Skutki podatkowe zasądzenia przez sąd należności.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

19 lutego 2024 r. wpłynął Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy skutków podatkowych zasądzenia przez sąd należności, uzupełniony 25 kwietnia 2024 r. w odpowiedzi na wezwanie. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Zgodnie z wyrokiem Sądu w 2023 roku zasądzono na Pana korzyść ponad 14 tys. zł z tytułu nieprawnych zapisów umowy kredytu w CHF na zakup samochodu osobowego. Kredyt w całości został spłacony w 2009 r.

Uzupełnienie wniosku

Umowę zawarł Pan poza działalnością gospodarczą (zakup samochodu na cele prywatne).

W wyroku wydanym w sprawie (...) Sąd uznał, że umowa kredytu samochodowego powiązanego z kursem CHF jest nieważna z uwagi na niedozwolone zapisy, które powodują jej nieważność. Sąd w efekcie zasądził na Pana rzecz 14.222,55 zł w związku z zastosowaniem przez bank niedozwolonych klauzul w umowie kredytowej, przy czym Sąd uznał, że z tego tytułu bank był bezpodstawnie wzbogacony Pana kosztem na wskazaną kwotę. Zasądzona kwota nie jest odszkodowaniem ani zadośćuczynieniem, a jedynie zwrotem bezpodstawnego wzbogacenia banku (odpowiada ona nadwyżce ponad udostępniony Panu kapitał kredytu).

Pytanie

Czy cała zasądzona Panu kwota stanowi przychód podlegający opodatkowaniu? W jakiej części?

Pana stanowisko w sprawie

Pana zdaniem, zasądzona kwota nie stanowi przychodu w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wniosek taki wynika z podstawy, na jakiej została ona zasądzona na Pana rzecz, tj. bezpodstawnego wzbogacenia. Z samej istoty bezpodstawnego wzbogacenia wynika, że polega ono na tym, że pewne wartości majątkowe przeszły na drugi podmiot, nie mając do tego żadnej podstawy prawnej. Oznacza to w tym wypadku, że bank otrzymał od Pana 14.222,55 zł, których nie powinien otrzymać, zaś w wyniku realizacji wyroku nie nastąpił na Pana rzecz żaden przychód, a jedynie zwrot kwot wydanych nienależnie.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest zasada powszechności opodatkowania. W myśl tej zasady, wyrażonej w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.):

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Ogólne pojęcie przychodu ustawodawca zdefiniował w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z tym przepisem:

Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Katalog źródeł przychodu, do których kwalifikuje się przychody danego rodzaju, został wymieniony w art. 10 ust. 1 ww. ustawy, zgodnie z którym źródłem przychodów są m.in. „inne źródła”, wskazane w pkt 9.

W myśl art. 20 ust. 1 cyt. ustawy:

Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 1.

Katalog przychodów zaliczanych do innych źródeł nie stanowi katalogu zamkniętego, zawiera bowiem jedynie przykładowe wskazanie przychodów zaliczanych do tego źródła, o czym świadczy użycie słowa w „szczególności”. Wobec tego przychodem z innych źródeł będzie dla podatnika każde przysporzenie majątkowe, mające konkretny wymiar finansowy, otrzymane jako świadczenie pieniężne, rzeczowe lub też jako świadczenie nieodpłatne, czy częściowo odpłatne.

Z opisu stanu faktycznego wynika, że umowa kredytu samochodowego powiązanego z kursem CHF jest nieważna. Sąd zasądził na Pana rzecz 14.222,55 zł w związku z zastosowaniem przez bank niedozwolonych klauzul w umowie kredytowej, przy czym Sąd uznał, że z tego tytułu bank był bezpodstawnie wzbogacony Pana kosztem na wskazaną kwotę.

Zwrot świadczenia stanowi jedynie „wyzerowanie” nienależnych i opartych na nieważnych czy abuzywnych postanowieniach umownych rozliczeń pomiędzy Panem a bankiem, a więc stanowi tylko przywrócenie stanu Pana majątku do odpowiadającego sytuacji, w której nie wypłacono by z tego majątku nienależnych bankowi świadczeń – nie prowadzi on do przysporzenia majątkowego po Pana stronie.

W konsekwencji należność jaką uzyskał Pan na mocy wyroku Sądu nie powoduje faktycznego przyrostu w Pana majątku, a jedynie „wyrównanie” wcześniejszego zmniejszenia w Pana majątku. Nie doszło zatem do zwiększenia majątku ani poprzez zwiększenie aktywów ani poprzez zmniejszenie pasywów, a tym samym po Pana stronie nie powstał przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

•Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

•Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

•Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

•w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

•w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm).