Wydatkowanie środków uzyskanych z odpłatnego zbycia Nieruchomości 1, na spłatę kredytu zaciągniętego na nabycie innej nieruchomości - w celu zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych - uprawniało Wnioskodawcę do skorzystania ze zwolnienia od podatku, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 131 w zw. z art. 21 ust. 25 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Interpretacja indywidualna - stanowisko w części prawidłowe, w części nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest:

• nieprawidłowe w części dotyczącej uznania za koszt uzyskania przychodów zachowku wypłaconego bratu w wyniku zawartego porozumienia,
• prawidłowe w części dotyczącej możliwości skorzystania ze zwolnienia przedmiotowego.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

8 lipca 2024 r. wpłynął Pana wniosek z 8 lipca 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży nieruchomości. Uzupełnił go Pan - w odpowiedzi na wezwania - pismem z 6 września 2024 r. (data wpływu 6 września 2024 r.) oraz pismem z 6 września 2024 r. (data wpływu 25 września 2024 r.)

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

28 września 2018 nabyto lokal mieszkalny (dalej: Nieruchomość nr 1) w stanie deweloperskim za kwotę (…) zł (słownie: (…)). Nabywającym mieszkanie był ojciec Wnioskodawcy. 30 września 2018 roku dokonano darowizny Nieruchomości nr 1 z ojca na syna (Wnioskodawcę). Tym samym Wnioskodawca został właścicielem Nieruchomości nr 1. W dniu podpisania umowy darowizny Wnioskodawca był kawalerem, a zatem Nieruchomość nr 1 trafiła w całości do majątku Wnioskodawcy. 15 stycznia 2020 podpisano przez Wnioskodawcę umowę kredytu hipotecznego na zakup mieszkania (dalej: Nieruchomość nr 2) na kwotę (…) zł (słownie: (…)). W dniu podpisania umowy kredytowej Wnioskodawca był w związku małżeńskim, posiadając ustawową wspólność małżeńską, bez rozdzielności majątkowej. Umowa kredytowa została podpisana wspólnie z małżonką.

W następstwie podpisanej umowy kredytowej, dnia 22 lutego 2021 roku podpisano akt notarialny potwierdzający przeniesienie własności Nieruchomości nr 2 na Wnioskodawcę i jego małżonkę, a mieszkanie trafiło do majątku wspólnego małżonków. Nabycie Nieruchomości nr 2 służyło realizacji własnych potrzeb mieszkaniowych Wnioskodawcy.

5 maja 2020 roku zmarł ojciec Wnioskodawcy. W dniu śmierci ojciec Wnioskodawcy był wdowcem i nie zostawił testamentu. Spadkobiercami ojca został Wnioskodawca oraz dwóch jego braci. Na podstawie aktu notarialnego z dnia 29 czerwca 2020 roku nastąpiło notarialnego przyjęcie spadku po ojcu. W związku z tym każdy ze spadkobierców wszedł w posiadanie 1/3 majątku ojca. 1 sierpnia 2022 roku zmarł jeden z braci Wnioskodawcy. W dniu śmierci brat był kawalerem, nie pozostawił po sobie testamentu i nie posiadał dzieci. Spadkobiercami brata został Wnioskodawca i pozostały drugi brat. Na podstawie aktu notarialnego z dnia 23 listopada 2022 roku nastąpiło notarialnego przyjęcie spadku po zmarłym bracie. W związku z tym każdy ze spadkobierców wszedł w posiadanie 1/2 majątku zmarłego brata.

W związku z faktem, iż Nieruchomość nr 1 została darowana Wnioskodawcy, została ona przez żyjącego brata włączona we wniosku o dział spadku po ojcu do masy spadkowej w związku z roszczeniem o zachowek w ramach toczącej się od listopada 2021 roku przez Sądem Rejonowym w (…) rozprawie (dalej: Rozprawa). Pierwotnie Rozprawa tyczyła się trzech braci, ale w związku ze śmiercią jednego z nich, od sierpnia 2022 roku dotyczyła Wnioskodawcy oraz żyjącego brata. W toku rozmów mediacyjnych Wnioskodawca oraz jego brat podpisali w dniu 19 stycznia 2023 roku notarialne porozumienie (dalej: Porozumienie). Na podstawie Porozumienia Wnioskodawca zobowiązał się do zapłaty kwoty (…) zł (słownie: (…)) na rzecz brata z terminem do 31 grudnia 2023 roku. Z drugiej strony brat zobowiązał się do skorygowania wniosku w ramach Rozprawy.

Korekta wniosku polegała na wyłączeniu Nieruchomości nr 1 z masy spadkowej i brak roszczenia w związku z darowaną nieruchomością. Obie strony wywiązały się ze swych zobowiązań, a Porozumienie trafiło do Sądu Rejonowego w (…). Wnioskodawca zapłacił (…) zł na rzecz brata w grudniu 2023 roku, a brat wyłączył Nieruchomość nr 1 jako roszczenie zachowku w ramach działu spadku po ojcu.

15 grudnia 2022 roku dokonano sprzedaży Nieruchomości nr 1 za kwotę (…) zł (słownie(…)). Z racji tego, że od nabycia (drogą darowizny) nieruchomości zbywanej, a datą zbycia, minęło mniej niż 5 lat (licząc od roku następnego po roku nabycia nieruchomości), wystąpił obowiązek rozliczenia podatku dochodowego od sprzedaży nieruchomości. Wnioskodawca posiadania nieograniczony obowiązek podatkowy w Polsce i jest podatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych. Całość uzyskanej kwoty, tj. (…) zł Wnioskodawca przeznaczył 4 stycznia 2023 roku na spłatę kredytu hipotecznego (w całości w części kapitałowej), zaciągniętego na zakup Nieruchomości nr 2.

W zeznaniu podatkowym za 2022 rok Wnioskodawca wykazał sprzedaż Nieruchomości nr 1. Jako uzyskany dochód ze sprzedaży wskazano kwotę (…) zł (słownie: (…)), na co składała się cała kwota sprzedaży w wysokości (…) zł. W zeznaniu podatkowym Wnioskodawca wskazał ponadto kwotę (…) zł w całości jako przychód wydatkowany na własne cele mieszkaniowe. W związku z tym, całość dochodu wykazana ze sprzedaży Nieruchomości nr 1 została wykazana jako dochód zwolniony od podatku.

Po wywiązaniu się z zobowiązania wobec brata w związku z Porozumieniem w grudniu 2023 roku, Wnioskodawca skorygował zeznanie podatkowe za 2022 rok wykazując dochód ze sprzedaży na kwotę (…) zł (słownie: (…)), na co składała się cała kwota sprzedaży w wysokości (…) zł, pomniejszona o koszty uzyskania przychodu w wysokości (…) zł (słownie: (…)), tj. kwotę zapłaconą bratu Wnioskodawcy w związku z roszczeniem o zachowek po Nieruchomości nr 1. W zeznaniu podatkowym Wnioskodawca wskazał ponadto kwotę (…) zł w całości jako przychód wydatkowany na własne cele mieszkaniowe. W związku z tym, całość dochodu wykazana ze sprzedaży Nieruchomości nr 1 została wykazana jako dochód zwolniony od podatku.

Uzupełnienie opisu stanu faktycznego

Kredyt został zaciągnięty w banku mającym siedzibę na terenie UE.

W umowie kredytowej wskazano cel na jaki został ten kredyt zaciągnięty. Kredyt został zaciągnięty na zakup lokalu mieszkalnego (Nieruchomości nr 2). Był Pan zobowiązany z pozostałym kredytobiorcą (Pana żoną) do solidarnej spłaty ww. kredytu.

Na pytanie, czy w nieruchomości nr 2, na zakup której zaciągnął Pan wspólnie z żoną kredyt hipoteczny, realizuje/będzie realizował Pan własne cele mieszkaniowe (tj. zamieszkuje, będzie Pan zamieszkiwał w tym lokalu), czy może lokal ten jest/będzie wykorzystywany na inne cele (jakie konkretnie) lub cele mieszkaniowe innych osób, np. członków rodziny, udzielił Pan odpowiedzi, cyt. „Tak, od czasu sprzedaży Nieruchomości nr 1 dokonałem przeprowadzki i od tego czasu nieprzerwanie mieszkam w Nieruchomości nr 2 realizując własne cele mieszkaniowe”.

Pytania

1.Czy przy transakcji odpłatnego zbycia Nieruchomości nr 1 u Wnioskodawcy powstał koszt uzyskania przychodów w związku z zapłatą roszczenia o zachowek brata Wnioskodawcy?

2.Czy Wnioskodawca miał prawo skorzystać ze zwolnienia przedmiotowego uzyskanego dochodu z odpłatnego zbycia Nieruchomości nr 1 w zgodnie z art. 21 ust 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w związku z przeznaczeniem całości kwoty na spłatę kredytu hipotecznego, zaciągniętego na zakup Nieruchomości nr 2 (korzystając z ulgi na cele mieszkaniowe na podstawie art. 21 ust 25 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych)?

Pana stanowisko w sprawie

Wnioskodawca posiada nieograniczony obowiązek podatkowy w Polsce i jest podatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: PIT), w przypadku odpłatnego zbycia: a) nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości, b) spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego, c) prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej, albo d) prawa wieczystego użytkowania gruntów - przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie ww. nieruchomości lub praw, i zbycie to nie nastąpiło w wykonaniu działalności gospodarczej, sprzedający będzie zobowiązany do zapłaty podatku dochodowego.

Nabycie przez Wnioskodawcę Nieruchomości nr 1 nastąpiło w drodze darowizny od ojca w 2018 roku, a Sprzedaż Nieruchomości nr 1 nastąpiła w 2022 roku. Pomiędzy tymi zdarzeniami wystąpił okres krótszy niż 5 lat, w związku z tym Wnioskodawca zobowiązany był do zapłaty podatku dochodowego w wysokości 19% osiągniętego dochodu.

Na podstawie art. 30e pkt 2 PIT podstawą obliczenia podatku, o której mowa w ust. 1, jest dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw określonym zgodnie z art. 19, a kosztami ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c i 6d, powiększoną o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, dokonanych od zbywanych nieruchomości lub praw.

Niezaprzeczalną wartością przychodu z tytułu zbycia Nieruchomości nr 1 jest kwota 390.000 zł. Do obliczenia dochodu ze zbycia nieruchomości należy odjąć od kwoty przychodu kwotę kosztów uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia.

Ustawa o PIT w art. 22 ust. 6d mówi: „Za koszty uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c, nabytych w drodze spadku, darowizny lub w inny nieodpłatny sposób, uważa się udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość rzeczy i praw majątkowych, poczynione w czasie ich posiadania oraz kwotę zapłaconego podatku od spadków i darowizn w takiej części, w jakiej wartość zbywanej rzeczy lub prawa przyjęta do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn odpowiada łącznej wartości rzeczy i praw majątkowych przyjętej do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn.

Do kosztów uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości i praw, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c, nabytych w drodze spadku zalicza się również udokumentowane koszty nabycia lub wytworzenia poniesione przez spadkodawcę oraz przypadające na podatnika ciężary spadkowe, w takiej części, w jakiej wartość zbywanej rzeczy lub zbywanego prawa odpowiada łącznej wartości rzeczy i praw majątkowych nabytych przez podatnika. Przez ciężary spadkowe, o których mowa w zdaniu drugim, rozumie się spłacone przez podatnika długi spadkowe, zaspokojone roszczenia o zachowek oraz wykonane zapisy zwykłe i polecenia, również w przypadku, gdy podatnik spłacił długi spadkowe, zaspokoił roszczenia o zachowek lub wykonał zapisy zwykłe i polecenia po dokonaniu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c.”.

Wnioskodawca od 2021 roku jest uczestnikiem Rozprawy o dział spadku po zmarłym ojcu. W ramach Rozprawy wnioskujący brat domagał się włączenia Nieruchomości nr 1 w skład masy spadkowej, do czego posiadał pewne prawo. W związku z podpisanym Porozumieniem i zapłatą przez Wnioskodawcę kwoty (…) zł na rzecz brata zostało zaspokojone roszczenie o zachowek brata. Tym samym wypełnione zostało literalne brzmienie ustawy o PIT, a w szczególności art.22 ust. 6d PIT.

Zdaniem Wnioskodawcy w prawidłowy sposób uwzględnił on w kosztach uzyskania przychodów odpłatnego zbycia Nieruchomości nr 1 kwotę (…) zł. Pomimo faktu, iż Wnioskodawca uzyskał (…) zł przychodu ze sprzedaży, to w ramach Porozumienia musiał zaspokoić roszczenie o zachowek brata, a tym samym obniżył się dochód z transakcji zbycia Nieruchomości nr 1. Porozumienie podpisano w celu przyspieszenia procesu, gdyż trwająca Rozprawa jest wciąż w toku, a termin jej zakończenia i wydania prawomocnego wyroku przez sąd jest nieznany.

W związku z powyższym, zdaniem Wnioskodawcy w prawidłowy sposób wyliczono dochód ze sprzedaży Nieruchomości nr 1 w wysokości (…) zł prawidłowo pomniejszając uzyskany przychód o kwotę kosztów uzyskania przychodu w wysokości (…) zł.

Ad. 2

Zgodnie z art. 21 ust 1 pkt 131 PIT, dochody z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, o których mowa w art. 30e, w wysokości, która odpowiada iloczynowi tego dochodu i udziału wydatków poniesionych na własne cele mieszkaniowe w przychodzie z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, jeżeli począwszy od dnia odpłatnego zbycia, nie później niż w okresie trzech lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło odpłatne zbycie, przychód uzyskany ze zbycia tej nieruchomości lub tego prawa majątkowego został wydatkowany na własne cele mieszkaniowe; udokumentowane wydatki poniesione na te cele uwzględnia się do wysokości przychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych.

Wnioskodawca bezwzględnie przeznaczył środki ze sprzedaży Nieruchomości nr 1 przed upływem 3 lat trzech lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło zbycie (przeznaczenie środków nastąpiło w następnym roku po sprzedaży, tj. w 2023 roku).

Zgodnie z art. 21 ust 25 pkt 2, za wydatki na cele mieszkaniowe uważa się wydatki poniesione na m.in.: „(…) spłatę kredytu (pożyczki) oraz odsetek od tego kredytu (pożyczki) zaciągniętego przez podatnika przed dniem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia”. Ten warunek również został spełniony.

Tym samym zdaniem Wnioskodawcy wypełnił on wszystkie warunki pozwalające na skorzystanie ze zwolnienia przedmiotowego w związku ze sprzedażą Nieruchomości nr 1 i przeznaczeniem całości sprzedanych środków na spłatę kredytu hipotecznego, zaciągniętego na zakup Nieruchomości nr 2. Wnioskodawca wydatkował środki w wysokości (…) zł na realizację własnych celów mieszkaniowych i jest to jego jedyne miejsce zamieszkania. Od czasu sprzedaży Nieruchomości nr 1, Nieruchomość 2 jest miejscem zamieszkania, zameldowania oraz interesów życiowych Wnioskodawcy.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest:

• nieprawidłowe w części dotyczącej uznania za koszt uzyskania przychodów zachowku wypłaconego bratu w wyniku zawartego porozumienia,
• prawidłowe w części dotyczącej możliwości skorzystania ze zwolnienia przedmiotowego.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.) jest zasada powszechności opodatkowania, która wyrażona została w art. 9 ust. 1 tej ustawy.

Zgodnie z treścią ww. przepisu:

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Powyższy przepis formułuje generalną zasadę, że odpłatne zbycie nieruchomości, jej części, udziału w nieruchomości lub wymienionych praw przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego.

Tym samym, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części, udziału w nieruchomości lub prawa nastąpiło po upływie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym przychód uzyskany ze zbycia nieruchomości, jej części, udziału w nieruchomości lub prawa w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

Zatem, stwierdzić należy, że ustalenie daty nabycia nieruchomości ma istotne znaczenie dla określenia skutków podatkowych jej odpłatnego zbycia.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie precyzuje pojęcia „nabycie”, a także nie wskazuje, czy ma to być nabycie odpłatne, czy nieodpłatne. Nie określa również, na podstawie jakiej czynności prawnej może nastąpić nabycie nieruchomości, ich części oraz udziału w nieruchomości lub praw majątkowych. Zatem, pojęcie to należy rozumieć szeroko, co oznacza, że z nabyciem nieruchomości lub praw majątkowych wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych mamy do czynienia z chwilą uzyskania prawa własności do nieruchomości lub tych praw, bez względu na charakter czynności prawnej, na podstawie której doszło do przysporzenia majątkowego w postaci własności rzeczy lub praw.

Interpretacja pojęcia „nabycie” została przedstawiona w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 3 listopada 2009 r., sygn. akt II FSK 1489/08, w którym Sąd stwierdził, że aby ustalić, jaka czynność prawna wyznacza początek biegu pięcioletniego terminu należy odwołać się do regulacji zawartych w prawie cywilnym. Według Kodeksu cywilnego nabycie jest to uzyskanie prawa własności rzeczy. Zatem, aktywa majątkowe ulegają zwiększeniu. Przez pojęcie „nabycie” użyte w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych należy rozumieć każde zwiększenie aktywów majątku podatnika.

Wskazać należy, że zgodnie z art. 155 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.):

Stosownie do art. 158 Kodeksu cywilnego:

Zgodnie z art. 888 § 1 ustawy Kodeks cywilny:

Zgodnie z prawem cywilnym darowizna dochodzi do skutku w drodze umowy jednostronnie zobowiązującej, której treścią jest zarówno zobowiązanie darczyńcy do spełnienia świadczenia pod tytułem darmym na rzecz obdarowanego, czyli do dokonania rozporządzenia i wydania przedmiotu darowizny, jak i oświadczenie obdarowanego o przyjęciu darowizny.

Stosownie do powołanego przepisu podstawową cechą umowy darowizny jest bezpłatne świadczenie darczyńcy na rzecz obdarowanego kosztem jego majątku. Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego (świadczenie musi wzbogacić obdarowanego) i zobowiązanie darczyńcy musi być zamierzone jako nieodpłatne. Zawarcie umowy darowizny nieruchomości powoduje przejście jej własności na obdarowanego z chwilą zawarcia aktu notarialnego, w którym darczyńca daruje tę nieruchomość obdarowanemu, a obdarowany darowiznę przyjmuje.

W konsekwencji, ponieważ sprzedaż w 2022 r. Nieruchomości nr 1 nabytej w 2018 r. w drodze darowizny, została dokonana przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku, w którym nastąpiło jej nabycie, stanowi źródło przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

W myśl art. 30e ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Zgodnie z art. 30e ust. 2 ww. ustawy:

Stosownie do art. 30e ust. 4 ww. ustawy:

Na mocy art. 30e ust. 5 tej ustawy:

Zgodnie z art. 45 ust. 1a pkt 3 ustawy:

Stosownie do art. 19 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Pojęcie kosztów odpłatnego zbycia (sprzedaży) nie zostało przez ustawodawcę zdefiniowane w ustawie, należy zatem stosować językowe (potoczne) rozumienie tego wyrażenia, zgodnie z którym za koszty sprzedaży nieruchomości lub praw majątkowych uważa się wszystkie wydatki poniesione przez sprzedającego, które są konieczne, aby transakcja mogła dojść do skutku (wszystkie niezbędne wydatki bezpośrednio związane z tą czynnością).

Można do takich kosztów zaliczyć:

• koszty wyceny nieruchomości przez rzeczoznawcę majątkowego,
• prowizje pośredników w sprzedaży nieruchomości,
• koszty ogłoszeń w prasie związanych z zamiarem sprzedaży nieruchomości,
• wydatki związane ze sporządzeniem przez notariusza umowy cywilnoprawnej,
• koszty i opłaty sądowe.

Od powyższych kosztów odróżnić należy koszty uzyskania przychodu, których zasady ustalania określone zostały w art. 22 ust. 6c i 6d ustawy.

Przepisem określającym, jakiego rodzaju wydatki uznaje się z kolei za koszty uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości nabytych w drodze darowizny, jest art. 22 ust. 6d ustawy.

Stosownie do przepisu art. 22 ust. 6d ww. ustawy:

Określony w zacytowanym art. 22 ust. 6d katalog wydatków, które w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy, nabytych w drodze darowizny, mogą zostać uznane za koszty uzyskania przychodu ma zatem charakter katalogu zamkniętego, w związku z czym tylko wydatki wyraźnie w nim wskazane mogą pomniejszyć uzyskany przychód.

Zachowek natomiast jest to wynikające z przepisów Kodeksu cywilnego uprawnienie przysługujące zstępnym, małżonkowi oraz rodzicom spadkodawcy, polegające na możliwości żądania określonego świadczenia pieniężnego od spadkobiercy lub spadkobierców, a jego celem jest ochrona interesów najbliższej rodziny spadkodawcy, w sytuacji gdy spadkodawca pominął ich w testamencie i powołał do spadku inną osobę.

Odnosząc powyższe na grunt przedmiotowej sprawy uznać należy, iż uzyskanego przychodu ze sprzedaży nieruchomości nie można pomniejszyć o kwotę wypłaconego zachowku, ponieważ nie stanowi on kosztu odpłatnego zbycia, jak również nie mieści się w ustawowych kategoriach kosztów uzyskania przychodu zdefiniowanych w art. 22 ust. 6d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W opisanej we wniosku sytuacji kwota jaką przekazał Pan tytułem zapłaty roszczenia o zachowek będącego Pana osobistym zobowiązaniem względem brata, nie może mieć wpływu na wysokość podatku z tytułu sprzedaży Nieruchomości nr 1.

Wypłacona przez Pana kwota tytułem zachowku była Pana osobistym zobowiązaniem względem Pana brata, zatem nie może mieć wpływu na wysokość podatku z tytułu sprzedaży opisanej we wniosku nieruchomości.

Dokonana przez Pana zapłata zachowku na rzecz brata w wyniku zawartego w dniu 19 stycznia 2023 r. porozumienia w żaden sposób nie mieści się w ustawowych kryteriach kosztu uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia Nieruchomości nr 1 nabytej przez Pana w drodze darowizny, zawartych w art. 22 ust. 6d ustawy, bowiem nie stanowi udokumentowanego nakładu zwiększającego wartość nabytej nieruchomości, nie jest też kwotą zapłaconego podatku od darowizny. Przywołany przepis nie daje możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu innego rodzaju wydatków niż w nim wymienione, zatem brak jest podstaw prawnych, aby wskazany przez Pana zachowek zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości, będącej przedmiotem darowizny.

Końcowo wskazać należy, że ww. przepis dopuszcza co prawda zaliczenie w ciężar kosztów uzyskania przychodu np. spłacone przez podatnika długi spadkowe, zaspokojone roszczenia o zachowek oraz wykonane zapisy zwykłe i polecenia (…) jednakże tylko w sytuacji, kiedy podatnik zbywane prawo nabywa w drodze spadkobrania, z czym jednak w przedmiotowej sprawie nie mamy do czynienia, gdyż Nieruchomość nr 1 nabył Pan w drodze darowizny od swojego ojca.

Zatem w tej części Pana stanowisko jest nieprawidłowe.

Przechodząc natomiast do kwestii możliwości skorzystania ze zwolnienia przedmiotowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w związku z przeznaczeniem przychodu ze sprzedaży Nieruchomości nr 1 na spłatę kredytu zaciągniętego na zakup Nieruchomości nr 2 wskazać należy, że dochód ze sprzedaży nieruchomości i praw majątkowych, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)–c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 131 tej ustawy - może zostać objęty zwolnieniem z opodatkowania przy spełnieniu warunków określonych w tym przepisie.

Przepis ten stanowi, że:

Dochód zwolniony należy obliczyć według następującego wzoru:

dochód zwolniony = D × W/P

gdzie:

D – dochód z odpłatnego zbycia nieruchomości lub prawa,

W – wydatki poniesione na cele mieszkaniowe,

P – przychód z odpłatnego zbycia nieruchomości lub prawa.

Powyższe zwolnienie obejmuje więc taką część dochodu uzyskanego z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości lub prawa, jaka proporcjonalnie odpowiada udziałowi poniesionych wydatków na własne cele mieszkaniowe w osiągniętych przychodach z odpłatnego zbycia. W sytuacji, gdy przychód z odpłatnego zbycia zostanie w całości przeznaczony na cele mieszkaniowe, to wówczas uzyskany z tego tytułu dochód będzie w całości korzystał ze zwolnienia od podatku dochodowego.

Tym samym, aby dochód z tytułu sprzedaży nieruchomości był w całości zwolniony z podatku dochodowego, cały przychód ze zbytej nieruchomości musi być wydatkowany na własne cele mieszkaniowe, wymienione w przepisie art. 21 ust. 25 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie później niż w okresie trzech lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło odpłatne zbycie.

Katalog wydatków stanowiących własne cele mieszkaniowe podatnika wskazany w art. 21 ust. 25 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ma charakter zamknięty -jest to wyliczenie enumeratywne. Ustawodawca w sposób jednoznaczny wskazał cele mieszkaniowe, których realizacja pozwala na zwolnienie z opodatkowania dochodu uzyskanego ze zbycia nieruchomości.

Art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, że:

W świetle natomiast art. 21 ust. 25 pkt 2 przywołanej ustawy:

Ustawodawca uzależnia prawo do skorzystania ze zwolnienia od wydatkowania przez podatnika w ściśle określonym czasie, środków uzyskanych z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) na realizację własnego celu mieszkaniowego.

Zatem rozstrzygnięcia wymaga, czy wydatkując środki uzyskane ze sprzedaży Nieruchomości nr 1 na spłatę kredytu, zaciągniętego na nabycie innej Nieruchomości, w celu realizacji Pana własnych celów mieszkaniowych, spełnia Pan przesłanki, o których mowa w art. 21 ust. 25 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zawarte w art. 21 ust. 25 ww. ustawy wyliczenie wydatków mieszkaniowych ma charakter wyczerpujący, w związku z czym tylko realizacja w wymaganym terminie celów w nim wymienionych pozwala na zwolnienie z opodatkowania dochodu uzyskanego z odpłatnego zbycia nieruchomości.

Zaznaczyć również należy, że podstawową okolicznością decydującą o zastosowaniu zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w stosunku do dochodu uzyskanego ze sprzedaży nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości jest fakt wydatkowania środków z ich odpłatnego zbycia - począwszy od dnia sprzedaży i nie później niż w okresie trzech lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpiła sprzedaż - wyłącznie na enumeratywnie (wyczerpująco) wskazane w ustawie cele mieszkaniowe. W przypadku wydatkowania przychodu ze sprzedaży nieruchomości na spłatę kredytu istotne jest również, aby kredyt został zaciągnięty przed dniem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości lub prawa majątkowego oraz to, żeby kredyt został wykorzystany na cel mieszkaniowy wymieniony w ustawie. Spłata kredytu stanowi bowiem etap realizacji tego celu.

Ponadto zgodnie z dyspozycją art. 21 ust. 25 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za wydatki na własne cele mieszkaniowe uznaje się wyłącznie spłatę kredytu (pożyczki), którymi sfinansowane zostały wydatki mieszkaniowe oraz odsetki od tego kredytu (pożyczki).

Z treści art. 21 ust. 1 pkt 131 cytowanej ustawy wynika, że dla możliwości skorzystania z przedmiotowego zwolnienia istotnym jest, aby zostały zaspokojone własne cele mieszkaniowe podatnika.

Poprzedzenie wyrażenia „cele mieszkaniowe” przymiotnikiem „własne” świadczy o tym, że ustawodawca przewidując podstawę do zastosowania zwolnienia z art. 21 ust. 1 pkt 131 ww. ustawy i dopisując ten przymiotnik przesądził, że celem nadrzędnym jest możliwość uwzględnienia przy obliczaniu dochodu zwolnionego z opodatkowania tylko takich wydatków, które poniesione zostały na zaspokojenie „własnych” potrzeb mieszkaniowych. Tak więc, uregulowane w powołanym przepisie zwolnienie od podatku dochodowego w zamierzeniach ustawodawcy realizować ma cel, jakim jest zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych podatnika.

Wątpliwość Pana budzi kwestia, czy miał Pan prawo skorzystać ze zwolnienia przedmiotowego uzyskanego dochodu z odpłatnego zbycia Nieruchomości nr 1 zgodnie z art. 21 ust 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w związku z przeznaczeniem całości kwoty na spłatę kredytu hipotecznego, zaciągniętego na zakup Nieruchomości nr 2, którą zakupił Pan razem z żoną do majątku wspólnego.

Zgodnie z art. 31 § 1 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2023 r. poz. 2809 ze zm.):

Z tego przepisu wynika, że wspólność małżeńska została ukształtowana jako wspólność łączna. Charakteryzuje się ona tym, że w czasie jej trwania małżonkowie nie mają określonych udziałów w majątku wspólnym, nie mogą więc rozporządzać udziałami, a także nie mogą żądać podziału majątku objętego wspólnością ustawową. Obojgu małżonkom przysługuje pełne prawo do całości majątku wspólnego.

W złożonym wniosku wskazał Pan, że całość uzyskanej kwoty ze sprzedaży Nieruchomości nr 1 w dniu 15 grudnia 2022 roku, przeznaczył Pan 4 stycznia 2023 roku na spłatę kredytu hipotecznego, zaciągniętego na zakup Nieruchomości nr 2.

Zatem, przeznaczył Pan środki ze sprzedaży Nieruchomości nr 1 na spłatę kredytu hipotecznego zaciągniętego na zakup nieruchomości wchodzącej do wspólności majątkowej małżeńskiej, w którym realizuje Pan wraz z rodziną własne cele mieszkaniowe.

Tym samym, wydatkowanie środków uzyskanych z odpłatnego zbycia Nieruchomości 1, na spłatę kredytu zaciągniętego na nabycie innej nieruchomości - w celu zaspokojenia Pana (i Pana rodziny) potrzeb mieszkaniowych - uprawniało Pana do skorzystania ze zwolnienia od podatku, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 131 w zw. z art. 21 ust. 25 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przy obliczaniu dochodu zwolnionego mógł Pan uwzględnić całą kwotę, jaka została wydatkowana na ww. spłatę kredytu.

W tej części Pana stanowisko jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Wyjaśnić również należy, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretacje opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku - nie prowadzi postępowania dowodowego i nie odnosi się do kwot wskazanych w opisie sprawy. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz.U. z 2023 r., poz. 2383, ze zm.) jest sam przepis prawa. Jeżeli zatem, przedstawiony we wniosku stan faktyczny będzie różnił się od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Pana w zakresie rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Pana i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).