Nigdy nikogo nie zwolnił Pan z długu, Sąd oddalił powództwo w pozostałym zakresie z uwagi na przedawnienie.

-jeśli doszło do umorzenia wierzytelności (z tytułu kaucji gwarancyjnej w wysokości (…) zł), to czy była ona wcześniej zarachowana przez Pana jako przychód należny na podstawie art. 14 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych;

Tak była zaksięgowana jako przychód.

-czy wierzytelność (z tytułu kaucji gwarancyjnej w wysokości (…) zł) przedawniła się.

Według Sądu została przedawniona.

Pytanie

1.(…) zł brutto – czy kwota w całości jest Pana kosztem i może ją Pan wykazać w kolejnym miesiącu jako koszt?

2.„zasądza od powoda – na rzecz strony pozwanej kwotę (…) zł tytułem zwrotu kosztów procesu;” – czy ta kwota jest również w całości Pana kosztem i może ją Pan wykazać w kolejnym miesiącu jako koszt?

3.„nakazuje pobrać od powoda (…) na rzecz Skarbu Państwa Sądu Rejonowego kwotę (…) zł tytułem zwrotu brakującej części wydatków;” – czy ta kwota jest również w całości j Pana kosztem i może ją Pan wykazać w kolejnym miesiącu jako koszt?

Kwoty łącznie: (…) zł.

Pana stanowisko w sprawie

W Pana ocenie – cała kwota (…) zł brutto jest Pana kosztem, bo nigdy nie otrzymał Pan tych pieniędzy, a wszystkie podatki odprowadził Pan zgodnie z prawem łącznie z vatem, którego Pan wie, że nie odzyska, ale to już Pan wie, odliczenie powinien Pan zrobić w kolejnym miesiącu po otrzymaniu Waszej decyzji.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku, jest:

-prawidłowe – w części dotyczącej możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków poniesionych w związku procesem sądowym,

-nieprawidłowe – w pozostałej części.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 22 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tj. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):

W myśl art. 22 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawiera wykazu wydatków, który przesądzałby o ich zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów. Przyjmuje się, że kosztami uzyskania przychodów są wszelkie racjonalnie uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, których celem jest osiągnięcie przychodów lub zabezpieczenie albo zachowanie źródła przychodów tak, aby to źródło przynosiło przychody także w przyszłości. W takim ujęciu kosztami tymi będą zarówno wydatki pozostające w bezpośrednim związku z uzyskanymi przychodami, jak i pozostające w związku pośrednim, jeżeli zostanie wykazane, że zostały w sposób racjonalny poniesione w celu uzyskania przychodów (w tym dla zagwarantowania funkcjonowania źródła przychodów), nawet wówczas gdyby z obiektywnych powodów przychód nie został osiągnięty.

Wyrażenie „w celu osiągnięcia przychodów” zawarte we wskazanym art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oznacza, że nie wszystkie wydatki ponoszone przez podatnika w związku z osiąganiem przychodów podlegają odliczeniu od podstawy opodatkowania. Zauważam, że przez sformułowanie „w celu” należy rozumieć dążenie do osiągnięcia jakiegoś stanu rzeczy (przychodów), a dążenie podatnika ma przymiot „celowości”, jeżeli na podstawie dostępnej wiedzy o związkach przyczynowo-skutkowych można zasadnie uznać, że poniesiony koszt może przynieść oczekiwane następstwo (przychód).

Dlatego kosztem uzyskania przychodów są wszelkie wydatki, których poniesienie pozostaje w związku przyczynowo-skutkowym z uzyskaniem przychodów z danego źródła bądź też zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła przychodów i nie są wymienione w art. 23 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W świetle powyższego – aby wydatek poniesiony przez podatnika stanowił dla niego koszt uzyskania przychodów, muszą być spełnione następujące warunki:

·został poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi on zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika (nie stanowią kosztu uzyskania przychodów podatnika wydatki, które zostały poniesione na działalność podatnika przez osoby inne niż podatnik),

·jest definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,

·pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,

·poniesiony został w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia przychodów lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętych przychodów,

·został właściwie udokumentowany,

·nie może znajdować się w grupie wydatków, których zgodnie z art. 23 ust. 1 ww. ustawy nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.

Uznanie danego wydatku za koszt uzyskania przychodów jest możliwe tylko wtedy, gdy z prawidłowo i rzetelnie udokumentowanych zdarzeń wynika ponad wszelką wątpliwość, że jest to wydatek celowy i racjonalnie uzasadniony. To podatnik jest zobowiązany wykazać nie tylko fakt poniesienia danego wydatku, ale także jego celowość i racjonalność. Zatem podkreślam, że o tym co jest celowe i potrzebne w prowadzonej działalności, decyduje podmiot prowadzący tę działalność, a nie organ podatkowy. Na podatniku spoczywa zatem obowiązek wykazania związku poniesionych kosztów z prowadzoną działalnością, w tym okoliczności, że ich poniesienie ma wpływ na wysokość osiągniętych przychodów.

Przy czym, związek przyczynowy między poniesieniem wydatku a osiągnięciem przychodów, bądź zachowaniem lub zabezpieczeniem jego źródła należy oceniać indywidualnie w stosunku do każdego wydatku. Z oceny tego związku powinno wynikać, że poniesiony wydatek obiektywnie może przyczynić się do osiągnięcia przychodów, bądź służyć zachowaniu lub zabezpieczeniu źródła przychodów.

Koszty uzyskania przychodów nie są kosztami uzyskania jakichkolwiek przychodów, lecz zawsze są związane z uzyskaniem przychodów z konkretnego źródła. Koszty uzyskania przychodów z danego źródła pomniejszają przychody z tego właśnie źródła. Koszty te są zatem ściśle i funkcjonalnie przyporządkowane do danego źródła przychodów.

Co warte podkreślenia w kontekście Pana sprawy, jednym z warunków zaliczenia danego wydatku do kosztów uzyskania przychodów jest poniesienie go w celu uzyskania przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu w związku z wykonywaną działalnością gospodarczą.

Z informacji przedstawionych we wniosku wynika, że w latach 2011 i 2012 w ramach prowadzonej działalności gospodarczej – jako podwykonawca Spółki jawnej wykonywał Pan prace ślusarskie i budowlane. Za te prace wystawił Pan faktury na Spółkę jawną i zaksięgował jako przychód należny. Zgodnie z umową Spółka akcyjna (Pozwana) była uprawniona do zatrzymania 10% wynagrodzenia umownego netto tytułem kaucji gwarancyjnej. Jak wynika z opisu sprawy na mocy zawartej umowy Spółka akcyjna dokonywała zapłaty za niektóre faktury wystawione przez Spółkę jawną na wykonanie prac objętych umową. Jak wynika z opisu sprawy, nie otrzymał Pan całej należnej kwoty. Stąd dochodzona w tej sprawie kwota (…) to różnica pomiędzy łączną kwotą wystawionych przez Pana faktur a sumą dokonanych wpłat przez wykonawców. W stosunku do różnicy wystąpił Pan z powództwem do sądu rejonowego. Sąd zasądził na Pana rzecz m.in. kwotę (…) zł. Natomiast pozostała kwota (…) zł nie została spłacona. W odniesieniu do tej wierzytelności z tytułu kaucji gwarancyjnej w wysokości (…) zł wyjaśnił Pan, że nigdy nikogo nie zwolnił Pan z długu, a sąd oddalił powództwo w pozostałym zakresie z uwagi na przedawnienie.

Dlatego wyjaśniam, że wierzytelności przedawnione nie mogą stanowić kosztów uzyskania przychodów.

W myśl bowiem art. 23 ust. 1 pkt 17 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Stosownie do art. 23 ust. 1 pkt 41 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Upływ terminu przedawnienia oznacza brak możliwości skutecznego żądania wykonania zobowiązania, gdyż dłużnik może odmówić spełnienia świadczenia, mimo że jego dług nadal istnieje. Przedawnienie jest okolicznością kształtującą zarówno sytuację podatkową wierzyciela, jak i dłużnika. Szczególnie wyraźnie jest to widoczne, gdy podmioty te prowadzą działalność gospodarczą, w ramach której powstało przedawnione zobowiązanie.

Instytucję przedawnienia roszczeń majątkowych wprowadza art. 117 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. z 2024 r. poz. 1061). Zgodnie z którym:

Wskazuję również, że o przedawnieniu wierzytelności nie stanowi fakt dokonania odpowiedniego zapisu w księgach podatkowych, ale spełnienie przesłanek, o których mowa w przepisach kodeksu cywilnego (ogólne terminy przedawnienia zostały określone w art. 118 tej ustawy).

Zgodnie z art. 118 ustawy – Kodeks cywilny:

Co do zasady termin przedawnienia, zgodnie z art. 118 ustawy – Kodeks cywilny, w odniesieniu do roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej wynosi 3 lata. Zasadniczo bieg terminu przedawnienia, zgodnie z art. 120 tejże ustawy, rozpoczyna się od dnia wymagalności roszczenia.

Kwalifikacji wierzytelności jako przedawnionej nie zmienia również możliwość dochodzenia przedawnionego roszczenia, wynikająca z art. 117 § 2 i 411 pkt 3 Kodeksu cywilnego. Na gruncie prawa cywilnego nie można bowiem utożsamiać przedawnienia roszczenia z jego wygaśnięciem.

W przedstawionych okolicznościach wierzytelność uległa przedawnieniu.

Przedawnienie ma ten skutek, że nieuregulowana do tego momentu wierzytelność nie będzie mogła zostać zaliczona do kosztów uzyskania przychodów. Stanie się tak niezależnie od tego, czy wierzytelność ta została wcześniej zarachowana jako przychód należny.

Zatem kwota brutto (…) zł, uznana przez Sąd za przedawnioną nie może być uznana przez Pana za koszy uzyskania przychodów prowadzonej działalności gospodarczej.

Nie znajdzie też zastosowania art. 23 ust. 1 pkt 41 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, bo – jak wynika z opisu sprawy – wierzytelność nie została przez Pana umorzona, a dodatkowo uległa przedawnieniu.

Podsumowanie: niewypłacona Panu kwota (…) zł, uznana przez Sąd za przedawnioną nie może być uznana przez Pana za koszy uzyskania przychodów prowadzonej działalności gospodarczej.

We wniosku wyjaśnił Pan również, że w czerwcu 2024 r. zapłacił Pan koszty procesu sądowego w kwocie (…) zł. Koszty te poniósł Pan w związku z prowadzoną działalnością. Opisany przez Pana proces był związany z tą działalnością. Zgodnie z wyrokiem z czerwca 2024 r. zapłacił Pan również koszty stawienia się na rozprawie jednego ze świadków zasądzone przez Sąd w kwocie (…) zł.

Odnosząc się do możliwości zaliczenia zasądzonych od Pana kosztów procesu, wyjaśniam, że koszty procesu sądowego, w którym brał Pan udział, nie zostały wyłączone z kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 23 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W niektórych zatem przypadkach zasądzone od podatnika koszty procesu (w tym również procesu przegranego) mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Fakt przegrania sporu nie decyduje o możliwości zakwalifikowania danych wydatków do kosztów uzyskania przychodów, ale decydujące znaczenie ma, czy dany koszt został poniesiony w celu zabezpieczenia bądź zapewnienia źródła przychodu.

Uczestnictwo w procesie zasadniczo jest przejawem dążenia do pozytywnego dla podatnika rozstrzygnięcia sporu przed sądem. W przypadku sporu dotyczącego roszczeń o charakterze majątkowym, ponoszenie przez podatnika kosztów związanych z postępowaniem sądowym można zatem uznać za racjonalne oraz uzasadnione ekonomicznie. Co więcej, jeśli spór prowadzony jest z kontrahentem, ponoszone koszty sądowe należy niewątpliwie zakwalifikować jako koszty związane z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą. Toczenie sporów mieści się bowiem zasadniczo w zakresie zwykłego ryzyka gospodarczego.

Odnośnie do kwestii momentu ujęcia ww. wydatków w kosztach podatkowych wskazuję na art. 22 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z którym:

Stosownie natomiast do art. 22 ust. 5d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

W myśl art. 22 ust. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Zgodnie z art. 22 ust. 6b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Z przytoczonych regulacji wynika, że u podatników prowadzących podatkową księgę przychodów i rozchodów wydatki, które w myśl art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowią koszt podatkowy, co do zasady muszą być zaewidencjonowane w tej księdze w roku podatkowym, w którym zostały poniesione, nawet jeśli dotyczą przychodów przyszłych lat. Przy czym za dzień poniesienia kosztu u tych podatników uważa się dzień wystawienia faktury (rachunku) lub innego dowodu stanowiącego podstawę do zaksięgowania (ujęcia) kosztu.

Zatem zarówno zapłacone przez Pana koszty procesu w kwocie (…) zł, jak i koszty stawienia się na rozprawie jednego ze świadków w kwocie (…) zł zasądzone przez Sąd stanowią koszty uzyskania przychodów w dacie zapłaty.

Podsumowanie: zarówno zasądzone przez Sąd od Pana kwota (…) zł tytułem zwrotu kosztów procesu, jak i koszty stawienia się na rozprawie jednego ze świadków w kwocie (…) zł stanowią koszty uzyskania przychodów w prowadzonej przez Pana działalności gospodarczej w dacie zapłaty.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił, i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pan do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).