Możliwość skorzystania z zaniechania poboru podatku (kredyt na lokal mieszkalny z miejscem postojowym) i skutków podatkowych otrzymania kwoty zwrotu z... - Interpretacja - 0114-KDIP3-2.4011.584.2024.2.MN

ShutterStock

Interpretacja indywidualna z dnia 25 września 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP3-2.4011.584.2024.2.MN

Temat interpretacji

Możliwość skorzystania z zaniechania poboru podatku (kredyt na lokal mieszkalny z miejscem postojowym) i skutków podatkowych otrzymania kwoty zwrotu z tytułu nadpłaty.

Interpretacja indywidualna – stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest:

  • prawidłowe – w zakresie braku obowiązku opodatkowania kwoty zwrotu;
  • prawidłowe – w zakresie możliwości skorzystania z zaniechania poboru podatku w odniesieniu do umorzonej kwoty kredytu przeznaczonej na nabycie lokalu mieszkalnego;
  • nieprawidłowe – w zakresie możliwości skorzystania z zaniechania poboru podatku w odniesieniu do umorzonej kwoty kredytu przeznaczonej na nabycie miejsca postojowego.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

6 lipca 2024 r. wpłynął Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy skutków podatkowych umorzenia kredytu i zwrotu nadpłaconych środków. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – pismami (wpływ 22 i 27 sierpnia 2024 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

26 marca 2006 r. zawarła Pani z Bankiem (…) umowę kredytu hipotecznego w CHF.

Cel kredytu: budowa lokalu mieszkalnego stanowiącego prawo odrębnej własności z miejscem postojowym. Lokal i miejsce postojowe posiadają odrębną KW.

Chciałaby Pani podpisać z Bankiem umowę ugody. Bank proponuje umorzenie pozostałej do spłaty kwoty kredytu oraz zwrot nadpłaconych środków.

Zgodnie z informacją uzyskaną od Banku, po zawarciu umowy ugody Bank wystawi PIT-11. Prawdopodobnie na kwotę zwrotu środków, ale nie ma Pani pewności, czy nie wystawią również PIT na kwotę umorzoną. W związku z powyższym zobowiązana będzie Pani rozliczyć się z US, aczkolwiek obowiązuje podatnika zwolnienie z podatku w sytuacji, gdy kredyt został zaciągnięty na cele mieszkaniowe (cena miejsca postojowego wynosiła tylko 25.000,00 zł, tj. około 4,31% wartości całego kredytu).

Pani pytanie jest takie, czy będzie Panią obowiązywało zwolnienie od podatku w sytuacji, kiedy przez okres około 2 lat mieszkanie było wynajmowane (2017-2019 rok z przerwami). Jest to Pani pierwsze mieszkanie zakupione na własność, przeznaczone na Pani cele mieszkaniowe.

Znalazła Pani interpretację Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej nr 0115-KDIT2.4011.458.2022.2.RS, z której wynika, że podstawowy warunek do ulgi jest spełniony, więc domniema Pani, że zwolnienie będzie obowiązywało.

Uzupełnienie opisu zdarzenia przyszłego

Obecnie sprawa dotycząca Pani kredytu jest w Sądzie i oczekuje na rozprawę.

Bank zwrócił się do Pani z propozycją zawarcia umowy ugody, w ramach której Bank proponuje umorzenie pozostałego salda zadłużenia- na dzień dzisiejszy jest to kwota 41.568,36 CHF - rozliczenie kredytu oraz zwrot kwoty 125.804,38 zł.

Poniżej przedstawia Pani również stanowisko Banku, które otrzymała na zadane pytanie dotyczące wystawienia PIT -11:

Co do zasady, dodatkowe świadczenia wypłacane w ramach ugody są traktowane na mocy art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 UPDOF, jako przychody z innych źródeł, za które uznaje się m.in. nieodpłatne świadczenia niemieszczące się w innych źródłach.

Oczywiście ostateczna decyzja o tym, czy kwoty ujęte w informacji PIT-11 należy opodatkować leży w gestii klienta, który dokonuje opodatkowania swoich dochodów w deklaracji rocznej. Informacja PIT-11 jest tylko informacją i ostateczna ocena skutków podatkowych przekształcenia kredytu walutowego na kredyt złotówkowy jest podejmowana przez klienta. Jeśli jego zdaniem, w szczególności po konsultacji z urzędem skarbowym/doradcą podatkowym/ lub po pozyskaniu pozytywnej interpretacji podatkowej, przewalutowanie nie wiąże się z obowiązkiem zapłaty podatku, to otrzymanie informacji PIT-11 nie powoduje automatycznie, że będzie trzeba zapłacić podatek. Ostatecznie bowiem to dany klient dokonuje opodatkowania składając roczną deklarację podatkową.

Podkreślenia wymaga jednak, że otrzymanie przez klienta interpretacji indywidulanej nie spowoduje, że Bank nie sporządzi PIT-11, czy dokona jego korekty. Pozyskana przez klienta interpretacja będzie posiadała moc ochronną jedynie względem tego klienta i nie będzie podstawą do zmiany podejścia Banku do ujmowania dodatkowych świadczeń na PIT-11 (przy czym będzie dla klienta bardzo mocny argument w przypadku ewentualnych pytań organu podatkowego, dlaczego nie dokonał opodatkowania świadczeń ujętych przez Bank na PIT-11).

Z powyższego zatem wynika, iż najpierw dojdzie do przewalutowania kredytu z CHF na PLN po kursie średnim z dnia zawarcia umowy ugody. Kurs średni NBP na dzień dzisiejszy, tj. 7 sierpnia 2024r. wynosi 1 CHF = 4,6025 zł. Zatem zadłużenie z tytułu kredytu wyniesie na dzień dzisiejszy: 41.568,36 CHF x 4,6025 = 191.318,38 zł

Przewalutowanie kredytu będzie polegało na zamianie pozostałego do spłaty salda kredytu wyrażonego w CHF na PLN przy zastosowaniu kursu średniego NBP prawdopodobnie z dnia zawarcia umowy lub innego wskazanego przez Bank wraz z jego umorzeniem w całości. Pani zdaniem przewalutowanie kredytu zostanie przeprowadzone w ramach istniejącej umowy kredytowej w drodze jej zmiany. Przypuszcza Pani, że zawarcie umowy ugody do ww. kredytu odbędzie się w ramach aneksu.

Kredyt, o którym mowa we wniosku został udzielony przez podmiot, którego działalność podlega nadzorowi organu państwowego nad ryzykiem finansowym, uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów - jest to Bank (…).

Kredyt został zabezpieczony hipotecznie na własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego położonego w (…) przy ulicy (…), dla którego zostanie wyodrębniona księga wieczysta KW przez Sąd Rejonowy w (…) wraz z przynależnym udziałem w prawie nieruchomości objętej KW nr (…) oraz częściach wspólnych budynku - cyt. paragraf z umowy kredytu.

Umorzenie będzie dotyczyło tylko kwoty pozostałego do spłaty kapitału.

Jest Pani jedynym kredytobiorcą.

Nie korzystała Pani z umorzenia wierzytelności z tytułu innego kredytu zaciągniętego na realizację innej inwestycji mieszkaniowej. Jest to jedyny kredyt mieszkaniowy, który Pani posiada.

Zgodnie z informacją przedstawioną powyżej Bak proponuje umorzenie pozostałego do spłaty kapitału w wysokości 41.568,36 CHF oraz zwrot kwoty 125.804,32 zł.

Pozew złożony w Sądzie dotyczy unieważnienia umowy kredytu więc przypuszcza Pani, że jest to nienależnie pobranego świadczenia w przypadku unieważnienia Umowy przez Sąd.

26 marca 2008 r. zawarła Pani z Bankiem (…) umowę kredytu własny kąt hipoteczny nr (…).

Cel kredytu (przedmiot kredytowania): budowa lokalu mieszkalnego stanowiącego prawo odrębnej własności z miejscem postojowym. Lokal i miejsce postojowe posiadają odrębną KW.

Kwota kredytu: 155.290,00 CHF, tj. równowartość 331.046,30 zł. Zaangażowanie wkładu własnego: 200.000,00 zł.

Kwota transakcji z dwóch aktów notarialnego:

  • lokalu mieszkalnego w (…) - 554.989,74 zł;
  • miejsca postojowe w hali garażowej - 25.010,00 zł (cena miejsca postojowego wynosiła tylko 25.000,00 zł, tj. około 4,31 % wartości całego kredytu).

Mieszkanie kupiła Pani na własne potrzeby mieszkaniowe, kiedy to pracowała Pani w (…). Sytuacja życiowa zmusiła Panią jednak do przeprowadzi do (…). Pragnie Pani również zaznaczyć, iż w okresie, kiedy straciła Pani pracę przez okres około 2 lat mieszkanie było wynajmowane (2017-2019 rok z przerwami). Posiada Pani mieszkanie od 16 lat, a tylko przez okres dwóch lat ze względu na sytuację życiową było wynajmowane. Jest to Pani pierwsze mieszkanie zakupione na własność przeznaczone na Pani cele mieszkaniowe.

Chciałaby Pani podpisać z Bankiem umowę ugody. Bank proponuje umorzenie pozostałej do spłaty kwoty kredytu , tj. 41.568,36 CHF oraz zwrot nadpłaty kredytu w wysokość 125.804,32 zł.

Pytania

1.Czy z tytułu umorzonej kwoty kredytu, tj. 41.568,36 CHF przeliczonej na PLN po kursie średnim NBP z dnia wskazanego przez Bank może Pani skorzystać ze zwolnienia od podatku wynikającego z Rozporządzenia Ministra Finansów z 11 marca 2022r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe?

2.Czy otrzymany zwrot podlega opodatkowaniu podatkiem od osób fizycznych?

Pani stanowisko w sprawie

Ad. 1.

Pani zdaniem z tytułu umorzonej kwoty kredytu będzie Pani mogła skorzystać ze zwolnienia od podatku wynikającego z Rozporządzenia Ministra Finansów z 11 marca 2022r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe, ponieważ:

  • kredyt został udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r.;
  • kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej;
  • osoba fizyczna (M. D.) będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej inwestycji mieszkaniowej;
  • kwoty wierzytelności, o których mowa powyżej obejmuje: kwoty kredytu mieszkaniowego (kapitału), ewentualne odsetki.

Ad. 2.

Pani zdaniem, otrzymany zwrot środków w wysokości 125.804,32 zł nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, ponieważ stanowi on nadpłatę kredytu w PLN w sytuacji uznania umowy kredytu za nieważną.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest w części prawidłowe i w części nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Źródła przychodów

Stosownie do art. 9 ust. 2 ww. ustawy:

Dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 23o, art. 23u, art. 24-24b, art. 24c, art. 24e, art. 30ca, art. 30da oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

Jak stanowi art. 11 ust. 1 cytowanej ustawy:

Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika.

Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osoby, mające konkretny wymiar finansowy.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Źródłami przychodów są inne źródła.

Stosownie do art. 20 ust. 1 ww. ustawy:

Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Z informacji przedstawionych przez Panią wynika, że:

1.w 2006 r. zawarła Pani umowę kredytu hipotecznego waloryzowanego kursem CHF na zakup lokalu mieszkalnego z miejscem postojowym;

2.bank zaproponował Pani zawarcie ugody, na mocy której umorzy pozostałe do spłaty zadłużenie i zwróci Pani nadpłacone środki.

Powzięła Pani wątpliwość, czy z tytułu umorzenia będzie Pani mogła skorzystać z zaniechania poboru podatku i czy zwrot nadpłaconych środków będzie podlegał opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Należy zatem przeanalizować skutki podatkowe powyższych czynności.

Skutki podatkowe otrzymanego zwrotu

Instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2488 ze zm.).

Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy,

Przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić w każdej sytuacji, gdy podatnik, czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też gdy na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów, uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.

Otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Wobec powyższego wypłata przez Bank na Pani rzecz kwoty stanowiącej zwrot nadpłaconych środków jest dla Pani neutralna podatkowo i nie powoduje po Pani stronie powstania przychodu w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W wyniku tego zwrotu nie osiągnie Pani konkretnego przysporzenia majątkowego, a w związku z tym nie będzie ciążył na Pani obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z tego tytułu.

W tej kwestii (pytanie nr 2) Pani stanowisko należało uznać za prawidłowe.

Umorzenie wierzytelności

Umorzenie wierzytelności następuje w przypadku zwolnienia z długu, czyli zrzeczenia się przez wierzyciela prawa do wierzytelności, bez uzyskania świadczenia ze strony dłużnika. Takie zrzeczenie się, pod warunkiem, że dłużnik je przyjmie, powoduje, że zobowiązanie wygasa.

Zgodnie bowiem z instytucją zwolnienia z długu uregulowaną w art. 508 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.):

Zobowiązanie wygasa, gdy wierzyciel zwalnia dłużnika z długu, a dłużnik zwolnienie przyjmuje.

Tak więc dla umorzenia wierzytelności koniecznym jest zgoda dłużnika (np. uzyskana w wyniku ugody, czy poprzez oświadczenie).

Otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Tym samym, umorzoną Pani kwotę wierzytelności należy zakwalifikować do przychodu z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zaniechanie poboru podatku

Jednakże zgodnie z § 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 102):

Zarządza się zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od kwot:

1)umorzonych osobie fizycznej wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego, w przypadku gdy:

a)kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, a w przypadku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego - gdy kredyty mieszkaniowe zostały zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej, oraz

b)osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a inwestycji mieszkaniowej;

4.W przypadku gdy kredyt mieszkaniowy został zastąpiony kredytem refinansowym lub gdy na jego spłatę został zaciągnięty kredyt konsolidacyjny, zaniechanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje odpowiednio kwotę wierzytelności z tytułu kredytu refinansowego lub konsolidacyjnego w części odpowiadającej kwocie wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego

Z kolei § 4 cytowanego rozporządzenia stanowi, że:

Zaniechanie, o którym mowa w § 1 i § 2, ma zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2022 r. do dnia 31 grudnia 2024 r.

Natomiast w myśl § 3 komentowanego rozporządzenia:

Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o kredycie mieszkaniowym, należy przez to rozumieć kredyt, który został:

1)udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmiot, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów, oraz

2)zabezpieczony w postaci hipoteki ustanowionej na nieruchomości lub udziale w nieruchomości lub prawie wieczystego użytkowania gruntu lub udziale w takim prawie, lub spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego lub udziale w takim prawie, lub prawie do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziale w takim prawie, oraz

3)zaciągnięty na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z treścią ww. art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Za wydatki poniesione na cele, o których mowa w ust. 1 pkt 131, uważa się wydatki poniesione na:

a)nabycie budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, a także na nabycie gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym budynkiem lub lokalem,

b)nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie,

c)nabycie gruntu pod budowę budynku mieszkalnego lub udziału w takim gruncie, prawa użytkowania wieczystego takiego gruntu lub udziału w takim prawie, w tym również z rozpoczętą budową budynku mieszkalnego, oraz nabycie innego gruntu lub udziału w gruncie, prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, jeżeli w okresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 131, grunt ten zmieni przeznaczenie na grunt pod budowę budynku mieszkalnego,

d)budowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub remont własnego budynku mieszkalnego, jego części lub własnego lokalu mieszkalnego,

e)rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub adaptację na cele mieszkalne własnego budynku niemieszkalnego, jego części, własnego lokalu niemieszkalnego lub własnego pomieszczenia niemieszkalnego

- położonych w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej.

Zatem zaniechanie poboru podatku do umorzonych osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytów znajdzie zastosowanie, jeżeli zostaną spełnione łącznie następujące przesłanki:

1.kredyt był zaciągnięty na realizację inwestycji mieszkaniowej;

2.kredyt był udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmioty uprawnione do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw;

3.kredyt był zabezpieczony hipotecznie;

4.kredytobiorca nie korzystał wcześniej z umorzenia zobowiązania z tytułu innego kredytu na własne cele mieszkaniowe zabezpieczonego hipotecznie.

Przedstawiła Pani informacje, z których wynika, że:

1.zaciągnęła Pani kredyt hipoteczny waloryzowany kursem CHF przeznaczony na nabycie lokalu mieszkalnego wraz z miejscem postojowym;

2.kredyt był zabezpieczony hipotecznie;

3.nie korzystała Pani wcześniej z zaniechania poboru podatku z tytułu jakiegokolwiek kredytu.

Pani skutki podatkowe z tytułu umorzenia przez bank wierzytelności

Główną przesłanką skorzystania z zaniechania poboru podatku jest przeznaczenie tego kredytu na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Rozporządzenie Ministra Finansów z 11 marca 2022 r. przewiduje zaniechanie poboru niezależnie od tego, czy kredytobiorca realizuje własne cele mieszkaniowe, czy nie. Istotne jest, żeby zaciągnięty kredyt mieszkaniowy został przeznaczony na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W zakresie celu mieszkaniowego ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie określa również kiedy i jak długo podatnik powinien mieszkać w nabytym lokalu mieszkalnym, żeby nastąpiła realizacja celu mieszkaniowego. Tym samym brak jest podstaw do uznania, że podatnik nie realizuje celu mieszkaniowego w przypadku, gdy nabył lokal mieszkalny w celu zamieszkania w nim, ale – z różnych powodów – zamieszka po upływie określonego czasu. Nie jest również przeszkodą dla zastosowania omawianego zwolnienia czasowe wynajmowanie lokalu mieszkalnego. Ważne jest jedynie to, że lokal mieszkalny został nabyty w celu realizacji celu mieszkaniowego – czy to od razu po nabyciu, czy też w czasie późniejszym.

Katalog wydatków stanowiących „własne cele mieszkaniowe” podatnika wymieniony w art. 21 ust. 25 ustawy ma charakter zamknięty – jest to wyliczenie enumeratywne.

Przepis art. 21 ust. 25 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wymienia wyłącznie lokal mieszkalny oraz grunt lub prawo wieczystego użytkowania gruntu związane z tym lokalem.

Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie definiują pojęcia lokalu mieszkalnego, zatem dla zdefiniowania tego pojęcia należy odwołać się do przepisów ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (t. j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1048 ze zm.)

Zgodnie z art. 2 ust. 2 tej ustawy:

Samodzielnym lokalem mieszkalnym, w rozumieniu ustawy, jest wydzielona trwałymi ścianami w obrębie budynku izba lub zespół izb przeznaczonych na stały pobyt ludzi, które wraz z pomieszczeniami pomocniczymi służą zaspokajaniu ich potrzeb mieszkaniowych. Przepis ten stosuje się odpowiednio również do samodzielnych lokali wykorzystywanych zgodnie z przeznaczeniem na cele inne niż mieszkalne.

Natomiast w myśl art. 2 ust. 4 ww. ustawy:

Do lokalu mogą przynależeć, jako jego części składowe, pomieszczenia, choćby nawet do niego bezpośrednio nie przylegały lub były położone w granicach nieruchomości gruntowej poza budynkiem, w którym wyodrębniono dany lokal, a w szczególności: piwnica, strych, komórka, garaż, zwane dalej "pomieszczeniami przynależnymi".

Z powyższego wynika, że do lokalu mieszkalnego mogą przynależeć inne pomieszczenia.

W sytuacji, gdy pomieszczenia typu miejsce postojowe, garaż czy np. komórka lokatorska są ściśle powiązane z lokalem mieszkalnym i nie stanowią odrębnej nieruchomości uregulowanej odrębną księgą wieczystą, wówczas można przyjąć, że jako całość stanowią lokal mieszkalny mieszczący się w katalogu wydatków, o którym mowa w art. 21 ust. 25 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z przedstawionego przez Panią opisu wynika, że miejsce postojowe – chociaż związane jest z zakupionym lokalem mieszkalnym – to stanowi odrębną nieruchomość posiadającą odrębną księgę wieczystą. Nie można więc uznać, że spełnia definicję „pomieszczenia przynależnego” nierozerwalnie związanego z zakupionym odrębnie lokalem mieszkalnym. Samo miejsce postojowe, mimo że znajduje się w budynku, w którym są lokale mieszkalne, to jednak w żadnym wypadku nie jest lokalem mieszkalnym, a więc nie służy zaspokajaniu własnych potrzeb mieszkaniowych.

Wobec powyższego - wydatkiem na cele mieszkaniowe jest wyłącznie ta część należności z zaciągniętego kredytu, która została przeznaczona na nabycie lokalu mieszkalnego i w związku z tym tylko w tej części umorzona wierzytelność może podlegać zaniechaniu.

Pani stanowisko w ww. zakresie jest prawidłowe.

Natomiast w części - w jakiej umorzona wierzytelność odpowiadała kwocie przeznaczonej na zakup miejsca postojowego - nie będzie ona korzystała z omawianego zaniechania.

W konsekwencji, będzie Pani zobowiązana do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu umorzonej kwoty wierzytelności w części odpowiadającej kwocie przypadającej na nabycie miejsca postojowego w hali garażowej.

Z tego tytułu bank będzie miał obowiązek wystawić dla Pani PIT-11.

Przychód ten będzie Pani również zobowiązana wykazać w zeznaniu podatkowym składanym za rok podatkowy, w którym zostanie on osiągnięty, tj. za rok, w którym dojdzie do umorzenia zobowiązania.

Pani stanowisko w ww. zakresie jest nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Odnosząc się do powołanej przez Panią interpretacji indywidualnej wskazuję, że została ona wydana w indywidualnej sprawie i nie ma zastosowania ani konsekwencji wiążących w odniesieniu do żadnego innego zaistniałego stanu faktycznego czy też zdarzenia przyszłego.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

  • Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.
  • Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

    Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

    1)  z zastosowaniem art. 119a;

    2)  w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

    3)  z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

  • Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

    Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”). Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

  • w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
  • w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).