Skutki podatkowe odpłatnego zbycia nieruchomości nabytej w spadku.

Interpretacja indywidualna 

- stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

13 marca 2024 r. wpłynął Pana wniosek z 5 marca 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy skutków podatkowych odpłatnego zbycia nieruchomości. Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 22 kwietnia 2024 r. (wpływ –  23 kwietnia 2024 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Zakup mieszkania przez spadkodawcę (wspólność małżeńska) w 1989 r.

Śmierć jednego ze spadkodawców ojca i nieodpłatny dział spadku na drugiego z małżonków matkę (...) 2014 r.

(...) 2020 r. śmierć spadkodawczyni, zgodnie z poświadczeniem dziedziczenia w dniu (...) 2020 r. złożono SD-Z2 trzech spadkobierców (dwie nieruchomości: mieszkanie wartości (...) zł, ośrodek wypoczynkowy wartości (...) zł, razem wartość wszystkich nieruchomości (...) zł, po 1/3 czyli około (...) zł na osobę oraz środki pieniężne podzielone po 1/3 dla każdego).

Dnia (...) 2021 r. nieodpłatny dział spadku znoszący współwłasność (mieszkanie dla jednego ze spadkobierców pozostających we współwłasności małżeńskiej) (...) bez żadnych dopłat ani spłat.

Dnia (...) r. sprzedaż mieszkania ze spadku (...) przed upływem 5 lat podatkowych – pozyskana kwota (...) zł.

Uzupełnienie wniosku

Zakup mieszkania przez rodziców - spadkodawców w 1989 r.

(...) 2014 r. śmierć ojca – A. A i nieodpłatny dział spadku wszystkie dzieci – spadkobiercy składają oświadczenie i jednoosobowym właścicielem staje się matka B. A.

(...) 2020r. śmierć matki B. A, sporządzono protokół dziedziczenia (spadkobiercy: Pan – C. A, brat - D. A, siostra - A. B) oraz powołano Pana na zarządcę sukcesyjnego przedsiębiorstwa Ośrodek Wypoczynkowy w X (od (...) 2020r. do dnia (...) 2020 r.) w celu dokonania rozliczeń z US po sprzedaży w (sprzedaż (...) 2020 r.) przed zgonem mamy - B. A nieruchomości położonej w Y do prowadzenia działalności gospodarczej pod nazwą Ośrodek Wypoczynkowy Z. w (...) 2020 r. zakończono działalność na mocy podjętej uchwały, dnia (...) 2021 r. złożono do sądu wniosek o wykreślenie z KRS, ostatecznie podmiot wykreślono (...) 2021 r. po wykonaniu wszystkich zobowiązań nałożonych przez sąd (udziałowcy w spółce B. A 60%, C. A 20%, A. B 20%, jedyną prowadzącą działalność w spółce była B. A).

W dniu (...) 2020 r. złożono SD-Z2 w skład spadku wchodzą:

1.środki pieniężne, po wypełnieniu wszystkich zobowiązań zostały podzielone solidarnie po 1/3 na każdego z trzech wymienionych spadkobierców, w tym dla Pana - C. A, brata - D. A, siostry - A. B;

2.przedsiębiorstwo w spadku o wartości na łączną kwotę (...) zł, które w dniu (...) 2020 r. w całości na mocy dokonanego nieodpłatnego działu spadku odziedziczyła Pana siostra A. B (bez dopłat i spłat) w stosunku do Pana i Pana brata D. A;

3.mieszkanie o wartości (...) zł przekazane w dniu (...) 2021 r. na podstawie nieodpłatnego działu spadku na Pana bez dokonywania żadnych dopłat ani spłat dla siostry A. B i brata D. A.

Odziedziczone przez Pana mieszkanie sprzedał Pan dnia (...) 2023 roku, za kwotę (...) zł, pozostając od roku 2003 w związku małżeńskim.

Wartość nabytych przez Pana praw majątkowych, w tym mieszkania nie przekroczyła wartości nabytych udziałów w spadku składników majątkowych. W dniu zbycia mieszkania nie prowadził Pan działalności gospodarczej.

Dokonywał Pan sprzedaży następujących nieruchomości: w 2010 - sprzedaż wspólnego mieszkania z małżonką oraz działając w imieniu mamy B. A w (...) 2020 na mocy udzielonego pełnomocnictwa nieruchomość zabudowaną w Y wykorzystywaną do prowadzonej jednoosobowej działalności gospodarczej.

Pytania (ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku)

1.Czy sprzedaż nieruchomości opisanej we wniosku, tj. odziedziczonego mieszkania podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych?

2.Czy przeznaczając cały przychód (...) zł uzyskany ze sprzedaży odziedziczonego mieszkania opisanego we wniosku przeznaczony na zakup nieruchomości mieszkalnej stanowiącej odrębną własność z udziałem w gruncie o wartości (...) zł wspólniez małżonką (do majątku wspólnego) będzie Pan zwolniony od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?

Pana stanowisko w sprawie (ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku)

Dział spadku z dnia (...) 2021 r. w myśl art. 10 ust. 7 ustawy o podatku dochodowym nie stanowi nowego nabycia, ponieważ działu spadku, w wyniku którego udział nieruchomości lub prawie nie zwiększył się, zmienia się wyłącznie charakter własności. Wartość otrzymanego przez Pana mieszkania w wyniku nieodpłatnego działu spadku mieści się w udziale, jaki Panu przysługiwał w majątku dziedziczonym, w takiej sytuacji należy datę nabycia nieruchomości traktować jako dzień nabycia nieruchomości przez rodziców spadkodawców.

Wydatkowanie całej kwoty (...) zł pozyskanej ze sprzedaży odziedziczonego przez Pana mieszkania na cele mieszkaniowe wspólne z małżonką (zakup lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną własność w budynku mieszkalnym) w myśl art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych będzie zwolniony z podatku.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku w zakresie pytania pierwszego jest prawidłowe.

Wobec tego, że po Pana stronie zbycie nieruchomości, nie wywoła skutków prawnych  w podatku dochodowym od osób fizycznych, nie udzielę odpowiedzi na Pana drugie pytanie.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Na podstawie art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):

opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

a)nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,

b)spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,

c)prawa wieczystego użytkowania gruntów,

d)innych rzeczy,

–-jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c – przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy – przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.

Powyższy przepis formułuje generalną zasadę, że odpłatne zbycie nieruchomości, jej części, udziału w nieruchomości lub praw wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ww. ustawy, przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, skutkuje postaniem przychodu.

Zatem, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części, udziału w nieruchomości lub praw następuje po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie – nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym przychód uzyskany z odpłatnego zbycia nieruchomości, jej części, udziału w nieruchomości lub praw w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

Stosownie do treści art. 10 ust. 5 ww. ustawy:

W przypadku odpłatnego zbycia, nabytych w drodze spadku, nieruchomości lub praw majątkowych, określonych w ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), okres, o którym mowa w tym przepisie, liczy się od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie tej nieruchomości, lub nabycie prawa majątkowego przez spadkodawcę.

Przepis art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, że w przypadku zbycia nieruchomości nabytych w drodze spadku, 5-letni okres liczony jest od daty nabycia nieruchomości lub praw majątkowych przez spadkodawcę. W świetle art. 10 ust. 1 pkt 8 i ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w przypadku dokonania po dniu 1 stycznia 2019 r. odpłatnego zbycia nieruchomości nabytej w spadku, istotne znaczenie ma ustalenie daty nabycia tej nieruchomości przez spadkodawcę.

W myśl art. 10 ust. 7 ww. ustawy:

Nie stanowi nabycia albo odpłatnego zbycia, o których mowa w ust. 1 pkt 8 lit. a-c, odpowiednio nabycie albo odpłatne zbycie, w drodze działu spadku, nieruchomości lub praw majątkowych, określonych w ust. 1 pkt 8 lit. a-c, do wysokości przysługującego podatnikowi udziału w spadku.

Kwestie związane z dziedziczeniem regulują przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.).

Zgodnie z art. 922 Kodeksu cywilnego:

Spadek stanowią prawa i obowiązki majątkowe zmarłego, które z chwilą jego śmierci przechodzą na jedną lub kilka osób, stosownie do przepisów księgi niniejszej.

W myśl art. 924 Kodeksu cywilnego:

Spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku (art. 925 Kodeksu cywilnego).

Stosownie do art. 1025 § 1 Kodeksu cywilnego:

Prawomocne postanowienie sądu o nabyciu spadku, czy też akt poświadczenia dziedziczenia sporządzony przez notariusza, potwierdza jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia.

Według art. 1035 Kodeksu cywilnego:

Jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego stosuje się przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych. Do momentu zniesienia tej współwłasności lub dokonania działu spadku, spadkobiercy są współwłaścicielami rzeczy i praw wchodzących w skład spadku.

Z instytucją działu spadku mamy do czynienia w sytuacji, w której spadek przypada kilku spadkobiercom. W wyniku działu spadku prawa majątkowe objęte spadkiem przyznane poszczególnym spadkobiercom, przechodzą na nich, ustaje więc wspólność majątku spadkowego. Umowa o dział spadku lub prawomocne orzeczenie sądowe o dziale spadku stanowią tytuł własności rzeczy, które w dziale przypadły poszczególnym spadkobiercom. Tak więc na skutek działu spadku następuje konkretyzacja składników masy spadkowej przypadających poszczególnym spadkobiercom. Jeżeli zatem wartość nieruchomości lub prawa (udziałów w nieruchomości lub prawie) nabytych w wyniku działu jest zgodna z udziałem posiadanym przed działem spadku – nie następuje nabycie, ponieważ w ten sposób nie ulega powiększeniu zarówno zakres dotychczasowego władztwa tej osoby nad nieruchomością lub prawem jak i stan jej majątku osobistego.

Dział spadku, w wyniku którego udział w nieruchomości lub prawie nie zwiększył się, zmienia wyłącznie charakter własności. Jednakże nabycie nieruchomości lub prawa w drodze działu spadku (nawet jeżeli działu spadku dokonano bez spłat lub dopłat) w części przekraczającej udział spadkowy stanowi w myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nabycie nieruchomości lub prawa w tym udziale, który przekracza udział nabyty w spadku. Wszelkie przypadki, gdy udział danej osoby ulega powiększeniu, traktowany być musi w kategorii nabycia, gdyż w ten sposób ulega powiększeniu zakres dotychczasowego władztwa tej osoby nad nieruchomością lub prawem. Bezsprzeczne jest, że udziały, jakie otrzymuje spadkobierca powyżej swojego udziału (jeżeli nabywa majątek w dziale spadku o wartości większej od swojego udziału w spadku) były własnością pozostałych spadkobierców. Spadkobierca nie miał do nich żadnych praw aż do momentu działu spadku.

Zgodnie z teorią prawa rzeczowego, przyznanie danej osobie na wyłączną własność rzeczy w wyniku działu spadku jest nabyciem tych rzeczy. Jednakże, co wynika z analizy orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego nabyciem w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie jest przyznanie rzeczy na wyłączną własność jednemu ze współwłaścicieli w wyniku działu spadku, ale tylko wówczas jeśli:

a.podział taki jest ekwiwalentny w naturze i nie towarzyszą mu spłaty i dopłaty lub

b.jeżeli wartość otrzymanej przez daną osobę rzeczy w wyniku podziału tego majątku, mieści się w udziale, jaki przysługiwał jej w majątku wspólnym (rzeczy wspólnej).

Jeżeli spełnione są wymienione wyżej warunki, dział spadku nie może być rozpatrywany w kategoriach nabycia. W takiej sytuacji za datę nabycia nieruchomości uznać należy datę pierwotnego nabycia udziału w nieruchomości.

Jeżeli jednak na skutek dokonanego podziału przysługujący danej osobie udział ulega powiększeniu wówczas czynność ta skutkuje nabyciem ponad dotychczas posiadany udział. Podkreślić należy, że w każdej sytuacji, kiedy w wyniku działu spadku jeden z dotychczasowych współwłaścicieli został zobowiązany do spłaty, mamy do czynienia z nieekwiwalentnym podziałem, a po stronie osoby zobowiązanej do spłaty następuje nabycie majątku przekraczające pierwotnie posiadany przez nią udział we współwłasności.

We wniosku oraz jego uzupełnieniu wskazał Pan:

·Zakup mieszkania przez rodziców - spadkodawców w 1989 r.

·(...) 2014 r. śmierć ojca – A. A i nieodpłatny dział spadku wszystkie dzieci – spadkobiercy składają oświadczenie i jednoosobowym właścicielem staje się matka B. A.

·(...) 2020r. śmierć matki B. A, sporządzono protokół dziedziczenia (spadkobiercy: Pan – C. A, brat - D. A, siostra - A. B).

·Złożono SD-Z2 trzech spadkobierców (dwie nieruchomości: mieszkanie wartości (...) zł, ośrodek wypoczynkowy wartości (...) zł, razem wartość wszystkich nieruchomości (...) zł, po 1/3 czyli około (...) zł na osobę oraz środki pieniężne podzielone po 1/3 dla każdego).

·Środki pieniężne, po wypełnieniu wszystkich zobowiązań zostały podzielone solidarnie po 1/3 na każdego z trzech wymienionych spadkobierców, w tym dla Pana - C. A, brata - D. A, siostry - A. B.

·Przedsiębiorstwo w spadku o wartości na łączną kwotę (...) zł, które w dniu (...) 2020 r. w całości na mocy dokonanego nieodpłatnego działu spadku odziedziczyła Pana siostra A. B (bez dopłat i spłat) w stosunku do Pana i Pana brata D. A.

·Mieszkanie o wartości (...) zł przekazane w dniu (...) 2021 r. na podstawie nieodpłatnego działu spadku na Pana bez dokonywania żadnych dopłat ani spłat dla siostry A. B i brata D. A.

·Odziedziczone przez Pana mieszkanie sprzedał Pan dnia (...) 2023 roku, za kwotę (...) zł, pozostając od roku 2003 w związku małżeńskim.

·Wartość nabytych przez Pana praw majątkowych, w tym mieszkania nie przekroczyła wartości nabytych udziałów w spadku składników majątkowych.

·W dniu zbycia mieszkania nie prowadził Pan działalności gospodarczej.

Skoro więc w wyniku działu spadku dokonanego między spadkobiercami, wartość mieszkania nie przekroczyła wartości, która pierwotnie przysługiwała Panu w masie spadkowej,  w niniejszej sprawie nie doszło do nowego nabycia w rozumieniu art. 10 ust. 7 ustawy  o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W świetle powyższego stwierdzić należy, że pięcioletni okres, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 w związku z art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,  w odniesieniu do ww. nieruchomości, należy liczyć od końca 1989 r., tj. od końca roku nabycia nieruchomości przez spadkodawczynię.

Zatem, sprzedaż przez Pana mieszkania (...) 2023 r., nie stanowi dla Pana źródła przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 w związku z art. 10 ust. 5 i ust. 7 ustawy  o podatku dochodowym od osób fizycznych, podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, ponieważ nastąpiła po upływie pięciu lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie nieruchomości przez spadkodawczynię (Pana matkę).

Podsumowując należy stwierdzić, że sprzedaż przez Pana mieszkania odziedziczonego  w drodze spadku po Pana matce nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, ponieważ nie stanowi odpłatnego zbycia nieruchomości stanowiącego źródło przychodu wymienione w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z uwagi na powyższe odpowiedź na Pana drugie pytanie (w zakresie skorzystania przez Pana z ulgi mieszkaniowej, o której mowa w art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych) jest bezprzedmiotowa.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy przedstawionego stanu faktycznego i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Podkreślenia wymaga też okoliczność, że interpretacja indywidualna wydawana jest jedynie w oparciu o przedstawiony we wniosku stan faktyczny (zdarzenie przyszłe). Organ wydający interpretację przepisów prawa podatkowego nie prowadzi postępowania, ani nie podejmuje rozstrzygnięć zastrzeżonych dla innego typu orzekania, w tym kontroli podatkowej, czy postępowania podatkowego prowadzonego w oparciu o konkretną dokumentację i zebrane dowody. Ewentualna weryfikacja, czy zakres opisanego zdarzenia przyszłego odpowiada zakresowi wskazanemu w przepisach należy do kompetencji innych organów.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a,

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług,

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego.

Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA) albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).