Skutki podatkowe sprzedaży nieruchomości.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego we wniosku stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

16 kwietnia 2024 r. wpłynął Pana wniosek z 16 kwietnia 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy skutków podatkowych odpłatnego zbycia nieruchomości.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

P. P. w dniu 27.08.2013 r. nabył UMOWĄ SPRZEDAŻY 1/2 części nieruchomości położonej w (…) gmina (…) o powierzchni 0,5000 ha. 15.07.2013 r. nastąpiło wywłaszczenie części gruntu poprzez Starostwo (…) na drogę. H. K. w dniu 12.05.2015 r. nabył POSTANOWIENIEM O PRZYSĄDZENIU WŁASNOŚCI 1/2 części nieruchomości położonej w (…) gmina (…) o powierzchni 0,4014 ha. P. P. i H. K. posiadali we współwłasności nieruchomość gruntową o pow. 0,4014 ha (kw: (…)) bez związku z działalnością gospodarczą.

1 sierpnia 2016 r. zmarł P. P. Spadek po nim odziedziczyli po 1/3 części D. Z. (córka), I. B. (córka), B. P. (żona).

4 kwietnia 2021 roku zmarł H. K.. Spadek po nim odziedziczyli po 1/2 części G. K. (syn) oraz W. K. (syn).

26.10.2023 r. postanowieniem sądowym sygn. akt (…) nastąpił częściowy dział spadku oraz zniesienie współwłasności.

Przedmiotem częściowego działu spadku była tylko ta nieruchomość - Wnioskodawcy (D. Z., I. B., B. P., W. K., G. K.) dokonali podziału zgodnie bez spłaty dopłat.

W podziale spadku brały udział następujące osoby: D. Z., I. B. B. P., W. K., G. K.

Wysokość udziałów przed dokonaniem częściowego działu spadku w tej nieruchomości wynosiły po 1/3 dla I. B., B. P., D. Z. oraz po 1/2 dla W. K. i G. K.

Wartość majątku nabytego w drodze spadku z wartością majątku nabytego w wyniku działu spadku nie zmieniła się. Przed podziałem ewentualna sprzedaż obejmowałaby działkę o większej powierzchni gruntowej, co wiązałoby się w wyższą ceną sprzedaży.

W częściowym dziale spadku brali udział: D. Z., I. B., B. P., W. K., G. K. - sami spadkobiercy.

Na skutek zniesienia współwłasności D. Z. otrzymała na własność działkę o numerze 3 o powierzchni 0,1004 ha. I. B. i B. P. na współwłasność otrzymały działkę o numerze 2 o powierzchni 0.1004 ha. W. K. otrzymał na własność działkę o numerze 1 o powierzchni 0,1003 ha. G. K. otrzymał na własność działkę o numerze 4 o powierzchni 0,1003 ha.

Nie uzyskał Pan przysporzenia majątkowego ponad wartość rynkową nabytego przeze Pana spadku udziału w majątku spadkowym.

W tej lokalizacji Urząd Miasta i Gminy w zagospodarowaniu przestrzennym nie przewidywał nowopowstałych działek poniżej 1000 m². Decyzją Sądu został dokonany częściowy dział spadku uwzględniając minimalną powierzchnie 1000 m² w zagospodarowaniu przestrzennym. Wskutek zniesienia współwłasności postanowieniem sądowym 26 października 2023 roku nabył Pan na wyłączną własność działkę o numerze 4. Dokonany podział był zgodny bez spłat i dopłat. Wartość nabytych działek w wyniku zniesienia współwłasności była równa udziału tego właściciela (Pana) przed zniesieniem współwłasności. Tę działkę gruntu po zniesieniu współwłasności jej właściciel sprzedał Pan w styczniu 2024 r.

Pytanie

Czy sprzedaż nieruchomości po zniesieniu współwłasności będzie zobligowana zapłatą z tytułu art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c ustawy o PIT podatku dochodowego od osób fizycznych, jeśli wartość nieruchomości w wyniku zniesienia współwłasności mieści się w udziale jaki przysługiwał danej osobie w majątku objętym współwłasnością i nastąpił bez spłat i dopłat?

Pana stanowisko w sprawie

W Pana ocenie zapłata podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c ustawy o PIT nie należy się, ponieważ wartość nieruchomości w wyniku zniesienia współwłasności mieści się w udziale jaki przysługiwał danej osobie w majątku objętym współwłasnością i nastąpił bez spłat i dopłat. Nie nastąpiło wzbogacenie się.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku ze względu na odmienne uzasadnienie należy uznać za nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):

Źródła przychodów

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

Ww. art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, formułuje generalną zasadę, że sprzedaż nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie skutkuje powstaniem przychodu. Tym samym, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości nastąpi po upływie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie - nie jest ono źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a w konsekwencji kwota uzyskana ze sprzedaży nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

Wobec powyższego, w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ww. ustawy, decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych uzyskanego z tego tytułu dochodu ma moment i sposób ich nabycia.

Odpłatne zbycie nieruchomości nabytej w spadku

W myśl art. 10 ust. 5 ww. ustawy;

Przepis art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, że w przypadku zbycia nieruchomości nabytych w drodze spadku, pięcioletni okres liczony będzie od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie nieruchomości lub praw majątkowych przez spadkodawcę.

Do wyliczenia 5-letniego okresu, od którego uzależnione jest opodatkowanie sprzedaży nieruchomości lub praw majątkowych nabytych w drodze spadku, wliczany jest zatem nie tylko okres posiadania nieruchomości (praw majątkowych) przez spadkobiercę, który dokonuje sprzedaży, ale także okres posiadania nieruchomości (praw majątkowych) przez spadkodawcę. Jeżeli od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie nieruchomości bądź nabycie prawa majątkowego przez spadkodawcę, do momentu odpłatnego zbycia nieruchomości (praw majątkowych) przez spadkobiercę upłynęło 5 lat – to sprzedaż nie podlega opodatkowaniu.

W świetle art. 922 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.):

Stosownie do art. 924 tej ustawy:

Powyższe oznacza, że z chwilą śmierci należące do spadkodawcy prawa i obowiązki stają się spadkiem, który podlega przepisom prawa spadkowego, a data śmierci (chwila śmierci) spadkodawcy ustala, kto staje się spadkobiercą oraz co wchodzi w skład masy spadkowej. Z kolei postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku lub akt poświadczenia dziedziczenia potwierdzają jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia.

W myśl art. 1025 § 1 ustawy Kodeks cywilny:

Odpłatne zbycie nieruchomości nabytej w drodze działu spadku

Natomiast w myśl art. 10 ust. 7 powołanej ustawy:

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie definiuje pojęcia „nabycie w drodze spadku”.

Należy zauważyć, że w orzecznictwie sądów administracyjnych pod pojęciem „nabycie w drodze spadku”, użytym w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, należy rozumieć nabycie w drodze dziedziczenia, zapisu, dalszego zapisu, polecenia testamentowego (np. wyroki NSA z dnia 15 grudnia 2010 r. sygn. akt II FSK 1437/09, z dnia 28 listopada 2013 r. sygn. akt II FSK 2983/11, z dnia 25 stycznia 2013 r. sygn. akt II FSK 1120/11, z dnia 6 czerwca 2013 r. sygn. akt II FSK 1966/11, z dnia 19 czerwca 2015 r. sygn. akt II FSK 625/13, z dnia 29 listopada 2015 r. sygn. akt II FSK 3281/15).

Mając powyższe na uwadze stwierdzić należy, że pojęcie „nabycia w drodze spadku” użyte w art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych obejmuje zarówno nabycie nieruchomości w drodze dziedziczenia ustawowego i testamentowego, jak i nabycie nieruchomości w wyniku zwolnienia się z obowiązku wypłaty zachowku przez przeniesienie własności nieruchomości na rzecz osoby pominiętej w testamencie oraz nabycie nieruchomości na podstawie rozporządzenia testamentowego w drodze zapisu zwykłego i windykacyjnego.

Dodatkowo należy zauważyć, że we wszystkich wymienionych wyżej przypadkach nieruchomości będące przedmiotem nabycia muszą stanowić część masy spadkowej.

Stosownie zaś do treści art. 1035 Kodeksu cywilnego:

Jednak zgodnie z art. 1036 ww. ustawy:

Stosownie do art. 1037 § 1 i 2 Kodeksu cywilnego:

Dział spadku odbywa się według tych samych zasad co zniesienie współwłasności w częściach ułamkowych (art. 210 ˗ 212 w związku z art. 1035 Kodeksu cywilnego).

Z instytucją działu spadku mamy do czynienia w sytuacji, w której spadek przypada kilku spadkobiercom. W wyniku działu spadku prawa majątkowe objęte spadkiem przyznane poszczególnym spadkobiercom, przechodzą na nich, ustaje więc wspólność majątku spadkowego. Umowa o dział spadku lub prawomocne orzeczenie sądowe o dziale spadku stanowią tytuł własności rzeczy, które w dziale przypadły poszczególnym spadkobiercom. Na skutek działu spadku następuje konkretyzacja składników masy spadkowej przypadających poszczególnym spadkobiercom.

Dział spadku jest czynnością dokonywaną wyłącznie między samymi spadkobiercami dziedziczącymi po tym samym spadkodawcy. Dział spadku jest czynnością wtórną, wynikającą z podziału majątku spadkowego, a zatem nie jest tą samą czynnością co zniesienie współwłasności.

Stosownie do art. 195 Kodeksu cywilnego:

W myśl art. 210 ww. ustawy:

Do momentu zniesienia tej współwłasności lub dokonania działu spadku, spadkobiercy są współwłaścicielami rzeczy i praw wchodzących w skład spadku.

W myśl art. 211 i 212 Kodeksu cywilnego:

Jednym ze sposobów działu spadku jest fizyczny podział rzeczy wspólnej między współwłaścicielami. W rezultacie w wyniku działu spadku dochodzi do nowego ukształtowania prawa własności poprzez odebranie temu prawu cechy wspólności. Następuje to w drodze przyznania każdemu ze współwłaścicieli wyodrębnionej (podzielonej) rzeczy współwłasności.

Dział spadku nie stanowi nabycia rzeczy, jeżeli mieści się w ramach udziału jaki przypadał byłym współwłaścicielom w rzeczy wspólnej i odbyło się bez spłat i dopłat.

O tym, czy w wyniku działu spadku doszło do nowego nabycia ponad wcześniej posiadany udział decyduje porównanie wartości tych nieruchomości, a nie ich powierzchni.

Co do zasady, dział spadku jest formą nowego nabycia tylko wówczas, gdy w wyniku tego działu spadku podatnik otrzymuje nieruchomość, której wartość po dokonanym podziale przekracza wartość udziału jaki pierwotnie podatnikowi przysługiwał. Zatem, jeżeli przy dokonaniu działu spadku wystąpiło przysporzenie majątku ponad posiadany udział przed działem spadku oznacza to, że dla części udziału w nieruchomości nabytego w drodze działu spadku dniem nabycia będzie dzień, w którym nastąpił dział spadku.

Biorąc pod uwagę przyjętą linię orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego, nabyciem rzeczy w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie jest przyznanie jej na wyłączną własność jednemu ze współwłaścicieli w wyniku dokonanego działu spadku lub zniesienia współwłasności, jeśli:

• podział taki jest ekwiwalentny w naturze i nie towarzyszą mu spłaty i dopłaty, lub
• wartość rzeczy mieści się w udziale, jaki przysługiwał tej osobie w majątku wspólnym.

Jeżeli więc spełnione są wymienione wyżej warunki, dział spadku lub zniesienie współwłasności nieruchomości nie może być rozpatrywane w kategoriach nabycia. W takiej sytuacji za datę jej nabycia uznać należy datę pierwotnego nabycia udziału w nieruchomości. Jeżeli wartość otrzymanej przez daną osobę nieruchomości lub prawa w wyniku działu lub zniesienia współwłasności mieści się w udziale, jaki przysługuje tej osobie w majątku objętym współwłasnością oraz dział spadku został dokonany bez spłat i dopłat.

Natomiast, gdy w wyniku działu spadku udział danej osoby ulega powiększeniu, mamy do czynienia z nabyciem, gdyż zwiększa się stan jej majątku osobistego.

Skutki podatkowe sprzedaży działek

Skoro nabycie przez Pana udziału w działkach nastąpiło w drodze spadku po zmarłym ojcu (spadkodawcy), do określenia skutków podatkowych sprzedaży tego udziału zastosowanie ma art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Istotne znaczenie ma data nabycia działek przez spadkodawcę, czyli Pana ojca. Pana ojciec 12 maja 2015 r. nabył postanowieniem o przysądzeniu własności 1/2 części przedmiotowej nieruchomości.

Zatem 5-letni okres, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 w zw. z art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, liczony od końca roku, w którym to doszło do nabycia udziału w nieruchomości na podstawie postanowienia o przysądzeniu własności 1/2 części nieruchomości, niewątpliwie upłynął.

W konsekwencji, odpłatne zbycie nieruchomości, w części odpowiadającej udziałowi nabytemu przez Pana w wyniku spadku, nie będzie stanowić źródła przychodu, ponieważ zbycie nastąpiło po upływie 5 lat od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie udziału w nieruchomości przez spadkodawcę. Nie będzie Pan podlegał opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych z tytułu sprzedaży ww. udziału w nieruchomości.

Przechodząc do kwestii działu spadku, wskazał Pan, że wartość otrzymanego przez Pana udziału w nieruchomości w wyniku podziału majątku, tj. dokonanego częściowego działu spadku i działu spadku nie przekracza wartości udziału, jaki przysługiwał Panu w składnikach majątku przed działem spadku. Nie były zasądzone żadne spłaty i dopłaty.

Skoro w wyniku częściowego działu spadku i działu spadku wartość otrzymanego przez Pana udziału w nieruchomości nie przekracza wartości udziału, jaki przysługiwał Panu w składnikach majątku przed dokonaniem ww. czynności, to stosownie do art. 10 ust. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych umowa częściowego działu spadku i działu spadku nie stanowi dla Pana nabycia udziału w nieruchomości.

Odpłatne zbycie przez Pana 1/2 udziału w nieruchomości nabytego w spadku po Ojcu, nie stanowi dla Pana źródła przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Sprzedaż nastąpiła po upływie pięcioletniego terminu, o którym mowa w przywołanym wyżej art. 10 ust. 1 pkt 8 w związku z art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, liczonego od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie nieruchomości przez spadkodawcę tj. Pana Ojca.

Z tytułu sprzedaży udziału w nieruchomości, nie jest Pan zobowiązany do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych.

Stanowisko Pana, które przedstawił Pan we wniosku ze względu na odmienne uzasadnienie należy uznać za nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Pana i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).