Interpretacja indywidualna z dnia 24 maja 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL2-1.4011.307.2024.2.KF
Temat interpretacji
Powstanie przychodu w związku z obniżką czesnego.
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowna Pani,
stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
25 marca 2024 r. wpłynął Pani wniosek z 25 marca 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy powstania przychodu w związku z obniżką czesnego. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 22 maja 2024 r. (wpływ 22 maja 2024 r.). Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego
W latach podatkowych 2020 i 2021 (…) pobrał od Pani czesne za studia w wysokości obniżonej – zgodnie z obowiązującym wewnętrznie aktem prawnym uczelni.
(…) działając na podstawie art. 79 ustawy o szkolnictwie wyższym i nauce ustalił wewnętrzne warunki i tryb zwalniania lub częściowego zwalniania z opłat. Warunki obniżenia czesnego kierowane są do ogółu studentów i po ich spełnieniu student wnosi niższą opłatę niż standardowe czesne. Jeśli student zapłaci czesne z góry, czesne jest mniejsze o 5%, jeśli student jest dzieckiem pracownika naukowego uczelni zniżka wynosi kolejne 20%. Po spełnieniu tych 2 warunków student płaci czesne o 25% mniejsze niż standardowe.
W latach podatkowych 2020 i 2021 kwalifikowała się Pani do skorzystania z (…) zniżek w opłacie za studia. (…) – w latach 2020 i 2021 – wartość obniżki potraktował jako Pani przychód i wystawił w związku z tym informacje PIT-11.
Taka – Pani zdaniem błędna – kwalifikacja obniżki jako przychodu podatkowego rodzi negatywne konsekwencje dla utrzymujących Panią rodziców w postaci pozbawienia ich prawa do odliczenia ulgi na dziecko, o której mowa w art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Pytania (ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku)
Czy w latach 2020 i 2021 w związku z obniżką czesnego uzyskała Pani przychód podlegający opodatkowaniu?
Czy kwotę obniżki czesnego powinna Pani wykazać w swoich zeznaniach podatkowych za lata 2020 i 2021?
Pani stanowisko w sprawie (ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku)
W Pani ocenie, zwolnienie studenta z opłat lub ich części na podstawie ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym, na podstawie Regulaminu uczelni lub zarządzenia Rektora nie stanowi nieodpłatnego świadczenia i nie skutkuje powstaniem przychodu podatkowego po stronie podatnika. W Pani przypadku częściowe zwolnienie wynika z kierowanego do wszystkich studentów wewnętrznego aktu prawnego uczelni. Stoi Pani na stanowisku, że obniżka czesnego nie stanowi Pani przychodu podatkowego i nie powinna Pani wykazywać kwoty obniżki w swoich zeznaniach podatkowych za lata 2020 i 2021.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Z ogólnej definicji przychodów, zawartej w art. 11 ust. 1 cyt. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wynika, że:
Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
Stosownie do art. 11 ust. 2a ww. ustawy:
Wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń ustala się:
1)jeżeli przedmiotem świadczenia są usługi wchodzące w zakres działalności gospodarczej dokonującego świadczenia – według cen stosowanych wobec innych odbiorców;
2)jeżeli przedmiotem świadczeń są usługi zakupione – według cen zakupu;
3)jeżeli przedmiotem świadczeń jest udostępnienie lokalu lub budynku – według równowartości czynszu, jaki przysługiwałby w razie zawarcia umowy najmu tego lokalu lub budynku;
4)w pozostałych przypadkach – na podstawie cen rynkowych stosowanych przy świadczeniu usług lub udostępnianiu rzeczy lub praw tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca udostępnienia.
Ponadto, jak wynika z art. 11 ust. 2b ww. ustawy:
Jeżeli świadczenia są częściowo odpłatne, przychodem podatnika jest różnica pomiędzy wartością tych świadczeń, ustaloną według zasad określonych w ust. 2 lub 2a, a odpłatnością ponoszoną przez podatnika.
Za przychody, należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną, jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika.
Przepis art. 10 ust. 1 ww. ustawy zawiera katalog źródeł przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy:
Źródłem przychodów są „inne źródła”.
Definicja ta, dla potrzeb opodatkowania dochodów uzyskiwanych z innych źródeł została uzupełniona w przepisie art. 20 ust. 1 ww. ustawy, który stanowi, że:
Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.
Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności” wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. O przychodzie podatkowym z innych źródeł należy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.
Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawierają definicji pojęcia „nieodpłatnego świadczenia”. Przy interpretacji tego pojęcia należy odwołać się do jego słownikowego znaczenia. W związku z powyższym, zgodnie z Internetowym słownikiem języka polskiego, świadczeniem nieodpłatnym jest świadczenie „niewymagające opłaty, takie za które się nie płaci, bezpłatne” (https://sjp.pwn.pl).
Wobec braku legalnej definicji nieodpłatnego świadczenia, dla stwierdzenia, czy w danym przypadku mamy do czynienia z nieodpłatnym świadczeniem będącym przychodem podatnika, należy mieć na względzie stanowisko wyrażone przez Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 8 lipca 2014 r., sygn. akt K 7/13.
W wyroku tym Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że za przychód z tytułu innych nieodpłatnych świadczeń mogą zostać uznane tylko takie świadczenia, które łącznie spełniają następujące warunki:
-po pierwsze, zostały spełnione za zgodą pracownika (skorzystał z nich w pełni dobrowolnie),
-po drugie, zostały spełnione w jego interesie (a nie w interesie pracodawcy) i przyniosły mu korzyść w postaci powiększenia aktywów lub uniknięcia wydatku, który musiałby ponieść,
-po trzecie, korzyść ta jest wymierna i przypisana indywidualnemu pracownikowi (nie jest dostępna w sposób ogólny dla wszystkich podmiotów).
Wyrok ten co prawda dotyczy świadczeń pracowniczych, lecz sformułowane w nim tezy mają charakter uniwersalny i mogą mieć zastosowanie także w innych sytuacjach.
Odnosząc się do kwestii będącej przedmiotem wniosku, należy wskazać, że przepisy ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce w art. 79 określają warunki pobierania przez uczelnie opłat m.in. za usługi edukacyjne, jak również uprawniają uczelnie do ustalania warunków i trybu zwalniania z tych opłat.
W analizowanej sprawie, (…) działając na podstawie art. 79 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce ustalił wewnętrzne warunki i tryb zwalniania lub częściowego zwalniania z opłat. Warunki obniżenia czesnego kierowane są do ogółu studentów i po ich spełnieniu student wnosi niższą opłatę niż standardowe czesne.
Mając na uwadze wskazane powyżej warunki uznania świadczenia za przychód, w przedstawionej sytuacji nie jest spełniona trzecia z przesłanek wskazanych w wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 8 lipca 2014 r. sygn. akt K 7/13. Mianowicie nie jest spełniony warunek, że korzyść jaką uzyska student korzystając z obniżenia czesnego „nie jest dostępna w sposób ogólny dla wszystkich podmiotów”. Wręcz przeciwnie, jak wskazano powyżej, będzie ona dostępna dla wszystkich studentów, którzy spełnią określone przez (…) warunki.
Tym samym, obniżka opłaty za studia nie stanowi dla studenta nieodpłatnego świadczenia i w konsekwencji po stronie studenta nie powstaje przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Podsumowując, w związku z obniżką czesnego nie uzyskała Pani w latach 2020 i 2021 przychodu podlegającego opodatkowaniu. Nie powinna Pani zatem kwoty obniżki wykazywać w swoich zeznaniach podatkowych złożonych za lata 2020-2021.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).