Obowiązki płatnika w związku z dofinansowaniem przejazdów taksówkami pracownikom w porze nocnej z pracy i do pracy. - Interpretacja - 0113-KDIPT2-3.4011.492.2024.2.GG

shutterstock

Interpretacja indywidualna z dnia 4 października 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT2-3.4011.492.2024.2.GG

Temat interpretacji

Obowiązki płatnika w związku z dofinansowaniem przejazdów taksówkami pracownikom w porze nocnej z pracy i do pracy.

Interpretacja indywidualna  – stanowisko nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

30 lipca 2024 r. wpłynął Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy obowiązków płatnika podatku dochodowego od osób fizycznych w związku ze sfinansowaniem pracownikom kosztów dojazdu do pracy i z pracy taksówkami w porze nocnej. Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 25 września 2024 r. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu  faktycznego

... Sp. z o.o. (dalej: „Spółka”) jest podmiotem mającym siedzibę działalności gospodarczej na terytorium Polski. Spółka jest polskim rezydentem podatkowym. Spółka jest płatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych w stosunku do osób zatrudnionych na podstawie umowy o pracę. Spółka jest częścią globalnego koncernu, (...). Podstawową usługą koncernu jest (...). Koncern ten oferuje także szeroki zakres usług innych usług, w tym obsługę klienta, obsługę techniczną, zarządzanie rachunkami, windykację, analizę danych i wiele innych. Koncern działa na wielu rynkach na całym świecie i obsługuje różnorodne branże, takie jak finanse, opieka zdrowotna, ubezpieczenia, handel detaliczny i nowoczesne technologie.

Zgodnie z wpisem do Krajowego Rejestru Sądowego, podstawowy przedmiot działalności Spółki obejmuje pozostałe doradztwo w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej i zarządzania (PKD 70.22.Z).

W związku z faktem, że Spółka świadczy usługi na rzecz klientów z całego świata, w Spółce zorganizowana została obsługa całodobowa. Ma to na celu zabezpieczenia procesów obsługi klientów dedykowanych rynków, które znajdują się w różnych strefach czasowych. Jako że w Spółce priorytetowo traktowane jest bezpieczeństwo pracowników, Spółka dokłada wszelkich starań, aby pomóc pracownikom wykonującym swoje obowiązki w godzinach nocnych (na nocnej zmianie) w bezpiecznym dojeździe do i z pracy. W tym celu Spółka przyjęła Politykę podróżowania taksówką „POLAND COMMUTING BY TAXI POLICY” (dalej: „Polityka podróżowania taxi”). W niniejszym dokumencie ustanowione zostały wytyczne dotyczące korzystania z usług taksówkarskich dostarczonych przez Spółkę podczas nocnych zmian lub powrotu do domu po zmianach o północy.

Zgodnie z Polityką podróżowania taxi za nocną zmianę uznaje się „Zmianę rozpoczynającą się i/lub kończącą o 12 po północy”. Pracownikom, których zmiany rozpoczynają się lub kończą o północy, Spółka oferuje bezpłatną usługę taksówkową w drodze do i z pracy. Aby skorzystać z tej możliwości pracownicy muszą działać zgodnie z procedurą przyjętą w Polityce podróżowania taxi. Zgodnie z ta procedurą pracownicy są odpowiedzialni za poinformowanie swojego przełożonego z wyprzedzeniem czterech (4) dni kalendarzowych o zapotrzebowaniu na taksówki i wypełnienie stosownego pliku Excel wymaganymi informacjami. Taksówki powinny być wykorzystywane wyłącznie do dojazdów do pracy, rezerwowane i opłacane za pomocą vouchera. Kierownicy są odpowiedzialni za zbieranie voucherów na tydzień przed zmianą, dystrybucję voucherów na trzy (3) dni przed zmianą, zatwierdzanie wydawania voucherów, monitorowanie wykorzystania voucherów i zgłaszanie wszelkich problemów. Dział HR/Admin Spółki jest odpowiedzialny za nadzorowanie polityki, wdrażanie programu, zapewnianie wsparcia kierownikom i pracownikom, zajmowanie się kwestiami niewłaściwego wykorzystania voucherów oraz podejmowanie działań dyscyplinarnych w razie potrzeby. Każdy pracownik posiadający uprawnienia do korzystania z taksówki otrzymuje dostęp do kartoteki, w której zobowiązany jest rejestrować przejazdy. Plik Excel zawiera następujące informacje: numer vouchera podróży, imię i nazwisko pracownika, datę podróży, numer pracownika, kierunek podróży (dom-praca lub praca-dom), zgodę kierownika. W uzasadnionych i nagłych sytuacjach pracownik może samodzielnie przydzielić voucher (wypełniając dane w kolumnach), ale musi to zostać zgłoszone i zatwierdzone przez kierownika tak szybko, jak to będzie możliwe. W Polityce podróżowania taxi zaleca się, aby pracownicy mieszkający blisko siebie korzystali z jednej taksówki w celu zwiększenia wydajności. Vouchery są ważne jedynie w odległości czterdziestu (40) km od biura. Voucher można wykorzystać trzydzieści (30) minut po zakończeniu zmiany i w ciągu sześćdziesięciu (60) minut przed rozpoczęciem zmiany.

Dział administracyjny sprawdza poprawność voucherów w oparciu o dane otrzymane od firmy taksówkarskiej (w tym dane osoby zamawiającej taksówkę i kierunek jazdy). W przypadku niewłaściwego wykorzystania voucherów (np. wykorzystania voucherów w ciągu dnia lub rano) pracownik zostanie obciążony kosztami podróży i/lub zostaną podjęte inne działania dyscyplinarne. Kursy realizowane są przez określoną firmę taksówkarską współpracującą ze Spółką. Zapewnienie pracownikom przejazdów taksówkami, wynika z faktu, że w godzinach nocnych nie jest dostępne skorzystanie z transportu publicznego lub jest ono znacząco utrudnione. W konsekwencji, w przypadku niezapewnienia pracownikom środka transportu, mógłby zaistnieć problem ze znalezieniem pracowników gotowych do wykonywania pracy w godzinach nocnych, na nocnej zmianie. Dotyczy to zarówno niechęci już zatrudnionych pracowników Spółki do pracy w takich godzinach, jak również problemów przy rekrutacji potencjalnych pracowników. Spółka jest również bardzo zaniepokojona bezpieczeństwem pracowników w tych późnych godzinach nocnych. Świadczenie usług taksówkarskich dla tych późnych zmian zmniejsza odpowiedzialność pracodawcy, a także zwiększa frekwencję pracowników.

Skorzystanie z usług taksówkarskich w godzinach nocnych jest dobrowolne i odbywa się na wniosek pracownika. Spółka przeprowadza regularne oceny zakontraktowanego dostawcy usług taksówkarskich w celu oceny wydajności w odniesieniu do wcześniej określonych wskaźników, w tym między innymi punktualności, niezawodności i standardów obsługi klienta. Wnioski z tych ocen stanowią podstawę procesów decyzyjnych mających na celu optymalizację świadczenia usług i zapewnienie zgodności z celami organizacyjnymi.

Uzupełnienie wniosku

Sfinansowanie pracownikom Spółki przejazdów taksówkami do pracy i z pracy w porze nocnej leży w interesie Spółki.

Jak zostało wskazane we wniosku, Spółka jest częścią globalnego koncernu, (...). Podstawową usługą koncernu jest (...). Koncern działa na wielu rynkach na całym świecie. W związku z faktem, że Spółka świadczy usługi na rzecz klientów z całego świata, którzy znajdują się w różnych strefach czasowych, w Spółce musiała być zorganizowana obsługa całodobowa. Oznacza to, że pracownicy muszą pracować również w nocy. Praca w porze nocnej pociąga za sobą niedogodności. Jedna z niedogodności dotyczy trudności z korzystaniem z komunikacji publicznej w porze nocnej. Celem oferowania powyższego świadczenia jest zatem zabezpieczenie interesów Spółki, w postaci uniknięcia ryzyka problemu z utrzymaniem pełnego składu osobowego w godzinach nocnych. Gdyby nie zapewniono pracownikom bezpiecznego powrotu do domu w godzinach, kiedy nie mają możliwości skorzystania z publicznych środków transportu (lub jest ona znacząco utrudniona, np. związana z długim czasem oczekiwania po skończeniu pracy), mogliby być mniej skłonni do akceptacji zmian nocnych. Mogłyby też wystąpić trudności z rekrutowaniem nowych pracowników do Spółki lub na etapie rozmów kwalifikacyjnych odmawialiby oni pracy w godzinach nocnych. Ze względu na pracę w godzinach nocnych w połączeniu z trudnościami w znalezieniu bezpiecznego i punktualnego transportu publicznego, zatrudnienie osób do pracy na nocnej zmianie jest bardzo trudne. Ponadto nocna zmiana wiąże się z wieloma nieobecnościami pracowników, głównie z powodu transportu, a bez pracy pracownika Spółka nie otrzymuje żadnych przychodów, które mógłby on wygenerować.

W konsekwencji, mogłoby mieć to negatywny wpływ na przychody Spółki. Spółka nie byłaby w stanie spełniać oczekiwań w zakresie współpracy z klientami, którzy są w innych strefach czasowych. W zamian za świadczenie obejmujące zapewnienie dojazdu do i z pracy to pracodawca otrzymuje wymierną korzyść w postaci pracy wykonywanej w określonych terminach dla wszystkich klientów.

Zapewnienie przejazdów taksówkami do pracy i z pracy w porze nocnej daje pracownikom bezpieczeństwo dojazdu do i z pracy w związku z wykonywanie pracy w godzinach nocnych. Spółka nie ma prawa oczekiwać od pracowników, że będą oni posiadać prywatny środek transportu i ponosić koszty jego eksploatacji w związku z brakiem, trudnościami w komunikacji publicznej w godzinach nocnych. Ponadto, skoro ze względu na działalność prowadzoną przez Spółkę, praca w godzinach nocnych była konieczna do prawidłowego i efektywnego wykonywania obowiązków, to zorganizowanie pracownikom możliwości bezpłatnego dojazdu do i z pracy należy uznać jako element prawidłowej organizacji pracy oraz zapewnienie bezpiecznych warunków (w postaci zapewnienia bezpiecznego transportu do i z pracy), nie zaś w kategoriach potencjalnej korzyści pracownika.

Spółka jest również wrażliwa na bezpieczeństwo pracowników w tych późnych godzinach nocnych. Świadczenie usług taksówkarskich dla tych późnych zmian zmniejsza odpowiedzialność pracodawcy, a także zwiększa frekwencję pracowników.

Wskazali Państwo, że świadczenie to przyznawane jest tylko i wyłącznie pracownikom pełniącym obowiązki służbowe   w godzinach nocnych, przy zachowaniu procedury określonej w Polityce podróżowania taksówkami. Gdyby nie konieczność wywiązania się z obowiązków służbowych w godzinach nocnych, pracownicy nie mieliby możliwości do skorzystania z tego świadczenia. W Polityce podróżowania taksówkami wskazane jest w sposób jednoznaczny, że taksówki mogą być używane tylko do podróży z domu do pracy, jeśli pracownik rozpoczyna zmianę o północy, lub z pracy do domu, jeśli pracownik kończy zmianę o północy lub po północy. W przypadku niewłaściwego wykorzystania voucherów (np. wykorzystania voucherów w ciągu dnia lub rano) pracownik zostanie obciążony kosztami podróży i/lub zostaną podjęte inne działania dyscyplinarne.

Generalnie, pracownicy nie byliby zobowiązani do przeznaczenia własnych środków pieniężnych na przejazdy taksówkami do pracy i z pracy w sytuacji, gdyby Spółka nie zagwarantowaliby im bezpłatnie ww. przejazdu. Pracownicy Spółki dojeżdżają do pracy w różny sposób. Część pracowników korzysta np. z własnego samochodu, a cześć z komunikacji miejskiej. W przypadku komunikacji miejskiej, pracownicy posiadający bilety/karty okresowe uprawnieni są do nieograniczonej liczby przejazdów wszystkimi liniami dziennymi i nocnymi. W związku z powyższym, jeżeli pracownicy posiadają bilety/karty okresowe uprawniające do przejazdów liniami nocnymi, pracownicy nie byliby zobowiązani do przeznaczenia własnych środków pieniężnych na przejazdy do pracy i z pracy w porze nocnej. Pracownicy mogliby przeznaczać własne środki na przejazdy taksówkami do pracy i z pracy gdyby podjęli taką indywidualną decyzję, że będą korzystać z taksówkami zamiast własnego środka transportu lub komunikacji miejskiej.

Korzystanie z bezpłatnych przejazdów taksówkami w godzinach nocnych nie jest obligatoryjne. Skorzystanie z usług taksówkarskich w godzinach nocnych jest dobrowolne i odbywa się na wniosek pracownika.

Przedmiotowe świadczenie oferowane jest wszystkim pracownikom Spółki, których zmiany rozpoczynają się lub kończą o północy. Każdy pracownik posiadający uprawnienia do korzystania z taksówki otrzyma dostęp do kartoteki, w której zobowiązany jest rejestrować przejazdy. Znana jest zatem data przejazdu oraz wartość każdego kursu odbytego w danym okresie rozliczeniowym.

Jak zostało to wskazane we wniosku, w Polityce podróżowania taksówkami jest zalecenie, aby pracownicy mieszkający blisko siebie byli zachęcani do korzystania z jednej taksówki w celu zwiększenia wydajności. Jeśli kilka osób podróżuje taksówką, tylko jedna osoba korzysta z vouchera i zapisuje swoje dane w dokumentacji. W takim przypadku trudno wskazać, jaka wartość świadczenia przypada na konkretnego pracownika, gdy z jednej taksówki korzysta kilku pracowników (np. w przypadku gdy jeden pracownik mieszka 10 km od pracy, a taksówka odbiera innego pracownika, który może mieszkać tylko 5 km od pracy).

Pytanie

Czy zapewniając pracownikom bezpłatne przejazdy taksówkami w godzinach nocnych na podstawie Polityki podróżowania taxi, Spółka jest zobowiązana pobierać i odprowadzać z tego tytułu zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych na podstawie ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 226 ze zm., dalej: „Ustawa PDOF”)?

Państwa stanowisko w sprawie

Państwa zdaniem, zapewnienie pracownikom bezpłatnych przejazdów taksówkami w godzinach nocnych, na podstawie Polityki podróżowania taxi, nie stanowi przychodu pracownika z tytułu nieodpłatnych świadczeń w rozumieniu art. 12 ust. 1 Ustawy PDOF i w konsekwencji na Spółce, jako pracodawcy, nie ciążą żadne obowiązki płatnika z tego tytułu.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 Ustawy PDOF, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. Na podstawie art. 10 ust. 1 pkt 1 Ustawy PDOF, źródłami przychodów są stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

Stosownie do art. 12 ust. 1 Ustawy PDOF, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Pojęcie „nieodpłatne świadczenie” nie zostało zdefiniowane w Ustawie PDOF. Kwestia opodatkowania przychodu z nieodpłatnych świadczeń otrzymywanych w ramach stosunku pracy była jednak przedmiotem rozstrzygnięcia Trybunału Konstytucyjnego. W wyroku z 8 lipca 2014 r. sygn. akt K 7/13 Trybunał Konstytucyjny wskazał na kryteria, którymi należy się kierować przy określeniu, czy w konkretnym przepadku dochodzi do nieodpłatnego świadczenia na rzecz pracownika. Jak wskazał Trybunał Konstytucyjny: „zdaniem Trybunału, przeprowadzona powyżej analiza pozwala na określenie cech istotnych kategorii „innych nieodpłatnych świadczeń”, jako przychodu w rozumieniu art. 12 ust. 1 i art. 11 ust. 1 u.p.d.o.f.

Należy przyjąć, że za przychód pracownika mogą być uznane świadczenia, które:

-    po pierwsze, zostały spełnione za zgodą pracownika (skorzystał z nich w pełni dobrowolnie),

-    po drugie, zostały spełnione w jego interesie (a nie w interesie pracodawcy) i przyniosły mu korzyść w postaci powiększenia aktywów lub uniknięcia wydatku, który musiałby ponieść,

-    po trzecie, korzyść ta jest wymierna i przypisana indywidualnemu pracownikowi (nie jest dostępna w sposób ogólny dla wszystkich podmiotów)”.

W kontekście pierwszego warunku Trybunał Konstytucyjny wskazał, że: „Trybunał zwraca uwagę, że sytuacja jest zupełnie oczywista w razie wskazania w umowie o pracę określonych świadczeń, które pracodawca będzie wypełniał na rzecz pracownika (mieszkanie służbowe, bilet miesięczny, pakiet ubezpieczenia zdrowotnego, dowóz do pracy itp.). Akceptując warunki umowy pracownik wyraża zgodę na przyjęcie tych świadczeń, w istocie traktując je jako - stanowiący część dochodu - element wynagrodzenia za pracę. Zdaniem Trybunału, kwalifikacja prawnopodatkowa tego rodzaju świadczeń nie powinna ulec zmianie, jeśli zostaną one zaproponowane w trakcie trwania stosunku służbowego czy stosunku pracy, zawsze jednak po uzyskaniu zgody pracownika”.

Formułując drugi warunek Trybunał Konstytucyjny wyjaśnił, że „Kryterium tym musi być obiektywna ocena, czy świadczenie leżało w interesie pracownika, a jest tak wtedy, gdy stanowi ono realne przysporzenie majątkowe (korzyść), którego efekt jest uchwytny w jego majątku. (.. .) Zgoda na skorzystanie ze świadczenia wyraża bowiem ocenę pracownika, że świadczenie - z punktu widzenia jego sytuacji zawodowej, życiowej, rodzinnej - jest celowe i przydatne, leży w jego interesie. Oznacza to, że w braku świadczenia ze strony pracodawcy pracownik musiałby ponieść wydatek. W konsekwencji: przyjęcie świadczenia oferowanego przez pracodawcę oznacza uniknięcie tego wydatku”.

Zatem, nieodpłatne świadczenie jest przychodem pracownika ze stosunku pracy, gdy świadczenie powoduje wystąpienie po stronie pracownika przysporzenia w postaci nabycia wymiernej korzyści majątkowej lub w postaci również wymiernego zaoszczędzenia wydatku.

Odnosząc się natomiast do trzeciego warunku, Trybunał Konstytucyjny wskazał, że „Tak więc, udział w spotkaniu (wyjeździe) integracyjnym czy szkoleniu zaoferowanym przez pracodawcę pracownikom, nie oznacza uzyskania przychodu przez pracownika, gdyż - pomijając w tym miejscu kryterium uniknięcia wydatku (por. pkt. 3.4.7. uzasadnienia) - nie ma podstaw, by świadczenie adresowane do wszystkich przypisać indywidualnym uczestnikom, jako ich wymierną korzyść. (...) Trybunał przyznaje, że gdyby traktować jako przychód pracownika jego udział w organizowanych przez pracodawcę imprezach zbiorowych, adresowanych do wszystkich pracowników, wówczas rzeczywiście nie można byłoby ustalić podstawy opodatkowania indywidualnych osób (podatników)”.

Reasumując, przychód pracownika będzie obejmował nieodpłatne świadczenie, gdy świadczenie to zostanie spełnione w interesie pracownika (a nie w interesie pracodawcy) i przyniesie pracownikowi realną korzyść w postaci powiększenia jego aktywów lub uniknięcia wydatku, który musiałby ponieść.

Biorąc pod uwagę wytyczne wskazane w powyższym wyroku Trybunału Konstytucyjnego, należy wskazać, że spełniony jest pierwszy i trzeci warunek. Przedmiotowe świadczenie spełnione jest za zgodą pracownika (jest to warunek konieczny do użycia vouchera na przejazd taksówką). Kwota korzyści jest wymierna i przypisana konkretnemu pracownikowi (w dokumentacji, którą posiada Spółka wskazana jest dokładna data oraz wartość każdego kursu odbytego przez pracownika w danym okresie rozliczeniowym). Jednakże, nie został spełniony drugi warunek wskazany przez Trybunał Konstytucyjny. Świadczenie w postaci zapewnienia pracownikom przejazdu taksówkami leży bowiem w interesie pracodawcy, a nie samych pracowników. Interes pracodawcy polega na odpowiednich warunkach prowadzenia działalności gospodarczej lub innej połączonej z osiąganiem zysków bądź innych korzyści z działania pracodawcy.

Walerian Sanetra w publikacji „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” zeszyt 1 z 1988 r. wskazał, że interes zakładu pracy „polega na zapewnieniu mu egzystencji i rozwoju dzięki uzyskiwanym przez niego środkom (zyskowi)”.

W zakresie prowadzonej działalności, Spółka musi podejmować wszelkie kroki w celu zapewnienia całodobowej obsługi, z czym wiąże się konieczność utrzymania pracowników w Spółce w godzinach nocnych. Gdyby nie zapewniono pracownikom bezpiecznego dojazdu do i z pracy w związku z wykonywanie pracy w godzinach nocnych, kiedy nie mają możliwości skorzystania z publicznych środków transportu (lub jest ona znacząco utrudniona) mogliby być mniej skłonni do akceptacji pracy na nocnej zmianie. Spółka mogłaby mieć również problemy z rekrutowaniem nowych pracowników gotowych do pracy na nocnej zmianie. Spółka nie ma prawa oczekiwać od pracowników, że będą oni posiadać prywatny środek transportu i ponosić koszty jego eksploatacji w związku z brakiem komunikacji publicznej w godzinach nocnych.

W konsekwencji, mogłoby mieć to negatywny wpływ na przychody Spółki. Spółka nie byłaby w stanie spełniać oczekiwań w zakresie współpracy z klientami, którzy są w innych strefach czasowych. W zamian za świadczenie obejmujące zapewnienie dojazdu do i z pracy to pracodawca otrzymuje wymierną korzyść w postaci pracy wykonywanej w określonych terminach dla wszystkich klientów. Ponadto, celem oferowania powyższego świadczenia jest też zabezpieczenie interesów Spółki jako pracodawcy. Spółka jako pracodawca podlega przepisom z zakresu prawa pracy.

Zgodnie z art. 94 Kodeksu pracy, pracodawca jest obowiązany w szczególności: organizować pracę w sposób zapewniający pełne wykorzystanie czasu pracy, jak również osiąganie przez pracowników, przy wykorzystaniu ich uzdolnień i kwalifikacji, wysokiej wydajności i należytej jakości pracy (pkt 2), zapewniać bezpieczne i higieniczne warunki pracy oraz prowadzić systematyczne szkolenie pracowników w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy (pkt 5).

W analizowanym przypadku, skoro ze względu na działalność prowadzoną przez Spółkę, praca w godzinach nocnych była konieczna do prawidłowego i efektywnego wykonywania obowiązków, to zorganizowanie pracownikom możliwości bezpłatnego dojazdu do i z pracy należy uznać jako element prawidłowej organizacji pracy oraz zapewnienie bezpiecznych warunków (w postaci zapewnienia bezpiecznego transportu do i z pracy), nie zaś w kategoriach potencjalnej korzyści pracownika. Spółka pragnie wskazać, że świadczenie to przyznawane jest tylko i wyłącznie przy zachowaniu procedury określonej w Polityce podróżowania taxi. Gdyby nie konieczność wywiązania się z obowiązków służbowych w godzinach nocnych, pracownicy nie mieliby możliwości do skorzystania z tego świadczenia. W Polityce podróżowania taxi wskazane jest w sposób jednoznaczny, że taksówki mogą być używane tylko do podróży z domu do pracy, jeśli pracownik rozpoczyna zmianę o północy, lub z pracy do domu, jeśli pracownik kończy zmianę o północy. W przypadku niewłaściwego wykorzystania voucherów (np. wykorzystania voucherów w ciągu dnia lub rano) pracownik zostanie obciążony kosztami podróży i/lub zostaną podjęte inne działania dyscyplinarne.

Ponadto, w Polityce podróżowania taxi zaleca się, aby pracownicy mieszkający blisko siebie korzystali z jednej taksówki w celu zwiększenia wydajności. Przy takich warunkach korzystania z taksówek i obostrzeniach z tym związanych, trudno uznać, że świadczenia te są wykonane w interesie pracownika.

Wskazali Państwo, że powyższe stanowisko zostało potwierdzone również w następujących interpretacjach indywidualnych:

-    Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 29 października 2015 r. sygn. akt IBPB-2- 1/4511-327/15/DP, w której Dyrektor stwierdził, że: „Sfinansowanie przez Wnioskodawcę pracownikom przejazdów z miejsca organizowanie obowiązkowego spotkania biznesowego do miejsca zamieszkania pracownika niewątpliwie następuje za zgodą pracownika, niemniej świadczenie to nie jest spełnione w jego interesie, ale w interesie pracodawcy, Wnioskodawca sam bowiem wskazał, że koszty przejazdu na obowiązkowe spotkanie biznesowe są ponoszone głównie w interesie pracodawcy. Z powyższego wynika więc, że nie zostały spełnione wszystkie przesłanki wskazane w przywołanym wyroku Trybunału Konstytucyjnego dotyczące uznania opisanego we wniosku świadczenia za przychód pracownika. Przedmiotowe świadczenie, tj. zwrot kosztów przejazdu, nie zostało bowiem spełnione jedynie w interesie pracownika - korzyść osiąga głównie pracodawca. Biorąc pod uwagę tak przedstawiony stan faktyczny oraz powołane powyżej przepisy, uznać należy, iż sfinansowanie przez Wnioskodawcę pracownikom kosztów przejazdu z miejsca organizowania obowiązkowego spotkania biznesowego do miejsca zamieszkania pracownika nie generuje po stronie pracowników przychodu, o którym mowa w art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wydatki ponoszone są bowiem w interesie pracodawcy. Tym samym na Wnioskodawcy jako pracodawcy nie ciążą z tego tytułu obowiązki płatnika, nie jest on zobowiązany do naliczenia i poboru zaliczki na podatek dochodowy od przedmiotowych wydatków zwracanych pracownikom”;

-    Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 16  lutego 2016 r. sygn. akt IPPB4/4511-1469/15-2/JK, w której Dyrektor stwierdził, że: „W tym stanie rzeczy oraz w świetle wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 8 lipca 2014 r. należy uznać, że wynikające z konieczności wykonywania czynności służbowych sfinansowanie przez Wnioskodawcę kosztów transportu związanych z wykonywaniem przez pracowników pracy w miejscu i w czasie wskazanym przez pracodawcę (niebędącym podróżą służbową), nie generuje po stronie pracowników przychodu do opodatkowania. Wydatki ponoszone są bowiem w interesie pracodawcy, a co za tym idzie pracownicy nie otrzymują od Wnioskodawcy jakiegokolwiek przysporzenia majątkowego. Reasumując należy stwierdzić, że finansowanie transportu taksówkami, bądź samochodami służbowymi z miejsca pracy do miejsca zamieszkania pracownikom wykonujących pracę na polecenie pracodawcy w nadgodzinach porą wieczorową, bądź nocną nie stanowi przychodu tychże pracowników ze stosunku pracy. Tym samym Wnioskodawca nie powinna pobierać i odprowadzać z tego tytułu zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych”;

-    Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 15 kwietnia 2019 r. sygn. akt 0114-KDIP3-3.4011.79.2019.1.JK2, w której Dyrektor stwierdził, że: „Przejazdy pracowników taksówkami w sytuacji Nr 1 i 3 niewątpliwie następować będą za zgodą pracownika, niemniej świadczenia te nie będą spełnione w interesie pracownika, ale w interesie pracodawcy oraz nie przyniosą pracownikowi korzyści w postaci powiększenia aktywów lub uniknięcia wydatków, które musiałby ponieść. Zapewnienie transportu taksówkami leżeć będzie wyłącznie w interesie pracodawcy, a nie samych pracowników, którzy – gdyby nie konieczność wywiązania się z obowiązków służbowych – nie mieliby powodu do korzystania z tej usługi. Jak wynika z wniosku, pracownicy korzystają z przejazdów taksówkami celem przemieszczenia się do miejsc wyznaczonych przez pracodawcę i wykonania tam obowiązków służbowych. W tym stanie rzeczy oraz w świetle wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 8 lipca 2014 r. należy uznać, że wynikające z konieczności wykonywania czynności służbowych sfinansowanie przez Wnioskodawcę kosztów transportu taksówkami w związku z pracą i interwencją, nie generuje po stronie pracowników przychodu do opodatkowania. Wydatki ponoszone będą bowiem w interesie pracodawcy, a co za tym idzie pracownicy nie otrzymują od Wnioskodawcy jakiegokolwiek przysporzenia majątkowego. Świadczenia otrzymane od pracodawcy pozostają w związku z pracą w godzinach pracy jak i poza godzinami pracy. W konsekwencji, Wnioskodawca nie będzie zobowiązany z tego tytułu do obliczenia, pobrania i odprowadzenia zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych”;

-    Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 20 lipca 2020 r. sygn. akt 0114-KDIP3-2.4011.339.2020.1.JK3, w której Dyrektor stwierdził, że: „W tym stanie rzeczy oraz w świetle wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 8 lipca 2014 r. należy uznać, że wynikające z konieczności wykonywania czynności służbowych sfinansowanie przez Wnioskodawcę pracownikom kosztów transportu taksówkami i samochodami służbowymi w związku z pracą, nie generuje po ich stronie pracowników przychodu do opodatkowania. Wydatki ponoszone będą bowiem w interesie pracodawcy, a co za tym idzie pracownicy nie otrzymują od Wnioskodawcy jakiegokolwiek przysporzenia majątkowego. Świadczenia otrzymane od pracodawcy pozostają w związku z pracą w godzinach pracy jak i poza godzinami pracy. W konsekwencji, Wnioskodawca nie będzie zobowiązany z tego tytułu do obliczenia, pobrania i odprowadzenia zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych”.

Mając na uwadze powyższe, w świetle wyroku Trybunału Konstytucyjnego, zdaniem Spółki zapewnienie pracownikom bezpłatnych przejazdów taksówkami w godzinach nocnych na podstawie Polityki podróżowania taxi nie stanowi nieodpłatnego świadczenia z tytułu stosunku pracy wskazanego w art. 12 ust. 1 Ustawy PDOF. W konsekwencji, Spółka nie powinna pobierać i odprowadzać z tego tytułu zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych.

Uzupełnienie stanowiska

Zdaniem Spółki, zapewnienie pracownikom bezpłatnych przejazdów taksówkami w godzinach nocnych, na podstawie Polityki podróżowania taxi, nie stanowi przychodu pracownika z tytułu nieodpłatnych świadczeń w rozumieniu art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i w konsekwencji na Spółce nie ciążą żadne obowiązki płatnika z tego tytułu.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Z treści powyższego przepisu wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych, zawartym w cytowanej ustawie, bądź, od których zaniechano poboru podatku.

Przy czym, ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł.

Jak stanowi art. 10 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Źródłem przychodów są: stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

W myśl art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca,  art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych ustala się według zasad określonych w art. 11 ust. 2-2b (art. 12 ust. 3 ww. ustawy).

Stosownie do art. 11 ust. 2 ww. ustawy:

Wartość pieniężną świadczeń w naturze, z zastrzeżeniem ust. 2c oraz art. 12 ust. 2-2c, określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem   w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca ich uzyskania.

Z kolei, zgodnie z treścią art. 11 ust. 2a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń ustala się:

1)jeżeli przedmiotem świadczenia są usługi wchodzące w zakres działalności gospodarczej dokonującego świadczenia – według cen stosowanych wobec innych odbiorców;

2)jeżeli przedmiotem świadczeń są usługi zakupione – według cen zakupu;

3)jeżeli przedmiotem świadczeń jest udostępnienie lokalu lub budynku – według równowartości czynszu, jaki przysługiwałby w razie zawarcia umowy najmu tego lokalu lub budynku;

4)w pozostałych przypadkach – na podstawie cen rynkowych stosowanych przy świadczeniu usług lub udostępnianiu rzeczy lub praw tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca udostępnienia.

Art. 11 ust. 2b ww. ustawy stanowi, że:

Jeżeli świadczenia są częściowo odpłatne, przychodem podatnika jest różnica pomiędzy wartością tych świadczeń, ustaloną według zasad określonych w ust. 2 lub 2a, a odpłatnością ponoszoną przez podatnika (…).

Zauważyć należy, że do przychodów podatkowych zalicza się tylko takie przychody, które w danym momencie są trwałe, definitywne i bezwarunkowe. Nie będą to zatem jakiekolwiek przychody, lecz przychody, które stanowić będą trwałe przysporzenie majątkowe. Co do zasady więc, o zaliczeniu danego przysporzenia majątkowego do przychodów podlegających opodatkowaniu decyduje definitywny charakter tego przysporzenia, w tym sensie, że w sposób ostateczny faktycznie powiększa ono majątek podatnika (takie, którymi może rozporządzać jak właściciel).

Za przychody, należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną, jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika. Dla celów podatkowych nieodpłatne świadczenie obejmuje działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności osób, których skutkiem jest nieodpłatne świadczenie, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu świadczenie, przysporzenie majątku innej osobie, mające konkretny wymiar finansowy.

Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie definiują pojęcia „nieodpłatne świadczenie”. W uchwałach z 18 listopada 2002 r. sygn. akt II FPS 9/02 oraz z 16 października 2006 r. sygn. akt II FPS 1/06 NSA, ustalił znaczenie terminu nieodpłatne świadczenie na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Stwierdził bowiem, że ma ono szerszy zakres niż w prawie cywilnym, ponieważ obejmuje wszelkie zjawiska o charakterze gospodarczym i zdarzenia prawne, których konsekwencją jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu lub te wszystkie zdarzenia prawne oraz gospodarcze w działalności osób prawnych, których następstwem jest nieodpłatne, czyli niezwiązane z kosztami lub inną formą świadczenia przysporzenie majątku tej osobie, mające wyraźny finansowy wymiar.

W uchwale z dnia 24 maja 2010 r. sygn. akt II FPS 1/10, NSA potwierdził, że powyższe stanowisko ma zastosowanie także odnośnie podatku dochodowego od osób fizycznych w stosunku do sytuacji wynikających z art. 11 ust. 1 w związku z art. 12 ust. 1 i ust. 3 tej ustawy.

Stosownie do art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Użyty powyżej zwrot „w szczególności” oznacza, że wymienione kategorie przychodów stanowią katalog otwarty. Przychodem ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych są więc wszelkiego rodzaju wypłaty i świadczenia skutkujące u podatnika powstaniem przysporzenia majątkowego, mające swoje źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy lub stosunku pokrewnym.

Ponadto, treść tego przepisu wskazuje, że do przychodów pracownika zaliczyć należy nie tylko wynagrodzenia, czyli świadczenia wprost wynikające z zawartej umowy o pracę, ale również wszystkie inne przychody (świadczenia), niezależnie od podstawy ich wypłaty, jeżeli w jakikolwiek sposób wiążą się z faktem wykonywania pracy. Oznacza to, że do przychodów pracownika ustawodawca zaliczył nie tylko pieniądze, ale także wartość świadczeń w naturze, czy świadczeń nieodpłatnych otrzymanych od pracodawcy.

W myśl art. 12 ust. 2 ww. ustawy:

Wartość pieniężną świadczeń w naturze przysługujących pracownikom na podstawie odrębnych przepisów ustala się według przeciętnych cen stosowanych wobec innych odbiorców – jeżeli przedmiotem świadczenia są rzeczy lub usługi wchodzące w zakres działalności pracodawcy.

Zgodnie z art. 32 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Zakłady pracy będące osobami fizycznymi, osobami prawnymi oraz jednostkami organizacyjnymi nieposiadającymi osobowości prawnej są obowiązane jako płatnicy obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od tych zakładów przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, z pracy nakładczej lub ze spółdzielczego stosunku pracy, z zasiłków pieniężnych z ubezpieczenia społecznego wypłacanych przez zakłady pracy lub z tytułu udziału w nadwyżce bilansowej wypłacanej w spółdzielniach pracy.

Stosownie do art. 38 ust. 1 powyższej ustawy:

Płatnicy, o których mowa w art. 32-35, przekazują, z zastrzeżeniem ust. 2 i 2a, kwoty pobranych zaliczek na podatek w terminie do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano zaliczki, na rachunek urzędu skarbowego, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania płatnika wykonuje swoje zadania, a jeżeli płatnik nie jest osobą fizyczną, według siedziby bądź miejsca prowadzenia działalności, gdy płatnik nie posiada siedziby. Jeżeli między kwotą potrąconego podatku a kwotą wpłaconego podatku występuje różnica, należy ją wyjaśnić w deklaracji, o której mowa w ust. 1a.

Z powodu niejednolitości stanowisk sądowych dotyczących kwestii „nieodpłatnego świadczenia” zasadniczego znaczenia nabrał wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 8 lipca 2014 r. sygn. akt K 7/13 (Dz. U. z 2014 r. poz. 947), w którym stwierdzono, że za przychód pracownika mogą być uznane świadczenia, które:

-    po pierwsze, zostały spełnione za zgodą pracownika (skorzystał z nich w pełni dobrowolnie),

-    po drugie, zostały spełnione w jego interesie (a nie w interesie pracodawcy) i przyniosły mu korzyść w postaci powiększenia aktywów lub uniknięcia wydatku, który musiałby ponieść,

-    po trzecie, korzyść ta jest wymierna (również w postaci zaoszczędzenia wydatku) i przypisana indywidualnemu pracownikowi (nie jest dostępna w sposób ogólny dla wszystkich podmiotów).

Jeżeli którykolwiek z warunków nie zostanie spełniony, nieodpłatnego świadczenia nie będzie można uznać za przychód pracownika.

W świetle powyższego zauważam, że nie każde świadczenie spełnione przez pracodawcę na rzecz pracownika bez ustalonej za nie zapłaty jest świadczeniem podlegającym podatkowi dochodowemu, podobnie jak nie każde tego rodzaju świadczenie jest wyłączone spod regulacji ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przy czym, jak słusznie zauważył Trybunał Konstytucyjny ze względu na otwarty i rozwijający się katalog świadczeń oferowanych przez pracodawców – nie jest możliwe enumeratywne wyliczenie w ustawie podatkowej wszystkich nieodpłatnych przysporzeń, które zgodnie z zasadą powszechności przedmiotowej podatku dochodowego powinny być przez ustawodawcę uwzględnione.

Na marginesie Trybunał Konstytucyjny zauważył, że przepisy podatkowe - niezależnie od konieczności realizacji obowiązku ustalonego w art. 84 Konstytucji - nie mogą prowadzić do takiego ukształtowania pozycji pracowników, aby pozostawanie w stosunku pracy w nadmierny sposób obciążało strony tego stosunku w porównaniu do samozatrudnienia.

Powyższe prowadzi do wniosku, że - w sytuacji, gdy pracodawcy oferują pracownikom całą gamę nieprzewidzianych w umowie o pracę świadczeń, które leżą niejako wpół drogi między gratyfikacją (rzeczową czy w postaci usługi), przyznaną pracownikowi jako element wynagrodzenia za pracę, która jest objęta podatkiem dochodowym, a wymaganymi przez odpowiednie przepisy świadczeniami ze strony pracodawcy, które służą stworzeniu odpowiednich warunków pracy (przepisy bhp) i które są zwolnione z tego podatku - każda sprawa wymaga jej rozpatrzenia z uwzględnieniem wszystkich elementów dotyczących wykonywanej pracy, tj. w szczególności postanowień umowy o pracę, charakteru pracy oraz obowiązków pracodawcy wynikających z powszechnie obowiązujących przepisów prawa pracy.

Ma to szczególne znaczenie w kontekście funkcjonujących w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych zwolnień przedmiotowych. Zwolnić od podatku można bowiem wyłącznie taki przychód, który ze swojej istoty stanowi przedmiot opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Wolne od podatku dochodowego są m.in.:

-    diety i inne należności za czas podróży służbowej pracownika oraz podróży osoby niebędącej pracownikiem – do wysokości określonej w odrębnych ustawach lub w przepisach wydanych przez ministra właściwego do spraw pracy w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu   w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju oraz poza granicami kraju, z zastrzeżeniem ust. 13 (art. 21 ust. 1 pkt 16 ustawy),

-    wartość świadczenia otrzymanego przez pracownika z tytułu organizowanego przez pracodawcę dowozu pracowników autobusem w rozumieniu art. 2 pkt 41 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2021 r. poz. 450, 463, 694 i 720) (art. 21 ust. 1 pkt 14a ustawy),

-    wartość świadczeń ponoszonych przez pracodawcę z tytułu zakwaterowania pracowników, z zastrzeżeniem ust. 14 - do wysokości nieprzekraczającej miesięcznie kwoty 500 zł (art. 21 ust. 1 pkt 19 ustawy).

W uchwale z 19 listopada 2008 r. sygn. akt II PZP 11/08 Sąd Najwyższy zauważył, że Trybunał Konstytucyjny, dokonując kontroli konstytucyjności przepisów pod kątem zasady równości wyrażonej w art. 32 ust. 1 Konstytucji, wielokrotnie podkreślał, że nakaz jednakowego traktowania podmiotów prawa znajduje zastosowanie w obrębie określonej klasy (kategorii). Wszystkie podmioty prawa, charakteryzujące się w równym stopniu daną cechą istotną (relewantną), powinny być traktowane równo, a więc według jednakowej miary, bez zróżnicowań, zarówno dyskryminujących, jak i faworyzujących (wyrok z 5 listopada 1997 r. K.22/97 OTK ZU 1997 nr 3-4 poz. 41). Podmioty różniące się mogą być natomiast traktowane odmiennie. Ocena każdej regulacji prawnej z punktu widzenia zasady równości musi być zatem poprzedzona dokładnym zbadaniem sytuacji prawnej podmiotów i przeprowadzeniem analizy, tak gdy chodzi o ich cechy wspólne, jak też cechy różniące (por. uzasadnienie wyroku z 28 maja 2002 r. P 10/01 OTK ZU 2002 nr 3/A poz. 35).

Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego nie pozostawia wątpliwości, że wszyscy adresaci norm prawnych charakteryzujący się daną cechą istotną w równym stopniu mają być traktowani równo, a więc według jednakowej miary, bez zróżnicowań zarówno dyskryminujących, jak i faworyzujących. Sprawiedliwość wymaga, aby zróżnicowanie prawne podmiotów (ich kategorii) pozostawało w odpowiedniej relacji do różnic w ich sytuacji faktycznej jako adresatów danych norm prawnych. Wyrażona w ten sposób sprawiedliwość rozdzielcza oznacza, że równych traktować należy równo, podobnych należy traktować podobnie i nie wolno tworzyć takiego prawa, które różnicowałoby sytuację prawną podmiotów, których sytuacja faktyczna jest taka sama. Zaproponowana wykładnia nie przeczy równemu traktowaniu pracowników jednej grupy. Prowadzi tylko do uzasadnionego rozróżnienia sytuacji prawnej pracowników mobilnych i zatrudnionych w stałym miejscu pracy.

Wobec tego, przyjęcie oceny uznającej konkretne świadczenie ze strony pracodawcy za przychód pracownika ze stosunku pracy, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, winno opierać się na przesłankach wynikających z ww. przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, które Trybunał Konstytucyjny w powołanym powyżej wyroku uznał za zgodne z Konstytucją i przedstawił ich interpretację.

Należy też pokreślić, że ustawowe pojęcie nieodpłatnych świadczeń musi być zawsze interpretowane w konkretnym kontekście, a nie w oderwaniu od niego, z pominięciem okoliczności realizacji pewnych uprawnień, zjawisk gospodarczych i zdarzeń prawnych. Wskazać należy, że nieodpłatne świadczenie jest przychodem pracownika ze stosunku pracy – gdy świadczenie to, powoduje wystąpienie po stronie pracownika przysporzenia: w postaci nabycia wymiernej korzyści majątkowej lub w postaci również wymiernego zaoszczędzenia wydatku. Nieodpłatne świadczenie jest przychodem pracownika, gdy zostało spełnione za zgodą pracownika, tj. gdy pracownik skorzystał z niego w pełni dobrowolnie. Zatem, pracodawca spełnił określone świadczenie na rzecz pracownika, gdy dysponował uprzednią zgodą pracownika na jego przyjęcie.

Przychód pracownika będzie obejmował nieodpłatne świadczenie, gdy świadczenie to zostanie spełnione w interesie pracownika (a nie w interesie pracodawcy) i przyniesie pracownikowi korzyść w postaci powiększenia jego aktywów lub uniknięcia wydatku, który musiałby ponieść. W zakresie tego kryterium należy wskazać, że chodzi o realny charakter przysporzenia, jako warunku objęcia nieodpłatnego świadczenia podatkiem dochodowym.

Nieodpłatne świadczenie jest przychodem pracownika, gdy korzyść jest wymierna i przypisana indywidualnemu pracownikowi, tj. nie jest dostępna w sposób ogólny dla wszystkich podmiotów.

W kontekście pierwszego warunku, Trybunał Konstytucyjny podkreślił, że „inne nieodpłatne świadczenia” na rzecz pracownika mogą być uznane za jego przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych tylko pod warunkiem, że rzeczywiście spowodowały zaoszczędzenie przez niego wydatków. Ustalenie tej okoliczności zależy od tego, czy pracownik skorzystał ze świadczenia oferowanego przez pracodawcę w pełni dobrowolnie. Zgoda na skorzystanie ze świadczenia wyraża bowiem ocenę pracownika, że świadczenie – z punktu widzenia jego sytuacji zawodowej, życiowej, rodzinnej – jest celowe i przydatne, leży w jego interesie. Oznacza to, że w braku świadczenia ze strony pracodawcy pracownik musiałby ponieść wydatek. W konsekwencji przyjęcie świadczenia oferowanego przez pracodawcę oznacza uniknięcie tego wydatku.

Zgodnie ze słownikiem języka polskiego – słowo „dobrowolny” – oznacza „wynikający z wolnej woli”, „działający bez przymusu”.

Odnosząc się do pierwszej cechy kategorii „nieodpłatnych świadczeń” należy wskazać, że Państwa pracownicy będą korzystać ze świadczeń dojazdów do i z miejsca pracy w porze nocnej w pełni dobrowolnie, nie będzie to wykonanie polecenia służbowego przekazanego przez pracodawcę.

Formułując drugi warunek Trybunał Konstytucyjny wyjaśnił, że dla oceny, czy świadczenie leżało w interesie pracownika, istotne jest czy stanowi ono realne przysporzenie majątkowe (korzyść), którego efekt jest uchwytny w jego majątku. Trybunał Konstytucyjny – w ślad za uchwałami NSA – uznał, że w zakres nieodpłatnego świadczenia, jako przychodu wchodzą wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, „których skutkiem jest nieodpłatne, tj. niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy”. W konsekwencji, aby wartość świadczenia uzyskanego od pracodawcy podlegała, opodatkowaniu, po stronie pracownika musi pojawić się dochód, czyli korzyść majątkowa. Korzyść ta może wystąpić w dwóch postaciach: prowadzi do powiększenia aktywów, co jest zwykłym skutkiem wypłaty pieniędzy, albo do zaoszczędzenia wydatków, co może być następstwem świadczenia rzeczowego lub w formie usługi. W wyniku takiego świadczenia w majątku pracownika nie pojawia się wprawdzie realny dochód (w znaczeniu ekonomicznym), ale ponieważ znaczenie dochodu na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest szersze, zaoszczędzenie wydatków musi być traktowane na równi z przyrostem majątku. Jako przykład Trybunał Konstytucyjny wskazał m.in. dowożenie pracownika z miejsca zamieszkania do pracy. W ocenie Trybunału Konstytucyjnego, zorganizowanie tego rodzaju transportu może oznaczać zaoszczędzenie wydatku po stronie pracownika i w konsekwencji może stanowić przysporzenie objęte podatkiem dochodowym. Taka ocena jest jednak poprawna tylko pod warunkiem, że świadczenia te pracodawca spełniał, dysponując uprzednią zgodą pracownika na ich przyjęcie. O ile bowiem pracownik decyduje się skorzystać z przewozu, niewątpliwie zaoszczędza sobie wydatku, który musiałby ponieść.

Jednocześnie Trybunał Konstytucyjny zauważył, że w sytuacji, gdy nieodpłatne świadczenie zostało przyjęte jako warunek niezbędny do zgodnego z prawem wykonania pracy – po stronie pracownika nie pojawia się korzyść, która mogłaby być objęta podatkiem dochodowym.

W związku z powyższym nieodpłatne świadczenie dowozu do i z miejsca pracy świadczone przez Państwa leży w interesie pracownika, gdyż uzyskuje on w ten sposób wymierną korzyść w  postaci uniknięcia wydatków (przysporzenie majątkowe), które musiałby ponieść, skoro zdecydował się na podjęcie zatrudnienia bądź jego kontynuację w zakładzie pracy, który świadczy usługi również w porze nocnej. Można przy tym dodać, że  pracownicy akceptując warunki przedstawione przez Państwa jako pracodawcę dokonali indywidualnych „rachunków zysku i strat” w zakresie sfery prywatnej i zawodowej co w konsekwencji doprowadziło ich do przyjęcia Państwa oferty pracy.

W konsekwencji, z punktu widzenia pracownika korzystającego z przejazdu taksówkami organizacja bezpłatnego dojazdu do i z miejsca pracy przez pracodawcę pozwala na realne zaoszczędzenie jego wydatku. Powszechnie, bowiem przyjmuje się, że okoliczność dojazdu pracownika do i z miejsca pracy, co prawda wynikająca bezpośrednio z konieczności realizacji obowiązków wobec pracodawcy w związku z zawartą umową o pracę, znajduje się, jednak poza jej obligatoryjnym unormowaniem, dlatego pozostaje co do zasady w zakresie sfery prywatnej pracownika, jego budżetu.

Argumentując własne stanowisko powołali się Państwo na art. 94 Kodeksu pracy. Państwa zdaniem, skoro ze względu na działalność prowadzoną przez Spółkę, praca w godzinach nocnych była konieczna do prawidłowego i efektywnego wykonywania obowiązków, to zorganizowanie pracownikom możliwości bezpłatnego dojazdu do i z pracy należy uznać jako element prawidłowej organizacji pracy oraz zapewnienie bezpiecznych warunków (w postaci zapewnienia bezpiecznego transportu do i z pracy), nie zaś w kategoriach potencjalnej korzyści pracownika

Nie można, jednak zgodzić się z podnoszoną przez Państwa argumentacją, gdyż świadczenie bezpłatnych usług przewozu taksówkami do i z miejsca pracy nie zostało wymienione w Kodeksie pracy oraz nie wynika bezpośrednio z przepisów prawa pracy. W  przypadku tak szerokiego wnioskowania przyjętego przez Państwa, czyli zobowiązania organizowania bezpłatnego dowozu dla pracowników, w okolicznościach permanentnego występowania rynku pracownika w niektórych branżach, wiązałoby się z nadmiernym i nie uzasadnionym obciążeniem przedsiębiorców.

Odnosząc się natomiast do trzeciego warunku, Trybunał Konstytucyjny wskazał, że przychód powstaje, gdy można zindywidualizować świadczenie, określić jego wartość pieniężną oraz skonkretyzować odbiorcę. Mając powyższe na uwadze Trybunał Konstytucyjny zauważył, że w sytuacji gdy otrzymane przez pracownika nieodpłatne świadczenie stanowi świadczenie pracodawcy, na które pracownik wyraził zgodę, które zostało spełnione w jego interesie i oznacza realne przysporzenie mu korzyści, problem ustalenia podstawy opodatkowania w zasadzie ulega rozwiązaniu. Dotyczy to między innymi zorganizowania przez pracodawcę dowozu do pracy, w sytuacji gdy pracodawca wie, kto będzie korzystał z tej formy transportu oraz zna odległości, którą każdy pracownik będzie pokonywał.

W rozpatrywanej sprawie należy uznać, że trzeci z warunków zakwalifikowana do przychodu nieodpłatnego świadczenia w postaci sfinansowania dojazdu taksówkami z pracy i do pracy zostanie spełniony. Kwota korzyści jest wymierna i przypisana konkretnemu pracownikowi (w dokumentacji, którą posiada Spółka wskazana jest dokładna data oraz wartość każdego kursu odbytego przez pracownika w danym okresie rozliczeniowym).

W takim przypadku pracodawca jest w stanie precyzyjnie określić wartość świadczenia przypadającą indywidualnie na każdego przewożonego, bowiem jest w stanie określić miejsce zamieszkania każdego pracownika korzystającego z przewozu taksówkami oraz koszt dojazdu, mimo że kilka osób może jednorazowo korzystać z tego samego przejazdu.

Mając na uwadze powyższe, nie można zgodzić się z przyjętym przez Państwa stanowiskiem, zgodnie którym dowóz do i z miejsca pracy pracowników taksówkami w porze nocnej stanowi świadczenie niepodlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym z uwagi na to, że jest ono spełnione w interesie pracodawcy.

Przedstawiony opis stanu faktycznego bezspornie wskazuje, że w zaistniałych okolicznościach, jest to świadczenie spełnione za zgodą pracownika, w jego interesie, przyniosło mu korzyść w postaci uniknięcia wydatku, którą musiałby ponieść, a ponadto korzyść ta jest wymierna i przypisana indywidualnemu pracownikowi.

W konsekwencji, sfinansowanie przez Państwa dla pracowników kosztów dojazdu taksówkami w porze nocnej z pracy   i do pracy generuje powstanie po ich stronie przychodu ze stosunku pracy stosownie do art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W związku z tym z powyższego tytułu Państwo, jako płatnik jesteście zobowiązani do obliczenia, pobrania i odprowadzenia zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych stosownie do art. 32 ust. 1 w zw. z art. 38 ww. ustawy.

W związku z powyższym, Państwa stanowisko uznano za nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Państwa i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania tej interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy  z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosują się Państwo do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”. 

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).