Opodatkowanie dochodów uzyskanych z pracy wykonywanej na statku oraz rezydencji podatkowej. - Interpretacja - 0114-KDIP3-2.4011.545.2024.2.JK3

ShutterStock

Interpretacja indywidualna z dnia 9 września 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP3-2.4011.545.2024.2.JK3

Temat interpretacji

Opodatkowanie dochodów uzyskanych z pracy wykonywanej na statku oraz rezydencji podatkowej.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

25 czerwca 2024 r. wpłynął Pani wniosek z 18 czerwca 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy opodatkowania dochodów uzyskanych z pracy wykonywanej na statku oraz rezydencji podatkowej. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 6 sierpnia 2024 r. (wpływ 8 sierpnia 2024 r.)

Opis stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego

Jest Pani obywatelką Białorusi oraz na chwilę obecną nie jest Pani polskim rezydentem podatkowym. Jest Pani osobą pracująca na statku pasażerskim w Stanach Zjednoczonych w ramach rejsów organizowanych przez armatora - spółkę (…) z siedzibą w Stanach Zjednoczonych (siedziba armatora jest w stanie (…), w miejscowości (…)). Jest Pani zatrudniona bezpośrednio przez armatora oraz w ramach swoich obowiązków opiekuje się Pani pasażerami w trakcie rejsu. Ma Pani podpisany kontrakt z armatorem. W zawartym kontrakcie pomiędzy armatorem a Panią, jest Pani określana mianem (po angieslku) „Crew member” - czyli jako „członek załogi”. W ramach podpisanego kontraktu jest Pani zatem regularną członkinią załogi i otrzymuje Pani wypłatę 2 razy w miesiącu. Kontrakt gwarantuje Pani bazową kwotę za pracę plus ewentualne bonusy. Jest to jedyny Pani dochód. Rejsy na statku odbywają się na wodach międzynarodowych.

W całym 2024 r. spędzi Pani w Polsce mniej niż 183 dni. Posiada Pani w Polsce konto bankowe. Okazyjnie odwiedza Pani Polskę jako jedno z miejsc, w którym odpoczywa Pani pomiędzy rejsami, jednak łącznie spędza Pani w Polsce mniej czasu niż 183 dni w trakcie roku. Nie posiada Pani w Polsce centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) w rozumieniu art. 3 ust. 1a pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 z późn. zm., dalej: „ustawa PIT”).

W 2025 r. planuje Pani rozwijać swoją karierę zawodową w taki sam sposób jak to miało miejsce dotychczas. Będzie Pani miała tylko jedno źródło dochodów i będzie nim praca jako członek regularnej załogi na statku amerykańskiego armatora, który organizuje rejsy na wodach międzynarodowych. Jednakże, planuje Pani w 2025 r. poczynić inwestycje oraz nabyć w Polsce lokal mieszkalny pod własne cele mieszkaniowe. W 2025 r., będzie się Pani również starała o uzyskanie obywatelstwa polskiego. W rezultacie, planuje Pani, aby centrum interesów osobistych (mieszkanie oraz starania o uzyskanie obywatelstwa) w 2025 r. było na terenie Rzeczypospolitej Polskiej. Będzie Pani nadal spędzała mniej niż 183 dni w roku na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, co wynika z kariery zawodowej na statkach pasażerskich u amerykańskiego armatora.

Uzupełnienie stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego

Według posiadanych przez Panią danych, faktyczny zarząd statku znajduje się w Stanach Zjednoczonych. Zgodnie z zawartą umową, Pani zleceniodawcą jest podmiot (…) z siedzibą pod adresem: (…).

Nie posiada Pani aktualnie wynajętego mieszkania lub domu w Polsce. Aktualnie przebywa Pani na statku. Dotychczas, jak zatrzymywała się Pani w Polsce to zatrzymywała się Pani w lokalach oferowanych na podstawie najmu krótkoterminowego (np. przez portale oferujące tego typu wynajem, jak np. (...)) lub zatrzymywała się Pani gościnie u siostry. Ma Pani w Polsce siostrę, również obywatelkę Białorusi, która na stałe mieszka w Polsce. Większość cześć roku spędza Pani na statku jako obsługa statku. W 2024 r. spędziła Pani nie więcej niż 2 miesiące poza statkiem i do końca roku to się nie zmieni, ze względu na kontrakt na pracę na statku do 13 stycznia 2025 r.

W okresie, kiedy w 2024 r. była Pani poza statkiem (okres krótszy niż 2 miesiące), to była Pani w Polsce, na Białorusi (gdzie mieszkają Pani rodzice), oraz w podróży gdzie odwiedzała Pani inne kraje turystycznie.

Zdecydowaną większość roku spędza Pani na statku, dlatego na chwilę obecną nie ma Pani stałego miejsca pobytu. Przewiduje Pani, że w 2025 r. sytuacja będzie wyglądała analogicznie, przy czym w 2025 r., będzie Pani rozważała nabycie nieruchomości w Polsce. Główne źródło Pani dochodu to jest praca na statku. Nie posiada Pani innych źródeł dochodu. Poza statkiem nie ma Pani zatrudnienia, nie świadczy Pani żadnych usług na podstawie umowy zlecenia/umowy o dzieło. Nie prowadzi Pani żadnej działalności, ani nie jest Pani wspólnikiem w spółce kapitałowej. Nie posiada Pani żadnych aktywnych inwestycji. Planuje Pani w 2025 r. nabyć nieruchomość w Polsce, jednak byłoby to z zamiarem nabycia nieruchomości na własne cele mieszkalne (w przerwach pomiędzy rejsami na statku), a nie jako nabycie nieruchomości jako inwestycji. Nie posiada Pani na chwilę obecną majątku nieruchomego. Cały majątek ruchomy, jest majątkiem, z którym Pani podróżuje i ma go Pani przy sobie realizując zadania w ramach kontraktu na statku.

Nie ma Pani zaciągniętych kredytów lub innych pożyczek w instytucjach finansowych. Koncentruje się Pani na swojej pracy na statku. Pani potrzeby społeczne i kulturalne w większości zaspokajane są na statku, gdzie realizuje Pani kontrakt. Nie czuje Pani potrzeby, aby angażować się politycznie lub obywatelsko.

Poza utrzymywaniem znajomości w ramach środowiska pracy na statku, posiada Pani jeszcze siostrę, która na stałe mieszka w (…) oraz rodziców, na stałe mieszkających na Białorusi. Jest Pani osobą niezamężną. Nie posiada Pani partnera życiowego. Nie posiada Pani też dzieci. Najbliższa Pani rodzina to siostra (na stałe zamieszkująca w Polsce) oraz rodzice (na stałe zamieszkujący na Białorusi). Dlatego, można stwierdzić, że Pani ośrodek interesów osobistych jest w znacznym stopniu na statku, oraz po części w Polsce (relacja z siostrą) oraz po części na Białorusi (relacje z rodzicami).

Pytania

1. Czy w 2024 r. powinna Pani zostać uznana za polskiego rezydenta podatkowego zgodnie z art. 3 ust. 1a ustawy PIT?

2. Czy w 2025 r. powinna Pani zostać uznana za polskiego rezydenta zgodnie z art. 3 ust. 1a ustawy PIT?

3. Czy w 2025 r. Pani dochody, uzyskiwane w ramach pracy na statku amerykańskiego armatora w trakcie rejsów na wodach międzynarodowych, będą opodatkowane w Polsce?

Pani stanowisko w sprawie

Ad. 1 – Uważa Pani, że w 2024 r. nie będzie Pani polskim rezydentem podatkowym.

Ad. 2 – Uważa Pani, że w 2025 r. będzie Pani polskim rezydentem podatkowym.

Ad. 3 – Uważa Pani, że dochody uzyskiwane w 2025 r. w ramach pracy na statku amerykańskiego armatora w trakcie rejsów na wodach międzynarodowych, nie będą opodatkowane w Polsce.

Uzasadnienie

Ad. 1. W tym zakresie nie spełnia Pani żadnej przesłanki, aby uznać, że jest Pani polskim rezydentem podatkowym, tj.:

  • nie posiada Pani na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) - warunek określony w art. 3 ust. 1 a pkt 1 ustawy PIT;
  • nie przebywa Pani na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym - warunek określony w art. 3 ust. 1a pkt 2 ustawy PIT.

Ad. 2 Uważa Pani, że w 2025 r. będzie polskim rezydentem podatkowym. Co prawda, nie będzie Pani spędzać co najmniej 183 dni w roku podatkowym, jednakże planuje Pani na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej mieć centrum interesów osobistych, w postaci nabycia własnego mieszkania oraz rozpoczęcia procedury mającej na celu uzyskanie polskiego obywatelstwa.

Ad. 3 Uważa Pani, że dochody uzyskiwane w 2025 r. w ramach pracy na statku amerykańskiego armatora w trakcie rejsów na wodach międzynarodowych, nie będą opodatkowane w Polsce.

Mimo posiadania statusu polskiego rezydenta, będzie Pani uzyskiwać dochody z pracy najemnej na statku jako członek regularnej załogi. Na podstawie art. 3 ust. 1 ustawy PIT, na polskich rezydentach podatkowych ciąży nieograniczony obowiązek podatkowy w Polsce. Jednakże, w myśl art. 4a ustawy PIT: „Przepisy art. 3 ust. 1, 1 a, 2a i 2b stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska.”

W przedmiotowej sprawie zastosowanie znajdzie umowa w sprawie podwójnego opodatkowania pomiędzy Rzeczpospolitą Polską a Stanami Zjednoczonymi, tj. Umowa między Rządem Polskiej Republiki Ludowej a Rządem Stanów Zjednoczonych Ameryki o uniknięciu podwójnego opodatkowania i zapobieżeniu uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu, podpisana w Waszyngtonie dnia 8 października 1974 r. (dalej: „Umowa”).

Na podstawie art. 16 ust. 3 ww. Umowy:

„Bez względu na postanowienia ustępu 2 wynagrodzenia otrzymywane z tytułu wykonywanej pracy lub usług osobistych jako pracownik na statku lub samolocie eksploatowanym w transporcie międzynarodowym przez osobę mającą miejsce zamieszkania lub siedzibę w jednym z Umawiających się Państw będą zwolnione od opodatkowania przez drugie Umawiające się Państwo, jeżeli taka osoba fizyczna jest członkiem regularnej załogi statku lub samolotu."

Art. 16 ust. 2. Wskazuje natomiast:

„Niezależnie od postanowień ustępu 1 wynagrodzenia, jakie osoba fizyczna mająca miejsce zamieszkania na terytorium jednego z Umawiających się Państw osiąga z pracy najemnej podejmowanej na terytorium drugiego Umawiającego się Państwa, mogą być opodatkowane tylko w pierwszym Umawiającym się Państwie, jeżeli:

a. odbiorca przebywa na terytorium drugiego Umawiającego się Państwa łącznie nie dłużej niż 183 dni podczas danego roku podatkowego,

b. wynagrodzenia są wypłacane przez osobę lub w imieniu osoby, która nie ma na terytorium drugiego Umawiającego się Państwa miejsca zamieszkania lub siedziby, oraz

c. wynagrodzenia nie są wypłacane przez zakład, który posiada osoba płacąca wynagrodzenie na terytorium drugiego Umawiającego się Państwa.”

Podczas gdy, ust. 1 ww. przepisu Umowy stwierdza:

„Płace, wynagrodzenia i inne świadczenia o podobnym charakterze, otrzymywane przez osobę mającą miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium jednego Umawiającego się Państwa z tytułu zatrudnienia, będą opodatkowane tylko przez to Umawiające się Państwo, chyba że osoba ta wykonuje pracę w drugim Umawiającym się Państwie. Jeżeli praca ta jest tam wykonywana, to takie wynagrodzenia świadczone za tę pracę mogą być opodatkowane przez to drugie Umawiające się Państwo.”

Jednocześnie, stosownie do art. 3 ust. 1 pkt 8 ww. Umowy:

„W rozumieniu Umowy, jeżeli z jej treści nie wynika inaczej, określenie „osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Stanów Zjednoczonych” oznacza:

a) spółkę Stanów Zjednoczonych i

b) jakąkolwiek osobę (oprócz spółki lub innej jednostki organizacyjnej, traktowanej zgodnie z prawem Stanów Zjednoczonych jako spółka) mającą miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Stanów Zjednoczonych dla celów jej opodatkowania, lecz w przypadku udziałowca spółki prawa cywilnego lub zarządcy majątku tylko w takim zakresie, w jakim dochód uzyskany przez taką osobę z tego tytułu podlega podatkowi Stanów Zjednoczonych jako dochód uzyskany przez osobę mającą miejsce zamieszkania lub siedzibę w Stanach Zjednoczonych.”

Na podstawie art. 3 ust. 1 pkt 6 lit. b Umowy:

„Określenie „spółka Stanów Zjednoczonych” oznacza osobę prawną albo jakiekolwiek stowarzyszenie nieposiadające osobowości prawnej, które jest utworzone lub zorganizowane na podstawie prawa Stanów Zjednoczonych lub któregokolwiek stanu lub Dystryktu Kolumbia i traktowane jest jako stowarzyszenie podlegające prawu Stanów Zjednoczonych dla celów podatkowych w Stanach Zjednoczonych”.

Dokonując zestawienia ww. norm ze stanem faktycznym, można wskazać, że jest Pani członkinią stałej załogi, statku eksploatowanym w transporcie międzynarodowym, którego armatorem jest spółka z siedzibą w Stanach Zjednoczonych (w stanie (…), w miejscowości (…)) - prowadzi to do konkluzji, że właściwym w Pani sprawie będzie art. 6 ust. 3 Umowy.

W rezultacie, mając na uwadze dyspozycję postanowienia art. 16 ust. 3 Umowy, należy wywnioskować, że pomimo, że w 2025 r. będzie Pani rezydentką podatkową w Polsce, to jednak, jako członek regularnej załogi uzyskiwane dochody z tytułu pracy najemnej na statku eksploatowanym w komunikacji międzynarodowej przez podmiot z siedzibą w Stanach Zjednoczonych, to dochody takie będą zwolnione z opodatkowania w Polsce. Nie będzie miała Pani również obowiązku składania deklaracji podatkowej w Polsce.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):

Osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).

Na podstawie art. 3 ust. 1a ww. ustawy:

Za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się osobę fizyczną, która:

1)posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub

2)przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.

Natomiast art. 3 ust. 2a cytowanej ustawy stanowi, że:

Osoby fizyczne, jeżeli nie mają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej miejsca zamieszkania, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów (przychodów) osiąganych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (ograniczony obowiązek podatkowy).

Przepis art. 3 ust. 1a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wskazuje na dwa warunki, od spełnienia których uzależnia się kwalifikację danej osoby jako mającej miejsce zamieszkania w Polsce. Powyższe przesłanki są rozdzielone spójnikiem „lub”, co jest równoznaczne z tym, że wystarczy spełnienie którejkolwiek z nich, aby uznać, że osoba posiada miejsce zamieszkania w Polsce, a więc – podlega w kraju nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, czyli opodatkowaniu od wszystkich osiąganych dochodów.

Jako pierwszy warunek pozwalający na uznanie osoby za mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, przepis wskazuje posiadanie centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych). Przesłanka ta została skonstruowana w bardzo szeroki sposób, jeśli chodzi o zakreśloną grupę osób, które na potrzeby podatku dochodowego od osób fizycznych posiadają w Polsce ośrodek interesów życiowych. Wynikać może to z użycia w powołanym powyżej przepisie spójnika „lub” w sformułowaniu „centrum interesów osobistych lub gospodarczych” dla doprecyzowania, kiedy uznaje się daną osobę za mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Przez „centrum interesów osobistych” należy rozumieć wszelkie powiązania rodzinne, tzn. ognisko domowe, aktywność społeczną, polityczną, kulturalną, obywatelską, przynależność do organizacji/klubów, uprawiane hobby itp. Z kolei „centrum interesów gospodarczych” to przede wszystkim miejsce prowadzenia działalności zarobkowej, źródła dochodów, posiadane inwestycje, majątek nieruchomy i ruchomy, polisy ubezpieczeniowe, zaciągnięte kredyty, konta bankowe itd.

Za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się również osobę fizyczną, która przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym. W świetle art. 3 ust. 1a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, warunek ten stanowi samodzielną podstawę do uznawania określonej kategorii osób za rezydentów, niezależną od omówionego powyżej posiadania na terytorium Polski centrum interesów życiowych.

Uznanie osoby fizycznej za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w rozumieniu art. 3 ust. 1a ustawy, nie przesądza o uznaniu tej osoby, za osobę podlegającą w Rzeczypospolitej Polskiej nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu.

Ustalenie miejsca zamieszkania podatnika decyduje o zakresie ciążącego na nim obowiązku podatkowego. Inaczej mówiąc, od miejsca zamieszkania zależy czy podatnik podlega nieograniczonemu, czy ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce. Nieograniczonym obowiązkiem podatkowym objęci są podatnicy, którzy w Polsce mają miejsce zamieszkania. Podlegają oni obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów. Natomiast jeśli podatnik będzie miał miejsce zamieszkania za granicą, to w Polsce będzie płacił podatek tylko od dochodów (przychodów) uzyskanych w danym roku podatkowym w Polsce (ograniczony obowiązek podatkowy).

Przepisy art. 3 ust. 1, 1a, 2a, 2b ustawy stosuje się bowiem z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska (art. 4a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych). Ocena, czy podatnik podlega w Rzeczypospolitej Polskiej ograniczonemu czy nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu powinna być dokonana w każdym przypadku indywidualnie z uwzględnieniem postanowień umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania.

Z art. 4a ww. ustawy wynika, że:

Przepisy art. 3 ust. 1, 1a, 2a i 2b stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska.

Stosownie do przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego, w przedmiotowej sprawie zastosowanie znajdą przepisy umowy z 8 października 1974 r. między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Stanów Zjednoczonych Ameryki o uniknięciu podwójnego opodatkowania i zapobieżeniu uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu (Dz.U. z 1976 r. Nr 31 poz. 178).

Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 7 tej umowy:

Określenie „osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Polski” oznacza:

a) polską spółkę i

b) jakąkolwiek osobę (oprócz spółki lub innej jednostki organizacyjnej, traktowanej zgodnie z polskim prawem jako spółka) mającą miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Polski dla celów jej opodatkowania, lecz w przypadku udziałowca spółki prawa cywilnego lub zarządcy majątku tylko w takim zakresie, w jakim dochód uzyskany przez taką osobę z tego tytułu podlega podatkowi polskiemu jako dochód uzyskany przez osobę mającą miejsce zamieszkania lub siedzibę w Polsce.

W świetle art. 3 ust. 1 pkt 8 umowy:

Określenie „osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Stanów Zjednoczonych” oznacza:

a) spółkę Stanów Zjednoczonych i

b) jakąkolwiek osobę (oprócz spółki lub innej jednostki organizacyjnej, traktowanej zgodnie z prawem Stanów Zjednoczonych jako spółka) mającą miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Stanów Zjednoczonych dla celów jej opodatkowania, lecz w przypadku udziałowca spółki prawa cywilnego lub zarządcy majątku tylko w takim zakresie, w jakim dochód uzyskany przez taką osobę z tego tytułu podlega podatkowi Stanów Zjednoczonych jako dochód uzyskany przez osobę mającą miejsce zamieszkania lub siedzibę w Stanach Zjednoczonych.

Na mocy art. 4 umowy:

Jeżeli w znaczeniu artykułu 3, ustępu 1, punktów 7 i 8 niniejszej Umowy osoba fizyczna ma miejsce zamieszkania w obydwu Umawiających się Państwach, to:

a) będzie ona uważana za mającą miejsce zamieszkania w tym Umawiającym się Państwie, w którym ona stale zamieszkuje. Jeżeli ona stale zamieszkuje w obydwu Umawiających się Państwach lub nie zamieszkuje w żadnym z Umawiających się Państw, to będzie uważana za mającą miejsce zamieszkania na terytorium tego Umawiającego się Państwa, z którym jej związki osobiste i majątkowe są ściślejsze (ośrodek powiązań osobistych),

b) jeżeli nie można ustalić, w którym z Umawiających się Państw znajduje się ośrodek jej powiązań osobistych, to będzie ona uważana za mającą miejsce zamieszkania na terytorium tego Umawiającego się Państwa, w którym ona zazwyczaj przebywa,

c) jeżeli ona zazwyczaj przebywa w obydwu Umawiających się Państwach lub nie przebywa w żadnym z Umawiających się Państw, to będzie ona uważana za mającą miejsce zamieszkania na terytorium tego Umawiającego się Państwa, którego jest obywatelem.

Przy czym wyjaśnienia wymaga, że postanowienia art. 4 ww. umowy, mają zastosowanie wyłącznie w sytuacji, gdy w myśl postanowień ww. umowy, osoba fizyczna ma miejsce zamieszkania w obu Umawiających się Państwach, tzn. gdy zachodzi kolizja ustawodawstw wewnętrznych obu państw w kwestii dotyczącej ustalenia miejsca zamieszkania. W konsekwencji, reguły kolizyjne mają zastosowanie wyłącznie w sytuacji gdy podatnik w tym samym czasie ma miejsce zamieszkania w obu umawiających się państwach.

Definicja „osoby mającej miejsce zamieszkania w Umawiającym się Państwie” odnosi się bezpośrednio do określenia „miejsca zamieszkania” przyjętego w ustawodawstwach wewnętrznych państw i uwzględnia różne formy więzi osobistej z państwem, które we własnym ustawodawstwie ustala podstawę do nieograniczonego obowiązku podatkowego.

Dla potrzeb dokonania interpretacji ww. przepisu, należy sięgnąć do Komentarza do Modelowej Konwencji OECD. Głównym celem Modelowej Konwencji OECD jest umożliwienie rozwiązywania w sposób jednolity najczęściej występujących problemów w zakresie międzynarodowego prawnego podwójnego opodatkowania. Zgodnie z zaleceniami Rady OECD, państwa członkowskie przy zawieraniu lub rewizji dwustronnych konwencji powinny stosować się do Modelowej Konwencji i do interpretacji zawartej w Komentarzu do tej Konwencji. Postanowienia Konwencji zyskały powszechne (światowe) uznanie wyrażające się włączaniem ich do większości dwustronnych umów. Wiele umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, które zawarła Polska z innymi krajami została sporządzona w zgodzie z postanowieniami Modelowej Konwencji OECD, w tym Umowa zawarta między Polską i USA.

Według Komentarza do Modelowej Konwencji OECD posiadanie stałego ogniska domowego oznacza, że osoba fizyczna urządziła je i zastrzegła dla swojego trwałego użytkowania, w przeciwieństwie do przebywania w konkretnym miejscu, ale w takich warunkach, z których wynika, że dany pobyt jest zamierzony na krótki czas. Zgodnie z Komentarzem, istotnym czynnikiem jest trwałość zamieszkania, dbałość o ognisko domowe, co należy rozumieć, że osoba zainteresowana czyni wszystko, co jest niezbędne, aby mieć to mieszkanie do własnej dyspozycji w każdym czasie, w sposób ciągły, a nie od czasu do czasu, na pobyt, który z różnych względów może mieć charakter krótkotrwały. Jeżeli osoba fizyczna posiada ognisko domowe w obu Umawiających się państwach, wówczas pierwszeństwo ma państwo, z którym osobiste i ekonomiczne powiązania danej osoby są ściślejsze. Przez takie powiązania, Komentarz nakazuje rozumieć ośrodek interesów życiowych, przy ustalaniu którego należy wziąć pod uwagę stosunki rodzinne i towarzyskie, zatrudnienie, działalność polityczną, kulturalną i wszelką inną, miejsce działalności gospodarczej i miejsce, z którego zarządza swoim mieniem. Wszystkie te okoliczności należy rozważyć w całości, uwzględniając indywidualne postępowanie danej osoby. Jeśli miejsca zamieszkania nie można ustalić na podstawie tego kryterium, należy ustalić je biorąc pod uwagę przede wszystkim miejsce, w którym osoba fizyczna zwykle przebywa, a następnie obywatelstwo danej osoby.

W zakresie powiązań gospodarczych, wyjaśniam, że jest to miejsce, z którym dana osoba ma ścisłe powiązania ekonomiczne. W tym względzie należy wziąć pod uwagę przede wszystkim związki ekonomiczne osoby fizycznej z danym państwem, wśród których istotne są: miejsce wykonywania działalności zarobkowej, główne źródła dochodów podatnika, posiadane inwestycje, majątek nieruchomy i ruchomy, zaciągnięte kredyty, konta bankowe, miejsce, z którego osoba zarządza swoim mieniem itd.

Tekst Modelowej Konwencji stanowiącej wzór umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania zawieranych przez Polskę, jak i brzmienie Komentarza do niej zostały wypracowane w drodze konsensusu przez wszystkie państwa członkowskie OECD. Modelowa Konwencja, jak i Komentarz do niej, nie są źródłem powszechnie obowiązującego prawa, natomiast stanowią wskazówkę, jak należy interpretować zapisy umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania.

Ustalenie miejsca zamieszkania podatnika decyduje o zakresie ciążącego na nim obowiązku podatkowego. Inaczej mówiąc, od miejsca zamieszkania zależy, czy podatnik podlega nieograniczonemu, czy ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce. Nieograniczonym obowiązkiem podatkowym objęci są podatnicy, którzy w Polsce mają miejsce zamieszkania. Podlegają oni obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów. Natomiast, jeśli podatnik będzie miał miejsce zamieszkania za granicą, to w Polsce będzie płacił podatek tylko od dochodów (przychodów) uzyskanych w danym roku podatkowym w Polsce (ograniczony obowiązek podatkowy).

Analizując Pani powiązania osobiste i gospodarcze, należy stwierdzić, że w 2024 r. będzie Pani przebywała na terenie Rzeczpospolitej Polskiej krócej niż 183 dni w roku kalendarzowym. Jest Pani obywatelką Białorusi i na chwilę obecną nie jest Pani polskim rezydentem podatkowym. Główne źródło Pani dochodu to jest praca na statku. Nie posiada Pani innych źródeł dochodu. Poza statkiem nie ma Pani zatrudnienia, nie świadczy Pani żadnych usług na podstawie umowy zlecenia/umowy o dzieło. Nie prowadzi Pani żadnej działalności, ani nie jest Pani wspólnikiem w spółce kapitałowej. Nie posiada Pani żadnych aktywnych inwestycji. Nie posiada Pani w Polsce centrum interesów osobistych lub gospodarczych. Zdecydowaną większość roku spędza Pani na statku, dlatego na chwilę obecną nie ma Pani stałego miejsca pobytu. Nie posiada Pani na chwilę obecną majątku nieruchomego. Cały majątek ruchomy, jest majątkiem, z którym Pani podróżuje i ma go Pani przy sobie realizując zadania w ramach kontraktu na statku.

Po analizie Pani powiązań gospodarczych i osobistych należy zgodzić się z Pani poglądem, że Pani ośrodek interesów życiowych w 2024 r. nie będzie znajdował się w Polsce. W konsekwencji nie będzie Pani polskim rezydentem podatkowym i nie będzie Pani podlegać nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce. W 2024 r. podlega/będzie Pani podlegać (o ile zmianie nie ulegnie stan faktyczny i prawny) ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 2a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zatem w 2024 r. podlega/będzie Pani podlegać opodatkowaniu w Polsce tylko od dochodów przychodów osiągniętych na terytorium Polski.

W 2025 r. planuje Pani rozwijać swoją karierę zawodową w taki sam sposób jak to miało miejsce dotychczas. Będzie Pani miała tylko jedno źródło dochodów i będzie nim praca jako członek regularnej załogi na statku amerykańskiego armatora, który organizuje rejsy na wodach międzynarodowych. Jednakże, planuje Pani w 2025 r. poczynić inwestycje oraz nabyć w Polsce lokal mieszkalny pod własne cele mieszkaniowe. W 2025 r., będzie się Pani również starała o uzyskanie obywatelstwa polskiego. W rezultacie, planuje Pani, aby centrum interesów osobistych (mieszkanie oraz starania o uzyskanie obywatelstwa) w 2025 r. było na terenie Rzeczypospolitej Polskiej.

Zatem, należy uznać, że – w 2025 r. (o ile zmianie nie ulegnie stan faktyczny i prawny)– będzie Pani posiadała miejsca zamieszkania dla celów podatkowych w Polsce, w rozumieniu art. 3 ust. 1a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tym samym, w okresie tym, będzie Pani podlegała w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, określonemu w art. 3 ust. 1 ww. ustawy.

Ostateczny kształt Pani obowiązków związanych z uzyskiwaniem w 2025 r. przychodów w ramach pracy na statku amerykańskiego armatora zależy od uregulowań umowy między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Stanów Zjednoczonych Ameryki o uniknięciu podwójnego opodatkowania i  zapobieżeniu uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu.

Na podstawie art. 16 ust. 3 ww. Umowy:

Bez względu na postanowienia ustępu 2 wynagrodzenia otrzymywane z tytułu wykonywanej pracy lub usług osobistych jako pracownik na statku lub samolocie eksploatowanym w transporcie międzynarodowym przez osobę mającą miejsce zamieszkania lub siedzibę w jednym z Umawiających się Państw będą zwolnione od opodatkowania przez drugie Umawiające się Państwo, jeżeli taka osoba fizyczna jest członkiem regularnej załogi statku lub samolotu.

Jednocześnie, stosownie do art. 3 ust. 1 pkt 8 ww. Umowy:

W rozumieniu Umowy, jeżeli z jej treści nie wynika inaczej, określenie "osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Stanów Zjednoczonych" oznacza:

a) spółkę Stanów Zjednoczonych i

b) jakąkolwiek osobę (oprócz spółki lub innej jednostki organizacyjnej, traktowanej zgodnie z prawem Stanów Zjednoczonych jako spółka) mającą miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Stanów Zjednoczonych dla celów jej opodatkowania, lecz w przypadku udziałowca spółki prawa cywilnego lub zarządcy majątku tylko w takim zakresie, w jakim dochód uzyskany przez taką osobę z tego tytułu podlega podatkowi Stanów Zjednoczonych jako dochód uzyskany przez osobę mającą miejsce zamieszkania lub siedzibę w Stanach Zjednoczonych.

Na podstawie art. 3 ust. 1 pkt 6 lit. b) ww. Umowy:

Określenie „spółka Stanów Zjednoczonych” oznacza osobę prawną albo jakiekolwiek stowarzyszenie nie posiadające osobowości prawnej, które jest utworzone lub zorganizowane na podstawie prawa Stanów Zjednoczonych lub któregokolwiek stanu lub Dystryktu Kolumbia i traktowane jest jako stowarzyszenie podlegające prawu Stanów Zjednoczonych dla celów podatkowych w Stanach Zjednoczonych.

Określenie „osoba” oznacza osobę fizyczną, zarządcę majątku, spółkę, osobę prawną lub inne stowarzyszenie (art. 3 ust. 1 pkt 4 Umowy).

Natomiast stosownie do art. 3 ust. 1 pkt 13 Umowy:

Określenie „komunikacja międzynarodowa” oznacza każdą podróż statku lub samolotu eksploatowanego przez osobę mającą miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Umawiającego się Państwa, z wyłączeniem tych podróży, które są ograniczone wyłącznie do miejsc położonych wewnątrz terytorium tego Umawiającego się Państwa.

W przypadku ww. Umowy definicja „komunikacji międzynarodowej” nie obejmuje zatem sytuacji gdy eksploatacja statku odbywa się wyłącznie między miejscami położonymi w Stanach Zjednoczonych Ameryki.

Uwzględniając więc dyspozycję art. 16 ust. 3 ww. Umowy między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Stanów Zjednoczonych Ameryki – stwierdzić należy, że skoro w 2025 r. będąc członkiem załogi statku, będzie Pani uzyskiwała dochody z tytułu pracy na statku eksploatowanym w komunikacji międzynarodowej przez podmiot z siedzibą w USA to dochody te są zwolnione z opodatkowania w Polsce.

Jednocześnie w myśl art. 27 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Jeżeli podatnik, o którym mowa w art. 3 ust. 1, oprócz dochodów podlegających opodatkowaniu, zgodnie z ust. 1, osiągał również dochody z tytułu działalności wykonywanej poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub ze źródeł przychodów znajdujących się poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, zwolnione od podatku na podstawie umów o unikaniu podwójnego opodatkowania lub innych umów międzynarodowych - podatek określa się w następujący sposób:

1) do dochodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym dodaje się dochody zwolnione od tego podatku i od sumy tych dochodów oblicza się podatek według skali określonej w ust. 1;

2) ustala się stopę procentową tego podatku do tak obliczonej sumy dochodów;

3) ustaloną zgodnie z pkt 2 stopę procentową stosuje się do dochodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Zasadę opodatkowania przedstawioną w wyżej powołanym art. 27 ust. 8 ustawy stosuje się wyłącznie w przypadku, jeżeli podatnik oprócz dochodów zwolnionych z opodatkowania na podstawie umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, osiągnął inne dochody podlegające opodatkowaniu w Polsce na ogólnych zasadach albo chciał skorzystać z preferencyjnego rozliczenia rocznego np. łącznie z małżonkiem. W przeciwnym razie, podatnik nie ma obowiązku składania zeznania podatkowego w Polsce.

Mając zatem na uwadze, że skoro – jak Pani wyjaśniła – nie uzyska w 2025 r. innych dochodów, które rozliczane byłyby według skali podatkowej określonej w art. 27 ustawy, to w związku z uzyskiwaniem dochodów z tytułu pracy na statku eksploatowanym w komunikacji międzynarodowej przez podmiot z siedzibą w Stanach Zjednoczonych Ameryki - nie będzie miała Pani obowiązku składania w Polsce zeznania podatkowego za 2025 r.

Wobec powyższego Pani stanowisko jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy:

  • stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia,
  • zdarzenia przyszłego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

  • Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.
  • Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

  • Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

  • w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
  • w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).