Określenie czy świadczenie wdowie wypłacane przez amerykańską administrację Social Security może być uznane za świadczenie rodzinne w Polsce na podstawie „przepisów o świadczeniach rodzinnych w Polsce” i tym samym zwolnione z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jako świadczenie rodzinne.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko nieprawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

4 marca 2024 r. wpłynął Pani wniosek z 28 lutego 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy możliwości skorzystania ze zwolnienia od opodatkowania, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie organu – pismem z 13 maja 2024 r. (data wpływu). Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Jest Pani obywatelką Polski, mieszka na terenie Polski i nie posiada obywatelstwa amerykańskiego.

Od 2022 r. jest Pani uprawniona do świadczenia wdowiego w związku ze śmiercią męża A.B., który pracował w USA i po powrocie do Polski do śmierci pobierał stamtąd emeryturę.

Od 2022 r. otrzymuje Pani świadczenie wdowie, które jest przekazywane do banku i wypłacane Pani za jego pośrednictwem. Pierwsza wypłata świadczenia wdowiego nastąpiła w 2023 r. Tym bankiem jest (...) naliczył od ww. świadczenia podatek dochodowy i po zakończeniu roku podatkowego przesłał Pani PIT-11 z informacją o naliczeniu podatku i składki zdrowotnej.

Świadczenie, które Pani otrzymuje, stanowi rodzaj świadczenia rodzinnego na podstawie przepisów o świadczeniach rodzinnych w USA.

Aktualnie otrzymuje Pani świadczenie, od którego bank potrąca podatek oraz składkę zdrowotną.

Świadczenie wdowie zostało Pani przyznane według przepisów o świadczeniach rodzinnych w USA, a zatem jest to świadczenie rodzinne i jako takie powinno być zwolnione z podatku od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Bank dokonuje potrąceń na podatek oraz na składkę zdrowotną, z czym się Pani nie zgadza. Stan faktyczny obejmuje lata podatkowe od 2023 r. do momentu złożenia wniosku, tj. 28 Iutego 2024 r. oraz czas przyszły od 28 lutego 2024 r.

Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu zdarzenia przyszłego

Świadczenie z USA wypłacane jest Pani zgodnie z sekcjami 202(e), 202(f), 202(q), 216(c), 216(d), 216(g), 216(h), 216(k) oraz 225 amerykańskiej Ustawy o zabezpieczeniu społecznym (Social Security Act). Jest to świadczenie wdowie/wdowcze (ang. widow/widower benefit) przyznawane współmałżonkowi zmarłej osoby ubezpieczonej społecznie w USA.

Uważa Pani, że świadczenie wdowie wypłacane Pani przez Social Security Administration jest odpowiednikiem polskiej renty rodzinnej.

Zgodnie z polską definicją renta rodzinna to świadczenie pieniężne przysługujące uprawnionym członkom rodziny osoby, która w chwili śmierci miała ustalone prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy lub spełniała warunki do uzyskania jednego z tych świadczeń, a także pobierała zasiłek lub świadczenie przedemerytalne. Według polskiego prawa uprawniony do renty rodzinnej jest małżonek (wdowa lub wdowiec), który do dnia śmierci pozostawał we wspólności małżeńskiej, jeżeli w chwili śmierci małżonka miał skończone 50 lat lub był niezdolny do pracy. Analogiczny wymóg osiągnięcia określonego wieku i bycie w związku przed śmiercią uprawnionego istniał w przypadku, gdy starała się Pani o świadczenie wdowie od Social Security (ukończone 60 lat i bycie w związku małżeńskim).

Świadczenie przyznane zostało Pani na stałe.

Nie wie Pani w jaki sposób została ustalona wysokość ww. świadczenia i czy wysokość tego świadczenia uzależniona jest od dokonywanych przez Pani zmarłego męża wpłat na Social Security oraz od zarobków uzyskanych w czasie wszystkich lat pracy Pani męża. Nie wie Pani również czy ww. świadczenie stanowi określony procent jego emerytury z Social Security.

Przyznanie pośmiertnego świadczenia po Pani mężu, który pracował w USA, uzależnione było od osiągnięcia przez Panią wieku powyżej 60 lat i jednocześnie musiała Pani wykazać, że była Pani z mężem, małżeństwem minimum 9 miesięcy i po śmierci męża pozostawała Pani w stanie wolnym.

Pytania

1.Czy w świetle przedstawionych okoliczności i przepisów prawnych, świadczenie wdowie wypłacone Pani od 2023 r. do nadal przez Zarząd Ubezpieczeń Społecznych (Social Security Administration) stanowi przychód wolny od podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?

2.Czy polski bank jest uprawniony do potrącania zaliczki na podatek dochodowy?

3.Czy w myśl zapisów prawnych może Pani ubiegać się o zwrot niesłusznie pobranego podatku?

Pani stanowisko w sprawie

W Pani ocenie, zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym, wolne od podatku dochodowego są świadczenia rodzinne otrzymane na podstawie przepisów o świadczeniach rodzinnych, dodatki rodzinne i pielęgnacyjne, zasiłki dla opiekunów otrzymane na podstawie przepisów o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów, świadczenia pieniężne otrzymane w przypadku bezskuteczności egzekucji alimentów oraz zasiłki porodowe otrzymane na podstawie odrębnych przepisów.

Renta wdowia z Social Security jest to świadczenie rodzinne w rozumieniu polskiego prawa, a więc zwolnione z podatku dochodowego od osób fizycznych.

Bank niesłusznie uznał się płatnikiem podatku dochodowego i niesłusznie pobrał i odprowadził zaliczkę na podatek dochodowy wystawiając PIT-11. Bank niesłusznie ocenił otrzymane od amerykańskiej Administracji Social Security świadczenie wdowie jako emeryturę/rentę z zagranicy, stąd też niesłusznie pobrał i odprowadził zaliczkę na podatek dochodowy z tego tytułu. Nie ciąży na Pani obowiązek wykazania ww. przychodu w zeznaniu rocznym, a pobrane przez płatnika zaliczki na podatek dochodowy winny zostać zwrócone jako nienależnie pobrane przez bank jako płatnika.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku, jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):

Osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).

W myśl art. 3 ust. 1a ww. ustawy:

Za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się osobę fizyczną, która:

1)posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub

2)przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.

Stosownie do art. 4a ww. ustawy:

Przepisy art. 3 ust. 1, 1a, 2a i 2b stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska.

W opisie zdarzenia wskazała Pani m.in. że jest obywatelką Polski, mieszka na terenie Polski i nie posiada obywatelstwa amerykańskiego. Od 2022 r. jest Pani uprawniona do świadczenia wdowiego w związku ze śmiercią męża A.B., który pracował w USA i po powrocie do Polski do śmierci pobierał stamtąd emeryturę.

W związku z powyższym, w niniejszej sprawie znajdą zastosowanie postanowienia Umowy między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Stanów Zjednoczonych Ameryki o uniknięciu podwójnego opodatkowania i zapobieżeniu uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu, podpisanej w Waszyngtonie dnia 8 października 1974 r. (Dz. U. z 1976 r. Nr 31 poz. 178).

Umowa między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Stanów Zjednoczonych Ameryki nie zawiera odrębnego artykułu dotyczącego opodatkowania świadczenia wdowiego. Oznacza to, że dochód ten podlega opodatkowaniu na zasadach ogólnych, zgodnie z postanowieniami art. 5 Umowy („Ogólne zasady opodatkowania”).

W myśl art. 5 ust. 1 ww. Umowy:

Osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w Umawiającym się Państwie może być opodatkowana przez drugie Umawiające się Państwo z tytułu dochodu pochodzącego ze źródeł z tego drugiego Umawiającego się Państwa i tylko z tytułu takiego dochodu, zgodnie ze wszystkimi ograniczeniami zawartymi w niniejszej Umowie.

Przepis art. 5 ust. 2 cyt. Umowy stanowi, że:

Postanowienia niniejszej Umowy nie będą w żaden sposób stwarzały ograniczenia wobec wyłączeń, zwolnień, zmniejszeń, zaliczeń lub innych przywilejów, przyznanych obecnie lub w przyszłości przez:

a)prawo jednego z Umawiających się Państw przy określeniu podatków pobieranych przez to Umawiające się Państwo lub

b)przez każdą inną umowę zawartą pomiędzy Umawiającymi się Państwami.

Stosownie do art. 5 ust. 3 Umowy:

Bez względu na postanowienia niniejszej Umowy, z wyłączeniem ustępu 4, Umawiające się Państwo może opodatkować obywatela tego Umawiającego się Państwa lub osobę mającą miejsce zamieszkania lub siedzibę w tym Umawiającym się Państwie (zgodnie z zasadami artykułu 4), tak jakby niniejsza Umowa nie weszła w życie.

Z przywołanych powyżej przepisów wynika, że Polska ma prawo opodatkować dochód uzyskany z tytułu świadczenia wdowiego wypłacanego ze Stanów Zjednoczonych osobie mającej miejsce zamieszkania na terytorium Polski. Prawo to wynika z zapisu art. 5 ust. 3 Umowy, zgodnie z którym państwu rezydencji przysługuje pełne prawo do opodatkowania dochodów osoby mającej na jego terytorium miejsce zamieszkania.

Zgodnie z generalną zasadą wyrażoną w art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Na podstawie art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:

Źródłami przychodów jest stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

W myśl natomiast art. 12 ust. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Przez emeryturę lub rentę rozumie się łączną kwotę świadczeń emerytalnych i rentowych, w tym kwoty emerytur kapitałowych wypłacanych na podstawie ustawy o emeryturach kapitałowych, wraz ze wzrostami i dodatkami, z wyłączeniem dodatków rodzinnych i pielęgnacyjnych oraz dodatków dla sierot zupełnych do rent rodzinnych; rentą lub rentą rodzinną jest również świadczenie pieniężne, o którym mowa w ustawie z dnia 8 lutego 2023 r. o świadczeniu pieniężnym przysługującym członkom rodziny funkcjonariuszy lub żołnierzy zawodowych, których śmierć nastąpiła w związku ze służbą albo podjęciem poza służbą czynności ratowania życia lub zdrowia ludzkiego albo mienia (Dz.U. poz. 658).

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy:

Wolne od podatku dochodowego są świadczenia rodzinne otrzymane na podstawie przepisów o świadczeniach rodzinnych, dodatki rodzinne i pielęgnacyjne, zasiłki dla opiekunów otrzymane na podstawie przepisów o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów, świadczenia pieniężne otrzymane w przypadku bezskuteczności egzekucji alimentów, zasiłki porodowe otrzymane na podstawie odrębnych przepisów oraz świadczenie wychowawcze otrzymane na podstawie przepisów o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci.

Mając na uwadze przedstawiony opis zdarzenia i odnosząc się do Pani wątpliwości dotyczących zastosowania zwolnienia uregulowanego w treści zacytowanego wyżej przepisu do otrzymywanego świadczenia wdowiego wyjaśnić należy, że na gruncie ustawodawstwa krajowego świadczenia rodzinne wypłacane są na podstawie przepisów ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 323 ze zm.).

Zgodnie z art. 2 ww. ustawy:

Świadczeniami rodzinnymi są:

1)zasiłek rodzinny oraz dodatki do zasiłku rodzinnego;

2)świadczenia opiekuńcze: zasiłek pielęgnacyjny oraz świadczenie pielęgnacyjne;

3)zapomoga wypłacana przez gminy, na podstawie art. 22a;

3a) świadczenia wypłacane przez gminy na podstawie art. 22b;

4)jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia się dziecka;

5)świadczenie rodzicielskie.

Natomiast instytucja renty rodzinnej przysługującej po śmierci członka rodziny została uregulowana w ustawie z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1251 ze zm.). Świadczenie to może otrzymać uprawniony członek rodziny po śmierci bliskiej osoby, np. zmarłego małżonka, który w chwili śmierci miał ustalone prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy lub spełniał warunki wymagane do uzyskania jednego z tych świadczeń bądź też pobierał zasiłek przedemerytalny, świadczenie przedemerytalne lub nauczycielskie świadczenie kompensacyjne.

Należy również wskazać, że Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady Nr 883/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz. Urz. UE L Nr 166/1 z dnia 30 kwietnia 2004 r.) rozróżnia emerytury i renty oraz świadczenia rodzinne jako odrębne świadczenia.

Mając na uwadze, że świadczenie wdowie - jak Pani wskazuje - jest:

•wypłacane na podstawie ustawy o zabezpieczeniu społecznym,

•przyznawane współmałżonkowi zmarłej osoby ubezpieczonej społecznie w USA,

•odpowiednikiem polskiej renty rodzinnej,

•uzależnione od osiągnięcia określonego wieku i bycia w związku przed śmiercią uprawnionego (ukończone 60 lat i bycie w związku małżeńskim),

•świadczeniem przyznanym na stałe,

to nie można uznać go za świadczenie rodzinne otrzymywane na podstawie przepisów o świadczeniach rodzinnych.

Uwzględniając powyższe stwierdzić należy, że otrzymywane przez Panią na podstawie ustawy o zabezpieczeniu społecznym, świadczenie wdowie nie korzysta ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdyż z uwagi na jego charakter i warunki przyznania nie jest żadnym ze świadczeń wymienionych w tym przepisie. Otrzymywane świadczenie uznać należy za rentę wypłacaną na podstawie przepisów o ubezpieczeniach społecznych obowiązujących w USA i jako takie mieści się ono w dyspozycji art. 12 ust. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w związku z czym podlega opodatkowaniu zgodnie z art. 9 ust. 1 ww. ustawy. Nie może Pani więc ubiegać się o zwrot pobranego podatku.

Stosownie do art. 35 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Do poboru zaliczek miesięcznych jako płatnicy są obowiązane osoby prawne i ich jednostki organizacyjne – od wypłacanych przez nie emerytur i rent z zagranicy pomniejszonych o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b.

Nie można zgodzić się z Pani stanowiskiem, zgodnie z którym Bank niesłusznie uznał się płatnikiem podatku dochodowego i niesłusznie pobrał i odprowadził zaliczkę na podatek dochodowy, bowiem w sytuacji, gdy renta jest wypłacana przez bank w Polsce, to bank ten – jako płatnik zobowiązany jest do poboru zaliczki na podatek dochodowy od ww. świadczenia, zgodnie z ww. art. 35 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Panią i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

•Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia i zastosuje się Pani do interpretacji.

•Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

•Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

•w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

•w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa.