Skoro zasądzony na rzecz Wnioskodawcy zwrot kwoty będącej zwrotem wpłaconego na rzecz Banku świadczenia głównego (udzielony kredyt) oraz świadczenia d... - Interpretacja - null

shutterstock

Skoro zasądzony na rzecz Wnioskodawcy zwrot kwoty będącej zwrotem wpłaconego na rzecz Banku świadczenia głównego (udzielony kredyt) oraz świadczenia d... - Interpretacja - 0114-KDIP3-2.4011.595.2024.1.BM

Temat interpretacji

Temat interpretacji

Skoro zasądzony na rzecz Wnioskodawcy zwrot kwoty będącej zwrotem wpłaconego na rzecz Banku świadczenia głównego (udzielony kredyt) oraz świadczenia dodatkowego (odsetki ustawowe za opóźnienie) nie podlega opodatkowaniu podatkiem PIT, to wypłacone z tego tytułu odsetki nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych na mocy zwolnienia wynikającego z art. 21 ust. 1 pkt 95b.

Interpretacja indywidualna - stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest:

  • nieprawidłowe - w części dotyczącej zastosowania art. 2 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych;
  • prawidłowe - w pozostałym zakresie.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

16 lipca 2024 r. wpłynął Pani wniosek z 16 lipca 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych kwoty, będącej zwrotem wpłaconego na rzecz Banku świadczenia głównego (udzielony kredyt) oraz świadczenia dodatkowego (odsetki ustawowe za opóźnienie).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

29 stycznia 2007 roku zawarła Pani (sporządzoną w dniu 10 stycznia 2007 roku) umowę kredytu w wysokości 234.804,00 PLN, indeksowanego kursem w CHF w Banku (...), z czego do dyspozycji jako Kredytobiorcy otrzymała Pani kwotę 230.000,00 PLN. Pozostała kwota 4.804,00 PLN (ubezpieczenia i inne opłaty) została dodana do salda kredytu.

24 lipca 2008 roku do ww. umowy kredytu zawarty został Aneks, na mocy którego kwota kredytu została podwyższona o 15.184,00 PLN, przy czym do dyspozycji otrzymała Pani 15.000,00 PLN. Bank zatem udostępnił Pani łącznie 245.000,00 PLN kredytu.

Celem umowy oraz aneksu do niej był zakup oraz wykończenie lokalu mieszkalnego. Kredyt wypłacono w walucie PLN. Kredyt podlegał wypłacie według kursu kupna i spłacie według kursu sprzedaży publikowanych w tabelach kursowych banku, przy czym umowa nie wskazuje zasad ustalania tych kursów.

W styczniu 2021 roku zwróciła się Pani do kancelarii adwokackiej o przeprowadzenie analizy Pani umowy kredytowej celem weryfikacji istnienia w niej niezgodnych z prawem zapisów. Po potwierdzeniu ich istnienia, w marcu 2021 skierowała Pani do Banku stosowne wezwanie do zapłaty kwoty 222.040,41 PLN, w związku z nieważnym charakterem Pani umowy lub z wnioskiem o podjęcie mediacji. Bank zareagował negatywnie na złożone pismo utrzymując w wystosowanej przez siebie odpowiedzi, że umowa kredytowa pozostaje ważna.

22 marca 2021 roku do Sądu Okręgowego w (...) złożony został pozew o zapłatę, przeciwko Bankowi (...), oraz zasądzenie od Banku łącznej kwoty 172.225,82 PLN, tytułem rat kapitałowo-odsetkowych, jako świadczenia nienależnego na podstawie art. 410 Kodeksu cywilnego wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia złożenia pozwu do dnia zapłaty, oraz obok roszczenia o zapłatę wskazanego powyżej pozew wnosił o ustalenie, że umowa kredytu jest nieważna.

Na podstawie zebranych dowodów Sąd uznał, że umowa była nieważna i wyrokiem z 16 marca 2022 roku (Sygn. (...) r.) zasądził:

1.od (...) kwotę 172.225,82 PLN wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 16 marca 2022 roku do dnia zapłaty;

2.Ustalił, że Umowa Kredytu z dnia 10 stycznia 2007 r. zawarta przez (...) jest nieważna;

3.od (...) kwotę 11.817,00 PLN tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 10.800,00 PLN tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Apelację od wyroku Sądu Okręgowego wniósł pozwany Bank. Pani również za pośrednictwem Kancelarii wniosła apelację w zakresie w jakim Sąd I instancji oddalił powództwo o odsetki ustawowe za opóźnienie od kwoty 172.225,82 PLN za okres od dnia 31 marca 2021 roku do dnia 15 marca 2022 roku.

21 marca 2024 roku przed Sądem Apelacyjnym w (...) odbyła się rozprawa, która zakończyła się prawomocnym wyrokiem sądu (sygnatura: (...)), zmieniając częściowo zaskarżony wyrok Sądu Okręgowego w ten sposób, że:

1.dodatkowo zasądzając od pozwanego Banku na rzecz kredytobiorcy odsetki ustawowe od zasądzonej sumy od 21 marca 2021 r. do 15 marca 2022 r.;

2.zastrzegając na rzecz pozwanego (Banku) prawo zatrzymania zasądzonej kwoty wraz z odsetkami do czasu zaofiarowania przez powódkę zwrotu świadczenia uzyskanego na podstawie umowy kredytu, w kwocie 249.804 PLN lub zabezpieczenia zapłaty tej sumy;

3.zasądzając od pozwanego na rzecz powódki 8.850 PLN tytułem kosztów instancji odwoławczej z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od uprawomocnienia się tego postanowienia do dnia zapłaty.

Mając na uwadze, że zgodnie z uchwałami Sądu Najwyższego z 2021 roku, w przypadku trwałej bezskuteczności (nieważności) umowy kredytu znajduje zastosowanie tzw. teoria dwóch kondykcji, co oznacza, że bank i kredytobiorca muszą zwrócić sobie świadczenia spełnione w wykonaniu tej umowy, strona pozwana wystąpiła z propozycją zawarcia porozumienia kompensacyjnego, które pozwoli na wzajemne rozliczenie obowiązujących względem stron świadczeń.

Zgodnie z treścią Porozumienia strony zgodnie wskazują, że:

1.do dnia 21 marca 2024 r. Kredytobiorca wpłacił na rzecz Banku kwotę 287.827,08 PLN na podstawie Umowy Kredytu uznanej za nieważną, przy czym z tej kwoty prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego w (...) z dnia 16 marca 2022 r. wydanym w sprawie o sygnaturze akt: (...) zasądzona została kwota 172.225,82 PLN wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 21 marca 2021 r., które na dzień 28 marca 2024 r. wynoszą 51.743,48 PLN. W konsekwencji, łączna wierzytelność Kredytobiorcy względem Banku, wynosi 339.570,56 PLN.

2.wierzytelność Banku z tytułu kapitału udostępnionego Kredytobiorcy wynosi 245.000,01 PLN.

W celu uregulowania rozliczeń stron wynikających z Umowy Kredytu uznanej za nieważną, strony zgodnie oświadczają, że:

1.uznają wzajemnie swoje wierzytelności.

2.dokonują wzajemnego, umownego potrącenia tych wierzytelności, wskutek czego obie te wierzytelności umarzają się wzajemnie do wysokości wierzytelności niższej.

3.na skutek dokonanego potrącenia Bank jest zobowiązany do zapłaty na rzecz Kredytobiorcy kwoty 42.827,07 PLN tytułem należności głównej oraz kwoty 51.743,48 PLN tytułem odsetek ustawowych za opóźnienie.

4.Bank zobowiązuje się do zapłaty łącznej kwoty 94 570,55 PLN, o której mowa w punkcie 3 powyżej w terminie 30 dni od dnia podpisania niniejszego Porozumienia.

Porozumienie zostało zawarte oraz na dzień składania niniejszego zapytania o interpretację podatkową, zobowiązanie Banku do zapłaty zostało już zrealizowane. Powstaje zatem pytanie o ewentualne naliczenie przez Bank podatku dochodowego (PIT-11) od świadczenia głównego jak i świadczenia dodatkowego jakim są odsetki ustawowe za opóźnienie.

Pytanie

Czy mając na uwadze powyższej opisany stan faktyczny oraz na podstawie: art. 2 ust. 1 pkt 4 oraz art. 21 ust. 1 pkt 95b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przekazana przez Bank kwota (94.570,55 PLN), będąca zwrotem wpłaconego na rzecz Banku świadczenia głównego (udzielony kredyt) oraz świadczenie dodatkowe (odsetki ustawowe za opóźnienie), podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych (PIT-11)?

Pani stanowisko w sprawie

Stoi Pani na stanowisku, iż w zaistniałych okolicznościach Bank nie będzie miał żadnych podstaw do wystawienia PITU-11, gdyż zgodnie z Ustawą z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych (UPDOF) (Podatek dochodowy od osób fizycznych - Dz.U.2024.226 t. j. - OpenLEX), zarówno świadczenie główne jak i odsetki nie kwalifikują się do świadczeń pieniężnych podlegających opodatkowaniu.

Dochód do opodatkowania nie wystąpi ze względu na treść przytoczonej Ustawy, tzn., że uzyskaną korzyść majątkową należy uznać za przychód, o którym mowa w art. 2 ust. 1 pkt 4 UPDOF, czyli przepisów ustawy nie stosuje się do: przychodów wynikających z czynności, które nie mogą być przedmiotem prawnie skutecznej umowy. Nie może podlegać opodatkowaniu przychód wynikający z czynności, które nie mogą być przedmiotem prawnie skutecznej umowy, gdyż umowa kredytowa wskutek jej nieważności nie była prawnie skuteczna. Uzyskane przez kredytobiorcę pieniądze tytułem zwrotu nienależnie pobranych przez bank świadczeń, na podstawie nieważnej z mocy samego prawa umowy kredytowej, nie skutkuje powstaniem po stronie tego kredytobiorcy zobowiązania podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych.

Ponadto, zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 95b UPDOF, wolne od podatku dochodowego są „odsetki z tytułu nieterminowej wypłaty należności niepodlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym, wolnych od podatku dochodowego lub od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku”. Przepis ten wszedł w życie 1 stycznia 2022 r., a z mocy przepisu przejściowego ustawy zmieniającej, tj. art. 70 ust. 1 pkt 1, zwolnienie przewidziane w art. 21 ust. 1 pkt 95b ustawy o PIT stosuje się do dochodów (przychodów) uzyskanych od 1 stycznia 2021 r.

Powyższą opinię argumentuje Pani interpretacjami indywidualnymi, odnoszącymi się do analogicznych sytuacji, dostępnymi na portalu wiedzy Krajowej Informacji Skarbowej, o sygnaturach:

  • 0115-KDIT2.4011.117.2023.1.HD - data: 24 kwietnia 2023 r.,
  • 0115-KDIT3.4011.613.2023.1.DP - data: 17 listopada 2023 r.,
  • 0115-KDIT2.4011.19.2024.2.ŁS - data: 19 marca 2024 r.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest w części prawidłowe i w części nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Reguły dotyczące opodatkowania

Zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):

Ustawa reguluje opodatkowanie podatkiem dochodowym dochodów osób fizycznych oraz daninę solidarnościową.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy:

Przepisów ustawy nie stosuje się do przychodów wynikających z czynności, które nie mogą być przedmiotem prawnie skutecznej umowy.

Zakresem zastosowania tego przepisu są objęte sytuacje, w których spełnione są łącznie następujące warunki:

  • podatnik uzyskał przychód, a więc przysporzenie majątkowe i jednocześnie
  • przychód ten „wynika z czynności, które nie mogą być przedmiotem skutecznej prawnie umowy”, czyli wykazuje związek przyczynowo-skutkowy z taką czynnością, ma swoje źródło w takiej czynności.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ww. ustawy:

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Powołany przepis wyraża tzw. zasadę powszechności opodatkowania. Regułą jest, że każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną podlega opodatkowaniu, wyjątkiem zaś jest sytuacja, gdy dochód opodatkowaniu nie podlega. Wyjątki od omawianej zasady dotyczą:

  • dochodów, które zostały wprost wymienione przez ustawodawcę w art. 21, 52, 52a i 52c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jako zwolnione z podatku oraz
  • dochodów, od których zaniechano poboru podatku w drodze rozporządzenia ministra właściwego do spraw finansów publicznych wydanego na podstawie art. 22 ustawy Ordynacja podatkowa (rozporządzenie takie może być wydane w przypadkach uzasadnionych interesem publicznym lub ważnym interesem podatników).

Ogólne określenie „przychodów” zawiera art. 11 ust. 1 ww. ustawy. Stosownie do tego przepisu:

Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Jak wynika z powołanego przepisu, ustawodawca przyjął zasadę, że przychodem są:

  • pieniądze i wartości pieniężne, które zostały otrzymane przez podatnika - tj. takie pieniądze i wartości pieniężne, które podatnik rzeczywiście „dostał, odebrał, zainkasował, objął w posiadanie”;
  • pieniądze i wartości pieniężne, które zostały postawione do dyspozycji podatnika - tj. takie przysporzenia, które zostały mu faktycznie udostępnione/przekazane do odbioru; takie pieniądze i środki pieniężne, które podatnik ma możliwość włączyć do swojego władztwa, a więc ma możliwość skorzystania z tychże pieniędzy i wartości pieniężnych i nie jest to uzależnione od dodatkowej zgody osoby stawiającej określone pieniądze i wartości pieniężne do dyspozycji podatnika.

Pojęcie przychodu wiąże się zatem z przysporzeniem majątkowym po stronie podatnika, z wartością wchodzącą do jego majątku. Przychodami w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych mogą być tylko takie świadczenia, które nie mają charakteru zwrotnego. Skoro bowiem przychód jest określonym przyrostem majątkowym po stronie podatnika jego otrzymanie musi mieć charakter definitywny.

Ustawodawca tworząc system opodatkowania dochodów osób fizycznych miał na względzie, że przysporzenia uzyskiwane przez osoby fizyczne mogą być skutkiem różnych rodzajów czynności i zdarzeń. Stworzył więc klasyfikację tych przysporzeń w oparciu o kryterium źródła przychodów i system ich opodatkowania uwzględniający specyfikę poszczególnych źródeł przychodów. W języku powszechnym mianem „źródła” określane jest „to, co stanowi początek czegoś”, „przyczyna czegoś”, a synonimami tego pojęcia są m.in. czynnik sprawczy, powód, pochodzenie.

Źródła przychodów

Źródła przychodów zostały określone przez ustawodawcę w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Źródłami przychodów są inne źródła.

Katalog źródeł przychodów jest katalogiem zamkniętym. Ustawodawca „zamknął” ten katalog dzięki wprowadzeniu kategorii „innych źródeł”, czyli źródeł przychodów innych niż wymienione w art. 10 ust. 1 pkt 1-8b. W sytuacji, gdy dane przysporzenie podatnika ma charakter przychodu i nie mieści się w żadnej z kategorii wskazanych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8b ustawy, jest przypisywane do źródła z art. 10 ust. 1 pkt 9. Rozwiązanie to jest jednym z elementów gwarantujących realizację zasady powszechności opodatkowania.

Zgodnie z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Z informacji przedstawionych przez Panią wynika, że:

1)w dniu 29 stycznia 2007 r. zawarła Pani umowę kredytu hipotecznego indeksowanego kursem CHF;

2)wyrokiem z 16 marca 2022 r. Sąd zasądził od Banku (...) kwotę 172.225,82 PLN wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 16 marca 2022 roku do dnia zapłaty. Sąd ustalił, że Umowa Kredytu z dnia 10 stycznia 2007 r. zawarta przez (...) jest nieważna. Zasądził od Banku (...) kwotę 11.817,00 PLN tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 10.800,00 PLN tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

3)21 marca 2024 roku przed Sądem Apelacyjnym w (...) odbyła się rozprawa, która zakończyła się prawomocnym wyrokiem sądu zmieniając częściowo zaskarżony wyrok Sądu Okręgowego w ten sposób, że dodatkowo zasądzając od pozwanego Banku na rzecz kredytobiorcy odsetki ustawowe od zasądzonej sumy od 21 marca 2021 r. do 15 marca 2022 r.; zastrzegając na rzecz pozwanego (Banku) prawo zatrzymania zasądzonej kwoty wraz z odsetkami do czasu zaofiarowania przez powódkę zwrotu świadczenia uzyskanego na podstawie umowy kredytu, w kwocie 249.804,00 PLN lub zabezpieczenia zapłaty tej sumy; zasądzając od pozwanego na rzecz powódki 8.850 PLN tytułem kosztów instancji odwoławczej z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od uprawomocnienia się tego postanowienia do dnia zapłaty.

4)strona pozwana wystąpiła z propozycją zawarcia porozumienia kompensacyjnego, które pozwoli na wzajemne rozliczenie obowiązujących względem stron świadczeń. Zgodnie z treścią Porozumienia strony zgodnie wskazują, że do dnia 21 marca 2024 r. Kredytobiorca wpłacił na rzecz Banku kwotę 287.827,08 PLN na podstawie Umowy Kredytu uznanej za nieważną, przy czym z tej kwoty prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego w (...) z dnia 16 marca 2022 r. zasądzona została kwota 172.225,82 PLN wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 21 marca 2021 r., które na dzień 28 marca 2024 r. wynoszą 51.743,48 PLN. W konsekwencji, łączna wierzytelność Kredytobiorcy względem Banku, wynosi 339.570,56 PLN. Wierzytelność Banku z tytułu kapitału udostępnionego Kredytobiorcy wynosi 245.000,01 PLN.

5)w celu uregulowania rozliczeń stron wynikających z Umowy Kredytu uznanej za nieważną, strony zgodnie oświadczają, że uznają wzajemnie swoje wierzytelności. Dokonują wzajemnego, umownego potrącenia tych wierzytelności, wskutek czego obie te wierzytelności umarzają się wzajemnie do wysokości wierzytelności niższej. Na skutek dokonanego potrącenia Bank jest zobowiązany do zapłaty na rzecz Kredytobiorcy kwoty 42.827,07 PLN tytułem należności głównej oraz kwoty 51.743,48 PLN tytułem odsetek ustawowych za opóźnienie. Bank zobowiązuje się do zapłaty łącznej kwoty 94.570,55 PLN, o której mowa w punkcie 3 powyżej w terminie 30 dni od dnia podpisania niniejszego Porozumienia.

6)Porozumienie zostało zawarte oraz na dzień składania niniejszego zapytania o interpretację podatkową, zobowiązanie Banku do zapłaty zostało już zrealizowane.

Powzięła Pani wątpliwość, czy zwrócone Pani należności będą podlegały opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Skutki podatkowe przekazanej przez Bank kwoty, będącej zwrotem wpłaconego na rzecz Banku świadczenia głównego (udzielony kredyt)

Instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2324 ze zm.).

Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy,

Przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Podkreślić należy, że otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo.

O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić w każdej sytuacji, gdy podatnik, czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też gdy na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów, uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.

W Pani przypadku, zgodnie z wyrokiem sądu, doszło do zwrotu nienależnie pobranego przez Bank świadczenia, tj. zwrotu wpłaconego na rzecz Banku świadczenia głównego (udzielonego kredytu).

Skoro zatem był to zwrot nienależnie pobranego świadczenia, to należy się z Panią zgodzić, że zwrot ten nie kwalifikuje się świadczenia pieniężnego podlegającego opodatkowaniu.

W przypadku zwrotu świadczenia na podstawie nieważnej umowy kredytowej klient otrzymuje bowiem z powrotem swój kapitał - zwrot zapłaconych Bankowi kwot. Nie ma zatem podstaw, aby zwrócone kwoty uznać za dochód podlegający opodatkowaniu. Dla celów podatkowych zwrot taki jest obojętny podatkowo.

Tym samym, nie ma Pani obowiązku rozliczenia tych środków dla celów podatkowych.

Jednocześnie, skoro uzyskane środki nie mają charakteru przychodu, to - wbrew Pani stanowisku - nie mieszczą się w zakresie zastosowania art. 2 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (przepis ten, jak wyjaśniono, dotyczy przychodów).

Zatem w tej części Pani stanowisko należało uznać za nieprawidłowe.

Skutki podatkowe zwrotu kwoty z tytułu odsetek ustawowych za opóźnienie

Odnosząc się do kwestii zasądzonych na Pani odsetek wskazać należy, że instytucję prawną odsetek za zwłokę reguluje art. 481 § 1 Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym:

Jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

Nie każde odsetki otrzymane przez osoby fizyczne podlegają opodatkowaniu. Ustawodawca przewidział w niektórych sytuacjach, w odniesieniu do odsetek, możliwość zwolnienia od podatku dochodowego. Takie zwolnienie przysługuje wyłącznie wówczas, gdy przepis omawianej ustawy zawiera w tym przedmiocie wyraźne postanowienie.

Ustawą z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2021 r. poz. 2105) do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wprowadzono art. 21 ust. 1 pkt 95b, który ma zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2021 r.

Zgodnie z ww. przepisem:

Wolne od podatku dochodowego są: odsetki z tytułu nieterminowej wypłaty należności niepodlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym, wolnych od podatku dochodowego lub od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Przepis art. 21 ust. 1 pkt 95b ustawy PIT zwalnia z opodatkowania wszelkie odsetki za opóźnienie wypłacone w związku ze świadczeniami, które nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Skoro zasądzony na Pani rzecz zwrot kwoty będącej zwrotem wpłaconego na rzecz Banku świadczenia głównego (udzielony kredyt) oraz świadczenia dodatkowego (odsetki ustawowe za opóźnienie) nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, to wypłacone z tego tytułu odsetki nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych na mocy zwolnienia wynikającego z art. 21 ust. 1 pkt 95b.

W kwestii odsetek Pani stanowisko należało więc uznać za prawidłowe.

W Pani przypadku, Bank nie powinien był wystawić Pani informacji PIT-11. Skoro więc Bank wystawił Pani informację PIT-11 to nie ma Pani obowiązku wykazywania świadczenia głównego (udzielony kredyt) oraz świadczenia dodatkowego (odsetki ustawowe za opóźnienie).

W tym zakresie Pani stanowisko należało więc uznać również za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Panią w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona interpretacja traci swoją aktualność.

Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy Ordynacja podatkowa jest sam przepis prawa. Istotą interpretacji indywidualnej jest rozstrzygnięcie, czy prawidłowo postrzega Pani, jakie skutki prawne na gruncie określonych przepisów prawa podatkowego wywołuje przedstawiony przez Panią stan faktyczny. W polskim systemie prawa podatkowego obowiązuje zasada samoobliczenia podatku. Wydanie interpretacji indywidualnej nie zwalnia podatnika z obowiązku obliczenia podstawy opodatkowania oraz zobowiązania podatkowego. Stąd też Organ interpretacyjny nie analizował przedstawionych przez Panią kwot.

Odnosząc się do powołanych interpretacji wskazać należy, że interpretacje przepisów prawa podatkowego wydawane są w indywidualnych sprawach podatników, dotyczą konkretnych stanów faktycznych i nie mają mocy prawa powszechnie obowiązującego co oznacza, że należy je traktować indywidualnie.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

  • Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.
  • Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

  • Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

  • w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
  • w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).