Interpretacja indywidualna z dnia 2 maja 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDSL1-2.4011.137.2024.2.AP
Temat interpretacji
Preferencyjne opodatkowanie dochodów generowanych przez prawa własności intelektualnej (tzw. IP Box).
Interpretacja indywidualna– stanowisko prawidłowe
Szanowny Panie,
stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanych stanów faktycznych w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
29 lutego 2024 r. wpłynął Pana wniosek z 29 lutego 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie preferencyjnego opodatkowania dochodów generowanych przez prawa własności intelektualnej (tzw. IP Box). Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 3 kwietnia 2024 r. (wpływ 4 kwietnia 2024 r.). Treść wniosku jest następująca:
Opis stanów faktycznych
Wnioskodawca od 1 kwietnia 2021 r. prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą zarejestrowaną w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej, której przedmiotem jest działalność związana z wytwarzaniem Oprogramowania.
Wnioskodawca posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nieograniczony obowiązek podatkowy w świetle art. 3 ust. 1 oraz ust. 1a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wnioskodawca rozlicza się od początku prowadzenia działalności na podstawie podatkowej księgi przychodów i rozchodów, stosując opodatkowanie 19% (podatek liniowy).
Wnioskodawca wskazuje, że na potrzeby wniosku pod pojęciami „program komputerowy”, „Oprogramowanie” oraz „części Oprogramowania” należy rozumieć kod programistyczny wytworzony przez Wnioskodawcę stanowiący Oprogramowanie komputerowe. Wskazane pojęcia są pojęciami używanymi zamiennie i oznaczają Oprogramowanie wytworzone przez Wnioskodawcę.
Wnioskodawca w ramach prowadzonej działalności nie nabywa wyników prac badawczo-rozwojowych prowadzonych przez inne podmioty, ani praw autorskich innych podmiotów. Oprogramowanie wytwarzane przez Wnioskodawcę w ramach prowadzonej bezpośrednio przez Niego działalności gospodarczej jest rezultatem Jego własnej, indywidualnej, twórczej działalności intelektualnej, a w konsekwencji stanowi utwory podlegające ochronie na podstawie art. 74 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych i stanowią jedną z form wyrażenia kwalifikowanego prawa własności intelektualnej według art. 30ca ust. 2 pkt 8 ustawy o PIT.
Wnioskodawca wskazuje, że podjęta przez Niego działalność nie obejmuje działalności polegającej na badaniach naukowych.
Wnioskodawca wskazuje, że pod pojęciem „działalności prowadzonej przez programistę” należy rozumieć działalność polegającą na wytwarzaniu kodu programistycznego (w ramach prowadzonej działalności gospodarczej) prowadzącego do wytworzenia nowego Oprogramowania (praw własności intelektualnej) w ramach realizacji umów z kontrahentami wskazanymi we wniosku.
Przedmiotowa działalność Wnioskodawcy dotyczy wytwarzania, rozwijania oraz ulepszania programów komputerowych (tj. Oprogramowanie, części Oprogramowania), które według art. 1 ust. 1 i ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1231, z późn. zm., dalej zwana „ustawą o PAIPP”) są utworami.
W ramach swojej działalności gospodarczej wykonuje czynności:
a)w zakresie wytwarzania Oprogramowania, przykładowo w postaci tworzenia kodu źródłowego;
b)w zakresie wytwarzania części Oprogramowania, w wyniku rozwijania lub ulepszania określonego programu komputerowego;
c)niezwiązane wprost z wytwarzaniem programów komputerowych, np. spotkania z zespołem.
W celu wskazania części dochodu przypadającego na wytworzenie kwalifikowanych praw własności Wnioskodawca prowadzi ewidencję czasową. Prowadzone ewidencje pozwalają na wskazanie kwoty wynagrodzenia otrzymanego z tytułu zbycia praw własności intelektualnej.
W ramach wykonywanej działalności Wnioskodawca może współpracować z zespołami danego Kontrahenta, wówczas ma On z góry określoną rolę wytwarzając zdefiniowane i funkcjonalnie samodzielne elementy.
Za rezultat prac oraz wykonywane czynności w ramach zawieranych umów odpowiedzialność ponosi Wnioskodawca. Sposób wykonywania czynności oraz użyte rozwiązania są Jego wyborem. Ponadto, w związku z nienależytym wykonaniem umowy, Zleceniodawcy mają prawo wystąpić do Wnioskodawcy z roszczeniem regresowym. Zlecenia programistyczne realizowane przez Wnioskodawcę w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, nie są wykonywane pod kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez Zlecającego te czynności. Ma On możliwość wykonywania zleceń zdalnie, w różnych miejscach oraz czasie, a także nie jest związany sztywnymi godzinami pracy. Wnioskodawca podkreśla, że w związku z tak wykonywaną działalnością ponosi ryzyko gospodarcze zarówno w kontekście odpowiedzialności za jakość i ewentualne wady świadczonych usług, jak i zmian Kontrahentów, niepewności efektu i metod dojścia do umówionego rezultatu. W ekonomii definiuje się ryzyko jako możliwość wystąpienia wyników odmiennych od założonych celów. Zgodnie z tą definicją działalność Wnioskodawcy jest obarczona ryzykiem gospodarczym.
Wnioskodawca od 1 kwietnia 2021 r. świadczy usługi programistyczne, świadczenie usług z firmą (…) Sp. z o.o. z siedzibą w (…).
Na podstawie zapisów umownych Wnioskodawca przenosi na firmę (…) Sp. z o.o., prawa autorskie do wytworzonych utworów. Wynagrodzenie za przeniesienie praw autorskich jest wkalkulowane w wynagrodzenie za świadczenie usług programistycznych. Na fakturach nie zostało wydzielone wynagrodzenie za przeniesienie praw autorskich, ponieważ na podstawie swobody zawierania umów nie ustalono takiego obowiązku. Płatność wynagrodzenia nie musi być bezpośrednio powiązana z zakończeniem konkretnego etapu prac. W praktyce jest to jednak wynagrodzenie za przeniesienie praw autorskich do programu komputerowego, gdyż jest to finalny efekt prowadzonych prac. Jednocześnie Wnioskodawca podejmując określone zlecenie jest pewien, że dany program powstanie, kwestią otwartą jest natomiast jak będzie działał oraz jaka będzie potrzebna ilość czasu, która jest potrzebna na stworzenie danego Oprogramowania, stąd określony sposób wynagradzania który jest standardem w branży tworzenia nowych programów komputerowych.
Wynagrodzenie w umowie wskazywane jest kwotowo. Wnioskodawca nie otrzymuje wynagrodzenia wyłącznie z tytułu przenoszenia na Kontrahenta praw do „programu komputerowego”. Wypłacane Wnioskodawcy przez Kontrahenta wynagrodzenie obejmuje wynagrodzenie za czynności związane z tworzeniem i/lub ulepszeniem kwalifikowanego IP oraz również inne czynności niezwiązane z wytworzeniem i/lub ulepszeniem takiego prawa – poboczne usługi informatyczne. Preferencyjną stawką podatkową Wnioskodawca zamierza objąć tylko tę jego część, która dotyczy kwalifikowanego prawa własności intelektualnej.
W ramach umowy Wnioskodawca zajmował się tworzeniem Oprogramowania w zakresie wytworzenia aplikacji (…).
W przypadku wytwarzania kodu programistycznego, modułów oraz funkcjonalności, Wnioskodawca wytwarza kod programistyczny „w oderwaniu”. Nowe moduły były dodawane, wprowadzane do danego oprogramowania w ramach jego rozwijania.
W ramach prowadzonej działalności gospodarczej Wnioskodawca na podstawie posiadanej wiedzy w zakresie technologii informatycznych i doświadczenia w zakresie przygotowywania kompleksowych rozwiązań związanych z tworzeniem Oprogramowania komputerowego realizuje zlecenia programistyczne na rzecz swojego Kontrahenta, a w szczególności: (…).
Wnioskodawca tworzy kod programistyczny, który wcześniej nie istniał, w związku z czym działalność polegająca na tworzeniu, rozwijaniu, ulepszaniu, Oprogramowania/programów komputerowych stanowi przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze (wyraz własnej twórczości intelektualnej).
Pracując nad wytworzeniem Oprogramowania Wnioskodawca nabywa, łączy, kształtuje i wykorzystuje dostępną aktualnie wiedzę i umiejętności dotyczące narzędzi informatycznych i istniejących programów w celu wytworzenia nowych zastosowań w postaci nowoczesnego i unikalnego Oprogramowania. W ramach działalności Wnioskodawca zdobywa, poszerza i łączy interdyscyplinarną wiedzę z zakresu tworzenia oprogramowania w celu optymalizacji i dalszego rozwijania stworzonego przez Niego Oprogramowania. Wytwarzane przez Wnioskodawcę Oprogramowania opierają się na indywidualnych, autorskich pomysłach i obejmują m.in. zaprojektowanie, czynność programowania (tworzenia kodu źródłowego) oraz weryfikację, modyfikację i udoskonalanie dostępnych rozwiązań programistycznych. Działania te prowadzone są w metodyczny sposób, czego wymaga specyfika tworzenia programu komputerowego, tj. określenie celu jaki ma on spełniać, ustalenia sposobu dojścia do danego celu (dobór odpowiednich rozwiązań programistycznych oraz technologii), zaplanowanie prac, weryfikacja, zakończenie.
Wnioskodawca bez wątpienia w ramach działalności gospodarczej prowadzi w sposób systematyczny prace twórcze w celu tworzenia nowych zastosowań przy wykorzystaniu zasobów wiedzy. Bez wątpienia działalność na rzecz danego Kontrahenta polega na tworzeniu nowych zastosowań, które wcześniej w ramach działalności prowadzonej przez niego nie miały miejsca.
W doktrynie prawa autorskiego podkreśla się, że cecha twórczości związana jest przede wszystkim z rezultatem działalności człowieka o charakterze kreacyjnym i jest spełniona wówczas, gdy istnieje nowy wytwór intelektu. Natomiast Oprogramowanie stworzone na rzecz danego Kontrahenta powoduje stworzenie zupełnie nowych funkcjonalności co oznacza, że cecha twórczości jest spełniona. Twórczą działalność Wnioskodawcy odnosić należy nie do praktyki gospodarczej sensu largo, a do praktyki gospodarczej danego podmiotu jak wskazano w Objaśnieniu Ministerstwa Finansów z dnia 15 lipca 2019 r. dotyczącym preferencyjnego opodatkowania dochodów wytwarzanych przez prawa własności intelektualnej (IP Box). Wobec czego Wnioskodawca w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej na rzecz danego Kontrahenta opracowuje nowe programy komputerowe, czyniąc to z wykorzystaniem aktualnie posiadanej wiedzy i umiejętności, ale niekoniecznie tworzy innowacyjne rozwiązania w wymiarze światowym, gdyż nie weryfikuje On tego w takiej skali.
Zasobami wiedzy, które Wnioskodawca wykorzystuje przy planowaniu projektu są technologie informatyczne, czyli Jego wiedza o oprogramowaniu i narzędziach informatycznych, występujących zarówno w ogólnym stanie nauki, jak i w środowisku, w którym funkcjonować ma program przez Niego wytworzony. Ustawodawca, jednakże nie przewidział minimalnego progu skalowalności zwiększenia zasobów wiedzy, dlatego istotny jest element celowościowy, jaki Wnioskodawca uwzględnia w swojej działalności.
Prace programisty obejmują kilka etapów, są to między innymi:
A.Etap obejmujący planowanie, analizę i zaprojektowanie Oprogramowania, jest to szczegółowa analiza indywidualnych potrzeb danego Kontrahenta lub użytkownika programu, zapoznanie się ze specyfiką jego branży oraz zbadanie i zaprojektowanie możliwych rozwiązań, dobranie odpowiednich technologii do wytworzenia Oprogramowania i metod jego implementacji. W ramach tego etapu programista dokonuje oceny czy możliwe jest zastosowanie już istniejących.
B.Praca nad wytworzeniem nowej architektury i Oprogramowania – etap ten obejmuje stworzenie nowych funkcjonalności w oparciu o wyniki analizy potrzeb Kontrahenta lub użytkownika programu komputerowego, przygotowywanie koncepcji rozwiązania z uwzględnieniem języków programowania i technologii wybranych na etapie projektowania Oprogramowania. Przygotowywanie automatycznych testów jednostkowych weryfikujących poprawność funkcjonalną Oprogramowania na etapie jego tworzenia oraz zapewniające możliwość wykonania testów regresyjnych po wprowadzeniu koniecznych usprawnień, poprawek, czy też optymalizacji w kodzie źródłowym zidentyfikowanych na etapie klienckich testów akceptacyjnych.
C.Integracja Oprogramowania z innymi systemami oraz wsparcie wdrożenia aktualizacji systemu – Wnioskodawca pracuje również nad kompatybilnością wytworzonego programu z różnymi systemami zewnętrznego odbiorcy, a wraz z dalszym rozwojem funkcjonalności związanych z Oprogramowaniem wymagane jest dostosowanie każdej aktualizacji do różnych systemów.
W wyniku prowadzonych prac powstaje Oprogramowanie – utwory na gruncie art. 1 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1231, z późn. zm.; dalej jako „ustawa o PAIPP”) będące utrwaleniem przejawu działalności twórczej o indywidualnym charakterze.
Zgodnie z art. 1 ust. 2 pkt 1 ustawy o PAIPP, programy komputerowe mogą być wyrażone słowem, symbolami matematycznymi, znakami graficznymi.
Na podstawie art. 8 ustawy o PAIPP, twórcy przysługują autorskie prawa majątkowe do utworu jaki jest rezultatem jego działalności intelektualnej.
Jednocześnie w świetle art. 17 ww. ustawy, Wnioskodawca ma prawo do korzystania z niego, rozporządzania nim oraz wynagrodzenia za korzystanie z niego.
Podkreślenia wymaga, że przedmiotem ochrony na zasadach przewidzianych w powyższych regulacjach jest również utwór w wersji nieukończonej od momentu utrwalenia. Przedmioty praw autorskich, jakimi są programy komputerowe, podlegają ochronie na podstawie art. 74 ustawy o PAIPP.
Wobec tego, mając na względzie szeroką definicję programu komputerowego Wnioskodawca twierdzi, że każdy ze wskazanych efektów prac stanowi utwór i jest objęty ochroną w rozumieniu art. 74 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. W związku z tym, każdorazowy wynik Jego pracy stanowić będzie osobny element podlegający ochronie ww. przepisu. Wybranie rozwiązań dedykowanych wyłącznie potrzebom Kontrahenta lub konkretnego użytkownika, kompatybilnych z jego branżą oraz rzeczywistością jego działalności, wskazuje jednoznacznie na niepowtarzalność wytworzonego programu i wyklucza zastosowanie oprogramowania dostępnego na rynku.
Oprogramowanie, które tworzy Wnioskodawca powstaje w wyniku jego indywidualnej pracy opierającej się na tworzeniu, rozwijaniu, a także ulepszaniu kodu źródłowego. Aby kod źródłowy spełniał indywidualne potrzeby Zamawiającego, musi być każdorazowo opracowany w inny sposób. Każdy kod źródłowy należy ocenić jako unikatowy, będący efektem kreatywnego procesu myślowego Wnioskodawcy. Zatem, stworzone, ulepszone i rozwijane przez Wnioskodawcę Oprogramowanie stanowi przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze (wyraz własnej twórczości intelektualnej).
Ponadto Wnioskodawca wskazuje, że:
-Przed rozpoczęciem realizacji wskazanych czynności Wnioskodawca dysponował podstawową wiedzą z zakresu programowania i narzędzi IT, pozyskaną w ramach studiów oraz kursów w których uczestniczył. Działalność prowadzona przez Wnioskodawcę jest działalnością twórczą w związku z czym Wnioskodawca będzie wykorzystywał umiejętności w zakresie algorytmiki, analizy danych, oceny zdarzeń logicznych w celu rozwoju stosowanych przez niego rozwiązań programistycznych, co pozwoli na wytworzenie nowego, niepowtarzalnego oraz autorskiego kodu programistycznego opartego o technologię języka oprogramowania (…);
-Wnioskodawca w swojej działalności wykorzystuje wytworzone innowacyjne rozwiązania techniczne. Posiadana wiedza jest podstawą do rozpoczęcia analizy oraz do oceny jakie rozwiązania powinny być rozwinięte oraz na jakich zasobach wiedzy powinny bazować;
-Będąca przedmiotem wniosku działalność jest oparta na wytworzonych przez Wnioskodawcę oryginalnych rozwiązaniach technologicznych opartych o technologię oprogramowania (…);
-Wnioskodawca zaplanował cel w postaci zwiększenia zasobów wiedzy lub wykorzystania zasobów wiedzy do tworzenia nowych zastosowań, tj. tworzenia nowych, zmienionych lub usprawnionych produktów, procesów lub usług;
-Efektem działania Wnioskodawcy będzie oprócz zwiększenia zasobów wiedzy także dostarczenie kodu programistycznego efektywniejszego od poprzednio stosowanych rozwiązań;
-Wnioskodawca realizuje zaplanowane przedsięwzięcie w sposób systematyczny i zaplanowany, dążąc do zwiększenia zasobów wiedzy oraz wytworzenia tworzenia nowych, zmienionych lub usprawnionych produktów, procesów lub usług.
Ewidencja
Od 1 kwietnia 2021 r. Wnioskodawca prowadzi na bieżąco odrębną od podatkowej księgi przychodów i rozchodów szczegółową Ewidencję, o której mowa w art. 30cb ustawy o PIT.
W związku z tym, że przepisy nie narzucają podatnikom konkretnej formy ewidencjonowania zdarzeń na cele stosowania preferencji, sporządzana jest ona techniką komputerową w postaci arkusza kalkulacyjnego, obejmującego comiesięczne zestawienie dokumentów. Ewidencja potwierdza uzyskane przychody oraz poniesione wydatki dotyczące poszczególnych programów komputerowych na koniec danego okresu rozliczeniowego (miesiąc). Zestawienie to obejmuje przychody i wydatki od początku realizacji Projektu, w ramach którego wytwarzane jest Oprogramowanie, bądź części Oprogramowania do końca danego miesiąca kalendarzowego.
W prowadzonej Ewidencji zostaje wskazany dla każdej faktury przychodowej współczynnik IP Box. Współczynnik ten informuje jaka część przychodu z danej faktury, stanowiła wynagrodzenie za przeniesienie autorskich praw do określonego programu komputerowego, wytworzonego przez Wnioskodawcę w danym okresie rozliczeniowym. Wnioskodawca wyodrębnił poszczególne programy komputerowe w prowadzonej Ewidencji. W odniesieniu do każdego z nich ewidencjonuje potwierdzone fakturami/rachunkami przychody oraz odpowiadające im koszty z PKPiR (ze wskazaniem takich informacji jak: dane kontrahenta, nr dokumentu, data sprzedaży, data faktury, kwota z faktury).
W przypadku, gdy w ramach działalności gospodarczej Wnioskodawca osiąga przychody ze świadczenia usług innych niż programistyczne, koszty przyporządkowane są do przychodu, na który miały bezpośredni wpływ. Jeśli alokacja konkretnego kosztu nie jest możliwa, koszty te rozliczane są na wszystkie osiągnięte przychody w danym miesiącu, poprzez zastosowanie proporcji przychodowej.
Na koniec każdego miesiąca kalendarzowego Wnioskodawca ustala dochód z każdego programu komputerowego. Równolegle, na koniec każdego okresu rozliczeniowego (miesiąc) w prowadzonej Ewidencji, Wnioskodawca wyodrębnia koszty, o których mowa w art. 30ca ust. 4 w zw. z art. 30ca ust. 5 ustawy o PIT i uwzględnia je we wzorze w celu ustalenia wysokości wskaźnika Nexus, a następnie oblicza podstawę opodatkowania preferencyjną stawką.
Ewidencja prowadzona przez Wnioskodawcę pozwala ponadto na monitorowanie i śledzenie efektów prac realizowanych w ramach tworzenia Oprogramowania, bądź części Oprogramowania poprzez comiesięczne wskazanie informacji na temat wykonanych zadań w danym miesiącu. Każdy Projekt wyodrębniony w Ewidencji został opisany, w szczególności poprzez wskazanie uzgodnionych z Kontrahentem oczekiwanych efektów prac programistycznych. Odrębna od podatkowej księgi przychodów i rozchodów ewidencja, o której mowa we wniosku, prowadzona jest w sposób umożliwiający wyodrębnienie każdego kwalifikowanego prawa własności intelektualnej, przychodów, kosztów uzyskania przychodów i dochodu (straty) przypadających na każde kwalifikowane prawo własności intelektualnej oraz kosztów, o których mowa w art. 30ca ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przypadających na każde ww. prawo w sposób zapewniający określenie kwalifikowanego dochodu.
W piśmie z 3 kwietnia 2024 r., stanowiącym uzupełnienie wniosku, udzielił Pan następujących odpowiedzi na zawarte w wezwaniu pytania:
1)W związku z tym, że w opisie sytuacji faktycznej wskazuje Pan że:
W ramach prowadzonej działalności gospodarczej Wnioskodawca na podstawie posiadanej wiedzy w zakresie technologii informatycznych i doświadczenia w zakresie przygotowywania kompleksowych rozwiązań związanych z tworzeniem oprogramowania komputerowego realizuje zlecenia programistyczne na rzecz swojego Kontrahenta, a w szczególności: (…).
proszę wyjaśnić:
a)czy ww. działania wskazane w opisie sprawy są przedmiotem wniosku i stanowią katalog zamknięty (wskazane w opisie sformułowanie „w szczególności” sugeruje, że są to tylko niektóre z Pana działań)?
b)jeśli odpowiedź na powyższe pytanie jest przecząca, proszę wskazać, jakie konkretne „programy komputerowe”, „Oprogramowania”, „części Oprogramowania” (prawa autorskie do tych programów komputerowych) są przedmiotem wniosku?
Proszę przedstawić szczegółowy opis „programów komputerowych”, „Oprogramowania”, „części Oprogramowania” będących przedmiotem zapytania (zwanych dalej: „oprogramowaniem”) wraz ze wskazaniem, czy zostały stworzone/rozwinięte/ulepszone w okresie, którego dotyczy wniosek wraz z opisem ich funkcji i przeznaczenia.
Odpowiedź:
a)Wnioskodawca wskazuje, że działania wskazane we wniosku są jego przedmiotem i stanowią katalog zamknięty.
b)Nie dotyczy.
Wnioskodawca wskazuje, że szczegółowy opis został zawarty we wniosku. Programy zostały stworzone w okresie którego dotyczy wniosek.
2)Na czym polega innowacyjność oprogramowania będącego przedmiotem wniosku, które Pan tworzył/tworzy, rozwijał/rozwija i ulepszał/ulepsza w okresie, którego dotyczy wniosek, w oparciu o zlecone przez Kontrahenta prace programistyczne w stosunku do których przenosi Pan autorskie prawa majątkowe na rzecz Kontrahenta?
Odpowiedź: Innowacyjność polega na opracowywaniu, tworzeniu oraz implementowaniu nowych standardów oraz rozwiązań technicznych, a także dostosowywanie do ich najnowszych wersji. Rynek pojazdów elektrycznych oraz urządzeń do ich obsługi bardzo dynamicznie się zmienia oraz rozwija. W związku z czym konieczne jest tworzenie nowego oprogramowania do ich obsługi. Wnioskodawca poprzez wytworzenie nowych, bardziej zaawansowanych rozwiązań programistycznych (oprogramowania) ma możliwość implementacji oczekiwanych przez kontrahentów rozwiązań oraz dostosowania się do wymogów rynku. Przykładem innowacyjności było wymyślenie i wytworzenie systemu (kodu programistycznego) kolejkowania sygnałów (nadchodzących z wielu wątków oprogramowania podczas startu ładowarki) i ich obsługę w odpowiedniej kolejności po otrzymaniu odpowiedniego sygnału gotowości, Kontrahent Wnioskodawcy nie posiadał takiego rozwiązania co generowało wiele błędów, które ustąpiły po zastosowaniu rozwiązania. Rozwiązanie było wymyślone i opracowane przez Wnioskodawcę.
3)W czym przejawia się twórczy charakter działalności opisanej we wniosku w odniesieniu do oprogramowania, którego dotyczy wniosek?
Ponadto należy wyjaśnić jakie konkretne działania podejmował/podejmuje Pan w celu opracowania nowego/rozwijanego oprogramowania, a w szczególności:
a)jakie konkretne działania zmierzające do usprawnienia wytworzonego już wcześniej w praktyce gospodarczej oprogramowania zostały podjęte w celu realizacji zlecanych zadań?
b)w oparciu o jakie technologie zostało wytworzone/rozwinięte przez Pana oprogramowanie? Jakie konkretnie narzędzia, nowe koncepcje, rozwiązania niewystępujące w Pana praktyce gospodarczej zastosowano?
c)co powoduje, iż wytworzone nowe oprogramowanie różni się od rozwiązań już funkcjonujących u Pana i Kontrahenta?
d)na czym polega oryginalność tego oprogramowania?
e)zastosowanie jakich technologii (rozwiązań, narzędzi) powoduje, iż oprogramowanie po jego wytworzeniu lub rozwinięciu różni się od rozwiązań już funkcjonujących u Pana?
Odpowiedź: Twórczy charakter przejawia się w następujących aspektach:
a)W celu realizacji projektów, w ramach których Wnioskodawca tworzył i ulepszał oprogramowanie, Wnioskodawca podejmował szereg działań zmierzających do usprawnienia istniejącego już wcześniej oprogramowania, począwszy od ustalenia wymagań podmiotu zlecającego i sformułowania w związku z tym problemu badawczego, przez analizę funkcjonowania dotychczasowego programu, wykorzystanie posiadanej przez Wnioskodawcę wiedzy w celu wymyślenia i zaproponowania innego, bardziej nowoczesnego rozwiązania, które zmieniłoby na lepsze motorykę aplikacji i niosłoby za sobą dodatkowe, nowe funkcjonalności, które uczyniłyby działanie programu bardziej atrakcyjnym dla użytkownika, aż po stworzenie kodu źródłowego i wynikowego nadpisanego fragmentu oprogramowania, który sam w sobie stanowił samodzielny program komputerowy podlegający ochronie na mocy przepisów o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
b)„Oprogramowanie” wytworzone przez Wnioskodawcę od podstaw lub poprzez ulepszenie już istniejącego „oprogramowania” powstawało m.in. w oparciu o technologię (…). Większa część programów stworzonych przez Wnioskodawcę została napisana w tej technologii. Programy te są uruchamiane na procesorze (…) i systemie (…). Stosowano również język interpretowalny (…). W praktyce gospodarczej Wnioskodawcy nie stosowano wcześniej języka (…) na większą skalę. Wnioskodawca nauczył się go w czasie wykonywania zleceń dla kontrahenta. Wnioskodawca nie miał wcześniej do czynienia z środowiskiem związanym z (…), musiał zapoznać się z wieloma nowymi koncepcjami takimi jak protokoły (…). Wnioskodawca zapoznał się z nowymi koncepcjami dotyczącymi wielowątkowości, czy też algorytmami przeliczania energii, jak i rozwijał swoją wiedzę z zakresu technologii (…).
c)Wytworzone oprogramowanie to całkowicie nowe rozwiązania. Wytworzone programy w większości nie istniały po stronie Kontrahenta jak i Wnioskodawcy. Są to całkowicie nowe elementy wprowadzające nowe funkcjonalności, których wcześniej Kontrahent nie obsługiwał. Nieliczne funkcjonalności które już istniały u Kontrahenta zostały dostosowane do nowych realiów, pozbawione błędów, poprzez wytworzenie nowego kodu programistycznego (funkcjonalności), które zastąpiły rozwiązania istniejące.
d)Oryginalność „oprogramowania” stworzonego przez Wnioskodawcę polega na tym, że każde wytworzenie oprogramowania wymagało indywidualnej analizy, wymyślenia koncepcji wytworzenia poszczególnych jego elementów, przeprowadzenia badań nad zastosowaniem optymalnych narzędzi i technologii. Żaden program komputerowy tworzony przez Wnioskodawcę się nie powielał – Wnioskodawca personalizował wytwarzane „Oprogramowanie”, od początku dostosowując je do warunków panujących w podmiocie zlecającym.
e)Na to, że „Oprogramowanie” po jego wytworzeniu lub modyfikacji różniło się od rozwiązań już funkcjonujących u Wnioskodawcy miał wpływ fakt, że każdorazowo Wnioskodawca sam wymyślał odpowiednią kombinację stosowanych narzędzi i dostępnych technologii, cały czas kształcił się w zakresie nowoczesnych rozwiązań programistycznych, zdobywał dodatkową wiedzę i umiejętności, pozyskując je z fachowej literatury, kursów etc. Działo się to m.in. w oparciu o technologię (…).
4)Wobec wskazania we wniosku, że:
Wnioskodawca bez wątpienia w ramach działalności gospodarczej prowadzi w sposób systematyczny prace twórcze w celu tworzenia nowych zastosowań przy wykorzystaniu zasobów wiedzy. Bez wątpienia działalność na rzecz danego Kontrahenta polega na tworzeniu nowych zastosowań, które wcześniej w ramach działalności prowadzonej przez niego nie miały miejsca.
proszę wyjaśnić:
a) jakie cele na wstępie postawił Pan sobie w zakresie poszczególnych realizowanych oprogramowań oraz źródeł finansowania zaplanowanych prac?
b) jakie konkretnie cele zostały osiągnięte, w ramach jakich zasobów ludzkich, rzeczowych i finansowych nastąpiło opracowanie konkretnego rozwiązania praktycznego problemu lub innowacyjnego rozwiązania?
c)na czym polegała systematyczność w odniesieniu do Pana działań w zakresie wykonywanych przez Pana czynności?
d) jakie harmonogramy w związku z tym zostały opracowane (w jakim okresie?), a które z nich zostały faktycznie zrealizowane w stosunku do jakiego Oprogramowania?
Odpowiedź: Wnioskodawca wyjaśnia:
a)Wnioskodawca zaplanował cel w postaci zwiększenia zasobów wiedzy lub wykorzystanie zasobów wiedzy do tworzenia nowych zastosowań, tj. tworzenia nowych, zmienionych lub usprawnionych produktów, procesów lub usług.
Ponadto, celem Wnioskodawcy jest także dostarczenie klientowi programów komputerowych realizujących założenia biznesowe klienta, tj. w szczególności:
-tworzenie kodu spełniającego założone wskaźniki jakości i efektywności,
-tworzenie kodu z zachowaniem odpowiedniej struktury (w tym z wykorzystaniem optymalnych narzędzi, funkcji i języków programowania),
-tworzenie kodu programu komputerowego, który realizuje cele biznesowe klientów,
-tworzenie architektury oprogramowania w celu poprawy jakości korzystania z oprogramowania.
Finansowanie następuje ze środków własnych.
b)Wnioskodawca osiągnął cele wskazane w odpowiedzi na podpunkt a. W szczególności było to wytworzenie nowego programu komputerowego.
c)Systematyczność działań Wnioskodawcy objawia się poprzez przestrzeganie metodycznego procesu tworzenia oprogramowania, który zaczyna się od identyfikacji potrzeb, poprzez projektowanie i rozwój, aż po testowanie i wdrażanie. Jest to cykliczny proces, który gwarantuje ciągłe ulepszanie i dostosowywanie produktów do zmieniających się wymagań rynkowych oraz potrzeb klientów. W zależności od potrzeb i wielkości projektów – Wnioskodawca planuje szczegółową pracę w ujęciu czasowym.
d)Wnioskodawca realizuje prace na podstawie okresów projektowych, w ramach których są stosowane harmonogramy działań oraz celów do osiągnięcia. W ramach realizacji wskazanych harmonogramów Wnioskodawca wytworzył programy opisane we wniosku.
5)Czy efekty Pana pracy, które nazywa Pan oprogramowaniem zawsze były/są utworami w rozumieniu przepisów o prawie autorskim i prawach pokrewnych, tj.:
a)zawsze odznaczają się rzeczywiście oryginalnym, twórczym charakterem, zawsze są kreacją nowej, nieistniejącej wcześniej wartości niematerialnej;
b)nie są efektem pracy, która wymaga do osiągnięcia rezultatu jedynie określonych umiejętności programistycznych i której rezultaty da się z góry określić i przewidzieć jako mające charakter powtarzalny;
c)nie są jedynie „techniczną”, a „twórczą” realizacją szczegółowych projektów zlecanych przez Kontrahenta?
Odpowiedź: Efekty pracy programisty („programy komputerowe”, „Oprogramowanie”, „części Oprogramowania”) zawsze odznaczały się rzeczywiście oryginalnym, twórczym, charakterem, zawsze były kreacją nowej, nieistniejącej wcześniej wartości niematerialnej (a) nie były efektem pracy, która wymagała do osiągnięcia rezultatu jedynie określonych umiejętności programistycznych i której rezultaty dało się z góry określić i przewidzieć jako mające charakter powtarzalny (b) oraz nie są jedynie „techniczną” realizacją szczegółowych projektów zlecanych przez Kontrahenta (c).
6)Z jakiego tytułu określonego w art. 30ca ust. 7 pkt 1-4 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.) osiągał/osiąga Pan dochód, który zamierza opodatkować preferencyjną stawką podatkową, tj.:
a)z opłat lub należności wynikających z umowy licencyjnej, która dotyczy prawa własności intelektualnej – co oznacza, że prawa własności pozostają przy Panu jako twórcy, a Pan udziela jedynie prawa do korzystania z programu komputerowego;
b)ze sprzedaży kwalifikowanego prawa własności intelektualnej – co oznacza, że przenosi Pan prawa własności do programu komputerowego na nabywcę, a umowa określa wysokość wynagrodzenia;
c)z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej uwzględnionego w cenie sprzedaży produktu – co oznacza, że wytwarza Pan program komputerowy i wykorzystuje go w produkcji lub świadczeniu usług;
d)z odszkodowania za naruszenie praw wynikających z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej, jeżeli zostało uzyskane w postępowaniu spornym, w tym postępowaniu sądowym albo arbitrażu?
Proszę udzielić odpowiedzi wskazując właściwy ww. punkt związany z uzyskiwaniem tych dochodów.
Odpowiedź: Wnioskodawca zamierza opodatkować preferencyjną stawką podatkową dochód z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej uwzględnionego w cenie sprzedaży produktu.
7)Czy sposób „przenoszenia” praw do programów każdorazowo spełnia warunki przewidziane w przepisach ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, w szczególności następuje z zachowaniem art. 41 oraz art. 53 tejże ustawy?
Odpowiedź: Sposób „przenoszenia” praw do programów każdorazowo spełnia warunki przewidziane w przepisach ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, w szczególności następuje z zachowaniem art. 41 oraz art. 53 tejże ustawy.
8)Czy efekty Pana pracy, które nazywa Pan odpowiednio oprogramowaniem zawsze, tj. zarówno w przypadku ich wytwarzania, jak i rozwijania i ulepszania, były/są odrębnymi programami komputerowymi, które podlegają ochronie na podstawie art. 74 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych? Czy przysługują Panu osobiste i majątkowe prawa autorskie do tych oprogramowań?
Odpowiedź: Wszystkie czynności, które Wnioskodawca realizował w zakresie wytwarzania programów komputerowych i ich części, zlecane przez Kontrahenta, prowadzą każdorazowo do powstania utworów (odrębnych programów komputerowych), które podlegają ochronie zgodnie z art. 74 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, do których przenoszone są autorskie prawa majątkowe.
9)Czy w sytuacji, gdy oprogramowania były/są wytwarzane/rozwijane/ulepszane w zespole (we współpracy z innymi programistami), to efektem prac prowadzonych samodzielnie przez Pana był/jest:
-program komputerowy podlegający ochronie na podstawie art. 74 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, czy
-część oprogramowania, która dopiero w połączeniu z innymi częściami – wytworzonymi przez inne osoby – stanowi program komputerowy podlegający ochronie na podstawie art. 74 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych?
Odpowiedź: Efektem prac prowadzonych samodzielnie przez Wnioskodawcę był/jest program komputerowy podlegający ochronie na podstawie art. 74 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
10)Czy w sytuacji, gdy w efekcie prac prowadzonych przez Pana powstaje część oprogramowania, która dopiero w połączeniu z innymi częściami – wytworzonymi/rozwiniętymi/ulepszonymi przez inne osoby – stanowi program komputerowy podlegający ochronie na podstawie art. 74 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, to ww. osoby (współtwórcy, w tym Pan) przenoszą razem (łącznie) na rzecz zleceniodawcy (jako współwłaściciele) na podstawie odrębnej, wspólnie zawartej umowy prawo do stworzonego przez nich łącznie programu komputerowego podlegającego ochronie na podstawie art. 74 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych i Pan z tego tytułu otrzymuje wynagrodzenie?
Odpowiedź: Nie dotyczy.
11)Czy w przypadku, gdy rozwija i ulepsza Pan oprogramowanie:
a)jest Pan właścicielem lub współwłaścicielem tego oprogramowania, który Pan rozwija/ulepsza, jeżeli nie – to czy w stosunku do tego oprogramowania posiada Pan wyłączną licencję, tj. umowę, w której zastrzeżono wyłączność korzystania przez Pana z tego prawa?
b)Pana działania zmierzają do poprawy użyteczności albo funkcjonalności tego oprogramowania?
c)czy zmiany wprowadzane przez Pana do rozwijanego lub ulepszanego oprogramowania mają charakter rutynowych/okresowych zmian?
d)w wyniku podjętych przez Pana czynności powstaje odrębny od tego oprogramowania utwór (nowe kwalifikowane prawo własności intelektualnej w postaci nowego autorskiego prawa do programu komputerowego), podlegający ochronie na podstawie art. 74 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych:
-jeżeli tak ‒ czy przenosi Pan całość autorskich praw majątkowych, otrzymując w zamian wynagrodzenie za sprzedaż tego prawa,
-jeżeli nie – czy Pana wynagrodzenie jest tylko wynagrodzeniem za efekty swoich prac badawczo-rozwojowych?
Odpowiedź: W przypadku rozwijania lub ulepszenia programów komputerowych:
a)Wnioskodawca wytwarza kod programistyczny w oderwaniu. Stanowi on utwór w rozumieniu przepisów art. 74 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Tak więc do momentu przeniesienia prawa autorskiego jest jego właścicielem.
b)Działania Wnioskodawcy zmierzają do poprawy użyteczności albo funkcjonalności tego programu komputerowego.
c)Wprowadzane zmiany nie mają charakteru rutynowych/okresowych zmian.
d)W wyniku podjętych czynności powstaje odrębny utwór, podlegający ochronie na podstawie art. 74 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Wnioskodawca we wskazanym przypadku przenosi całość autorskich praw majątkowych, otrzymując w zamian wynagrodzenie za sprzedaż tego prawa.
12)W jaki sposób odbywa się wyodrębnienie konkretnego oprogramowania i przeniesienie praw do tego efektu Pana pracy na Kontrahenta (jakie czynności realizujecie odpowiednio Pan i Kontrahent)? Co potwierdza przeniesienie tych praw?
Odpowiedź: Program komputerowy jest produktem cyfrowym, wszelkie czynności z nim związane odbywają się w świecie cyfrowym. Program tworzony przez Wnioskodawcę zapisywany jest w środowiskach, których właścicielami są Kontrahenci, i tam odbywa się jego przekazanie zgodnie z ustaleniami pomiędzy Wnioskodawcą a Kontrahentami. W relacji z Kontrahentami następuje indywidualizacja i konkretyzacja tych praw, tj. Kontrahenci wiedzą, jakie konkretnie prawa majątkowe nabywają, w którym momencie, do jakich utworów, za jaką cenę i na jakich polach eksploatacji.
13)Dochodów za jaki okres albo okresy dotyczy Pana wniosek?
Odpowiedź: Wniosek dotyczy dochodów osiąganych w latach podatkowych 2021-2023.
14)Czy ponosi/będzie ponosił Pan odpowiedzialność za efekty swojej pracy w stosunku do osób trzecich (innych niż zleceniodawca/Kontrahent)?
Odpowiedź: Wnioskodawca ponosi odpowiedzialność za efekty swojej pracy w stosunku do osób trzecich.
Pytania
1.Czy prawa autorskie do programów komputerowych (Oprogramowanie, części Oprogramowania) tworzonych samodzielnie przez Wnioskodawcę w ramach prowadzonej działalności gospodarczej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej można uznać za kwalifikowane prawa własności intelektualnej (kwalifikowane IP) w rozumieniu art. 30ca ust. 2 pkt 8 updof?
2.Czy działalność prowadzona przez programistę stanowi działalność badawczo-rozwojową?
3.Czy dochód uzyskany z kwalifikowanego IP w ramach realizacji umowy o świadczenie usług programistycznych w zakresie realizacji umowy o usługi programistyczne z firmą (…) Sp. z o.o. programista będzie mógł opodatkować 5% stawką podatku?
Pana stanowisko w sprawie
Ad 1.
W ocenie Wnioskodawcy, prawa autorskie do programów komputerowych (Oprogramowanie, części Oprogramowania) tworzonych samodzielnie przez Wnioskodawcę w ramach prowadzonej działalności gospodarczej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej są kwalifikowanymi prawami własności intelektualnej w rozumieniu art. 30ca ust. 2 pkt 8 ustawy o PIT.
Kwalifikowane IP to prawo własności intelektualnej spełniające łącznie trzy warunki:
·zostało wytworzone, rozwinięte lub ulepszone przez podatnika w ramach prowadzonej przez niego działalności badawczo-rozwojowej;
·należy do jednej z kategorii wymienionych w katalogu w art. 30ca ust. 2 ustawy o PIT (odpowiednio art. 30ca ust. 2 ustawy o PIT);
·podlega ochronie prawnej na podstawie przepisów odrębnych ustaw lub ratyfikowanych umów międzynarodowych, których stroną jest Rzeczpospolita Polska oraz innych umów międzynarodowych, których stroną jest Unia Europejska.
W ocenie Przedsiębiorcy, w niniejszej sprawie spełnione zostały wszystkie wskazane wyżej przesłanki.
Oprogramowanie jako program komputerowy
Zdaniem Wnioskodawcy, wytwarzane przez niego oprogramowanie jest programem komputerowym, o którym mowa w art. 30ca ust. 2 pkt 8 ustawy o PIT. Kwalifikowanymi prawami własności intelektualnej są: (...) 8) autorskie prawo do programu komputerowego – podlegające ochronie prawnej na podstawie przepisów odrębnych ustaw lub ratyfikowanych umów międzynarodowych, których stroną jest Rzeczypospolita Polska, oraz innych umów międzynarodowych, których stroną jest Unia Europejska, których przedmiot ochrony został wytworzony, rozwinięty lub ulepszony przez podatnika w ramach prowadzonej przez niego działalności badawczo-rozwojowej.
Podstawową przesłanką warunkującą możliwość korzystania z mechanizmu IP Box jest wytwarzanie, rozwijanie lub ulepszanie w ramach prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej przedmiotu ochrony kwalifikowanego prawa własności intelektualnej (wymienione w art. 30ca ust. 2 pkt 1-8 ustawy o PIT).
Ustawa o PIT w art. 30ca ust. 2 pkt 8 jako jedno z kwalifikowanych praw własności intelektualnej, z których dochód może podlegać opodatkowaniu stawką 5%, wymienia autorskie prawo do programu komputerowego. Na gruncie przepisów podatkowych, w tym przepisów o IP Box, brak jest definicji programu komputerowego. Tym samym niezbędnym jest ustalenie zakresu przedmiotowego regulacji w oparciu o inne przepisy powszechnie obowiązującego prawa polskiego.
Zgodnie z art. 1 ust. 1 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1231, dalej: „Ustawa o prawie autorskim”), przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia (utwór).
W szczególności przedmiotem prawa autorskiego są utwory: (i) wyrażone słowem, symbolami matematycznymi, znakami graficznymi (literackie, publicystyczne, naukowe, kartograficzne oraz programy komputerowe).
Szczególne postanowienia dotyczące praw autorskich do programu komputerowego zawierają art. 74 ust. 1 i nast. ustawy o prawie autorskim, gdzie wskazano, że programy komputerowe podlegają ochronie jak utwory literackie, o ile przepisy niniejszego rozdziału nie stanowią inaczej. Ochrona przyznana programowi komputerowemu obejmuje wszystkie formy jego wyrażenia. Idee i zasady będące podstawą jakiegokolwiek elementu programu komputerowego, w tym podstawą łączy, nie podlegają ochronie. Zdaniem Wnioskodawcy, nie ma regulacji prawnej na gruncie prawa podatkowego lub prawa autorskiego, która wprost definiuje program komputerowy.
W ocenie Przedsiębiorcy, należy, wobec tego posłużyć się definicjami programu komputerowego, które są sformułowane w źródłach innych niż przepisy prawa lub do przepisów, które nawiązują do zakresów gry komputerowej i oprogramowania (programu komputerowego).
Zgodnie z powszechnie przyjętą definicją, program komputerowy jest to (...) sekwencja symboli opisująca realizowanie obliczeń zgodnie z pewnymi regułami zwanymi językiem oprogramowania (...). Programy komputerowe można zaklasyfikować według ich zastosowań. Wyróżnia się zatem oprogramowanie użytkowe, systemy operacyjne, programy narzędziowe, gry wideo, kompilatory i inne. (...). Program można podzielić na dwie części (obszary):
i.część zawierającą kod – składającą się z rozkazów sterujących działaniem procesora;
ii.część zawierającą dane – składającą się z danych wykorzystywanych i przetwarzanych przez program, np. adresów pamięci, stałych liczbowych, komunikatów tekstowych, danych graficznych itp. (...).
W oparciu o tę definicję należy przyjąć, że Oprogramowanie jako całość, tj. kod programistyczny i źródłowy, interfejs użytkownika i warstwa graficzna, stanowi jednolity program komputerowy.
W ocenie Wnioskodawcy, przepisy o statystyce publicznej również wskazują na rozumienie, zgodnie z którym Oprogramowanie należałoby klasyfikować w całości jako programy komputerowe, które w rezultacie podlegają w całości ochronie autorskiego prawa do programu komputerowego, o którym mowa w art. 30ca ust. 2 pkt 8 ustawy o PIT.
Należy w tym miejscu odwołać się do systematyki Klasyfikacji działalności gospodarczej przedstawionej w Rozporządzeniu PKD, Załącznik Polska Klasyfikacja Działalności (PKD) Część II – Schemat klasyfikacji („Załącznik Schemat klasyfikacji”). Przedsiębiorca klasyfikuje swoją działalność gospodarczą w podklasie 62.01.Z. Zgodnie z treścią objaśnień do podklasy 62.01.Z PKD, podklasa ta obejmuje pisanie, modyfikowanie, badanie, dokumentowanie i wspomaganie oprogramowania, włączając pisanie zleceń sterujących programami dla użytkowników. Podklasa ta obejmuje analizowanie, projektowanie systemów gotowych do użycia:
-rozbudowę, tworzenie, dostarczanie oraz dokumentację oprogramowania wykonanego na zlecenie określonego użytkownika,
-pisanie programów na zlecenie użytkownika,
-projektowanie stron internetowych.
Biorąc pod uwagę konstrukcję programu komputerowego, która składa się w zasadniczej części z kodu źródłowego i warstwy graficznej, istotne jest również podejście zaprezentowane w Objaśnieniach Ministerstwa Finansów dotyczących preferencyjnego opodatkowania dochodów wytwarzanych przez prawa własności intelektualnej – IP Box z dnia 15 lipca 2019 r. (zwanych dalej Objaśnieniami IP Box), gdzie wskazuje się, że w związku z celem IP Box w katalogu kwalifikowanych IP może znaleźć się oprogramowanie (program komputerowy) jako całość i należy odrzucić teoretyczny podział na część kodu źródłowego i wynikowego oraz część algorytmu, interfejsu lub interfejsu użytkownika.
Zgodnie z Objaśnieniami IP BOX (pkt 73 i nast.) w przepisach o prawie autorskim brak jest definicji programu komputerowego, natomiast w literaturze przyjmuje się różne, niezwykłe kazuistyczne podejścia, które implikują niejako rozbijanie programu komputerowego na część chronioną prawem (formę (ekspresji) utworu) i niechronioną (treść/idea) prawem autorskim. W literaturze podaje się też, że ochronie podlega kombinacja komend adresowanych do komputera w formie kodu źródłowego i kodu wynikowego.
Ochronie z art. 74 ust. 2 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych nie będą natomiast podlegać takie elementy programu komputerowego jak algorytm, interfejs czy interfejs użytkownika. Niemniej jednak, w świetle celu preferencji IP Box oraz jej normatywnego kontekstu, usytuowanego w szczególności w Raporcie OECD BEPS Plan Działania nr 5, a także uwarunkowań systemu prawa podatkowego w Polsce, powyższe, skrajnie kazuistyczne i skomplikowane podejście przedstawiane w literaturze przedmiotu prawa autorskiego należy odrzucić. Otóż w celu poprawnego zastosowania preferencji IP Box wobec autorskiego prawa do programu komputerowego należy nadać mu znaczenie funkcjonalne i celowościowe w zgodzie z międzynarodowym kontekstem przepisów o IP Box, czyli Raportem OECD BEPS Plan Działania nr 5. Zgodnie z akapitem 34 tego Raportu, copyrighted software, czyli nie tylko program komputerowy chroniony prawem autorskim, ale szerzej oprogramowanie chronione prawem autorskim, może zawierać się w katalogu kwalifikowanych IP, jako aktywo funkcjonalnie ekwiwalentne do patentu.
W ocenie Wnioskodawcy, w kontekście powyższej interpretacji Ministerstwa Finansów należy przyjąć, że Oprogramowanie tworzone przez niego powinno, jako nierozerwalna, funkcjonalna całość być traktowane jak programy komputerowe. Każda warstwa Oprogramowania – kod źródłowy, zespół instrukcji, warstwa dźwiękowa, warstwa graficzna oraz interfejs użytkownika – w kontekście gospodarczym i uzyskiwanych dochodów jako całość stanowią aktywa, z których Wnioskodawca uzyskuje przychody. W szczególności, co warte podkreślenia, w sensie czysto handlowym (biznesowym) znaczenie dla uzyskiwanych przychodów ma każda warstwa Oprogramowania. Przedsiębiorca uzyskuje przychody z Oprogramowania jako funkcjonalnej całości. Ponadto, w ocenie Przedsiębiorcy, tworzone przez Przedsiębiorcę Oprogramowanie zawierające Funkcje Dodatkowe, z których Przedsiębiorca uzyskuje przychody należy traktować jako jedną całość w kontekście klasyfikowania jako programu komputerowego podlegającego ochronie autorskiego prawa do programu komputerowego.
Ad 2.
W ocenie Wnioskodawcy prowadzone przez Wnioskodawcę prace spełniają przesłanki do uznania ich za działalność badawczo-rozwojową.
Oprogramowanie jako wynik prac badawczo rozwojowych o twórczym charakterze
Ustawodawca wprowadził definicję działalności badawczo-rozwojowej w art. 5a pkt 38 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z którą przez działalność badawczo-rozwojową, należy rozumieć działalność twórczą obejmującą badania naukowe lub prace rozwojowe, podejmowaną w sposób systematyczny w celu zwiększenia zasobów wiedzy oraz wykorzystania zasobów wiedzy do tworzenia nowych zastosowań.
Z ustawowej definicji wynika zatem, że taka działalność musi mieć charakter twórczy. Posłużenie się tym sformułowaniem wskazuje, że działalność badawczo-rozwojowa to taka aktywność, która nastawiona jest na tworzenie nowych i oryginalnych rozwiązań, często o charakterze unikatowym, które nie mają odtwórczego charakteru. Po drugie, z art. 5a pkt 38 ww. ustawy wynika, że działalność badawczo-rozwojowa musi być podejmowana w systematyczny sposób. Najbardziej właściwą definicją systematyczności prowadzenia działalności B+R jest definicja obejmująca prowadzenie działalności w sposób uporządkowany, według pewnego systemu. Zatem, słowo systematycznie odnosi się również do działalności prowadzonej w sposób metodyczny, zaplanowany i uporządkowany. To oznacza, że działalność badawczo-rozwojowa jest prowadzona systematycznie niezależnie od tego, czy podatnik stale prowadzi prace badawczo-rozwojowe, czy tylko od czasu do czasu, a nawet incydentalnie, co wynika z charakteru prowadzonej przez niego działalności oraz potrzeb rynku, klientów, sytuacji mikro i makroekonomicznej.
Z powyższego wynika, że spełnienie kryterium „systematyczności” danej działalności nie jest uzależnione od ciągłości tej działalności, w tym od określonego czasu przez jaki działalność taka ma być prowadzona, ani też od istnienia planu, co do prowadzenia przez podatnika podobnej działalności w przyszłości. Wystarczające jest, aby podatnik zaplanował i przeprowadził chociażby jeden projekt badawczo-rozwojowy, przyjmując dla niego określone cele do osiągnięcia, harmonogram i zasoby. Taka działalność może być uznana za działalność systematyczną, tj. prowadzoną w sposób metodyczny, zaplanowany i uporządkowany. Nie ma również wymogu ciągłego lub długotrwałego prowadzenia działalności przez podatnika, by uznać daną działalność za działalność spełniającą kryterium systematyczności, albo też by podatnik musiał planować tego rodzaju działalność na przyszłość. Podobnie, nie ma wymogu, aby podatnik otworzył działalność na przykład na okres trzech miesięcy lub nawet jednego miesiąca lub jednego tygodnia lub jednego dnia w celu przeprowadzenia określonego projektu badawczo-rozwojowego, jeżeli takie działania są uzasadnione charakterem i planowanym rezultatem działalności badawczo-rozwojowej. W każdym z powyższych przypadków zostanie bowiem spełnione kryterium systematyczności działalności prowadzonej przez podatnika.
Po trzecie, taka działalność musi mieć określony cel, tj. powinna być nakierowana na zwiększenie zasobów wiedzy oraz ich wykorzystanie do tworzenia nowych zastosowań. Kluczowe jest zawarte w definicji działalności badawczo-rozwojowej rozróżnienie, które wskazuje, że taka działalność obejmuje dwa rodzaje aktywności, tj.:
i.badania naukowe (zdefiniowane w art. 5a pkt 39 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych) oraz
ii.prace rozwojowe (o których mowa w art. 5a pkt 40 ww. ustawy).
Należy zwrócić uwagę na podkreślone wyłączenie zawarte w art. 5a pkt 40 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, mogące odnosić się do wielu przejawów aktywności podatnika. Zastrzeżenie zostało wprowadzone w celu wyeliminowania z zakresu ulgi na działalność badawczo-rozwojową tych przejawów aktywności podatnika, które pomimo ulepszenia istniejących usług oraz innych operacji w toku z uwagi na swoją cykliczność (okresowość) oraz brak innowacyjnego charakteru (rutynowość) nie mogą stanowić prac rozwojowych.
Przedsiębiorca jest programistą, tworzącym Oprogramowanie przy użyciu innowacyjnych technologii. Przedsiębiorca stworzył autorskie Oprogramowanie wyrażone w formie kodu źródłowego zapisem alfanumerycznym, składającym się z liter, cyfr, symboli i innych znaków, stanowiących zapis poleceń adresowanych do komputera, utworzonych zgodnie z zasadami leksyki i składni danego języka programowania. Stawiane przed Wnioskodawcą wyzwania mają charakter niepowtarzalny i unikalny. Wymagają od Niego dogłębnego zbadania danych zagadnień, zaprojektowania nowego i oryginalnego rozwiązania, a na końcu zaimplementowania go w sposób całkowicie przez niego zdefiniowany, zgodnie ze sztuką i zdobytą wiedzą. Tego typu podejście każdorazowo wpływa na zwiększanie zasobów wiedzy oraz pozwala na wykorzystanie jej do tworzenia coraz to nowszych i bardziej rozbudowanych rozwiązań, które nie są ogólnodostępne w gospodarce lub znacznie różnią się od już istniejących. Proces pogłębiania tej wiedzy przekłada się na projektowanie i opracowywanie coraz to nowszych i niepowtarzalnych rozwiązań komercyjnych, zgodnych z potrzebami klientów na drodze twórczej. Każdorazowo w ramach zawartych umów wytwarzane są autorskie i innowacyjne rozwiązania, dostosowane do potrzeb klienta, które opracowane zostają od podstaw lub – jeśli klient ma taką potrzebę – rozwijane i ulepszane zostają istniejące programy informatyczne. Nie zmienia to faktu, że każde z tych podejść wymaga zaprojektowania i opracowania nowego i innowacyjnego rozwiązania, które bazuje na systematycznie pogłębianej i poszerzanej wiedzy. Wszelkie opracowane i wytworzone dzieła są autorskimi i unikalnymi rozwiązaniami. Aby sprostać tym wymaganiom, niezbędnym elementem jest ciągłe i systematyczne poszerzanie oraz pogłębianie wiedzy z zakresu nowych technologii, ich wykorzystania oraz dostosowania w unikalny sposób do potrzeb klienta. W świetle powyższego, w ocenie Wnioskodawcy nie ulega wątpliwości, że Oprogramowanie zostało rozwinięte i ulepszone przez Przedsiębiorcę w ramach prowadzonej przez Niego działalności badawczo-rozwojowej.
Ad 3.
Zdaniem Wnioskodawcy, spełnia on wszystkie wymagania ustawowe dotyczące możliwości skorzystania z preferencyjnej stawki opodatkowania w wysokości 5% względem dochodu uzyskanego z kwalifikowanego IP w ramach realizacji umowy o świadczeniu usług programistycznych z firmą (…) Sp. z o.o.
Zgodnie z art. 30ca ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podatek od osiągniętego przez podatnika w ramach pozarolniczej działalności gospodarczej kwalifikowanego dochodu z kwalifikowanych praw własności intelektualnej wynosi 5% podstawy opodatkowania.
Z kolei zgodnie z art. 30ca ust. 2 pkt 8 ustawy, kwalifikowanym prawem własności intelektualnej jest między innymi autorskie prawo do programu komputerowego - podlegające ochronie prawnej na podstawie ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, którego przedmiot ochrony został wytworzony, rozwinięty lub ulepszony przez podatnika w ramach prowadzonej przez niego działalności.
Zgodnie z art. 30ca ust. 1, podatek od osiągniętego przez podatnika w ramach pozarolniczej działalności gospodarczej kwalifikowanego dochodu z kwalifikowanych praw własności intelektualnej wynosi 5% podstawy opodatkowania.
W myśl art. 5a pkt 6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1387 z późn. zm.), ilekroć w ustawie jest mowa o działalności gospodarczej albo pozarolniczej działalności gospodarczej oznacza to działalność zarobkową:
·wytwórczą, budowlaną, handlową, usługową,
·polegającą na poszukiwaniu, rozpoznawaniu i wydobywaniu kopalin ze złóż,
·polegającą na wykorzystywaniu rzeczy oraz wartości niematerialnych i prawnych
– prowadzoną we własnym imieniu bez względu na jej rezultat, w sposób zorganizowany i ciągły, z której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych przychodów ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 4-9.
Stosownie natomiast do treści art. 5b ust. 1 ww. ustawy, za pozarolniczą działalność gospodarczą nie uznaje się czynności, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:
·odpowiedzialność wobec osób trzecich za rezultat tych czynności oraz ich wykonywanie, z wyłączeniem odpowiedzialności za popełnienie czynów niedozwolonych, ponosi zlecający wykonanie tych czynności,
·są one wykonywane pod kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonych przez zlecającego te czynności,
·wykonujący te czynności nie ponosi ryzyka gospodarczego związanego z prowadzoną działalnością.
Wnioskodawca podkreśla, że osiągany przez niego dochód spełnia kryteria wskazane w art. 30ca ust. 1, ponieważ odpowiedzialność wobec osób trzecich za rezultat oraz wykonywanie przez Wnioskodawcę czynności ponosi Wnioskodawca na zasadach ogólnych. Czynności nie są przez Wnioskodawcę wykonywane pod kierownictwem ani w miejscu i czasie wyznaczonym przez zlecającego te czynności. Wnioskodawca ponosi ryzyko gospodarcze związane z prowadzoną działalnością.
Ponadto, Wnioskodawca pragnie wskazać, że z kwalifikowanym prawem własności intelektualnej mamy do czynienia wówczas, gdy jest to jedno z praw, wskazanych przez ustawodawcę w art. 30ca ust. 2 pkt 1-8 Ustawy PIT, podlegające ochronie prawnej na podstawie przepisów odrębnych ustaw lub ratyfikowanych umów międzynarodowych, których stroną jest Rzeczpospolita Polska, oraz innych umów międzynarodowych, których stroną jest Unia Europejska.
W rozpatrywanym przypadku kwalifikowanym prawem własności intelektualnej jest „autorskie prawo do programu komputerowego, wskazane w art. 30ca ust. 2 pkt 8 Ustawy PIT. Wskazać należy, iż Ustawa PIT nie zawiera definicji legalnej pojęcia „autorskie prawo do programu komputerowego”. Dlatego też, w oparciu o dyrektywy wykładni systemowej zewnętrznej, należy odwołać się do aktu prawnego, stanowiącego centralną regulację w zakresie prawa autorskiego i prawa własności intelektualnej – Prawa autorskiego.
Zgodnie z art. 74 ust. 1 i 2 Prawa Autorskiego programy komputerowe co do zasady, podlegają ochronie jak utwory literackie. W szczególności wskazać należy, że aby dana aplikacja uzyskała status „utworu”, tj. dobra zasługującego na prawno-autorską ochronę, niezbędne jest stwierdzenie, iż stanowi ona „przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze”. Należy przy tym stosować takie same kryteria, jak przy dokonywanej w podobnym celu ocenie dzieł literackich. Ochrona przyznana aplikacji obejmuje wszystkie formy jej wyrażenia.
Podstawową przesłanką powstania prawa autorskiego jest to, aby dana aplikacja stanowiła utwór – a zatem była przejawem działalności twórczej o indywidualnym charakterze. W tym miejscu Wnioskodawca pragnie wskazać, iż warunek ten jest spełniony.
Po pierwsze, każdy z produkowanych komponentów aplikacji jest produktem „osobnym” (swoistym) i jednocześnie twórczym. Podobnie jak różne (od siebie) książki tego samego autora. Po wtóre, o twórczym i indywidualnym charakterze przesądza fakt wytworzenia danej aplikacji w ramach działalności Wnioskodawcy. W praktyce, ochronie prawno-autorskiej (jako utwór) podlegać będzie kod (w postaci kodu źródłowego bądź wynikowego, bez względu na jego rodzaj). To właśnie tenże kod tworzony jest w ramach procesu produkcji danej aplikacji.
Mając na uwadze powyższe, należy wskazać, iż aplikacje tworzone przez Wnioskodawcę stanowią kwalifikowane prawa własności intelektualnej (dalej: „KPWI”) – w rozumieniu przepisu art. 30ca ust. 2 pkt 8 Ustawy o PIT (autorskie prawo do programu komputerowego).
Należy wskazać, że Wnioskodawca ponosił koszty związane z prowadzoną bezpośrednio przez podatnika działalność związaną z kwalifikowanym prawem własności intelektualnej. Wnioskodawca z racji prowadzenia odrębnej ewidencji spełnia także kryteria wskazane w art. 30cb ust. 2.
Konkludując, należy wskazać, że Wnioskodawca wypełnia wszystkie wskazane w art. 30ca oraz 30cb wymagania w efekcie czego podatek od osiągniętego przez podatnika w ramach pozarolniczej działalności gospodarczej kwalifikowanego dochodu z kwalifikowanych praw własności intelektualnej wynosi 5% podstawy opodatkowania.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy:
jednym ze źródeł przychodów jest pozarolnicza działalność gospodarcza.
W myśl art. 5a pkt 6 tejże ustawy:
Ilekroć w ustawie jest mowa o działalności gospodarczej albo pozarolniczej działalności gospodarczej oznacza to działalność zarobkową:
a)wytwórczą, budowlaną, handlową, usługową,
b)polegającą na poszukiwaniu, rozpoznawaniu i wydobywaniu kopalin ze złóż,
c)polegającą na wykorzystywaniu rzeczy oraz wartości niematerialnych i prawnych
– prowadzoną we własnym imieniu bez względu na jej rezultat, w sposób zorganizowany i ciągły, z której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych przychodów ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 4-9.
Stosownie natomiast do treści art. 5b ust. 1 ww. ustawy:
Za pozarolniczą działalność gospodarczą nie uznaje się czynności, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:
a)odpowiedzialność wobec osób trzecich za rezultat tych czynności oraz ich wykonywanie, z wyłączeniem odpowiedzialności za popełnienie czynów niedozwolonych, ponosi zlecający wykonanie tych czynności;
b)są one wykonywane pod kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonych przez zlecającego te czynności;
c)wykonujący te czynności nie ponosi ryzyka gospodarczego związanego z prowadzoną działalnością.
W związku z tym, że przepisy dotyczące IP Box odnoszą się do działalności badawczo-rozwojowej, należy także przytoczyć definicje, które wynikają w tym zakresie z ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 742 ze zm.).
Zgodnie z art. 5a pkt 38 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Ilekroć w ustawie jest mowa o działalności badawczo-rozwojowej oznacza to działalność twórczą obejmującą badania naukowe lub prace rozwojowe, podejmowaną w sposób systematyczny w celu zwiększenia zasobów wiedzy oraz wykorzystania zasobów wiedzy do tworzenia nowych zastosowań.
W myśl art. 5a pkt 39 ww. ustawy:
Ilekroć w ustawie jest mowa o badaniach naukowych oznacza to:
a)badania podstawowe w rozumieniu art. 4 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz.U. z 2022 r. poz. 574, z późn. zm.),
b)badania aplikacyjne w rozumieniu art. 4 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce.
Z kolei w definicji prac rozwojowych zawartej w art. 5a pkt 40 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wskazano, że:
Ilekroć w ustawie jest mowa o pracach rozwojowych oznacza to: prace rozwojowe w rozumieniu art. 4 ust. 3 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce.
Na podstawie art. 4 ust. 2 ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce:
Badania naukowe są działalnością obejmującą:
1)badania podstawowe rozumiane jako prace empiryczne lub teoretyczne mające przede wszystkim na celu zdobywanie nowej wiedzy o podstawach zjawisk i obserwowalnych faktów bez nastawienia na bezpośrednie zastosowanie komercyjne;
2)badania aplikacyjne rozumiane jako prace mające na celu zdobycie nowej wiedzy oraz umiejętności, nastawione na opracowywanie nowych produktów, procesów lub usług lub wprowadzanie do nich znaczących ulepszeń.
Natomiast zgodnie art. 4 ust. 3 ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce:
Prace rozwojowe są działalnością obejmującą nabywanie, łączenie, kształtowanie i wykorzystywanie dostępnej aktualnie wiedzy i umiejętności, w tym w zakresie narzędzi informatycznych lub oprogramowania, do planowania produkcji oraz projektowania i tworzenia zmienionych, ulepszonych lub nowych produktów, procesów lub usług, z wyłączeniem działalności obejmującej rutynowe i okresowe zmiany wprowadzane do nich, nawet jeżeli takie zmiany mają charakter ulepszeń.
Z okoliczności przedstawionych we wniosku wynika, że od 1 kwietnia 2021 r. prowadzi Pan jednoosobową działalność gospodarczą, która dotyczy wytwarzania, rozwijania oraz ulepszania programów komputerowych (tj. Oprogramowania, części Oprogramowania), które według art. 1 ust. 1 i ust. 2 pkt 1 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych są utworami. W ramach wykonywanej działalności może Pan współpracować z zespołami danego Kontrahenta, wówczas ma Pan z góry określoną rolę wytwarzając zdefiniowane i funkcjonalnie samodzielne elementy. Od 1 kwietnia 2021 r. świadczy Pan usługi programistyczne dla firmy (…) sp. z o.o. z siedzibą w (…). W ramach umowy zajmował się Pan tworzeniem Oprogramowania w zakresie wytworzenia aplikacji (…).
W ramach prowadzonej działalności gospodarczej na podstawie posiadanej wiedzy w zakresie technologii informatycznych i doświadczenia w zakresie przygotowywania kompleksowych rozwiązań związanych z tworzeniem Oprogramowania komputerowego realizuje Pan zlecenia programistyczne na rzecz swojego Kontrahenta, a w szczególności: (…).
Na wstępie trzeba podkreślić, że z pracami badawczo-rozwojowymi mamy do czynienia wówczas, gdy wykorzystuje się dostępną wiedzę z dziedziny nauki, technologii oraz innej wiedzy i umiejętności do tworzenia nowych lub ulepszenia istniejących produktów/usług. Wobec powyższego ocena czy prowadzone przez Pana prace programistyczne stanowią działalność badawczo-rozwojową dokonana zostanie w kontekście wskazanych przez Pana efektów tych prac (Oprogramowania opisanego we wniosku).
Z ustawowej definicji zawartej w regulacjach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że działalność badawczo-rozwojowa musi mieć charakter twórczy. Jak podaje słownik języka polskiego PWN, działalność twórcza to zespół działań podejmowanych w kierunku tworzenia (działalność – zespół działań podejmowanych w jakimś celu), powstania czegoś (twórczy – mający na celu tworzenie, tworzyć – powodować powstanie czegoś). W doktrynie prawa autorskiego podkreśla się natomiast, że cecha twórczości związana jest przede wszystkim z rezultatem działalności człowieka o charakterze kreacyjnym i jest spełniona wówczas, gdy istnieje nowy wytwór intelektu. Działalność twórcza oznacza, że „ustawodawca za przedmiot prawa autorskiego uznaje tylko rezultat (przejaw) takiego działania, który choćby w minimalnym stopniu odróżnia się od innych rezultatów takiego samego działania, a zatem, że posiada cechę nowości, której stopień nie ma znaczenia”. Zatem twórczość działalności badawczo-rozwojowej może przejawiać się opracowywaniem nowych koncepcji, narzędzi, rozwiązań niewystępujących dotychczas w praktyce gospodarczej podatnika lub na tyle innowacyjnych, że w znacznym stopniu odróżniają się od rozwiązań już funkcjonujących u podatnika.
W opisie sprawy wskazał Pan, że wytwarzane przez Pana Oprogramowania opierają się na indywidualnych, autorskich pomysłach i obejmują m.in. zaprojektowanie, czynność programowania (tworzenia kodu źródłowego) oraz weryfikację, modyfikację i udoskonalanie dostępnych rozwiązań programistycznych. Działalność na rzecz danego Kontrahenta polega na tworzeniu nowych zastosowań, które wcześniej w ramach działalności prowadzonej przez niego nie miały miejsca. Oprogramowanie stworzone na rzecz danego Kontrahenta powoduje stworzenie zupełnie nowych funkcjonalności. Wybranie rozwiązań dedykowanych wyłącznie potrzebom Kontrahenta lub konkretnego użytkownika, kompatybilnych z jego branżą oraz rzeczywistością jego działalności, wskazuje jednoznacznie na niepowtarzalność wytworzonego programu i wyklucza zastosowanie oprogramowania dostępnego na rynku. Oprogramowanie, które Pan tworzy powstaje w wyniku Pana indywidualnej pracy opierającej się na tworzeniu, rozwijaniu, a także ulepszaniu kodu źródłowego. Aby kod źródłowy spełniał indywidualne potrzeby Zamawiającego, musi być każdorazowo opracowany w inny sposób. Każdy kod źródłowy należy ocenić jako unikatowy, będący efektem Pana kreatywnego procesu myślowego. Będzie Pan wykorzystywał umiejętności w zakresie algorytmiki, analizy danych, oceny zdarzeń logicznych w celu rozwoju stosowanych przez Pana rozwiązań programistycznych, co pozwoli na wytworzenie nowego, niepowtarzalnego oraz autorskiego kodu programistycznego opartego o technologię języka oprogramowania (…). W swojej działalności wykorzystuje Pan wytworzone innowacyjne rozwiązania techniczne. Efektem Pan działania będzie oprócz zwiększenia zasobów wiedzy także dostarczenie kodu programistycznego efektywniejszego od poprzednio stosowanych rozwiązań. W uzupełnieniu wniosku wskazał Pan, że innowacyjność Oprogramowania będącego przedmiotem wniosku polega na opracowywaniu, tworzeniu oraz implementowaniu nowych standardów oraz rozwiązań technicznych, a także dostosowywanie do ich najnowszych wersji. Wytworzone Oprogramowanie to całkowicie nowe rozwiązania. Wytworzone programy w większości nie istniały po stronie Kontrahenta jak i Pana. Są to całkowicie nowe elementy wprowadzające nowe funkcjonalności, których wcześniej Kontrahent nie obsługiwał. Nieliczne funkcjonalności które już istniały u Kontrahenta zostały dostosowane do nowych realiów, pozbawione błędów, poprzez wytworzenie nowego kodu programistycznego (funkcjonalności), które zastąpiły rozwiązania istniejące. Oryginalność Oprogramowania stworzonego przez Pana polega na tym, że każde wytworzenie Oprogramowania wymagało indywidualnej analizy, wymyślenia koncepcji wytworzenia poszczególnych jego elementów, przeprowadzenia badań nad zastosowaniem optymalnych narzędzi i technologii. Żaden program komputerowy tworzony przez Pana się nie powielał – personalizował Pan wytwarzane Oprogramowanie, od początku dostosowując je do warunków panujących w podmiocie zlecającym. Na to, że Oprogramowanie po jego wytworzeniu lub modyfikacji różniło się od rozwiązań już funkcjonujących u Pana miał wpływ fakt, że każdorazowo sam Pan wymyślał odpowiednią kombinację stosowanych narzędzi i dostępnych technologii, cały czas kształcił się w zakresie nowoczesnych rozwiązań programistycznych, zdobywał dodatkową wiedzę i umiejętności, pozyskując je z fachowej literatury, kursów etc. Działo się to m.in. w oparciu o technologię (…). Efekty Pana pracy (programy komputerowe, Oprogramowanie, części Oprogramowania) zawsze odznaczały się rzeczywiście oryginalnym, twórczym charakterem, zawsze były kreacją nowej, nieistniejącej wcześniej wartości niematerialnej, nie były efektem pracy, która wymagała do osiągnięcia rezultatu jedynie określonych umiejętności programistycznych i której rezultaty dało się z góry określić i przewidzieć jako mające charakter powtarzalny oraz nie są jedynie „techniczną” realizacją szczegółowych projektów zlecanych przez Kontrahenta.
Zatem prowadzona przez Pana działalność w zakresie tworzenia, rozwijania i ulepszania Oprogramowania ma twórczy charakter.
Kolejnym kryterium działalności badawczo-rozwojowej, jest prowadzenie tej działalności w sposób systematyczny.
Zgodnie ze słownikiem języka polskiego PWN, słowo systematyczny oznacza (i) robiący coś regularnie i starannie, (ii) o procesach: zachodzący stale od dłuższego czasu, (iii) o działaniach: prowadzony w sposób uporządkowany, według pewnego systemu; też: o efektach takich działań; planowy, metodyczny. W związku z tym, że w definicji działalności badawczo-rozwojowej słowo „systematyczny” występuje w sformułowaniu „podejmowaną (działalność) w sposób systematyczny”, a więc odnosi się do „działalności”, czyli zespołu działań podejmowanych w jakimś celu, najbardziej właściwą definicją systematyczności w omawianym zakresie jest definicja obejmująca prowadzenie działalności w sposób uporządkowany, według pewnego systemu. Zatem słowo systematycznie odnosi się również do działalności prowadzonej w sposób metodyczny, zaplanowany i uporządkowany. To oznacza, że działalność badawczo-rozwojowa jest prowadzona systematycznie niezależnie od tego, czy podatnik stale prowadzi prace badawczo-rozwojowe, czy tylko od czasu do czasu, a nawet incydentalnie, co wynika z charakteru prowadzonej przez niego działalności oraz potrzeb rynku, klientów, sytuacji mikro i makroekonomicznej. Z powyższego wynika, że spełnienie kryterium „systematyczności” danej działalności nie jest uzależnione od ciągłości tej działalności, w tym od określonego czasu przez jaki działalność taka ma być prowadzona ani też od istnienia planu co do prowadzenia przez podatnika podobnej działalności w przyszłości. Wystarczające jest, aby podatnik zaplanował i przeprowadził chociażby jeden projekt badawczo-rozwojowy, przyjmując dla niego określone cele do osiągnięcia, harmonogram i zasoby. Taka działalność może być uznana za działalność systematyczną, tj. prowadzoną w sposób metodyczny, zaplanowany i uporządkowany.
Wskazał Pan, że w ramach działalności gospodarczej prowadzi Pan w sposób systematyczny prace twórcze w celu tworzenia nowych zastosowań przy wykorzystaniu zasobów wiedzy. Realizuje Pan zaplanowane przedsięwzięcie w sposób systematyczny i zaplanowany, dążąc do zwiększenia zasobów wiedzy oraz tworzenia nowych, zmienionych lub usprawnionych produktów, procesów lub usług. Efektem Pana działania będzie oprócz zwiększenia zasobów wiedzy także dostarczenie kodu programistycznego efektywniejszego od poprzednio stosowanych rozwiązań. Zaplanował Pan cel w postaci zwiększenia zasobów wiedzy lub wykorzystania zasobów wiedzy do tworzenia nowych zastosowań, tj. tworzenia nowych, zmienionych lub usprawnionych produktów, procesów lub usług. Realizuje Pan prace na podstawie okresów projektowych, w ramach których są stosowane harmonogramy działań oraz celów do osiągnięcia. W ramach realizacji wskazanych harmonogramów wytworzył Pan programy opisane we wniosku. W uzupełnieniu wniosku wskazał Pan, że zaplanował cel w postaci zwiększenia zasobów wiedzy lub wykorzystania zasobów wiedzy do tworzenia nowych zastosowań, tj. tworzenia nowych, zmienionych lub usprawnionych produktów, procesów lub usług. Ponadto, Pana celem jest także dostarczenie klientowi programów komputerowych realizujących założenia biznesowe klienta, tj. w szczególności: tworzenie kodu spełniającego założone wskaźniki jakości i efektywności, tworzenie kodu z zachowaniem odpowiedniej struktury (w tym z wykorzystaniem optymalnych narzędzi, funkcji i języków programowania), tworzenie kodu programu komputerowego, który realizuje cele biznesowe klientów, tworzenie architektury Oprogramowania w celu poprawy jakości korzystania z Oprogramowania, finansowanie następuje ze środków własnych. Osiągnął Pan ww. cele. W szczególności było to wytworzenie nowego programu komputerowego. Systematyczność Pana działań objawia się poprzez przestrzeganie metodycznego procesu tworzenia Oprogramowania, który zaczyna się od identyfikacji potrzeb, poprzez projektowanie i rozwój, aż po testowanie i wdrażanie. Jest to cykliczny proces, który gwarantuje ciągłe ulepszanie i dostosowywanie produktów do zmieniających się wymagań rynkowych oraz potrzeb klientów. W zależności od potrzeb i wielkości projektów – planuje Pan szczegółową pracę w ujęciu czasowym. Realizuje Pan prace na podstawie okresów projektowych, w ramach których są stosowane harmonogramy działań oraz celów do osiągnięcia. W ramach realizacji wskazanych harmonogramów wytworzył Pan programy opisane we wniosku.
Zatem kolejne kryterium definicji działalności badawczo-rozwojowej, tj. prowadzenie działalności w sposób systematyczny, w odniesieniu do wskazanego przez Pana Oprogramowania jest spełnione.
Powyżej omówione dwa kryteria działalności badawczo-rozwojowej dotyczą charakteru i organizacji prowadzenia tej działalności, podczas gdy ostatnie, trzecie kryterium, dotyczy rezultatu prowadzenia tej działalności, tj. zwiększenia zasobów wiedzy oraz wykorzystania zasobów wiedzy do tworzenia nowych zastosowań. W konsekwencji – głównym zadaniem dla zarządzającego projektem badawczo-rozwojowym jest zlokalizowanie i zidentyfikowanie zasobów wiedzy przed rozpoczęciem działań projektowych; zasobów w ujęciu funkcjonalnym i celowościowym, czyli podlegającym zwiększeniu oraz możliwym i właściwym do wykorzystania zwiększonej wiedzy do nowych zastosowań. Lokalizacja i identyfikacja wiedzy obejmuje szereg działań, w tym określenie stanu wiedzy, miejsca, sposobu jej wykorzystania oraz selekcji pod względem przydatności do realizacji celu projektu.
Z opisu sprawy wynika, że wytwarzane przez Pana Oprogramowanie w ramach prowadzonej bezpośrednio działalności gospodarczej jest rezultatem Pana własnej, indywidualnej, twórczej działalności intelektualnej. Pracując nad wytworzeniem Oprogramowania nabywa, łączy, kształtuje i wykorzystuje Pan dostępną aktualnie wiedzę i umiejętności dotyczące narzędzi informatycznych i istniejących programów w celu wytworzenia nowych zastosowań w postaci nowoczesnego i unikalnego Oprogramowania. W ramach działalności zdobywa Pan, poszerza i łączy interdyscyplinarną wiedzę z zakresu tworzenia Oprogramowania w celu optymalizacji i dalszego rozwijania stworzonego przez siebie Oprogramowania. W ramach prowadzonej przez Pana działalności gospodarczej na rzecz danego Kontrahenta opracowuje nowe programy komputerowe, czyniąc to z wykorzystaniem aktualnie posiadanej wiedzy i umiejętności, ale niekoniecznie tworzy innowacyjne rozwiązania w wymiarze światowym, gdyż nie weryfikuje Pan tego w takiej skali. Zasobami wiedzy, które Pan wykorzystuje przy planowaniu projektu są technologie informatyczne, czyli Pana wiedza o Oprogramowaniu i narzędziach informatycznych, występujących zarówno w ogólnym stanie nauki, jak i w środowisku, w którym funkcjonować ma program przez Pana wytworzony. Przed rozpoczęciem realizacji wskazanych czynności dysponował Pan podstawową wiedzą z zakresu programowania i narzędzi IT, pozyskaną w ramach studiów oraz kursów, w których Pan uczestniczył. Będzie Pan wykorzystywał umiejętności w zakresie algorytmiki, analizy danych, oceny zdarzeń logicznych w celu rozwoju stosowanych przez Pana rozwiązań programistycznych, co pozwoli na wytworzenie nowego, niepowtarzalnego oraz autorskiego kodu programistycznego opartego o technologię języka oprogramowania (…). W swojej działalności wykorzystuje Pan wytworzone innowacyjne rozwiązania techniczne. Posiadana wiedza jest podstawą do rozpoczęcia analizy oraz do oceny jakie rozwiązania powinny być rozwinięte oraz na jakich zasobach wiedzy powinny bazować.
Zatem powyższe pozwala uznać, że wykorzystuje Pan istniejące zasoby wiedzy w celu tworzenia nowych zastosowań.
Kluczowe jest zawarte w definicji działalności badawczo-rozwojowej rozróżnienie, które wskazuje, że taka działalność obejmuje dwa rodzaje aktywności, tj.:
-badania podstawowe i badania aplikacyjne zdefiniowane w art. 4 ust. 2 pkt 1 i 2 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce oraz
-prace rozwojowe, o których mowa w art. 4 ust. 3 tej ustawy.
Należy zwrócić uwagę na wyłączenie zawarte w art. 4 ust. 3 tej ustawy, mogące odnosić się do wielu przejawów aktywności podatnika. Zastrzeżenie zostało wprowadzone w celu wyeliminowania z zakresu działalności badawczo-rozwojowej tych przejawów aktywności podatnika, które mimo ulepszenia istniejących procesów lub usług, z uwagi na swoją cykliczność (okresowość) oraz brak innowacyjnego charakteru (rutynowość), nie mogą stanowić prac rozwojowych.
Pojęcie działalności badawczo-rozwojowej obejmuje również prace rozwojowe w rozumieniu Prawa o szkolnictwie wyższym i nauce.
Prace rozwojowe polegają na nabywaniu, łączeniu, kształtowaniu i wykorzystywaniu dostępnej aktualnie wiedzy i umiejętności – przy czym użyty przez ustawodawcę spójnik „i” wskazuje, że aby uznać działania za prace rozwojowe konieczne jest zaistnienie wszystkich tych czynności, tj.:
·nabycia dostępnej aktualnie wiedzy i umiejętności;
·łączenia dostępnej aktualnie wiedzy i umiejętności;
·kształtowania dostępnej aktualnie wiedzy i umiejętności;
·wykorzystania dostępnej aktualnie wiedzy i umiejętności.
Prace rozwojowe bazują zatem na dostępnej wiedzy – w zależności od celów, jakie przyjęto dla prowadzenia prac, będzie to wiedza z określonej dziedziny lub dziedzin. Prace te obejmują kolejno:
·nabycie wiedzy i umiejętności, czyli pozyskanie wiedzy/umiejętności, zapoznanie się z wiedzą, zrozumienie jej;
·łączenie wiedzy i umiejętności, czyli znalezienie takich zależności pomiędzy wiedzą z różnych zakresów, dziedzin lub wiedzy wynikającej z różnych badań naukowych oraz pomiędzy umiejętnościami, które są istotne z punktu widzenia postawionych celów badań rozwojowych;
·kształtowanie wiedzy i umiejętności, czyli takie „ułożenie” efektów nabywania i łączenia wiedzy i umiejętności lub takie sformułowanie wniosków płynących z tych procesów, aby można je było wykorzystać dla realizacji postawionych celów prac rozwojowych;
·wykorzystanie wiedzy i umiejętności, czyli ich użycie, posłużenie się nimi dla osiągnięcia celów prac rozwojowych.
Co istotne, całość ww. czynności służy:
·planowaniu produkcji oraz
·projektowaniu i tworzeniu zmienionych, ulepszonych lub nowych produktów, procesów lub usług.
Chodzi przy tym o konkretne produkty, konkretne procesy lub konkretne usługi albo konkretne rodzaje produktów, procesów lub usług. Podmiot prowadzący prace rozwojowe organizuje je z uwzględnieniem specyfiki konkretnych produktów, procesów lub usług – od niej zależą potrzeby prowadzenia prac rozwojowych i ich zakres.
Jednocześnie ustawodawca wyłączył z definicji prac rozwojowych działalność obejmującą rutynowe i okresowe zmiany wprowadzane do produktów, procesów lub usług, nawet jeżeli takie zmiany mają charakter ulepszeń. O tym, jakie zmiany do produktów, procesów lub usług mają charakter rutynowy (wykonywany często i niemal automatycznie) i okresowy (powtarzający się, występujący co pewien czas) będzie każdorazowo decydował charakter konkretnych produktów, procesów bądź usług.
Jak wskazuje Pan we wniosku, prowadzona przez Pana działalność jest działalnością twórczą. Podjęta przez Pana działalność nie obejmuje działalności polegającej na badaniach naukowych. Pracując nad wytworzeniem Oprogramowania nabywa Pan, łączy, kształtuje i wykorzystuje dostępną aktualnie wiedzę i umiejętności dotyczące narzędzi informatycznych i istniejących programów w celu wytworzenia nowych zastosowań w postaci nowoczesnego i unikalnego Oprogramowania. W ramach działalności zdobywa, poszerza i łączy Pan interdyscyplinarną wiedzę z zakresu tworzenia Oprogramowania w celu optymalizacji i dalszego rozwijania stworzonego przez Pana Oprogramowania. W ramach prowadzonej działalności gospodarczej na rzecz danego Kontrahenta opracowuje Pan nowe programy komputerowe, czyniąc to z wykorzystaniem aktualnie posiadanej wiedzy i umiejętności, ale niekoniecznie tworzy innowacyjne rozwiązania w wymiarze światowym, gdyż nie weryfikuje Pan tego w takiej skali. Tworzy Pan kod programistyczny, który wcześniej nie istniał. Wytwarzane przez Pana Oprogramowania opierają się na indywidualnych, autorskich pomysłach i obejmują m.in. zaprojektowanie, czynność programowania (tworzenia kodu źródłowego) oraz weryfikację, modyfikację i udoskonalanie dostępnych rozwiązań programistycznych. Realizuje Pan zaplanowane przedsięwzięcie w sposób systematyczny i zaplanowany, dążąc do zwiększenia zasobów wiedzy oraz wytworzenia tworzenia nowych, zmienionych lub usprawnionych produktów, procesów lub usług. W uzupełnieniu wniosku wskazał Pan, że w celu realizacji projektów, w ramach których tworzył i ulepszał Pan Oprogramowanie, podejmował Pan szereg działań zmierzających do usprawnienia istniejącego już wcześniej Oprogramowania, począwszy od ustalenia wymagań podmiotu zlecającego i sformułowania w związku z tym problemu badawczego, przez analizę funkcjonowania dotychczasowego programu, wykorzystanie posiadanej przez Pana wiedzy w celu wymyślenia i zaproponowania innego, bardziej nowoczesnego rozwiązania, które zmieniłoby na lepsze motorykę aplikacji i niosłoby za sobą dodatkowe, nowe funkcjonalności, które uczyniłyby działanie programu bardziej atrakcyjnym dla użytkownika, aż po stworzenie kodu źródłowego i wynikowego nadpisanego fragmentu oprogramowania, który sam w sobie stanowił samodzielny program komputerowy podlegający ochronie na mocy przepisów o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Oprogramowanie wytworzone przez Pana od podstaw lub poprzez ulepszenie już istniejącego oprogramowania powstawało m.in. w oparciu o technologię (…). Większa część programów stworzonych przez Pana została napisana w tej technologii. Programy te są uruchamiane na procesorze (…) i systemie (…). Stosowano również język interpretowalny (…). W Pana praktyce gospodarczej nie stosowano wcześniej języka (…) na większą skalę. Nauczył się go Pan w czasie wykonywania zleceń dla Kontrahenta. Nie miał Pan wcześniej do czynienia z środowiskiem związanym z (…), musiał Pan zapoznać się z wieloma nowymi koncepcjami takimi jak protokoły (…). Zapoznał się Pan z nowymi koncepcjami dotyczącymi wielowątkowości, czy też algorytmami przeliczania energii, jak i rozwijał swoją wiedzę z zakresu technologii (…).
Zatem powyższe pozwala uznać, że opisana działalność w zakresie tworzenia, rozwijania i ulepszenia wymienionego oprogramowania spełnia warunki do uznania jej za prace rozwojowe.
Należy przy tym podkreślić, że działalnością badawczo-rozwojową nie jest całość usług świadczonych przez Pana ani też całość prowadzonej przez Pana działalności programistycznej, ale wyłącznie te działania, które ściśle dotyczą tworzenia innowacyjnych rozwiązań służących stworzeniu nowego produktu – takich jak te, które zostały wymienione we wniosku i jego uzupełnieniu i w warunkach działalności wynikających z wniosku i jego uzupełnienia.
W konsekwencji, mając na uwadze przedstawiony we wniosku opis sprawy, należy stwierdzić, że działalność prowadzona przez Pana polegająca na tworzeniu, rozwijaniu, ulepszaniu Oprogramowania spełnia definicję działalności badawczo-rozwojowej w rozumieniu art. 5a pkt 38 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Przedsiębiorcy osiągający dochody generowane przez prawa własności intelektualnej od 1 stycznia 2019 r. mogą korzystać z preferencyjnej stawki w podatku dochodowym.
Zgodnie z art. 30ca ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Podatek od osiągniętego przez podatnika w ramach pozarolniczej działalności gospodarczej kwalifikowanego dochodu z kwalifikowanych praw własności intelektualnej wynosi 5% podstawy opodatkowania.
W myśl art. 30ca ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Kwalifikowanymi prawami własności intelektualnej są:
1)patent,
2)prawo ochronne na wzór użytkowy,
3)prawo z rejestracji wzoru przemysłowego,
4)prawo z rejestracji topografii układu scalonego,
5)dodatkowe prawo ochronne dla patentu na produkt leczniczy lub produkt ochrony roślin,
6)prawo z rejestracji produktu leczniczego i produktu leczniczego weterynaryjnego dopuszczonych do obrotu,
7)wyłączne prawo, o którym mowa w ustawie z dnia 26 czerwca 2003 r. o ochronie prawnej odmian roślin (Dz. U. z 2021 r. poz. 213),
8)autorskie prawo do programu komputerowego
– podlegające ochronie prawnej na podstawie przepisów odrębnych ustaw lub ratyfikowanych umów międzynarodowych, których stroną jest Rzeczpospolita Polska oraz innych umów międzynarodowych, których stroną jest Unia Europejska, których przedmiot ochrony został wytworzony, rozwinięty lub ulepszony przez podatnika w ramach prowadzonej przez niego działalności badawczo-rozwojowej.
Stosownie do art. 30ca ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Podstawę opodatkowania stanowi suma kwalifikowanych dochodów z kwalifikowanych praw własności intelektualnej osiągniętych w roku podatkowym.
Należy przyjąć, że dochody z kwalifikowanego IP mogą być opodatkowane na preferencyjnych zasadach w takim zakresie, w jakim kwalifikowane IP wytwarza dochody w efekcie prac badawczo-rozwojowych prowadzonych przez podatnika. Innymi słowy, skorzystanie z preferencji IP Box jest możliwe w sytuacji występowania związku między dochodem kwalifikującym się do preferencji a kosztami faktycznie poniesionymi w celu jego uzyskania.
Zgodnie natomiast z ust. 4 art. 30ca ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Wysokość kwalifikowanego dochodu z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej ustala się jako iloczyn dochodu z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej osiągniętego w roku podatkowym i wskaźnika obliczonego według wzoru:
(a + b) x 1,3
a + b + c + d
w którym poszczególne litery oznaczają koszty faktycznie poniesione przez podatnika na:
a – prowadzoną bezpośrednio przez podatnika działalność badawczo-rozwojową związaną z kwalifikowanym prawem własności intelektualnej,
b – nabycie wyników prac badawczo-rozwojowych związanych z kwalifikowanym prawem własności intelektualnej, innych niż wymienione w lit. d, od podmiotu niepowiązanego w rozumieniu art. 23m ust. 1 pkt 3,
c – nabycie wyników prac badawczo-rozwojowych związanych z kwalifikowanym prawem własności intelektualnej, innych niż wymienione w lit. d, od podmiotu powiązanego w rozumieniu art. 23m ust. 1 pkt 4,
d – nabycie przez podatnika kwalifikowanego prawa własności intelektualnej.
Na podstawie art. 30ca ust. 5 ww. ustawy:
Do kosztów, o których mowa w ust. 4, nie zalicza się kosztów, które nie są bezpośrednio związane z kwalifikowanym prawem własności intelektualnej, w szczególności odsetek, opłat finansowych oraz kosztów związanych z nieruchomościami.
Artykuł 30ca ust. 6 tej ustawy stanowi:
W przypadku gdy wartość wskaźnika, o którym mowa w ust. 4, jest większa od 1, przyjmuje się, że wartość ta wynosi 1.
Stosownie do treści art. 30ca ust. 7 przywołanej ustawy:
Dochodem (stratą) z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej jest obliczony zgodnie z art. 9 ust. 2 dochód (strata) z pozarolniczej działalności gospodarczej w zakresie, w jakim został osiągnięty:
1)z opłat lub należności wynikających z umowy licencyjnej, która dotyczy kwalifikowanego prawa własności intelektualnej;
2)ze sprzedaży kwalifikowanego prawa własności intelektualnej;
3)z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej uwzględnionego w cenie sprzedaży produktu lub usługi;
4)z odszkodowania za naruszenie praw wynikających z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej, jeżeli zostało uzyskane w postępowaniu spornym, w tym postępowaniu sądowym albo arbitrażu.
Na mocy art. 30ca ust. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Podatnicy korzystający z opodatkowania zgodnie z ust. 1 tego artykułu są obowiązani do wykazania dochodu (straty) z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej w zeznaniu za rok podatkowy, w których osiągnięto ten dochód (poniesiono stratę).
Zatem, podatnik, który osiągnął w ciągu roku dochód z kwalifikowanego IP i decyduje, że wobec tego dochodu będzie stosował 5% stawkę podatku, jest zobowiązany do wykazania tego dochodu w zeznaniu rocznym składanym za rok, w którym ten dochód został osiągnięty. Podatnik ma prawo stosować 5% stawkę podatkową do dochodu z tego konkretnego kwalifikowanego IP w okresie, w którym kwalifikowane IP posiada ochronę prawną.
Ponadto należy wskazać, że podatnik, który chce skorzystać z ww. preferencji jest zobowiązany prowadzić szczegółową ewidencję rachunkową w sposób umożliwiający obliczenie podstawy opodatkowania, w tym powiązanie ponoszonych kosztów prac badawczo-rozwojowych z osiąganymi dochodami z kwalifikowanych praw własności intelektualnej powstałymi w wyniku przeprowadzenia tych prac.
Podkreślić należy, że w celu skorzystania z opodatkowania dochodów na podstawie art. 30ca ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podatnik ma obowiązek prowadzić odrębną od podatkowej księgi przychodów i rozchodów ewidencję. Przepisy o IP Box nie narzucają podatnikom konkretnej formy ewidencjonowania zdarzeń na cele stosowania preferencji IP Box.
Zgodnie z art. 30cb ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Podatnicy podlegający opodatkowaniu na podstawie art. 30ca są obowiązani:
1)wyodrębnić każde kwalifikowane prawo własności intelektualnej w prowadzonych księgach rachunkowych;
2)prowadzić księgi rachunkowe w sposób zapewniający ustalenie przychodów, kosztów uzyskania przychodów i dochodu (straty), przypadających na każde kwalifikowane prawo własności intelektualnej;
3)wyodrębnić koszty, o których mowa w art. 30ca ust. 4, przypadające na każde kwalifikowane prawo własności intelektualnej, w sposób zapewniający określenie kwalifikowanego dochodu;
4)dokonywać zapisów w prowadzonych księgach rachunkowych w sposób zapewniający ustalenie łącznego dochodu z kwalifikowanych praw własności intelektualnej – w przypadku gdy podatnik wykorzystuje więcej niż jedno kwalifikowane prawo własności intelektualnej, a w prowadzonych księgach rachunkowych nie jest możliwe spełnienie warunków, o których mowa w pkt 2 i 3;
5)dokonywać zapisów w prowadzonych księgach rachunkowych w sposób zapewniający ustalenie dochodu z kwalifikowanych praw własności intelektualnej w odniesieniu do tego produktu lub tej usługi albo do tych produktów lub tych usług – w przypadku gdy podatnik wykorzystuje jedno kwalifikowane prawo własności intelektualnej lub większą liczbę tych praw w produkcie lub usłudze albo w produktach lub usługach, a w prowadzonych księgach rachunkowych nie jest możliwe spełnienie warunków, o których mowa w pkt 2-4.
Stosownie do treści art. 30cb ust. 2 ww. ustawy:
Podatnicy prowadzący podatkową księgę przychodów i rozchodów wykazują informacje, o których mowa w ust. 1, w odrębnej ewidencji.
Zgodnie z art. 30cb ust. 3 powołanej ustawy:
W przypadku gdy na podstawie ksiąg rachunkowych lub ewidencji, o której mowa w ust. 2, nie jest możliwe ustalenie dochodu (straty) z kwalifikowanych praw własności intelektualnej, podatnik jest obowiązany do zapłaty podatku zgodnie z art. 27 lub art. 30c.
Odrębna od podatkowej księgi przychodów i rozchodów ewidencja – zgodnie z art. 30cb ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – ma zatem na celu obliczenie podstawy opodatkowania, w tym powiązanie ponoszonych kosztów prac badawczo-rozwojowych z osiąganymi dochodami z kwalifikowanych praw własności intelektualnej, a także monitorowanie i śledzenie efektów prac badawczo-rozwojowych. Wskazana ewidencja jest bardzo ważna, ponieważ jej prowadzenie w sposób niezapewniający osiągnięcie ww. celów, spowoduje po stronie podatnika obowiązek zapłaty podatku dochodowego według skali bądź stawki liniowej.
Powyższe przepisy wprowadzają korzystne rozwiązania podatkowe dla przedsiębiorców, którzy uzyskują dochody z komercjalizacji wytworzonych lub rozwiniętych przez nich praw własności intelektualnej, tzw. Innovation Box.
W ramach tych rozwiązań podatnik może opodatkować preferencyjną 5% stawką podatkową swoje dochody z praw własności intelektualnej. Warunkiem jest, aby:
·podatnik był właścicielem, współwłaścicielem, użytkownikiem tych praw lub posiadał prawa do korzystania z nich na podstawie umowy licencyjnej i
·prawa te były chronione na podstawie obowiązującego prawa krajowego lub międzynarodowego przez m.in. patent, dodatkowe prawo ochronne na wzór użytkowy czy prawo z rejestracji wzoru przemysłowego.
Prawa takie są zwane „kwalifikowanymi prawami własności intelektualnej”.
Podatnik może również skorzystać z ulgi Innovation Box jeśli zakupi kwalifikowane prawa własności intelektualnej, o których mowa powyżej, a następnie poniesie koszty związane z rozwojem lub ulepszeniem nabytego prawa.
Dochodem kwalifikującym się do ulgi Innovation Box jest:
·dochód uzyskany z tytułu należności/opłat licencyjnych lub innych należności związanych z wykorzystywaniem kwalifikowanego prawa własności intelektualnej,
·dochód ze sprzedaży kwalifikowanego prawa własności intelektualnej, jak również,
·dochód z tego aktywa uwzględniony w cenie sprzedaży produktu lub usługi określany na zasadzie ceny rynkowej.
Warunkiem koniecznym dla skorzystania z omawianej preferencji jest prowadzenie przez podatnika działalności badawczo-rozwojowej bezpośrednio związanej z wytworzeniem, komercjalizacją, rozwojem lub ulepszeniem kwalifikowanego prawa własności intelektualnej. Poziom dochodu kwalifikowanego do zastosowania preferencyjnej stawki opodatkowania jest wyliczany przy zastosowania formuły (wzoru) określonego w art. 30ca ust. 4 ustawy.
Co istotne, podatnik ma obowiązek ustalenia odrębnych wskaźników nexus dla poszczególnych kwalifikowanych IP. Zaznaczenia przy tym wymaga, że w Pana sytuacji, opodatkowaniu 5% stawką będzie podlegała suma przemnożonych przez wskaźniki nexus dochodów z poszczególnych kwalifikowanych praw własności intelektualnej, tj. autorskich praw do programów komputerowych.
Istotnym jest, aby ze wskaźnika nexus wykluczyć koszty, które nie są, lub ze swej natury nie mogą być bezpośrednio związane z wytworzeniem, rozwinięciem lub ulepszeniem konkretnego kwalifikowanego prawa własności intelektualnej.
Ustalając wskaźnik nexus, należy pamiętać, aby istniał związek między:
-wydatkami poniesionymi przez podatnika w związku z wytworzeniem kwalifikowanego prawa własności intelektualnej,
-kwalifikowanym prawem własności intelektualnej oraz
-dochodami uzyskiwanymi z kwalifikowanych praw własności intelektualnej.
Ta szczególna metoda ujmowania kosztów we wskaźniku ma zastosowanie jedynie dla celu, jakim jest kalkulacja tego wskaźnika.
Należy również pamiętać, że wskaźnik nexus jest obliczany oddzielnie dla dochodów z poszczególnych kwalifikowanych praw własności intelektualnej. W związku z tym, należy ustalić odrębnie koszty faktycznie poniesione na działalność badawczo-rozwojową związaną z danym prawem.
Przyjąć więc trzeba, że jeżeli podatnik poniósł rzeczywiście wydatki, które kwalifikują się jako koszty prowadzonej przez niego działalności badawczo-rozwojowej, to wydatki związane z wytworzeniem w ramach tej działalności kwalifikowanego IP należy uznać za koszty faktycznie poniesione przez podatnika na prowadzoną bezpośrednio przez niego działalność badawczo-rozwojową związaną z kwalifikowanym prawem własności intelektualnej, z zastrzeżeniem art. 30ca ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Należy podkreślić, że stosowanie ulgi (niższej stawki podatku do kwalifikowanych dochodów) jest prawem, a nie obowiązkiem podatnika. Jest to o tyle istotne, gdyż z korzystaniem z ulgi wiążą się jednak, dodatkowe obowiązki po stronie podatników – w szczególności obowiązek prowadzenia ewidencji, która pozwala na monitorowanie i śledzenie efektów prac badawczo-rozwojowych.
Podatnik będzie miał możliwość stosowania niniejszej ulgi przez cały okres trwania ochrony prawnej kwalifikowanych praw własności intelektualnej. W przypadku tych aktywów, które podlegają procedurze zgłoszenia/rejestracji, podatnik będzie mógł skorzystać z preferencji podatkowej od momentu zgłoszenia lub złożenia wniosku o rejestrację (obowiązek zwrotu kwoty ulgi w przypadku wycofania wniosku, odmowy udzielenia prawa lub odrzucenia wniosku o rejestrację).
Odnosząc powyższe przepisy podatkowe do przedstawionego opisu sprawy, należy wskazać, że:
-na podstawie umowy o świadczenie usług programistycznych z Kontrahentem, tworzy oraz rozwija i ulepsza Pan Oprogramowanie, części Oprogramowania w ramach prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej, spełniającej definicje wskazane w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych;
-wszystkie czynności, które Pan realizował w zakresie wytwarzania programów komputerowych i ich części, zlecane przez Kontrahenta, prowadzą każdorazowo do powstania utworów (odrębnych programów komputerowych), które podlegają ochronie zgodnie z art. 74 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, do których przenoszone są autorskie prawa majątkowe;
-efektem prac prowadzonych samodzielnie przez Pana był/jest program komputerowy podlegający ochronie na podstawie art. 74 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych;
-na podstawie zapisów umownych przenosi Pan na firmę (…) Sp. z o.o., prawa autorskie do wytworzonych utworów;sposób „przenoszenia” praw do programów każdorazowo spełnia warunki przewidziane w przepisach ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, w szczególności następuje z zachowaniem art. 41 oraz art. 53 tejże ustawy;
-od 1 kwietnia 2021 r. prowadzi Pan na bieżąco odrębną od podatkowej księgi przychodów i rozchodów szczegółową ewidencję, o której mowa w art. 30cb ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Należy także wskazać, że oprogramowanie – definiowane, jako ogół informacji w postaci zestawu instrukcji, zaimplementowanych interfejsów i zintegrowanych danych przeznaczonych dla komputera do realizacji wyznaczonych celów – podlega ochronie jak utwór literacki z art. 1 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2509).
Stąd oprogramowanie może być uznane za kwalifikowane IP, w świetle art. 30ca ust. 2 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeśli jego wytworzenie, rozszerzenie lub ulepszenie jest wynikiem prac badawczo-rozwojowych.
Zgodnie z art. 74 ust. 2 powołanej ustawy:
Ochrona przyznana programowi komputerowemu obejmuje wszystkie formy jego wyrażenia. Idee i zasady będące podstawą jakiegokolwiek elementu programu komputerowego, w tym podstawą łączy, nie podlegają ochronie.
Mając powyższe na uwadze, autorskie prawo do Oprogramowania, części Oprogramowania, tworzone, rozwijane, ulepszane przez Pana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest kwalifikowanym prawem własności intelektualnej w rozumieniu art. 30ca ust. 2 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
We wniosku wskazał Pan, że na podstawie zapisów umownych przenosi Pan na firmę (…) Sp. z o.o., prawa autorskie do wytworzonych utworów. Wynagrodzenie za przeniesienie praw autorskich jest wkalkulowane w wynagrodzenie za świadczenie usług programistycznych. Jest to wynagrodzenie za przeniesienie praw autorskich do programu komputerowego gdyż jest to finalny efekt prowadzonych prac.
W uzupełnieniu wniosku wskazał Pan, że zamierza Pan opodatkować preferencyjną stawką podatkową dochód z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej uwzględniony w cenie sprzedaży produktu.
W tym miejscu należy zauważyć, że w przepisie art. 30ca ust. 7 ustawy, ustawodawca wskazuje zamknięty katalog tytułów, z jakich może być osiągany dochód uznawany za uzyskany z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej. Wśród nich ustawodawca wymienił uwzględnienie kwalifikowanego prawa własności intelektualnej w cenie sprzedaży produktu lub usługi (art. 30ca ust. 7 pkt 3 ustawy). Przepis ten dotyczy sytuacji, gdy podatnik wykorzystuje posiadane kwalifikowane prawo własności intelektualnej dla potrzeb wytwarzania produktów lub dla potrzeb świadczenia usług, które oferuje w swojej działalności gospodarczej. Produkt lub usługa oferowane przez podatnika są wynikiem posiadania przez niego kwalifikowanego prawa własności intelektualnej. Kształt, cechy, właściwości produktów lub usług są efektem wykorzystania w praktyce gospodarczej podatnika wartości intelektualnych, które powstały w wyniku prowadzonych przez niego prac badawczo-rozwojowych i które podlegają ochronie prawnej jako „przypisane” do podatnika. Przykładem są sytuacje, gdy produkt jest wytwarzany w oparciu o posiadane przez podatnika patenty albo usługa jest świadczona z wykorzystaniem rozwiązań, które podlegają ochronie jako kwalifikowane prawa własności intelektualnej.
Natomiast art. 30ca ust. 7 pkt 2 ustawy ma zastosowanie, gdy całość praw własności intelektualnej do tworzonego i rozwijanego oprogramowania jest przekazywana odpłatnie na rzecz danego kontrahenta. W toku realizowanych prac, podatnik wytwarza utwory objęte prawami własności intelektualnej. Kontrahent zyskuje wszystkie prawa do wytworzonych utworów, a podatnik je traci, za co otrzymuje wynagrodzenie. Tak, więc należności otrzymywane z tego tytułu są dochodem ze sprzedaży kwalifikowanego prawa własności intelektualnej.
Na podstawie powyższego należy uznać, że uzyskane przez Pana dochody stanowią kwalifikowane dochody w rozumieniu art. 30ca ust. 4 w związku z art. 30ca ust. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Tym samym może Pan zastosować stawkę opodatkowania 5% do kwalifikowanego dochodu osiągniętego z kwalifikowanych praw własności intelektualnej w ramach realizacji umowy o świadczenie usług programistycznych, zawartej z firmą (…) Sp. z o.o., na podstawie przepisów art. 30ca ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za lata 2021 (za okres od 1 kwietnia 2021 r.), 2022 oraz 2023.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zaistniałych stanów faktycznych przedstawionych przez Pana i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.
Ponadto zaznaczam, że okoliczność wykazania wartości wynagrodzenia za przeniesienie prawa własności intelektualnej w umowie lub fakturze nie podlega ocenie w drodze interpretacji przepisów prawa podatkowego w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych.
Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest ustalanie stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego), stanowi to bowiem domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. Organ nie prowadzi postępowania dowodowego, ograniczając się do analizy okoliczności podanych we wniosku. W stosunku do tych okoliczności wyraża swoje stanowisko, które zawsze musi być jednak ustosunkowaniem się do poglądu (stanowiska) prezentowanego w danej sprawie przez wnioskodawcę. Jeżeli w toku ewentualnego postępowania organ uzna, że zdarzenie opisane we wniosku różni się od zdarzenia występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie Pana chroniła.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanów faktycznych i zastosuje się Pan do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).