Możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej wydatków dotyczących budynku mieszkalnego częścio... - Interpretacja - 0114-KDIP3-2.4011.552.2024.7.MT

Shutterstock

Interpretacja indywidualna z dnia 2 października 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP3-2.4011.552.2024.7.MT

Temat interpretacji

Możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej wydatków dotyczących budynku mieszkalnego częściowo wykorzystywanego w tej działalności.

Interpretacja indywidualna – stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów prowadzonej działalności gospodarczej, wydatków poniesionych na:

  • zapłacone odsetki od kredytu zaciągniętego na dokończenie budowy od dnia oddania do użytkowania budynku oraz zarejestrowania tam działalności gospodarczej – jest prawidłowe,
  • utrzymanie domu, takie jak: koszty dostawy energii elektrycznej, koszty dostawy wody i odprowadzania ścieków, koszty dostawy Internetu i utrzymaniu łącza, koszty serwisu pompy ciepła oraz rekuperacji, koszt ubezpieczenia nieruchomości od dnia oddania do użytkowania budynku oraz zarejestrowania tam działalności gospodarczej – jest prawidłowe.
  • wykończenie domu mieszkalnego – jest nieprawidłowe.
  • wyposażenie domu mieszkalnego- jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

24 czerwca 2024 r. wpłynął Pana wniosek z 24 czerwca 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej wydatków dotyczących budynku mieszkalnego częściowo wykorzystywanego w tej działalności.

Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwania – pismem z 14 sierpnia 2024 r. (wpływ 14 sierpnia 2024 r.) oraz pismem z 20 września 2024 r. (wpływ 20 września 2024 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Prowadzi Pan działalność gospodarczą w zakresie usług marketingowych - przeważająca działalność gospodarcza, kod PKD - 73.12.C. i jest Pan czynnym podatnikiem VAT.

Usługi świadczy Pan zdalnie za pomocą komputera i telefonu wyposażonych w różne narzędzia np. rzutnik, projektor, telewizor, słuchawki, które służą m.in. do udziału w telekonferencjach z klientami.

Spotyka się Pan również z klientami osobiście. W zeszłym miesiącu rozpoczął Pan budowę budynku mieszkalnego jednorodzinnego, w którym będzie Pan również prowadził działalność gospodarczą. Budynek będzie miał dwie kondygnacje. Piętro będzie przeznaczone wyłącznie na użytek prywatny, natomiast parter będzie wykorzystywany na cele prowadzenia działalności gospodarczej oraz cele prywatne.

Powierzchnia użytkowa piętra: 82,22 m2. Powierzchnia użytkowa parteru: 113,05 m (na którą składają się: pokój – gdzie będzie znajdował się sprzęt biurowy, toaleta, kuchnia z jadalnią, salon, wiatrołap, komunikacja, schody, pomieszczenie techniczne, garaż). Całkowita powierzchnia użytkowa domu: 195,27 m2. Procentowy udział powierzchni parteru w powierzchni całego domu: ok. 58%.

Uzupełnienie i doprecyzowanie zdarzenia przyszłego

Wskazał Pan, że:

Czynności, świadczone w ramach prowadzonej działalności, których listę przedstawia Pan poniżej, zgodnie z wpisem do bazy CEIDG mają charakter biurowy, opierają się na posiadaniu biura z odpowiednim wyposażeniem jak komputery, monitory, serwery, biurko, oświetlenie, internet oraz przestrzenią na spotkanie biznesowe, prezentacje, szkolenia.

Zakres prowadzonej działalności:

  • 73.12.C - Pośrednictwo w sprzedaży miejsca na cele reklamowe w mediach elektronicznych (Internet),
  • 62.01.Z - Działalność związana z oprogramowaniem,
  • 62.02.Z - Działalność związana z doradztwem w zakresie informatyki,
  • 62.09.Z - Pozostała działalność usługowa w zakresie technologii informatycznych i komputerowych,
  • 63.11.Z - Przetwarzanie danych; zarządzanie stronami internetowymi (hosting) i podobna działalność,
  • 63.12.Z - Działalność portali internetowych,
  • 63.91.Z - Działalność agencji informacyjnych,
  • 63.99.Z - Pozostała działalność usługowa w zakresie informacji, gdzie indziej niesklasyfikowana,
  • 70.22.Z - Pozostałe doradztwo w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej i zarządzania,
  • 73.11.Z - Działalność agencji reklamowych,
  • 73.12.A - Pośrednictwo w sprzedaży czasu i miejsca na cele reklamowe w radio i telewizji,
  • 73.12.B - Pośrednictwo w sprzedaży miejsca na cele reklamowe w mediach drukowanych,
  • 73.12.D - Pośrednictwo w sprzedaży miejsca na cele reklamowe w pozostałych mediach,
  • 74.10.Z - Działalność w zakresie specjalistycznego projektowania,
  • 74.30.Z - Działalność związana z tłumaczeniami,
  • 74.90.Z - Pozostała działalność profesjonalna, naukowa i techniczna, gdzie indziej niesklasyfikowana

W celu świadczenia usług (a tym samym uzyskania przychodów), które opierają się na posiadaniu biura z odpowiednim wyposażeniem jak komputery, monitory, serwery, biurko, oświetlenie, internet oraz przestrzenią na spotkanie biznesowe, prezentacje, szkolenia, potrzebuje Pan miejsca/pomieszczeń do wykonywania pracy oraz przyjmowania klientów. W tym celu została wydzielona dedykowana przestrzeń na ten cel oraz częściowo również część mieszkalna.

Chciałby Pan odliczyć podatek VAT od wydatków poniesionych na zakup i dostawę materiałów budowlanych niezbędnych do wybudowania budynku : ogrodzenie tymczasowe placu budowy, nadproża, bloczki betonowe, stal, strzemiona, bloczki komórkowe, zaprawy, kleje, farby, styropian, wełna mineralna, rury, strop panelowy, papa, blacha, okna, drzwi zewnętrzne i wewnętrzne, rolety zewnętrzne, brama garażowa, panele podłogowe, glazura oraz od usług wraz z materiałami: wykonanie posadzki, tynkowanie, instalacja sanitarna, instalacja elektryczna, instalacja ogrzewania podłogowego, instalacja rekuperacji.

Na parterze będą znajdować się pomieszczenia służące zarówno do działalności gospodarczej, jak również do celów osobistych to - kuchnia z jadalnią, salon, wiatrołap, komunikacja, schody, pomieszczenie techniczne - 64 m2. Powierzchnia ta stanowi około 33% całości budynku, w związku z tym, że będzie ona wykorzystywana zarówno do wykonywania działalności gospodarczej jak i celów osobistych proponuje Pan zaliczyć tą powierzchnię w celach generowania przychodu w wysokości 15%.

Parter budynku będzie przez Pana użytkowany do wykonywanej działalności gospodarczej 7 dni w tygodniu, od 7 do 22.

43% powierzchni parteru będzie bezpośrednio wykorzystywana do działalności gospodarczej (pokój biurowy, garaż ( w związku z posiadanym pojazdem firmowym ), łazienka - 49m2).

Kryterium, które brał Pan po uwagę wydzielając pomieszczenia na parterze do działalności gospodarczej było przebywanie w tych pomieszczeniach w celach bezpośrednio związanych z prowadzoną działalnością. Z tych pomieszczeń będzie korzystał tylko Pan oraz klienci. W kontekście części przeznaczonej do celów osobistych, jest to powierzchnia, z której poza Panem i klientami, będą również korzystali pozostali domownicy.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 oraz ust. 1a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.), ma Pan nieograniczony obowiązek podatkowy w Polsce.

Formą opodatkowania Pana działalności gospodarczej jest podatek liniowy. Dla celów rozliczeń w podatku dochodowym od osób fizycznych prowadzi Pan księgę przychodów i rozchodów.

Budynek mieszkalny nie będzie stanowił środka trwałego w prowadzonej przez Pana działalności gospodarczej.

Tak naprawdę wszystkie pomieszczenia znajdujące się na parterze budynku mieszkalnego będą wykorzystywane przez Pana do prowadzenia działalności gospodarczej, o której mowa we wniosku. Natomiast pomieszczenia wydzielone do działalności to : pokój biurowy, garaż (w związku z posiadanym pojazdem firmowym ), łazienka - to 25% całej powierzchni, czyli 49 m2. Pozostałe powierzchnie parteru będą wykorzystywane zarówno do celów prowadzenia działalności jak i celów prywatnych – 64 m2.

Pomieszczenia wykorzystywane pod działalność gospodarczą:

  • Garaż - miejsce przechowania pojazdu służbowego, wykorzystywanego w celu dojazdu do klientów, tym samym służy uzyskaniu i zabezpieczeniu źródła przychodów z prowadzonej działalności gospodarczej;
  • Pokój biurowy - miejsce świadczenia usług (praca przy komputerze z dostępem do internetu), przechowywanie dokumentacji związanej z działalnością, przyjmowanie klientów;
  • Łazienka/Toaleta - część socjalna zarówno dla Pana, jak i klientów, co przy często wielogodzinnych spotkaniach, szkoleniach jest niezbędne do zapewnienia komfortu i korzystnych warunków, co będzie jednym z czynników wpływających np. na decyzję o podpisaniu umowy, tym samym wpływając na przychody z prowadzonej działalności pomieszczenia wykorzystywane zarówno do prowadzenia działalności, jak i celów prywatnych;
  • Salon - sala konferencyjna, przestrzeń do spotkań bezpośrednich oraz wideo konferencji. Wystrój i wygląd miejsca spotkań odgrywa ważną rolę w kontaktach z kontrahentami przyszłymi i obecnymi. Reprezentatywny wygląd zwiększa wiarygodność, ma wpływ na pozytywny wizerunek i odbiór firmy, co ma z kolei bezpośrednie przełożenie na pozyskiwanie klientów, oraz skuteczność podpisywania kontraktów, co finalnie również wpływa na przychody z prowadzonej działalności gospodarczej;
  • Kuchnia - cześć socjalna zarówno dla mnie, jak i klientów. Na spotkaniach z klientami niezbędne jest zapewnienie wody, herbaty, kawy i jakiegoś poczęstunku. Pozytywny wizerunek i odbiór firmy, ma bezpośrednie przełożenie na pozyskiwanie klientów, budowę relacji oraz skuteczność podpisywania kontraktów, co finalnie wpływa na przychody z prowadzonej działalności. Korytarz i wiatrołap - przestrzeń umożliwiająca dojście do części biurowej oraz pozostałych pomieszczeń.

Koszty poniesione na wykończenie i wyposażenie lokalu (domu) mieszkalnego, które chce Pan uwzględnić w kosztach uzyskania przychodów prowadzonej działalności gospodarczej, będą dopiero poniesione. Nie jest Pan na ten moment możliwym określenie dokładnej daty poniesienia tych kosztów, jednak nie wcześniej niż w 2025 r. Będą to koszty prac typu fit-out mające na celu zaaranżowanie powierzchni do umożliwienia prowadzenia w niej działalności gospodarczej, a tym samym osiągania przychodów.

1.Garaż:

  • wykonanie posadzki żywicznej,
  • przygotowanie do malowania i malowanie ścian i sufitów,
  • dostawa i montaż drzwi,
  • dostosowanie instalacji elektrycznej i montaż opraw oświetleniowych,
  • dostosowanie instalacji centralnego ogrzewania.

2.Pokój biurowy:

  • dostawa i montaż żaluzji,
  • dostawa i montaż paneli podłogowych,
  • dostosowanie instalacji elektrycznej i montaż opraw oświetleniowych,
  • dostawa i montaż drzwi,
  • przygotowanie do malowania i malowanie ścian i sufitów,
  • ułożenie okablowania Internetu,
  • dostosowanie instalacji centralnego ogrzewania,
  • meble: biurko, krzesło, kanapa, stolik, szafa na dokumenty, półki, lampa na biurko.

3.Łazienka (toaleta):

  • dostosowanie instalacji wodno-kanalizacyjnej i centralnego ogrzewania,
  • biały montaż - umywalka, bateria, toaleta,
  • szafka pod umywalkę, lustro,
  • dostawa i ułożenie glazury,
  • przygotowanie do malowania i malowanie ścian i sufitów,
  • dostosowanie instalacji elektrycznej i montaż opraw oświetleniowych,
  • dostawa i montaż grzejnika ściennego,
  • dostawa i montaż drzwi.

Jednostkowa wartość wyposażenia nie będzie przekraczać 10 000 zł.

Pompa ciepła nie będzie odrębnym środkiem trwałym.

Pompa ciepła nie będzie spełniać definicji środka trwałego, w rozumieniu art. 22a ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Związek przyczynowo-skutkowy wszystkich ponoszonych i wymienionych we wniosku wydatków które zamierza Pan uwzględnić w kosztach uzyskania przychodów prowadzonej działalności gospodarczej, z uzyskaniem, zachowaniem lub zabezpieczeniem źródła przychodów z prowadzonej przez Pana działalności gospodarczej:

  • koszty dostawy energii elektrycznej - niezbędny do zasilania urządzeń wykorzystywanych do świadczenia usług: komputer, telefon, tym samym służy zabezpieczeniu źródła przychodów,
  • koszty dostawy wody i odprowadzania ścieków - niezbędne do zaspokojenia potrzeb fizjologicznych Pana oraz Pana klientów, co przy często wielogodzinnych spotkaniach jest niezbędne do zapewnienia komfortu i korzystnych warunków, co będzie jednym z czynników wpływających na decyzję o podpisaniu umowy, tym samym wpływając na przychody z prowadzonej działalności,
  • koszty dostawy Internetu i utrzymaniu łącza - niezbędny do świadczenia usług, które w 100% opierają się na dostępie online do skrzynki mailowej, narzędzi, paneli online,
  • koszty serwisu pompy ciepła oraz rekuperacji - niezbędne do utrzymania właściwej temperatury oraz wentylacji pomieszczeń, w których świadczone są usługi (prowadzona jest działalność ), w tym również spotkania z klientami, gdzie zapewnieni komfortu, odpowiedniej atmosfery ma wpływ na pozytywny wizerunek i odbiór firmy, co ma z kolei bezpośrednie przełożenie na pozyskiwanie klientów, oraz skuteczność podpisywania kontraktów, co finalnie również wpływa na przychody z prowadzonej działalności,
  • koszt ubezpieczenia nieruchomości - zniwelowanie ryzyka wystąpienia braku środków na odtworzenie miejsca oraz infrastruktury potrzebnej do świadczenia usług,
  • koszt prac elektrycznych - bez elektryki nie będzie internetu, urządzenia nie będą działać, które są niezbędne do prowadzenia usług, co jest konieczne do zabezpieczenia źródła przychodów,
  • koszt prac hydraulicznych - bez hydrauliki nie będzie możliwe zaspokojenie potrzeb fizjologicznych Pana oraz klientów, co przy często wielogodzinnych spotkaniach jest niezbędne do zapewnienia komfortu i korzystnych warunków co będzie jednym z czynników wpływających na decyzję o podpisaniu umowy, tym samym wpływając na przychody z prowadzonej działalności,
  • koszt montażu rekuperacji i pompy ciepła, koszt wykonania posadzki, tynków, położenia paneli, glazury, malowanie, zakup mebli: biurko, kanapa, krzesło, szafa, półki, zakup oświetlenia: lampa sufitowe, lampy biurkowe, listwy ledowe,
  • zakup drzwi - koszty niezbędne do dostosowania pomieszczeń do świadczenia w nich usług.

W związku z wielogodzinną pracą siedzącą przed komputerem, w celu zapewnienia optymalnych wyników i zachowania wydajności, co bezpośrednio przekłada się na generowane przychody, konieczne jest poniesienie kosztów związanych z wyposażeniem biura. Wystrój biura odgrywa ważną rolę w kontaktach z kontrahentami przyszłymi i obecnymi. Reprezentatywny wygląd biura zwiększa wiarygodność, ma wpływ na pozytywny wizerunek i odbiór firmy, co ma z kolei bezpośrednie przełożenie na pozyskiwanie klientów, oraz skuteczność podpisywania kontraktów, co finalnie również wpływa na przychody z prowadzonej działalności.

Kredyt zaciągnięty na dokończenie budowy nie zostanie zaciągnięty w ramach prowadzonej przez Pana działalności gospodarczej. Jest to kredyt konsumencki.

Umowa kredytu nie została jeszcze zawarta.

Odsetki od kredytu zostaną faktycznie zapłacone, w przypadku otrzymania kredytu.

Będzie Pan regulował należności związane z wydatkami, o których mowa we wniosku. Na dokumentach potwierdzających wpłaty środków pieniężnych będą znajdować się Pana dane.

Nie zalicza Pan na ten moment do kosztów wydatków wskazanych we wniosku, ponieważ jeszcze one nie zaistniały. Nie jest na ten moment możliwym określenie dokładnej daty rozpoczęcia zaliczania wskazanych wydatków do kosztów.

Stosunek procentowy wykorzystywanej powierzchni budynku mieszkalnego do prowadzonej przez Pana działalności gospodarczej, do całej powierzchni tego budynku, to:

  • pomieszczenia bezpośrednio przeznaczone do prowadzenia działalności, jak pokój biurowy, garaż (w związku z posiadanym pojazdem firmowym ), łazienka – to razem 25% powierzchni całego domu.
  • cały parter, czyli pomieszczenia wymienione wyżej plus pomieszczenia w części wspólnej (wykorzystanie do celów działalności, jak i prywatnej ) to 58% powierzchni całego domu.

Pomieszczenia znajdujące się na parterze w budynku mieszkalnym, w których będą odbywały się spotkania z klientami, to: salon, jadalnia, pokój biurowy.

Wydatki związane wyłącznie z prowadzoną działalnością to: Internet oraz koszt wykonania elektryki, hydrauliki, posadzki, tynków, położenia paneli, glazury, malowanie, zakup mebli związany z pomieszczeniami przeznaczonymi bezpośrednio pod działalność (pokój biurowy, garaż, łazienka ). Pozostałe koszty będą zarówno na cele prowadzonej działalności gospodarczej i cele prywatne.

Pytania

1.Czy może Pan odliczyć podatek VAT naliczony od zakupu materiałów budowlanych dotyczących budowy ww. budynku?

2.Czy może Pan zaliczyć w koszty uzyskania przychodu zapłacone odsetki od kredytu zaciągniętego na dokończenie budowy od dnia oddania do użytkowania budynku oraz zarejestrowania tam działalności gospodarczej?

3. Czy może Pan zaliczyć w koszty uzyskania przychodu koszty związane z utrzymaniem domu takie jak: koszty dostawy energii elektrycznej, koszty dostawy wody i odprowadzania ścieków, koszty dostawy Internetu i utrzymaniu łącza, koszty serwisu pompy ciepła oraz rekuperacji, koszt ubezpieczenia nieruchomości od dnia oddania do użytkowania budynku oraz zarejestrowania tam działalności gospodarczej?

4. Czy może Pan zaliczyć w koszty uzyskania przychodu koszty poniesionych na wykończenie i wyposażenie lokalu (domu) mieszkalnego, tj. koszty od stanu surowego zamkniętego (np. prace elektryczne, hydrauliczne, montaż rekuperacji i pompy ciepła, wykonanie posadzki, tynków, położenie paneli, glazury, malowanie, zakup mebli)?

Przedmiotem niniejszej interpretacji jest odpowiedź na pytania oznaczone we wniosku Nr 2-4. W zakresie pytania oznaczonego we wniosku Nr 1 zostało wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Pana stanowisko w sprawie

Ad. 2-4

W Pana ocenie powołując się na artykuł 23 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych może Pan zaliczyć w koszty uzyskania przychodu zapłacone odsetki od kredytu zaciągniętego na dokończenie budowy od dnia oddania do użytkowania budynku oraz zarejestrowania tam działalności gospodarczej w części proporcjonalnej, tj. 40%.

W Pana ocenie powołując się na artykuł 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych może Pan zaliczyć w koszty uzyskania przychodu koszty związane z utrzymaniem domu takie jak: koszty dostawy energii elektrycznej, koszty dostawy wody i odprowadzania ścieków, koszty dostawy Internetu i utrzymaniu łącza, koszty serwisu pompy ciepła oraz rekuperacji, koszt ubezpieczenia nieruchomości od dnia oddania do użytkowania budynku oraz zarejestrowania tam działalności gospodarczej w części proporcjonalnej, tj. 40%.

W Pana ocenie powołując się na artykuł 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych może Pan zaliczyć w koszty uzyskania przychodu koszty poniesione na wykończenie i wyposażenie lokalu (domu) mieszkalnego tj. koszty od stanu surowego zamkniętego (np. prace elektryczne, hydrauliczne, montaż rekuperacji i pompy ciepła, wykonanie posadzki, tynków, położenie paneli, glazury, malowanie, zakup mebli) w części proporcjonalnej, tj. 40%.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest w części prawidłowe i w części nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):

Kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

Definicja sformułowana przez ustawodawcę ma charakter ogólny – nie wskazuje enumeratywnie jakie wydatki mogą być uznane za koszty uzyskania przychodu. Z tego względu, każdorazowy wydatek poniesiony przez podatnika powinien podlegać indywidualnej analizie w celu dokonania jego kwalifikacji prawnej. Wyjątkiem jest jedynie sytuacja, gdy ustawa wyraźnie wskazuje jego przynależność do kategorii kosztów uzyskania przychodów lub wyłącza możliwość zaliczenia go do tego rodzaju kosztów. W pozostałych przypadkach należy natomiast zbadać istnienie związku przyczynowego pomiędzy poniesieniem kosztu, a powstaniem przychodu lub realną szansą powstania przychodów podatkowych, bądź też zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła ich uzyskiwania.

Innymi słowy oznacza to, że dla kwalifikacji prawnej danego kosztu istotne znaczenie ma cel, w jakim został poniesiony. Wydatek zostanie uznany za koszt uzyskania przychodów, jeżeli pomiędzy jego poniesieniem, a powstaniem, zwiększeniem, bądź też możliwością powstania przychodu istnieje związek przyczynowy. Zatem przyjmuje się, że kosztami uzyskania przychodów są wszelkie racjonalnie uzasadnione wydatki związane ze źródłem przychodów, których celem jest osiągnięcie, zabezpieczenie i zachowanie źródła przychodów tak, aby to źródło przynosiło przychody także w przyszłości. W takim ujęciu kosztami tymi będą zarówno wydatki pozostające w bezpośrednim związku z uzyskanymi przychodami, jak i pozostające w związku pośrednim, jeżeli zostanie wykazane, że zostały w sposób racjonalny poniesione w celu uzyskania przychodów (w tym, dla zagwarantowania funkcjonowania źródła przychodów) nawet wówczas, gdyby z obiektywnych powodów przychód nie został osiągnięty.

Generalnie zatem należy przyjąć, że kosztami uzyskania przychodów są wszelkie racjonalnie i gospodarczo uzasadnione wydatki, których celem jest osiągnięcie przychodów, bądź też zabezpieczenie lub zachowanie tego źródła przychodów, o ile w myśl przepisów ww. ustawy nie podlegają wyłączeniu z tychże kosztów.

Możliwość zaliczenia konkretnego wydatku do kategorii kosztów uzyskania przychodów uzależniona została zatem od istnienia związku przyczynowo-skutkowego, polegającego na tym, że poniesienie wydatku ma lub może mieć wpływ na powstanie lub zwiększenie przychodu, bądź funkcjonowanie źródła tego przychodu. Przy czym, związek przyczynowy pomiędzy poniesieniem wydatku, a osiągnięciem przychodu, bądź zachowaniem lub zabezpieczeniem jego źródła należy oceniać indywidualnie w stosunku do każdego wydatku. Z oceny tego związku powinno wynikać, że poniesiony wydatek obiektywnie może przyczynić się do osiągnięcia przychodu, bądź służyć zachowaniu lub zabezpieczeniu źródła przychodów. Zauważyć przy tym należy, że konieczność poniesienia danego wydatku nie może wynikać z zaniedbań, braku nadzoru lub sprzecznych z prawem działań podatnika.

Innymi słowy podstawową cechą kosztu podatkowego jest związek tego kosztu z przychodem (ewentualnie z zachowaniem lub zabezpieczeniem źródła przychodów). Istotne znaczenie ma również cel, w jakim został poniesiony.

Bliżej zasadę tę opisuje wyrok NSA z 16 października 2012 r., sygn. akt II FSK 430/11, w którym stwierdzono: „zwrot „w celu” oznacza, że nie każdy wydatek poniesiony przez podatnika w związku z prowadzoną działalnością podlega odliczeniu od podstawy opodatkowania, lecz tylko ten wydatek, który pozostaje w takim związku przyczynowo-skutkowym. Poniesienie wydatku ma lub może mieć wpływ na powstanie lub zwiększenie przychodów. Wydatek należy oceniać mając na uwadze racjonalność określonego działania dla osiągnięcia przychodu. Poniesienie wydatku musi zatem być powiązane z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą, ukierunkowaną na uzyskanie przychodów; wydatek powinien, przynajmniej potencjalnie, wpływać na wielkość uzyskiwanych lub spodziewanych przychodów z tej działalności. Kosztowa kwalifikacja konkretnego wydatku u konkretnego podatnika musi więc uwzględniać charakter i profil prowadzonej działalności gospodarczej oraz ekonomiczną racjonalność poniesionego wydatku”.

Zatem, warunkiem uznania wydatku poniesionego przez podatnika za koszt uzyskania przychodów, jest by wydatek łącznie spełniał następujące przesłanki:

  • ­został poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi on zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika (nie stanowią kosztu uzyskania przychodu podatnika wydatki, które zostały poniesione na działalność podatnika przez osoby inne niż podatnik),
  • był definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,
  • ­pozostawał w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,
  • poniesiony został w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia przychodów lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętych przychodów,
  • został właściwie udokumentowany,
  • ­nie znajdował się w grupie wydatków, których zgodnie z art. 23 ww. ustawy, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.

W związku z powyższym należy stwierdzić, że kosztami uzyskania przychodów są wszelkie racjonalne i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, których celem jest osiągnięcie, zabezpieczenie i zachowanie źródła przychodów, które nie są wymienione w art. 23 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Koszty ponoszone przez podatnika należy oceniać pod kątem ich celowości, a więc dążenia do uzyskania przychodów.

Wyrażenie „w celu osiągnięcia przychodu” zawarte we wskazanym przepisie art. 22 ust. 1 ww. ustawy oznacza, że nie wszystkie wydatki ponoszone przez podatnika w związku z prowadzoną działalnością, podlegają odliczeniu od podstawy opodatkowania. Aby określony wydatek można było uznać za koszt uzyskania przychodu, między tym wydatkiem a osiągnięciem przychodu musi zachodzić związek przyczynowy tego typu, że poniesienie wydatku ma wpływ na powstanie lub zwiększenie tego przychodu, zachowanie lub zabezpieczenie źródła przychodów. Zauważyć należy, że przez sformułowanie „w celu” należy rozumieć dążenie do osiągnięcia jakiegoś stanu rzeczy (przychodu), a dążenie podatnika ma przymiot „celowości”.

Zatem, możliwość kwalifikowania konkretnego wydatku, jako kosztu uzyskania przychodu, uzależniona jest od rzetelnej i całościowej oceny tego, czy w świetle wszystkich występujących w sprawie okoliczności, przy zachowaniu należytej staranności, podatnik w momencie dokonywania wydatku mógł i powinien przewidzieć, że wydatek ten przyczyni się do powstania, zachowania lub zabezpieczenia przychodu.

Dokonując oceny charakteru ponoszonych przez Pana wydatków należy rozstrzygnąć, czy spełniają one kryteria określone w art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz czy nie podlegają wyłączeniu z kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 23 ust. 1 ww. ustawy. Ocena prawna danego wydatku wymaga, bowiem uwzględnienia unormowań art. 23 ust. 1 ww. ustawy, w którym ustawodawca dokonał enumeratywnego wyliczenia wydatków niestanowiących kosztów podatkowych, nawet, jeśli ponoszone są w celu uzyskania przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. Przy kwalifikowaniu poniesionych wydatków trzeba brać pod uwagę ich celowość oraz potencjalną możliwość przyczynienia się danego wydatku do osiągnięcia przychodu, a także racjonalność wydatków, to znaczy ich adekwatność do rzeczywistych potrzeb i zakresu prowadzonej działalności oraz konieczność ich poniesienia dla osiągnięcia przychodu. Wobec powyższego, możliwe jest zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów wydatku, który – racjonalnie oceniając – mógłby przyczynić się do powstania przychodu, czy jego zwiększenia, nawet, jeżeli przychód faktycznie nie wystąpi.

W przypadku źródła przychodów, jakim jest pozarolnicza działalność gospodarcza, należy przyjąć, iż kosztami uzyskania przychodów są wszelkie racjonalne i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, których celem jest osiągnięcie przychodów, zabezpieczenie i zachowanie źródła przychodów.

Zauważyć należy, że istnieje grupa wydatków, które nie mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów działalności gospodarczej, gdyż są to wydatki, które ponoszą osoby fizyczne niezależnie od tego, czy prowadzą działalność gospodarczą, czy też takiej działalności nie prowadzą. Są to typowe wydatki osobiste, konsumpcyjne, np. wydatki dotyczące zapewnienia sobie, na własne potrzeby odpowiednich warunków mieszkaniowych. Wydatki o charakterze osobistym w szczególności mogą dotyczyć funkcjonowania, eksploatacji i utrzymania własnego lub użyczanego mieszkania (lub jednego z jego pomieszczeń) na cele prywatne.

Prywatnego charakteru tego rodzaju wydatków nie zmienia również fakt, że podatnik może korzystać z pomieszczenia (lub znajdujących się w nim rzeczy) przeznaczonego na zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych, prowadząc równocześnie w tym pomieszczeniu działalność gospodarczą. W świetle powyższego uznać należy, że do kosztów uzyskania przychodów pozarolniczej działalności gospodarczej nie można zaliczyć wydatków, które dotyczą pomieszczeń w lokalu wykorzystywanym w głównej mierze na własne cele mieszkaniowe.

Są to typowe wydatki o charakterze osobistym, są one bowiem ponoszone przede wszystkim w celu zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych, a nie wyłącznie w celu osiągnięcia przychodów, czy też zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. Wydatki te nie mają ścisłego związku z prowadzoną działalnością gospodarczą. Nie występuje więc ścisłe i niebudzące wątpliwości powiązanie kosztów ponoszonych przez podatnika z celem osiągnięcia przychodów lub zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła przychodów w postaci pozarolniczej działalności gospodarczej.

Jeżeli jednak ponoszone przez podatnika wydatki, choć związane z lokalem mieszkalnym, w którym prowadzona jest działalność gospodarcza, zostaną racjonalnie i gospodarczo uzasadnione oraz właściwie udokumentowane i nie są ujęte w katalogu wydatków nieuznawanych za koszty uzyskania przychodów, to mogą być uwzględnione w kosztach podatkowych, o ile istnieje związek tych wydatków, chociażby pośredni, z możliwością uzyskania przychodów lub zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła przychodów.

W związku z powyższym, aby dany wydatek można zaliczyć do kosztów, musi zostać poniesiony w związku z potrzebami działalności (firmy), a nie potrzebami prywatnymi przedsiębiorcy, którego działalność gospodarcza jest prowadzona w lokalu mieszkalnym (domu).

Ponadto, należy mieć na względzie, że podatnik uznając wydatek za koszt uzyskania przychodu odnosi ewidentne korzyści, albowiem o ten koszt zmniejsza podstawę opodatkowania. Zatem, możliwość kwalifikowania konkretnego wydatku jako kosztu uzyskania przychodu, uzależniona jest od rzetelnej i całościowej oceny tego, czy w świetle wszystkich występujących w sprawie okoliczności, przy zachowaniu należytej staranności, podatnik w momencie dokonywania wydatku mógł i powinien wiedzieć, że wydatek ten przyczyni się do powstania, zachowania lub zabezpieczenia przychodu.

W zakresie obowiązków podatnika, jako odnoszącego ewidentną korzyść z faktu zaliczenia określonych wydatków w poczet kosztów uzyskania przychodów, jest wykazanie, w oparciu o zgromadzone dowody, związku pomiędzy poniesieniem kosztu, a uzyskaniem przychodu, zgodnie z art. 22 ust. 1 ww. ustawy. Przy czym, związek przyczynowy pomiędzy poniesieniem wydatku, a osiągnięciem przychodu, bądź zachowaniem lub zabezpieczeniem jego źródła, należy oceniać indywidualnie w stosunku do każdego wydatku. Z oceny tego związku powinno wynikać, że poniesiony wydatek obiektywnie może przyczynić się do osiągnięcia przychodu, bądź służyć zachowaniu lub zabezpieczeniu źródła przychodów.

Wydatki na media ponoszone przez przedsiębiorców, którzy zarejestrowali firmę w mieszkaniu/domu, nie są co do zasady wyłączone z kosztów uzyskania przychodów na mocy art. 23 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Jeżeli zatem takie wydatki pozostają w związku z uzyskanym przychodem lub zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła przychodu, to w takim zakresie wydatki te będą kwalifikowały się do kosztów uzyskania przychodów z działalności gospodarczej.

Jednocześnie należy podkreślić, że przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie uzależniają możliwości zaliczenia tego rodzaju wydatków do kosztów uzyskania przychodów od wyodrębnienia – w dosłownym (fizycznym) sensie – pomieszczenia, w którym prowadzona jest działalność gospodarcza. Podatnik powinien określić, jaka część budynku mieszkalnego faktycznie służy prowadzonej przez niego działalności gospodarczej, i wówczas może w odpowiednim udziale i w odpowiedniej proporcji zaliczyć poniesione wydatki do kosztów podatkowych.

Wobec powyższego poniesione przez Pana koszty na utrzymanie domu (koszty dostawy energii elektrycznej, koszty dostawy wody i odprowadzania ścieków, koszty dostawy Internetu i utrzymaniu łącza, koszty serwisu pompy ciepła oraz rekuperacji, koszt ubezpieczenia nieruchomości), w części proporcjonalnie przypadającej na powierzchnię budynku mieszkalnego wykorzystywaną na prowadzenie działalności gospodarczej, mogą być kosztem uzyskania przychodów, jeżeli zostaną zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - racjonalnie i gospodarczo uzasadnione oraz właściwie udokumentowane.

Pana stanowisko w zakresie pytania Nr 3 jest prawidłowe.

Natomiast w odniesieniu do kwestii zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów odsetek od kredytu zaciągniętego na dokończenie budowy budynku mieszkalnego przeznaczonego w części na prowadzenie działalności gospodarczej wyjaśniam, co następuje.

Zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na:

a) spłatę pożyczek (kredytów), z wyjątkiem skapitalizowanych odsetek od tych pożyczek (kredytów), z tym że kosztem uzyskania przychodów są wydatki na spłatę pożyczki (kredytu) w przypadku, gdy pożyczka (kredyt) była waloryzowana kursem waluty obcej, jeżeli:

  • pożyczkobiorca (kredytobiorca) w związku ze spłatą pożyczki (kredytu) zwraca kwotę kapitału większą niż kwota otrzymanej pożyczki (kredytu) - w wysokości różnicy pomiędzy kwotą zwrotu kapitału a kwotą otrzymanej pożyczki (kredytu),
  • pożyczkodawca (kredytodawca) otrzymuje środki pieniężne stanowiące spłatę kapitału w wysokości niższej od kwoty udzielonej pożyczki (kredytu) - w wysokości różnicy pomiędzy kwotą udzielonej pożyczki (kredytu) a kwotą zwróconego kapitału.

Ponadto, stosownie do art. 23 ust. 1 pkt 32 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów naliczonych, lecz niezapłaconych albo umorzonych odsetek od zobowiązań, w tym również od pożyczek (kredytów).

Natomiast zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 33 ustawy o podatku dochodowym od  osób fizycznych:

Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów odsetek, prowizji i różnic kursowych od pożyczek (kredytów) zwiększających koszty inwestycji w okresie realizacji tych inwestycji.

Na podstawie powołanych regulacji - dopiero zapłacenie odsetek od kredytu (pożyczki) daje możliwość zaliczenia ich do kosztów uzyskania przychodów, o ile odsetki nie zwiększają kosztów inwestycji.

W konsekwencji, odsetki są kosztem podatkowym, jeśli spełniają następujące przesłanki:

  • są faktycznie zapłacone,
  • pozostają w związku przyczynowo-skutkowym z przychodami,
  • nie zwiększają kosztów inwestycji w okresie realizacji tych inwestycji.

Z powyższych przepisów wynika, że aby prawidłowo rozliczyć koszty uzyskania przychodów, istotny jest moment poniesienia przez podatnika wydatków związanych ze spłatą odsetek od kredytu (pożyczki).

Skoro wskazany przez Pana budynek mieszkalny będzie w części wykorzystywany w prowadzonej przez Pana działalności gospodarczej, to odsetki od kredytu zaciągniętego na dokończenie budowy budynku mieszkalnego w części proporcjonalnie przypadającej na powierzchnię wykorzystywaną w Pana działalności gospodarczej mogą stanowić koszty uzyskania przychodów tej działalności.

Wydatek taki będzie Pan mógł zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów od dnia oddania do użytkowania budynku oraz zarejestrowania tam działalności gospodarczej.

Tym samym Pana stanowisko w zakresie pytania Nr 2 jest prawidłowe.

Odnosząc się do kwestii zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków poniesionych przez Pana na wykończenie budynku mieszkalnego, tj. kosztów poniesionych od stanu surowego zamkniętego (np. prace elektryczne, hydrauliczne, montaż rekuperacji i pompy ciepła, wykonanie posadzki, tynków, położenie paneli, glazury, malowanie, zakup mebli) wskazać należy, że w myśl art. 22 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Kosztem uzyskania przychodów są odpisy z tytułu zużycia środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych (odpisy amortyzacyjne) dokonywane wyłącznie zgodnie z art. 22a-22o, z uwzględnieniem art. 23 (…).

Stosownie do art. 22a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Amortyzacji podlegają, z zastrzeżeniem art. 22c, stanowiące własność lub współwłasność podatnika, nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania:

1)budowle, budynki oraz lokale będące odrębną własnością,

2)maszyny, urządzenia i środki transportu,

3)inne przedmioty

– o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub umowy określonej w art. 23a pkt 1, zwane środkami trwałymi.

Zatem jedną z przesłanek warunkujących uznanie budynku za środek trwały w prowadzonej działalności gospodarczej jest jego kompletność i zdatność do użytku w dniu przyjęcia do używania. Składnik majątku spełnia kryterium kompletności, jeżeli jest wyposażony we wszystkie elementy konstrukcyjnie umożliwiające jego funkcjonowanie, zgodnie z przeznaczeniem. Przez sformułowanie „zdatny do użytku” należy rozumieć możliwość faktycznego oraz prawnego użytkowania.

Wartość początkową środków trwałych ustala się na podstawie art. 22g ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W świetle art. 22g ust. 1 pkt 2 cytowanej wyżej ustawy:

Za wartość początkową środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, z uwzględnieniem ust. 2-18, uważa się w razie wytworzenia we własnym zakresie - koszt wytworzenia.

Natomiast zgodnie z art. 22g ust. 4 tej ustawy:

Za koszt wytworzenia uważa się wartość, w cenie nabycia, zużytych do wytworzenia środków trwałych: rzeczowych składników majątku i wykorzystanych usług obcych, kosztów wynagrodzeń za prace wraz z pochodnymi i inne koszty dające się zaliczyć do wartości wytworzonych środków trwałych. Do kosztu wytworzenia nie zalicza się wartości własnej pracy podatnika, jego małżonka i małoletnich dzieci, kosztów ogólnych zarządu, kosztów sprzedaży oraz pozostałych kosztów operacyjnych i kosztów operacji finansowych, w szczególności odsetek od pożyczek (kredytów) i prowizji, z wyłączeniem odsetek i prowizji naliczonych do dnia przekazania środka trwałego do używania.

Natomiast w myśl art. 22g ust. 17 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Jeżeli środki trwałe uległy ulepszeniu w wyniku przebudowy, rozbudowy, rekonstrukcji, adaptacji lub modernizacji, wartość początkową tych środków, ustaloną  zgodnie z ust. 1, 3–9 i 11–15, powiększa się o sumę wydatków na ich ulepszenie, w tym także o wydatki na nabycie części składowych lub peryferyjnych, których  jednostkowa cena nabycia przekracza 10 000 zł. Środki trwałe uważa się za ulepszone, gdy suma wydatków poniesionych na ich przebudowę, rozbudowę, rekonstrukcję,  adaptację lub modernizację w danym roku podatkowym przekracza 10 000 zł i wydatki te powodują wzrost wartości użytkowej w stosunku do wartości z dnia  przyjęcia środków trwałych do używania, mierzonej w szczególności okresem używania, zdolnością wytwórczą, jakością produktów uzyskiwanych za pomocą  ulepszonych środków trwałych i kosztami ich eksploatacji.

Dlatego też wydatki, które zostały poniesione w celu przystosowania środka trwałego do używania (wykorzystywania go w działalności gospodarczej), niezbędne do uczynienia z niego składnika majątku kompletnego i zdatnego do użytku powiększają wartość początkową środka trwałego.

W Pana sprawie mamy do czynienia z przystosowaniem (wykończeniem) budynku mieszkalnego do celów prowadzonej działalności gospodarczej. Jak wynika z opisu sprawy, wydatki, które Pan poniesie na wykończenie budynku mieszkalnego, ponoszone będą w celu umożliwienia prowadzenia w tym budynku działalności gospodarczej, a tym samym do osiągania przez Pana przychodów. Stąd ich suma powiększa wartość początkową środka trwałego – lokalu mieszkalnego, który ma być wynajmowany w prowadzonej działalności gospodarczej.

Stosownie do art. 22c pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Amortyzacji nie podlegają budynki mieszkalne wraz ze znajdującymi się w nich dźwigami, lokale mieszkalne stanowiące odrębną nieruchomość, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego oraz prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej, służące prowadzonej działalności gospodarczej lub wydzierżawiane albo wynajmowane na podstawie umowy – zwane odpowiednio środkami trwałymi lub wartościami niematerialnymi i prawnymi.

Przepis ten obowiązuje od 1 stycznia 2022 r. Przepis ten został zmieniony przez art. 1 pkt 16 ustawy z 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (t. j. Dz. U. z 2021 r. poz. 2105; dalej: ustawa zmieniająca).

W myśl art. 22n ust. 3 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Nie podlegają objęciu ewidencją budynki mieszkalne, lokale mieszkalne stanowiące odrębną nieruchomość, grunty lub prawo użytkowania wieczystego gruntu, związane z tym budynkiem lub lokalem, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego oraz prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej.

Jednocześnie z art. 71 ust. 2 ustawy zmieniającej wynika, że:

Podatnicy podatku dochodowego od osób fizycznych i podatnicy podatku dochodowego od osób prawnych mogą, nie dłużej niż do dnia 31 grudnia 2022 r., zaliczać do kosztów uzyskania przychodów odpisy amortyzacyjne od środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych będących odpowiednio budynkami mieszkalnymi, lokalami mieszkalnymi stanowiącymi odrębną nieruchomość, spółdzielczym własnościowym prawem do lokalu mieszkalnego lub prawem do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej, nabytych lub wytworzonych przed dniem 1 stycznia 2022 r.

Tym samym – na podstawie przepisu przejściowego – który jest przepisem szczególnym, podatnicy mogli do końca 2022 roku stosować przepisy dotyczące amortyzacji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych obowiązujące na dzień 31 grudnia 2021 r., w odniesieniu do budynków i lokali mieszkalnych nabytych lub wytworzonych przed 1 stycznia 2022 r.

Na podstawie poczynionych wskazań stwierdzam, że wydatki, które zostały/zostaną przez Pana poniesione w celu przystosowania budynku mieszkalnego do używania (wykorzystywania go w działalności gospodarczej), niezbędne do uczynienia z niego składnika majątku zdatnego do użytku, a które w opisie sprawy nazwał Pan wydatkami na wykończenie domu, powiększają wartość początkową środka trwałego. Dlatego nie może Pan zakwalifikować tych wydatków bezpośrednio do kosztów uzyskania przychodów w Pana działalności gospodarczej. Nie będzie miał Pan również możliwości zaliczenia tych wydatków pośrednio – przez odpisy amortyzacyjne do kosztów uzyskania przychodów, ponieważ od 1 stycznia 2023 r. nie można zaliczać do kosztów uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych będących budynkami mieszkalnymi.

Pana stanowisko w sprawie do pytania Nr 4 w części dotyczącej możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów prowadzonej działalności gospodarczej wydatków na wykończenie budynku mieszkalnego w części proporcjonalnie przypadającej na powierzchnię budynku mieszkalnego zajętą na prowadzenie działalności gospodarczej jest nieprawidłowe.

W sprawie Pana wątpliwości, czy do kosztów uzyskania przychodów można zaliczyć koszty poniesione na zakup wyposażenia domu mieszkalnego w części wykorzystywanego w Pana działalności gospodarczej, w postaci mebli, wyjaśniam:

Stosownie do art. 22f ust. 3 ww. ustawy:

Odpisów amortyzacyjnych dokonuje się zgodnie z art. 22h-22m, gdy wartość początkowa środka trwałego albo wartości niematerialnej i prawnej w dniu przyjęcia do używania jest wyższa niż 10.000 zł. W przypadku gdy wartość początkowa jest równa lub niższa niż 10.000 zł, podatnicy, z zastrzeżeniem art. 22d ust. 1, mogą dokonywać odpisów amortyzacyjnych zgodnie z art. 22h-22m albo jednorazowo - w miesiącu oddania do używania tego środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej, albo w miesiącu następnym.

Zgodnie z art. 22d ust. 1 tej ustawy:

Podatnicy mogą nie dokonywać odpisów amortyzacyjnych od składników majątku, o których mowa w art. 22a i 22b, których wartość początkowa, określona zgodnie z art. 22g, nie przekracza 10 000 zł; wydatki poniesione na ich nabycie stanowią wówczas koszty uzyskania przychodów w miesiącu oddania ich do używania.

Zatem – jeżeli wartość początkowa składników majątku nie przekracza 10 000 zł – podatnik ma możliwość:

  • ­nie zaliczyć ich do podlegających amortyzacji środków trwałych, o których mowa w art. 22a i art. 22b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, odnosząc wydatki na nabycie/wytworzenie tych składników bezpośrednio do kosztów uzyskania przychodów w miesiącu oddania ich do używania;
  • ­zaliczyć je do podlegających amortyzacji środków trwałych, ujmując je w stosownej ewidencji, po czym:
  • dokonać ich jednorazowej amortyzacji w miesiącu oddania do używania albo w miesiącu następnym lub
  • dokonywać odpisów amortyzacyjnych od ich wartości początkowej zgodnie z art. 22h-22m ww. ustawy.

W myśl art. 22d ust. 2 ww. ustawy:

Składniki majątku, o których mowa w art. 22a-22c, z wyłączeniem składników wymienionych w ust. 1, wprowadza się do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych zgodnie z art. 22n, najpóźniej w miesiącu przekazania ich do używania. Późniejszy termin wprowadzenia uznaje się za ujawnienie środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 4.

Jak stanowi art. 22f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Podatnicy, z wyjątkiem tych, którzy ze względu na ogłoszoną upadłość nie prowadzą działalności gospodarczej, dokonują odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, o których mowa w art. 22a ust. 1 i ust. 2 pkt 1-3 oraz w art. 22b.

Stosownie do art. 22h ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Odpisów amortyzacyjnych dokonuje się:

1)od wartości początkowej środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, z zastrzeżeniem art. 22k, począwszy od pierwszego miesiąca następującego po miesiącu, w którym ten środek lub wartość wprowadzono do ewidencji (wykazu), z zastrzeżeniem art. 22e, do końca tego miesiąca, w którym następuje zrównanie sumy odpisów amortyzacyjnych z ich wartością początkową lub w którym postawiono je w stan likwidacji, zbyto lub stwierdzono ich niedobór; suma odpisów amortyzacyjnych obejmuje również odpisy, których, zgodnie z art. 23 ust. 1, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów;

Zgodnie z art. 22e ww. ustawy:

1.Jeżeli podatnicy nabędą lub wytworzą we własnym zakresie składniki majątku wymienione w art. 22a ust. 1 i art. 22b ust. 1, o wartości początkowej przekraczającej 10.000 zł, i ze względu na przewidywany przez nich okres używania równy lub krótszy niż rok nie zaliczą ich do środków trwałych albo wartości niematerialnych i prawnych, a faktyczny okres ich używania przekroczy rok - podatnicy są obowiązani, w pierwszym miesiącu następującym po miesiącu, w którym ten rok upłynął:

1)zaliczyć te składniki do środków trwałych albo wartości niematerialnych i prawnych, przyjmując je do ewidencji w cenie nabycia albo koszcie wytworzenia;

2)zmniejszyć koszty uzyskania przychodów o różnicę między ceną nabycia lub kosztem wytworzenia a kwotą odpisów amortyzacyjnych, przypadającą na okres ich dotychczasowego używania, obliczonych dla środków trwałych przy zastosowaniu stawek amortyzacyjnych określonych w Wykazie rocznych stawek amortyzacyjnych, stanowiącym załącznik nr 1 do ustawy, zwanym "Wykazem stawek amortyzacyjnych", a dla wartości niematerialnych i prawnych przy zastosowaniu zasad określonych w art. 22m;

3)stosować stawki amortyzacji, o których mowa w pkt 2, w całym okresie dokonywania odpisów amortyzacyjnych;

4)wpłacić, w terminie do 20 dnia tego miesiąca, do urzędu skarbowego kwotę odsetek naliczonych od dnia zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków na nabycie lub wytworzenie we własnym zakresie składników majątku do dnia, w którym okres ich używania przekroczył rok, i naliczoną kwotę odsetek wykazać w zeznaniu, o którym mowa w art. 45 ust. 1 lub 1a pkt 2; odsetki od różnicy, o której mowa w pkt 2, są naliczane według stawki odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych obowiązującej w dniu zaliczenia składnika majątku do środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych.

2.Przepisy ust. 1 stosuje się odpowiednio w przypadku zaliczenia wydatków na nabycie lub wytworzenie we własnym zakresie składników majątku o wartości początkowej przekraczającej 10.000 zł do kosztów uzyskania przychodów, a następnie zaliczenia tych składników do środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych przed upływem roku od dnia ich nabycia lub wytworzenia; w tym przypadku odsetki nalicza się do dnia zaliczenia ich do środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych.

3.Jeżeli różnica, o której mowa w ust. 1 pkt 2, jest wyższa od kosztów danego miesiąca, nierozliczona nadwyżka kosztów pomniejsza koszty w następnych miesiącach.

Należy zauważyć, że zgodnie z przepisem art. 23 ust. 1 pkt 49 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów: wydatków poniesionych na zakup zużywających się stopniowo rzeczowych składników majątku przedsiębiorstwa, niezaliczanych zgodnie z odrębnymi przepisami do środków trwałych - w przypadku stwierdzenia, że składniki te nie są wykorzystywane dla celów prowadzonej działalności gospodarczej, lecz służą celom osobistym podatnika, pracowników lub innych osób, albo bez uzasadnienia znajdują się poza siedzibą przedsiębiorstw.

Przepis ten nie odwołuje się do sfery podejrzeń, lecz stwierdzenia wymienionych w nim okoliczności uzasadniających wyłączenie z kosztów uzyskania przychodów określonych wydatków.

W związku z powyższym, koszty poniesione na zakup wyposażenia (mebli) budynku mieszkalnego w części przeznaczonej na prowadzenie działalności gospodarczej niezbędnych, jak Pan wskazał we wniosku do dostosowania pomieszczeń do świadczenia w nich usług, może Pan zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów uzyskiwanych z działalności gospodarczej bezpośrednio, w miesiącu oddania składników wyposażenia do używania.

Pana stanowisko w sprawie do pytania Nr 4 w części dotyczącej możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów prowadzonej działalności gospodarczej wydatków na wyposażenie budynku mieszkalnego w części proporcjonalnie przypadającej na powierzchnię budynku mieszkalnego zajętą na prowadzenie działalności gospodarczej jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił, i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Przedmiotowa interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem zapytania. Kwestia ustalenia proporcji przypadającej na powierzchnię wykorzystywaną w Pana działalności gospodarczej nie podlegała ocenie. Analiza procentowa nie jest w kompetencjach Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej. Poza tym kwestia ta nie była przedmiotem Pana zapytania.

Jednocześnie zaznaczamy, że zaliczając określony wydatek do kosztów uzyskania przychodów, podatnik stosuje przepis prawa podatkowego o charakterze materialnoprawnym, tj. uznaje, że zaistniałe po jego stronie okoliczności wypełniają hipotezę określonej normy prawnej (mieszczą się w zakresie zastosowania danej normy prawnej/danego przepisu). Podejmując decyzję o zastosowaniu danego przepisu prawa podatkowego, podatnik musi liczyć się jednak z koniecznością przedstawienia dowodów potwierdzających prawidłowość tej czynności, jaka może się pojawić na etapie ewentualnych postępowań podatkowych lub kontrolnych. Udowodnienie prawidłowości zaliczenia opisanych we wniosku wydatków do kosztów uzyskania przychodów może zatem wymagać w szczególności udowodnienia: poniesienia wydatków, ich charakteru, w szczególności ich celowości, racjonalności działań podatnika, a w konsekwencji braku okoliczności uniemożliwiających uznanie przedmiotowych kosztów za koszty uzyskania przychodów. W ramach postępowania dowodowego może również zostać dokonana szczegółowa analiza związku ponoszonych wydatków z Pana przychodami.

Procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego czy kontrolnego. Ustalenie stanu rzeczywistego stanowi domenę ewentualnego postępowania podatkowego. Pełna weryfikacja prawidłowości zaliczenia poszczególnych wydatków do kosztów uzyskania przychodów może być dokonana jedynie w  toku postępowania podatkowego lub kontrolnego, będącego poza zakresem instytucji interpretacji indywidualnej,  do której zastosowanie mają przepisy określone w art. 14h (w  zamkniętym katalogu) ustawy – Ordynacja podatkowa. Dokonując interpretacji indywidualnej organ interpretacyjny przedstawia jedynie swój pogląd dotyczący wykładni treści analizowanych przepisów i sposobu ich zastosowania w odniesieniu do przedstawionego we wniosku stanu faktycznego bądź zdarzenia  przyszłego (którego elementy przyjmuje jako podstawę rozstrzygnięcia bez weryfikacji).

Innymi słowy, organ wydający interpretacje indywidualne opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego, tj. okolicznościach przedstawionych przez Wnioskodawcę we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej. Nie prowadzi natomiast postępowania dowodowego. Ustalenie stanu rzeczywistego stanowi domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. Jeżeli  w toku ewentualnego postępowania organ uzna, że zdarzenie opisane we wniosku różni się od zdarzenia występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie Pana chroniła.

Pamiętać przy tym należy, że to na Panu, jako podmiocie odnoszącym korzyść z faktu zaliczenia wskazanych we wniosku wydatków do kosztów uzyskania przychodu, ciąży obowiązek wykazania związku przyczynowo-skutkowego poniesionego wydatku z prowadzoną pozarolniczą działalnością gospodarczą, jak również obowiązek właściwego jego udokumentowania.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

  • Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy  z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.
  • Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

  • Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2024 r. poz. 935.; dalej jako „PPSA”).      

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

  • w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
  • w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).