Aport zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Interpretacja indywidualna  – stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanych stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

W dniu 27 lutego 2024 r. wpłynął Pana wniosek z 27 lutego 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych. Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 16 kwietnia 2024 r. (wpływ 16 kwietnia 2024 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego

(...) w ramach prowadzonej działalności gospodarczej (...), rezydencja podatkowa w Polsce, Firma, czynny  podatnik VAT), dalej jako Wnioskodawca, prowadzi działalność handlowo-usługową.

Wnioskodawca specjalizuje się głównie w dostarczaniu:

· (...)

Firma prowadzi działalność na terenie 2 województw.

W województwie (...) prowadzi stacjonarny sklep w (...), poprzez który obsługuje klientów biznesowych – B2B z całego województwa (...) oraz lokalnych klientów indywidualnych (obsługa klientów – B2C).

W ramach tej działalności Firma dostarcza swoim klientom towary różnych producentów oraz świadczy usługi w zakresie wynajmu nieruchomości.

Natomiast w województwie (...) prowadzi działalność wyłącznie w zakresie hurtowej sprzedaży i dystrybucji produktów marki (...) (umowa dystrybucyjna zawarta pomiędzy Firmą a Sp. z o.o. S.K.A.).

Na dzień składania wniosku Firma obsługuje klientów w 15 powiatach w woj. (...):

• (...)

Zakres dystrybucji dotyczy:

•  (...)

W ramach wieloletniej współpracy pomiędzy Firmą a Sp. z o.o. S.K.A. został opracowany i wdrożony model biznesowy. Zgodnie z nim Firma poprzez swoich pracowników – handlowców (4 osoby) zatrudnionych do obsługi 15 powiatów województwa (...) pozyskuje zamówienia.

Handlowcy przeprowadzają bezpośrednio wizyty u Klientów (dodatkowo: telefon, mail, telekonferencja, komunikatory internetowe). Handlowcy, realizując swoje działania, wykorzystują przy tym: telefony komórkowe, laptopy, samochody służbowe oraz materiały i foldery reklamowe.

W przypadku gdy zamówienie jest skompletowane, to wtedy następuje jego przekazanie przez handlowca bezpośrednio do Sp. z o.o. S.K.A. (zamówienia są bezpośrednio kierowane do Sp. z o.o. S.K.A. przy wykorzystaniu ich oprogramowania i nie są weryfikowane w zakresie dostępności w magazynie Firmy).

Po weryfikacji zamówienia i jego potwierdzeniu Sp. z o.o. S.K.A. przyjmuje je do realizacji i wysyła towar. Firma wystawia faktury za towar Klientowi i z nim się rozlicza.

Natomiast towar jest przekazywany bezpośrednio z magazynu Sp. z o.o. S.K.A. do Klienta (nie ma fizycznego przepływu towaru pomiędzy magazynem Sp. z o.o. S.K.A.  a magazynem Firmy; nie jest potrzebny i wykorzystywany pod te transakcje magazyn Firmy).

Sp. z o.o. S.K.A. wystawia fakturę za towar Firmie i z nią się rozlicza.

Koszty dostawy ponosi Sp. z o.o. S.K.A.

Towar stanowiący przedmiot sprzedaży objęty jest gwarancją lub rękojmią  Sp. z o.o. S.K.A.

Na dzień składania wniosku Firma obsługuje w 15 powiatach w województwie łącznie ok. 270 Klientów firmowych.

W ramach struktury organizacyjnej firmy wyodrębniono na podstawie zarządzenia Właściciela następujące komórki organizacyjne (działy):

·  sklep,

·  administracyjno-księgowy,

·  magazyn i zaopatrzenie,

·  hurt (...) – 15 powiatów.

W Firmie zatrudnionych na umowę o pracę jest łącznie 16 osób. Wśród pracowników znajdują się:

·sprzedawcy sklep (5 osób),

·specjaliści ds. sprzedaży sklep (4 osoby)

·koordynator ds. sprzedaży sklep (1 osoba)

·handlowcy hurt – 15 powiatów (4 osoby),

·księgowa (1 osoba),

·magazynier – sklep (1 osoba).

Na dzień składania wniosku w Firmie planowana jest reorganizacja polegająca na oddzieleniu działalności hurtowej ((...) – 15 powiatów) od pozostałej działalności wykonywanej  w ramach sklepu w (...). Właściciel (Wnioskodawca) planuje tak wyodrębnioną część biznesu wnieść aportem do nowo utworzonej spółki z o.o.

Działalność hurtowa –15 powiatów w Firmie stanowi samodzielnie funkcjonujący biznes z punktu widzenia organizacyjnego, finansowego i funkcjonalnego. Na tę działalność składa się zorganizowany zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązań. Zespół ten obejmuje:

•pracowników (4 handlowców zatrudnionych na umowę o pracę),

•samochody (4),

•laptopy (4),

•telefony komórkowe (4),

•oprogramowanie komputerowe),

•podpisane umowy o współpracy handlowej z klientami (łączna liczba umów: 17),

•podpisane umowy regałowe z klientami (łączna liczba umów: 139),

•należności od klientów,

•podpisane umowy z dostawcą towaru –Sp. z o.o. S.K.A.,

•podpisane umowy z dostawcami usług, np. telekomunikacyjnych,

•rachunek bankowy dedykowany pod działalność hurtową,

•procedury składania i obsługi zamówień,

•procedury fakturowania klientów,

•procedury rozpatrywania i rozliczania reklamacji,

•foldery reklamowe i materiały szkoleniowe,

•politykę cenową i rabatowania klientów,

•zobowiązania wobec Sp. z o.o. S.K.A., pracowników, US, ZUS, innych dostawców usług.

Działalność hurtowa obejmująca 15 powiatów województwa jest w ramach Firmy wyodrębniona pod względem organizacyjnym (zarządzenie Właściciela Firmy).

W ramach działu pracuje 4 handlowców, którzy łącznie obsługują Klientów z tych powiatów. Handlowcy nie obsługują stacjonarnego sklepu w (...) oraz innych klientów  z województwa (...). Zadania te realizują pracownicy sklepu. Dział jest wyposażony w niezbędne składniki materialne i niematerialne, w tym zobowiązania (elementy te są przypisane do działalności hurtowej). Dzięki temu może realizować na podstawie umów czy dokumentów niezależnie określone funkcje i zadania w ramach Firmy (obsługa rynku hurtowego w 15 powiatach województwa (...)). Dzięki powiązaniom funkcjonalnym pomiędzy elementami zespołu składników materialnych i niematerialnych,  w tym zobowiązań, w ramach działu hurtu prowadzone są operacje i zdarzenia gospodarcze w sposób ciągły i uporządkowany (zgodnie z wewnętrznymi procedurami). To umożliwia  z kolei realizację w tym obszarze celów biznesowych Firmy (składniki materialne  i niematerialne stanowią potencjalnie niezależne przedsiębiorstwo, które może w przyszłości realizować samodzielnie zadania gospodarcze i funkcjonować samodzielnie w obrocie gospodarczym).

Zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązań (przypisany do działu hurtu – 15 powiatów województwa (...)), jest również wyodrębniony w Firmie pod względem finansowym. Zgodnie z przyjętą oraz stosowaną polityką rachunkowości i planem kont na dzień składania wniosku możliwe jest ustalenie przychodów i kosztów związanych  z działalnością hurtową oraz jednoznaczne przypisanie (bilansowo i pozabilansowo) należności, innych składników majątkowych (aktywów) i zobowiązań do tej działalności hurtowej. Odbywa się to poprzez wprowadzenie odpowiednich kont księgowych syntetycznych i analitycznych oraz grupowaniu i ewidencjonowaniu operacji gospodarczych w programie finansowo-księgowym zgodnie z zasadami ujętymi w polityce rachunkowości. Firma posiada rachunek bankowy przypisany do działalności hurtowej. Na tej podstawie można dokładnie określić wpływy ze sprzedaży (ściągnięte należności) oraz wydatki związane z regulowaniem określonych zobowiązań (zapłata za towar do dostawcy, regulowanie innych zobowiązań wobec dostawców usług, wypłaty wynagrodzeń pracownikom, regulowanie podatków do US czy składek do ZUS).

Po wniesieniu aportem tak wyodrębnionej pod względem organizacyjnym, funkcjonalnym  i finansowym części biznesu do spółki z o.o. będzie ona mogła w przyszłości samodzielnie funkcjonować na rynku (kontynuowanie działalności dystrybucyjnej hurtowej – 15 powiatów województwa (...) w takim samym zakresie jak do dnia złożenia wniosku).

W ramach planowanego aportu dojdzie do przejścia wszystkich pracowników przypisanych do działalności hurtowej – 15 powiatów województwa (...) do spółki z o.o. (w ramach przejścia zakładu pracy lub jego części na nowego pracodawcę w myśl. art. 23 Kodeksu Pracy). Spółka z o.o. dodatkowo zapewni kadrę zarządzającą (zarząd) i zawrze dodatkowe umowy w zakresie usług najmu (wynajem powierzchni pod siedzibę) i księgowości. Spółka  z o.o., jako podmiot otrzymujący aport ZCP, przyjmie dla celów podatkowych składniki będące przedmiotem aportu w wartości wynikającej z ksiąg podatkowych jednoosobowej działalności gospodarczej oraz będzie podlegać w Polsce opodatkowaniu od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania.

Planowana reorganizacja uwarunkowana jest wyłącznie uzasadnionymi względami ekonomiczno-biznesowymi (głównym lub jednych z głównych celów nie jest podjęcie działań prowadzących do uniknięcia lub uchylania się od opodatkowania).

Dla Wnioskodawcy kluczowe w tym zakresie są głównie kwestie dotyczące:

·rozłożenia ryzyka biznesowego (dywersyfikacja ryzyka; do tej pory Wnioskodawca cały czas odpowiadał całym swoim majątkiem osobistym za zobowiązania Firmy),

·możliwości rozwoju i zwiększenia sprzedaży dotychczasowym klientom w ramach prowadzonej dystrybucji w 15 powiatach województwa (...),

·zwiększenia udziału w rynku (pozyskanie nowych klientów),

·możliwości w przyszłości przystąpienia do spółki nowych wspólników,

·przygotowania się do przyszłej sukcesji biznesu.

W piśmie stanowiącym uzupełnienie wniosku udzielił Pan odpowiedzi na następujące pytania:

Czy Spółka z o.o. (podmiot otrzymujący aport) przyjmie dla celów podatkowych składniki będące przedmiotem aportu w wartości wynikającej z ksiąg podatkowych Pana działalności?

Spółka z o.o. (podmiot otrzymujący aport) przyjmie dla celów podatkowych składniki będące przedmiotem aportu w wartości wynikającej z ksiąg podatkowych działalności gospodarczej Wnioskodawcy.

Czy w wyniku wyodrębnienia na płaszczyźnie finansowej, na podstawie prowadzonej ewidencji rachunkowej (księgowej) jest/będzie możliwe przyporządkowanie składników majątku do wyodrębnionej działalności hurtowej?

W wyniku wyodrębnienia na płaszczyźnie finansowej, na podstawie prowadzonej ewidencji rachunkowej (księgowej) jest/będzie możliwe przyporządkowanie składników majątku do wyodrębnionej działalności hurtowej.

Czy w związku z planowaną transakcją wszystkie składniki materialne i niematerialne przypisane do części przedsiębiorstwa dotyczącej działalności hurtowej zostaną wniesione do Spółki z o.o.; jeśli nie – proszę wskazać, które z tych składników zostaną wyłączone  z transakcji i dlaczego?

W związku z planowaną transakcją wszystkie składniki materialne i niematerialne przypisane do części przedsiębiorstwa dotyczącej działalności hurtowej (opisane szczegółowo we wniosku) zostaną wniesione do Spółki z o.o.

Czy Spółka z o.o., do której zostanie wniesiona aportem działalność hurtowa, ma zamiar nieprzerwanego kontynuowania działalności, prowadzonej dotychczas przez Pana, przy pomocy składników majątkowych będących przedmiotem aportu?

Spółka z o.o., do której zostanie wniesiona aportem działalność hurtowa, ma zamiar nieprzerwanie kontynuować działalność, prowadzoną dotychczas przez Wnioskodawcę, przy pomocy składników majątkowych będących przedmiotem aportu.

Czy mający być przedmiotem aportu do Spółki z o.o. zespół składników stanowi zespół składników majątkowych i niemajątkowych, umożliwiający kontynuację działalności hurtowej prowadzonej przez Pana i będzie wystarczający do prowadzenia działalności gospodarczej:

− bez konieczności angażowania przez Spółkę z o.o. innych składników majątku, które nie są przedmiotem aportu;

− bez konieczności podejmowania dodatkowych działań faktycznych lub prawnych (np. zawarcia umów) niezbędnych do prowadzenia działalności gospodarczej  w oparciu o przejęte składniki?

Przedmiotem aportu do Spółki z o.o. będzie zespół składników, który stanowi zespół składników majątkowych i niemajątkowych, umożliwiający kontynuację działalności hurtowej prowadzonej obecnie w działalności gospodarczej Wnioskodawcy i będzie on wystarczający do prowadzenia działalności gospodarczej:

-     bez konieczności angażowania przez Spółkę z o.o. innych składników majątku, które nie są przedmiotem aportu oraz

-     zasadniczo bez konieczności podejmowania dodatkowych działań faktycznych lub prawnych (np. zawarcia umów) niezbędnych do prowadzenia działalności gospodarczej w oparciu o przejęte składniki.

Tak jak wspomniano w pierwotnym wniosku: spółka z o.o. dodatkowo zapewni kadrę zarządzającą (zarząd) i zawrze dodatkowe umowy w zakresie usług najmu (wynajem powierzchni pod siedzibę) i księgowości. Jednakże są to czynności niezależne od całego zespołu składników majątkowych i niemajątkowych. Położenie siedziby spółki pozostaje bez wpływu na funkcjonowanie całego zespołu składników jako zespół, tak jak i kwestia prowadzenia księgowości. Spółka z o.o. niezależnie od tej transakcji jest zobowiązana do zapewnienia spółce siedziby oraz ułożenia zasad i formy prowadzenia księgowości (wymóg formalny).

W jakiej nieruchomościach funkcjonuje obecnie Pana działalność, w tym w odniesieniu do działalności hurtowej?

Obecnie w ramach prowadzonej działalności Wnioskodawca posiada nieruchomość przy  ul. (...). W tej nieruchomości prowadzona jest działalność gospodarcza (sklep w (...) i działalność hurtowa).

Czy nieruchomości te są funkcjonalnie związane z działalnością hurtową, czy nieruchomości te zostaną wniesione do Spółki z o.o. w ramach opisanego aportu; jeśli nie zostaną wniesione, prosimy wskazać dlaczego i czy nowo powstała Spółka z o.o. będzie korzystać  z tych nieruchomości, jeśli tak – to na jakiej podstawie?

Nieruchomość ta zasadniczo nie jest funkcjonalnie związana z działalnością hurtową. Towary (działalność hurtowa) są bezpośrednio wysyłane od dostawcy do klienta. Nieruchomość nie zostanie wniesiona do Spółki z o.o. w ramach aportu, dlatego że nie ma magazynowania towarów (działalność hurtowa) w tej nieruchomości i nie jest ta nieruchomość potrzebna do prowadzenia działalności hurtowej. Nowo powstała Spółka z o.o. na początku istnienia będzie mieć siedzibę w tej nieruchomości (planowana umowa najmu), ale nie jest wykluczona w przyszłości zmiana siedziby spółki.

Czy Spółka z o.o. będzie miała faktyczną możliwość kontynuowania działalności hurtowej  w dotychczasowym zakresie wyłącznie na podstawie składników majątkowych będących przedmiotem aportu?

Spółka z o.o. będzie miała faktyczną możliwość kontynuowania działalności hurtowej  w dotychczasowym zakresie wyłącznie na podstawie składników majątkowych będących przedmiotem aportu.

Czy po wniesieniu aportem składników materialnych i niematerialnych przypisanych do działalności hurtowej będzie Pan mógł kontynuować działalność w ramach sklepu  w (...) z wykorzystaniem składników majątku jakie pozostaną?

Po wniesieniu aportem składników materialnych i niematerialnych przypisanych do działalności hurtowej działalność Wnioskodawcy będzie mogła być kontynuowana  w ramach sklepu w (...) z wykorzystaniem składników majątku, jakie pozostaną.

Pytania w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych

1.   Czy przedstawiony w zdarzeniu przyszłym zespół składników materialnych  i niematerialnych, który będzie przedmiotem aportu, jest zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa, o której mowa w art. 5a pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?

2.   Czy w przypadku uznania, że przedmiot aportu będzie zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 5a pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, dokonanie aportu będzie powodowało powstanie po stronie Wnioskodawcy przychodu w wysokości wartości tego wkładu, jednakże na podstawie art. 21 ust. 1  pkt 109 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychód ten będzie wolny od podatku?

Pana stanowisko w sprawie

Ad 1

Zgodnie z art. 5a pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej ustawy PIT) przedsiębiorstwem jest przedsiębiorstwo w rozumieniu przepisów ustawy Kodeks cywilny.

Z kolei w Kodeksie cywilnym przedsiębiorstwo zostało określone art. 551.

Zgodnie z nim za przedsiębiorstwo rozumie się zorganizowany zespół składników niematerialnych i materialnych przeznaczonych do prowadzenia działalności gospodarczej, który w szczególności obejmuje:

1)   oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);

2)   własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów  i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;

3)   prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;

4)   wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;

5)   koncesje, licencje i zezwolenia;

6)   patenty i inne prawa własności przemysłowej;

7)   majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;

8)   tajemnice przedsiębiorstwa;

9)   księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Zgodnie z art. 5a pkt 4 ustawy PIT przez zorganizowaną część przedsiębiorstwa należy rozumieć organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania. Przy identyfikacji danego zespołu składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązań, jako zorganizowanej części przedsiębiorstwa kluczowe jest spełnienie następujących warunków:

·istnieje zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązań,

·zespół ten jest organizacyjnie wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie,

·zespół ten jest również wyodrębniony finansowo w istniejącym przedsiębiorstwie,

·składniki te przeznaczone są do realizacji określonych zadań gospodarczych,

·zespół tych składników mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące ww. zadania gospodarcze.

Składniki materialne i niematerialne, w tym zobowiązania, muszą istnieć i stanowić zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązań.

Zgodnie z podejściem organów podatkowych zorganizowana część przedsiębiorstwa nie stanowi zbioru poszczególnych składników, dzięki którym można prowadzić odrębny dział, lecz jest zorganizowanym zespołem takich składników.

Zostało to potwierdzone w interpretacjach indywidualnych: 0114-KDIP3-1.4011.279.2018.1.MG, 0113-KDIPT2-3.4011.416.2018.5.GG oraz w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 23 listopada 2017 r., sygn. akt. I FSK 327/16.

Warto przy tym również zwrócić uwagę dodatkowo na fakt, że Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 12 lutego 2014 r., sygn. akt II FSK 607/12 uznał, iż dopuszczalne jest nawet wyłączenie z transakcji zbycia przedsiębiorstwa pewnych elementów, także wymienionych wprost w art. 55 (1) Kodeksu cywilnego, a mimo to czynność prawna może być uznana za mającą za przedmiot przedsiębiorstwo.

Przenosząc to podejście na grunt zorganizowanej części przedsiębiorstwa, o ile istota przedsiębiorstwa zostanie zachowana, to w skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa nie muszą nawet wchodzić wszelkie zobowiązania przedsiębiorstwa.

Następną istotną kwestią jest to, że zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązań, musi być wyodrębniony organizacyjnie. Przez wyodrębnienie organizacyjne należy rozumieć umieszczenie zorganizowanej części przedsiębiorstwa w strukturze organizacyjnej przedsiębiorcy przykładowo jako oddział, zakład lub dział zajmujący się prowadzeniem określonego rodzaju działalności, ale także każdą inną formę wyodrębnienia organizacyjnego (nie musi ono mieć nawet sformalizowanego charakteru). Stanowisko takie zostało potwierdzone w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie  z dnia 18 marca 2011 r. o sygn. akt III SA/Wa 1765/10.

Zgodnie z praktyką organów podatkowych o wyodrębnieniu organizacyjnym w strukturze przedsiębiorstwa powinno świadczyć to, że wyodrębniony zespół składników materialnych  i niematerialnych z istniejącego przedsiębiorstwa pozwala na samodzielne podejmowanie działań. Wyodrębnienie organizacyjne oznacza tak naprawdę, że zorganizowana część przedsiębiorstwa występuje w strukturze organizacyjnej podatnika. Natomiast ocena, czy doszło do organizacyjnego wyodrębnienia, powinna zostać dokonana według podstawowego kryterium, jakim jest ustalenie, jaką rolę składniki majątkowe i związane z nimi prawa materialne i niematerialne, w tym zobowiązania, odgrywały w funkcjonowaniu dotychczasowego przedsiębiorstwa. Stanowisko takie zostało zaprezentowane  w interpretacji indywidualnej: 0113- KDIPT2-3.4011.416.2018.5.GG, wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 20 stycznia 2017 r. o sygn. II FSK 2463/16 oraz wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 14 stycznia 2011 r. o sygn.  III SA/Wa 1624/10.

Dokonując analizy kwestii dotyczących wyodrębnienia finansowego zespołu składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązań, w istniejącym przedsiębiorstwie, należy zgodzić się z podejściem zaprezentowanym w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 18 marca 2011 r. o sygn. akt III SA/Wa 1765/10, gdzie wyodrębnienie finansowe nie musi koniecznie oznaczać, że zorganizowana część przedsiębiorstwa jest zobowiązana do samodzielnego sporządzania bilansu. Wystarczające jest wyodrębnienie danej części przedsiębiorstwa dla celów np. rachunkowości zarządczej, polegające w szczególności na odrębnym ewidencjonowaniu przychodów i kosztów związanych z prowadzeniem danej części przedsiębiorstwa.

Wyodrębnienie finansowe może być także rozumiane jako prowadzenie rachunkowości  w takim układzie i w taki sposób, aby ewidencja księgowa dawała możliwość wyodrębnienia operacji związanych z działalnością związaną ze zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa. Zostało to potwierdzone w interpretacji indywidualnej: 0115-KDIT3.4011.178.2019.4.DP.

Analiza składników przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych prowadzi do wniosku, że dla celów uznania składników majątku przedsiębiorstwa za jego zorganizowaną część należy przyjąć założenie, że ZCP musi posiadać potencjalną zdolność do samodzielnego funkcjonowania na rynku, jako samodzielny podmiot gospodarczy.

Pogląd taki został wyrażony w interpretacji indywidualnej. 0114-KDIP1-2.4012.344.2017.1.PC Zgodnie z tym podejściem, aby uznać zorganizowaną część przedsiębiorstwa za wyposażoną w składniki umożliwiające jej realizację określonych zadań gospodarczych, składniki materialne i niematerialne wchodzące w jego skład muszą obiektywnie umożliwić prowadzenie działalności gospodarczej w ramach odrębnego niż dotychczasowe przedsiębiorstwo. To z kolei oznacza, że kryterium wyodrębnienia funkcjonalnego sprowadza się do zbadania, czy wyodrębniona organizacyjnie całość jest w stanie przejąć zadania oraz samodzielnie funkcjonować na rynku, a także czy posiada potencjalną zdolność do niezależnego działania gospodarczego jako samodzielny podmiot gospodarczy. Takie podejście zostało potwierdzone w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego  w Krakowie z dnia 19 września 2017 r. o sygn. akt I SA/Kr 796/17.

Ostatnim warunkiem jest, aby zespół tych składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązań, stanowił niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące zadania gospodarcze. Ostatnią przesłankę rozumie się zazwyczaj jako potencjalną zdolność (zorganizowanej części przedsiębiorstwa) do niezależnego działania gospodarczego jako samodzielnego podmiotu gospodarczego i to jeszcze w ramach istniejącego przedsiębiorstwa. Składniki majątkowe materialne i niematerialne, w tym zobowiązania, wchodzące w skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa muszą umożliwić nabywcy podjęcie działalności gospodarczej w ramach odrębnego przedsiębiorstwa.

Podejście takie zostało potwierdzone w interpretacjach indywidualnych: 0114-KDIP3- 2.4011.88.2018.4.MZ, 0111-KDIB2- 1.4010.386.2017.3.ZK, 0111-KDIB2-2.4011.94.2017.4.JW.

Stanowisko Wnioskodawcy w zakresie kwalifikacji podatkowej zorganizowanej części przedsiębiorstwa jako przedmiotu aportu znajduje potwierdzenie również w innych interpretacjach indywidualnych: 0114-KDIP3-1.4011.471.2023.2.AK, 0112-KDIL2-2.4011.465.2023.2.AG, 0114-KDIP3-1.4011.1032.2023.2.MS2 (pytanie 1), 0112-KDIL2-2.4011.142.2021.2.MM; 0114-KDIP4-3.4012.369.2020.l.DS, 0115-KDIT1-2.4012.477.2019.3.DM,

Mając na uwadze powyższe, Wnioskodawca stoi na stanowisku, że przedstawiony  w zdarzeniu przyszłym zespół składników materialnych i niematerialnych, który będzie przedmiotem aportu, jest zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa, o której mowa w art. 5a pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Ad 2

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy PIT opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Przy badaniu aportu zorganizowanej części przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 5a pkt 4 ustawy PIT należy na samym początku ustalić źródło przychodu u wnoszącego wkład.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy PIT źródłem przychodów są kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione  w pkt 8 lit. a-c.

Szczegółowy katalog przychodów z kapitałów pieniężnych został zawarty w art. 17 ust. 1 ustawy PIT.

Natomiast, biorąc pod uwagę art. 17 ust. 1 pkt 9 ustawy PIT, za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się wartość wkładu określoną w statucie lub umowie spółki, a w razie ich braku wartość wkładu określoną w innym dokumencie o podobnym charakterze –  w przypadku wniesienia do spółki albo do spółdzielni wkładu niepieniężnego; jeżeli jednak wartość ta jest niższa od wartości rynkowej tego wkładu albo wartość wkładu nie została określona w statucie, umowie albo innym dokumencie o podobnym charakterze, za przychód uważa się wartość rynkową takiego wkładu określoną na dzień przeniesienia własności przedmiotu wkładu niepieniężnego; przepis art. 19 ust. 3 stosuje się odpowiednio.

Spółka na gruncie przepisów ustawy PIT jest rozumiana bardzo szeroko zgodnie z art. 5a  pkt 28. Do spółek tak rozumianych zaliczane są miedzy innymi spółki posiadające osobowość prawną.

Przykładem takiej spółki jest spółka z o.o.

Natomiast zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 109 ustawy PIT wolne od podatku dochodowego są przychody, o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 9, z zastrzeżeniem art. 24 ust. 23 – jeżeli przedmiotem wkładu niepieniężnego jest przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część  i spółka lub spółdzielnia otrzymująca wkład przyjęła dla celów podatkowych składniki majątku wchodzące w skład tego przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części  w wartości wynikającej z ksiąg podatkowych podmiotu wnoszącego ten wkład.

Zastrzeżenie związane z art. 24 ust. 23 dotyczy sytuacji, gdy przepis art. 21 ust. 1 pkt 109 ma zastosowanie wyłącznie w przypadku, gdy spółka przejmująca majątek podlega opodatkowaniu w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania (spółka z o.o. w Polsce). Jeżeli wkład niepieniężny w postaci zorganizowanej części przedsiębiorstwa jest dokonywany z uzasadnionych przyczyn ekonomicznych oraz nie jest głównym lub jednym z głównych celów tych czynności uniknięcie lub uchylenie się od opodatkowania, to nie będzie miało miejsca w tym przypadku zastosowanie art. 24 ust. 19 i 20 ustawy o PIT.

Przychody wolne od opodatkowania dla Podatników, zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 109  ustawy PIT, zostały potwierdzone w wielu interpretacjach indywidualnych: 0112-KDIL2-2.4011.465.2023.2.AG, 0114-KDIP3-1.4011.471.2023.2.AK, 0113-KDIPT2-3.4011.171.2019.1.AC, 0113-KDIPT2-3.4011.503.2018.5.IS, 0114-KDIP3-1.4011.458.2018.l.MT

Zdaniem Wnioskodawcy wniesienie zorganizowanej części przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 5a pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych tytułem wkładu niepieniężnego do spółki z o.o. prowadzi do powstania przychodu z kapitałów pieniężnych,  o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jednak przychód ten w opisywanym przypadku będzie wolny od podatku na podstawie  art. 21 ust. 1 pkt 109 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku, jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):

Zgodnie z art. 5a pkt 4 ustawy z o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Jak wynika z cytowanego przepisu, status zorganizowanej części przedsiębiorstwa posiada tylko taka część mienia przedsiębiorstwa, która spełnia łącznie następujące warunki:

-stanowi zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązań,

-jest organizacyjnie i finansowo wyodrębniona w istniejącym przedsiębiorstwie,

-jest przeznaczona do realizacji określonych zadań gospodarczych,

-mogłaby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania gospodarcze.

Zorganizowana część przedsiębiorstwa nie jest zatem dowolnym zbiorem składników majątkowych (materialnych i niematerialnych) wchodzących w skład przedsiębiorstwa, ale wyodrębnionym organizacyjnie, finansowo i funkcjonalnie zespołem tych składników, zdolnym do bycia oddzielnym przedsiębiorstwem, samodzielnie realizującym określone zadania gospodarcze.

Na podstawie powyższego wskazuję, że jednym z podstawowych elementów istnienia zorganizowanej części przedsiębiorstwa jest to, aby stanowiła ona zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań).

Kolejnym warunkiem jest wydzielenie tego zespołu w istniejącym przedsiębiorstwie. Wydzielenie to ma zachodzić na trzech płaszczyznach: organizacyjnej, finansowej  i funkcjonalnej (przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych).

O wyodrębnieniu organizacyjnym można mówić, gdy zorganizowana część przedsiębiorstwa stanowi odrębną jednostkę organizacyjną w strukturze tego przedsiębiorstwa, np. dział, wydział, oddział itp. Takie organizacyjne wydzielenie powinno być dokonane na podstawie statutu, regulaminu lub aktu o podobnym charakterze.

Wyodrębnienie finansowe oznacza sytuację, gdy sposób prowadzenia ewidencji rachunkowej przedsiębiorstwa pozwala na przyporządkowanie majątku, przychodów  i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa, a ściślej do realizowanych przez nią zadań gospodarczych. Nie należy jednak utożsamiać tego pojęcia z pełną samodzielnością finansową.

Wyodrębnienie funkcjonalne należy natomiast rozumieć jako przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych. Zorganizowana część przedsiębiorstwa musi stanowić funkcjonalnie odrębną całość, tj. obejmować elementy niezbędne do samodzielnego prowadzenia działań gospodarczych, którym służy w strukturze przedsiębiorstwa.

Kolejną cechą definiującą zorganizowaną część przedsiębiorstwa jest zdolność do bycia niezależnym przedsiębiorstwem samodzielnie realizującym określone zadania gospodarcze.

Aby zatem część mienia przedsiębiorstwa mogła być uznana za jego zorganizowaną część, musi ona – obiektywnie oceniając – posiadać potencjalną zdolność do funkcjonowania jako samodzielny podmiot gospodarczy. Składniki majątkowe materialne i niematerialne wchodzące w skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa muszą umożliwić nabywcy podjęcie działalności gospodarczej w ramach odrębnego przedsiębiorstwa.

Aby zatem określony zespół składników majątkowych mógł zostać zakwalifikowany jako zorganizowana część przedsiębiorstwa (zgodnie z definicją zawartą w art. 5a pkt 4 ustawy  o podatku dochodowym od osób fizycznych), musi odznaczać się pełną odrębnością organizacyjną i finansową, z możliwością samodzielnego funkcjonowania w razie zaistnienia takiej potrzeby w obrocie gospodarczym. Zorganizowaną część przedsiębiorstwa tworzą więc składniki, będące we wzajemnych relacjach takich, by można było mówić o nich jako  o zespole, a nie o zbiorze przypadkowych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego.

Oznacza to, że zorganizowana część przedsiębiorstwa nie jest sumą poszczególnych składników, przy pomocy których będzie można prowadzić odrębny zakład, lecz zorganizowanym zespołem tych składników, przy czym punktem odniesienia jest tutaj rola, jaką składniki majątkowe odgrywają w funkcjonowaniu przedsiębiorstwa (na ile stanowią  w nim wyodrębnioną organizacyjnie, finansowo i funkcjonalnie całość).

We wniosku wskazał Pan, że prowadzi działalność handlowo-usługową na terenie dwóch województw. W jednym województwie prowadzi Pan sklep stacjonarny, natomiast w drugim województwie prowadzi Pan sprzedaż hurtową. Planuje Pan reorganizację polegającą na oddzieleniu działalności hurtowej od pozostałej działalności wykonywanej w ramach sklepu. Tak wyodrębnioną część hurtową planuje Pan wnieść aportem do nowo utworzonej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (dalej: Spółka). W Pana sprawie działalność hurtowa stanowi samodzielnie funkcjonujący biznes. Na tę działalność składa się zorganizowany zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązań. Działalność hurtowa jest w ramach Pana firmy wyodrębniona pod względem organizacyjnym, potwierdza to Pana zarządzenie. Dział hurtowy jest wyposażony w niezbędne składniki materialne  i niematerialne, w tym zobowiązania (elementy te są przypisane do działalności hurtowej). Dzięki temu działalność hurtowa może realizować, na podstawie umów, czy dokumentów, niezależnie określone funkcje i zadania w ramach Pana firmy. Działalność hurtowa jest także wyodrębniona pod względem finansowym. Jak wynika z przedstawionych przez Pana informacji, zgodnie z przyjętą oraz stosowaną polityką rachunkowości i planem kont, jest możliwe ustalenie przychodów i kosztów związanych z działalnością hurtową oraz jednoznaczne przypisanie (bilansowo i pozabilansowo) należności, innych składników majątkowych (aktywów) i zobowiązań do działalności hurtowej. Ponadto na podstawie prowadzonej ewidencji rachunkowej (księgowej) jest/będzie możliwe przyporządkowanie składników majątku do wyodrębnionej działalności hurtowej. Jednocześnie działalność hurtowa jest wyodrębniona na płaszczyźnie funkcjonalnej. Dzięki powiązaniom funkcjonalnym między elementami zespołu składników materialnych i niematerialnych,  w tym zobowiązań, w ramach działalności hurtowej prowadzone są operacje i zdarzenia gospodarcze w sposób ciągły i uporządkowany (zgodnie z wewnętrznymi procedurami). To umożliwia z kolei realizację w tym obszarze celów biznesowych Pana firmy (składniki materialne i niematerialne stanowią potencjalnie niezależne przedsiębiorstwo, które może  w przyszłości realizować samodzielnie zadania gospodarcze i funkcjonować samodzielnie  w obrocie gospodarczym). W związku z planowaną transakcją wszystkie składniki materialne i niematerialne przypisane do części przedsiębiorstwa dotyczącej działalności hurtowej zostaną wniesione do Spółki. Ponadto Spółka, do której zostanie wniesiona aportem działalność hurtowa, ma zamiar nieprzerwanie kontynuować działalność prowadzoną dotychczas przez Pana, przy pomocy składników majątkowych będących przedmiotem aportu. Przejęcie przez Spółkę pracowników zatrudnionych na umowę o pracę w Pana firmie w zakresie działalności hurtowej nastąpi na podstawie art. 23¹ ustawy – Kodeks pracy.

Na podstawie powołanych wyżej przepisów oraz przedstawionego opisu sprawy stwierdzam, że zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązań, związany z działalnością hurtową, będzie spełniać przesłanki do uznania jej za zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 5a pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdyż można w tym przypadku stwierdzić, że jest wyodrębniony zarówno organizacyjnie, finansowo, jak i funkcjonalnie. Ponadto zespół ten będzie posiadał potencjalną zdolność do funkcjonowania jako samodzielny podmiot gospodarczy, a składniki majątkowe, które zostaną przeniesione w ramach opisanego aportu, będą stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące określone cele gospodarcze.

Podsumowanie: zespół składników materialnych i niematerialnych związanych z Pana działalnością hurtową, który będzie przedmiotem aportu do Spółki, stanowią zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa, o której mowa w art. 5a pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

W myśl art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Katalog przychodów z kapitałów pieniężnych zawiera art. 17 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Stosownie do art. 5a pkt 28 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Według art. 21 ust. 1 pkt 109 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Powołane przepisy wprowadzają opodatkowanie przychodów z tytułu wniesienia do spółki (np. spółki z ograniczoną odpowiedzialnością) wkładu niepieniężnego w wysokości wartości tego wkładu, a w przypadku gdy wartość ta jest niższa niż wartość rynkowa tego wkładu, przychodem jest właśnie ta wartość rynkowa. Jednocześnie przychody takie są wolne od podatku dochodowego, jeżeli przedmiotem aportu do spółki jest przedsiębiorstwo bądź jego zorganizowana część i spółka otrzymująca wkład przyjęła dla celów podatkowych składniki majątku wchodzące w skład tego przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części w wartości wynikającej z ksiąg podatkowych podmiotu wnoszącego ten wkład.

Z opisu sprawy wynika, że Spółka, która otrzyma aport w postaci zorganizowanej części przedsiębiorstwa, przyjmie dla celów podatkowych składniki majątku wchodzące w skład tej zorganizowanej części przedsiębiorstwa w wartości wynikającej z Pana ksiąg podatkowych.

Zwracam też uwagę, że zgodnie z art. 24 ust. 19 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Stosownie natomiast do art. 24 ust. 20 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Z powyższego wynika, że przepis art. 21 ust. 1 pkt 109 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ma zastosowanie, gdy wniesienie wkładu niepieniężnego następuje z uzasadnionych przyczyn ekonomicznych. Tak więc, gdy warunek ten nie zostanie spełniony, zwolnienie nie ma zastosowania. Jednak zwracam uwagę, że weryfikacja ewentualnych przesłanek i celów wniesienia wkładu niepieniężnego jest możliwa dopiero w ramach ewentualnego postępowania kontrolnego lub podatkowego, które przeprowadzić może właściwy organ podatkowy.

Ponadto, zgodnie z art. 24 ust. 23 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Zauważam zatem, że wniesienie przez Pana składników majątku związanych z działalnością hurtową, które stanowią zorganizowaną część przedsiębiorstwa w myśl art. 5a pkt 4 ustawy  o podatku dochodowym od osób fizycznych, w drodze aportu do Spółki, będzie powodowało powstanie przychodu zgodnie z art. 17 ust 1 pkt 9 tej ustawy. Jednocześnie przychód ten będzie podlegał zwolnieniu na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 109 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Podsumowanie: wniesienie przez Pana zespołu składników majątków związanych z działalnością hurtową, który stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa w myśl  art. 5a pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, będzie zwolnione od podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 109 tej ustawy.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił, i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił, i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Wniosek w części dotyczącej podatku od towarów i usług podlega odrębnemu rozstrzygnięciu.

W odniesieniu do powołanych przez Pana interpretacji stwierdzam, że zapadły one w indywidualnych sprawach i nie są wiążące dla organu wydającego tę interpretację.

Ponadto wskazuję, że powołane we wniosku orzeczenia sądów administracyjnych nie mogą wpłynąć na ocenę prawidłowości przedstawionych przez Pana kwestii. Nie negując tych orzeczeń, jako cennego źródła w zakresie wskazywania kierunków wykładni norm prawa podatkowego, stwierdzam, że tezy badanych rozstrzygnięć nie mają zastosowania w tym postępowaniu.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·   Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

·   Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·   Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·    w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·    w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).