodzie rozwiązania, w tym zmianę waluty, wysokość i zasady spłaty wierzytelności kredytowej wynikającej z Umowy. Ugoda wyczerpuje wszelkie wzajemne roszczenia Stron w ww. zakresie.

10.Kredytobiorca oświadcza, że przed zawarciem Ugody nie przeniósł, ani nie zobowiązał się do przeniesienia na rzecz jakiejkolwiek osoby trzeciej jakiegokolwiek roszczenia lub prawa dotyczącego lub związanego z Umową i zobowiązuje się nie dokonywać tego rodzaju czynności do dnia wejścia w życie Ugody.

§ 2.

Kredytobiorca i Bank zrzekają się jakichkolwiek dalszych roszczeń w stosunku do drugiej strony związanych z Umową i jej realizacją jak również roszczeń dotyczących wynagrodzenia za wzajemnie udostępniony kapitał oraz waloryzację tego kapitału.

§ 3.

1.Strony zobowiązują się i potwierdzają, że wszelkie przekazane i ujawnione jej przez drugą Stronę informacje związane ze zdarzeniami określonymi w preambule Ugody oraz prowadzonymi między Stronami rozmowami i negocjacjami dotyczącymi realizacji roszczeń Kredytobiorcy określonych Ugodą (zwane dalej „Informacjami Poufnymi”) zostaną zachowane w pełnej tajemnicy i poufności, zostaną użyte i wykorzystane wyłącznie dla celów związanych z realizacją Ugody oraz, że nie zostaną przekazane lub ujawnione jakiejkolwiek osobie trzeciej bez wyraźnej, uprzedniej zgody drugiej Strony wyrażonej w formie pisemnej. W przypadku wyrażenia zgody, Strona przekazująca informacje osobie trzeciej ponosi pełną odpowiedzialność za działania osoby trzeciej w zakresie wykorzystania Informacji Poufnych odmiennie niż w zakresie i na zasadach określonych Ugodą.

2.Strony uzgadniają również, że każda ze Stron będzie zwolniona z obowiązku zachowania w poufności Informacji Poufnych w przypadku, jeżeli obowiązek ich ujawnienia wynikać będzie z bezwzględnie obowiązujących przepisów prawa.  każdym takim przypadku Strona zobowiązana do ujawnienia informacji, będzie zobowiązana do:

1)natychmiastowego poinformowania drugiej Strony o obowiązku ujawnienia Informacji Poufnych oraz o osobach lub podmiotach na rzecz których ujawnienie ma nastąpić lub nastąpiło;

2)ujawnienia tylko takiej części Informacji Poufnych, jaka jest wymaga przez prawo;

3)podjęcia wszelkich możliwych działań w celu zapewnienia, że ujawnione Informacje Poufne będą traktowane w sposób poufny i wykorzystywane tylko dla celów uzasadnionym celem ujawnienia.

3.W przypadku naruszenia niniejszego zobowiązania do zachowania poufności, druga Strona będzie miała prawo dochodzenia roszczeń przewidzianych prawem na zasadach ogólnych.

4.Kredytobiorca przyjmuje do wiadomości, że w wyniku zwolnienia z części długu (umorzenia), Bank będzie co do zasady zobowiązany do wypełniania ciążących na nim obowiązków informacyjnych (tj. sporządzenie informacji PIT - 11 z informacją o kwocie przychodu Kredytobiorcy wynikającej z umorzenia). Jednocześnie Kredytobiorca przyjmuje do wiadomości, że w celu zastosowania rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (Dz.U. z dnia 14 marca 2022 r., poz. 592, zm. Dz. U. z 23 grudnia 2022 r., poz. 2743), niezbędne jest spełnienie przez Kredytobiorcę warunków wskazanych w tym rozporządzeniu, co potwierdza stosownym oświadczeniem, stanowiącym załącznik do Ugody, i w konsekwencji ww. zaniechania poboru podatku ww. obowiązek informacyjny Banku nie wystąpi (Bank nie wystawi ww. informacji PIT-11).

§ 4

1.Ugodę sporządzono w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach, po jednym dla każdej ze Stron.

2.Załącznikami do Ugody, stanowiącymi jej integralną część, są:

1)Informacja w sprawie podstawowych warunków ugodowego rozliczenia Umowy kredytu,

2)Historia przepływów dla rachunku kredytowego,

3)Symulacja spłaty kredytu w PLN z oprocentowaniem 2%,

4)Metoda ustalania zadłużenia dla Ugody,

5)Informacja przedkontraktowa w sprawie zawarcia Ugody,

6)Oświadczenie o zaciągnięciu kredytu na cele mieszkaniowe oraz korzystaniu z zaniechania poboru podatku,

7)Aneks do Umowy kredytu wraz z załącznikami.

3.Ugoda wchodzi w życiem z dniem podpisania przez Strony”.

Na pytanie Organu o treści: „co należy rozumieć pod pojęciem „opłaty” − prosimy konkretnie wskazać jakie opłaty składają się na kwotę, w stosunku do której zostanie Pani zwolniona z długu, oraz czy poniesienie ww. opłat było niezbędne do zawarcia przedmiotowej umowy kredytowej”, wskazała Pani cyt.: „opłaty” - poniosłam opłatę w wysokości 623,25 zł (250,11 CHF x 2,4919) jako koszt zabezpieczenia spłaty kredytu z tytułu przekroczenia standardowego wskaźnika LTV, która została pobrana przez Bank z mojego rachunku osobistego prowadzonego w … w dniu 31 marca 2006 r. Opłata nie była kredytowana”.

W skład umorzonej kwoty kredytu nie będzie wchodziła kwota odsetek karnych.

W ramach zawartej ugody z Bankiem dojdzie do przewalutowania zaciągniętego kredytu. Oferta Banku zakłada przewalutowanie kredytu wyrażonego we frankach szwajcarskich na złote polskie przy oprocentowaniu stałym na poziomie 2% i kontynuację takiego oprocentowania przez najbliższe 60 miesięcy (w przypadku braku woli jednorazowej spłaty pozostałego zadłużenia). W ramach proponowanej ugody nowe saldo kredytu będzie obliczone jako kwota wypłacona Kredytobiorcy w złotych (PLN) powiększona o odsetki obliczone według stałej stopy procentowej 2% w stosunku rocznym (odsetki 2%), a następnie pomniejszona o spłaty dokonane przez Kredytobiorcę.

Pytanie

Czy Pani stanowisko jest prawidłowe i spełnia Pani warunki do zaniechania poboru podatku dochodowego od kwot umorzonych wierzytelności w całości z tytułu kredytu mieszkaniowego na podstawie art. 22 § pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa w związku z rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe?

Pani stanowisko w sprawie

Pani zdaniem, czynność prawna, którą zamierza Pani dokonać (opisana w opisie zdarzenia przyszłego) wypełnia znamiona zaniechania poboru podatku dochodowego stosownie do art. 22 § 1 pkt 1 Ordynacji podatkowej w zw. z § 1 ust. 1-7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe.

W Pani ocenie, opisane zdarzenie przyszłe spełnia warunki uprawniające do zaniechania poboru podatku, ponieważ:

1)kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty przez Panią na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, której celem było zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych jednego gospodarstwa domowego;

2)jako osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego (jest Pani jedynym kredytobiorcą) nigdy nie korzystała Pani z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego;

3)kwota wierzytelności obejmuje: kwotę kredytu mieszkaniowego (kapitał), odsetki, w tym odsetki skapitalizowane, prowizje oraz opłaty, jeżeli ich poniesienie przez kredytobiorcę było niezbędne do zawarcia umowy kredytu mieszkaniowego, z wyjątkiem kosztów usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń;

4)umorzenia dokona podmiot, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów;

5)kredyt został udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r.;

6)kredyt został zabezpieczony w postaci hipoteki ustanowionej na nieruchomości: na pierwszym miejscu hipoteka zwykła w wysokości 64 230 CHF z tytułu udzielonego kredytu i hipoteka kaucyjna do wysokości 34 700 CHF z tytułu odsetek umownych i kosztów udzielonego kredytu, ustanowiona na rzecz Banku na finansowanej nieruchomości położonej w …, ul. … lokal mieszkalny nr …;

7)kredyt został zaciągnięty na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. na nabycie lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest w części prawidłowe i w części nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Reguły dotyczące opodatkowania

Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):

Stosownie do art. 9 ust. 2 ww. ustawy:

Jak stanowi art. 11 ust. 1 cytowanej ustawy:

Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną, jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika.

Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osoby, mające konkretny wymiar finansowy.

Źródła przychodów

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Stosownie do art. 20 ust. 1 ww. ustawy:

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Umorzenie wierzytelności

Instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2488 ze zm.).

Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy:

Umorzenie wierzytelności następuje w przypadku zwolnienia z długu, czyli zrzeczenia się przez wierzyciela prawa do wierzytelności, bez uzyskania świadczenia ze strony dłużnika. Takie zrzeczenie się, pod warunkiem, że dłużnik je przyjmie, powoduje, że zobowiązanie wygasa.

Zgodnie bowiem z instytucją zwolnienia z długu uregulowaną w art. 508 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.):

Tak więc dla umorzenia wierzytelności koniecznym jest zgoda dłużnika (np. uzyskana w wyniku ugody, czy poprzez oświadczenie).

Otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Tym samym, umorzoną Pani kwotę wierzytelności z tytułu zaciągniętego kredytu hipotecznego należy zakwalifikować do przychodu z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zaniechanie poboru podatku

Jednakże zgodnie z § 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 102):

Natomiast w myśl § 3 komentowanego rozporządzenia:

Z kolei § 4 cytowanego rozporządzenia stanowi, że:

Zatem zaniechanie poboru podatku do umorzonych osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytów znajdzie zastosowanie, jeżeli zostaną spełnione łącznie następujące przesłanki:

• kredyt był zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej;
• kredyt był udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmioty uprawnione do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw;
• kredyt był zabezpieczony hipotecznie;
• kredytobiorca nie korzystał wcześniej z umorzenia zobowiązania z tytułu innego kredytu na własne cele mieszkaniowe zabezpieczonego hipotecznie;
• kwota wierzytelności obejmuje kwotę kredytu mieszkaniowego (kapitału), odsetki, w tym odsetki skapitalizowane i prowizje, opłaty, jeżeli ich poniesienie przez kredytobiorcę było niezbędne do zawarcia umowy kredytu mieszkaniowego, z wyjątkiem kosztów usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń.

W przypadku spełnienia powyższych przesłanek zaniechanie poboru podatku ma też zastosowanie do świadczeń z tytułu kredytu mieszkaniowego udzielonego w walucie obcej lub w złotych, lecz nominowanego lub indeksowanego do waluty obcej, w związku z powstaniem przychodu z tytułu zastosowania ujemnego oprocentowania.

Ponadto, określając kredyt mieszkaniowy objęty zaniechaniem rozporządzenie odwołuje się do wydatków, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z powyższego wynika zatem, że zaniechanie poboru podatku znajdzie zastosowanie do umorzonych osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytów zaciągniętych na cele mieszkaniowe i zabezpieczonych hipotecznie, udzielonych przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmioty uprawnione do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw, w przypadku gdy kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z treścią ww. art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Dochody, od których zaniechano poboru podatku nie są wykazywane w zeznaniach rocznych i nie podlegają opodatkowaniu oraz zgłoszeniu do urzędu skarbowego.

Pani skutki podatkowe z tytułu umorzenia wierzytelności

Z treści wniosku wynika, że:

·… marca 2006 r. zaciągnęła Pani kredyt hipoteczny we frankach szwajcarskich - na zakup na rynku wtórnym odrębnej własności do lokalu mieszkalnego nr … położonego w … przy ul. …. Z kwoty udzielonego kredytu została pobrana prowizja bankowa.

·Ww. kredyt hipoteczny został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej.

·W nabytym 29 marca 2006 r. lokalu mieszkalnym zaspokaja Pani swoje potrzeby mieszkaniowe.

·Kredyt mieszkaniowy został udzielony przez podmiot, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów.

·Tytułem zabezpieczenia kredytu została ustanowiona hipoteka na lokalu mieszkalnym będącym przedmiotem umowy kredytowej.

·W przeszłości nie korzystała Pani z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu innego kredytu mieszkaniowego.

·W przypadku podpisania ugody z Bankiem dojdzie do umorzenia w całości pozostałego zadłużenia do spłaty. Kwota wierzytelności obejmuje: kwotę kredytu mieszkaniowego (kapitał), odsetki, w tym odsetki skapitalizowane, prowizje oraz opłaty, tj. koszt zabezpieczenia spłaty kredytu z tytułu przekroczenia standardowego wskaźnika LTV.

·Kwotę 1 532,91 CHF, którą Bank określił jako nadwyżka kredytu z tytułu różnic kursowych (po przeliczeniu na złotówki 1 532,91 CHF x 2,4425 = wyniosła 3 744,13 zł), Bank przelał na Pani konto osobiste w PLN prowadzone w Banku. Kwotę 3 744,13 zł przeznaczyła Pani na remont własnego lokalu mieszkalnego nr … położonego w …, ul. ….

·Ugodę z Bankiem w sprawie umorzenia kwoty kredytu rozważa Pani podpisać w 2024 r.

Wskazała Pani, że w umowie kredytu hipotecznego z dnia … marca 2006 r. z Bankiem, wskazany jest jeden cel kredytu - zakup na rynku wtórnym odrębnej własności do lokalu mieszkalnego nr … położonego w … przy ul. ….

W art. 21 ust. 25 pkt 1 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zostało wymienione m.in. nabycie lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu. Zatem udzielony Pani kredyt, w części która odpowiada wydatkom poniesionym na finansowanie zakupu prawa odrębnej własności lokalu mieszkalnego na rynku wtórnym w …, ul. …, wypełnia przesłanki do uznania go za kredyt mieszkaniowy, o którym mowa w ww. rozporządzeniu. Przy czym, w kwestii części kredytu, która została Pani wypłacona przez Bank jako różnice kursowe i przeznaczona na remont ww. lokalu mieszkalnego należy stwierdzić, że kredytu w tej części nie można uznać za kredyt mieszkaniowy, o którym mowa w rozporządzeniu.

Rozporządzenie Ministra Finansów w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe w swej treści odnosi się do kredytu „udzielonego”, „zaciągniętego”. Nie ma znaczenia, że tą część środków przeznaczyła Pani na remont zakupionego lokalu mieszkalnego. Z umowy kredytowej wynikało jednoznacznie, że jest on udzielony tylko na zakup lokalu mieszkalnego (prawa odrębnej własności do lokalu mieszkalnego), a nie również na jego remont. Wobec tego środki te wykorzystała Pani na inny cel, niż ten określony w umowie kredytowej.

Odnosząc się natomiast do części kredytu przeznaczonego na sfinansowanie prowizji bankowej oraz kosztu zabezpieczenia spłaty kredytu z tytułu przekroczenia standardowego wskaźnika LTV, należy mieć na uwadze, że z literalnego brzmienia cytowanego wcześniej § 1 ust. 2 pkt 3 ww. rozporządzenia wynika, że kwotami wierzytelności, które mogą korzystać z zaniechania są kwoty kapitału, odsetek, prowizji i opłat niezbędnych do zawarcia kredytu mieszkaniowego, zaś „koszty usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń” nie mogą z tego zaniechania skorzystać.

Dlatego do kwoty umorzonej wierzytelności w części, która odpowiada wydatkom poniesionym na sfinansowanie prowizji bankowej, znajdzie zastosowanie zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie ww. rozporządzenia.

Zaniechanie to nie znajdzie zaś zastosowania do kwoty umorzonej wierzytelności w części dotyczącej kosztu zabezpieczenia spłaty kredytu w związku z przekroczeniem standardowego wskaźnika LTV, która to opłata jest wyłączona z zaniechania na podstawie ww. przepisu rozporządzenia.

Mając na uwadze przedstawiony we wniosku opis zdarzenia przyszłego oraz powołane przepisy prawa stwierdzić należy, że kwota wierzytelności z tytułu zaciągniętego w 2006 r. we frankach szwajcarskich kredytu hipotecznego, która zostanie Pani umorzona przez Bank w 2024 r., będzie stanowić dla Pani przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu nieodpłatnych świadczeń, klasyfikowany do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Jednakże, do uzyskanego przez Panią przychodu związanego z umorzeniem wierzytelności z tytułu kredytu hipotecznego do kwoty umorzonej wierzytelności w części, w jakiej kwota kredytu zaciągnięta na finansowanie zakupu lokalu mieszkalnego (prawa odrębnej własności lokalu mieszkalnego) oraz prowizji pozostaje do całkowitej kwoty zaciągniętego kredytu hipotecznego, zastosowanie znajdzie zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe. Będzie Pani bowiem spełniać wszystkie przesłanki umożliwiające zastosowanie ww. zaniechania w odniesieniu do tej części umorzonego kredytu.

Natomiast zaniechanie to nie będzie dotyczyło kwoty umorzonej wierzytelności, która będzie odpowiadała części kredytu hipotecznego, w jakiej został on zaciągnięty na finansowanie kosztu zabezpieczenia spłaty kredytu w związku z przekroczeniem standardowego wskaźnika LTV oraz w części w jakiej został przeznaczony na remont ww. lokalu mieszkalnego.

Zatem od tej części umorzonej kwoty, w jakiej zgodnie z powyższymi wyjaśnieniami stanowi ona dla Pani przychód, winna Pani zapłacić podatek dochodowy od przychodów z innych źródeł, o których mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przychód ten winna Pani wykazać w zeznaniu rocznym.

Podkreślić należy, że wobec treści § 4 cytowanego rozporządzenia, powyżej wymienione zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych będzie miało zastosowanie tylko wówczas, gdy ugoda z Bankiem, na mocy której dojdzie do ww. umorzenia wierzytelności, zostanie zawarta w okresie obowiązywania rozporządzenia, tj. do 31 grudnia 2024 r.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretacje opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Postępowanie w sprawie wydania interpretacji indywidualnej ma na celu wyjaśnienie wątpliwości co do sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego materialnego do określonego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.) jest sam przepis prawa. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest ustalanie stanu faktycznego, stanowi to bowiem domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. Organ nie prowadzi postępowania dowodowego, ograniczając się do analizy okoliczności podanych we wniosku.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).