Skutki podatkowe otrzymania odsetek od świadczeń dotyczących zapisów umownych o zakazie konkurencji.

Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

18 marca 2024 r. wpłynął Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Zgodnie z Uchwałą nr .... Zwyczajnego Zgromadzenia Wspólników Spółki z dnia 15 maja 2015 r. Wnioskodawca został powołany w skład Zarządu X Sp. z o.o.  (dalej: „Spółka”) na kolejną (trzecią) kadencję. W związku z powołaniem Wnioskodawcy w skład Zarządu Spółki została zawarta w dniu 15 maja 2015 r. pomiędzy Spółką, a Wnioskodawcą - Umowa o świadczenie usług zarządzania (dalej: „Umowa”), która zastąpiła dotychczasową Umowę o pracę, zawartą w maju 2009 r. Wnioskodawca zawarł Umowę w jednoosobowej ramach działalności gospodarczej (jako przedsiębiorca), prowadząc w tamtym czasie działalność gospodarczą pod firmą „ i”. Wnioskodawca w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą był także zarejestrowany jako czynny podatnik VAT oraz rozliczał podatek VAT metodą kasową. Aktualnie Wnioskodawca nie prowadzi działalności gospodarczej.

Zgodnie z § 1 Umowy, jej przedmiotem było świadczenie usług zarządzania polegających na osobistym zarządzaniu powierzonymi obszarami działalności Spółki wraz z reprezentacją Spółki wobec organów państwowych, organów samorządu terytorialnego i innych podmiotów trzecich. Na podstawie § 4 ust. 2 Umowy, z tytułu wykonywania wszelkich zobowiązań wynikających z Umowy, Wnioskodawcy przysługiwało stałe miesięczne wynagrodzenie w wysokości równej iloczynowi liczby 7,74 oraz wysokości przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw bez wypłaty nagród z zysku w czwartym kwartale roku poprzedniego, ogłoszonego przez Prezesa GUS. W każdym jednak przypadku wysokość miesięcznego wynagrodzenia podstawowego nie będzie niższa niż 32 000 zł (słownie trzydzieści dwa tysiące złotych) netto.

Pomimo zamiany dotychczasowej Umowy o pracę na Umowę o oświadczenie usług w zakresie zarządzania sposób naliczenia wynagrodzenia zasadniczo nie uległ zmianie w stosunku do wynagrodzenia z Umowy o pracę. Spółka nadal była płatnikiem składek na ubezpieczenie społeczne ZUS, odprowadzała składki zdrowotne, naliczała i odprowadzała zaliczki na podatek dochodowy PIT. Po zakończonym 2015 r. przygotowała i przesłała Wnioskodawcy PIT-11, na podstawie którego Wnioskodawca złożył zeznanie podatkowe. Podobnie sytuacja wyglądała w 2016 r.

Wnioskodawca w ramach obowiązującej Umowy o świadczenie usług zarządzania, za każdy miesiąc świadczonych usług wystawiał fakturę VAT, na podstawie której Spółka wyliczała należne wynagrodzenie i przelewała na konto Wnioskodawcy wraz z należnym podatkiem VAT.

Wnioskodawca jedynie samodzielnie sporządzał Deklaracje kwartalne V-7K i odprowadzał do Urzędu Skarbowego należny podatek VAT.

13 stycznia 2016 r. cały Zarząd X Sp. z o.o., w tym Wnioskodawca został odwołany z pełnionej funkcji.

Zgodnie z § 8 ust. 3 Umowy o świadczenie usług, w zakresie zarządzania przez okres 3 miesięcy od daty jej rozwiązania, Zarządzający był zobowiązany do świadczenia za wynagrodzeniem usług na rzecz Spółki w zakresie umożliwiającym pełne przekazanie jego obowiązków innemu podmiotowi, zgodnie z zapotrzebowaniem Spółki, w tym w szczególności do osobistego stawiennictwa w przypadku żądania Spółki oraz przekazania wszelkich posiadanych przez siebie informacji i materiałów umożliwiających niezakłócone kontynuowanie zarządzania Spółką. Z tego tytułu przysługiwało Wnioskodawcy wynagrodzenie w wysokości stałego miesięcznego wynagrodzenia określonego w § 4 ust. 2 Umowy.

Zostały wystawione 3 faktury VAT z tytułu pozostawania Wnioskodawcy w dyspozycyjności Spółki na łączną kwotę 99.158,74 brutto 80.616,22 netto.

Przesłane faktury nie zostały zakwestionowane przez X, jednakże nie zostały one zapłacone w wymagalnym terminie.

Po zakończonym okresie 3 miesięcznej dyspozycyjności wobec Spółki Wnioskodawca, zgodnie z § 9 ust. 4 Umowy, został objęty 12 miesięcznym przedłużonym zakazem konkurencji. Wnioskodawcy z tego tytułu przysługiwało 100% kwoty stałego miesięcznego wynagrodzenia podstawowego, o którym mowa § 4 ust. 2 Umowy, za każdy miesiąc powstrzymywania się od działalności konkurencyjnej wobec Spółki.

Z tytułu Przedłużonego Zakazu Konkurencji zgodnie z § 9 ust. 4 wystawionych zostało 13 faktur VAT na łączną kwotę 488.952,84 brutto, 397.522,64 netto.

Przesłane faktury również nie zostały zakwestionowane przez X, jednakże nie zostały one zapłacone w wymagalnym terminie.

W związku z brakiem zapłaty przez Spółkę na podstawie wystawionych faktur VAT Wnioskodawca we wrześniu 2016 r. wniósł Pozew do Sądu Okręgowego w .... przeciwko Spółce X o zapłatę należnego wynagrodzenia wynikającego z postanowień Umowy. Pozew został w 2017 r. rozszerzony o świadczenia za kolejne miesiące Przedłużonego Zakazu Konkurencji.

Zgodnie z wyrokiem Sądu Okręgowego w .... z dnia 29 grudnia 2022 r. oraz wyrokiem Sądu Apelacyjnego w ... z dnia 29 września 2023 r. na rzecz Wnioskodawcy została zasądzona kwota 588 111, 58 zł. Wyrok Sądu dotyczył wypłaty kwot wskazanych w Pozwie dotyczących wynagrodzenia za świadczone usługi w ramach zawartej Umowy za wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie. Kwoty te stanowiły sumę wynagrodzenia przysługującego Wnioskodawcy, wynikającą z wystawionych faktur za pozostawanie w dyspozycyjności Spółki oraz za Przedłużony Zakaz Konkurencji.

Po otrzymaniu PIT 11 za 2023 r. w dniu 23 lutego 2024 r. Wnioskodawca stwierdził, że płatnik, tj. Spółka X w PIT-11 wykazała wyłącznie wynagrodzenie z tytułu dyspozycyjności, pomijając całkowicie wynagrodzenie z tytułu Przedłużonego Zakazu Konkurencji. Do PIT-11 zostało dołączone pismo z dnia 19 lutego 2024 r zawierające informację, że „od przechodów z tytułu zakazu konkurencji odprowadzony został podatek zryczałtowany w wysokości 278 266,00 zł” bez podania podstawy prawnej/podatkowej takiego rozstrzygnięcia. Należy nadmienić, że w sekcji F nie było żadnej informacji o dodatkowych przychodach.

Jak wynika z powyższego, Spółka w zupełnie odmienny sposób odniosła się do wypłaty wynagrodzenia z tytułu dyspozycyjności w stosunku do przedłużonego zakazu konkurencji, co wydaje się Wnioskodawcy niewłaściwe.

W pierwszym bowiem przypadku Spółka dokonała naliczenia składki zdrowotnej w wysokości 7 522,52 zł i odprowadziła zaliczkę na poczet podatku dochodowego w wysokości 9 644,00 zł traktując to jako wynagrodzenie i przesłała PIT-11 za 2023 r. z kwotą przychodu 80 616,86 zł. Natomiast, wynagrodzenie za przedłużony zakaz konkurencji pomimo tożsamych postanowień wynikających z umowy oraz przesłanych faktur VAT, dotyczących wynagrodzenia z tego tytułu względem wynagrodzenia za pozostawanie w dyspozycyjności, Spółka potraktowała jako odszkodowanie obejmując go zryczałtowanym 70% podatkiem dochodowym. Zdaniem Wnioskodawcy, w takim działaniu Spółki brak jest spójności i dowolne traktowanie zapisów umowy dotyczących tych wynagrodzeń. Według Wnioskodawcy wynagrodzenie z tytułu Przedłużonego Zakazu Konkurencji w wysokości 397 522,64 zł również powinno być opodatkowane według obowiązującej skali podatkowej i wykazane w PIT-11 za 2023 r. W taki właśnie sposób zrealizowano wypłatę wynagrodzenia za przedłużony zakaz konkurencji (wypłaconego w 2016 r. i 2017 r.) odwołanemu Prezesowi Zarządu, który miał zawartą ze Spółką Umowę o takiej samej treści co Wnioskodawca. Informację o zastosowaniu ogólnej skali podatkowej w stosunku do świadczenia z tytułu zakazu konkurencji Wnioskodawca uzyskał od byłego Prezesa Zarządu ustnie o i nie miał możliwości jej weryfikacji na podstawie dokumentów źródłowych.

Wobec powyższego, można dopatrywać się braku konsekwentnego postępowania Spółki w zakresie stosowania różnych form opodatkowania wynagrodzenia z tytułu zakazu konkurencji w odniesieniu do byłych Członków Zarządu. Po interwencji w Spółce odnośnie niewłaściwego, zdaniem Wnioskodawcy sposobu naliczenia wynagrodzenia z tytułu Przedłużonego Zakazu Konkurencji, Spółka dokonała korekty PIT-11, ale nie w zakresie wynagrodzenia z tego tytułu. Korekta dotyczyła ujęcia w części F formularza zasądzonych odsetek za nieterminową wypłatę wynagrodzenia w łącznej kwocie 324 005,94 zł: z tytułu dyspozycyjności 58 126,23 zł, jak również od odszkodowania za Przedłużony Zakaz Konkurencji 265 879,71 zł, bo tak Spółka zakwalifikowała to wynagrodzenie (z czym nie zgadza się Wnioskodawca).

Pytanie

Czy zgodnie z obowiązującymi przepisami podatkowymi Spółka, postąpiła prawidłowo wykazując zasądzone i wypłacone Wnioskodawcy odsetki z tytułu nieterminowej wypłaty wynagrodzenia za pozostawanie w dyspozycyjności i za Przedłużony Zakaz Konkurencji w części F formularza PIT-11 za 2023 r., a w konsekwencji, czy zasądzone i wypłacone odsetki powinny być zwolnione z podatku dochodowego od osób fizycznych w myśl art. 21 ust. 1 pkt 95 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, biorąc pod uwagę fakt, że wynikający z Umowy sposób naliczania wynagrodzenia dla Wnioskodawcy przez Spółkę był tożsamy ze sposobem naliczania wynagrodzenia, tak jak z umowy o pracę?

Pana stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy, Spółka postąpiła niezgodnie z obowiązującymi przepisami wykazując zasądzone i wypłacone Wnioskodawcy odsetki z tytułu nieterminowej wypłaty wynagrodzenia za pozostawanie w dyspozycyjności i za Przedłużony Zakaz Konkurencji w sporządzonym i przesłanym za 2023 r. formularzu PIT-11 w części F.

Zdaniem Wnioskodawcy, zasądzone i wypłacone odsetki za nieterminową wypłatę wynagrodzenia za Pozostawanie w dyspozycyjności i za Przedłużony zakaz konkurencji powinny być zwolnione z podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 95 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zastosowanie wskazanego zwolnienia z podatku dochodowego od osób fizycznych jest zasadne ze względu na fakt, że wynikające z Umowy zawartej pomiędzy Wnioskodawcą i Spółką wynagrodzenie było naliczane i rozliczane w sposób tożsamy, jak wynagrodzenie z umowy o pracę, a tym samym zasądzone i wypłacone odsetki dotyczą nieterminowej wypłaty wynagrodzenia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 95 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania wyrażoną w przepisie art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.):

Z treści tego przepisu wynika zatem, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę w katalogu zwolnień przedmiotowych ustawy, bądź od których zaniechano poboru podatku, w drodze rozporządzenia.

Skutki podatkowe wypłaty odsetek z tytułu nieterminowej wypłaty wynagrodzenia za pozostawanie w dyspozycyjności i za Przedłużony Zakaz Konkurencji

Instytucję prawną odsetek za opóźnienie reguluje art. 481 § 1 i § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.). Przepisy te stanowią, że:

Przy czym, nie można utożsamiać odsetek ze świadczeniem głównym. Wierzyciel może ich żądać dopiero, jeżeli wynika to z czynności prawnej (zdarzenia prawnego) będącej podstawą do wypłaty świadczenia głównego lub gdy dłużnik opóźni się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego. Odsetki mają charakter uboczny względem świadczenia głównego - są skutkiem niewykonania zobowiązań. Pozostają one, co prawda w ścisłym związku z należnością główną, jednak źródło ich powstania zasadniczo różni się od źródła powstania długu głównego. Tak więc mimo pewnego związku odsetek z długiem głównym ze względu na fakt różnego źródła ich powstania są one należnością odrębną od odszkodowania, czy zadośćuczynienia.

Potwierdza to orzecznictwo sądów powszechnych, zgodnie z którym:

(por. uchwała SN z 31 stycznia 1994 r., sygn. akt III CZP 184/93, publ. OSNC 1994/7-8/155).

W ujęciu kodeksowym, odsetki stanowią więc świadczenie pieniężne, do którego może być zobowiązany dłużnik - najogólniej mówiąc - korzystający z cudzych pieniędzy. Chodzi tu zarówno o sytuację, gdy korzystanie z pieniędzy wierzyciela jest przedmiotem umowy (np. pożyczka oprocentowana, kredyt), jak i gdy nie jest ono objęte zgodą wierzyciela, w szczególności wynika z opóźnienia w zapłacie sumy pieniężnej przez dłużnika (zob. art. 481 i art. 741 Kodeksu Cywilnego), a także wówczas, gdy korzystanie z pieniędzy polega na poniesieniu przez wierzyciela wydatków w interesie dłużnika (zob. art. 742, art. 753 § 2, art. 842 Kodeksu Cywilnego).

Zasadniczo odsetki pełnią funkcję wynagrodzenia należnego wierzycielowi od dłużnika za korzystanie z pieniędzy, mogą jednak też mieć znaczenie waloryzacyjne oraz (w przypadku odsetek za opóźnienie) kompensacyjne i represyjne, czy motywacyjne. Oczywistym jest więc, że odsetki stanowią trwałe przysporzenie w majątku podatnika, które mieści się w kategorii przychodu, który co do zasady podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Powyższą tezę potwierdza analiza przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z której wynika, że odsetki stanowią odrębną od należności głównej kategorię przychodu, która może w wyjątkowych przypadkach skorzystać ze zwolnienia z opodatkowania.

Na podstawie art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

W treści art. 10 ust. 1 ww. ustawy, zostały określone źródła przychodów, gdzie m.in. wymienia się inne źródła (pkt 9).

W myśl art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Należy podkreślić, że użyte w konstrukcji art. 20 ust. 1 ww. ustawy sformułowanie „w szczególności” świadczy o przykładowym katalogu przychodów z innych źródeł. Oznacza to, że przychodami z innych źródeł są także inne przychody, niewymienione wprost w tym przepisie. Tym samym, uznaje się, że katalog ten nie jest katalogiem zamkniętym. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Mając na uwadze okoliczności przedmiotowej sprawy uznać należy, że wynikające z wyroku sądowego i wypłacone na Pana rzecz odsetki od zasądzonych świadczeń (odsetki z tytułu nieterminowej wypłaty wynagrodzenia za pozostawanie w dyspozycyjności i za Przedłużony Zakaz Konkurencji) - mające charakter uboczny względem świadczeń głównych, stanowią dla Pana przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy.

W konsekwencji powyższego, płatnik postąpił prawidłowo wykazując kwotę odsetek w przesłanym Panu za 2023 r. formularzu PIT-11 w części F.

Zwolnienie z art. 21 ust. 1 pkt 95 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych

W niektórych sytuacjach w odniesieniu do odsetek ustawodawca przewidział możliwość zwolnienia od podatku dochodowego. Zwolnienie to zostało zawarte w art. 21 ust. 1 pkt 95 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W myśl tego przepisu:

Podkreślenia wymaga, że zwolnienia podatkowe oraz ulgi są wyjątkiem od zasady powszechności opodatkowania, dlatego do interpretacji przepisów ustanawiających zwolnienia podatkowe, jak również ulgi, należy stosować wykładnię ścisłą, która nie wychodzi poza literalne brzmienie przepisów. Stąd też, korzystanie z przedmiotowego zwolnienia przysługuje podatnikowi tylko i wyłącznie w sytuacji spełnienia wszystkich przesłanek wskazanych w przepisie prawa.

W przedmiotowej sprawie, wypłacone Panu odsetki, które naliczone zostały z tytułu nieterminowej wypłaty wynagrodzenia za pozostawanie w dyspozycyjności i za Przedłużony Zakaz Konkurencji, nie mają swojego źródła w łączącym strony stosunku pracy (z opisu sprawy wynika, że strony łączyła umowa o świadczenie usług zarządzania). Oznacza to, że odsetki te nie podlegają zwolnieniu od opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 95 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zatem, w omawianym przypadku mamy do czynienia z wypłatą wynagrodzenia za pozostawanie w dyspozycyjności i za Przedłużony Zakaz Konkurencji z odsetkami, nie zaś z wynagrodzeniem z tytułu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Reasumując, wypłata odsetek od zasądzonych świadczeń (odsetki z tytułu nieterminowej wypłaty wynagrodzenia za pozostawanie w dyspozycyjności i za Przedłużony Zakaz Konkurencji) stanowi dla Pana przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 w zw. z art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych na zasadach ogólnych według skali podatkowej określonej w art. 27 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Należy zastrzec, że interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku w kontekście zadanego pytania, natomiast nie rozstrzyga innych kwestii wynikających z opisu sprawy.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy  z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pan do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego.

Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako: „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa.