Interpretacja indywidualna z dnia 26 kwietnia 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT2-2.4011.206.2024.2.DA
Temat interpretacji
Skutki podatkowe umorzenia kredytu mieszkaniowego.
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowny Panie,
stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
21 lutego 2024 r. wpłynął Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych umorzenia wierzytelności z tytułu kredytu budowlano-hipotecznego. Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismem złożonym 23 kwietnia 2024 r.
Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
27 grudnia 2005 r. zawarł Pan umowę z bankiem o kredyt budowlano-hipoteczny denominowany we frankach szwajcarskich (CHF) w wysokości 80 484 CHF. Kredyt został zaciągnięty na poczet całkowitej ceny zakupu lokalu mieszkalnego oraz miejsca postojowego na rynku pierwotnym od dewelopera w inwestycji przy ul. … w … (lokal …, miejsce postojowe …). Cena brutto lokalu wraz z przynależnym pomieszczeniem pomocniczym (komórka lokatorska) to 182 415 zł. Cena miejsca parkingowego w hali garażowej to 20 000 zł. Dla inwestycji zostały ustanowione dwie księgi wieczyste, jedna dla lokalu mieszkalnego wraz z pomieszczeniem pomocniczym, druga dla miejsca parkingowego. Tytułem zabezpieczenia kredytu zostały ustanowione hipoteki zwykła i kaucyjna na obu księgach wieczystych.
W lokalu mieszkał Pan od 2007 r. Najpierw sam, a następnie z żoną i dziećmi.
W 2015 r. wraz żoną zaciągnął Pan kredyt budowlany na budowę domu jednorodzinnego, do którego przeprowadzili się Państwo w 2016 r.
Od stycznia 2017 r. lokal … przy ul. … w … wynajmują Państwo na cele mieszkaniowe − najem okazjonalny.
W chwili obecnej rozważa Pan zawarcie z bankiem ugody i podpisanie aneksu do umowy zmieniającego walutę, wysokość i zasady spłaty wierzytelności kredytowej. Zawarcie ugody będzie skutkować pomniejszeniem salda kapitału pozostałego do spłaty. Ewentualne podpisanie ugody planuje Pan na rok 2024.
Pan wraz z żoną nie korzystali z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej inwestycji mieszkaniowej. W Pana małżeństwie panuje ustrój współwłasności ustawowej małżeńskiej.
W uzupełnieniu wniosku wskazał Pan, że zawarty 27 grudnia 2005 r. kredyt budowlano-hipoteczny został udzielony przez podmiot, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów. Umowa o kredyt budowlano-hipoteczny we frankach szwajcarskich została podpisana z Bankiem …. Od 2007 r. następcą prawnym jest Bank … (dalej: „Bank”).
W umowie przeznaczenie kredytu zostało zapisane jako:
„finansowanie zaliczek na poczet ceny zakupu lokalu mieszkaniowego na rynku pierwotnym od dewelopera ... z siedzibą w …, położonego w miejscowości …, ul. …, lokal …, miejsce postojowe …”.
Przedmiotowy kredyt został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej.
Zaciągnięty kredyt w całości został przeznaczony na zakup ww. lokalu mieszkalnego wraz z przynależnym pomieszczeniem pomocniczym (komórką lokatorską) oraz miejsca postojowego. Z kredytu finansowany był jedynie zakup wskazanej nieruchomości. W umowie kredytowej zawartej z Bankiem w 2005 r. na kwotę w wysokości 80 484 CHF nie rozgraniczono kwot przeznaczonych na zakup lokalu mieszkalnego wraz z komórką lokatorską oraz na zakup miejsca postojowego, w umowie wskazana jest jedna kwota za całość inwestycji.
Data nabycia przedmiotowego lokalu mieszkalnego to 23 lipca 2008 r. Nabycie nastąpiło na podstawie aktu notarialnego: „Umowa ustanowienia odrębnej własności lokalu mieszkalnego i umowy sprzedaży lokalu wraz ze związanymi z nim prawami. Umowa sprzedaży udziału w lokalu niemieszkalnym – garażu”.
Czyli do ww. lokalu mieszkalnego przysługuje Panu prawo odrębnej własności.
Jest Pan właścicielem wskazanego lokalu mieszkalnego, w przypadku garażu − jest Pan współwłaścicielem 1/128 części, właścicielami pozostałych części są inni lokatorzy budynku.
Wzór ugody z Bankiem nie zawiera odwołania do przepisów prawa, na podstawie których zostanie popisana, ale wskazuje Pan, że celem jej zawarcia jest: „polubowne rozstrzygnięcie sporu dotyczącego niedozwolonego charakteru postanowień Umowy lub jej ważności, a tym samym uchylenie niepewności co do roszczeń wynikających z Umowy poprzez przyjęte w Ugodzie rozwiązania”.
Wzór ugody z Bankiem będzie zawierać następujące ustalenia:
„W związku z przewalutowaniem zadłużenia z CHF na PLN Bank zwalnia Kredytobiorcę z długu (umarza zadłużenie Kredytobiorcy) w łącznej kwocie …, tj. umarza:
1)kapitału … PLN,
2)odsetek od należności regularnych … PLN,
3)odsetek od zadłużenia przeterminowanego … PLN.
Ponadto Strony uzgadniają, iż pozostałe do spłaty zadłużenie Kredytobiorcy wobec Banku z tytułu Umowy, na dzień określony w ust. 3, wynosi … PLN (słownie: … PLN, tj.:
1)kapitał (pozostała do spłaty kwota kredytu): … PLN,
2)odsetki: 0 PLN,
3)opłaty: … PLN,
przy czym wskazana kwota opłat doliczona zostanie do kapitału pozostałego do spłaty z dniem określonym w ust. 3, na co Kredytobiorca wyraża zgodę”.
W związku ze wskazaniem we wniosku: „Zawarcie ugody będzie skutkować pomniejszeniem salda kapitału pozostałego do spłaty” wyjaśnił Pan, że pozostały kapitał będzie spłacany z pierwotnym harmonogramem – czyli do grudnia 2036 r.
Na kwotę, w stosunku do której zostanie Pan zwolniony z długu − zgodnie ze wzorem ugody − będą składać się:
1)kapitał,
2)odsetki od należności regularnych,
3)odsetki od zadłużenia przeterminowanego,
przy czym do dnia dzisiejszego nie miał Pan zadłużenia przeterminowanego.
Kwota odsetek karnych, która była jednoznacznie zdefiniowana w umowie kredytowej, według Pana wiedzy będzie równa zero. Do dnia dzisiejszego nie miał Pan zadłużenia przeterminowanego.
Umorzenie przez Bank części kredytu nastąpi po wcześniejszym jego przewalutowaniu z CHF na PLN.
W przeszłości nie korzystał Pan z umorzenia wierzytelności z tytułu innego kredytu zabezpieczonego hipotecznie i zaciągniętego na własne cele mieszkaniowe, o którym mowa w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 592 ze zm.).
Pytanie
Czy opisana sytuacja spełnia warunki do skorzystania z zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. (Dz. U. 2022 poz. 592 ) wraz ze zmianą wynikającą z rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2022 r. (Dz. U. 2022 poz. 2743) w przypadku zawarcia ugody z bankiem w roku 2024 i pomniejszeniem salda kapitału pozostałego do spłaty?
Pana stanowisko w sprawie
Pana zdaniem:
-kredyt został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej − nie korzystał Pan z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej inwestycji mieszkaniowej,
-kredyt został udzielony na zakup nieruchomości: lokal mieszkalny oraz miejsce postojowe z ustanowionymi oddzielnymi księgami wieczystymi − kredyt został zabezpieczony w postaci hipoteki ustanowionej na nieruchomości,
-kredyt został udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmiot, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów.
W związku z tym powinien Pan zapłacić podatek od umorzonej kwoty kredytu odpowiadającej części, w jakiej kwota kredytu budowlano-hipotecznego przypadająca na zakup miejsca postojowego (20 000 zł) pozostaje do całkowitej kwoty zaciągniętego kredytu budowlano-hipotecznego (202 415 zł), tj. od 9,88% umorzonej kwoty kredytu. Pozostała część umorzonej kwoty kredytu, tj. 90,12% spełnia warunki do zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. (Dz. U. 2022 poz. 592 ) wraz ze zmianą wynikającą z rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2022 r. (Dz. U. 2022 poz. 2743).
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Reguły dotyczące opodatkowania
Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Stosownie do art. 9 ust. 2 ww. ustawy:
Dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 23o, art. 23u, art. 24-24b, art. 24c, art. 24e, art. 30ca, art. 30da oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.
Jak stanowi art. 11 ust. 1 cytowanej ustawy:
Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną, jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika.
Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osoby, mające konkretny wymiar finansowy.
Źródła przychodów
W myśl art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Źródłami przychodów są inne źródła.
Stosownie do art. 20 ust. 1 ww. ustawy:
Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.
Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.
Wskazał Pan, że zawarcie ugody z Bankiem skutkować będzie pomniejszeniem salda kapitału pozostałego do spłaty.
Umorzenie wierzytelności
Umorzenie wierzytelności następuje w przypadku zwolnienia z długu, czyli zrzeczenia się przez wierzyciela prawa do wierzytelności, bez uzyskania świadczenia ze strony dłużnika. Takie zrzeczenie się, pod warunkiem, że dłużnik je przyjmie, powoduje, że zobowiązanie wygasa.
Zgodnie bowiem z instytucją zwolnienia z długu uregulowaną w art. 508 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.):
Zobowiązanie wygasa, gdy wierzyciel zwalnia dłużnika z długu, a dłużnik zwolnienie przyjmuje.
Tak więc dla umorzenia wierzytelności koniecznym jest zgoda dłużnika (np. uzyskana w wyniku ugody, czy poprzez oświadczenie).
Otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).
Tym samym, umorzoną Panu kwotę wierzytelności z tytułu zaciągniętego kredytu należy zakwalifikować do przychodu z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Zaniechanie poboru podatku
Jednakże zgodnie z § 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 102):
1.Zarządza się zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od kwot:
1)umorzonych osobie fizycznej wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego, w przypadku gdy:
a)kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, a w przypadku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego - gdy kredyty mieszkaniowe zostały zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej, oraz
b)osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a inwestycji mieszkaniowej;
2)otrzymanych przez osobę fizyczną świadczeń z tytułu kredytu mieszkaniowego udzielonego w walucie obcej lub w złotych, lecz nominowanego lub indeksowanego do waluty obcej, w związku z powstaniem przychodu z tytułu zastosowania ujemnego oprocentowania.
2.Kwoty wierzytelności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, obejmują:
1)kwoty kredytu mieszkaniowego (kapitału);
2)odsetki, w tym odsetki skapitalizowane, i prowizje;
3)opłaty, jeżeli ich poniesienie przez kredytobiorcę było niezbędne do zawarcia umowy kredytu mieszkaniowego, z wyjątkiem kosztów usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń.
3.W przypadku gdy kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty również na wydatki inne niż określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2647, z późn. zm.), zaniechanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje kwotę wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego w części, w jakiej kwota kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na wydatki określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 tej ustawy pozostaje do całkowitej kwoty zaciągniętego kredytu mieszkaniowego.
4.W przypadku gdy kredyt mieszkaniowy został zastąpiony kredytem refinansowym lub gdy na jego spłatę został zaciągnięty kredyt konsolidacyjny, zaniechanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje odpowiednio kwotę wierzytelności z tytułu kredytu refinansowego lub konsolidacyjnego w części odpowiadającej kwocie wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego.
5.Przez jedną inwestycję mieszkaniową, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, rozumie się inwestycję, której celem jest zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych:
1)jednego gospodarstwa domowego albo
2)więcej niż jednego gospodarstwa domowego, w przypadku gdy osoby fizyczne mające zajmować wspólnie jeden budynek mieszkalny, nie mniej niż jedna osoba fizyczna z każdego takiego gospodarstwa, są osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej w rozumieniu art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2023 r. poz. 1774 i 1843).
6.Przez jedno gospodarstwo domowe, o którym mowa w ust. 5, rozumie się gospodarstwo prowadzone przez osobę fizyczną zajmującą jeden lokal mieszkalny albo jeden budynek mieszkalny jednorodzinny, samodzielnie lub wspólnie z innymi osobami stale z nią zamieszkującymi i gospodarującymi.
7.W przypadku gdy stroną umowy kredytu mieszkaniowego na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, są co najmniej dwie osoby fizyczne, zaniechanie poboru podatku, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, ma zastosowanie wyłącznie do osób, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lit. b.
Natomiast w myśl § 3 komentowanego rozporządzenia:
Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o kredycie mieszkaniowym, należy przez to rozumieć kredyt, który został:
1)udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmiot, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów, oraz
2)zabezpieczony w postaci hipoteki ustanowionej na nieruchomości lub udziale w nieruchomości lub prawie wieczystego użytkowania gruntu lub udziale w takim prawie, lub spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego lub udziale w takim prawie, lub prawie do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziale w takim prawie, oraz
3)zaciągnięty na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Z kolei § 4 cytowanego rozporządzenia stanowi, że:
Zaniechanie, o którym mowa w § 1 i § 2, ma zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2022 r. do dnia 31 grudnia 2024 r.
Zatem zaniechanie poboru podatku do umorzonych osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytów znajdzie zastosowanie, jeżeli zostaną spełnione łącznie następujące przesłanki:
1)kredyt był zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej;
2)kredyt był udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmioty uprawnione do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw;
3)kredyt był zabezpieczony hipotecznie;
4)kredytobiorca nie korzystał wcześniej z umorzenia zobowiązania z tytułu innego kredytu na własne cele mieszkaniowe zabezpieczonego hipotecznie;
5)kwota wierzytelności obejmuje kwotę kredytu mieszkaniowego (kapitału), odsetki, w tym odsetki skapitalizowane i prowizje, opłaty, jeżeli ich poniesienie przez kredytobiorcę było niezbędne do zawarcia umowy kredytu mieszkaniowego, z wyjątkiem kosztów usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń.
W przypadku spełnienia powyższych przesłanek zaniechanie poboru podatku ma też zastosowanie do świadczeń z tytułu kredytu mieszkaniowego udzielonego w walucie obcej lub w złotych, lecz nominowanego lub indeksowanego do waluty obcej, w związku z powstaniem przychodu z tytułu zastosowania ujemnego oprocentowania.
Ponadto, określając kredyt mieszkaniowy objęty zaniechaniem rozporządzenie odwołuje się do wydatków, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Z powyższego wynika zatem, że zaniechanie poboru podatku znajdzie zastosowanie do umorzonych osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytów zaciągniętych na cele mieszkaniowe i zabezpieczonych hipotecznie, udzielonych przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmioty uprawnione do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw, w przypadku gdy kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Zgodnie z treścią ww. art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Za wydatki poniesione na cele, o których mowa w ust. 1 pkt 131, uważa się wydatki poniesione na:
a)nabycie budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, a także na nabycie gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym budynkiem lub lokalem,
b)nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie,
c)nabycie gruntu pod budowę budynku mieszkalnego lub udziału w takim gruncie, prawa użytkowania wieczystego takiego gruntu lub udziału w takim prawie, w tym również z rozpoczętą budową budynku mieszkalnego, oraz nabycie innego gruntu lub udziału w gruncie, prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, jeżeli w okresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 131, grunt ten zmieni przeznaczenie na grunt pod budowę budynku mieszkalnego,
d)budowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub remont własnego budynku mieszkalnego, jego części lub własnego lokalu mieszkalnego,
e)rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub adaptację na cele mieszkalne własnego budynku niemieszkalnego, jego części, własnego lokalu niemieszkalnego lub własnego pomieszczenia niemieszkalnego
- położonych w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej.
Przy czym ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie określa kiedy i jak długo podatnik powinien mieszkać w nabytym lokalu mieszkalnym, żeby nastąpiła realizacja celu mieszkaniowego. Tym samym brak jest podstaw do uznania, że podatnik nie realizuje celu mieszkaniowego w przypadku, gdy nabył lokal mieszkalny w którym zamieszkiwał, a następnie wynajął go bądź udostępnił część lokalu na cele prowadzonej działalności gospodarczej.
Pana skutki podatkowe z tytułu umorzenia wierzytelności
Z treści wniosku wynika, że:
· 27 grudnia 2005 r.zaciągnął Pan kredyt budowlano-hipoteczny w CHF, który przeznaczony został na zakup lokalu mieszkalnego … wraz z przynależną do niego komórką lokatorską oraz miejsca postojowego … na rynku pierwotnym od dewelopera.
· Dla inwestycji zostały ustanowione odrębne księgi wieczyste, jedna dla lokalu mieszkalnego wraz z pomieszczeniem pomocniczym, druga dla miejsca parkingowego.
·W lokalu mieszkał Pan od 2007 r. (najpierw sam, a następnie z żoną i dziećmi). W 2015 r. wraz żoną zaciągnął Pan kredyt budowlany na budowę domu jednorodzinnego, do którego przeprowadził się Pan wraz z rodziną w 2016 r. Od stycznia 2017 r. przedmiotowy lokal wynajmuje Pan na cele mieszkaniowe − najem okazjonalny.
· Kredyt mieszkaniowy został udzielony przez podmiot, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów.
· Tytułem zabezpieczenia kredytu zostały ustanowione hipoteki zwykła i kaucyjna na obu księgach wieczystych.
· W przeszłości nie korzystał Pan z umorzenia wierzytelności z tytułu innego kredytu zabezpieczonego hipotecznie i zaciągniętego na własne cele mieszkaniowe, o którym mowa w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 592 ze zm.).
· Zawarcie ugody będzie skutkować pomniejszeniem salda kapitału pozostałego do spłaty. Ewentualne podpisanie ugody planuje Pan na rok 2024.
Pana wątpliwość budzi kwestia, czy w związku z zakupionym lokalem mieszkalnym wraz z komórką lokatorską oraz miejscem postojowym …, zastosowanie znajdzie zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe.
Uważa Pan, że powinien zapłacić podatek od umorzonej kwoty kredytu odpowiadającej części, w jakiej kwota kredytu budowlano-hipotecznego przypadająca na zakup miejsca postojowego pozostaje do całkowitej kwoty zaciągniętego kredytu budowlano-hipotecznego.
Jak wskazano powyżej, jedną z przesłanek skorzystania z zaniechania poboru podatku jest przeznaczenie kredytu na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Katalog wydatków stanowiących „własne cele mieszkaniowe” podatnika wymieniony w art. 21 ust. 25 ustawy ma charakter zamknięty – jest to wyliczenie enumeratywne.
Z opisu sprawy wynika, że kredyt został przeznaczony na nabycie lokalu mieszkalnego … wraz z przynależnym pomieszczeniem pomocniczym (komórką lokatorską) oraz na nabycie miejsca postojowego … położonego w hali garażowej. Dla inwestycji zostały ustanowione dwie księgi wieczyste, jedna dla lokalu mieszkalnego wraz z pomieszczeniem pomocniczym, druga dla miejsca parkingowego.
Przepis art. 21 ust. 25 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wymienia wyłącznie lokal mieszkalny oraz grunt lub prawo wieczystego użytkowania gruntu związane z tym lokalem.
Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie definiują pojęcia lokalu mieszkalnego, zatem dla zdefiniowania tego pojęcia należy odwołać się do przepisów ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (t. j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1048 ze zm.)
Stosownie do art. 2 ust. 2 ww. ustawy:
Samodzielnym lokalem mieszkalnym, w rozumieniu ustawy, jest wydzielona trwałymi ścianami w obrębie budynku izba lub zespół izb przeznaczonych na stały pobyt ludzi, które wraz z pomieszczeniami pomocniczymi służą zaspokajaniu ich potrzeb mieszkaniowych. Przepis ten stosuje się odpowiednio również do samodzielnych lokali wykorzystywanych zgodnie z przeznaczeniem na cele inne niż mieszkalne.
Ponadto zgodnie z art. 2 ust. 4 cytowanej ustawy:
Do lokalu mogą przynależeć, jako jego części składowe, pomieszczenia, choćby nawet do niego bezpośrednio nie przylegały lub były położone w granicach nieruchomości gruntowej poza budynkiem, w którym wyodrębniono dany lokal, a w szczególności: piwnica, strych, komórka, garaż, zwane dalej "pomieszczeniami przynależnymi".
Z powyższego wynika, że do lokalu mieszkalnego mogą przynależeć inne pomieszczenia.
W sytuacji, gdy pomieszczenia typu miejsce postojowe, garaż czy np. komórka lokatorska są ściśle powiązane z lokalem mieszkalnym i nie stanowią odrębnej nieruchomości nabytej odrębnym aktem notarialnym, wówczas można przyjąć, że jako całość stanowią lokal mieszkalny mieszczący się w katalogu wydatków, o którym mowa w art. 21 ust. 25 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Z przedstawionego przez Pana opisu wynika, że dla miejsca parkingowego została ustanowiona odrębna księga wieczysta. Nie można więc uznać, że spełnia ono definicję „pomieszczenia przynależnego” nierozerwalnie związanego z zakupionym odrębnie lokalem mieszkalnym i przynależną do niego komórką. Samo miejsce postojowe, mimo że znajduje się pod tym samym adresem co lokal mieszkalny, to jednak w żadnym wypadku nie jest lokalem mieszkalnym, a więc nie służy zaspokajaniu własnych potrzeb mieszkaniowych.
Wobec powyższego − wydatkiem na cele mieszkaniowe jest wyłącznie ta część należności, która została przeznaczona na nabycie lokalu mieszkalnego wraz z przynależną do niego komórką lokatorską i tylko w tej części umorzona wierzytelność może podlegać zaniechaniu. W konsekwencji, będzie Pan zobowiązany do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu umorzonej kwoty wierzytelności w części odpowiadającej kwocie przypadającej na nabycie miejsca postojowego … znajdującego się w hali garażowej.
Podsumowując, w sytuacji przedstawionej we wniosku z zaniechania poboru podatku dochodowego od osób fizycznych będzie Pan korzystał z tytułu umorzonej kwoty wierzytelności dotyczącej zaciągniętego w 2005 r. kredytu budowlano-hipotecznego, związanego z wydatkiem poniesionym na zakup lokalu mieszkalnego wraz z przynależną do niego komórką lokatorską.
Natomiast w odniesieniu do części uzyskanego przychodu, wynikającego z umorzenia wierzytelności dotyczącej ww. kredytu związanego z wydatkiem poniesionym na zakup miejsca postojowego …, nie znajdzie zastosowanie zaniechania poboru podatku dochodowego od osób fizycznych. Kwota ta będzie stanowić dla Pana przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Podkreślić należy, że wobec treści § 4 cytowanego rozporządzenia, zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych będzie miało zastosowanie tylko wówczas, gdy ugoda z Bankiem, na mocy której dojdzie do ww. umorzenia wierzytelności, zostanie zawarta w okresie obowiązywania rozporządzenia, tj. do 31 grudnia 2024 r.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy przedstawionego przez Pana zdarzenia przyszłego i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.
Procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretacje opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Postępowanie w sprawie wydania interpretacji indywidualnej ma na celu wyjaśnienie wątpliwości co do sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego materialnego do określonego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.) jest sam przepis prawa. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest ustalanie stanu faktycznego, stanowi to bowiem domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. Organ nie prowadzi postępowania dowodowego, ograniczając się do analizy okoliczności podanych we wniosku.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego …. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).