Skutki podatkowe sprzedaży mieszkania otrzymanego w spadku po ustaleniu wspólności majątkowej małżeńskiej.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych przedstawionego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

19 lipca 2024 r. wpłynął Pani wniosek z 19 lipca 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych. Uzupełniła go Pani - w odpowiedzi na wezwanie - pismem z 29 sierpnia 2024 r. (wpływ). Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego

Od 1999 r. pozostaje Pani w związku małżeńskim z A.A. (...) 2018 r. zmarł ojciec Pani męża.

(...) 2018 r. Pani mąż na podstawie aktu poświadczenia dziedziczenia (Rep. A nr (...)) otrzymał 1/4 prawa własności do mieszkania w X. Pozostałe 3/4 na podstawie tego samego aktu przypadło mamie Pani męża (Pani teściowej).

Pani mąż jest jedynakiem i nie ma innych spadkobierców do ww. mieszkania.

(...) 2023 r. zmarła mama Pani męża (Pani teściowa).

Na podstawie aktu poświadczenia dziedziczenia z (...) 2023 r. (Rep. A nr (...)) oraz umowy majątkowej małżeńskiej z (...) 2023 r. objętej aktem notarialnym Rep. A nr (...) (rozszerzającej Państwa wspólność majątkową do rzeczy i praw majątkowych wchodzących w skład Państwa majątków osobistych nabytych pod jakimkolwiek tytułem prawnym) przysługuje Państwu na prawach „wspólności ustawowej majątkowej małżeńskiej” spółdzielcze własnościowej prawo do tego lokalu. Zatem prawo do lokalu stanowi składnik Państwa majątku wspólnego (akt notarialny Rep. A nr (...)).

Na podstawie Aktu Notarialnego nr Rep. A (...) z (...) 2023 r. ustanowiono odrębną własność tego lokalu i przeniesiono tę własność na Panią i Pani męża.

Mieszkanie ma obecnie założoną księgę wieczystą pod nr: (...).

Inne informacje istotne w sprawie:

1)Posiadacie Państwo nieograniczony obowiązek podatkowy na terytorium RP w myśl art. 3 ust. 1 i 1a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tj. Dz.U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.).

2)Nie prowadziliście Państwo nigdy działalności gospodarczej w zakresie obrotu nieruchomościami.

3)Opisana we wniosku nieruchomość nie była, nie jest i nie będzie wykorzystywana w ramach działalności gospodarczej w rozumieniu art. 5a pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

4)Zbycie mieszkania nie nastąpi w ramach wykonywanej działalności gospodarczej w rozumieniu art. 5a pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

5)Pani teść nabył mieszkanie od Spółdzielni Mieszkaniowej na zasadzie Spółdzielczego prawa do lokalu w roku 1984 (w ramach przydziału).

6)Wyłącznie Pani teść posiadał spółdzielcze własnościowe prawo do przedmiotowego lokalu.

7)Nabycie mieszkania przez Pani teścia odbyło się w ramach rozdzielności majątkowej Pani teściów.

8)Uchwałą z (...) 2004 r. Spółdzielnia wyodrębniła lokale – ustanowiła odrębną własności tego lokalu.

9)(...) 2009 r. nastąpiło przeniesienie własności wyodrębnionego lokalu na Pani teścia (akt notarialny Rep. A nr (...)).

10)Opisane we wniosku mieszkanie nie jest i nie było wynajmowane ani użyczane (stoi puste), nie przewidujecie Państwo jego wynajęcia (chcecie je sprzedać).

Pytania

1)Czy sprzedając opisane w zdarzeniu mieszkanie pod koniec 2024 r. będzie Pani miała obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych (art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

2)Od której daty należy liczyć pięcioletni okres, który uprawnia do skorzystania ze zwolnienia od podatku od zbycia nieruchomości?

Pani stanowisko w sprawie

Pani zdaniem, zgodnie z treścią art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w przypadku odpłatnego zbycia, nabytych w drodze spadku, nieruchomości lub praw majątkowych, określonych w ust. 1 pkt 8 lit. a-c, okres, o którym mowa w tym przepisie, liczy się od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie tej nieruchomości lub nabycie prawa majątkowego przez spadkodawcę, czyli Pani teścia.

Zatem datą nabycia przez Panią i Pani męża całości nieruchomości jest 2009 rok (wówczas teść aktem notarialnym nabył własność wyodrębnionego lokalu). Nie ma tutaj znaczenia fakt, że (...) 2023 roku rozszerzyliście Państwo wspólność ustawową (Rep. A nr (...)) i w ten sposób lokal mieszkalny wszedł w skład Państwa majątku wspólnego.

Interpretacja z 22 marca 2023 r. Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej nr 0115-KDIT3. 4011.160.2023.1.KP oraz interpretacja z 30 kwietnia 2020 r. 0115-KDIT2.4011.136.2020.1.KC odnosi się do podobnych sytuacji jak Pani sytuacja.

W przytoczonych interpretacjach Dyrektor KIS podkreślił, że zarówno darowizna do majątku wspólnego małżonków, jak i umowa rozszerzająca wspólność małżeńską majątkową wywołują takie same skutki na gruncie art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Włączenie lokalu do Państwa majątku wspólnego w drodze umowy rozszerzającej ustawową wspólność majątkową nieruchomości wchodzącej uprzednio w skład majątku osobistego Pani męża nie stanowi nabycia tej nieruchomości w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zatem, odpłatne zbycie nieruchomości np. w grudniu 2024 r. nastąpi po upływie terminu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. po upływie pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie tej nieruchomości.

W konsekwencji, odpłatne zbycie tej nieruchomości nie będzie stanowić dla Pani źródła przychodu, podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, a tym samym nie będzie ciążył na Pani obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z tego tytułu i nie będzie konieczne złożenie przez Panią deklaracji PIT-39 z tego tytułu.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.):

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ww. ustawy:

Źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

a)nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,

b)spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,

c)prawa wieczystego użytkowania gruntów

– jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a)-c) – przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Stosownie natomiast do treści art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

W przypadku odpłatnego zbycia, nabytych w drodze spadku, nieruchomości lub praw majątkowych, określonych w ust. 1 pkt 8 lit. a-c, okres, o którym mowa w tym przepisie, liczy się od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie tej nieruchomości lub nabycie prawa majątkowego przez spadkodawcę.

Wobec powyższego, dla określenia skutków podatkowych odpłatnego zbycia nieruchomości decydujące znaczenie ma ustalenie momentu ich nabycia.

Dla rozstrzygnięcia sprawy istotne jest zatem ustalenie czy włączenie opisanej we wniosku nieruchomości, stanowiącej majątek osobisty Pani męża – otrzymany w drodze spadku – do majątku wspólnego małżonków (Pani i Pani męża) w drodze umowy majątkowej małżeńskiej rozszerzającej wspólność majątkową, stanowiło jej nabycie przez Panią w rozumieniu powołanego przepisu.

Żeby ustalić, czy w opisanym we wniosku zdarzeniu sprzedaż przez Panią nieruchomości podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, istotne jest ustalenie, czy jej odpłatne zbycie nastąpi po upływie pięciu lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło jej nabycie.

Stosunki majątkowe między małżonkami zostały uregulowane w ustawie z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2809 ze zm.).

Zgodnie z art. 31 § 1 powołanego Kodeksu:

Z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Stosownie natomiast do treści art. 33 pkt 1 i 2 ww. Kodeksu:

Do majątku osobistego każdego z małżonków należą:

1) przedmioty majątkowe nabyte przed powstaniem wspólności ustawowej;

2) przedmioty nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba że spadkodawca lub darczyńca inaczej postanowił.

W świetle natomiast art. 43 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

Oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym.

Ustrój wspólności ustawowej obejmujący dorobek obojga małżonków ukształtowany został przez ustawodawcę jako wspólność łączna, bezudziałowa.

Stosownie do art. 35 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

W czasie trwania wspólności ustawowej żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego. Nie może również rozporządzać ani zobowiązywać się do rozporządzania udziałem, który w razie ustania wspólności przypadnie mu w majątku wspólnym lub w poszczególnych przedmiotach należących do tego majątku.

Obojgu małżonkom przysługuje pełne prawo do całości majątku wspólnego. Zważywszy na tak ukształtowaną sytuację prawną małżonków objętych wspólnością ustawową, definitywne nabycie w czasie jej trwania nieruchomości oznacza nabycie przez każdego z małżonków tego prawa w całości, a nie w określonym ułamkowo udziale.

Zgodnie z art. 47 § 1 ww. ustawy:

Małżonkowie mogą przez umowę zawartą w formie aktu notarialnego wspólność ustawową rozszerzyć lub ograniczyć albo ustanowić rozdzielność majątkową lub rozdzielność majątkową z wyrównaniem dorobków (umowa majątkowa). Umowa taka może poprzedzać zawarcie małżeństwa.

Z powyższego przepisu wynika, że małżonkowie – poprzez zawarcie stosownej umowy – mogą ustanawiać ustrój majątkowy w sposób odmienny od przewidzianego w przepisach o wspólności ustawowej.

Umowy takie w zakresie, w jakim ustanawiają zasadę kształtującą ustrój majątkowy, działają na przyszłość i mają charakter organizacyjny.

Ponadto, w doktrynie prawa rodzinnego podkreśla się, że w przypadku majątku osobistego małżonek pozostaje w stosunku do niego podmiotem wyłącznie uprawnionym, co oznacza, że jego uprawnienia do dysponowania przedmiotami wchodzącymi w skład majątku osobistego nie podlegają co do zasady żadnym ograniczeniom, w tym wynikającym z przepisów prawa rodzinnego, takim jak konieczność uzyskania zgody współmałżonka co do możliwości rozporządzania konkretnym składnikiem majątku osobistego.

Możliwe jest więc swobodne dokonywanie pomiędzy małżonkami czynności rozporządzających prowadzących do przeniesienia określonego przedmiotu majątkowego z majątku osobistego do majątku wspólnego.

W tym miejscu wskazać muszę na jednolicie ukształtowaną linię orzeczniczą, zgodnie z którą włączenie nieruchomości do majątku wspólnego małżonków, w drodze umowy rozszerzającej ustawową wspólność majątkową, nieruchomości lub praw majątkowych stanowiących majątek odrębny jednego małżonka na zasadach i w sposób określony przez Kodeks rodzinny i opiekuńczy, nie jest nabyciem tej nieruchomości lub prawa majątkowego przez drugiego małżonka w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zatem skoro rozszerzenie wspólności majątkowej małżeńskiej poprzez włączenie do majątku wspólnego, nieruchomości wchodzącej uprzednio w skład majątku osobistego jednego z małżonków, nie stanowi nabycia, w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy, to uznać należy, że datą nabycia nieruchomości przez każdego z małżonków jest data nabycia tych nieruchomości przez tego małżonka, który nieruchomość włączył do majątku wspólnego.

Zgodnie z art. 922 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2024 r., poz. 1061 ze zm.):

Prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób (…).

 W myśl art. 924 i 925 Kodeksu cywilnego:

Spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy.

Spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku.

Oznacza to, że z chwilą śmierci należące do spadkodawcy prawa i obowiązki stają się spadkiem, który podlega przepisom prawa spadkowego, a data śmierci (chwila śmierci) spadkodawcy ustala, kto staje się spadkobiercą oraz co wchodzi w skład masy spadkowej.

Z kolei z art. 1025 § 1 ustawy Kodeks cywilny wynika:

Sąd na wniosek osoby mającej w tym interes stwierdza nabycie spadku przez spadkobiercę. Notariusz na zasadach określonych w przepisach odrębnych sporządza akt poświadczenia dziedziczenia.

Uwzględniając powyższe przepisy prawa, w tym art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych a także fakt, że Pani małżonek nabył w drodze dziedziczenia po zmarłym 2018 r. ojcu 1/4 udziału w lokalu mieszkalnym oraz po zmarłej w 2023 r. matce 3/4 udziału w tym lokalu mieszkalnym, uznać należy, że opisane we wniosku udziały w nieruchomości nabyła Pani również w drodze spadku.

Zatem upływ pięcioletniego okresu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych należy liczyć dla Pani od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie tego lokalu mieszkalnego przez spadkodawcę (Pani teścia), tj. od końca 2009 r.

Zatem, planowana, nienastępująca w ramach działalności gospodarczej, sprzedaż przez Panią lokalu mieszkalnego, wcześniej włączonej do majątku wspólnego małżonków, nie będzie stanowiła źródła przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) w związku z art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Sprzedaż ta nastąpi bowiem po upływie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie tego lokalu mieszkalnego przez Pani teścia, tj. od końca 2009 r.

W konsekwencji, nie będzie na Pani ciążył obowiązek zapłaty podatku dochodowego z tytułu odpłatnego zbycia opisanych we wniosku nieruchomości. Nie będzie Pani także zobowiązana do złożenia zeznania PIT-39 z tytułu sprzedaży lokalu mieszkalnego.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy

·stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zdarzenia oraz

·zdarzenia przyszłego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał na dzień złożenia wniosku.

Zaznaczam, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego czy kontrolnego. Wydając interpretację indywidualną w trybie art. 14b ustawy Ordynacja podatkowa, opieram się wyłącznie na opisie stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego podanym we wniosku – nie prowadzę postępowania dowodowego. Przy wydawaniu tej interpretacji dokonałem więc wyłącznie analizy okoliczności podanych we wniosku.

Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest bowiem ustalanie, czy przedstawione we wniosku stan faktyczny/zdarzenie przyszłe jest zgodny ze stanem rzeczywistym. Ustalenie stanu rzeczywistego stanowi domenę ewentualnego postępowania podatkowego.

Przywołane przez Panią we wniosku indywidualne interpretacje prawa podatkowego zostały wydane w indywidualnej sprawie i nie mają zastosowania ani konsekwencji wiążących w odniesieniu do żadnego innego zaistniałego stanu faktycznego czy też zdarzenia przyszłego.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2838 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego) i zastosuje się Pani do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935.; dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA) albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2838 ze zm.).