Opodatkowanie świadczeń emerytalnych otrzymywanych z Pracowniczego Programu Emerytalnego z Niemiec.

Interpretacja indywidualna

 – stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

8 lipca 2024 r. wpłynął Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy opodatkowania świadczenia otrzymywanego z Niemiec.

Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwania – w dniu 29 sierpnia i 2 września 2024 r. (data wpływu).

 Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Od (...) 2023 r. jest Pan na emeryturze niemieckiej. Nie ma Pan emerytury z Polski. Na Pana konto bankowe w Niemczech jest wypłacana emerytura z niemieckiego obowiązkowego systemu ubezpieczeń socjalnych Deutsche Rentenversiecherung Bund (DRB) oraz Betriebsrente (emerytura zakładowa) z niemieckiego programu emerytalnego X(Z), w którym to urzędzie był Pan zatrudniony od 1994 r. do 2023 r.

Po przekazaniu tych emerytur (wcześniej zarobków jako pracownik) na konto w Niemczech, transferował Pan odpowiednie sumy na wspólne konto walutowe (Pana i żony) w Y. Wszystkie operacje bankowe w banku w Niemczech dla bezpieczeństwa należy potwierdzić w aplikacji na telefonie odpowiednim kodem (...), który przesyłany jest jako wiadomość SMS. Ponieważ na początku maja 2024 r. miał Pan problemy z tą aplikacją na telefonie, nie mógł Pan połączyć się przez internet z niemieckim bankiem i na kilka tygodni był Pan odcięty od środków finansowych.

Aby uniknąć podobnych problemów, zdecydował się Pan emeryturę zakładową przekazywać bezpośrednio do Y. W tym celu podał Pan w Z nowe konto bankowe. Po pierwszej transakcji walutowej została ona obłożona 12% podatkiem od dochodów osób fizycznych. Zarówno renta zakładowa z Z jak i emerytura z DRB są w Niemczech obowiązkowo opodatkowane i rocznie rozliczone przez Pana w deklaracji podatkowej z niemieckim Urzędem Skarbowym (Finanzamt). Z jest oddziałem w strukturze X. Renta z Z jest efektem obowiązkowych składek pracowników X. Jest ona ściśle powiązana z emeryturą z DRB. Zaczyna być wypłacana dopiero po otrzymaniu decyzji wypłacania emerytury z DRB. Renta z Z powstała jako forma uniknięcia ubóstwa w wieku emerytalnym.

Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 58 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z umową o unikaniu podwójnego opodatkowania, świadczenie renty zakładowej z Niemiec nie podlega opodatkowaniu w Polsce, tylko w kraju wypłaty, tj. w Niemczech.

Podobna sytuacja była już rozpatrywana przez KIS w interpretacji indywidualnej z 2023 r. o numerze 0113-KDIPT2-2.4011 34.2023.2.ACZ.

Od dnia osiągnięcia wieku emerytalnego i decyzji o emeryturze, czyli od 1 sierpnia 2023 r. zamieszkuje Pan wraz z rodziną w Polsce, Pana mieszkanie w Niemczech zostało zlikwidowane i wymeldował się Pan w Biurze Meldunkowym w X.

Od 2002 r. rozlicza się Pan wspólnie z małżonką w Urzędzie Skarbowym w Y, mają Państwo wspólnotę majątkową.

Od obu emerytur w Niemczech są pobierane opłaty na obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne i przekazywane do niemieckiej Ubezpieczalni (...). Posiada Pan tam ubezpieczenie rodzinne dla całej rodziny. Poprzez umowy międzynarodowe o transferze ubezpieczeń między krajami UE, świadczenia na terenie Polski są dla Pana i rodziny realizowanie przez NFZ.

Uzupełniając wniosek wyjaśnił Pan, że dotyczy on okresu od momentu otrzymania emerytury z Z, czyli od (...) 2023 r. Tego dnia wymeldował się Pan z X opuścił Niemcy. Od tego dnia mieszka na stałe w Polsce. Natomiast w maju 2024 r. w wyniku zmiany konta bankowego do wypłacania emerytury z banku niemieckiego na polski bank Y zostało z tej emerytury potrącone 12% przez Y. Zmiana konta płatności emerytury została wykonana na Pana życzenie.

Potwierdził Pan, że w okresie którego dotyczy wniosek miał Pan miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w Polsce. Posiada Pan obywatelstwo polskie i niemieckie. Emerytura/renta zakładowa z Z nie stanowiła płatności z niemieckiego obowiązkowego systemu ubezpieczeń socjalnych.

Potwierdził Pan, że wskazana we wniosku emerytura/renta zakładowa z Z była wypłacana lub pochodzi z funduszy utworzonych przez państwo niemieckie, jego jednostkę terytorialną lub organ lokalny, z tytułu świadczenia usług na rzecz tego państwa, jego jednostki terytorialnej lub organu lokalnego. Wyjaśnił Pan, że fundusz ten został stworzony przez Z w strukturze X tym samym jednostkę świadczącą usługę na rzecz państwa niemieckiego.

Wskazana we wniosku emerytura/renta zakładowa z Z nie jest wypłacana z tytułu świadczonych usług pozostających w związku z działalnością gospodarczą prowadzoną przez państwo niemieckie, jego jednostkę terytorialną lub organ lokalny, X jest podmiotem gospodarczym.

Potwierdził Pan, że emerytura/renta zakładowa z Z stanowi wypłatę z Pracowniczego Programu Emerytalnego utworzonego i działającego w oparciu o przepisy dotyczące pracowniczych programów emerytalnych obowiązujące w Niemczech. Wyjaśnił Pan również, że renta zakładowa Z opiera się na układzie zbiorowym (...) dotyczącym zabezpieczenia finansowego pracowników/urzędników państwowych po przejściu na emeryturę (...).

Renta zakładowa Z jest efektem obowiązkowego ubezpieczenia wszystkich pracowników X w Z. Każdy pracownik wpłaca miesięcznie 0,3% swojego dochodu do Z. Tylko pracownicy X mogą być członkami tego ubezpieczenia.

Potwierdził Pan, że renta zakładowa jest ściśle związana z osiągnięciem wieku emerytalnego. Nie można jej otrzymać wcześniej. Otrzymuje ją się po otrzymaniu decyzji o wypłacaniu emerytury głównej z DRB (Deutsche Rentenversicherung Bund). Ma ona polepszyć sytuację finansową emerytów i zapobiec ubóstwu na starość.

Pytanie

Czy niemiecka renta zakładowa może być opodatkowana w Polsce i czy ma być wykazywana na deklaracji PIT w Polsce?

Pana stanowisko w sprawie (ostatecznie doprecyzowane w uzupełnieniu wniosku)

Pana zdaniem, nie może być opodatkowana w Polsce i nie musi być wykazywana na PIT. Renta zakładowa Z jest wypłacana z pracowniczego programu emerytalnego utworzonego i działającego w oparciu o przepisy obowiązujące w Niemczech dotyczące pracowniczych programów emerytalnych i podlega ona zwolnieniu z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 58 lit. b) w związku z art. 21 ust. 33 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Pana dochody (obie emerytury) stanowią jedyne źródło finansowania Pana rodziny (Pana żona nie pracuje a czwórka dzieci uczy się lub studiuje). Za rok podatkowy 2023, w związku z Pana zamieszkaniem w Niemczech, jest Pan traktowany przez państwo niemieckie jako podatnik o nieograniczonym obowiązku podatkowym. Za rok podatkowy 2024 i w latach następnych może Pan zostać po złożeniu wniosku (zaświadczenie na kraje UE/EOG) również potraktowany jako podatnik o nieograniczonym obowiązku podatkowym. Ma to duże znaczenie dla ustalenia opodatkowania i uzyskania ulg podatkowych, np. z tytułu wspólnego opodatkowania małżonków.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):

Osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).

Na podstawie art. 4a ww. ustawy:

Przepisy art. 3 ust. 1, 1a, 2a i 2b stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska.

Ustalenie miejsca zamieszkania podatnika decyduje o zakresie ciążącego na nim obowiązku podatkowego. Inaczej mówiąc, od miejsca zamieszkania zależy czy podatnik podlega nieograniczonemu, czy ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce. Nieograniczonym obowiązkiem podatkowym objęci są podatnicy, którzy w Polsce mają miejsce zamieszkania. Podlegają oni obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów.

W opisie zdarzenia wskazał Pan, że od (…) 2023 r. jest Pan na emeryturze niemieckiej. Na Pana konto bankowe w Niemczech jest wypłacana emerytura z niemieckiego obowiązkowego systemu ubezpieczeń socjalnych Deutsche Rentenversiecherung Bund (DRB) oraz Betriebsrente (emerytura zakładowa) z niemieckiego programu emerytalnego X(Z), w którym to urzędzie był Pan zatrudniony od 1994 r. do 2023 r. Z jest oddziałem w strukturze X. Renta z Z jest efektem obowiązkowych składek pracowników X. Jest ona ściśle powiązana z emeryturą z DRB. Zaczyna być wypłacana dopiero po otrzymaniu decyzji wypłacania emerytury z DRB. Renta z Z powstała jako forma uniknięcia ubóstwa w wieku emerytalnym.

Od dnia osiągnięcia wieku emerytalnego i decyzji o emeryturze, czyli od 1 sierpnia 2023 r. zamieszkuje Pan wraz z rodziną w Polsce, Pana mieszkanie w Niemczech zostało zlikwidowane i wymeldował się Pan w Biurze Meldunkowym w X.

Od obu emerytur w Niemczech są pobierane opłaty na obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne i przekazywane do niemieckiej Ubezpieczalni (...).

W okresie którego dotyczy wniosek miał Pan miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w Polsce. Posiada Pan obywatelstwo polskie i niemieckie. Emerytura/renta zakładowa z Z nie stanowiła płatności z niemieckiego obowiązkowego systemu ubezpieczeń socjalnych.

Wskazana we wniosku emerytura/renta zakładowa z Z była wypłacana lub pochodzi z funduszy utworzonych przez państwo niemieckie, jego jednostkę terytorialną lub organ lokalny, z tytułu świadczenia usług na rzecz tego państwa, jego jednostki terytorialnej lub organu lokalnego. Fundusz ten został stworzony przez Z w strukturze X tym samym jednostkę świadczącą usługę na rzecz państwa niemieckiego. Emerytura/renta zakładowa z Z nie jest wypłacana z tytułu świadczonych usług pozostających w związku z działalnością gospodarczą prowadzoną przez państwo niemieckie, jego jednostkę terytorialną lub organ lokalny, X jest podmiotem gospodarczym.

Emerytura/renta zakładowa z Z stanowi wypłatę z Pracowniczego Programu Emerytalnego utworzonego i działającego w oparciu o przepisy dotyczące pracowniczych programów emerytalnych obowiązujące w Niemczech. Renta zakładowa Z opiera się na układzie zbiorowym (T.) dotyczącym zabezpieczenia finansowego pracowników/urzędników państwowych po przejściu na emeryturę (...).

Renta zakładowa Z jest efektem obowiązkowego ubezpieczenia wszystkich pracowników X w Z. Każdy pracownik wpłaca miesięcznie 0,3% swojego dochodu do Z. Tylko pracownicy X mogą być członkami tego ubezpieczenia.

Renta zakładowa jest ściśle związana z osiągnięciem wieku emerytalnego. Nie można jej otrzymać wcześniej. Otrzymuje ją się po otrzymaniu decyzji o wypłacaniu emerytury głównej z DRB (Deutsche Rentenversicherung Bund). Ma ona polepszyć sytuację finansową emerytów i zapobiec ubóstwu na starość.

W odniesieniu do otrzymywanej przez Pana renty/emerytury zakładowej z Z należy więc zastosować przepisy Umowy między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku z dnia 14 maja 2003 r. (Dz. U. z 2005 r. Nr 12, poz. 90).

W myśl art. 18 ust. 1 tej umowy:

Emerytury i podobne świadczenia lub renty, otrzymywane przez osobę mającą miejsce zamieszkania w Umawiającym się Państwie z drugiego Umawiającego się Państwa, podlegają opodatkowaniu tylko w tym pierwszym Państwie.

Na podstawie art. 18 ust. 2 umowy:

Bez względu na postanowienia ustępu 1 niniejszego artykułu płatności otrzymywane przez osobę mającą miejsce zamieszkania w jednym Umawiającym się Państwie z obowiązkowego systemu ubezpieczeń socjalnych drugiego Umawiającego się Państwa, podlegają opodatkowaniu tylko w tym drugim Państwie.

Stosownie natomiast do art. 19 ust. 2 umowy:

a)Emerytura wypłacana przez lub pochodząca z funduszy utworzonych przez Umawiające się Państwo, jego jednostkę terytorialną lub organ lokalny, osobie fizycznej z tytułu świadczenia usług na rzecz tego Państwa, jego jednostki terytorialnej lub organu lokalnego, podlega opodatkowaniu tylko w tym Państwie.

b)Jednakże taka emerytura podlega opodatkowaniu tylko w drugim Umawiającym się Państwie, jeśli osoba fizyczna jest obywatelem tego Państwa i posiada w nim miejsce zamieszkania.

Z powyższych przepisów wynika zatem, że renty i emerytury z Niemiec, wypłacane osobie mającej miejsce zamieszkania w Polsce, podlegają co do zasady opodatkowaniu tylko w Polsce. Wyjątek dotyczy jednak sytuacji, gdy świadczenia są wypłacane z niemieckiego obowiązkowego systemu ubezpieczeń socjalnych, jak również gdy emerytura wypłacana jest przez lub pochodzi z funduszy utworzonych przez państwo niemieckie, jego jednostkę terytorialną lub organ lokalny, osobie fizycznej – niemającej obywatelstwa polskiego – z tytułu świadczenia usług na rzecz tego państwa, jego jednostki terytorialnej lub organu lokalnego.

W konsekwencji wskazana we wniosku renta/emerytura zakładowa z Z wypłacana na rzecz osoby mającej miejsce zamieszkania w Polsce i posiadającej polskie obywatelstwo podlega opodatkowaniu tylko w Polsce.

W Polsce do tego świadczenia zastosowanie znajdują przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, źródłem przychodu jest m.in. emerytura i renta.

W myśl art. 12 ust. 7 ww. ustawy:

Przez emeryturę lub rentę rozumie się łączną kwotę świadczeń emerytalnych i rentowych, w tym kwoty emerytur kapitałowych wypłacanych na podstawie ustawy o emeryturach kapitałowych, wraz ze wzrostami i dodatkami, z wyłączeniem dodatków rodzinnych i pielęgnacyjnych oraz dodatków dla sierot zupełnych do rent rodzinnych; rentą lub rentą rodzinną jest również świadczenie pieniężne, o którym mowa w ustawie z dnia 8 lutego 2023 r. o świadczeniu pieniężnym przysługującym członkom rodziny funkcjonariuszy lub żołnierzy zawodowych, których śmierć nastąpiła w związku ze służbą albo podjęciem poza służbą czynności ratowania życia lub zdrowia ludzkiego albo mienia (Dz.U. poz. 658).

Zgodnie natomiast z art. 21 ust. 1 pkt 58 lit. b) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Wolne od podatku dochodowego są wypłaty środków zgromadzonych w pracowniczym programie emerytalnym dokonane na rzecz uczestnika lub osób uprawnionych do tych środków po śmierci uczestnika - z zastrzeżeniem ust. 33.

Na podstawie art. 21 ust. 33 ustawy:

Przez pracownicze programy emerytalne rozumie się pracownicze programy emerytalne utworzone i działające w oparciu o przepisy dotyczące pracowniczych programów emerytalnych obowiązujące w państwach członkowskich Unii Europejskiej lub w innych państwach należących do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej.

Na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 18 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o pracowniczych programach emerytalnych (t. j. Dz. U. z 2024 r., poz. 556):

Przez wypłatę rozumie się dokonaną przez uczestnika lub osobę uprawnioną wypłatę gotówkową lub realizację przelewu środków zgromadzonych w ramach programu na wskazany przez uczestnika lub tę osobę rachunek bankowy - na warunkach określonych w umowie zakładowej, w przypadku spełnienia warunków określonych w ustawie.

Warunki te określone są w art. 42 ust. 1 ww. ustawy, zgodnie z którym:

Wypłata następuje:

1)na wniosek uczestnika po osiągnięciu przez niego wieku 60 lat;

2)na wniosek uczestnika po przedstawieniu przez niego decyzji o przyznaniu prawa do emerytury i po ukończeniu 55 roku życia;

3)w przypadku ukończenia przez uczestnika 70 lat, jeżeli wcześniej nie wystąpił z wnioskiem o wypłatę środków;

4)na wniosek osoby uprawnionej, w przypadku śmierci uczestnika.

Z powyższego wynika, że zamiarem ustawodawcy było, aby określenie „wypłata” świadczeń, które realizują cel programu emerytalnego obejmowała m.in. zabezpieczenie źródła utrzymania osobie otrzymującej wypłatę po przejściu na emeryturę lub osobie uprawnionej, w przypadku śmierci uczestnika.

Mając zatem na uwadze wskazane we wniosku okoliczności - w szczególności fakt, że otrzymuje Pan rentę/emeryturę z Z, która, jak Pan potwierdził stanowi wypłatę z Pracowniczego Programu Emerytalnego utworzonego i działającego w oparciu o przepisy dotyczące pracowniczych programów emerytalnych obowiązujące w Niemczech – stwierdzić należy, że świadczenie to korzysta w Polsce ze zwolnienia przedmiotowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 58 lit. b) w związku z art. 21 ust. 33 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W konsekwencji zgodzić się z Panem należy, że renta/emerytura z Z korzysta ze zwolnienia przedmiotowego w Polsce i w związku z tym nie należy tego świadczenia wykazywać w składanym w Polsce zeznaniu rocznym.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Odnosząc się do przywołanej przez Pana interpretacji indywidualnej informuję, że została ona wydana w indywidualnej sprawie i nie ma zastosowania, ani konsekwencji wiążących, w odniesieniu do żadnego innego zaistniałego stanu faktycznego bądź zdarzenia przyszłego.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; (dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa.