Preferencyjne rozliczenie jako osoba samotnie wychowująca dziecko i ulga prorodzinna.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

15 marca 2024 r. wpłynął Pani wniosek z 4 marca 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych. Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

W 2023 r. podlegała Pani nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Osiąga Pani dochody wyłączenie ze stosunku pracy opodatkowane według skali podatkowej.

Jest Pani matką dwójki małoletnich dzieci (A i B).

Jest Pani rozwódką. Postanowieniem Sądu Okręgowego  z (…) 2022 r. zostało rozwiązane Pani małżeństwo z ojcem ww. dzieci. Wyrok stał się prawomocny (…) 2022 r. Po rozwodzie nie wyszła Pani ponownie za mąż (Pani stan cywilny nie zmienił się).

Nie wychowuje Pani wspólnie z drugim rodzicem albo opiekunem prawnym innego dziecka.

Zarówno do Pani, jak i do Pani małoletnich dzieci nie stosuje się przepisów: art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym oraz nie podlegają Państwo opodatkowaniu na zasadach wynikających z ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym i ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Pani i Pani byłemu mężowi nie zostało ustalone świadczenie wychowawcze zgodnie z art. 5 ust. 2a ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (nie mają Państwo opieki naprzemiennej). To Pani pobiera 100% tego świadczenia.

Posiada Pani władzę rodzicielską do małoletnich dzieci. Zgodnie z orzeczeniem Sądu wykonywanie władzy rodzicielskiej Sąd powierzył obojgu rodzicom oraz ustalił, że miejscem zamieszkania dzieci jest każdoczesne miejsce zamieszkania matki - czyli Pani.  Zatem Pani dzieci mają miejsce zamieszkania w rozumieniu ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny u Pani. Sąd nie orzekł o opiece naprzemiennej nad małoletnimi. Sąd nie zgodził się na ten rodzaj sprawowania opieki, ponieważ między Panią a ojcem dzieci trwa nasilony konflikt i byłoby to sprzeczne z dobrem dzieci. Podstawowym warunkiem zastosowania opieki naprzemiennej jest bowiem wystąpienie takich warunków, które pozwalają antycypować zgodną współpracę rodziców we wszystkich aspektach wychowawczych.

Żadne z Pani dzieci na podstawie orzeczenia sądu nie zostało umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie w rozumieniu przepisów o świadczeniach rodzinnych oraz nie wstąpiło w związek małżeński.

Sąd ustalił kontakty ojca z małoletnimi dziećmi. Sytuacja w ciągu roku wygląda w ten sposób, że dzieci u ojca mają przebywać co drugi weekend i dwa dni w tygodniu (co drugi tydzień), jeden tydzień ferii zimowych, dwa tygodnie każdego miesiąca w wakacje oraz ustalił spędzanie świąt na zmianę w zależności od roku kalendarzowego (jednego roku są u ojca, jednego u matki). Wyznaczył jeszcze pobyty u rodziców w pozostałe dni świąteczne, np. Dzień Matki, Dzień Ojca, Dzień Dziecka, urodziny. Sąd nałożył na obie strony obowiązek ponoszenia kosztów utrzymania małoletnich dzieci i zasądził od ojca alimenty na rzecz dzieci, natomiast Panią zobowiązał do ponoszenia pozostałych kosztów utrzymania dzieci i do osobistych starań o ich wychowanie. Stosuje się Pani do zobowiązań, które nałożył na Panią Sąd. Ojciec dzieci płaci alimenty.

Ojciec zabiera dzieci w ustalonych przez Sąd terminach, jednakże nie zawsze czyni to osobiście. Wielokrotnie z placówek (przedszkole, szkoła) dzieci odbierają dziadkowie i to u nich dzieci przebywają większość czasu, w okresie, kiedy ojciec powinien się nimi zajmować. Ojciec w tym czasie przebywa w pracy. Według niego oddanie dzieci pod opiekę dziadków lub wujka to organizacja przez niego ich czasu.

To Pani samotnie wychowuje dzieci bez udziału ich ojca i wykonuje władzę rodzicielską w stosunku do Pani dzieci, polegającą na sprawowaniu faktycznej pieczy nad małoletnimi dziećmi w sposób zapewniający ich prawidłowy rozwój, a w szczególności zaspokaja Pani ich potrzeby fizyczne, edukacyjne i duchowe.

Posiada i wykonuje Pani władzę rodzicielską nad Pani dziećmi. To Pani troszczy się o byt dzieci. To Pani sprawuje i wykonuje bieżącą pieczę nad dziećmi i ich majątkiem. To Pani troszczy się o fizyczny i duchowy rozwój Pani dzieci.

Pani syn choruje na (…). W związku z tym, to Pani od rozpoznania choroby (bez większego zainteresowania ojca) konsultuje się z lekarzami, zazwyczaj Pani przebywam z dzieckiem w szpitalu (ojciec był z nim tylko raz).

W 2023 r., w czasie wakacji to Pani wyjechała z dziećmi nad morze. Natomiast ojciec sam nigdzie z nimi nie wyjechał, jedynie zapłacił za ich półkolonie, ponieważ jest pracoholikiem i to było dla niego lepsze rozwiązanie, niż wspólny wyjazd z dziećmi. Podczas wyznaczonego pobytu dzieci u ojca, ojciec raczej się nimi nie zajmuje. Zajmują się nimi głównie jego rodzice (dziadkowie) lub brat z rodziną.

Z Pani byłym małżonkiem brak jest porozumienia, co do podziału ulgi prorodzinnej.

Pytanie

Czy za 2023 r. (i lata następne) będzie miała Pani prawo rozliczyć się jako matka samotnie wychowująca dzieci oraz skorzystać z 100% ulgi prorodzinnej?

Pani stanowisko w sprawie

Pani zdaniem na podstawie obowiązujących przepisów tj. art. 6c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w 2023 r. i w latach następnych (o ile nie zmieni się stan faktyczny i prawny), ma Pani prawo do rozliczenia się w sposób preferencyjny dla osób samotnie wychowujących dzieci. Ma Pani również prawo w tym okresie do skorzystania z 100% ulgi prorodzinnej na swoje dzieci zgodnie z art. 27f ww. ustawy.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 6 ust. 4c ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):

Stosownie do art. 6 ust. 4d ww. ustawy:

Na podstawie art. 6 ust. 4e ww. ustawy:

Art. 6 ust. 4f ww. ustawy stanowi:

W myśl art. 6 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Z powyższego wynika, że ustawodawca uzależnił prawo do skorzystania z preferencyjnych zasad obliczania podatku dochodowego dla osób samotnie wychowujących dzieci od spełnienia łącznie następujących warunków:

-posiadania przez rodzica lub opiekuna prawnego statusu osoby samotnie wychowującej dziecko;

-wychowywania przez rodzica lub opiekuna prawnego samotnie w roku podatkowym dziecka;

-nieuzyskiwania przez rodzica lub opiekuna prawnego i dziecko przychodów/dochodów, do których zastosowanie mają przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, z wyjątkiem najmu prywatnego;

-niepodlegania przez rodzica lub opiekuna prawnego i dziecko opodatkowaniu na zasadach wynikających z ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych;

-nieuzyskiwania przez pełnoletnie dziecko przychodów/dochodów w łącznej wysokości przekraczającej dwunastokrotność kwoty renty socjalnej (z wyjątkiem przewidzianym ustawą).

Brzmienie art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych precyzuje pojęcie „osoby samotnie wychowującej dzieci” w taki sposób, aby nie budziło wątpliwości, iż prawo do preferencyjnego opodatkowania dochodów nie przysługuje wszystkim osobom stanu wolnego posiadającym dzieci własne lub przysposobione (o których mowa w tym przepisie), a wyłącznie jednemu z rodziców/opiekunów prawnych, tj. temu, który samotnie wychowuje dziecko/dzieci. Do skorzystania z tej preferencji, niewystarczające jest samo legitymowanie się określonym stanem cywilnym. Równie istotne jest samotne troszczenie się o byt materialny i rozwój emocjonalny dziecka bez udziału innej osoby, tj. w szczególności ojca lub matki dziecka.

Z istoty pojęcia „osoby samotnie wychowującej dziecko” wynika, że jest to osoba, która w określonej sytuacji, w określonym czasie, tj. w roku podatkowym, sama (bez udziału drugiej osoby), zajmuje się wychowywaniem dziecka. Jak wynika z powyższego, ustawodawca uzależnił prawo do skorzystania z preferencyjnych zasad rozliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych od spełnienia m.in. warunku samotnego wychowywania w roku podatkowym dzieci (dziecka) wymienionych w art. 6 ust. 4c ww. ustawy. Przepis ten wymienia enumeratywnie osoby, którym przysługuje status osób samotnie wychowujących dzieci, odwołując się zarówno do statusu cywilnoprawnego osoby wychowującej dzieci, jak również do tego, że osoba ta w roku podatkowym musi faktycznie wychowywać dzieci samotnie, tj. bez wsparcia drugiego z rodziców.

Natomiast, kiedy każdy rodzic jest zaangażowany w proces wychowawczy dziecka oznacza to, że w roku podatkowym dziecko wychowywane jest wspólnie przez oboje rodziców, a nie samotnie przez któregokolwiek z nich.

Przy wychowywaniu dziecka należy wziąć pod uwagę całokształt działań i czynności wykonywanych przez każdego z rodziców, w tym także tych o charakterze niewymiernym jak kształtowanie osobowości, światopoglądu, systemu wartości, postaw emocjonalnych. W sytuacji, gdy każdy z rodziców aktywnie oraz w porównywalnym stopniu uczestniczy w wychowywaniu dziecka – co przejawia się między innymi dzieleniem się wszelkimi obowiązkami związanymi z procesem wychowawczym dziecka, niezależnie od tego u kogo, pod czyją w danym momencie roku podatkowego opieką dziecko przebywa – nie można mówić o samotnym wychowywaniu dziecka przez któregokolwiek z rodziców.

Przyjęcie odmiennej wykładni stałoby w sprzeczności z uzasadnieniem wprowadzenia tej ulgi, z którego jednoznacznie wynika, że ustawodawca kierował ją tylko do osób, które samotnie troszczą się o codzienne zaspokojenie potrzeb dzieci, posiadając ściśle określony status cywilny.

Ustawodawca w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawarł definicji pojęcia „wychowywać”, należy odwołać się zatem do jego definicji słownikowych. „Wychowywać” w słownikowym rozumieniu oznacza: zapewniając byt doprowadzić do osiągnięcia pełnego rozwoju psychicznego i fizycznego. Wychowywanie polega na stałym troszczeniu się o byt materialny dziecka oraz o jego rozwój emocjonalny.

Użycie określenia „osoba samotnie wychowująca dzieci” oznacza zatem, że intencją ustawodawcy było przyznanie prawa do rozliczenia dochodów jako osoba samotnie wychowująca dziecko jednemu z rodziców lub opiekunów prawnych, który faktycznie wychowuje dziecko.

Podstawową kwestią jest zatem ustalenie, który z rodziców faktycznie wychowuje dziecko, gdy rodzice nie pozostają w związku małżeńskim i żadnemu z rodziców sąd nie ograniczył władzy rodzicielskiej, a jednocześnie ojciec (matka) dziecka wypełnia postanowienia wyroku sądowego w zakresie realizacji kontaktów z dzieckiem oraz świadczeń alimentacyjnych.

Wychowywanie dziecka nie sprowadza się jedynie do łożenia na jego utrzymanie oraz do czasowego (doraźnego) z nim przebywania. Wychowywanie dziecka obejmuje bowiem ogół czynności zmierzających do należytego ukształtowania człowieka w sferze duchowej, emocjonalnej i psychicznej wraz z materialną podstawą rozwoju. Oznacza to, że wykonywanie władzy rodzicielskiej polega na tym, że rodzic osobiście zajmuje się sprawami małoletniego dziecka, czyli podejmuje trud wykonywania wszystkich obowiązków, dzięki którym dziecko będzie wychowywane w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój.

W przypadku, gdy żadne z rodziców nie jest pozbawione władzy rodzicielskiej, rodzic który faktycznie w roku podatkowym dziecko wychowuje, czyli sprawuje nad nim ciągłą opiekę, stale troszczy się o byt materialny i rozwój emocjonalny dziecka, ma prawo do przedmiotowej preferencji podatkowej. W sytuacji, gdy dziecko pozostaje pod stałą, codzienną opieką jednego rodzica, a drugi rodzic jest zobowiązany do płacenia alimentów oraz zajmowania się dzieckiem doraźnie (np. zgodnie z orzeczeniem sądu), status samotnego rodzica ma ten, który wykonuje wszystkie obowiązki, dzięki którym dziecko będzie wychowywane w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój. Rodzic, o którym mowa w art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który w pojedynkę troszczy się o zaspokojenie bieżących potrzeb dziecka, nie traci statusu osoby samotnie wychowującej dziecko z racji utrzymywania sporadycznych kontaktów z dzieckiem przez drugiego rodzica lub płacenia przez niego alimentów.

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że jest Pani rozwódką. Postanowieniem Sądu Okręgowego  z (…) 2022 r. zostało rozwiązane Pani małżeństwo z ojcem dwójki małoletnich dzieci. Wyrok stał się prawomocny (…) 2022 r. Po rozwodzie nie wyszła Pani ponownie za mąż – Pani stan cywilny nie zmienił się. Zgodnie z orzeczeniem Sądu wykonywanie władzy rodzicielskiej Sąd powierzył obojgu rodzicom oraz ustalił, że miejscem zamieszkania dzieci jest każdorazowe miejsce Pani zamieszkania. Sąd nie orzekł o opiece naprzemiennej nad małoletnimi. Sąd nałożył na obie strony obowiązek ponoszenia kosztów utrzymania małoletnich dzieci i zasądził od ojca alimenty na rzecz dzieci, natomiast Panią zobowiązał do ponoszenia pozostałych kosztów utrzymania dzieci i do osobistych starań o ich wychowanie. Stosuje się Pani do zobowiązań, które nałożył na Panią Sąd. Ponadto, to Pani pobiera 100% świadczenia wychowawczego zgodnie z art. 5 ust. 2a ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci. Ojciec dzieci płaci alimenty. Sąd ustalił kontakty ojca z małoletnimi dziećmi – dzieci u ojca mają przebywać co drugi weekend i dwa dni w tygodniu (co drugi tydzień), jeden tydzień ferii zimowych, dwa tygodnie każdego miesiąca w wakacje oraz ustalił spędzanie świąt na zmianę w zależności od roku kalendarzowego (jednego roku są u ojca, jednego u matki). Sąd wyznaczył jeszcze pobyty u rodziców w pozostałe dni świąteczne, np. Dzień Matki, Dzień Ojca, Dzień Dziecka, urodziny. Ojciec zabiera dzieci w ustalonych przez Sąd terminach, jednakże nie zawsze czyni to osobiście. Wielokrotnie z placówek (przedszkole, szkoła) dzieci odbierane są przez dziadków i to u nich dzieci przebywają większość czasu, w okresie, kiedy ojciec powinien się nimi zajmować. Ojciec w tym czasie przebywa w pracy. Wskazuje Pani, że to Pani samotnie wychowuje dzieci bez udziału ich ojca i wykonuje władzę rodzicielską w stosunku do dzieci, polegającą na sprawowaniu faktycznej pieczy nad małoletnimi dziećmi w sposób zapewniający ich prawidłowy rozwój, a w szczególności zaspokaja Pani ich potrzeby fizyczne, edukacyjne i duchowe. To Pani troszczy się o byt dzieci – sprawuje i wykonuje bieżącą pieczę nad dziećmi i ich majątkiem. To Pani troszczy się o fizyczny i duchowy rozwój Pani dzieci. Pani syn choruje na (…). W związku z tym, to Pani od rozpoznania choroby (bez większego zainteresowania ojca) konsultuje się z lekarzami, zazwyczaj Pani przebywam z dzieckiem w szpitalu. W 2023 r. w czasie wakacji to Pani wyjechała z dziećmi nad morze. Natomiast ojciec sam nigdzie z nimi nie wyjechał, jedynie zapłacił za ich półkolonie.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ma Pani nieograniczony obowiązek podatkowy w Polsce.

W stosunku do Pani jak i do Pani małoletnich dzieci, nie stosuje się przepisów:

-art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,

-ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym,

-ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

W tym miejscu należy jednoznacznie podkreślić, że wszelkie ulgi i zwolnienia podatkowe są odstępstwem od zasady powszechności opodatkowania, wynikającej z art. 84 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78 poz. 483 ze zm.), stanowiącego, że:

Oznacza to, że wszelkie odstępstwa od tej zasady, muszą bezwzględnie wynikać z przepisów prawa i być interpretowane ściśle z jego literą. Co więcej, zgodnie z konstrukcją i systematyką ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wszelkie ulgi i zwolnienia podatkowe stanowią wyjątek od generalnej zasady powszechności opodatkowania wyrażonej w art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Stąd też, korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym ulgi przewidzianej w art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, uzależnione jest od spełnienia wszystkich przesłanek wymaganych do jej zastosowania.

Zatem prawo do omawianej preferencji podatkowej będzie przysługiwało jedynie temu z rodziców czy opiekunów prawnych, który będąc osobą stanu wolnego (za wyjątkiem ściśle w ustawie określonym) faktycznie w roku podatkowym samotnie dziecko wychowuje, czyli sprawuje nad nim samodzielnie ciągłą opiekę, bez udziału drugiego rodzica w procesie wychowawczym.

Dodatkowo wyjaśnić należy, że aby móc skorzystać z omawianej preferencji podatkowej status osoby samotnie wychowującej dziecko (określonej ww. przepisem) nie musi trwać przez cały rok podatkowy. Wystarczające jest, aby taki stan zaistniał w ciągu roku, a nie trwał przez cały rok.

Mając na uwadze przedstawiony opis sprawy i powołane przepisy prawa stwierdzić należy, że skoro to Pani faktycznie wychowuje swoje dzieci, bez udziału drugiego rodzica (ojca dzieci), tj. dzieci cały czas mieszkają z Panią, cały ciężar wychowywania dzieci spoczywa na Pani, począwszy od kontaktów ze szkołą, dbaniem o rozwój fizyczny, zdrowie, dodatkowe zainteresowania, poprzez dbanie o codzienne, bieżące i bytowe potrzeby dzieci, ponosi Pani wszelkie wydatki dodatkowe związane z ich codziennym bytem, szkołą, zaspokaja wszelkie potrzeby, podejmuje wszelkie decyzje dotyczące nauki, wychowania, czasu wolnego, natomiast ojciec dziecka poza płaconymi alimentami oraz wyznaczonymi przez sąd spotkaniami, nie partycypuje w dodatkowych kosztach, nie bierze czynnego udziału w wychowaniu dzieci, nie zajmuje się nimi nawet podczas wyznaczonych przez Sąd pobytów dzieci u niego, to uznać należy, że spełnia Pani warunki określone w art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W związku z powyższym, przysługuje Pani prawo do preferencyjnego rozliczenia jako osoba samotnie wychowująca dzieci na zasadach określonych w art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Tym samym stanowisko w ww. zakresie należy uznać za prawidłowe.

Przechodząc natomiast do kwestii możliwości skorzystania przez Panią z odliczenia w ramach ulgi prorodzinnej, należy odwołać się do art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W myśl przepisu art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

W myśl art. 27f ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Jak wynika z art. 27f ust. 2a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Na podstawie art. 27f ust. 2b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Stosownie do art. 27f ust. 2c omawianej ustawy:

Zgodnie z art. 27f ust. 3 ww. ustawy:

Na podstawie art. 27f ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Zgodnie z art. 25 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.):

Na mocy art. 26 Kodeksu cywilnego:

Na podstawie art. 27f ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Zgodnie z art. 27f ust. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Przystępując do analizy przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego należy podkreślić, że korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym ulgi przewidzianej w art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, uzależnione jest od spełnienia wszystkich ustawowych przesłanek wymaganych do jej zastosowania.

Ulga prorodzinna przysługuje na dzieci:

1)małoletnie,

2)pełnoletnie, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,

3)pełnoletnie do ukończenia 25. roku życia, uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe, obowiązujących w Rzeczypospolitej Polskiej oraz w innym państwie, jeżeli dzieci te nie uzyskały przychodów/dochodów w łącznej wysokości przekraczającej dwunastokrotność kwoty renty socjalnej (z wyjątkiem przewidzianym ustawą).

Ulga przysługuje pod warunkiem:

1)nieuzyskiwania przez dziecko przychodów/dochodów, do których zastosowanie mają przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, z wyjątkiem najmu prywatnego;

2)niepodlegania przez dziecko opodatkowaniu na zasadach wynikających z ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Zgodnie zatem z ogólną zasadą wynikającą z art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, warunkiem zastosowania przez rodzica ulgi na małoletnie dziecko jest wykonywanie w stosunku do tego dziecka władzy rodzicielskiej.

Natomiast, w myśl art. 92 ww. ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t. j. Dz.U. z 2023 r. poz. 2809 ze zm.):

Zgodnie z art. 93 § 1 ww. ustawy:

Stosownie do art. 95 § 1 tej ustawy:

Na podstawie art. 96 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

W myśl art. 97 § 1 cytowanej ustawy:

Zgodnie z art. 106 ww. ustawy:

Zgodnie zaś z treścią art. 107 ww. Kodeksu:

Warunkiem niezbędnym do zastosowania ulgi na dzieci w stosunku do małoletniego dziecka jest wykonywanie władzy rodzicielskiej (a nie samo jej posiadanie). Nie można utożsamiać pojęcia „wykonywanie władzy rodzicielskiej” z pojęciem „przysługiwanie władzy rodzicielskiej”.

Z przytoczonych regulacji wynika zatem, że wysokość odliczenia z tytułu ulgi na dziecko, o której mowa w art. 27f ustawy, została określona na dziecko, przy czym rodzicom dziecka ustawodawca przyznał jeden wspólny limit. W konsekwencji, jeżeli w stosunku do danego dziecka obojgu rodzicom przysługuje władza rodzicielska, i władza ta jest wykonywana przez obojga rodziców, to każdy z rodziców ma prawo do odliczenia, w granicach przysługującej kwoty ulgi. Powyższe oznacza, że suma miesięcznych odliczeń dokonanych w przez obojga rodziców względem tego samego dziecka nie może przekroczyć kwoty obliczonej zgodnie z art. 27f ust. 2 ustawy. Co istotne, kwotę tę rodzice dziecka mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej. Z tym że, biorąc pod uwagę umiejscowienie w przepisach ustawy sformułowania „lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej”, tj. po wyrazach „kwotę tę rodzice dziecka mogą odliczyć od podatku w częściach równych”, należy przyjąć, iż podstawową formą podziału przysługującego odliczenia pomiędzy rodziców - z których każdy ma prawo do zastosowania ulgi - jest podział tej kwoty w częściach równych. Tym samym, możliwość skonsumowania kwoty ulgi przez rodziców dziecka w inny sposób niż w proporcji pół na pół, należy traktować w kategorii przywileju (wyjątku od generalnej zasady) wymagającego zgody obojga rodziców.

Dotyczy to zarówno rodziców pozostających w związku małżeńskim lub partnerskim, jak i rodziców rozwiedzionych czy będących w separacji.

Porozumienie rodziców co do wysokości dokonywanego odliczenia nie jest natomiast wymagane w przypadku, gdy rodzic spełnia warunki do zastosowania odliczenia na podstawie art. 27f ust. 1 ustawy PIT i odliczenia tego dokonuje w wysokości 50% kwoty ulgi określonej zgodnie z art. 27f ust. 2 ustawy PIT.

Zatem, kwotę ulgi rodzice dziecka mogą odliczyć od podatku:

a)w dowolnej proporcji przez nich ustalonej,

b)w równych częściach w przypadku braku porozumienia między rodzicami, którzy:

·zgodnie z rozstrzygnięciem sądu wspólnie wykonują władzę rodzicielską nad dzieckiem po rozwodzie lub w trakcie separacji (piecza naprzemienna), lub

·gdy miejsce zamieszkania dziecka jest takie samo jak miejsce zamieszkania obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim.

Natomiast w przypadkach innych niż wyżej wymienione odliczenie w wysokości 100% stosuje ten z rodziców, u którego dziecko ma miejsce zamieszkania w rozumieniu ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny.

O wykonywaniu władzy rodzicielskiej nie świadczy tylko sam fakt jej posiadania, czy spełniania obowiązku alimentacyjnego ani sporadyczne kontakty z dzieckiem. Obowiązek alimentacyjny jest bowiem niezależny od władzy rodzicielskiej, a co za tym idzie spoczywa także na rodzicach, którzy zostali pozbawieni tej władzy. Wykonywanie władzy rodzicielskiej polega na sprawowaniu faktycznej pieczy nad małoletnim dzieckiem w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój, a w szczególności podejmowanie przez rodzica (rodziców) obowiązków w zakresie zaspokojenia potrzeb fizycznych, edukacyjnych i duchowych dziecka. Wykonywanie władzy rodzicielskiej należy zatem odnieść do konkretnych okoliczności faktycznych, w oparciu o zachowania i konkretną aktywność rodziców wobec dziecka. Co istotne, samo tylko uiszczanie alimentów na rzecz dziecka (nierzadko wymuszonych orzeczeniem sądowym), czy też sporadyczne spotkania z dzieckiem nie wypełniają tak rozumianego określenia wykonywanie władzy rodzicielskiej.

Dla nabycia prawa do ulgi konieczne jest zarówno posiadanie przez rodzica władzy rodzicielskiej nad małoletnim dzieckiem, jak i jej faktyczne wykonywanie, czyli wykonywanie wszystkich obowiązków, dzięki którym dziecko wychowywane jest w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój, w szczególności sprawowanie faktycznej pieczy nad dzieckiem i jego wychowywanie, troszczenie się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka, a więc zapewnienie/zabezpieczenie wszystkich potrzeb dziecka od bytowych, po edukacyjne, rozwojowe, zdrowotne i emocjonalne.

Przy czym przez wychowywanie należy rozumieć zapewnianie stałej opieki, prowadzącej do uzyskania pełnego rozwoju fizycznego i psychicznego. Chodzi zatem o aktywne uczestniczenie w wychowywaniu dziecka i realny wpływ na rozwój jego osobowości. Realizacja prawa wykonywania władzy rodzicielskiej może następować przykładowo poprzez osobiste kontakty z nauczycielami, interesowanie się stanem zdrowia dziecka i pomoc w jego leczeniu, zapewnianie wsparcia w nauce, interesowanie się sposobem spędzania wolnego czasu.

Jak już wskazano, samo posiadanie władzy rodzicielskiej, bez jej faktycznego wykonywania, nie wystarcza do zastosowania przedmiotowego odliczenia. W sytuacji, gdy tylko jeden z rodziców wykonuje władzę rodzicielską w stosunku do małoletniego dziecka, nie ma zastosowania zasada, zgodnie z którą przysługującą rodzicom kwotę ulgi na dziecko rodzice dziecka mogą odliczyć w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej. Sposób podziału ulgi pomiędzy rodziców dziecka jest bowiem zagadnieniem wtórnym wobec samego prawa do ulgi.

W konsekwencji, przysługiwanie odliczenia obojgu rodzicom w kwotach równych lub dowolnej proporcji przez nich ustalonej może mieć miejsce tylko wówczas, gdy oboje rodzice wykonują władzę rodzicielską.

Wykonywanie władzy rodzicielskiej należy zatem odnieść do konkretnych okoliczności faktycznych, w oparciu o zachowania i konkretną aktywność rodziców wobec dziecka.

Z informacji przedstawionych przez Panią wynika, że jest Pani matką dwójki małoletnich dzieci.. Postanowieniem Sądu Okręgowego z (…) 2022 r. zostało rozwiązane Pani małżeństwo z ojcem dzieci. Wyrok stał się prawomocny (…) 2022 r. Po rozwodzie nie wyszła Pani ponownie za mąż. Zgodnie z orzeczeniem Sądu wykonywanie władzy rodzicielskiej Sąd powierzył obojgu rodzicom oraz ustalił, że miejscem zamieszkania dzieci jest każdoczesne miejsce zamieszkania matki - czyli Pani. Sąd nie orzekł o opiece naprzemiennej nad małoletnimi. Sąd nałożył na obie strony obowiązek ponoszenia kosztów utrzymania małoletnich dzieci i zasądził od ojca alimenty na rzecz dzieci, natomiast Panią zobowiązał do ponoszenia pozostałych kosztów utrzymania dzieci i do osobistych starań o ich wychowanie. Stosuje się Pani do zobowiązań, które nałożył na Panią Sąd. Ponadto, to Pani pobiera 100% świadczenia wychowawczego zgodnie z art. 5 ust. 2a ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci. Ojciec dzieci płaci alimenty. Sąd ustalił kontakty ojca z małoletnimi dziećmi – dzieci u ojca mają przebywać co drugi weekend i dwa dni w tygodniu (co drugi tydzień), jeden tydzień ferii zimowych, dwa tygodnie każdego miesiąca w wakacje oraz ustalił spędzanie świąt na zmianę w zależności od roku kalendarzowego (jednego roku są u ojca, jednego u matki). Sąd wyznaczył jeszcze pobyty u rodziców w pozostałe dni świąteczne, np. Dzień Matki, Dzień Ojca, Dzień Dziecka, urodziny. Wskazała Pani, że samotnie wychowuje Pani dzieci bez udziału ich ojca i wykonuje władzę rodzicielską w stosunku do dzieci, która polega na sprawowaniu faktycznej pieczy nad małoletnimi dziećmi w sposób zapewniający ich prawidłowy rozwój, a w szczególności zaspokaja Pani ich potrzeby fizyczne, edukacyjne i duchowe. Ojciec zabiera dzieci w ustalonych przez Sąd terminach, jednakże nie zawsze czyni to osobiście. Wielokrotnie z placówek (przedszkole, szkoła) dzieci odbierają dziadkowie i to u nich dzieci przebywają większość czasu, w okresie, kiedy ojciec powinien się nimi zajmować. Z Pani byłym małżonkiem brak jest porozumienia, co do podziału ulgi prorodzinnej. Zarówno w stosunku do Pani, jak i do Pani małoletnich dzieci nie stosuje się przepisów: art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym oraz nie podlegają Państwo opodatkowaniu na zasadach wynikających z ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym i ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych. Osiąga Pani dochody wyłącznie ze stosunku pracy opodatkowane według skali podatkowej.

W świetle zacytowanych wyżej przepisów – na tle przedstawionego opisu sprawy –stwierdzić należy, że skoro to Pani sprawuje faktycznie stałą władzę rodzicielską, tzn. podejmuje wszelkie decyzje dotyczące dzieci w każdej sferze ich życia i ciężar wychowania małoletnich dzieci spoczywa wyłącznie na Pani, dzieci cały czas mieszkają z Panią, to przysługuje Pani prawo do dokonania odliczenia w ramach ulgi prorodzinnej, wynikającej z art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w pełnej wysokości, tj. 100% kwoty zgodnie z art. 27f ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Tym samym stanowisko w zakresie możliwości skorzystania z ulgi prorodzinnej należy uznać za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Zaznaczam także, że zgodnie z art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku opisem stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego. Wnioskodawca ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Skoro stroną wniosku o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych jest Pani, to ta interpretacja nie wywołuje skutków podatkowych dla o jca dzieci.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawyz dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).  

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA),

albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).