Z uwagi na to, że ww. przychód będzie świadczeniem otrzymanym od osoby zaliczonej do I grupy podatkowej w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn , przychód ten korzysta ze zwolnienia z opodatkowania na mocy art. 21 ust. 1 pkt 125 ustawy o PIT. Tym samym stanowi on przychód zwolniony z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Interpretacja indywidualna - stanowisko w części prawidłowe, w części nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych w części dotyczącej zastosowania zwolnienia, wynikającego z art. 21 ust. 1 pkt 125 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe, w pozostałym zakresie jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

17 kwietnia 2024 r. wpłynął Pana wniosek z 11 kwietnia 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy możliwości skorzystania ze zwolnienia przedmiotowego.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Prowadzi Pan jednoosobową działalność gospodarczą zarejestrowaną w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej pod nazwą (…). Przeważającym przedmiotem działalności jest 22.19.Z - produkcja pozostałych wyrobów z gumy.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych z dnia 26 lipca 1991 r. (Dz. U. z 2024 r. poz. 226), jest polskim rezydentem podatkowym, podlegającym obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów w Polsce bez względu na miejsce ich osiągania.

Na potrzeby prowadzenia działalności gospodarczej zawarł Pan w przeszłości umowę dzierżawy działki. Właścicielem działki i wydzierżawiającym jest Pana córka. Na wydzierżawionej działce postawił Pan obiekt trwale związany z gruntem (zakład produkcji uszczelnień) i ponosi wszelkie koszty z nim związane. Z tytułu dzierżawy zobowiązany był Pan uiszczać na rzecz wydzierżawiającej czynsz w ustalonej przez strony kwocie.

Nie regulował Pan jednak na bieżąco zobowiązań z tytułu czynszu i w efekcie na dzień dzisiejszy pozostaje w tym zakresie w zwłoce.

Z uwagi na relacje rodzinne córka planuje jednak, na podstawie art. 508 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2023 poz. 1610), zwolnić Pana z długu wraz z wszelkimi należnościami ubocznymi. Pan przyjmie zwolnienie z długu. Na tę okoliczność Pan wraz z córką zawrze pisemną umowę zwolnienia z długu.

Wskazuje Pan, iż przedmiotowe zwolnienie z długu nie jest związane z umowami dotyczącymi stosunku pracy, pracy nakładczej lub umową będącą podstawą do uzyskania przychodów z działalności wykonywanej osobiście.

Pytanie

Czy zwolnienie z długu, powstałego na skutek nieuiszczania na rzecz córki czynszu z tytułu dzierżawy działki, będzie skutkować powstaniem po Pana stronie przychodu z nieodpłatnego świadczenia (art. 11 ust. 1 ustawy o PIT) podlegającemu zwolnieniu na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 125 ustawy o PIT?

Pana stanowisko w sprawie

Pana zdaniem, zwolnienie z długu, powstałego na skutek nieuiszczania na rzecz córki czynszu z tytułu dzierżawy działki, będzie skutkować powstaniem po Pana stronie przychodu z nieodpłatnego świadczenia (art. 11 ust. 1 ustawy o PIT), który podlegać jednak będzie zwolnieniu na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 125 ustawy o PIT.

Jak stanowi art. 9 ust. 1 ustawy o PIT, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z kolei z art. 11 ust. 1 ustawy o PIT, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14- 15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie definiuje przy tym pojęcia nieodpłatnego świadczenia. Jak wyjaśniono w interpretacji z 22.12.2020 r. 0114-KDIP3-1.4011.664.2020.1.MG: Za nieodpłatne świadczenie uznać należy (...) świadczenie nie wymagające opłaty, takie za które się nie płaci, bezpłatne, czyli takie, którego skutkiem (następstwem) jest nieodpłatne - tj. niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu - przysporzenie majątku danej osobie, mające konkretny wymiar finansowy.

Natomiast zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 125 ustawy o PIT, wolna od podatku jest wartość świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń, obliczona zgodnie z art. 11 ust. 2-2b, otrzymanych od osób zaliczonych do I i II grupy podatkowej w rozumieniu przepisów o podatku od spadków i darowizn, z zastrzeżeniem ust. 20.

Ustawa z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2023 r. poz. 1774) w art. 14 ust. 3 pkt 1 wskazuje, że do I grupy podatkowej zalicza się małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów.

Mając na uwadze powyższe, należy uznać, że wskutek zwolnienia - na podstawie art. 508 Kodeksu cywilnego - z długu przez córkę, po Pana stronie powstanie przychód z tytułu nieodpłatnego świadczenia, o którym mowa w art. 11 ust. 1 ustawy o PIT. Natomiast na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 125 ustawy o PIT przychód ten będzie zwolniony z opodatkowania ponieważ osobą zwalniającą z długu jest córka, która należy do I grupy podatkowej. Jest to zatem świadczenie otrzymane od osoby zaliczonej do I grupy podatkowej.

Pana zdaniem stanowisko zbieżne było wielokrotnie potwierdzane w wydanych przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej interpretacjach prawa podatkowego. Przykładowo wskazać można na:

1) interpretację z dnia 9 października 2019 r. o sygnaturze 0114-KDIP3-2.4011.433.2019.2.AC, w której organ zauważył: w związku z ww. użyczeniem po stronie Wnioskodawcy powstanie przychód z tytułu nieodpłatnego świadczenia, o którym mowa w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Jednakże, z uwagi na fakt, że stronami umowy są osoby zaliczone do II grupy podatkowej w rozumieniu przepisów o podatku od spadków i darowizn, przychód ten będzie korzystał ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 125 ustawy o podatku od spadku i darowizn.

2) interpretację z dnia 21 października 2022 r., 0112-KDIL2-1.40U.610.2022.2.KF, w której organ stwierdził, że zwolnienie Pani z długu, wynikającego z zawartej umowy pożyczki, skutkowało po Pani stronie powstaniem przychodu w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który należy zaliczyć do przychodów z innych źródeł, o których mowa w art. 20 ust. 1 tej ustawy. Z uwagi na to, że ww. przychód był świadczeniem otrzymanym od osoby zaliczonej do I grupy podatkowej w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn, przychód ten korzysta ze zwolnienia z opodatkowania na mocy art. 21 ust. 1 pkt 125 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tym samym nie ciąży na Pani obowiązek zapłaty podatku z tego tytułu.

3) interpretację z dnia 17 listopada 2021 r. o sygnaturze 0113-KDIPT2-1.4011.910.2021.1.MM

Uwzględniając powyższe prosi Pan o potwierdzenie, że zwolnienie z długu powstałego na skutek nieuiszczania na rzecz Pana córki czynszu z tytułu dzierżawy działki, będzie skutkować powstaniem po Pana stronie przychodu z nieodpłatnego świadczenia (art. 11 ust. 1 ustawy PIT), który podlegać jednak będzie zwolnieniu na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 125 ustawy o PIT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest w części prawidłowe, w części nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania wyrażoną w przepisie art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Z treści tego przepisu wynika zatem, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę w katalogu zwolnień przedmiotowych ustawy, bądź od których zaniechano poboru podatku, w drodze rozporządzenia.

Z opisu sprawy wynika, że jest Pan polskim rezydentem podatkowym i prowadzi Pan jednoosobową działalność gospodarczą. Na potrzeby prowadzenia działalności gospodarczej zawarł Pan w przeszłości umowę dzierżawy działki. Właścicielem działki i wydzierżawiającym jest Pana córka. Na wydzierżawionej działce postawił Pan obiekt trwale związany z gruntem (zakład produkcji uszczelnień) i ponosi wszelkie koszty z nim związane. Z tytułu dzierżawy zobowiązany był Pan uiszczać na rzecz wydzierżawiającej czynsz w ustalonej przez strony kwocie. Nie regulował Pan jednak na bieżąco zobowiązań z tytułu czynszu i w efekcie na dzień dzisiejszy pozostaje w tym zakresie w zwłoce.

W myśl art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Natomiast stosownie do art. 14 ust. 1 tej ustawy:

Za przychód z działalności, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3, uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług.

Stosownie do art. 14 ust. 2 pkt 8 ww. ustawy: przychodem z działalności, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3, jest również

Wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń, obliczonych zgodnie z art. 11 ust. 2-2b, z zastrzeżeniem ust. 2g i art. 21 ust. 1 pkt 125 i 125a.

Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawierają definicji pojęcia „nieodpłatnego świadczenia”. Dokonując zatem wykładni gramatycznej, za „nieodpłatne świadczenie” uznać należy świadczenia „nie wymagające opłaty, takie za które się nie płaci, bezpłatne” (Nowy Słownik Języka Polskiego, PWN 2003 r.). Zatem należy przyjąć, że nieodpłatnym świadczeniem jest takie zdarzenie, którego skutkiem (następstwem) jest nieodpłatne przysporzenie majątku jednej osobie, kosztem majątku innej osoby, innego podmiotu.

Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 125 ww. ustawy:

Wolna od podatku dochodowego jest wartość świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń, obliczona zgodnie z art. 11 ust. 2-2b, otrzymanych od osób zaliczonych do I i II grupy podatkowej w rozumieniu przepisów o podatku od spadków i darowizn, z zastrzeżeniem ust. 20.

Zgodnie z art. 21 ust. 20 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Zwolnienie, o którym mowa w ust. 1 pkt 125 oraz 125a, nie mają zastosowania do świadczeń otrzymywanych na podstawie stosunku pracy, pracy nakładczej lub umów będących podstawą uzyskiwania przychodów zaliczonych do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2.

Tym samym, wyjątek od zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 20 ustawy, ma zastosowanie wyłącznie do świadczeń otrzymywanych na podstawie stosunku pracy, pracy nakładczej lub umów będących podstawą uzyskiwania przez świadczeniobiorcę przychodów zaliczonych do źródła, jakim jest działalność wykonywana osobiście. Nie dotyczy on przychodów uzyskanych przez świadczeniobiorcę z tytułu nieodpłatnych świadczeń zaliczanych do przychodów z działalności gospodarczej.

W praktyce oznacza to, że jeżeli przedsiębiorca otrzymuje nieodpłatne świadczenia od członków swojej rodziny, zaliczonych do wskazanych grup podatkowych, w postaci np. nieodpłatnie wykonanej umowy zlecenia, wówczas jego przychody z tego tytułu wolne są od podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 125 powołanej ustawy.

W myśl art. 14 ust. 3 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 596): do poszczególnych grup podatkowych zalicza się:

do grupy I - małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów;

do grupy II - zstępnych rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępnych i małżonków pasierbów, małżonków rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonków rodzeństwa małżonków, małżonków innych zstępnych;

do grupy III - innych nabywców.

Natomiast instytucja zwolnienia z długu uregulowana została w art. 508 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.), w myśl którego:

Zobowiązanie wygasa, gdy wierzyciel zwalnia dłużnika z długu, a dłużnik zwolnienie przyjmuje.

Niewątpliwie więc na skutek nieodpłatnego zwolnienia z długu - dokonanego na podstawie ww. art. 508 Kodeksu cywilnego - osiągnął Pan przysporzenie majątkowe mieszczące się w kategorii przychodu powodującego powstanie obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych, w postaci nieodpłatnego świadczenia ze strony swojej córki.

Za nieodpłatne świadczenie uznać należy bowiem świadczenie nie wymagające opłaty, takie za które się nie płaci, bezpłatne, czyli takie, którego skutkiem (następstwem) jest nieodpłatne - to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu - przysporzenie majątku danej osobie, mające konkretny wymiar finansowy.

Mając na uwadze powyższe stwierdzić należy, że zwolnienie Pana z długu, wynikającego z zawartej umowy, będzie skutkowało po Pana stronie powstaniem przychodu w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który należałoby, co do zasady zaliczyć do przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej na podstawie art. 14 ust. 2 pkt 8 tej ustawy.

Tym samym Pana stanowisko w zakresie ustalenia źródła przychodu należało uznać za nieprawidłowe.

Natomiast z uwagi na to, że ww. przychód będzie świadczeniem otrzymanym od osoby zaliczonej do I grupy podatkowej w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn , przychód ten korzysta ze zwolnienia z opodatkowania na mocy art. 21 ust. 1 pkt 125 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tym samym stanowi on przychód zwolniony z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Zatem, w zakresie zastosowania zwolnienia przedmiotowego wynikającego z treści art. 21 ust. 1 pkt 125 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych Pana stanowisko jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Pana i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania tej interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pan do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).