Opodatkowanie orzymanego zadośćuczynienia ze Stanów Zjednoczonych.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

16 kwietnia 2024 r. wpłynął Pani wniosek z 15 kwietnia 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy możliwości zastosowania zwolnienia przedmiotowego do otrzymanego zadośćuczynienia. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Wnioskodawczyni (dalej: „Wnioskodawczyni” lub „Podatnik”) jest polskim rezydentem podatkowym, tj. ma stałe miejsce zamieszkania oraz centrum interesów życiowych w Polsce. Wnioskodawczyni zostało wypłacone zadośćuczynienie, łącznie w wysokości (…) dolarów amerykańskich (dalej: „Zadośćuczynienie”), tytułem ugody sądowej (dalej: „Ugoda sądowa”) w zw. z toczącym się w Stanach Zjednoczonych postępowaniem zbiorowym. Wypłata Zadośćuczynienia dla Wnioskodawczyni nastąpiła do wysokości określonej w Ugodzie sądowej, w dwóch ratach tj. (…) 2023 r. w wysokości (…) dolarów amerykańskich oraz (…) 2024 r. w wysokości (…) dolarów amerykańskich. Wypłata Zadośćuczynienia wynika z pism wydanych przez (…) (dalej: “Sąd”), odpowiednio z dnia (…) 2023 r. oraz (…) 2024 r. Zadośćuczynienie zostało przyznane Wnioskodawczyni przez Sąd w związku z doznaną przez Wnioskodawczynię krzywdę na tle seksualnym. Zadośćuczynienie nie zostało otrzymane przez Wnioskodawczynię w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą i nie dotyczyło korzyści, które Wnioskodawczyni mogłaby osiągnąć, gdyby szkody jej nie wyrządzono.

Pytanie

Czy od kwoty Zadośćuczynienia wypłaconego Wnioskodawczyni należy odprowadzić podatek dochodowy od osób fizycznych?

Pani stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawczyni, podatek nie powinien być odprowadzony w Polsce, zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawczyni:

Na podstawie art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2024 r. poz. 226, z późn. zm.) (dalej: „Ustawa o PIT") osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).

Zgodnie z art. 3 ust. 1a ustawy o PIT za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się osobę fizyczną, która:

1.posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub

2.przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.

Zgodnie ze stanowiskiem wyrażonym m.in. w wyroku WSA w Krakowie z dnia 10 sierpnia 2023 r., sygn. I SA/Kr 579/23, powyższe dwie przesłanki powodujące ustalenie miejsca zamieszkania w Polsce, które ze względu na rozdzielenie ich przez ustawodawcę spójnikiem "lub", mają charakter rozłączny.

Pierwszym z warunków, pozwalającym uznać osobę za mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jest posiadanie centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych). Dokonując oceny, w którym z państw znajduje się centrum interesów osobistych i gospodarczych osoby fizycznej, należy wziąć pod uwagę przede wszystkim związki osobiste i ekonomiczne osoby fizycznej z danym państwem, wśród których istotne są więzi rodzinne, towarzyskie, zatrudnienie, działalność polityczna, kulturalna i wszelka inna działalność, miejsce wykonywania działalności zarobkowej, źródła dochodów, posiadane inwestycje, majątek nieruchomy i ruchomy, zaciągnięte kredyty, konta bankowe, a także miejsce, z którego osoba zarządza swoim mieniem itd. Drugim z warunków ustalenia miejsca zamieszkania danej osoby w Polsce jest przebywanie w Polsce dłużej niż 183 dni w ciągu roku podatkowego (zob. wyrok NSA z 28 września 2018 r., sygn. II FSK 2653/16, z 28 maja 2021 r., sygn. akt II FSK 3694/18).

W związku z art. 3 ust. 1 ustawy o PIT ustawodawca wskazuje, że zgodnie z zasadą nieograniczonego obowiązku podatkowego osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów. Konsekwentnie w myśl art. 4a ustawy o PIT do tej kategorii osób mają zastosowanie ogólne reguły podatkowe korygowane wyłącznie treścią umów międzynarodowych w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu.

Jak zostało wskazane w stanie faktycznym, Wnioskodawczyni posiada miejsce zamieszkania dla celów podatkowych (tzw. nieograniczony obowiązek podatkowy) i rezydencję podatkową wyłącznie w Polsce oraz otrzymała Zadośćuczynienie ze Stanów Zjednoczonych Ameryki na podstawie postanowienia Sądu w przedmiotowej sprawie - w konsekwencji zastosowanie będzie miała miejsce umowa zawarta między Rządem Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej a Rządem Stanów Zjednoczonych Ameryki o uniknięciu podwójnego opodatkowania i zapobieżeniu uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu, podpisana w Waszyngtonie dnia 8 października 1974 r. (Dz. U. z 1976 r. Nr 31, poz. 178) (dalej: „PL-US UPO”).

Z uwagi na fakt, że PL-US UPO nie zawiera odrębnego artykułu dotyczącego opodatkowania odszkodowań. Oznacza to, że analizowane zadośćuczynienie będzie podlegało opodatkowaniu na zasadach ogólnych, wynikających z art. 5 PL-US UPO.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 PL-US UPO osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w Umawiającym się Państwie może być opodatkowana przez drugie Umawiające się Państwo z tytułu dochodu pochodzącego ze źródeł z tego drugiego Umawiającego się Państwa i tylko z tytułu takiego dochodu, zgodnie ze wszystkimi ograniczeniami zawartymi w PL-US UPO.

Stosownie natomiast do art. 5 ust. 2 PL-US UPO postanowienia niniejszej Umowy nie będą w żaden sposób stwarzały ograniczenia wobec wyłączeń, zwolnień, zmniejszeń, zaliczeń lub innych przywilejów, przyznanych obecnie lub w przyszłości przez:

1.prawo jednego z Umawiających się Państw przy określeniu podatków pobieranych przez to Umawiające się Państwo lub

2.przez każdą inną umowę zawartą pomiędzy Umawiającymi się Państwami.

Ponadto z art. 5 ust. 3 PL-US UPO wynika, że bez względu na postanowienia PL-US UPO, z wyłączeniem ustępu 4, Umawiające się Państwo może opodatkować obywatela tego Umawiającego się Państwa lub osobę mającą miejsce zamieszkania lub siedzibę w tym Umawiającym się Państwie (zgodnie z zasadami artykułu 4), tak jakby niniejsza PL-US UPO nie weszła w życie.

W konsekwencji otrzymane zadośćuczynienie może podlegać opodatkowaniu zarówno w Polsce, jak i w Stanach Zjednoczonych Ameryki.

Na podstawie art. 9 ust.1 ustawy o PIT określającego zasadę powszechności opodatkowania w ustawie o PIT, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21,52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Natomiast w związku z art. 11 ust. 1 ustawy o PIT przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9,10 ustawy o PIT w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f ustawy o PIT, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o PIT wskazuje, że jednym z źródeł przychodów wskazanych w ustawie o PIT są „inne źródła".

Należy mieć na uwadze, że art. 20 ust. 1 ustawy o PIT wskazuje, że katalog o którym w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o PIT ma charakter otwarty poprzez użycie zwrotu „w szczególności", ponieważ za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o PIT, uważa się zgodnie z tym przepisem w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14 ustawy o PIT, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17 ustawy o PIT.

Z powyższego wynika zatem, że do kategorii o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o PIT zaliczyć można również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 tej ustawy o PIT- w rezultacie każde świadczenie mające realną korzyść finansową, o ile nie stanowi konkretnej kategorii przychodu zaliczanego do jednego ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8 ustawy o PIT, jest dla świadczeniobiorcy przychodem z innych źródeł.

Pomimo, że jak zostało wyżej wykazane zadośćuczynienie stanowi przychód w rozumieniu ww. art. 11 ust. 1 ustawy PIT, to zdaniem Wnioskodawczyni nie oznacza to jednak, że wszystkie zadośćuczynienia podlegają opodatkowaniu. Powyższe znajduje umocowanie w katalogu zwolnień przedmiotowych określonym w art. 21 ust. 1 ustawy o PIT - zgodnie z którym niektóre zadośćuczynienia korzystają ze zwolnienia od podatku. Zdaniem Wnioskodawczyni w przedstawionym stanie faktycznym spełnione są wszelkie przesłanki określone dla zastosowania zwolnienia.

Powyższe wynika z faktu, że zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o PIT wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

a.otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,

b.dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Z powyższego przepisu wynika zwolnienie dla odszkodowań i zadośćuczynień otrzymanych na podstawie wyroku lub ugody sądowej z wyjątkami w nim wskazanymi. Zgodnie ze stanowiskiem prezentowanym przez organy podatkowe przez odszkodowanie czy zadośćuczynienie należy rozumieć szczególny rodzaj świadczenia polegający na naprawieniu szkody, czyli uszczerbku, jakiego doznaje poszkodowany we wszelkiego rodzaju dobrach chronionych przez prawo. Ponadto przepis art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o PIT nie wymaga dla zastosowania zwolnienia przedmiotowego, by zadośćuczynienie czy zadośćuczynienie było wypłacone na podstawie polskich przepisów lub ugody zawartej przed polskim sądem. Przepis ten nie ogranicza też zwolnienia do ewentualnych odszkodowań lub zadośćuczynień wypłaconych wyłącznie w kraju (tak np. w interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Informacji Skarbowej 20 grudnia 2019 r., sygn. 0113-KDIPT2-2.4011.555.2019.2.SR oraz w interpretacji indywidualnej z 9 lutego 2016 r., wydanej przez Izbę Skarbową w Poznaniu, sygn. ILPB2/4511-1-1149/15-2/TR).

Zakres zwolnienia określonego w art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy PIT, obejmuje zatem tylko te odszkodowania lub zadośćuczynienia, otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej, które nie zostały otrzymane z związku z prowadzoną działalnością gospodarczą lub nie dotyczyły korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono, czyli tylko odszkodowania lub zadośćuczynienia za tzw. szkodę rzeczywistą stanowiącą poniesienie straty. Występujące w tym przepisie sformułowanie "inne odszkodowania lub zadośćuczynienia" należy rozumieć jako te odszkodowania, czy też zadośćuczynienia, których wprost nie wymieniono w katalogu zwolnień podatkowych. Będą to przede wszystkim zwolnienia inne niż te, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw. Zakres omawianego zwolnienia został ograniczony przez ustawodawcę poprzez wskazanie na kategorie odszkodowań niekorzystających ze zwolnienia od podatku. I tak, ze zwolnienia nie korzysta odszkodowanie otrzymane na podstawie wyroku sądowego lub ugody sądowej w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą oraz odszkodowanie obejmujące tzw. utracone korzyści.

Warunkiem wystarczającym do powstania obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych na zasadach przewidzianych w ustawie o PIT będzie natomiast niezrealizowanie choćby jednej ze wskazanych wyżej przesłanek.

Z uwagi na fakt, że Wnioskodawczyni otrzymuje Zadośćuczynienie w zw. z uszczerbkiem niemajątkowym, który nie jest w związku z działalnością gospodarczą, a także nie dotyczy utraconych korzyści. Biorąc pod uwagę powyższe, uznać należy, że Zadośćuczynienie będzie korzystać na terytorium Polski ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o PIT.

Z przepisu tego wynika, że zwolnienie, o którym w nim mowa dotyczy odszkodowań i zadośćuczynień otrzymanych na podstawie wyroku lub ugody sądowej z wyjątkami w nim wskazanymi. Przy czym odszkodowanie czy zadośćuczynienie to szczególny rodzaj świadczenia polegający na naprawieniu szkody, czyli uszczerbku, jakiego doznaje poszkodowany we wszelkiego rodzaju dobrach chronionych przez prawo. Chodzi więc zarówno o uszczerbek majątkowy, jak i niemajątkowy. Ponadto przepis art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o PIT nie wymaga dla zastosowania zwolnienia przedmiotowego, by odszkodowanie czy zadośćuczynienie było wypłacone na podstawie polskich przepisów lub ugody zawartej przed polskim sądem. Nie ogranicza też zwolnienia do ewentualnych odszkodowań lub zadośćuczynień wypłaconych wyłącznie w kraju.

Biorąc powyższe pod uwagę należy stwierdzić, że na gruncie przedstawionego stanu faktycznego otrzymane Zadośćuczynienie ma charakter ugody sądowej, zważywszy, że zostało otrzymane przez Podatnika z tytułu zawartej i zatwierdzonej przed Sądem w USA ugody. Zadośćuczynienie będzie zatem w Polsce wolne od podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o PIT. W związku z powyższym, biorąc pod uwagę opisany we wniosku stan faktyczny oraz przedstawiony powyżej stan prawny stwierdzić należy, że otrzymane Zadośćuczynienie przez Wnioskodawcę będzie podlegać w Polsce zwolnieniu, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o PIT, z uwagi na fakt,że Zadośćuczynienie zostało przyznane Wnioskodawczyni przez Sąd w USA za doznaną krzywdę na tle seksualnym tytułem ugody sądowej, a także że Zadośćuczynienie nie zostało otrzymane przez Wnioskodawczynię w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą i nie dotyczy korzyści, które Wnioskodawczyni mogłaby osiągnąć.

Powyższe rozumienie przepisów potwierdziły organy podatkowe w podobnych stanach faktycznych, m.in. w interpretacjach indywidualnych wydanych przez Dyrektora Informacji Skarbowej tj. z 20 grudnia 2019 r., sygn. 0113-KDIPT2-2.4011.555.2019.2.SR oraz z 17 lipca 2017 r., sygn. 0114-KDIP3-3.4011.207.2017.1.JM, a także w interpretacji indywidualnej wydanej 9 lutego 2016 r. przez Izbę Skarbową w Poznaniu, sygn. ILPB2/4511-1-1149/152/TR.

W konsekwencji, z tytułu Zadośćuczynienia na Wnioskodawczyni nie będzie ciążył obowiązek zapłaty podatku dochodowego.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):

W myśl art. 3 ust. 1a ww. ustawy:

Stosownie do art. 3 ust. 2a ww. ustawy:

Zgodnie zaś z art. 4a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Ustawodawca przesądził zatem, że zgodnie z zasadą nieograniczonego obowiązku podatkowego osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów. Stąd też do tej kategorii osób mają zastosowanie ogólne reguły podatkowe korygowane wyłącznie treścią umów międzynarodowych w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu.

W związku z tym, że Wnioskodawczyni posiada miejsce zamieszkania dla celów podatkowych (tzw. nieograniczony obowiązek podatkowy i rezydencję podatkową) wyłącznie w Polsce oraz otrzymała zadośćuczynienie ze Stanów Zjednoczonych Ameryki na podstawie zawartej ugody w przedmiotowej sprawie zastosowanie będzie miała zawarta Umowa między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Stanów Zjednoczonych Ameryki o uniknięciu podwójnego opodatkowania i zapobieżeniu uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu, podpisana w Waszyngtonie dnia 8 października 1974 r.

Umowa między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Stanów Zjednoczonych Ameryki nie zawiera odrębnego artykułu dotyczącego opodatkowania wskazanego świadczenia (świadczenie wdowie). Oznacza to, że tego rodzaju dochód podlega opodatkowaniu na zasadach ogólnych, zgodnie z postanowieniami art. 5 ww. Umowy („Ogólne zasady opodatkowania”).

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ww. Umowy:

Stosownie do art. 5 ust. 2 ww. Umowy:

W myśl art. 5 ust. 3 ww. Umowy:

Z przywołanych powyżej przepisów wynika, że Polska ma prawo opodatkować dochód uzyskany z tytułu wskazanego zadośćuczynienia wypłacanego ze Stanów Zjednoczonych Ameryki, osobie mającej miejsce zamieszkania na terytorium Polski. Prawo to wynika z zapisu art. 5 ust. 3 ww. Umowy, zgodnie z którym, państwu rezydencji przysługuje pełne prawo do opodatkowania dochodów, osobie mającej na jego terytorium miejsce zamieszkania.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Z treści tego przepisu wynika zatem, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę w katalogu zwolnień przedmiotowych ustawy, bądź od których zaniechano poboru podatku, w drodze rozporządzenia.

Na podstawie art. 11 ust. 1 ww. ustawy:

Stosownie do przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych odrębnymi źródłami przychodów są m.in. określone w art. 10 ust. 1 pkt 9 – inne źródła.

Natomiast w myśl art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności” dowodzi, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w tym przepisie.

Zatem, do przychodów z innych źródeł zalicza się te wszystkie przychody, które nie mieszczą się w kategorii przychodów zaliczonych do enumeratywnie wymienionych w art. 10 ust. 1-8b powołanej ustawy źródeł przychodów. W rezultacie, przyznane Pani zadośćuczynienie należy zakwalifikować do przychodów z innych źródeł, o których mowa w art. 20 ust. 1 w związku z art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zadośćuczynienia i odszkodowania stanowią zatem – co do zasady – przychód w rozumieniu cytowanego wyżej art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie oznacza to jednak, że wszystkie zadośćuczynienia, czy też odszkodowania podlegają opodatkowaniu. Niektóre z nich – wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych określonym w art. 21 ust. 1 cytowanej ustawy – korzystają ze zwolnienia od podatku.

Jednakże należy podkreślić, że korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym zwolnienia od podatku, jest możliwe wyłącznie w sytuacji, gdy spełnione są wszelkie przesłanki określone w przepisie stanowiącym podstawę prawną danej preferencji.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

W tym miejscu wskazać należy, że w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych ustawodawca nie zdefiniował pojęcia odszkodowania czy zadośćuczynienia, podobnie jak wielu innych pojęć z katalogu zwolnień przedmiotowych, konieczne staje się zatem odwołanie do przepisów ustawy Kodeks cywilny.

Odwołując się zatem do prawa cywilnego stwierdzić należy, że o odszkodowaniu możemy mówić wyłącznie w przypadku powstania konkretnej szkody, która wywołana została określonym działaniem lub zaniechaniem drugiej strony, której można przypisać odpowiedzialność za jej powstanie. Odszkodowanie to rodzaj świadczenia, które należy się za wyrządzenie szkody (odpowiednio zadośćuczynienie za doznane krzywdy) od podmiotu, który szkodę wyrządził lub ponosi za nią odpowiedzialność. Odszkodowanie stanowi pieniężną równowartość szkody majątkowej lub szkody na osobie, natomiast zadośćuczynienie jest pieniężną formą zrekompensowania szkody niemajątkowej.

Powołany przepis przewiduje zwolnienie od podatku innych odszkodowań i zadośćuczynień, które nie zostały wprost wymienione w katalogu zwolnień podatkowych, a więc innych niż wskazane m.in. w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. takich których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw.

Zwolnieniem objęte są te odszkodowania (zadośćuczynienia), które zostały otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie. Co istotne, w przepisie tym nie ma mowy o polskich sądach i nie ma podstaw do uznania, że środki wypłacone na podstawie wyroku lub ugody zawartej przed sądem zagranicznym nie korzystają ze zwolnienia od opodatkowania. Przepis wskazuje jedynie, że odszkodowanie (zadośćuczynienie) ma być przyznane w drodze wyroku lub ugody sądowej. Bez znaczenia pozostaje zatem fakt, że zostało one określone w drodze wyroku lub ugody zawartej przed sądem zagranicznym.

Wyłączone ze zwolnienia z opodatkowania są natomiast odszkodowania (zadośćuczynienia), które podatnik otrzymał w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą lub dotyczy korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. 

Jak wynika z informacji przedstawionych we wniosku, w 2023 i 2024 r. zostało wypłacone Pani zadośćuczynienie tytułem ugody sądowej w związku z toczącym się w Stanach Zjednoczonych postępowaniem zbiorowym. Wypłata nastąpiła w dwóch ratach tj. (…) 2023 r. oraz (…) 2024 r., łącznie (…) dolarów amerykańskich. Zadośćuczynienie nie zostało otrzymane przez Panią w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą i nie dotyczyło korzyści, które Pani mogłaby osiągnąć gdyby szkody Pani nie wyrządzono.

Otrzymane przez Panią świadczenie jest zatem zadośćuczynieniem, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, bowiem zostało otrzymane na podstawie ugody sądowej i nie znajdują do niego zastosowania wyjątki przewidziane w ww. przepisie.

W świetle powyższego, otrzymana przez Panią kwota z tytułu przyznanego Pani zadośćuczynienia na podstawie ugody sądowej jest zwolniona z opodatkowania podatkiem dochodowym, na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego podanego przez Panią w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona interpretacja traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pani do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA)

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).