Dotyczy skutków podatkowych związanych z otrzymaniem w ramach Planu opcji i nabycia oraz zbycia akcji. - Interpretacja - 0114-KDIP3-1.4011.141.2024.2.AK

ShutterStock

Interpretacja indywidualna z dnia 24 kwietnia 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP3-1.4011.141.2024.2.AK

Temat interpretacji

Dotyczy skutków podatkowych związanych z otrzymaniem w ramach Planu opcji i nabycia oraz zbycia akcji.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

6 lutego 2024 r. wpłynął Pani wniosek z 6 lutego 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych uczestnictwa w Planie.

Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismem nadanym 12 kwietnia 2024 r. (wpływ 17 kwietnia 2024 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą, w ramach której świadczy usługi na rzecz A. z siedzibą w (...) Kanada (w treści jako Spółka), w zakresie szeroko rozumianych usług informatycznych, dotyczących oprogramowania, w tym dotyczących jego projektowania, wdrożenia, testowania, produkcji, bieżącego funkcjonowania oraz utrzymywania gotowości. Dyrektorzy Spółki przyjęli w dniu 30 marca 2022 r. Drugi Zmieniony i Ujednolicony Plan Opcji Pracowniczych oraz Akcji (udziałów) Zastrzeżonych (w treści jako Plan). Przez Opcję należy rozumieć prawo do nabycia Akcji Opcyjnych w ramach Planu, które nie podlega cesji i przeniesieniu, chyba że Rada Dyrektorów postanowi inaczej. Przez Akcje Opcyjne należy rozumieć Akcje Zwykłe, które zostaną wyemitowane przez Spółkę po wykonaniu całości lub części niewykonanej Opcji zgodnie z punktem 3. Zgodnie z punktem 3.3 Rada Dyrektorów może w dowolnym czasie zezwolić na przyznanie Uczestnikom Planu Opcji na określoną przez siebie liczbę Akcji Opcyjnych, z zastrzeżeniem postanowień Planu. Rada może przyznać opcje na warunkach, jakie uzna za stosowne, pod warunkiem, że takie warunki nie są sprzeczne z Planem. Opcje są przyznawane nieodpłatnie, na podstawie Umowy Przyznania Opcji (w treści jako Umowa) z warunkami zgodnymi z Planem i zatwierdzonymi przez Radę Dyrektorów (które to warunki nie muszą być takie same w każdym przypadku). Umowa podlega wykonaniu w oparciu o notę wykonawczą (w treści jako Nota) składaną Spółce za pośrednictwem dedykowanej platformy. Złożeniu Noty musi towarzyszyć zapłata pełnej Ceny Wykonania za Akcje Opcyjne, które mają zostać nabyte. Cena Wykonania musi być w całości zapłacona na rzecz Spółki. Żadne Akcje Opcyjne nie zostaną przyznane do czasu otrzymania przez Spółkę pełnej płatności. W przypadku Akcji Opcyjnych, które nie są notowane na Giełdzie (stosownie do definicji z Planu), tak jak w tym przypadku, Cena Wykonania jest ustalana przez Radę Dyrektorów, przy czym jej wartość, stosownie do postanowień Planu, nie może być niższa niż Wartość Godziwa Akcji Opcyjnych z Daty Przyznania (chyba, że Rada Dyrektorów postanowi inaczej). W praktyce uprawniony z Planu oraz Umowy, nie ma możliwości weryfikacji jaka jest rzeczywista Wartość Godziwa Akcji Opcyjnych w Dacie Przyznania, a ponadto w jakiej relacji Cena Wykonania pozostaje do rzeczywistej wartości Akcji Opcyjnych. Uprawniony nie posiada narzędzi umożliwiających wycenę Akcji Opcyjnych, nie są one też notowane na giełdzie. Uprawniony nie ma dostępu do żadnego rejestru transakcji dotyczących Akcji Opcyjnych, który pozwalałby na wyrobienie poglądu na temat wartości rynkowej Akcji Opcyjnych. A zatem wykonując Opcję Uczestnik Planu nabywa Akcje Opcyjne płacąc Cenę Wykonania, których wartość (Akcji Opcyjnych), jest nie niższa niż Wartość Godziwa Akcji Opcyjnych z Daty Przyznania (chyba, że Rada Dyrektorów postanowi inaczej). Wykonując Opcję Wnioskodawca może jedynie dysponować przeświadczeniem, że Akcje Opcyjne mają wartość równą Cenie Wykonania, przy czym mogą mieć również wartość niższą jak i wyższą, o czym Rada Dyrektorów nie musi poinformować Wnioskodawcy. Załącznikiem do Umowy jest umowa objęcia Akcji Opcyjnych, na mocy której dochodzi do nabycia Akcji Opcyjnych wraz ze zobowiązaniem do poszanowania innych umów dotyczących akcji w kapitale zakładowym Spółki, uprzednio wyemitowanych. Zatem wykonanie Opcji na mocy Umowy, powoduje skutek w postaci nabycia Akcji Opcyjnych, pod warunkiem zapłaty przez uprawnionego Ceny Wykonania. Wnioskodawca jest beneficjentem Planu, z uwagi na świadczenie usług na rzecz Spółki przyznana mu została Opcja, o której mowa poniżej. Wnioskodawca nie ma wpływu na kształt Planu, ani na liczbę przyznanych mu Opcji. Z Wnioskodawcą została zawarta Umowa w oparciu o Plan, na mocy której przyznano Wnioskodawcy w dniu 7 stycznia 2023 r. – Data Przyznania - prawo do nabycia nie więcej niż 600.000 (słownie: sześćset tysięcy) Akcji Opcyjnych za cenę 0,20 USD (słownie: 20/100 dolarów amerykańskich, dwadzieścia centów) – Cena Wykonania, które to nabycie może następować etapami. W roku 2023 umożliwiono Wnioskodawcy wykonanie Opcji i nabycie 200.000 Akcji Opcyjnych w wykonaniu Opcji, za Cenę Wykonania 0,20 USD. W dniu 20 grudnia 2023 r. Wnioskodawca wykonał Umowę, na mocy której nabył 200.000 Akcji Opcyjnych w wykonaniu Opcji, za Cenę Wykonania 0,20 USD za akcje, za łączną Cenę Wykonania 40.000 USD (słownie: czterdzieści tysięcy dolarów amerykańskich), która to cena została zapłacona na rachunek bankowy Spółki z rachunku bankowego Wnioskodawcy.

Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu sprawy:

Wnioskodawca jest polskim rezydentem podatkowym i posiada nieograniczony obowiązek podatkowy na terytorium RP, w myśl art. 3 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.).

Za rok 2022 oraz 2023 dochody Wnioskodawcy były opodatkowane ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych.

Ze Spółką organizującą program motywacyjny łączy Wnioskodawcę Umowa o współpracy, na podstawie której Wnioskodawca świadczy usługi na rzecz Spółki.

Program skierowany jest do wąskiego grona odbiorców, zdefiniowanych w Planie. Są to osoby, które związane są ze Spółką relacją prawną, w tym także świadczą usługi na rzecz Spółki lub wykonują na jej rzecz pracę lub Dyrektorów Spółki.

Celem Planu (programu) jest zabezpieczenie przez Spółkę korzyści wynikających z posiadania akcji przez dyrektorów, pracowników i konsultantów Spółki, którzy w ocenie Rady Dyrektorów przyczynią się do jej przyszłego rozwoju i sukcesu.

Opcje należy uznać za pochodny instrument finansowy w rozumieniu art. 5a pkt 13 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w związku z art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi. 

Opcja wykreowana Umową przyznawana jest nieodpłatnie, jest też niezbywalna i sama w sobie nie przedstawia żadnej wartości. Nie jest i nie może być przedmiotem obrotu, nie jest notowana na rynku umożliwiającym spotkanie popytu z podażą, ani jakimkolwiek innym, a w konsekwencji ustalenia ceny rynkowej Opcji. Nie ma w obrocie praw majątkowych tego samego rodzaju i gatunku, ponieważ zgodnie z Planem i Umową, Opcje są niezbywalne oraz nie ma możliwości ich zbycia lub obciążenia. Może ona zostać wykonana przez Wnioskodawcę, ale nie musi.

Pytania

1. Czy samo przyznanie Opcji na mocy Umowy, rodzi po stronie Wnioskodawcy przychód podatkowy?

2. Czy wykonanie Opcji, na mocy Umowy, na mocy której Wnioskodawca nabywał 200.000 Akcji Opcyjnych za Cenę Wykonania 0,20 USD za akcje, za łączną Cenę Wykonania 40.000 USD, rodzi po stronie Wnioskodawcy przychód do opodatkowania?

3. W sytuacji odpowiedzi negatywnej na pytanie, o którym mowa w punkcie 1, czy przychód do opodatkowania powstanie w momencie zbycia Akcji Opcyjnych, a Wnioskodawca będzie obowiązany do jego samodzielnego rozliczenia w deklaracji PIT-38 składanej do 30 kwietnia roku następującego po roku, w którym nastąpiło zbycie?

Pana stanowisko w sprawie

Ad. 1

W ocenie Wnioskodawcy samo przyznanie Opcji Wnioskodawcy na mocy Umowy nie stanowi przychodu podatkowego.

Stosownie do treści art. 11 ust. 1 updof przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 7 omawianej ustawy, jednym ze źródeł przychodów są między innymi kapitały pieniężne.

Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 10 ustawy, za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się przychody z odpłatnego zbycia pochodnych Instrumentów finansowych oraz z realizacji praw z nich wynikających. Zgodnie z art. 5a pkt 13) updof, ilekroć w ustawie jest mowa o pochodnych instrumentach finansowych, oznacza to instrumenty finansowe, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2 lit. c-i ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (w treści jako uof); Stosownie do treści art. 2 ust. 1 pkt 2 lit. c-i uof, instrumentami finansowymi są m.in. opcje, których instrumentem bazowym jest papier wartościowy. Papierem wartościowym stosownie do treści art. 3 pkt 1) uof są m.in. akcje, i inne zbywalne papiery wartościowe, w tym inkorporujące prawa majątkowe odpowiadające prawom wynikającym z akcji lub z zaciągnięcia długu, wyemitowane na podstawie przepisów prawa polskiego lub obcego.

W ocenie Wnioskodawcy w stanie faktycznym niniejszej sprawy Opcję przyznaną Wnioskodawcy należy uznać za pochodny instrument finansowy, o którym mowa w art. 5a pkt 14) updof w zw. z art. 2 ust. 1 pkt 2 lit. c) tj. opcję, której instrumentem bazowym jest papier wartościowy – akcja. Opcja wykreowana Umową przyznawana jest nieodpłatnie, jest też niezbywalna i sama w sobie nie przedstawia żadnej wartości. Nie jest i nie może być przedmiotem obrotu, nie jest notowana na rynku umożliwiającym spotkanie popytu z podażą, ani jakimkolwiek innym, a w konsekwencji ustalenia ceny rynkowej Opcji. Nie ma w obrocie praw majątkowych tego samego rodzaju i gatunku, ponieważ zgodnie z Planem i Umową, Opcje są niezbywalne oraz nie ma możliwości ich zbycia lub obciążenia. Może ona zostać wykonana przez Wnioskodawcę, ale nie musi. W sytuacji niewykonania jej przez Wnioskodawcę Opcja wygasa, a zatem Wnioskodawca nie nabywa wówczas jakichkolwiek praw, nie rodzą się też po stronie Wnioskodawcy, ani emitenta (Spółki) jakiekolwiek zobowiązania. Nadto, mając na względzie okoliczność, że Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą, w ramach której świadczy usługi na rzecz Spółki, to samo przyznanie Opcji nie stanowi przychodu z tej działalności ze względów podniesionych powyżej.

Przychodu z tytułu przyznania Opcji próżno także szukać w przychodach z kapitałów pieniężnych, o których mowa w art. 17 ust. 1 updof. Wnioskodawca zatem stoi na stanowisku, że przyznanie Opcji nie spowoduje powstania przychodu po stronie Wnioskodawcy.

Ad. 2

W ocenie Wnioskodawcy, wykonanie Opcji, na mocy Umowy, na mocy której Wnioskodawca nabył 200.000 Akcji Opcyjnych za Cenę Wykonania 0,20 USD za akcje, za łączną Cenę Wykonania 40.000 USD, nie rodzi po stronie Wnioskodawcy przychodu do opodatkowania.

Wnioskodawca ma na uwadze, że zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 10) updof, za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się przychody z odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych oraz z realizacji praw z nich wynikających. Stosownie do treści art. 30b ust. 1 pkt 1) updof, od dochodów uzyskanych z odpłatnego zbycia papierów wartościowych lub pochodnych instrumentów finansowych oraz z realizacji praw z nich wynikających. Zgodnie z art. 30b ust. 2 pkt 3) updof dochodem, o którym mowa w ust. 1 jest różnica między sumą przychodów uzyskanych z tytułu odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych oraz z realizacji praw z nich wynikających a kosztami uzyskania przychodów, określonymi na podstawie art. 23 ust. 1 pkt 38a.

Zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 38a updof nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków związanych z nabyciem pochodnych instrumentów finansowych - do czasu realizacji praw wynikających z tych instrumentów albo rezygnacji z realizacji praw wynikających z tych instrumentów albo ich odpłatnego zbycia - o ile wydatki te, stosownie do art. 22g ust. 3 i 4, nie powiększają wartości początkowej środka trwałego oraz wartości niematerialnych i prawnych. Ponadto, w ocenie Wnioskodawcy należy mieć na uwadze jeszcze regulację, o której mowa w art. 23 ust. 1 pkt 38 updof, która stanowi, że nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na objęcie lub nabycie udziałów (akcji) oraz papierów wartościowych; wydatki takie są jednak kosztem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia tych udziałów (akcji) oraz papierów wartościowych, w części niezaliczonej w jakiejkolwiek formie do kosztów uzyskania przychodów. Wreszcie, zgodnie z art. 30b ust. 2 pkt 1) updof dochodem, o którym mowa w ust. 1 jest różnica między sumą przychodów uzyskanych z tytułu odpłatnego zbycia papierów wartościowych a kosztami uzyskania przychodów, określonymi m.in. w art. 23 ust. 1 pkt 38, z zastrzeżeniem art. 24 ust. 13 i 14.

W ocenie Wnioskodawcy mając na uwadze wskazane powyżej regulacje zestawione, a nadto wykładane zgodnie z konstytucyjną zasadą równości wyrażoną w art. 30 Konstytucji RP, zwrot realizacja praw z pochodnych instrumentów finansowych, należy rozumieć nie jako nabycie Akcji Opcyjnych, za Cenę Wykonania, ale zbycie Akcji Opcyjnych. Przeciwne przyjęcie prowadziłoby do podwójnego opodatkowania przychodu uzyskanego w momencie zbycia Akcji Opcyjnych. Pierwszy raz bowiem opodatkowany zostałby przychód z tytułu nabycia Akcji Opcyjnych, od którego stosownie do treści art. 30b ust. 2 pkt 3) updof w zw. z art. 23 ust. 1 pkt 38a) updof, nie można by odliczyć kosztów uzyskania przychodu, ponieważ samo nabycie Opcji (w istocie jej przyznanie) nastąpiło nieodpłatnie i podatnik nie poniósł żadnych kosztów z tym związanych. Drugi raz, opodatkowany zostałby przychód w momencie zbycia Akcji Opcyjnych, zgodnie z art. 30b ust. 2 pkt 1) updof, pomniejszony o koszty uzyskania przychodów stosownie do treści art. 23 ust. 1 pkt 38) updof. Niebezpieczeństwo podwójnego opodatkowania zauważył ustawodawca wprowadzając odroczenie powstania przychodu, w przypadkach uczestnictwa przez pracowników w programach motywacyjnych, o których mowa w art. 24 ust. 11 i n. updof. Nie powinno nasuwać wątpliwości, że opodatkowanie dochodu z realizacji planu akcyjnego i planu opcyjnego musi być jednakowe. W obydwu planach beneficjent staje się właścicielem akcji spółki, a następnie dopiero je sprzedaje. Momentem przysporzenia jest w istocie moment sprzedaży Akcji Opcyjnych, a nie wykonania Opcji. Z chwilą wykonania Opcji, Wnioskodawca nie uzyskuje korzyści, nabywa jedynie Akcje Opcyjne, które być może uda mu się zbyć, przy czym w tym zakresie nie ma jakiejkolwiek gwarancji. Nie istnieje bowiem obrót giełdowy, za pośrednictwem, którego Akcje Opcyjne można by zaoferować do sprzedaży. Może się więc okazać, że w praktyce zbycie Akcji Opcyjnych będzie niemożliwe lub utrudnione, a zaoferowana cena – przy założeniu, że znajdzie się nabywca, będzie niższa niż Cena Wykonania. Beneficjent (Wnioskodawca) w czasie od wykonania Opcji (nabycia Akcji Opcyjnych) do zbycia Akcji Opcyjnych, nie uzyskuje żadnych korzyści z Akcji Opcyjnych, w szczególności prawa do dywidendy.

A zatem uznanie, że realizacją instrumentu pochodnego jest w istocie sprzedaż Akcji Opcyjnych, spowoduje jednakowe obciążenie podatkowe podatników, którzy nabywają akcje odpłatnie, jak i tych, którzy w istocie również nabywają je odpłatnie jednak na skutek nieodpłatnego przyznania opcji. W każdej z tych sytuacji podatnik zapłaciłby podatek od faktycznego przyrostu majątku w wyniku zbycia akcji. Podobne Wnioski można wyprowadzić z poglądów judykatury (m.in. Wyrok NSA z 7.02.2014 r., II FSK 419/12, LEX nr 1450276, Wyrok NSA z 8.06.2018 r., II FSK 1539/16, LEX nr 2520341, Wyrok WSA w Krakowie z 16.12.2019 r., I SA/Kr 1140/19, LEX nr 3086331).

Ad. 3

W sytuacji odpowiedzi negatywnej na pytanie, o którym mowa w punkcie 2, w ocenie Wnioskodawcy należy uznać, że przychód do opodatkowania powstanie w momencie zbycia Akcji Opcyjnych stosownie do treści art. 30b ust. 1 pkt 1) updof w zw. z art. 30b ust. 2 pkt 1) updof.

Od przychodu, Wnioskodawca będzie uprawniony do odliczenia kosztów uzyskania przychodu stosownie do treści art. 23 ust. 1 pkt 38) updof w wysokości Ceny Wykonania Opcji, to jest ceny, za którą faktycznie nabył Akcje Opcyjne.

Stosownie do treści art. 45 ust. 1 updof Podatnicy są obowiązani składać urzędom skarbowym zeznanie, według ustalonego wzoru, o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym, w terminie od dnia 15 lutego do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym. Zeznania złożone przed początkiem terminu uznaje się za złożone w dniu 15 lutego roku następującego po roku podatkowym. Stosownie do treści art. 45 ust. 1a pkt 1) updof W terminie określonym w ust. 1 podatnicy są obowiązani składać urzędom skarbowym odrębne zeznania, według ustalonych wzorów, o wysokości osiągniętego w roku podatkowym dochodu (poniesionej straty) z kapitałów opodatkowanych na zasadach określonych w art. 30b. Obecnie ustalonym wzorem jest deklaracja PIT-38. A zatem należy uznać, że Wnioskodawca będzie zobowiązana złożyć właściwemu Urzędowi Skarbowemu zeznanie podatkowe o wysokości osiągniętego dochodu z tytułu zbycia Akcji Opcyjnych do 30 kwietnia roku następującego po roku, w którym nastąpiło zbycie Akcji Opcyjnych.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

 Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):

Osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).

Stosownie do art. 9 ww. ustawy:

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Konstrukcja podatku dochodowego od osób fizycznych zakłada przy tym zróżnicowanie sposobu opodatkowania poszczególnych rodzajów dochodów (przychodów) osób fizycznych w oparciu o system przyporządkowywania ich do odpowiedniego źródła przychodów. Ustawodawca tworząc system opodatkowania dochodów osób fizycznych miał na względzie, że przysporzenia uzyskiwane przez osoby fizyczne mogą być skutkiem różnych rodzajów czynności i zdarzeń. Stworzył więc klasyfikację tych przysporzeń w oparciu o kryterium źródła przychodów i system ich opodatkowania uwzględniający specyfikę poszczególnych źródeł przychodów.

W myśl art. 11 ust. 1 ww. ustawy:

Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Dla celów podatkowych nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności osób, których skutkiem jest nieodpłatne – to jest nie związane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu – przysporzenie majątku innej osobie, mające konkretny wymiar finansowy.

Zgodnie z art. 11 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Wartość pieniężną świadczeń w naturze, z zastrzeżeniem ust. 2c oraz art. 12 ust. 2-2c, określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca ich uzyskania.

W myśl natomiast art. 11 ust. 2a ww. ustawy:

Wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń ustala się:

1)jeżeli przedmiotem świadczenia są usługi wchodzące w zakres działalności gospodarczej dokonującego świadczenia – według cen stosowanych wobec innych odbiorców;

2)jeżeli przedmiotem świadczeń są usługi zakupione – według cen zakupu;

3)jeżeli przedmiotem świadczeń jest udostępnienie lokalu lub budynku – według równowartości czynszu, jaki przysługiwałby w razie zawarcia umowy najmu tego lokalu lub budynku;

4)w pozostałych przypadkach – na podstawie cen rynkowych stosowanych przy świadczeniu usług lub udostępnianiu rzeczy lub praw tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca udostępnienia.

Ponadto, jak stanowi art. 11 ust. 2b ww. ustawy:

Jeżeli świadczenia są częściowo odpłatne, przychodem podatnika jest różnica pomiędzy wartością tych świadczeń, ustaloną według zasad określonych w ust. 2 lub 2a, a odpłatnością ponoszoną przez podatnika.

Ustawodawca tworząc system opodatkowania dochodów osób fizycznych miał na względzie, że przysporzenia uzyskiwane przez osoby fizyczne mogą być skutkiem różnych rodzajów czynności i zdarzeń. Stworzył więc klasyfikację tych przysporzeń w oparciu o kryterium źródła przychodów i system ich opodatkowania uwzględniający specyfikę poszczególnych źródeł przychodów (obejmujący m.in. kwestię uwzględniania kosztów uzyskania przychodów dla celów ustalenia dochodu z danego źródła przychodów).

Źródła przychodów zostały określone w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wśród nich ustawodawca wyodrębnił:

  • pozarolniczą działalność gospodarczą (art. 10 ust. 1 pkt 3);
  • kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a-c (art. 10 ust. 1 pkt 7);
  • inne źródła (art. 10 ust. 1 pkt 9).

Szczegółowe regulacje dotyczące przychodów z poszczególnych źródeł zostały zawarte w art. 12-20 cytowanej ustawy.

Zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Za przychód z działalności, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3, uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług.

Przy czym, jak stanowi art. 14 ust. 2 pkt 8 tej ustawy:

Przychodem z działalności gospodarczej jest również wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń, obliczonych zgodnie z art. 11 ust. 2-2b, z zastrzeżeniem ust. 2g i art. 21 ust. 1 pkt 125 i 125a.

Do kategorii przychodów z kapitałów pieniężnych, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ustawodawca zaliczył natomiast m.in.:

  • przychody z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) oraz papierów wartościowych (art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a);
  • przychody z realizacji praw wynikających z papierów wartościowych, o których mowa w art. 3 pkt 1 lit. b ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. b);
  • przychody z odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych oraz z realizacji praw z nich wynikających (art. 17 ust. 1 pkt 10).

Stosownie natomiast do treści art. 20 ust. 1 omawianej ustawy:

Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Z opisu sprawy wynika, że jako polski rezydent podatkowy uczestniczy Pan w planie Opcji Pracowniczych oraz Akcji organizowanym przez zagraniczną (...). Dyrektorzy Spółki przyjęli Zmieniony i Ujednolicony Plan Opcji Pracowniczych oraz Akcji (udziałów) Zastrzeżonych (w treści jako Plan). Przez Opcję należy rozumieć prawo do nabycia Akcji Opcyjnych w ramach Planu, które nie podlega cesji i przeniesieniu, chyba że Rada Dyrektorów postanowi inaczej. Przez Akcje Opcyjne należy rozumieć Akcje Zwykłe, które zostaną wyemitowane przez Spółkę po wykonaniu całości lub części niewykonanej Opcji.

Rada Dyrektorów może w dowolnym czasie zezwolić na przyznanie Uczestnikom Planu Opcji na określoną przez siebie liczbę Akcji Opcyjnych, z zastrzeżeniem postanowień Planu.

Umowa podlega wykonaniu w oparciu o notę wykonawczą składaną Spółce za pośrednictwem dedykowanej platformy. Złożeniu Noty musi towarzyszyć zapłata pełnej Ceny Wykonania za Akcje Opcyjne, które mają zostać nabyte. Cena Wykonania musi być w całości zapłacona na rzecz Spółki. Żadne Akcje Opcyjne nie zostaną przyznane do czasu otrzymania przez Spółkę pełnej płatności. W przypadku Akcji Opcyjnych, które nie są notowane na Giełdzie (stosownie do definicji z Planu), tak jak w tym przypadku, Cena Wykonania jest ustalana przez Radę Dyrektorów, przy czym jej wartość, stosownie do postanowień Planu, nie może być niższa niż Wartość Godziwa Akcji Opcyjnych z Daty Przyznania. Akcje Opcyjne, nie są one też notowane na giełdzie.

Każde z opisanych we wniosku zdarzeń tj. nieodpłatne nabycie opcji oraz odpłatne nabycie akcji opcyjnych za określoną kwotę dla określenia jego skutków podatkowych musi być rozpatrzone oddzielnie.

Ocena skutków podatkowych wskazanych zdarzeń w pierwszej kolejności wymaga odniesienia się do regulacji art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i rozważenia, czy wstępny etap Pana uczestnictwa w Planie, tj. otrzymanie opcji na akcje opcyjnie stanowiących instrument finansowy, uprawniających do nabycia akcji skutkuje powstaniem przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Jak Pan wskazał we wniosku, Opcje są przyznawane nieodpłatnie, są niezbywalne, nie mają wartości i stanowią pochodny instrument finansowy w rozumieniu art. 5a pkt 13 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w związku z art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi.

Wynika z powyższego, że otrzymał Pan nieodpłatnie opcje, które przy spełnieniu odpowiednich warunków będą mogły w przyszłości być zamienione na akcje opcyjnie. Tak więc bez wątpienia w analizowanej sprawie nastąpiło nieodpłatne nabycie opcji, a co za tym idzie mamy do czynienia z nieodpłatnym nabywaniem pochodnych instrumentów finansowych, a tym samym nieodpłatnym świadczeniem na Pana rzecz.

Przychód do opodatkowania powstaje natomiast w zależności od tego, czy jest możliwe ustalenie wartości rynkowej stosowanej przy udostępnianiu praw lub w obrocie prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem czasu i miejsca ich udostępnienia.

Wskazał Pan, że Opcja wykreowana Umową przyznawana jest nieodpłatnie, jest też niezbywalna i sama w sobie nie przedstawia żadnej wartości. Nie jest i nie może być przedmiotem obrotu, nie jest notowana na rynku umożliwiającym spotkanie popytu z podażą, ani jakimkolwiek innym, a w konsekwencji nie ma możliwości ustalenia ceny rynkowej Opcji. Nie ma w obrocie praw majątkowych tego samego rodzaju i gatunku, ponieważ zgodnie z Planem i Umową, Opcje są niezbywalne oraz nie ma możliwości ich zbycia lub obciążenia. Może ona zostać wykonana, ale nie musi.

Tym samym w związku z otrzymaniem opcji nie wystąpi obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych.

Kolejnym zdarzeniem opisanym przez Pana we wniosku jest realizacja uprawnień z przyznanych nieodpłatnie opcji, poprzez nabycie w roku 2023 - 200.000 Akcji Opcyjnych w wykonaniu Opcji, za Cenę Wykonania 0,20 USD. W dniu 20 grudnia 2023 r. wykonał Pan Umowę, na mocy której nabył 200.000 Akcji Opcyjnych w wykonaniu Opcji, za Cenę Wykonania 0,20 USD za akcje, za łączną Cenę Wykonania 40.000 USD, która to cena została zapłacona na rachunek bankowy Spółki z Pana rachunku bankowego.

Przyjmując zatem, że cena po której nabył Pan akcje spółki zagranicznej jest ceną odzwierciedlającą rzeczywistą wartość akcji na dzień nabycia, należy zgodzić się z Pana stanowiskiem, że na moment nabycia tych akcji, w wyniku realizacji przyznanych nieodpłatnie opcji, po Pana stronie nie powstaje przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Z uwagi na uznanie za prawidłowe Pana stanowiska w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 1, organ odstąpił od udzielenia odpowiedzi na pytanie oznaczone nr 3. Stanowisko dotyczące pytania 3 było sformułowane warunkowo i oczekiwał Pan na nie odpowiedzi wyłącznie, gdyby stanowisko w zakresie pytania nr 1 zostałoby ocenione jako nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Powołane interpretacje nie stanowią źródła prawa, wiążą strony w konkretnej indywidualnej sprawie, więc zawartych w nich stanowisk organów podatkowych nie można wprost przenosić na grunt innej sprawy. Każdą sprawę tutejszy Organ jest zobowiązany rozpatrywać indywidualnie.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

  • Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.
  • Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

  • Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

  • w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
  • w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).