Możliwości wspólnego rozliczenia się z małżonków po uprawomocnieniu się zakończenia postepowania upadłościowego.

Interpretacja indywidualna

 – stanowisko nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

26 lutego 2024 r. wpłynął Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy możliwości wspólnego rozliczenia się z małżonką za rok 2023. Uzupełnił go Pan – na wezwanie organu – pismem z 3 kwietnia 2024 r. (wpływ). Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Jest Pan wraz z małżonką w trakcie ostatniego etapu wynikającego z ogłoszenia upadłości. (...).

Pana żona miała orzeczoną upadłość (...) 2020 r. Pana upadłość została orzeczona (...) 2021 r. Od upadłości zgodnie z prawem zakończyła się Państwa wspólność majątkowa małżeńska i za rok 2020 nie mogliście się Państwo rozliczyć razem.

Postępowanie upadłościowe Pana i Pana żony zakończyło się prawomocnym wyrokiem Sądu z dnia (...) 2023 r. Tym samym, zgodnie z prawem weszliście Państwo ponownie w stan małżeńskiej wspólności ustawowej. Pomimo wszystko, jesteście Państwo dalej małżeństwem. Pracują Państwo, płacą i chcą Państwo płacić podatki.

Uzupełnienie zdarzenia przyszłego

W 2023 r. Pan i Pana żona podlegaliście na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu.

Związek małżeński zawarł Pan ze swoją żoną (...) 1992 r.

Przez cały rok podatkowy 2023 byliście Państwo w związku małżeńskim.

Postępowanie upadłościowe było prowadzone wobec Pana w trybie art. 491¹ ust. 2 ustawy Prawo upadłościowe, tj. wobec osoby nieprowadzącej działalności gospodarczej.

Postanowienie Sądu o ogłoszeniu upadłości zostało wydane (...) 2021 r. i uprawomocniło się (...) 2021 r.

Postępowanie upadłościowe zostało zakończone postanowieniem Sądu z (...) 2023 r. które stało się prawomocne (...) 2023 r.

Wobec Pana i Pana żony nie miały zastosowania przepisy art. 30c (opodatkowanie dochodów z działalności gospodarczej, działów specjalnych produkcji rolnej podatkiem liniowym) lub ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym (z wyjątkiem przepisów dotyczących najmu prywatnego) – w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń.

Wobec Pana i Pana żony nie miały też zastosowania przepisy z ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Pytanie

Czy jest Pan uprawniony do rozliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych za 2023 r. na zasadach określonych w art. 6 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. wspólnie z małżonką?

Pana stanowisko w sprawie

Pana zdaniem, jest Pan uprawniony do rozliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych za 2023 r., na zasadach określonych w art. 6 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. wspólnie z małżonką.

Wspólność majątkowa w Państwa małżeństwie została przerwana na skutek upadłości małżonki ogłoszonej (...) 2020 r. i Pana upadłości ogłoszonej w (...) 2021 r.

Za 2020 r., 2021 r. i 2022 r. musieli Państwo rozliczać się osobno.

Postępowania upadłościowe zostały zakończone postanowieniem Sądu (...) 2023 r. i stały się prawomocne (...) 2023 r. Tym samym z mocy prawa została Państwu przywrócona ustawowa wspólność majątkowa małżeńska.

Rok podatkowy 2023 zakończyli Państwo będąc małżeństwem i łączyła Państwa wspólność majątkowa.

Jest to sytuacja podatkowo-rozliczeniowa identyczna z zawarciem małżeństwa w trakcie roku podatkowego. Ze względu na znaczne różnice dochodowe Pana i Pana małżonki wspólne rozliczenie jest dla Państwa korzystniejsze finansowo.

Jest to dla Państwa bardzo ważne, ponieważ (...) Państwo i pomimo zaistniałej sytuacji finansowej pracujecie Państwo i płacicie podatki. Posiadają Państwo (...).

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku, jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Na podstawie art. 6 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Małżonkowie podlegają odrębnemu opodatkowaniu od osiąganych przez nich dochodów.

W myśl art. 6 ust. 2 powołanej ustawy:

Małżonkowie podlegający obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1, pozostający w związku małżeńskim i we wspólności majątkowej:

1)przez cały rok podatkowy albo

2)od dnia zawarcia związku małżeńskiego do ostatniego dnia roku podatkowego – w przypadku gdy związek małżeński został zawarty w trakcie roku podatkowego

–mogą być, z zastrzeżeniem ust. 8, na wspólny wniosek wyrażony w zeznaniu podatkowym, opodatkowani łącznie od sumy swoich dochodów określonych zgodnie z art. 9 ust. 1 i 1a, po uprzednim odliczeniu, odrębnie przez każdego z małżonków, kwot pomniejszających dochód; w tym przypadku podatek określa się na imię obojga małżonków w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy łącznych dochodów małżonków.

Stosownie do art. 6 ust. 2a cytowanej ustawy:

Wniosek, o którym mowa w ust. 2, może być wyrażony przez jednego z małżonków. Wyrażenie wniosku przez jednego z małżonków traktuje się na równi ze złożeniem przez niego oświadczenia o upoważnieniu go przez jego współmałżonka do złożenia wniosku o łączne opodatkowanie ich dochodów. Oświadczenie to składa się pod rygorem odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania.

Z art. 6 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że:

Zasada wyrażona w ust. 2 ma zastosowanie również, jeżeli jeden z małżonków w roku podatkowym nie uzyskał przychodów ze źródeł, z których dochód jest opodatkowany zgodnie z art. 27, lub osiągnął dochody w wysokości niepowodującej obowiązku uiszczenia podatku.

W myśl zaś art. 6 ust. 3a komentowanej ustawy:

Zasady i sposób opodatkowania, o których mowa w ust. 2 i 3, mają zastosowanie również do:

1)małżonków, którzy mają miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej,

2)małżonków, z których jeden podlega nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Rzeczypospolitej Polskiej a drugi ma miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej

–jeżeli osiągnęli podlegające opodatkowaniu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przychody w wysokości stanowiącej łącznie co najmniej 75% całkowitego przychodu osiągniętego przez oboje małżonków w danym roku podatkowym i udokumentowali certyfikatem rezydencji miejsce zamieszkania dla celów podatkowych; przepis ust. 8 stosuje się odpowiednio.

Według art. 6 ust. 8 przywołanej ustawy:

Sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4d, nie ma zastosowania, w przypadku gdy chociażby jeden z małżonków, osoba samotnie wychowująca dziecko lub jej dziecko:

1)stosuje przepisy:

a)art. 30c lub

b)ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, z wyjątkiem art. 6 ust. 1a tej ustawy

–w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń;

2)podlega opodatkowaniu na zasadach wynikających z ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Z ww. regulacji wynika, że z wnioskiem o wspólne opodatkowanie dochodów mogą wystąpić małżonkowie, jeżeli spełnią łącznie, określone w art. 6 ust. 2 i 8 cytowanej ustawy, następujące warunki:

·są polskimi rezydentami podatkowymi,

·pozostają w związku małżeńskim i we wspólności majątkowej:

–przez cały rok podatkowy albo

–od dnia zawarcia związku małżeńskiego do ostatniego dnia roku podatkowego, w przypadku gdy związek małżeński został zawarty w trakcie roku podatkowego,

·nie stosują przepisów o 19% podatku liniowym lub przepisów ustawy o ryczałcie (z wyjątkiem dotyczących najmu prywatnego) w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń,

·nie podlegają opodatkowaniu na zasadach wynikających z ustawy o podatku tonażowym lub ustawy o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Ustawodawca wprowadzając uprawnienie polegające na możliwości wspólnego rozliczenia się małżonków, wyraźnie określił więc warunki jakie należy spełnić by móc z niego skorzystać. Spełnienie ww. warunków łącznie powoduje możliwość skorzystania z prawa do łącznego opodatkowania dochodów małżonków.

Z analizy opisu zdarzenia wynika, że związek małżeński zawarł Pan ze swoją żoną (…) 1992 r. W 2023 r. Pan i Pana żona podlegaliście na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu. Przez cały rok podatkowy – 2023 – byliście Państwo w związku małżeńskim. Pana żona miała orzeczoną upadłość (…) 2020 r. Pana upadłość została orzeczona postanowieniem Sądu z (…) 2021 r., które uprawomocniło się (…) 2021 r. Od upadłości zgodnie z prawem zakończyła się Państwa wspólność majątkowa małżeńska. Postępowania upadłościowe Pana oraz Pana żony zostały zakończone postanowieniami Sądu z (…) 2023 r., które stały się prawomocne (…) 2023 r. Wobec Pana i Pana żony nie miały zastosowania przepisy art. 30c (opodatkowanie dochodów z działalności gospodarczej, działów specjalnych produkcji rolnej podatkiem liniowym) lub ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym (z wyjątkiem przepisów dotyczących najmu prywatnego) – w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń. Wobec Pana i Pana żony nie miały też zastosowania przepisy z ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Powziął Pan wątpliwość czy za rok 2023 może Pan rozliczyć się wspólnie z żoną na zasadach określonych w art. 6 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, skoro Pana i Pana żony postępowania upadłościowe zostały zakończone postanowieniami Sądu z (...) 2023 r. które stały się prawomocne (...) 2023 r.

Celem wyjaśnienia Pana wątpliwości należy odnieść się do przepisów ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2809 ze zm.).

Zgodnie z art. 53 § 1 ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy:

Rozdzielność majątkowa powstaje z mocy prawa, w razie ubezwłasnowolnienia lub ogłoszenia upadłości jednego z małżonków.

Na mocy art. 53 § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

W razie uchylenia ubezwłasnowolnienia, a także umorzenia, ukończenia lub uchylenia postępowania upadłościowego, między małżonkami powstaje ustawowy ustrój majątkowy.

Stosownie zaś do art. 124 ust. 1 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1520 ze zm.):

Z dniem ogłoszenia upadłości jednego z małżonków powstaje między małżonkami rozdzielność majątkowa, o której mowa w art. 53 § 1 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.U. z 2020 r. poz. 1359). Jeżeli małżonkowie pozostawali w ustroju wspólności majątkowej, majątek wspólny małżonków wchodzi do masy upadłości, a jego podział jest niedopuszczalny.

Biorąc pod uwagę powyższe uregulowania prawne – na tle przedstawionego opisu sprawy – stwierdzam, że nie jest Pan uprawniony do rozliczenia podatku dochodowego od osób fizyczych za 2023 r. na zasadach określonych w art. 6 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. wspólnie z małżonką. Nie pozostawał Pan wraz z Pana żoną przez cały rok 2023 we wspólności majątkwej małżeńskiej. Od ogłoszenia upadłości Pana żony do momentu ukończenia postępowań upadłościowych w 2023 r. między Panem a Pana żoną istniał ustrój rozdzielności majątkowej. Wobec tego wystąpiła negatywna przesłanka uniemożliwiająca wspólne rozliczenie.

Tym samym Pana stanowisko należało uznać za nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Pana i stanu prawnego obowiązującego w dacie wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.) Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia i zastosuje się Pan do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa.