Preferencyjne rozliczenie osoby samotnie wychowującej dziecko (brak prawomocnego orzeczenia o rozwodzie i o odebraniu praw rodzicielskich- drugi rodzic wniósł apelację).

Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

3 marca 2024 r. wpłynął Pani wniosek z 3 marca 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 16 kwietnia 2024 r. (wpływ 17 kwietnia 2024 r. Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Od narodzin dziecka w 2019 r., Wnioskodawczyni wychowuje go sama. Mąż nie uczestniczy w życiu dziecka, nie odwiedza go, nie kontaktuje się z nim, nie łoży na jego utrzymanie. Zaległości alimentacyjne na dzień dzisiejszy to około (…) tys. złotych. Sprawa o niealimentację jest rozpatrywana przez prokuraturę.

Sprawa rozwodowa toczy się od 2019 r, w 2023 r. zapadł wyrok o rozwód z winy męża oraz Sąd pozbawił go praw rodzicielskich, mąż wniósł apelację i do dzisiaj nie zapadł wyrok prawomocny.

Wnioskodawczyni od 5 lat wychowuje samodzielnie syna, bez pomocy innych, nie żyje w konkubinacie, nie ma partnera etc.

Wnioskodawczyni w  roku podatkowym 2023 chciałaby skorzystać z art. 6 ust. 4c, ponieważ spełnia wymagania powyższej ustawy, sama łoży na utrzymanie syna oraz zapewnia mu wszystkie potrzeby materialne od jego narodzin (2019 r.) i mimo, że nie ma statusu osoby rozwiedzionej to od 5 lat nią jest.

Ponadto odpowiedziała Pani na następujące pytania zawarte w wezwaniu organu do uzupełnienia wniosku:

1.Czy – w okresie, którego dotyczy wniosek, tj. w 2023 r. – podlegała Pani na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu?

Odpowiedź:

W roku 2023 podlegała Pani na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu.

2.Czy w roku podatkowym, którego dotyczy zapytanie (rok 2023), uzyskiwała Pani dochody opodatkowane według skali podatkowej (np. z tytułu umowy o pracę, umowy zlecenia itp.)?

Odpowiedź:

W roku podatkowym 2023 uzyskała Pani dochody opodatkowane według skali podatkowej z tytułu umowy o pracę i umowy zlecenia.

3.Czy w roku podatkowym, którego dotyczy zapytanie (rok 2023) prowadziła Pani działalność gospodarczą? Należy wskazać formę opodatkowania tej działalności.

Odpowiedź:

W roku podatkowym 2023 nie prowadziła Pani działalności gospodarczej.

4.Czy w okresie, którego dotyczy wniosek (rok 2023) w stosunku do Pani i Pani dziecka miały zastosowanie przepisy:

a)art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (podatek liniowy),

b)ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym z wyjątkiem najmu prywatnego lub

c)ustawy z 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub

d)ustawy z 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych?

Odpowiedź:

W roku 2023 w stosunku do Pani i Pani dziecka nie miały zastosowania:

a)art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (podatek liniowy),

b)ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym z wyjątkiem najmu prywatnego lub

c)ustawy z 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub

d)ustawy z 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

5.Czy w okresie, którego dotyczy wniosek jest Pani osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, lub osobą, której małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności? W przypadku orzeczenia separacji należy wskazać datę uprawomocnienia wyroku Sądu.

Odpowiedź:

W okresie, którego dotyczy wniosek nie orzeczono w stosunku do Pani separacji w rozumieniu odrębnych przepisów, lub której małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności.

6.Czy za okres, którego dotyczy wniosek zostało Pani przyznane na dziecko świadczenie wychowawcze tzw. 800+?

Odpowiedź:

Za okres, którego dotyczy wniosek przyznano Pani świadczenie wychowawcze 800+.

7.Czy jest Pani matką lub opiekunem prawnym innych dzieci i względem nich wykonywała Pani władzę rodzicielską? Jeśli tak, czy wychowywała je Pani wspólnie z drugim rodzicem lub opiekunem prawnym?

Odpowiedź:

Nie jest Pani matką ani opiekunem innych dzieci.

Pytanie (wskazane w uzupełnieniu z 16 kwietnia 2024 r.)

Czy stan faktyczny pozwala Wnioskodawczyni na skorzystanie z ulgi dla samotnie wychowujących dzieci?

Pani stanowisko w sprawie

W ocenie Wnioskodawczyni, wychowuje ona samotnie dziecko oraz powinna skorzystać z ulgi podatkowej dla osób wychowujących samotnie dzieci.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 6 ust. 4c ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):

Stosownie do art. 6 ust. 4d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Na podstawie art. 6 ust. 4e ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Stosownie do art. 6 ust. 4f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

W myśl art. 6 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Z powyższego wynika, że ustawodawca uzależnił prawo do skorzystania z preferencyjnych zasad obliczania podatku dochodowego dla osób samotnie wychowujących dzieci od spełnienia łącznie następujących warunków:

-posiadania przez rodzica lub opiekuna prawnego statusu osoby samotnie wychowującej dziecko;

-wychowywania przez rodzica lub opiekuna prawnego samotnie w roku podatkowym dziecka;

-nieuzyskiwania przez rodzica lub opiekuna prawnego i dziecko przychodów/dochodów, do których zastosowanie mają przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, z wyjątkiem najmu prywatnego;

-niepodlegania przez rodzica lub opiekuna prawnego i dziecko opodatkowaniu na zasadach wynikających z ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych;

-nieuzyskiwania przez pełnoletnie dziecko przychodów/dochodów w łącznej wysokości przekraczającej dwunastokrotność kwoty renty socjalnej (z wyjątkiem przewidzianym ustawą).

Przepis art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wymienia osoby, którym przysługuje status osób samotnie wychowujących dzieci. Z ww. przepisu jednoznacznie wynika, że z możliwości rozliczania się jako osoba samotnie wychowująca dziecko może skorzystać jedynie rodzic lub opiekun prawny tego dziecka. Ponadto przepis ten odwołuje się zarówno do statusu cywilnoprawnego osoby wychowującej dzieci (panna, kawaler, wdowa, wdowiec, rozwódka, rozwodnik), jak również do tego, że osoba ta musi faktycznie wychowywać dzieci samotnie. Jest to więc taka osoba, która stale troszczy się o byt materialny i rozwój emocjonalny dziecka, bez udziału (wsparcia) drugiej osoby.

Osobami samotnie wychowującymi dziecko są przede wszystkim ci rodzice (przysposabiający) lub opiekunowie, którzy pozostają w stanie wolnym. Dotyczy to zarówno osób, które nigdy nie zawierały związku małżeńskiego (panna, kawaler), osób, których związek małżeński ustał wskutek śmierci współmałżonka (wdowa, wdowiec) – z wyjątkiem roku podatkowego, w którym zdarzenie to nastąpiło – jak i osób, których związek małżeński został rozwiązany poprzez prawomocne orzeczenie rozwodu (rozwódka, rozwodnik). Osobami samotnie wychowującymi dzieci mogą być również, wyjątkowo, niektóre osoby pozostające w związku małżeńskim. Dotyczy to osób, wobec których orzeczono separację. Nabycie statusu osoby samotnie wychowującej dziecko wymaga jednak prawomocnego orzeczenia o separacji małżonków. Dotyczy to również osób, których małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich. Skutek taki następuje na mocy orzeczenia sądowego. Podobnie jak w przypadku orzeczeń rozwodowych, także i w tym przypadku nabycie statusu osoby samotnie wychowującej dziecko następuje dopiero z chwilą uprawomocnienia się wyroku sądowego w tej kwestii. Osobami samotnie wychowującymi dziecko mogą być również te osoby, których małżonek odbywa karę pozbawienia wolności. Dotyczy to przypadków faktycznego wykonywana tej kary, tzn. sytuacji, w której małżonek tej osoby nie przebywa na wolności.

Z opisu sprawy wynika, że sama wychowuje Pani dziecko od jego narodzin (2019 r.). Mąż nie uczestniczy w życiu dziecka, nie odwiedza go, nie kontaktuje się z nim, nie łoży na jego utrzymanie. Zaległości alimentacyjne na dzień dzisiejszy to około (…) zł. Sprawa o niealimentację jest rozpatrywana przez prokuraturę. Sprawa rozwodowa toczy się od 2019 r, w 2023 r. zapadł wyrok o rozwód z winy męża oraz Sąd pozbawił go praw rodzicielskich, mąż wniósł apelację. Nie zapadł jeszcze wyrok prawomocny. W okresie, którego dotyczy wniosek nie orzeczono w stosunku do Państwa separacji w rozumieniu odrębnych przepisów, nie jest też Pani osobą, której małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności. Od 5 lat wychowuje Pani samodzielnie syna, bez pomocy innych, nie żyje w konkubinacie, nie ma partnera etc., jednak nie ma Pani statusu osoby rozwiedzionej. Pani sama łoży na utrzymanie syna oraz zapewnia mu wszystkie potrzeby materialne od jego narodzin (2019 r.). W roku podatkowym 2023 uzyskała Pani dochody opodatkowane według skali podatkowej z tytułu umowy o pracę i umowy zlecenia i nie prowadziła Pani działalności gospodarczej. Za okres, którego dotyczy wniosek przyznano Pani świadczenie wychowawcze 800+. Nie jest Pani matką ani opiekunem innych dzieci. W roku 2023, w stosunku do Pani i Pani dziecka nie miały zastosowania:

a)art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (podatek liniowy),

b)ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym z wyjątkiem najmu prywatnego lub

c)ustawy z 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub

d)ustawy z 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

W tym miejscu należy jednoznacznie podkreślić, że wszelkie ulgi i zwolnienia podatkowe są odstępstwem od zasady powszechności opodatkowania, wynikającej z art. 84 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78 poz. 483 ze zm.), stanowiącego, że:

Każdy jest obowiązany do ponoszenia ciężarów i świadczeń publicznych, w tym podatków, określonych w ustawie.

Oznacza to, że wszelkie odstępstwa od tej zasady, muszą bezwzględnie wynikać z przepisów prawa i być interpretowane ściśle z jego literą. Co więcej, zgodnie z konstrukcją i systematyką ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wszelkie ulgi i zwolnienia podatkowe stanowią wyjątek od generalnej zasady powszechności opodatkowania wyrażonej w art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Stąd też, korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym ulgi przewidzianej w art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, uzależnione jest od spełnienia wszystkich przesłanek wymaganych do jej zastosowania.

Zatem prawo do omawianej preferencji podatkowej będzie przysługiwało jedynie temu z rodziców czy opiekunów prawnych, który będąc osobą stanu wolnego (za wyjątkiem ściśle w ustawie określonym) faktycznie w roku podatkowym samotnie dziecko wychowuje, czyli sprawuje nad nim samodzielnie ciągłą opiekę, bez udziału drugiego rodzica w procesie wychowawczym.

Dodatkowo wyjaśnić należy, że aby móc skorzystać z omawianej preferencji podatkowej status osoby samotnie wychowującej dziecko (określonej ww. przepisem) nie musi trwać przez cały rok podatkowy. Wystarczające jest, aby taki stan zaistniał w ciągu roku, a nie trwał przez cały rok.

Przenosząc powyższe na grunt rozpatrywanej sprawy należy stwierdzić, że w 2023 r. nie można uznać Pani za „osobę samotnie wychowującą dziecko”, gdyż jak wskazała Pani we wniosku, jest Pani w trakcie rozwodu (nie zapadł wyrok prawomocny) i nie ma statusu osoby rozwiedzionej, nie została orzeczona między Panią a mężem separacja, a Pani mąż nie został pozbawiony prawomocnym wyrokiem praw rodzicielskich, ani nie odbywa kary pozbawienia wolności. Fakt, że od narodzin dziecka, tj. od 2019 r. na Pani spoczywają obowiązki codziennej opieki i dbania o dziecko – bez udziału męża – nie pozwala na uznanie Pani za osobę samotnie wychowującą dziecko, o której mowa w art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W konsekwencji – nie przysługuje Pani prawo do skorzystania z preferencyjnego rozliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych za 2023 r. według zasad określonych w art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przewidzianych dla osób samotnie wychowujących dzieci.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

·Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

·Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny/zdarzenie przyszłe sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym/zdarzeniem przyszłym podanym przez wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona interpretacja traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy  z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).