Skutki podatkowe odpłatnego zbycia udziałów w nieruchomości oraz udziałów w spółce kapitałowej nabytych jako udział w spadku.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej

18 lipca 2024 r. wpłynął Państwa wniosek wspólny z 18 lipca 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy skutków podatkowych odpłatnego zbycia udziałów w nieruchomości oraz udziałów w spółce kapitałowej. Wniosek uzupełnili Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 26 sierpnia 2024 r. (wpływ). Treść wniosku wspólnego jest następująca:

Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem

1)Zainteresowany będący stroną postępowania:

A.B.

(...)

2)Zainteresowana niebędąca stroną postępowania:

C.B.

(...)

Opis stanu faktycznego

D.E. oraz F.E. jako małżonkowie zakupili nieruchomość – spółdzielcze prawo do lokalu przy ul. A1 w X. w roku 1979 r. na zasadzie współwłasności małżeńskiej majątkowej. Innymi słowy spadkodawcy nabyli nieruchomość w 1979 r. na zasadzie małżeńskiej wspólności ustawowej.

D.E. w trakcie związku małżeńskiego zakupiła z majątku wspólnego udziały w spółce z o.o. w 2002 r. - wpis w KRS.

D.E. zmarła (...) 2021 r., a po D.E. spadek nabyli po 1/3 syn S.S., syn R.S. oraz F.E. mąż – postanowieniem o stwierdzenie nabycia spadku z dnia 30 maja 2022 r. wraz z klauzulą prawomocności z dnia 7 czerwca 2022 r.

F.E. zmarł (...) 2021 r., a po F.E. spadek nabyli po 1/3 wnukowie C.B., G.E. oraz H.E. postanowieniem o stwierdzenie nabycia spadku z dnia 21 kwietnia 2022 r. wraz z klauzulą prawomocności z dnia 29 kwiecień maja 2022 r.

Dnia 19 lutego 2024 r. małżonkowie C. i A.B. zakupili udział w spadku (a nie udział w mieszkaniu, czy też udział w poszczególnym składniku majątkowym) po D.E. od syna R.S. aktem notarialnym z dnia 19 lutego 2024 r. rep. A nr (...) wynoszący 1/3.

Podatek od spadku i darowizn w stosunku do R.S. został uiszczony.

Między małżonkami D. i F.E. istniała wspólność małżeńska majątkowa, nigdy nie zawierali intercyzy itp., a ponadto również nie doszło nigdy do działu spadku.

Uzupełnienie wniosku

1.Na pytanie: Prosimy, żeby Pan potwierdził, że dobrze rozumiemy, że przedmiotem Państwa pytania jest wyłącznie określenie skutków podatkowych zbycia poszczególnych składników majątkowych nabytych 19 lutego 2024 r. jako udział w spadku od Pana R.S.?

Odpowiedział Pan:

Tak, przedmiotem pytania jest wyłącznie określenie skutków podatkowych zbycia poszczególnych składników majątku nabytych 19 lutego 2024 r. jako udział w spadku od Pana R.S. – uszczegóławiając – Państwa intencją jest możliwość zastosowania zwolnienia podatkowego, tak jakby byli Państwo spadkobiercami ustawowymi po D.E. stosując przepisy art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) - c) i art 10 ust. 5 ustawy o PIT, innymi słowy według Państwa doszło bowiem do konwersji spadkobierców.

2.Na pytanie: Czy w Państwa małżeństwie przez cały okres trwania małżeństwa obowiązuje ustrój wspólności majątkowej małżeńskiej? Jeśli nie - to kiedy nie obowiązywał?

Odpowiedział Pan:

Tak, przez cały okres trwania małżeństwa obowiązuje ustrój wspólności majątkowej małżeńskiej pomiędzy małżonkami.

3.Na pytanie: Czy udział w spadku od Pana R.S. kupili Państwo do wspólności małżeńskiej?

Odpowiedział Pan:

Tak, został zakupiony do Państwa wspólności małżeńskiej.

4.Na pytanie: Czy prowadzą Państwo zarejestrowaną działalność gospodarczą? - Jeśli tak - to w jakim zakresie?

Odpowiedział Pan:

Tak - prowadzi działalność A.B. w zakresie wymienionym poniżej:

Przeważająca działalność gospodarcza (kod PKD): 53.20.Z Pozostała działalność pocztowa i kurierska;

Wykonywana działalność gospodarcza (kody PKD): 53.20.Z Pozostała działalność pocztowa i kurierska, 18.12.Z Pozostałe drukowanie, 18.20.Z Reprodukcja zapisanych nośników informacji, 47.11.Z Sprzedaż detaliczna prowadzona w niewyspecjalizowanych sklepach z przewagą żywności, napojów i wyrobów tytoniowych, 47.19.Z Pozostała sprzedaż detaliczna prowadzona w niewyspecjalizowanych sklepach, 47.26.Z Sprzedaż detaliczna wyrobów tytoniowych prowadzona w wyspecjalizowanych sklepach, 47.59.Z Sprzedaż detaliczna mebli, sprzętu oświetleniowego i pozostałych artykułów użytku domowego prowadzona w wyspecjalizowanych sklepach, 47.61.Z Sprzedaż detaliczna książek prowadzona w wyspecjalizowanych sklepach, 47.62.Z Sprzedaż detaliczna gazet i artykułów piśmiennych prowadzona w wyspecjalizowanych sklepach, 47.75.Z Sprzedaż detaliczna kosmetyków i artykułów toaletowych prowadzona w wyspecjalizowanych sklepach, 47.76.Z Sprzedaż detaliczna kwiatów, roślin, nasion, nawozów, żywych zwierząt domowych, karmy dla zwierząt domowych prowadzona w wyspecjalizowanych sklepach, 47.77.Z Sprzedaż detaliczna zegarków, zegarów i biżuterii prowadzona w wyspecjalizowanych sklepach, 47.91.Z Sprzedaż detaliczna prowadzona przez domy sprzedaży wysyłkowej lub Internet, 92.00.Z działalność związana z grami losowymi i zakładami wzajemnymi.

5.Na pytanie: Czy odpłatne zbycie opisanego we wniosku udziału w nieruchomości nie nastąpiło w wykonaniu zarejestrowanej działalności gospodarczej?

Odpowiedział Pan:

Nie nastąpiło w wykonaniu zarejestrowanej działalności gospodarczej.

6.Na pytanie: Jakie udziały w sp. z o.o. oraz kiedy (prosimy, żeby Pan podał datę) Państwo sprzedali?

Odpowiedział Pan:

Spadkodawca D.E. posiadała 1 udział w (...) spółka z o.o., który odziedziczyli R.S., S.S., F.E., w dalszej kolejności po F.E. odziedziczyły wnuki C.B., G.E., H.E..

Nabyli Państwo od R.S. 3/18 części tegoż jednego udziału, który został sprzedany w całości przez wszystkich spadkobierców w dniu 21 lutego 2024 r. umową zbycia udziałów, notarialnie poświadczone podpisy repertorium A nr (...).

7.Na pytanie: Jakiej wielkości udział w nieruchomości oraz kiedy (prosimy, żeby Pan podał datę) Państwo sprzedali?

Odpowiedział Pan:

Nieruchomość w całości została sprzedana przez Państwa w dniu 8 lipca 2024 r. aktem notarialnym repertorium A nr (...)  z czego de facto udział nabyty od R.S. wynosił 3/18 części nieruchomości.

8.Na pytanie: Na jakiej podstawie prawnej nabyli Państwo udział w spadku od Pana R.S.?

Odpowiedział Pan:

Cały należący do R.S. udział wynoszący 1/3 części spadku po D.E. został zakupiony umową sprzedaży - akt notarialny z dnia 19 lutego 2024 r. repertorium A nr (...).

9.Na pytanie: Na jakiej podstawie prawnej dokonali Państwo zbycia udziału w nieruchomości oraz udziałów w sp. z o.o.?

Odpowiedział Pan:

Sprzedaż nieruchomości - na podstawie aktu notarialnego z dnia 8 lipca 2024 r. repertorium A nr (...) .

Na podstawie umowy sprzedaży poświadczonej przez notariusza poprzez poświadczenie podpisów repertorium A nr (...) z dnia 21 lutego 2024 r.

10.Na pytanie: Czy posiadali Państwo zgodę pozostałych spadkobierców do rozporządzenia udziałem w przedmiocie należącym do spadku?

Odpowiedział Pan:

Wszyscy spadkobiercy byli zgodni w zakresie rozporządzenia przedmiotem należącym do spadku po D.E..

11.Na pytanie: Czy w przeszłości dokonywali Państwo nabycia innych nieruchomości i odpłatnego ich zbycia? Jeżeli tak - prosimy żeby Pan podał daty zakupu, sprzedaży i celu w jakim były nabywane i zbywane?

Odpowiedział Pan:

Tak w przeszłości dokonywali Państwo nabycia innej nieruchomości - zakup działki z domem w zabudowie bliźniaczej z przeznaczeniem na własne cele mieszkaniowe, zakup w dniu 11 grudnia 2014 r. Sprzedaż nieruchomości w dniu 17 lutego 2021 r.

Środki pozyskane ze sprzedaży ww. nieruchomości zostały m.in. przeznaczone na spłatę kredytu związanego z zakupem działki a w dalszej kolejności na budowę domu jednorodzinnego wolnostojącego na własne cele mieszkaniowe (zamieszkiwany przez małżonków B. wraz z córką w dalszym ciągu).

12.Na pytanie: Czy posiadają Państwo jeszcze inne nieruchomości przeznaczone w przyszłości do sprzedaży? Jeśli tak - to ile i jakie?

Odpowiedział Pan:

Posiadają Państwo działkę z domem wolnostojącym (zamieszkiwanym przez Państwa), na chwilę obecną nie mogą Państwo wykluczyć sprzedaży przedmiotowej nieruchomości w przyszłości.

13.Na pytanie: Czy w przyszłości zamierzają Państwo kupować nieruchomości w celu ich zbycia? Jeśli tak - to jaka będzie skala tych działań?

Odpowiedział Pan:

Na dzień dzisiejszy nie są Państwo zainteresowani kupowaniem i zbywaniem nieruchomości na cele zarobkowe.

14.Na pytanie: Jaki rodzaj działalności wykonuje spółka, której udziały Państwo nabyli?

Odpowiedział Pan:

Nabyli Państwo 3/18 części z całego udziału w spółce.

Działalność wykonywana przez spółkę to:

Rubryka 1 Przedmiot działalności 1.Przedmiot przeważającej działalności przedsiębiorcy 1 41.20.Z, roboty budowlane związane ze wznoszeniem budynków mieszkalnych i niemieszkalnych 2.Przedmiot pozostałej działalności przedsiębiorcy 1 23.63.Z, produkcja masy betonowej 2 23.61.Z, produkcja wyrobów budowlanych z betonu 3 25. 11.Z, produkcja konstrukcji metalowych i ich części 4 42, 11, Z, roboty związane z budową dróg i autostrad 5 43.12.Z, przygotowanie terenu pod budowę 6 43.22.Z, wykonywanie instalacji wodno-kanalizacyjnych, cieplnych, gazowych i klimatyzacyjnych 7 46.73.Z, sprzedaż hurtowa drewna, materiałów budowlanych i wyposażenia sanitarnego 8 46.72.Z, sprzedaż hurtowa metali 9 49.41.Z, transport drogowy towaru.

15.Na pytanie: Doprecyzował treść pytania, tzn. wyjaśnił czy prawidłowo rozumiemy, że oczekuje Pan od nas potwierdzenia, że zbycie udziału w nieruchomości oraz udziałów w sp. z o.o., które nabyli Państwo 19 lutego 2024 r. jako udział w spadku po Panu R.S. nie będzie wiązało się z powstaniem obowiązku podatkowego rozliczenia transakcji sprzedaży tych składników majątku (rozpoznania skutków podatkowych tych transakcji)?

Odpowiedział Pan:

Tak, oczekują Państwo potwierdzenia, że zbycie udziału w nieruchomości 3/18 oraz udziału w sp. z o.o. 3/18, które Państwo nabyli w dniu 19 lutego 2024 r. jako udział w spadku po D.E. od Pana R.S. nie będzie wiązało się z powstaniem obowiązku podatkowego, inaczej mówiąc będą mogli Państwo zastosować w tym wypadku przepisy art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) -c) i art 10 ust. 5 ustawy o PIT.

Pytanie

Czy wystąpi konieczność odprowadzania podatku dochodowego, z uwagi na kupno udziału w spadku wynoszącego 1/3 po D.E. w dniu 19 lutego 2024 r. rep . A nr (...) aktem notarialny, a następnie sprzedaży poszczególnego składnika majątku należącego do spadku, tj. udziału w spółce w dniu 21 lutego 2024 r. na podstawie umowy zbycia i udziału w takim wypadku wynoszącego 3/18 w nieruchomości w dniu 18 lipca 2024 r. rep. A nr (...) ?

Państwa stanowisko w sprawie

Zgodnie z art. 1051 Kodeksu cywilnego - Spadkobierca, który spadek przyjął, może spadek ten zbyć w całości lub w części. To samo dotyczy zbycia udziału spadkowego. Jak również zgodnie z art. 1052 Kodeksu cywilnego § 1. Umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do zbycia spadku przenosi spadek na nabywcę, chyba że strony inaczej postanowiły. § 2. Jeżeli zawarcie umowy przenoszącej spadek następuje w wykonaniu zobowiązania wynikającego z uprzednio zawartej umowy zobowiązującej do zbycia spadku, ważność umowy przenoszącej spadek zależy od istnienia tego zobowiązania. § 3. Umowa zobowiązująca do zbycia spadku powinna być zawarta w formie aktu notarialnego. To samo dotyczy umowy przenoszącej spadek, która zostaje zawarta w celu wykonania istniejącego uprzednio zobowiązania do zbycia spadku.

D.E. oraz F.E. jako małżonkowie zakupili nieruchomość – spółdzielcze prawo do lokalu przy ul. A1 w X. w roku 1979 r. na zasadzie współwłasności małżeńskiej majątkowej. A zatem upłynął ewentualny 5 letni termin do sprzedaży nieruchomości bez konieczności naliczenia podatku dochodowego, albowiem spadkodawcy nabyli nieruchomość w 1979 r.

Analogicznie udział w spółce został nabyty przed 5 laty.

W skład spadku po D.E. weszła m.in. nieruchomość przy ul. A1 (R.S. według Państwa obliczeń, gdyż nie doszło do działu spadku, odziedziczył 3/18 w tej nieruchomości), a nieruchomość została sprzedana przez Państwa dnia 8 lipca 2024 r. oraz udział w spółce został sprzedany w lutym 2024 r., w związku z czym w Państwa ocenie zastosowanie mają przepisy art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) i art. 10 ust. 5 ustawy o PIT, albowiem przepisy odnoszą się do odpłatnego zbycia nieruchomości i wymienionych praw majątkowych dotyczących nieruchomości, nabytych w wyniku spadku. Innymi słowy został podmieniony spadkobierca ze R.S. na Państwa w wyniku sprzedaży udziału w spadku – przejęcie praw - odpłatnego zbycia, nabytych w drodze spadku, nieruchomości lub praw majątkowych, określonych w ust. 1 pkt 8 lit. a–c, okres, o którym mowa w tym przepisie, liczy się od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie tej nieruchomości lub nabycie prawa majątkowego przez spadkodawcę. Co wiąże się z koniecznością zastosowania art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) i art. 10 ust. 5 ustawy o PIT.

Zgodnie z art. 922 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny spadek to prawa i obowiązki zmarłego wynikające ze stosunków cywilnoprawnych, które z chwilą jego śmierci przechodzą na następców prawnych. W myśl art. 924 Kodeksu cywilnego, spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku (art. 925 Kodeksu cywilnego). Powyższe oznacza, że z chwilą śmierci należące do spadkodawcy prawa i obowiązki stają się spadkiem, który podlega przepisom prawa spadkowego, a data śmierci (chwila śmierci) spadkodawcy ustala, kto staje się spadkobiercą oraz co wchodzi w skład masy spadkowej. Z kolei, postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku lub akt poświadczenia dziedziczenia potwierdzają jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia.

W myśl art. 1035 Kodeksu cywilnego, jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego stosuje się przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych. Do momentu zniesienia tej współwłasności lub dokonania działu spadku, spadkobiercy są współwłaścicielami rzeczy i praw wchodzących w skład spadku.

Data otwarcia spadku, czy też późniejszy sprzedaż udziału w spadku po D.E., nie stanowiły dla Państwa (aktualnych tak naprawdę quasi spadkobierców) nabycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy, gdyż weszli Państwo we wszystkie prawa i obowiązki na podstawie kupna udziału w spadku w akcie notarialnym rep. A nr (...). „W wyniku zbycia spadku lub udziału w nim dochodzi do sukcesji uniwersalnej ogółu praw i obowiązków spadkowych, których podmiotem był spadkobierca-zbywca (art. 1053).” J. Ciszewski, J. Knabe [w:] Kodeks cywilny. Komentarz aktualizowany, red. P. Nazaruk, LEX/el. 2024, art. 1051.

IV CSK 207/18, Rozróżnienie czynności zbycia spadku i czynności zbycia poszczególnych przedmiotów należących do spadku. Umocowanie do zbycia udziału w nieruchomości należącej do spadku a umocowanie do zbycia spadku (udziału spadkowego). - Wyrok Sądu Najwyższego. Wskazuje się na konieczność rozróżnienia czynności zbycia spadku i czynności zbycia poszczególnych przedmiotów należących do spadku. Odmienność obu tych rodzajów czynności wynika z ich odrębnego uregulowania, oznaczenia w inny sposób ich przedmiotów oraz określenia różnych skutków prawnych, jakie one wywołują.

Przedmiotem zbycia spadku lub udziału w nim jest pewna wyodrębniona masa majątkowa (art. 1051 k.c.), co ma swoje konsekwencje w zakresie skutków dokonania takiej czynności; prowadzi ona m.in. do przeniesienia spadku na nabywcę, który wstępuje w prawa i obowiązki spadkobiercy (art. 1053 k.c.) oraz ponosi odpowiedzialność wobec wierzycieli za długi spadkowe w tym samym zakresie co zbywca i solidarnie z nim, zaś wobec zbywcy - w braku odmiennej umowy - odpowiedzialność za to, że wierzyciele nie będą od niego żądać spełnienia świadczeń na zaspokojenie długów spadkowych (art. 1051 § 1 i 2 k.c.); nabywcy udziału spadkowego nie przysługują wobec spadkobiercy uprawnienia z tytułu rękojmi za wady fizyczne i prawne przedmiotów należących do spadku (art. 1056 k.c.). Inny charakter ma natomiast czynność rozporządzenia udziałem w przedmiocie należącym do spadku (art. 1036 k.c.). Nabywca udziału w przedmiocie należącym do spadku staje się współwłaścicielem nie wyodrębnionej masy majątkowej, lecz konkretnego przedmiotu; przysługują mu uprawnienia wynikające ze współwłasności, a więc m.in. prawo do korzystania z rzeczy i pobierania pożytków.

Tym samym, czym innym jest kupno spadku, w skład którego weszły prawa i obowiązki, a czym innym jest kupno poszczególnego składnika majątkowego. Mając zatem na uwadze przywołane powyżej uregulowania prawne, jak i przedstawiony we wniosku stan faktyczny [należy – dopisek organu] stwierdzić, że przepis art. 10 ust. 5 u.p.d.o.f. znajduje zastosowanie w przedmiotowej sprawie, gdyż w Państwa przypadku do nabycia nieruchomości i innych składników doszło w drodze nabycia spadku po zmarłej D.E., gdyż doszło do zamiany spadkobierców.

Inaczej w przypadku kiedy zakupiliby Państwo poszczególny składnik majątkowy od R.S. - dwie różne sytuacje prawne. Tym samym, w przypadku gdyby nastąpiło zbycie poszczególnego składnika majątku w spadku, obejmującym nieruchomości, czy też udziału w spółce niemożliwym byłoby obliczenie podatku od przychodu wynikającego z ich zbycia, gdyż nie wiadomo jaka część wartości zbytego udziału spadkowego odnosiłaby się do poszczególnego składnika majątku np. nieruchomości, czy też spółki, natomiast jak wskazano powyżej, z uwagi na zamianę spadkobierców zastosowanie będzie miał zapis art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) i art. 10 ust. 5 ustawy o PIT oraz art. 1051, 1052 oraz 1053 Kodeksu cywilnego.

Wynika zatem jasno, że udział spadkowy to udział w masie spadkowej po D.E., a nie konkretne udziały w nieruchomości. To, że do masy spadkowej należała nieruchomość nie było równoznaczne z tym, że nabyli Państwo sensu strice udział w nieruchomości. Udział w nieruchomości to nie to samo co udział spadkowy, przepisy art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) i art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych znajdują zastosowanie, bowiem odnoszą się one do odpłatnego zbycia nieruchomości i wymienionych praw majątkowych dotyczących nieruchomości, nabytych w wyniku spadku, co miało miejsce w niniejszej sprawie. Wszak wskazać ponadto należy, iż sukcesja uniwersalna zachodzi tylko w przypadkach w ustawie wskazanych, na przykład w wypadkach:

•dziedziczenia

•nabycia spadku na skutek umowy - art. 1053 k.c.

•przekształcenia spółek handlowych na podstawie k.s.h.

•łączenia osób prawnych (np. art. 96 prawa spółdzielczego).

Następcy prawni wywodzą swe prawa od poprzednika. Przejście praw i obowiązków cywilnoprawnych jest podstawą sukcesji uniwersalnej – i tutaj ustawodawca nie czyni żadnych wyjątków. Dla pragmatyki szczególne znaczenie będzie mieć fakt, iż przejście to dokonywane jest mocą jednej czynności prawnej uno actu i nie ma tutaj wymogu składania dodatkowych oświadczeń czy dokonywania określonych czynności.

Jest to nabycie translatywne, gdyż dotyczy praw i obowiązków poprzednio już istniejących. W prawie podatkowym istnieje możliwość następstwa prawnego pod tytułem ogólnym (sukcesja uniwersalna), kiedy to mocą jednego zdarzenia prawnego dochodzi do nabycia całego majątku lub jego części, a nabywca wchodzi zarówno w prawa, jak i w obowiązki swego poprzednika prawnego.

W związku z powyższym, w Państwa ocenie nie wystąpi konieczność odprowadzenia podatku dochodowego, czy też dalszego rozliczenia tych praw nabytych w PIT-38 oraz w PIT-39 albowiem małżonkowie zakupili spadek (udział w spadku wynoszący 1/3 po D.E.), a zatem weszli we wszelkie prawa i obowiązki spadkobiercy i zastosowanie będzie miał, z uwagi na zamianę spadkobierców art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) i art. 10 ust. 5 ustawy o PIT, a contrario art. 1051 oraz 1052 i 1053 Kodeksu Cywilnego art. 1051 oraz 1052 i 1053 Kodeksu Cywilnego, gdyż doszło do sukcesji uniwersalnej na skutek zawarcia umowy o zbycie udziału w spadku, a na osoby nabywające przeszły wszystkie prawa spadkobiercy, które by mu przysługiwały z tytułu spadkobrania.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

W myśl art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Powyższy przepis ustanawia generalną zasadę opodatkowania podatkiem dochodowym, zgodnie z którą opodatkowaniu tym podatkiem podlegają wszelkie uzyskane przez podatnika w danym roku korzyści majątkowe, z wyjątkiem tych, które na mocy ustawy wyłączone zostały z tego opodatkowania (np. przez wprowadzenie ustawowego zwolnienia z opodatkowania, czy też zaniechanie poboru podatku).

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 7 ww. ustawy:

Źródłem przychodu są kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a-c.

Odrębnym źródłem przychodu, zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy jest:

odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

a.nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,

b.spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,

c.prawa wieczystego użytkowania gruntów,

d.innych rzeczy

–jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a)-c) przed upływem 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy - przed upływem pół roku licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.

Przepis art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych formułuje generalną zasadę, że odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz ww. wymienionych w lit. b) – c) przepisu praw majątkowych przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego. Tym samym, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz wskazanych praw majątkowych następuje po upływie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym miało miejsce nabycie – nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zatem, przychód uzyskany z odpłatnego zbycia nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości i praw majątkowych w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

W konsekwencji, w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i wymienionych w tym przepisie praw istotne znaczenie ma ustalenie daty ich nabycia.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie precyzuje pojęcia „nabycie”, a także nie wskazuje, czy ma to być nabycie odpłatne czy nieodpłatne. Nie określa również, na podstawie jakiej czynności prawnej może nastąpić nabycie nieruchomości, ich części oraz udziału w nieruchomości lub praw majątkowych. Zatem pojęcie to należy rozumieć szeroko, co oznacza, że z nabyciem nieruchomości lub praw majątkowych wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych mamy do czynienia z chwilą uzyskania prawa własności do nieruchomości lub tych praw, bez względu na charakter czynności prawnej, na podstawie której doszło do przysporzenia majątkowego w postaci własności rzeczy lub praw.

Interpretacja pojęcia „nabycie” została przedstawiona w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 3 listopada 2009 r., sygn. akt II FSK 1489/08, w którym Sąd stwierdził, że aby ustalić, jaka czynność prawna wyznacza początek biegu pięcioletniego terminu, należy odwołać się do regulacji zawartych w prawie cywilnym.

Według Kodeksu cywilnego nabycie jest to uzyskanie prawa własności rzeczy. Zatem, aktywa majątkowe ulegają zwiększeniu. Przez pojęcie „nabycie” użyte w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych należy rozumieć każde zwiększenie aktywów majątku podatnika.

Jak wskazano wyżej, moment przeniesienia prawa własności w prawie podatkowym określany jest zgodnie z normami prawa cywilnego.

Zgodnie z art. 155 § 1 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.):

Umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia własności rzeczy co do tożsamości oznaczonej przenosi własność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo, że strony inaczej postanowiły.

Należy zatem wskazać, że nabyciem w rozumieniu przepisu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest każda czynność, na mocy której na osobę fizyczną – nabywcę, przechodzi własność nieruchomości, bez względu na to, czy nabycie następuje w sposób odpłatny czy nieodpłatny.

We wniosku oraz jego uzupełnieniu wskazali Państwo, że:

•Pan R.S. nabył po zmarłej (...) 2021 r. D.E. udział w spadku w wysokości 1/3, pozostałymi spadkobiercami po spadkodawczyni był jej mąż F.E. oraz syn R.S. – wszyscy dziedziczyli po 1/3 udziału.

•Mąż spadkodawczyni F.E. zmarł (...) 2021 r., a po Nim spadek nabyli po 1/3 wnukowie C.B., G.E. oraz H.E..

•Przedmiotem spadku była nieruchomość – spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego oraz 1 udział w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością.

•Nie doszło nigdy do działu spadku.

•19 lutego 2024 r. nabyli Państwo do wspólności majątkowej małżeńskiej udział w spadku należący do Pana R.S., tj. 3/18 części.

•21 lutego 2024 r. umową zbycia udziałów dokonali Państwo sprzedaży 3/18 części jednego udziału w spółce z o.o.

•8 lipca 2024 r. aktem notarialnym dokonali Państwo zbycia udziału w nieruchomości w wysokości 3/18 części.

•Wszyscy spadkobiercy byli zgodni w zakresie rozporządzenia przedmiotem należącym do spadku po D.E..

Państwa wątpliwości dotyczą ustalenia czy sprzedaż udziałów we wskazanych we wniosku składnikach majątku będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, wskazują Państwo przy tym, że dokonując nabycia udziału w spadku wstąpili Państwo w prawa i obowiązki spadkobiercy.

Kwestie związane z dziedziczeniem regulują przepisy ustawy Kodeks cywilny.

Zgodnie z art. 922 § 1 Kodeksu cywilnego:

Prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób stosownie do przepisów księgi niniejszej.

W myśl art. 924 ww. ustawy:

Spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy.

Natomiast świetle art. 925 ww. ustawy:

Spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku.

Oznacza to, że z chwilą śmierci należące do spadkodawcy prawa i obowiązki stają się spadkiem, który podlega przepisom prawa spadkowego, a data śmierci (chwila śmierci) spadkodawcy ustala, kto staje się spadkobiercą oraz co wchodzi w skład masy spadkowej.

Dla pełniejszego oddania istoty dziedziczenia należy w tym miejscu wyjaśnić znaczenie pojęć: spadkodawca, spadkobierca i spadek.

Spadkodawcą może być wyłącznie osoba fizyczna bez względu na wiek. Po jej śmierci majątek przechodzi na spadkobierców.

Spadkobiercą jest zaś osoba fizyczna, osoba prawna oraz jednostka organizacyjna, na którą przechodzi ogół praw i obowiązków wyłącznie o charakterze majątkowym.

Spadek to zaś prawa i obowiązki majątkowe, które przechodzą na spadkobiercę lub spadkobierców.

Dziedziczenie następuje na mocy powołania do spadku. Źródłem tej czynności prawnej jest testament oraz ustawa. Zasadą jest pierwszeństwo testamentu. Jeżeli jednak zmarły nie pozostawił rozporządzenia na wypadek śmierci, co do całości spadku następuje dziedziczenie ustawowe.

Od 1 stycznia 2019 r. – w sytuacji, gdy spadkobierca sprzeda nieruchomość nabytą w spadku, do wyliczenia pięcioletniego terminu, od którego zależy zapłata podatku, należy zastosować art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w myśl którego:

W przypadku odpłatnego zbycia, nabytych w drodze spadku, nieruchomości lub praw majątkowych, określonych w ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), okres, o którym mowa w tym przepisie, liczy się od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie tej nieruchomości lub nabycie prawa majątkowego przez spadkodawcę.

W myśl. 1051 Kodeksu cywilnego:

Spadkobierca, który spadek przyjął, może spadek ten zbyć w całości lub w części. To samo dotyczy zbycia udziału spadkowego.

Stosownie do art. 1052 § 1 Kodeksu cywilnego:

Umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do zbycia spadku przenosi spadek na nabywcę, chyba że strony inaczej postanowiły.

W myśl natomiast art. 1053 tej ustawy:

Nabywca spadku wstępuje w prawa i obowiązki spadkobiercy.

Z kolei w myśl art. 1036 Kodeksu Cywilnego:

Spadkobierca może za zgodą pozostałych spadkobierców rozporządzić udziałem w przedmiocie należącym do spadku. W braku zgody któregokolwiek z pozostałych spadkobierców rozporządzenie jest bezskuteczne o tyle, o ile naruszałoby uprawnienia przysługujące temu spadkobiercy na podstawie przepisów o dziale spadku.

Z powyższych przepisów wynika, że jakkolwiek na skutek nabycia udziału w spadku od spadkobiercy nabywca wstępuje we wszelkie prawa i obowiązki tego spadkobiercy – to jednak nie można uznać, że wobec nabytej masy spadkowej nabywca taki staje się spadkobiercą. Jest on bowiem następcą prawnym nie spadkodawcy, a spadkobiercy i to nie w spadkobraniu, a w tytule prawnym, na podstawie którego dochodzi do przeniesienia udziału w spadku, jest źródło jego uprawnień.

Mając na uwadze powyższe, stwierdzić należy, że wstąpili Państwo w prawa i obowiązki spadkobiercy, jednakże źródłem przedmiotowego nabycia nie jest dziedziczenie lecz umowa cywilnoprawna, tj. umowa z 19 lutego 2024 r.

Wobec powyższego - wbrew Państwa twierdzeniu, że doszło do konwersji spadkobierców, a w związku z tym są Państwo zwolnieni z obowiązku uiszczenia podatku dochodowego od odpłatnego zbycia udziału w nieruchomości, tak jakby byli Państwo spadkobiercami ustawowymi po D.E. stosując przepisy art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) - c) i art 10 ust. 5 ustawy o PIT - w niniejszej sprawie nie znajdą zastosowania wskazane przez Państwa przepisy Kodeksu cywilnego dotyczące spadku, jak również powołany przez Państwa art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przepis art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych odnosi się do odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych nabytych w wyniku spadku, a nie jak to ma miejsce w Państwa przypadku nabytych na podstawie umowy cywilnoprawnej.

Dokonując zatem oceny skutków prawnych przedstawionego we wniosku zdarzenia należy uznać, że prawo do udziałów w nieruchomości, o której mowa we wniosku nabyli Państwo 19 lutego 2024 r. na podstawie zawartej umowy. W konsekwencji sprzedaż udziałów w nieruchomości w wysokości 3/18 części dokonana 8 lipca 2024 r., tj. przed upływem okresu 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie stanowi dla Państwa źródło przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych na podstawie art. 30e ust. 1 ww. ustawy.

Odnosząc się z kolei do zbycia przez Państwa udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością wskazać należy, że ustawodawca tworząc system opodatkowania dochodów osób fizycznych miał na względzie, że przysporzenia uzyskiwane przez osoby fizyczne mogą być skutkiem różnych rodzajów czynności i zdarzeń. Stworzył więc klasyfikację tych przysporzeń w oparciu o kryterium źródła przychodów i system ich opodatkowania uwzględniający specyfikę poszczególnych źródeł przychodów. W języku powszechnym mianem „źródła” określane jest „to, co stanowi początek czegoś”, „przyczyna czegoś”, a synonimami tego pojęcia są m.in. czynnik sprawczy, powód, pochodzenie.

Źródła przychodów są wymienione w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przypisanie uzyskanego przychodu do określonego, jednego źródła przychodów następuje w oparciu o okoliczności faktyczne sprawy i treść przepisów ustawy.

Jak już wcześniej wskazano źródłami przychodów są m.in. wskazane w art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a-c.

Stosownie do art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się przychody z odpłatnego zbycia udziałów (akcji), udziałów w spółdzielni oraz papierów wartościowych,

W myśl art. 17 ust. 1ab pkt 1 ww. ustawy:

Przychód określony w ust. 1 pkt 6 z odpłatnego zbycia udziałów (akcji), udziałów w spółdzielni oraz papierów wartościowych powstaje w momencie przeniesienia na nabywcę własności udziałów (akcji), udziałów w spółdzielni oraz papierów wartościowych.

Przychody, o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podlegają opodatkowaniu w szczególnym trybie określonym w art. 30b ww. ustawy.

Zgodnie z art. 30b ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Od dochodów uzyskanych:

1)z odpłatnego zbycia papierów wartościowych lub pochodnych instrumentów finansowych oraz z realizacji praw z nich wynikających,

2)z odpłatnego zbycia udziałów (akcji),

3)z odpłatnego zbycia udziałów w spółdzielni,

4)z tytułu objęcia udziałów (akcji) albo wkładów w spółdzielni w zamian za wkład niepieniężny,

5)z umorzenia, odkupienia, wykupienia albo unicestwienia w inny sposób tytułów uczestnictwa w funduszach kapitałowych

–podatek dochodowy wynosi 19% uzyskanego dochodu.

Odnosząc się do wskazanych przepisów prawidłowa klasyfikacja źródła przychodów w przypadku sprzedaży udziałów w spółce z o.o. to przychód z kapitałów pieniężnych – a nie jak Państwo wskazują przychód z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W świetle powyższego, w wyniku dokonanego 21 lutego 2024 r. odpłatnego zbycia 3/18 części jednego udziału w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością, po Państwa stronie powstał przychód zaliczany do źródła kapitały pieniężne (art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a w zw. z art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy) podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych na podstawie art. 30b ust. 1 ww. ustawy.

Zatem Państwa stanowisko należało uznać za nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

•Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.

•Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

•Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania

Pan A.B. (Zainteresowany będący stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo wnieść skargę na tę interpretację indywidualną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

•w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

•w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa